T Ổ NG QUAN V Ề CÁC T ẬP ĐOÀN ĐA QUỐ C GIA
Định nghĩa
Các tập đoàn đa quốc gia (Multinational Corporation - MNC) thường được gọi là công ty đa quốc gia Ngoài ra, còn có thuật ngữ MNE (Multinational Enterprises) để chỉ các doanh nghiệp đa quốc gia.
Các tập đoàn đa quốc gia (MNC) là những doanh nghiệp hoạt động sản xuất hoặc cung cấp dịch vụ ở ít nhất hai quốc gia Chúng duy trì một trụ sở chính tại một quốc gia, đồng thời quản lý các văn phòng hoặc nhà máy ở các quốc gia khác Nhiều công ty đa quốc gia lớn có ngân sách vượt quá ngân sách của nhiều quốc gia, cho thấy tầm ảnh hưởng và quy mô hoạt động rộng lớn của chúng trên toàn cầu.
Các công ty đa quốc gia lớn mạnh có ảnh hưởng lớn đến quan hệ quốc tế nhờ vào sức mạnh kinh tế của họ Chúng cung cấp nguồn lực tài chính dồi dào cho các hoạt động quan hệ công chúng và vận động hành lang chính trị Vai trò của các công ty này trong quá trình toàn cầu hóa là vô cùng quan trọng.
Bối cảnh lịch sử thành lập và phát triển
MNC (Công ty đa quốc gia) ra đời và phát triển song hành với sản xuất lớn tư bản chủ nghĩa, đặc biệt trong giai đoạn cạnh tranh tự do của chủ nghĩa tư bản Mục tiêu lợi nhuận và sự phát triển sản xuất đã làm tăng nhu cầu về thị trường nhiên liệu, lao động, hàng hóa và tài chính, từ đó thúc đẩy khai thác và mở rộng hoạt động kinh doanh ra quốc tế Sự cạnh tranh quyết liệt đã khiến nhiều công ty trong nước tìm kiếm lợi nhuận từ thị trường bên ngoài, quá trình này được hỗ trợ bởi sự phát triển của thương mại quốc tế qua nhiều thế kỷ và sự ủng hộ từ các nước tư bản chủ nghĩa, chủ nghĩa thực dân Sự chuyển mình từ hợp tác đơn giản đến liên kết sâu sắc trong giới công thương tư bản đã tạo điều kiện cho sự ra đời và phát triển của các tổ chức kinh doanh quốc tế.
Trong thời kỳ chủ nghĩa đế quốc, các công ty đa quốc gia (MNC) đã hình thành và phát triển mạnh mẽ, nhờ vào quá trình tập trung tư bản và sản xuất Sự liên kết chặt chẽ giữa giới tài chính và giới công nghiệp đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự bùng nổ của các MNC, góp phần định hình nền kinh tế toàn cầu.
Tám thương hiệu lớn đã tạo ra nhiều tập đoàn sản xuất kinh doanh theo xu hướng độc quyền, thể hiện sự cạnh tranh tự do trong giai đoạn đầu của chủ nghĩa tư bản Sự thôn tính giữa các doanh nghiệp lớn đã thúc đẩy sự hình thành các tổ chức kinh doanh độc quyền Đặc biệt, cạnh tranh và xu hướng độc quyền diễn ra mạnh mẽ cả trên thị trường nội địa và quốc tế, góp phần gia tăng tính toàn cầu cho các doanh nghiệp này.
Sự nổi lên của các công ty độc quyền mạnh mẽ và sự vươn ra thế giới được thúc đẩy bởi sự kết hợp chặt chẽ giữa quyền lực kinh tế và quyền lực chính trị của nhà nước tư bản chủ nghĩa Sau chiến tranh thế giới thứ 2, sự phát triển của nền kinh tế toàn cầu và nhu cầu tăng trưởng quan hệ kinh tế quốc tế đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các công ty đa quốc gia (MNC), đặc biệt trong bối cảnh thế giới tư bản Nhiều MNC đã ra đời và phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn này.
Sự phát triển của các công ty đa quốc gia (MNC) không chỉ dựa vào khả năng tài chính và công nghệ mà còn nhờ vào việc mở rộng kinh doanh toàn cầu Vai trò của MNC trong quan hệ quốc tế ngày càng tăng, góp phần vào việc thu hút đầu tư nước ngoài, thúc đẩy thương mại xuyên quốc gia và mở rộng phân công lao động quốc tế Thay đổi nhận thức về MNC tại các nước tư bản chủ nghĩa đã tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh quốc tế của họ MNC được xem là công cụ phát triển, tạo ra việc làm, nguồn thu thuế và cải thiện vốn, công nghệ, kỹ thuật Do đó, các quốc gia mở cửa thị trường và khuyến khích đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), cạnh tranh để thu hút MNC Mặc dù MNC không chỉ tồn tại ở các nước phát triển mà còn ở các quốc gia đang phát triển, quy mô và tài chính của chúng vẫn còn hạn chế Các MNC nắm giữ phần lớn vốn đầu tư nước ngoài và thực hiện hơn 80% thương mại thế giới.
