I. Phần mở đầu:1. Lý do chọn đề tài.Giáo dục mầm non là ngành học mở đầu trong hệ thống giáo dục quốc dân. Giáo dục mầm non có nhiệm vụ xây dựng những cơ sở ban đầu, đặt nền móng đầu tiên cho việc hình thành nhân cách con người cho xã hội chủ nghĩa cho tương lai, vì đây là thời điểm mấu chốt và quan trọng nhất, ở cái thời điểm ấy tất cả mọi việc đều bắt đầu: Bắt đầu học ăn, học nói, học ngủ, học chơi.... Mục đích của giáo dục chính là tạo nên những con người mới, hoàn thiện về nhân cách đạo đức, trí tuệ. Cho nên giáo dục mầm non đã góp phần không nhỏ vào việc giáo dục thế hệ trẻ. Đến trường Mầm non trẻ không chỉ được chăm sóc mà còn được giáo dục. Trách nhiệm nặng nề và cao cả ấy tất cả thuộc về cô giáo mầm non, chính giáo viên là người giúp được làm quen với nhiều lĩnh vực khác nhau: lĩnh vực phát triển nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm xã hội, thẩm mỹ. Tuy nhiên để trẻ thực hiện tốt các lĩnh vực khác thì ngôn ngữ của trẻ phải rõ ràng, rành mạch. Lĩnh vực phát triển nào cũng chiếm một vị trí quan trọng nhất định cho sự phát triển của trẻ, tuy nhiên làm quen văn học là một môn học được trẻ mầm non rất yêu thích, hình thành ở trẻ những tình cảm đạo đức tốt đẹp, những cảm xúc thẩm mỹ, phát triển trí tưởng tượng như: Lòng yêu thiên nhiên, đất nước, con người… lòng kính trọng yêu thương gần gũi và giúp đỡ những người thân xung quanh trẻ như: ông bà, bố mẹ, cô giáo, anh chị em,... Thông qua hoạt động này trẻ làm tái tạo và sáng tạo thêm những tình tiết của tác phẩm một cách hồn nhiên phù hợp với nội dung của tác phẩm. Thông qua sự hiểu biết, trí tưởng tượng của trẻ. Đồng thời trẻ thể hiện được bài thơ diễn cảm, kể lại chuyện sáng tạo phù hợp với các nhân vật trong câu chuyện.
Phần mở đầu
Lý do chọn đề tài
Giáo dục mầm non là giai đoạn đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành nhân cách con người cho xã hội chủ nghĩa Đây là thời điểm then chốt, nơi trẻ em bắt đầu học ăn, học nói, học ngủ và học chơi Mục tiêu của giáo dục mầm non là tạo ra những con người mới, hoàn thiện về nhân cách đạo đức và trí tuệ.
Giáo dục mầm non đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển thế hệ trẻ, nơi trẻ không chỉ được chăm sóc mà còn được giáo dục toàn diện Giáo viên mầm non chịu trách nhiệm hướng dẫn trẻ làm quen với các lĩnh vực phát triển nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm - xã hội và thẩm mỹ Đặc biệt, ngôn ngữ rõ ràng và rành mạch là điều kiện cần thiết để trẻ có thể phát triển tốt trong các lĩnh vực này Văn học là môn học yêu thích của trẻ mầm non, giúp hình thành những tình cảm đạo đức tốt đẹp, phát triển trí tưởng tượng và lòng yêu thiên nhiên, con người Qua các hoạt động văn học, trẻ không chỉ tái tạo và sáng tạo các tình tiết của tác phẩm mà còn thể hiện cảm xúc qua việc diễn cảm bài thơ và kể lại câu chuyện một cách sáng tạo, phù hợp với các nhân vật trong tác phẩm.
Văn học đóng vai trò quan trọng trong việc giúp trẻ nhận biết thế giới xung quanh và phát triển ngôn ngữ Tại trường Mầm non Hoa Hồng, qua các buổi thao giảng, tôi nhận thấy trẻ vẫn còn hạn chế trong khả năng cảm thụ văn học, với việc đọc thơ thiếu diễn cảm, kể chuyện chưa thu hút, và tham gia đóng kịch chưa mạnh dạn Giáo viên chưa linh hoạt trong việc tổ chức các hoạt động đóng kịch, chủ yếu chỉ diễn ra trong giờ học mà thiếu sự đầu tư trong các giờ chơi Việc áp dụng công nghệ thông tin và chuẩn bị đồ dùng cho hoạt động đóng kịch cũng còn hạn chế, dẫn đến việc trẻ không chú ý và tham gia tích cực trong các tiết học.
