Tiểu luận môn Luật môi trường

Tiểu luận về các điều cần lưu ý, nghĩa vụ của chủ đầu tư khi đánh giá tác động môi trường (ĐTM), đưa ra hạn chế và kiến nghị hoàn thiện pháp luật về đánh giá tác động môi trường (ĐTM). Đánh giá tác động môi trường dự án nhà máy sản xuất giấy, có nhập khẩu phế liệu, nhập khẩu máy móc, khai thác tài nguyên nước. LƯU Ý: LUẬT BVMT 2014 ĐÃ HẾT HIỆU LỰC và thay bằng LUẬT BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG 2020. ĐIỂM MỚI CỦA LUẬT BVMT 2020 là có thêm phần ĐÁNH GIÁ SƠ BỘ TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG với các dự án thuộc nhóm I ( điều 28 LBVMT2020 và NĐ 08/2022, phụ lục của NĐ), thức là với các dự án nhóm I vừa phải ĐÁNH GIÁ SƠ BỘ TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG vừa phải đánh giá tác động môi trường

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU 1

NỘI DUNG 1

Đề bài: 1

Tình huống: 1

Câu 1: Khi tiến hành ĐTM chủ dự án cần chú ý những vấn đề sau: 2

Câu 2 Các nghĩa vụ mà chủ dự án phải thực hiện khi dự án đi vào hoạt động theo quy định của pháp luật môi trường Việt Nam 4

1 Nghĩa vụ với việc nhập khẩu phế liệu. 4

2 Nghĩa vụ đối với việc nhập khẩu máy móc thiết bị từ Trung Quốc. 5

3 Nghĩa vụ đối với việc khai thác nước ngầm. 5

4 Nghĩa vụ quản lý chất thải phát sinh do hoạt động của dự án. 6

5 Nghĩa vụ tài chính khác 8

6 Nghĩa vụ trong việc giải quyết tranh chấp và bồi thường thiệt hại nếu có. 9

Câu 3 Hãy lựa chọn 01 nghĩa vụ trong tình huống đề cập ở câu 2 và từ đó đưa ra kiến nghị hoàn thiện pháp luật 9

1 Quy định về nghĩa vụ quản lý chất thải nguy hại. 9

2 Kiến nghị hoàn thiện pháp luật. 11

KẾT LUẬN 12

Tài liệu tham khảo 13

MỞ ĐẦU

Việt Nam là một nước đang phát triển, trong quá trình này tình trạng ô nhiễm môi trường ngày một gia tăng Trước thực trạng này, Đảng và Nhà nước ta đã đặc biệt quan tâm đến công tác bảo vệ môi trường, hướng tới đảm bảo quyền con người được sống trong môi trường trong lành và phát triển bền vững Tại Việt Nam hiện nay, hoạt động sản xuất giấy có vai trò quan trọng với đời sống con người Tuy nhiên, nếu sản xuất giấy rồi

xả những chất thải độc hại bừa bãi ra ngoài môi trường sẽ gây ô nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng hơn Để tìm hiểu rõ hơn vấn đề này em chọn đề bài : “Anh (chị ) tự xây dựng một tình huống giả định về dự án đầu tư cụ thể là nhà máy sản xuất giấy từ phế liệu”

NỘI DUNG

Đề bài:

Anh (chị ) tự xây dựng một tình huống giả định về dự án đầu tư cụ thể thỏa mãn các yêu cầu sau đây: 1) Lĩnh vực hoạt động, quy mô thuộc đối tượng phải thực hiện đánh giá tác động môi trường (ĐTM); 2) Có khai thác một (1) loại tài nguyên thiên nhiên;; 3) Có sản sinh chất thải nguy hại; 4) Có một (1) hoạt động nhập khẩu bị kiểm soát về bảo vệ môi trường

Tình huống:

Ông A dự định xây dựng một nhà máy sản xuất giấy từ phế liệu, địa điểm tại xã X, huyện Y, tỉnh Z Dự án dự định nhập khẩu giấy phế liệu từ nước ngoài và thu gom giấy phế liệu trong

nước là nguyên liệu sản xuất, các thiết bị được nhập khẩu tại Trung Quốc Do trong khu vực chưa có nhà máy cung cấp nước nên dự án dự định khai thác nước ngầm để phục vụ cho quá trình sản xuất