Những MNC chi phối hầu hết các ngành công nghiệp và dịch vụ quan trọng của thế giới
Các MNC nắm giữ công nghệ tiên tiến và quy trình chuyển giao công nghệ, tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển toàn cầu Sức mạnh của các MNC ngày càng gia tăng nhờ xu hướng sáp nhập và thu mua, đặc biệt trong các lĩnh vực kinh tế chủ chốt như truyền thông, ngân hàng-tài chính và giao thông vận tải Những yếu tố này đã nâng cao vai trò của MNC đối với các quốc gia và mối quan hệ quốc tế.
C ấ u trúc
Các tập đoàn đa quốc gia được chia ra thành ba nhôm lớn theo cấu trúc các phương tiện sản xuất:
• Công ty đa quốc gia "theo chiều ngang" sản xuất các sản phẩm cùng loại hoặc tương tự ở các quốc gia khác nhau (ví dụ: McDonalds)
Công ty đa quốc gia "theo chiều dọc" có các cơ sở sản xuất tại nhiều quốc gia, nơi sản xuất ra các sản phẩm là đầu vào cho quy trình sản xuất ở những nước khác Một ví dụ điển hình cho mô hình này là Adidas, với mạng lưới sản xuất toàn cầu hỗ trợ cho hoạt động kinh doanh hiệu quả.
Công ty đa quốc gia "đa chiều" như Microsoft có các cơ sở sản xuất ở nhiều quốc gia khác nhau, hợp tác theo cả chiều ngang và chiều dọc để tối ưu hóa quy trình sản xuất và phân phối.
Đặc điể m ho ạt độ ng
Để trở thành một tập đoàn đa quốc gia, doanh nghiệp cần có quy mô lớn và sở hữu khối tài sản khổng lồ, cả về vật chất lẫn tài chính Các mục tiêu của công ty phải được đặt ra ở mức cao, nhằm tạo ra lợi nhuận đáng kể.
Các công ty đa quốc gia duy trì hoạt động sản xuất và tiếp thị tại nhiều quốc gia khác nhau thông qua mạng lưới các chi nhánh Việc quản lý các văn phòng quốc tế được thực hiện dưới sự giám sát của một trụ sở chính đặt tại nước sở tại.
Các tập đoàn đa quốc gia đang không ngừng mở rộng quy mô hoạt động của mình, ngay cả khi hoạt động tại các quốc gia khác Họ liên tục nâng cấp và thực hiện các giao dịch mua bán, sáp nhập để thúc đẩy sự phát triển kinh tế.
Để đảm bảo sự tăng trưởng đáng kể khi mở rộng ra toàn cầu, các công ty cần tận dụng công nghệ hiện đại trong các hoạt động sản xuất và tiếp thị Việc áp dụng công nghệ tiên tiến sẽ giúp tối ưu hóa quy trình và nâng cao hiệu quả đầu tư.
Các công ty đa quốc gia ưu tiên tuyển dụng những nhà quản lý xuất sắc, những người sở hữu kỹ năng chuyên môn cao, có khả năng xử lý các khoản tiền lớn, sử dụng công nghệ tiên tiến và quản lý hiệu quả đội ngũ nhân viên trong các tổ chức kinh doanh quy mô lớn.
Các tập đoàn đa quốc gia thường đầu tư mạnh mẽ vào tiếp thị và quảng cáo, coi đây là một trong những chiến lược sống còn để duy trì sự tồn tại và phát triển Việc chi tiêu lớn cho các hoạt động này giúp họ quảng bá và bán được mọi sản phẩm hoặc thương hiệu mà họ sản xuất.
• Chất lượng sản phẩm tốt
Bối cảnh và vai trò của các tập đoàn đa quốc gia trong quan hệ thương mại
Đẩy mạnh phát triển thương mại và dịch vụ quốc tế là xu hướng tất yếu của các quốc gia trên toàn cầu, đặc biệt là các nước phát triển Sự gia tăng năng lực sản xuất đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng giao thương và hợp tác quốc tế.
Thị trường tiêu thụ sản phẩm luôn trong tình trạng khan hiếm, điều này càng trở nên rõ ràng trong bối cảnh thương mại quốc tế ngày càng phát triển và cạnh tranh toàn cầu ngày càng khốc liệt.
Để thúc đẩy tinh thần kinh doanh ở các quốc gia đang phát triển, cần giải quyết nỗi sợ hãi trên thị trường thương mại do thiếu tài chính và nguồn cung không ổn định Sự thiếu hụt doanh nhân dẫn đến ít nhà đầu tư, do đó, chính phủ cần chia sẻ rủi ro với các nhà đầu tư hoặc đầu tư vào các công ty, doanh nghiệp nhằm tạo ra một khối doanh nghiệp vững mạnh Điều này sẽ giúp giảm thiểu rủi ro trên thị trường và khuyến khích sự phát triển của các tập đoàn mới.
