Công trình nghiên cứu có liên quan (trong và ngoài nước)
Kinh nghiệm công tác quản lý thu BHXH ở Liên Bang Mỹ
Mức đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) được phân chia đều giữa chủ sử dụng lao động và người lao động, mỗi bên đóng 7,65% tiền lương của người lao động, trong đó 1,45% được dành cho bảo hiểm y tế (BHYT) Đối với khu vực nông nghiệp và phi Chính phủ, tỷ lệ đóng của người lao động là 15,3% tiền lương hàng tháng.
Khi người lao động đóng phí bảo hiểm xã hội (BHXH), họ sẽ nhận được thẻ BHXH, với khả năng nhận tối đa 4 thẻ trong một năm Trong quá trình chi trả trợ cấp cho người lao động, cơ quan BHXH sẽ thu hồi thẻ BHXH để lưu trữ.
Số tiền thu từ bảo hiểm xã hội (BHXH) được phân bổ như sau: dưới 1% cho chi phí quản lý hành chính, 70% dành cho trợ cấp hưu trí, 19% cho trợ cấp y tế, và 10% cho trợ cấp khuyết tật và thân nhân.
Ngoài BHXH bắt buộc, Mỹ còn có BHXH tự nguyện và quỹ hưu trí ngành, cho phép người lao động tham gia cả hai hình thức Hiện có hơn một nửa lực lượng lao động Mỹ tham gia BHXH tự nguyện, với 97% lao động nông nghiệp và 40% lao động tiểu thủ công nghiệp tham gia Hệ thống BHXH tự nguyện được quản lý bởi Bộ Lao động Mỹ theo Luật BHXH, chủ yếu tập trung vào chế độ hưu trí Quỹ BHXH tự nguyện của Mỹ rất lớn, chiếm 50% thu nhập quốc dân và 23% thị trường tài chính nước này.
Mức đóng góp vào quỹ bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện cho người lao động và chủ sử dụng lao động được quy định rõ ràng trong Luật BHXH do Quốc hội Mỹ ban hành.
Mức trợ cấp của BHXH tự nguyện không cố định, mà phụ thuộc vào mức đóng góp của người lao động và hiệu quả đầu tư Số tiền đóng hàng năm cùng với lãi suất từ đầu tư sẽ quyết định mức trợ cấp mà người lao động nhận được, và thông tin này sẽ được thông báo hàng năm Nhà nước cam kết bảo hộ quỹ BHXH tự nguyện trong trường hợp quỹ có nguy cơ đổ vỡ.
Việc thu phí bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện qua tài khoản cá nhân giúp ngăn chặn tình trạng trốn nộp BHXH, đặc biệt đối với người lao động trong các tổ chức và cơ quan Chính phủ, vì mọi thu nhập đều được ghi nhận Tuy nhiên, đối với lao động tại các cơ sở tư nhân nhận lương bằng tiền mặt, việc kiểm soát của Chính phủ gặp khó khăn Mặc dù người lao động có thể tự kê khai và trích nộp BHXH theo hình thức tự nguyện, nhưng số lượng người tham gia thực tế vẫn rất hạn chế Điều này cho thấy ý thức của người dân về quyền lợi khi tham gia BHXH còn thấp, dẫn đến việc họ không mặn mà trong việc đóng góp vào quỹ BHXH.
2.2 Kinh nghiệm công tác quản lý BHXH ở Nhật Bản Đặc điểm của Nhật Bản là không tồn tại một hệ thống bảo đảm xã hội thống nhất mà các chế độ được quản lý một cách riêng biệt tuỳ theo chức năng và đối tượng tham gia nên việc thu BHXH cũng do các cơ quan khác nhau thực hiện:
Chế độ hưu trí tại Nhật Bản bao gồm nhiều quỹ khác nhau nhằm đảm bảo quyền lợi cho nhiều tầng lớp dân cư Vụ hưu trí thuộc Bộ Y tế và Phúc lợi chịu trách nhiệm giám sát chung các quỹ hưu trí, trong khi Cơ quan Bảo hiểm xã hội (BHXH) quản lý hành chính trên toàn quốc Các chi nhánh địa phương của BHXH thực hiện nhiệm vụ thu và chi trả trợ cấp hưu trí.