1) Lĩnh vực hoạt động, quy mô thuộc đối tượng phải thực hiện đánh giá tác động môi trường (ĐTM): nhà máy sản xuất giấy

từ phế liệu

2) Có khai thác một (1) loại tài nguyên thiên nhiên: tài

nguyên nước ngầm

3) Có sản sinh chất thải nguy hại: hóa chất tẩy, dầu mỡ trong quá trình sản xuất; nước thải từ sản xuất chứa nhiều chất độc hại như BOD5, COD,

4) Có một (1) hoạt động nhập khẩu bị kiểm soát về bảo vệ môi trường: nhập khẩu phế liệu giấy; nhập khẩu máy móc thiết bị từ Trung Quốc

Câu 1: Khi tiến hành ĐTM chủ dự án cần chú ý những vấn

đề sau:

Thứ nhất, xác định loại báo cáo.

Dự án dự định xây dựng nhà máy sản xuất giấy từ phế liệu Căn cứ theo Phụ lục II Nghị định 40/2019/NĐ-CP có quy định đối tượng phải đánh giá tác động môi trường (ĐTM) gồm tất cả dự án đầu tư cơ sở sản xuất bột giấy, cơ sở sản xuất giấy

từ phế liệu Do đó, dự án này thuộc đối tượng phải lâp báo cáo ĐTM môi trường

Báo cáo đánh giá môi trường không chỉ là một bảng đánh giá tổng quan về những tác động xấu hoặc tốt sẽ xảy ra với môi

trường mà đó còn là cơ sở để đề xuất những phương án giải quyết tối ưu nhất đối với những tác động đó Thông qua đó giúp doanh nghiệp, các cơ quan, các cơ sở sản xuất tiết kiệm được rất nhiều thời gian và tiền bạc trong việc khắc phục những tác động mà mình gây ra cho môi trường

Thứ hai, thực hiện đánh giá tác động môi trường.

Theo quy định tại khoản 1 điều 19 Luật bảo vệ môi trường

2014 : “Chủ dự án thuộc đối tượng quy định tại khoản 1 Điều

18 của Luật này tự mình hoặc thuê tổ chức tư vấn thực hiện đánh giá tác động môi trường và chịu trách nhiệm trước pháp luật về kết quả thực hiện đánh giá tác động môi trường.”

Do đó, ông A có thể tự mình lập báo cáo ĐTM môi trường hoặc thuê tổ chức tư vấn thực hiện giúp Báo cáo này gồm một

số nội dung chính như: Đánh giá hiện trạng môi trường tại nơi thực hiện dự án và vùng kề cận; dự báo những tác động đến môi trường khi thực hiện dự án, đề xuất các biện pháp bảo vệ môi trường khi triển khai dự án,…

Thứ ba, xác định cơ quan có thẩm quyền thẩm định

Căn cứ vào khoản 4 Điều 23 Luật Bảo vệ môi trường năm

2014: “Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường đối với dự án đầu tư trên địa bàn không thuộc đối tượng quy định tại các khoản 1,2 và 3 Điều này” Như vậy, cơ quan có thẩm quyền thẩm định ĐTM trong dự

án này là UBND tỉnh Z

Thứ tư, lập hồ sơ thẩm định.

Theo Điều 6 Thông tư số 27/2015 BTN-MT, Chủ dự án có trách nhiệm lập, gửi cơ quan có thẩm quyền thẩm định báo cáo ĐTM Hồ sơ đề nghị thẩm định gồm:

1 Một (01) văn bản đề nghị thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường thực hiện theo mẫu quy định tại Phụ lục 2.1 Thông tư này

2 Bảy (07) bản báo cáo ĐTM môi trường của dự án

Trường hợp số lượng thành viên hội đồng thẩm định nhiều hơn bảy (07) người, chủ dự án phải cung cấp thêm số lượng báo cáo ĐTM môi trường Hình thức trang bìa, trang phụ bìa và yêu cầu

về cấu trúc và nội dung của báo cáo ĐTM môi trường thực hiện theo mẫu tương ứng quy định tại các Phụ lục 2.2 và 2.3 Thông

tư này

3 Một (01) bản báo cáo nghiên cứu khả thi hoặc báo cáo

dự án đầu tư hoặc tài liệu tương đương khác

*Nội dung của báo cáo ĐTM.