Các tập đoàn đa quốc gia (MNC) thường lớn hơn và năng suất hơn các doanh nghiệp nội địa, đồng thời sẵn sàng đầu tư vào thị trường địa phương Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc mua công nghệ mới và hỗ trợ các công ty khởi nghiệp thông qua các chương trình vườn ươm Hơn nữa, MNC có khả năng đầu tư quy mô lớn vào các công ty khởi nghiệp công nghệ liên quan đến ngành nghề của họ Điều này mang lại lợi ích cho các công ty khởi nghiệp ở các nước đang phát triển, không chỉ từ nguồn tài trợ mới mà còn từ việc hợp tác với các công ty lớn có năng lực đầu tư vào nghiên cứu và phát triển Đồng thời, các MNC có thể thuê ngoài một số nỗ lực nghiên cứu và phát triển của mình bằng cách đầu tư vào các công ty khởi nghiệp địa phương.
Các MNC mang lại lợi ích lớn cho các nước đang phát triển bằng cách tạo ra cơ hội việc làm và cung cấp công nghệ mới cho doanh nghiệp địa phương Chúng thường nhận được trợ cấp từ chính phủ, điều này có thể dẫn đến đầu tư vào các doanh nghiệp địa phương Bằng cách đầu tư vào các công ty khởi nghiệp, MNC có thể góp phần quan trọng trong việc xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp tại các nước đang phát triển, đồng thời giải quyết những vấn đề phối hợp mà nhiều chính phủ gặp phải.
CÁC T ẬP ĐOÀN WALMART, McDONALD’s & ADIDAS T RONG
WALMART
Walmart, một trong những tập đoàn bán lẻ lớn nhất thế giới theo doanh số, được công nhận trong danh sách Fortune 500 (2019), là công ty đại chúng của Hoa Kỳ Được sáng lập bởi Sam Walton vào năm 1962, Walmart đã mở rộng và chính thức trở thành công ty thương mại vào ngày 31 tháng 10 năm 1969.
Sở giao dịch Chứng khoán New York được thành lập vào năm 1972 và là đơn vị tư nhân thuê nhân công lớn nhất thế giới, đồng thời đứng thứ 4 trong việc sử dụng nhân công công cộng và thương mại toàn cầu Walmart, nhà bán lẻ tạp hóa lớn nhất Hoa Kỳ, chiếm khoảng 20% doanh thu hàng tiêu dùng và tạp phẩm, đồng thời là công ty bán đồ chơi lớn nhất với 45% doanh số tiêu thụ, vượt qua Toys "R" Us vào cuối thập niên 1990 Walmart vẫn là doanh nghiệp gia đình do gia đình Walton sở hữu và được chia thành 4 bộ phận điều hành: Walmart U.S., Walmart International, Sam's Club và Global eCommerce Công ty cung cấp nhiều hình thức bán lẻ khác nhau, bao gồm siêu trung tâm, siêu thị, đại siêu thị, kho hàng tập trung, cửa hàng cash-and-carry, cải thiện nhà cửa, thiết bị điện tử đặc biệt, nhà hàng, cửa hàng may mặc, hiệu thuốc, cửa hàng tiện lợi và bán lẻ kỹ thuật số.
Walmart là chuỗi cửa hàng bán lẻ và siêu thị tạp hóa thành công nhất tại Hoa Kỳ và quốc tế, với doanh thu lớn nhất Sự phát triển bền vững của Walmart được xây dựng trên phương châm của nhà sáng lập Sam Walton: “bán rẻ hơn sẽ bán được nhiều hơn và thu được nhiều lợi nhuận hơn.” Khởi nguồn từ một ý tưởng đơn giản, Walmart đã trở thành "đế chế" bán lẻ lớn nhất thế giới, với doanh thu hàng năm dự báo đạt 514,4 tỷ đô la vào cuối năm 2019, chiếm gần 2,4% tổng GDP của Mỹ.
Mô hình phát triển của Sam Walton dựa trên niềm tin rằng cửa hàng giảm giá có thể thành công ở các thị trấn nhỏ với dân số khoảng 5.000 người hoặc ít hơn Ông tin rằng việc bán sản phẩm với mức giá rẻ nhất sẽ dẫn đến sự gia tăng lợi nhuận theo thời gian Chỉ sau 6 năm, Walmart đã mở rộng ra ngoài Arkansas và hiện diện ở hầu hết các bang trên toàn nước Mỹ Đến năm 1972, Walmart chính thức niêm yết trên Sở Giao dịch.
Walmart, trong suốt gần 60 năm phát triển, đã mở rộng quy mô sang các lĩnh vực như hiệu thuốc, dịch vụ ô tô và bán đồ trang sức Chiến lược hạ giá của nhà sáng lập Walton vẫn được duy trì cho tất cả các loại mặt hàng, từ hàng tiêu dùng thiết yếu đến các sản phẩm phục vụ nhu cầu khác.
1.2 Quan hệthương mại giữa WALMART trong thịtrường Việt Nam
• Đánh giá tổng quan về thịtrường thương mại Việt Nam
Walmart, một trong những chuỗi bán lẻ hàng đầu thế giới, đối mặt với nhiều đối thủ cạnh tranh cả trong nước và quốc tế, bao gồm cả thị trường Việt Nam Mỗi quốc gia mà Walmart mở rộng thị trường đều có những thách thức riêng do môi trường kinh doanh toàn cầu phức tạp Sự thành công của một tập đoàn đa quốc gia phụ thuộc vào khả năng hiểu biết môi trường đầu tư Mỗi môi trường đều chứa đựng cơ hội và thách thức, vì vậy các tập đoàn cần không chỉ khai thác cơ hội mà còn bảo vệ mình trước các mối đe dọa Walmart là một ví dụ điển hình về việc thực hiện thành công các chiến lược toàn cầu.