Quỹ hiệp hội tương trợ cung cấp chế độ hưu trí cho những người có thu nhập cao như viên chức, thủy thủ, giáo sư đại học và lao động trong các cơ quan Nhà nước Mức đóng góp hàng tháng dao động từ 10% đến 16% lương, trong khi nhà nước hỗ trợ từ 15% đến 18% tổng số tiền hưu hàng năm của quỹ.
Quỹ hưu trí do Chính phủ quản lý (EPI) đảm bảo việc chi trả trợ cấp cho những người lao động làm việc tại các đơn vị tư nhân có từ 5 lao động trở lên Mức đóng góp vào quỹ này được quy định nhằm đảm bảo quyền lợi hưu trí cho người lao động.
Người lao động và chủ sử dụng lao động cùng đóng góp 10% vào quỹ hưu trí, với tỷ lệ 8,675% lương tháng cho các ngành nghề thông thường và 9,575% cho ngành mỏ và ngư nghiệp Hàng năm, Nhà nước hỗ trợ 20% tổng chi phí chi trả và quản lý hành chính.
Quỹ hưu trí Quốc gia đảm bảo chế độ trợ cấp hưu trí cho lao động trong lĩnh vực nông nghiệp và các xí nghiệp nhỏ, tư nhân với thu nhập thấp Chỉ 1/3 số người tham gia có thu nhập ổn định, phần lớn là phụ nữ và những người có thu nhập thất thường, thậm chí không có thu nhập, phải dựa vào sự hỗ trợ từ người thân để đóng bảo hiểm Mức đóng của người lao động và chủ sử dụng lao động là 12.800 Yên/tháng, kèm theo khoản phụ thêm tự nguyện 400 Yên để nhận lương hưu bổ sung Nhà nước hỗ trợ 1/3 tổng mức trả lương hưu hàng năm của quỹ.
Chế độ tai nạn lao động cho người lao động tại các đơn vị sản xuất và kinh doanh được quản lý trực tiếp bởi Chính phủ, với Bộ Lao động chịu trách nhiệm giám sát và quản lý hành chính cấp Trung ương Phòng đền bù cho người lao động tại cơ quan lao động cấp quận/huyện có trách nhiệm quản lý trong khu vực của mình thông qua các văn phòng thẩm tra tiêu chuẩn lao động Mức đóng bảo hiểm của chủ sử dụng lao động dao động từ 0,6% đến 13,4% lương, tùy thuộc vào ngành nghề, mức độ rủi ro và số lượng lao động làm việc.
Chế độ bảo hiểm việc làm được quản lý trực tiếp bởi Chính phủ, với Bộ Lao động chịu trách nhiệm thực hiện thông qua các văn phòng Bảo đảm việc làm công cộng và bộ phận bảo đảm việc làm của Phòng Lao động cấp huyện Hai cơ quan này thực hiện các công việc hành chính liên quan đến người lao động, tổ chức thu bảo hiểm theo Luật Bảo hiểm việc làm, và truyền dữ liệu lên Bộ Lao động thông qua hệ thống siêu máy tính Mức thu bảo hiểm xã hội được quy định cụ thể để đảm bảo quyền lợi cho người lao động.
+ Những ngành nghề chung: Mức đóng là 1,15%, trong đó: chủ sử dụng lao động đóng 0,75%, người lao động đóng 0,4%
+ Ngành nông nghiệp, thuỷ sản, sản xuất bia: Mức đóng là 1,35%, trong đó: chủ sử dụng lao động đóng 0,95%, người lao động đóng 0,4%
Kinh nghiệm công tác quản lý BHXH những năm vừa qua ở BHXH huyện Bù Đốp
2.3.1 Công tác báo cáo và tham mưu đối với ngành cấp trên
Mỗi huyện có đặc thù riêng, do đó phương pháp giải quyết vấn đề cũng sẽ khác nhau Việc áp dụng các giải pháp mới cần thận trọng và khéo léo, hạn chế đưa ra ý kiến góp ý với các kế hoạch từ cấp trên Cần tránh than phiền, thay vào đó, hãy nêu rõ những khó khăn và tự chủ vượt qua để hoàn thành nhiệm vụ Quan trọng là phải có ý thức rõ ràng và quyết đoán trong việc nhận nhiệm vụ, đồng thời đảm bảo thực hiện đúng những gì đã hứa.