Nội dung của báo cáo ĐTM được quy định chi tiết tại Điều

22 Luật bảo vệ môi trường 2014 gồm: Mô tả sơ lược về dự án nhà máy sản xuất giấy, có minh họa bằng những số liệu, bảng biểu, sơ đồ Việc mô tả sơ lược dự án nhà máy sản xuất giấy có thể được thể hiện theo các nội dung như: Ðặc điểm, quy mô công trình; Công nghệ sản xuất (Các hạng mục công trình và khối lượng xây lắp; nhu cầu về năng lượng, nhiên liệu, nước phục vụ sản xuất; nhu cầu và phương thức cung cấp nguyên liệu, hoá chất; tiến độ thực hiện dự án), ; Đánh giá, xác định nguồn gây ô nhiễm từ dự án sản xuất gồm: đối tượng, quy mô

bị tác động; đánh giá tác động đến môi trường; Các biện pháp phòng ngừa, khắc phục hậu quả ô nhiễm từ dự án và ứng phó

sự cố môi trường;

Trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày nhận được báo cáo ĐTM, thủ trưởng hoặc người đứng đầu cơ quan thẩm định có trách nhiệm phê duyệt báo cáo ĐTM, trường hợp báo cáo ĐTM không được chấp thuận thì cơ quan có thẩm quyền phải thông báo lí do cho chủ dự án

Thứ năm, thực hiện các yêu cầu của quyết định phê duyệt báo cáo ĐTM môi trường.

Theo Điều 26 Luật Bảo vệ môi trường 2014, sau khi có quyết định phê duyệt báo cáo ĐTM, ông A phải thực hiện các yêu cầu của quyết định phê duyệt báo cáo ĐTM môi trường Trường hợp thay đổi quy mô, công suất, công nghệ làm tăng tác động xấu đến môi trường so với phương án trong báo cáo ĐTM môi trường đã được phê duyệt nhưng chưa đến mức phải lập lại báo cáo ĐTM, ông A sẽ phải giải trình với cơ quan phê duyệt và chỉ được thực hiện sau khi có văn bản chấp thuận của cơ quan phê duyệt báo cáo ĐTM

Câu 2 Các nghĩa vụ mà chủ dự án phải thực hiện khi dự

án đi vào hoạt động theo quy định của pháp luật môi trường Việt Nam.

1 Nghĩa vụ với việc nhập khẩu phế liệu.

Theo quy định của pháp luật hiện nay, đối với việc nhập khẩu phế liệu từ nước ngoài để làm nguyên liệu phục vụ quá trình sản xuất, ông A cần thực hiện những nghĩa vụ sau:

Thứ nhất, phế liệu mà dự án nhập khẩu từ nước ngoài làm

nguyên liệu sản xuất phải đáp ứng quy chuẩn kỹ thật môi trường và thuộc danh mục phế liệu được phép nhập khẩu tại phụ lục của Quyết định số 28/2020/QĐ-TTg quy định danh mục phế liệu được phép nhập khẩu từ nước ngoài làm nguyên liệu sản xuất

Thứ hai, đáp ứng các điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất theo Điều 56 Văn bản hợp nhất 09/VBHN-BTNMT về quản lý chất thải như: điều kiện về kho bãi; công nghệ, thiết bị tái chế; chỉ được nhập khẩu giấy phế liệu làm nguyên liệu sản xuất ra các sản phẩm, hàng hóa,

Thứ ba, ký quỹ bảo đảm phế liệu nhập khẩu theo quy định tại Điều 57 Văn bản hợp nhất 09/VBHN-BTNMT về quản lý chất thải

2 Nghĩa vụ đối với việc nhập khẩu máy móc thiết bị

từ Trung Quốc.