Tập đoàn Walmart, nhà bán lẻ lớn nhất thế giới, đang xem xét việc mở rộng vào khu vực Đông Nam Á, đặc biệt là Việt Nam, nơi có thị trường trẻ và tiềm năng Phó Chủ tịch Bộ phận Mua sắm của Walmart, Bill Foudy, cho biết rằng mục tiêu của họ là tìm kiếm cơ hội kinh doanh tại Việt Nam bằng cách giới thiệu sản phẩm xuất khẩu của nước này vào chuỗi cửa hàng Walmart và thiết lập hệ thống bán lẻ tại thị trường nội địa.
Việt Nam đang trở thành một điểm đến hấp dẫn cho đầu tư kinh doanh tại Châu Á nhờ vào tốc độ tăng trưởng bền vững và nhu cầu tiêu dùng ổn định Chính phủ Việt Nam luôn đưa ra các chính sách khuyến khích và thu hút đầu tư nước ngoài kịp thời Dù quy mô thị trường bán lẻ còn hạn chế, nhưng vẫn thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư, đặc biệt là từ nước ngoài, do áp lực cạnh tranh chưa quá gay gắt Thêm vào đó, sự tăng trưởng kinh tế liên tục và môi trường chính trị, xã hội ổn định cũng là những yếu tố quan trọng đảm bảo sự phát triển này.
Việt Nam có 13 yếu tố hấp dẫn cho các nhà đầu tư, trong khi đó, người tiêu dùng trẻ tuổi nhất Châu Á đang gia tăng mạnh mẽ khả năng chi tiêu.
1.3 Đáp ứng yêu cầu sản phẩm về nguồn cung ứng phù hợp của WALMART
Walmart, nhà bán lẻ lớn nhất thế giới, đang nỗ lực cải thiện chuỗi cung ứng toàn cầu bằng cách nâng cao tiêu chuẩn và điều kiện làm việc tại các quốc gia Họ hợp tác với các nhà bán lẻ, doanh nghiệp và tổ chức phi chính phủ để xác minh sản phẩm từ các nhà cung cấp tuân thủ Quy tắc ứng xử đạo đức kinh doanh và trách nhiệm xã hội Tuy nhiên, hàng hóa Việt Nam vẫn gặp khó khăn trong việc đạt tiêu chuẩn của Walmart tại các siêu thị phương Tây Các nhà sản xuất Việt Nam phải tuân thủ các yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn thực phẩm, an ninh chuỗi cung ứng và chính sách đạo đức kinh doanh Việc Walmart mở văn phòng đại diện tại Việt Nam vào năm 2013 đã tạo ra nhiều cơ hội và thách thức cho các nhà sản xuất trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Tại cuộc gặp gỡ với Phó Thủ tướng Việt Nam Vũ Văn Ninh, ông Foudy nhấn mạnh rằng hoạt động kinh doanh của Walmart sẽ thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, phù hợp với hiệp định đối tác toàn diện giữa hai nước Ông cho biết, sản phẩm Việt Nam như giày dép, may mặc và thiết bị gia dụng sẽ được xuất khẩu sang các cửa hàng Walmart ở Canada, Chile, Mexico và Trung Quốc Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh cam kết Việt Nam sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc đầu tư của Walmart Ông Vince Trần từ Walmart Việt Nam cho biết sẽ nỗ lực đưa hàng Việt vào hệ thống của họ, tuy nhiên hiện tại số lượng thương hiệu hàng Việt trong hệ thống còn hạn chế Với nhu cầu nhập khẩu lớn từ Việt Nam, các doanh nghiệp và cơ sở sản xuất truyền thống có sản phẩm chất lượng cao và giá cả cạnh tranh nên liên hệ với văn phòng đại diện của Walmart tại Việt Nam để thương thảo hợp đồng.
Để một mặt hàng có thể vào hệ thống Walmart, cần đáp ứng bốn tiêu chí chính: chất lượng đảm bảo, mẫu mã đẹp, giá cả cạnh tranh và số lượng hàng hóa lớn Nếu đáp ứng đủ các yêu cầu này, hàng hóa sẽ dễ dàng được chấp nhận và nhà cung cấp sẽ không phải lo lắng về đầu ra, bởi hợp đồng với Walmart thường kéo dài từ 4-6 năm với số lượng đơn hàng lớn và ổn định Walmart khuyến khích các doanh nghiệp nghiên cứu và thiết kế mẫu mã mới, độc đáo để thu hút người tiêu dùng Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp hiện vẫn gặp khó khăn trong việc đảm bảo số lượng hàng hóa lớn và giá cả cạnh tranh, mặc dù chất lượng sản phẩm đã tương đối tốt.