2.3.2 Công tác báo cáo và tham mưu đối với lãnh đạo địa phương
Các vấn đề phức tạp và có ảnh hưởng sâu rộng cần được báo cáo kịp thời và đề xuất ý kiến tham mưu với lãnh đạo địa phương Cần tránh việc tự giải quyết âm thầm hoặc đùn đẩy trách nhiệm, đồng thời không nên nêu ra vướng mắc mà không có phương án giải quyết cụ thể.
2.3.3 Vấn đề giao tiếp, phối hợp với lãnh đạo các cơ quan ban ngành
BHXH huyện và các cơ quan, ban ngành địa phương có mối liên hệ chặt chẽ và ảnh hưởng lẫn nhau Khi có sự thay đổi về quy định, quy trình, trách nhiệm và quyền lợi, cần đảm bảo sự tương tác và thông tin một cách khéo léo và thận trọng Việc áp dụng các thay đổi này một cách đột ngột, đơn phương hoặc cứng nhắc có thể gây ra những tác động tiêu cực.
12 tác động đến sức ảnh hưởng và quyền lợi của các tổ chức, cá nhân liên quan, yêu cầu cần có sự dự đoán về diễn biến và tình hình tiếp theo để có thể ước lượng và ứng phó kịp thời.
2.3.4 Vấn đề đoàn kết nội bộ
Mỗi tổ chức đều có những cá nhân với khiếm khuyết nhất định, vì vậy không nên quá cầu toàn hay áp đặt cứng nhắc Việc thích nghi và vượt qua khó khăn là cơ hội để phát triển kỹ năng và tri thức Thái độ bao dung, nhiệt tình và lạc quan trong việc đối mặt với thử thách sẽ thu hút sự quý mến và tôn trọng từ những người xung quanh Sự chỉ trích và đố kỵ chỉ cản trở sự kết nối tích cực trong tổ chức.
2.3.5 Nét phong cách cần có của người lãnh đạo:
- Khiêm tốn, thành thật và chan hòa trong giao tiếp
- Có óc đổi mới, sáng tạo, linh hoạt vận dụng cơ chế và dũng cảm nhận khuyết điểm và trách nhiệm
- Gần gũi và chia sẽ với những người làm chuyên môn nhất là cơ sở, đơn vị phối hợp và cả cơ quan cấp trên
Biết cách tạo đòn bẩy từ việc nắm bắt và quan tâm đến những đóng góp của cá nhân, tổ chức là rất quan trọng Việc đề xuất khen thưởng xứng đáng cho những người có công lớn sẽ tạo ra “cú hích” tích cực cho sự nghiệp chung.
Mục tiêu nghiên cứu
Bài viết phân tích và đánh giá thực trạng công tác bảo hiểm xã hội (BHXH) huyện Bù Đốp giai đoạn 2017-2019, từ đó rút ra bài học kinh nghiệm và chỉ ra những hạn chế còn tồn tại Trên cơ sở đó, đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của BHXH huyện, đáp ứng tốt hơn nhu cầu và nguyện vọng của người dân.
Đối tượng nghiên cứu của đề tài này là công tác thu BHXH, BHYT bắt buộc và BHXH tự nguyện, cũng như công tác chi các quỹ BHXH và quỹ BHYT Bên cạnh đó, nghiên cứu còn tập trung vào các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác tại BHXH huyện Bù Đốp.
- Phạm vi không gian: trong địa bàn BHXH huyện Bù Đốp, tỉnh Bình Phước và trong tập thể BHXH huyện Bù Đốp
- Phạm vi thời gian: từ năm 2017 đến năm 2019, đề xuất giải pháp hoàn thiện đối với BHXH huyện Bù Đốp trong năm 2020
6.1 Phương pháp thu thập số liệu:
Dữ liệu trong luận văn được thu thập từ các báo cáo, điều tra và khảo sát các đơn vị liên quan đến thu, chi từ quỹ bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế của BHXH huyện Bù Đốp Nguồn thông tin bao gồm báo cáo tổng kết công tác chuyên môn của BHXH tỉnh Bình Phước và Chi cục thống kê BHXH huyện Bù Đốp.