Đối với việc nhập khẩu máy móc thiết bị từ Trung Quốc, ông A cần phải thực hiện những nghĩa vụ sau:

- Tuân thủ các quy định về việc nhập khẩu máy móc, thiết

bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng tại Điều 6, Điều 7,

Điều 8 Quyết định số 18/2019/QĐ-TTg về việc nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng

- Dây chuyền công nghệ nhập khẩu từ Trung Quốc được dự

án sử dụng phải đáp ứng các điều kiện bảo vệ môi trường được quy định tại điều 75 Luật bảo vệ môi trường 2014: Máy móc, thiết bị, phương tiện, nguyên liệu, nhiên liệu, hóa chất, hàng hóa nhập khẩu, quá cảnh phải đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường

- Không nhập khẩu máy móc, thiết bị trong các trường hợp: các nước xuất khẩu đã công bố loại bỏ do lạc hậu, chất lượng kém, gây ô nhiễm môi trường; không đáp ứng các yêu cầu về an toàn, tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật

3 Nghĩa vụ đối với việc khai thác nước ngầm.

Để có thể khai thác tài nguyên nước, ông A phải được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép khai thác, sử dụng nước ngầm theo quy định tại khoản 3 Điều 44 Luật tài nguyên nước

2012 Ủy ban nhân dân tỉnh Z thực hiện việc cấp, gia hạn, điều chỉnh, đình chỉ, thu hồi giấy phép về tài nguyên nước theo quy định tại khoản 1, điều 73 Luật tài nguyên nước 2012

Hoạt động khai thác, sử dụng tài nguyên nước phải tuân thủ quy hoạch tài nguyên nước đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt; nếu làm suy giảm chức năng của nguồn nước, gây sụt, lún đất, ô nhiễm, nhiễm mặn nguồn nước phải có trách nhiệm khắc phục hậu quả, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật (khoản 1, điều 26 Luật tài nguyên nước)

Dự án cần ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường và nộp thuế tài nguyên nước theo quy định tại khoản 7, điều 2 Luật thuế tài nguyên 2009, cách tính thuế tài nguyên nước quy định tại văn bản luật này

Cùng với đó là các nghĩa vụ về bảo vệ tài nguyên nước như: Khai thác, sử dụng tài nguyên nước phải tiết kiệm, an

toàn, có hiệu quả; bảo đảm sử dụng tổng hợp, đa mục tiêu, công bằng, hợp lý, hài hòa lợi ích, bình đẳng về quyền lợi và nghĩa vụ giữa các tổ chức, cá nhân; thường xuyên bảo vệ

nguồn nước do mình khai thác, sử dụng, đồng thời có quyền giám sát những hành vi, hiện tượng gây ô nhiễm, suy thoái, cạn kiệt nguồn nước của tổ chức, cá nhân khác,…

4 Nghĩa vụ quản lý chất thải phát sinh do hoạt động của dự án.

4.1 Các nghĩa vụ chung về quản lý chất thải (Điều 4 Văn

bản hợp nhất 09/VBHN-BTNMT về quản lý chất thải):

- Có trách nhiệm tăng cường áp dụng các biện pháp về tiết kiệm tài nguyên và năng lượng; sử dụng tài nguyên, năng lượng tái tạo và sản phẩm, nguyên liệu, năng lượng sạch thân thiện với môi trường; sản xuất sạch hơn; kiểm toán môi trường đối với chất thải và các biện pháp khác để phòng ngừa, giảm thiểu phát sinh chất thải

- Có trách nhiệm phân loại chất thải tại nguồn nhằm mục đích tăng cường tái sử dụng, tái chế, đồng xử lý, xử lý và thu hồi năng lượng

- Việc đầu tư xây dựng cơ sở xử lý chất thải phải tuân thủ theo quy định pháp luật về xây dựng và pháp luật bảo vệ môi trường có liên quan

- Nước thải phải được thu gom, xử lý, tái sử dụng hoặc chuyển giao cho đơn vị có chức năng-phù hợp để tái sử dụng hoặc xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường trước khi thải ra môi trường

- Khí thải phải được xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật môi

trường tại cơ sở phát sinh trước khi thải ra môi trường

4.2 Quản lý chất thải rắn thông thường:

Các chất thải rắn trong sản xuất chủ yếu là giấy vụn, đinh ghim, nilong , chủ dự án cần thực hiện những nghĩa vụ sau:

- Thực hiện trách nhiệm phân định, phân loại, lưu giữ chất thải rắn công nghiệp thông thường phân loại riêng với chất thải nguy hại; Tự tái sử dụng, sơ chế, tái chế, xử lý, đồng xử lý, thu hồi năng lượng hoặc ký hợp đồng chuyển giao cho đơn vị có chức năng vận chuyển, xử lý chất thải rắn công nghiệp thông thường; Định kỳ báo cáo tình hình phát sinh, quản lý chất thải rắn công nghiệp thông thường trong báo cáo giám sát môi

trường định kỳ (Điều 30 Văn bản hợp nhất 09/VBHN-BTNMT về quản lý chất thải);

- Việc thu gom, vận chuyển, trung chuyển chất thải rắn công nghiệp thông thường phải bảo đảm không được làm rơi vãi, gây phát tán bụi, mùi hoặc nước rò rỉ và đáp ứng yêu cầu

kỹ thuật, quy trình quản lý theo quy định (Điều 31 Văn bản hợp nhất 09/VBHN-BTNMT về quản lý chất thải)

4.3 Quản lý chất nguy hại.

Trong quá trình sản xuất, các chất thải nguy hại như chất tẩy, dầu mỡ , chủ dự án có nghĩa vụ thu gom, vận chuyển và

xử lý theo đúng quy định: Đăng ký với Sở Tài nguyên và Môi trường nơi có cơ sở phát sinh chất thải nguy hại theo quy định tại Khoản 1 Điều 6 NĐ38/2015/NĐ-CP; xin cấp giấy phép xử lý chất thải nguy hại; Có biện pháp giảm thiểu phát sinh chất thải nguy hại; tự chịu trách nhiệm về việc phân định, phân loại, xác định số lượng chất thải nguy hại phải báo cáo và quản lý; Có khu vực lưu giữ tạm thời chất thải nguy hại; lưu giữ chất thải nguy hại trong các bao bì hoặc thiết bị lưu chứa đáp ứng yêu cầu kỹ thuật và quy trình quản lý theo quy định; Chủ nguồn thải chất thải nguy hại có trách nhiệm định kỳ 06 (sáu) tháng báo cáo về việc lưu giữ chất thải nguy hại tại cơ sở phát sinh với Sở Tài nguyên và Môi trường bằng văn bản riêng hoặc kết hợp trong báo cáo quản lý chất thải nguy hại định kỳ khi chưa

chuyển giao

Trường hợp không tự tái sử dụng, tái chế, đồng xử lý, xử lý, thu hồi năng lượng từ chất thải nguy hại tại cơ sở, chủ nguồn thải chất thải nguy hại phải ký hợp đồng để chuyển giao chất thải nguy hại với tổ chức, cá nhân có giấy phép phù hợp

4.4 Quản lý nước thải.

Chủ dự án cần phải có nghĩa vụ quản lý nước thải:

- Nước thải phải được quản lý thông qua các hoạt động giảm thiểu, tái sử dụng, thu gom, xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường

- Việc xả nước thải phải được quản lý kết hợp cả theo địa giới hành chính và theo lưu vực

- Chủ dự án nếu phát sinh nước thải phải nộp phí, giá dịch

vụ xử lý nước thải theo quy định của pháp luật

- Khuyến khích các hoạt động nhằm giảm thiểu, tái sử dụng nước thải

- Nghĩa vụ thu gom, xử lí nước thải theo đúng quy định pháp luật

- Thực hiện quan trắc nước thải định kỳ theo quy định Ngoài ra, nước thải trong sản xuất giấy từ phế liệu khi chưa được xử lý có hàm lượng BOD5, COD, giá trị pH, độ màu, nếu không xử lý triệt để sẽ tác động trực tiếp đến môi trường nước và nước ngầm tại khu vực Đây là nước thải nguy hại, nước thải nguy hại này phải được quản lý theo quy định về quản lý chất thải nguy hại (theo điềm c khoản 3 Điều 37 Văn bản hợp nhất 09/VBHN-BTNMT về quản lý chất thải)

5 Nghĩa vụ tài chính khác

Dự án có những tác động đến các yếu tố môi trường như không khí, nước, nên phải nộp phí bảo vệ môi trường Mức phí bảo vệ môi trường được quy định trên cơ sở: Khối lượng chất thải ra môi trường, quy mô ảnh hưởng tác động xấu đối với môi