Walmart có nhu cầu nhập khẩu đa dạng sản phẩm, đặc biệt là hàng gia dụng và thực phẩm, với yêu cầu cao về chất lượng, tiện lợi và mẫu mã hấp dẫn Sản phẩm độc đáo, đa dạng và chất lượng cao sẽ thu hút doanh nghiệp tìm kiếm đối tác cung ứng Để mở rộng nguồn cung ứng cho mạng lưới phân phối toàn cầu, Walmart dự định tăng cường hiện diện hàng hóa sản xuất tại Việt Nam Trước đây, Walmart đã tổ chức nhiều sự kiện kết nối nhà cung ứng tại Việt Nam nhằm tìm kiếm đối tác cung cấp hàng hóa cho hệ thống bán lẻ toàn cầu của mình.
Tại buổi tọa đàm “Chiến lược hợp tác với Tập đoàn bán lẻ Walmart”, ông Tạ Hoàng Linh, Vụ trưởng Vụ Thị trường Châu Âu - Châu Mỹ (Bộ Công Thương), nhấn mạnh rằng thị trường Việt Nam đang thu hút ngày càng nhiều tập đoàn phân phối lớn từ nước ngoài, trong đó có Walmart Các tập đoàn này không chỉ tìm nguồn cung ứng hàng hóa mà còn đầu tư trực tiếp để phát triển chuỗi cung ứng tại Việt Nam, qua đó góp phần thúc đẩy hàng hóa Việt Nam ra thị trường quốc tế Tọa đàm này là một phần quan trọng trong việc triển khai Đề án “Thúc đẩy doanh nghiệp Việt Nam tham gia trực tiếp vào hệ thống phân phối nước ngoài”.
Hiện nay, việc đưa hàng Việt vào chuỗi siêu thị nước ngoài như Walmart gặp nhiều thách thức, khi hơn 95% nhà xuất khẩu Việt Nam là các doanh nghiệp FDI Mặc dù Walmart mong muốn hợp tác với doanh nghiệp Việt, nhưng nhiều lĩnh vực nội địa vẫn yếu thế do chưa hiểu rõ thị trường tiêu dùng Mỹ và chưa phát triển sản phẩm phù hợp Để cải thiện tình hình, cần thiết lập kênh kết nối chủ động hơn giữa doanh nghiệp Việt Nam và Walmart.
1.4 Y ếu tố thâm nhập thịtrường và mức độ cạnh tranh của WALMART ở thị trường Việt Nam
McDONALD’s
McDonald’s là tập đoàn chuỗi nhà hàng thức ăn nhanh lớn nhất thế giới, được thành lập vào năm 1940 bởi hai anh em Richard và Maurice McDonald ở San Bernardino, California Thương hiệu McDonald’s trở nên nổi tiếng nhờ Ray Kroc, người đã mua lại và phát triển chuỗi này thành một trong những dự án kinh doanh thức ăn nhanh thành công nhất Dù là biểu tượng của toàn cầu hóa, McDonald’s mở rộng chậm hơn so với các thương hiệu khác Năm 1967, McDonald's trở thành tập đoàn quốc tế khi mở cửa hàng đầu tiên tại Richmond, British Columbia, Canada Đến cuối thập niên 70, 5 trong số 7 lục địa đã có sự hiện diện của McDonald’s.
Mô hình kinh doanh của McDonald's tập trung vào việc sở hữu đất tại các vị trí có nhà hàng và thu lợi từ tiền thuê mà các bên nhượng quyền trả Để phù hợp với thị hiếu địa phương và các yếu tố văn hóa, tôn giáo, McDonald's cung cấp thực đơn khu vực hóa khác nhau giữa các quốc gia Do đó, sản phẩm tại một quốc gia có thể không có ở quốc gia khác, hoặc thành phần của chúng có thể khác biệt đáng kể.
Với mục tiêu "Làm kinh doanh cho mình, chứ không phải một mình", ông chủ McDonald’s đã chọn con đường độc đáo bằng cách thuyết phục các đối tác nhượng quyền và nhà cung ứng hiểu tầm nhìn chiến lược của mình Họ không chỉ làm việc như một phần của tập đoàn McDonald’s, mà còn đang cùng nhau tạo dựng thương hiệu mạnh mẽ.
Ray Kroc, người sáng lập McDonald's, đã xây dựng triết lý kinh doanh dựa trên nguyên tắc kiềng ba chân, bao gồm tập đoàn McDonald's, đối tác nhượng quyền và nhà cung ứng Ba yếu tố này cùng nhau tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của McDonald's trên toàn cầu.
McDonald’s cam kết về chất lượng trong chuỗi nhà hàng của mình yêu cầu mỗi thành phần nguyên liệu phải trải qua kiểm định và tối ưu hóa trước khi đưa vào sử dụng Sự phát triển mạnh mẽ của các nhà hàng trên nước Mỹ đã thu hút sự chú ý của các nhà cung ứng, buộc họ phải áp dụng nghiêm túc các tiêu chuẩn của McDonald’s Văn hóa thương hiệu và nền tảng của McDonald’s đã ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển kinh doanh của tập đoàn Giá trị hữu hình trong thiết kế không gian ăn uống và logo đã tạo ra sự gần gũi và dễ nhận diện cho người tiêu dùng Những mục tiêu kinh doanh đáng ngưỡng mộ của Ray Kroc đã truyền cảm hứng cho các thế hệ sau, giúp họ hiểu và áp dụng mô hình kinh doanh hiệu quả Sự thành công của McDonald’s chính là kết quả của một lãnh đạo xuất sắc với phong cách làm việc sáng tạo và khác biệt.