- Thu thập số liệu thông qua khảo sát bằng bảng câu hỏi:
Mục đích của khảo sát là thu thập thông tin về thực trạng hoạt động của BHXH huyện Bù Đốp nhằm đánh giá và phân tích các ưu điểm cũng như tồn tại trong việc thực hiện nhiệm vụ Khảo sát được thực hiện bằng cách phát 100 phiếu khảo sát, trong đó có 04 phiếu gửi đến Ban Giám Đốc BHXH tỉnh Bình Phước thông qua gặp gỡ trực tiếp để trình bày và xin ý kiến Đối với 11 phòng ban chức năng của BHXH tỉnh, 22 phiếu đã được trao đổi với trưởng và phó trưởng phòng Ngoài ra, khảo sát cũng đã tiếp cận lãnh đạo 13 phòng ban chức năng của UBND huyện, 4 ban xây dựng đảng thuộc Huyện ủy, cùng 7 UBND xã và thị trấn với tổng cộng 44 phiếu khảo sát được gửi đi để thu thập ý kiến.
12 phiếu điều tra để xin ý kiến toàn bộ viên chức BHXH huyện Bù Đốp và
38 phiếu còn lại gặp trực tiếp người dân của các xã Thanh Hòa, Thiện Hưng và thị trấn Thanh Bình
Phiếu khảo sát được chia thành 2 đối tượng:
Phiếu khảo sát dành cho cán bộ quản lý từ cấp phó phòng trở lên và phiếu quản lý dành cho cán bộ, viên chức, quần chúng nhân dân
Phiếu khảo sát tập trung vào đánh giá năng lực của cán bộ quản lý, thu thập ý kiến về việc thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH) và bảo hiểm y tế (BHYT), cùng với các chế độ trợ cấp, lương thưởng, và mức độ gắn bó của nhân viên trong cơ quan.
Dựa trên kết quả khảo sát, tác giả đã thu thập thông tin về các ưu điểm, hạn chế, cơ hội và thách thức của Bảo hiểm xã hội huyện Bù Đốp Qua đó, tác giả đề xuất các biện pháp nhằm khắc phục hạn chế và phát huy những ưu thế hiện có.
6.2 Phương pháp phân tích số liệu:
Phương pháp thống kê mô tả đóng vai trò quan trọng trong việc thu thập, tóm tắt và trình bày số liệu liên quan đến công tác bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế Nó giúp phản ánh tổng quát các đặc trưng như tỷ lệ người tham gia bảo hiểm xã hội so với đối tượng bắt buộc, tỷ lệ tiền bảo hiểm xã hội thu được so với kế hoạch của Bảo hiểm xã hội tỉnh, và tỷ lệ tiền bảo hiểm xã hội còn nợ đọng.
Phương pháp phân tích so sánh bao gồm việc so sánh các chỉ tiêu thực hiện qua các năm, tỷ lệ hoàn thành thực tế so với kế hoạch giao, và tỷ lệ thực hiện trên tổng số đơn vị phải thu Ngoài ra, cần phân tích tỷ lệ nợ đọng và sự biến động của các chỉ tiêu qua từng năm Việc so sánh chênh lệch số liệu báo cáo của từng giai đoạn cũng rất quan trọng, cùng với việc thống kê và mô tả tác động của các yếu tố như phương pháp thực hiện và phân bổ nguồn lực đến hiệu quả công tác.
6.3 Phương pháp phân tích các yếu tố môi trường bên ngoài và xây dựng ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài (EFE)
6.4 Phương pháp phân tích các yếu tố môi trường bên trong và xây dựng ma trận các yếu tố bên trong (Ma trận IFE)
7 Các câu hỏi đặt ra trong quá trình nghiên cứu đề tài:
- Các nhiệm vụ chính của BHXH huyện Bù Đốp là gì?
Người dân và các cơ quan, đơn vị tại địa phương cùng ngành cấp trên đều mong muốn tập thể BHXH huyện Bù Đốp hoạt động hiệu quả và đáp ứng tốt nhu cầu bảo hiểm xã hội Họ kỳ vọng vào sự cải thiện trong dịch vụ, sự minh bạch trong quản lý và sự hỗ trợ tận tình từ phía BHXH để đảm bảo quyền lợi cho người dân Sự hợp tác chặt chẽ giữa BHXH và các đơn vị liên quan cũng được xem là yếu tố quan trọng để nâng cao chất lượng dịch vụ và xây dựng niềm tin trong cộng đồng.