2.2 Quan h ệ thương mạ i c ủ a McDONALD’s trong th ịtrườ ng Vi ệt Nam
McDonald’s, một thương hiệu lớn, đã xây dựng thành công quốc tế nhờ vào chiến lược kinh doanh nhượng quyền sáng tạo của Ray Kroc Quá trình phát triển chiến lược kinh doanh quốc tế của McDonald’s không hề đơn giản, nhưng đã chứng tỏ hiệu quả qua sự mở rộng nhanh chóng ra các thị trường như Canada, Nhật Bản, Úc và Đức Từ một hiện tượng thành công ban đầu, McDonald’s đã khẳng định vị thế vững chắc trong quan hệ thương mại quốc tế.
Thói quen tiêu dùng và lối sống của người Việt, đặc biệt là giới trẻ, đang thay đổi nhanh chóng do quá trình đô thị hóa Sự phát triển của các thành phố, cùng với xu hướng công nghiệp hóa và nhu cầu về thực phẩm nhanh, gọn, tiện lợi, đã thúc đẩy sự bùng nổ của đồ ăn nhanh Trong vòng một thập kỷ qua, người tiêu dùng Việt Nam đã có cái nhìn khách quan hơn về thức ăn nhanh, phần nào phản ánh tư tưởng "sính ngoại" đang phổ biến trong xã hội.
Hiện nay, nhiều người trẻ coi việc tiêu thụ thức ăn nhanh là một xu hướng sang trọng, đặc biệt ở hai thành phố lớn là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh Sự phát triển đồng bộ của cơ sở hạ tầng và ngành giải trí đã thúc đẩy sự bùng nổ của các cửa hàng thức ăn nhanh Chỉ khi các trung tâm thương mại, công viên giải trí và rạp chiếu phim được xây dựng, các chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh mới có cơ hội khai thác và phát triển mạnh mẽ.
McDonald’s đã chính thức thâm nhập thị trường Việt Nam thông qua việc cấp giấy phép phát triển cho Good Day Hospitality, công ty do ông Henry Nguyễn sáng lập Theo thông tin từ McDonald's, Việt Nam là một trong hơn 65 thị trường toàn cầu được cấp phép nhượng quyền Phương pháp nhượng quyền này đã được McDonald's áp dụng trong hơn 30 năm để mở rộng thương hiệu trên toàn thế giới.
Chủ tịch McDonald's khu vực châu Á - Thái Bình Dương, Trung Đông và châu Phi, Dave Hoffmann, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc mở rộng sự hiện diện của thương hiệu McDonald's tại châu Á Ông tìm kiếm các đối tác có nền tảng kinh doanh vững chắc và hiểu biết sâu sắc về thương hiệu để đạt được mục tiêu này.
2.3 Yêu c ầ u v ề s ả n ph ẩ m và đáp ứ ng nhu c ầu ngườ i tiêu dùng ở th ịtrườ ng Vi ệt Nam Địa điểm kinh doanh cửa hàng đầu tiên của McDonald's nằm trên một trong những con đường sầm uất nhất ở Thành phố Hồ Chí Minh với mục tiêu đón đầu lượng người ra vào trung tâm vào giờ làm việc và sau giờ làm việc Thành công bước đầu và triển vọng đạt được chỉ trong vòng 2 ngày kể từ ngày khai trương 8/2/2014, đã có 20.000 lượt khách đến ăn uống Nếu một khách hàng sử dụng trung bình 3 USD (tương đương với giá một chiếc bình đựng nước uống) thì doanh thu trung bình là 30.000 USD/ngày Con số này quá hấp dẫn nên nhóm có kế hoạch tiếp tục mở thêm cửa hàng
McDonald’s đang thiết lập một chuẩn mực mới cho ngành công nghiệp nhà hàng thức ăn nhanh tại Việt Nam, mang đến cho khách hàng những trải nghiệm độc đáo và khác biệt Thương hiệu cam kết phục vụ thức ăn ngon với đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, đồng thời hướng tới việc trở thành điểm đến ẩm thực yêu thích của khách hàng McDonald’s Việt Nam tuân thủ các tiêu chuẩn toàn cầu với bốn yếu tố cốt lõi: Chất lượng, Dịch vụ, Vệ Sinh và Giá trị.
Dựa trên nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến văn hóa và nhu cầu thị trường, thực đơn của McDonald’s Việt Nam từ năm 2014 đã giới thiệu nhiều món ăn ấn tượng, đặc biệt là các món cơm và gà rán, đáp ứng nhu cầu bữa ăn hàng ngày Điều này cho thấy sự tương đồng với các chuỗi cửa hàng cạnh tranh khác.
Vào năm 2016, McDonald's Việt Nam đã giới thiệu các phiên bản Bánh mì độc đáo, bao gồm Bánh mì thịt heo nướng và Bánh mì thịt nguội với trứng tròn và rau củ Đặc biệt, nhân dịp Quốc khánh Việt Nam năm 2020, McDonald's đã ra mắt Phở - bánh mì kẹp thịt với các nguyên liệu như chả bò, xíu mại, trứng, hành tây và nước sốt đặc biệt mang hương vị Phở Bánh mì kẹp thịt này còn được thiết kế với kiểu búi tóc đặc biệt giống như McMuffin, mang đến trải nghiệm ẩm thực mới lạ cho thực khách.
Tính đến tháng 1 năm 2020, McDonald's đã có mặt tại hơn 100 quốc gia với hơn 38.000 nhà hàng phục vụ 69 triệu khách hàng mỗi ngày Tại Việt Nam, hiện có tổng cộng 20 cửa hàng McDonald's, trong đó có 5 cửa hàng ở Hà Nội, 1 cửa hàng ở Bình Dương và phần lớn còn lại tập trung tại thành phố Hồ Chí Minh.
ADIDAS
Adidas, một trong những thương hiệu nổi tiếng và có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất toàn cầu, được thành lập vào năm 1943 tại Herzogenaurach, Đức Thương hiệu này chuyên thiết kế và sản xuất giày dép, quần áo và phụ kiện Tiền thân của Adidas là công ty Gebruder Dassler Schuhfabrik, được sáng lập vào năm 1924 bởi hai anh em Adi và Rudolf Dassler Mặc dù ban đầu đạt được nhiều thành công, sau Thế chiến thứ hai, sự bất đồng quan điểm đã dẫn đến việc Rudolf tách ra thành lập công ty Ruda, sau này đổi tên thành Puma Adi Dassler tiếp tục điều hành công ty cũ và đổi tên thành Adidas từ năm 1949.
Adidas là một công ty cổ phần thuộc tập đoàn Adidas, bao gồm các thương hiệu nổi tiếng như Reebok (đã bán cho Authentic Brands Group của Mỹ), TaylorMade (bao gồm Ashworth), cùng với 8,33% cổ phần của câu lạc bộ bóng đá Bayern Munich và Runtastic, một công ty công nghệ thể thao của Áo.
Logo Ba sọc đặc trưng của Adidas là biểu tượng nhận diện thương hiệu mạnh mẽ, được áp dụng trên các thiết kế quần áo và giày nhằm hỗ trợ tiếp thị hiệu quả Kể từ khi mua lại thương hiệu từ công ty Karhu Sports của Phần Lan vào năm 1952, Adidas đã trở thành một trong những thương hiệu thể thao hàng đầu, được Dassler gọi là “Công ty Ba sọc” Hiện nay, sản phẩm của Adidas có mặt tại 160 quốc gia và hàng năm cung cấp hơn 660 triệu sản phẩm để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng.
Adidas, nhà sản xuất đồ thể thao lớn nhất Châu Âu và đứng thứ hai thế giới sau Nike, ghi nhận doanh thu 21,915 tỷ euro vào năm 2018 Với nền tảng sản xuất giày thể thao, Adidas tích cực tài trợ cho các sự kiện thể thao, vận động viên và gương mặt thương hiệu Từ thập niên 70, khi các thương hiệu bắt đầu sử dụng vật liệu hiện đại như cao su EVA, sự cạnh tranh trong thị trường giày thể thao trở nên khốc liệt hơn Để thích ứng, Adidas đã giới thiệu logo mới "the Trefoil" (cỏ ba lá), biểu trưng cho hiệu suất và cam kết về chất lượng bền vững.
Sau khi Adi Dassler qua đời vào ngày 06/09/1978, thương hiệu đã bước vào một giai đoạn chuyển mình, đánh dấu sự kết thúc của một kỷ nguyên thịnh vượng Sự ra đi của ông không chỉ là mất mát lớn đối với công ty mà còn mở ra một thời đại mới đầy thách thức và cơ hội.
Adidas đã trải qua 24 chiến lược thương mại sáng tạo nhờ vào sự lãnh đạo của Kathe và Horst, con trai và vợ của Adi Sau cái chết đột ngột của Horst và mẹ ông, thương hiệu gặp khó khăn nhưng đã phục hồi sau khi được Bernard Tapie mua lại vào năm 1989 Ông đã quyết định chuyển sản xuất sang Châu Á, từ đó Adidas liên tục thực hiện các chiến lược tái cấu trúc và mua lại Trong quá trình phát triển, Adidas đã hợp tác với nhiều công ty, giới thiệu các sản phẩm cải tiến, bao gồm mẫu giày đầu tiên trên thế giới sử dụng bộ vi xử lý.
Adidas tin rằng “Thông qua thể thao, chúng ta có được sức mạnh để thay đổi cuộc sống” và cam kết vào các giá trị cốt lõi như “Hiệu suất, Chính trực, Đa dạng, Cải tiến” Những nguyên tắc này, do người sáng lập Adi Dassler đề ra, không chỉ đơn giản mà còn mang tính tiến bộ, nhằm thay đổi quan niệm và tinh thần của mọi người qua thể thao Đến nay, Adidas vẫn dẫn đầu trong việc cải tiến các giá trị cốt lõi và tiên phong trong các chiến lược thương mại, góp phần thay đổi tầm nhìn của người tiêu dùng toàn cầu.