- Thuận lợi, khó khăn và đặc thù của địa phương thế nào?
- Điểm mạnh, điểm yếu về nguồn lực của cơ quan; nguồn nhân lực hiện tại đã phát huy tốt chưa?
- Các yếu tố tác động từ môi trường bên trong và bên ngoài; những rào cản, chướng ngại nào sẽ đối mặt?
- Kế hoạch hành động là gì? các phương án dự phòng, phương án phụ trợ?…
8 Đóng góp của đề tài
Dựa trên các phân tích và đánh giá kết quả thực hiện công tác, bài viết chỉ ra những nguyên nhân hạn chế hiệu quả thực hiện chính sách BHXH, BHYT tại BHXH huyện Bù Đốp Từ đó, các giải pháp và kiến nghị thiết thực được đề xuất nhằm cải thiện tình hình thực hiện các chính sách này, góp phần nâng cao hiệu quả công tác bảo hiểm xã hội và y tế tại địa phương.
Đề tài này không chỉ đề xuất những hướng đổi mới trong tư duy và phương pháp làm việc, mà còn mở ra nhiều cơ hội đột phá Những trải nghiệm đối mặt với thách thức và thất bại sẽ giúp nhà lãnh đạo hoàn thiện kỹ năng của mình.
9 Kết cấu của đề tài
Nội dung đề tài gồm có 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận
Chương 2: Thực trạng các mặt công tác tại BHXH huyện Bù Đốp
Chương 3: Đề xuất giải pháp hoàn thiện một số mặt công tác tại BHXH huyện Bù Đốp
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN
1.1 Khái niệm về BHXH và các hoạt động quản lý BHXH
Trong cuộc sống, con người cần lao động sản xuất để đáp ứng nhu cầu tối thiểu và nâng cao đời sống Tuy nhiên, không phải ai cũng có đủ sức khỏe và khả năng để làm việc, dẫn đến khó khăn trong việc tạo ra cuộc sống ấm no và hạnh phúc cho bản thân và gia đình Rủi ro, tai nạn, ốm đau hay các yếu tố xã hội có thể làm giảm thu nhập và khả năng lao động, khiến nhu cầu thiết yếu không giảm mà thậm chí còn tăng lên, như nhu cầu khám chữa bệnh khi ốm đau Điều này không chỉ ảnh hưởng đến cuộc sống cá nhân mà còn gây bất ổn cho xã hội.
Để tồn tại và phát triển bền vững, con người và xã hội cần tìm ra giải pháp cho các vấn đề hiện tại Sự tương trợ cộng đồng đã hình thành và phát triển qua nhiều hình thức như lập quỹ tương tế và các hội đoàn hỗ trợ nhau bằng tiền hoặc hiện vật Những hình thức trợ giúp tự nguyện này đã đảm bảo nguồn vật chất cần thiết cho những người gặp khó khăn, đồng thời tạo tiền đề cho sự hình thành bảo hiểm trong nền kinh tế hàng hóa.
Việc thuê mướn lao động ngày càng phổ biến đã làm cho mối quan hệ giữa người lao động và người chủ trở nên đa dạng và phức tạp Người lao động thường chỉ phụ thuộc vào thu nhập từ tiền công, dẫn đến khó khăn khi gặp phải ốm đau, thai sản hay tai nạn mà không có nguồn thu nhập nào khác Điều này đã thúc đẩy người lao động đấu tranh để yêu cầu chủ lao động cam kết trả lương trong thời gian nghỉ việc vì lý do sức khỏe hoặc khi về hưu Tuy nhiên, yêu cầu này tạo ra gánh nặng chi phí cho người chủ, dẫn đến mâu thuẫn ngày càng gay gắt giữa hai bên Để giải quyết tình hình, Nhà nước đã can thiệp bằng cách hình thành quỹ tài chính tập trung với sự đóng góp của các bên, trong đó Bảo hiểm xã hội (BHXH) ra đời như một giải pháp hữu hiệu giúp người lao động vượt qua khó khăn.
Cả chủ lao động và người lao động đều cần đóng góp một khoản tiền hàng tháng, được xác định dựa trên xác suất rủi ro của người lao động cùng với mức lương và tiền công mà chủ lao động trả.