3.2 Quan h ệthương mạ i gi ữ a ADIDAS t ạ i th ị trườ ng Vi ệ t Nam
3.2.1 Chi ến lược thương mạ i S ứ m ệ nh & T ầ m nhìn ADIDAS
Sứ mệnh và tầm nhìn của Adidas thể hiện mục tiêu phát triển bền vững của công ty, không chỉ tập trung vào lợi nhuận từ doanh số mà còn chú trọng đến việc nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ Adidas cam kết mang đến trải nghiệm hài lòng và vui vẻ cho khách hàng, từ đó xây dựng thương hiệu mạnh mẽ và uy tín trên toàn cầu.
Theo báo cáo từ Adidas, sứ mệnh của Tập đoàn là dẫn đầu thị trường quốc tế trong ngành công nghiệp đồ thể thao, dựa trên niềm đam mê thể thao và phong cách sống thể thao Adidas hướng tới việc trở thành nhà đổi mới và thiết kế hàng đầu, cam kết giúp mọi vận động viên đạt hiệu suất tối ưu với các sản phẩm và thiết bị mà họ cung cấp.
Adidas không ngừng nâng cao chất lượng và kiểu dáng sản phẩm để đáp ứng nhu cầu của khách hàng Theo báo cáo của Cleverism, Adidas tập trung vào ba giá trị cốt lõi: Đổi mới, Tùy chỉnh và Trạng thái thương hiệu Đặc biệt, Adidas đã thiết lập năm trụ cột chiến lược cho tổ chức R&D, bao gồm đổi mới vận động viên, đổi mới sản xuất, đổi mới kỹ thuật số và trải nghiệm, đổi mới bền vững, và đổi mới cho vận động viên nữ Để đạt được những tính năng đột phá như Boost, ClimaChill và Climaheat, Adidas hợp tác với nhiều đối tác, bao gồm vận động viên thể thao, công ty và trường đại học.
3.2.2 Thâm nh ậ p th ịtrườ ng và m ức độ c ạ nh tranh c ủ a ADIDAS ở Vi ệ t Nam
Adidas áp dụng một phương pháp tiếp cận chuỗi cung ứng đa dạng, phân loại các trung gian thành bốn loại: nhà bán lẻ, đại lý, cửa hàng chính thức và đại lý Tại Việt Nam, hãng hợp tác với nhiều trung tâm thương mại nổi tiếng như Vincom, Saigon Center và Vạn Hạnh Mall để phân phối sản phẩm qua các cửa hàng chính thức.
Adidas sở hữu một cửa hàng đại lý lớn trên đường Cộng Hòa, chuyên bán các sản phẩm từ các mùa trước với giá ưu đãi Đối với những người yêu thích giày nhưng không thể mua được các mẫu như Yezzy Boost hay giày giới hạn, họ thường tìm đến các nhà bán lẻ để đặt hàng từ nước ngoài Adidas tận dụng lợi thế của mình với mạng lưới phân phối rộng khắp toàn cầu, giúp sản phẩm dễ dàng tiếp cận hơn với khách hàng tiềm năng.
Từ khi thành lập, Adidas đã hợp tác với hơn một nghìn nhà máy cung cấp, chủ yếu tại Trung Quốc và Hoa Kỳ Theo Tập đoàn Adidas (2016), có hai loại nhà cung cấp: nhà cung cấp chính và nhà thầu phụ, trong đó nhà cung cấp chính cung cấp vật liệu trực tiếp, còn nhà thầu phụ thực hiện công việc trong các dự án lớn hơn Việt Nam hiện có hơn 100 nhà cung cấp cho Adidas, cho thấy sự hiện diện mạnh mẽ của hãng tại đây Việc thuê ngoài sản xuất đã trao cho các nhà cung cấp quyền thương lượng lớn hơn, biến họ thành cơ hội trong sự phát triển của Adidas Mở rộng mạng lưới nhà cung cấp không chỉ tạo ra cơ hội mới mà còn giúp Adidas tạo sự khác biệt so với đối thủ cạnh tranh.
Thị trường giày Việt Nam hiện nay có sự hiện diện mạnh mẽ của nhiều thương hiệu nổi tiếng, đóng góp đáng kể vào sức tiêu thụ Người tiêu dùng thường ưu tiên chọn mua giày từ các thương hiệu lớn như Adidas và Nike, nhờ vào chất lượng sản phẩm vượt trội Điều này tạo ra một môi trường lý tưởng cho các thương hiệu giày lớn như Puma, Converse và Vans phát triển.
Adidas và Nike đang chiếm lĩnh thị trường Việt Nam, được ví như “Coca-Cola và Pepsi” trong ngành đồ thể thao Cả hai thương hiệu đang cạnh tranh quyết liệt để giành thị phần, với Nike dẫn đầu về thị phần và tốc độ tăng trưởng, đạt 14,5% vào năm 2016, theo nghiên cứu của Euromonitor Tuy nhiên, Adidas đã gần như thu hẹp khoảng cách với Nike, chỉ còn 0,5% Cuộc cạnh tranh giữa Nike và Adidas không chỉ mang lại lợi ích cho khách hàng mà còn cho cả người bán.