Dạy trẻ làm quen với văn học là một phần thiết yếu trong chương trình giáo dục mầm non, đặc biệt đối với trẻ 4-5 tuổi Vai trò của giáo viên trong việc tổ chức các hoạt động văn học là rất quan trọng để đạt được hiệu quả tốt nhất Do đó, tôi đã nghiên cứu và đề xuất một số biện pháp bồi dưỡng giáo viên khối chồi nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn làm quen văn học tại trường mầm non Hoa Hồng.
Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
- Mục tiêu của đề tài:
Giúp giáo viên có nhiều kinh nghiệm, nhiều biện pháp hay trong quá trình tổ chức cho trẻ làm quen văn học.
Giáo viên cần xây dựng kế hoạch giáo dục linh hoạt và sáng tạo để nâng cao chất lượng chăm sóc và giáo dục môn làm quen văn học Việc này không chỉ giúp rèn luyện ngôn ngữ mạch lạc mà còn phát triển khả năng nghe, hiểu ngôn ngữ và hình ảnh thông qua các tác phẩm văn học Đồng thời, giáo viên cũng cần khuyến khích tính tích cực sáng tạo của trẻ, đồng hành cùng việc rèn kỹ năng đọc và kể diễn cảm cho trẻ 4-5 tuổi nhằm đạt hiệu quả cao trong giảng dạy.
Giáo viên cần linh hoạt và sáng tạo trong việc áp dụng phương pháp giáo dục theo chương trình giáo dục mầm non mới, nhằm lựa chọn các phương pháp giảng dạy phù hợp với độ tuổi của trẻ Điều này giúp trẻ phát triển ngôn ngữ một cách hiệu quả.
Bồi dưỡng giáo viên thường xuyên đổi mới những phương pháp dạy học, bổ sung các phương tiện dạy học phù hợp với nội dung bài dạy.
- Nhiệm vụ của đề tài:
Nghiên cứu đề tài giúp giáo viên định hướng xây dựng kế hoạch giảng dạy hiệu quả, lựa chọn phương pháp hoạt động phù hợp với việc làm quen với văn học, đồng thời phù hợp với thực tế địa phương và tình hình trường lớp.
Giáo viên cần tìm ra các giải pháp và biện pháp hiệu quả để khơi dậy hứng thú và sáng tạo cho trẻ trong môn làm quen văn học Điều này giúp trẻ phát triển khả năng đọc rõ ràng, thể hiện sự khéo léo và phát triển trí tưởng tượng, óc quan sát, cũng như khả năng tư duy độc lập Hơn nữa, trẻ sẽ học cách nói năng lưu loát và sử dụng từ ngữ chính xác, từ đó mở rộng nhận thức, phát triển trí tuệ, giáo dục đạo đức và thẩm mỹ, cũng như phát triển ngôn ngữ Kết quả là trẻ sẽ hứng thú hơn khi kể chuyện và đọc thơ.
Giúp trẻ nhận biết vẻ đẹp của môi trường sống xung quanh là rất quan trọng, từ đó hình thành kỹ năng tiếp nhận và thể hiện tác phẩm văn học một cách sáng tạo.
Việc áp dụng đề tài nghiên cứu này sẽ giúp giáo viên tự tin hơn trong việc đổi mới phương pháp giảng dạy và truyền đạt kiến thức cho trẻ Đồng thời, giáo viên sẽ biết cách linh hoạt sử dụng các biện pháp và phương pháp để đạt được kết quả tốt nhất trong quá trình hình thành và phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp bồi dưỡng giáo viên khối chồi nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen văn học tại trường mầm non Hoa Hồng.
Giới hạn của đề tài
Nghiên cứu này tập trung vào việc áp dụng các biện pháp bồi dưỡng giáo viên khối chồi nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy môn làm quen văn học Đối tượng khảo sát bao gồm giáo viên khối chồi và trẻ 4-5 tuổi tại trường mầm non Hoa Hồng.
Thời gian : Bắt đầu từ tháng 09 năm 2017 đến tháng 02 năm 2018.
Phương pháp nghiên cứu
a) Nhóm Phương pháp nghiên cứu lý luận
Phương pháp phân tích – tổng hợp tài liệu:
Phân tích kết quả phát triển ngôn ngữ của trẻ qua các năm học trước là cần thiết để đánh giá và rút kinh nghiệm Việc tổng hợp tài liệu liên quan đến môn làm quen văn học sẽ giúp giáo viên áp dụng các phương pháp dạy học hiệu quả, thu hút sự chú ý của trẻ Nhóm nghiên cứu thực tiễn sẽ tập trung vào việc cải thiện kỹ năng giảng dạy, nhằm nâng cao khả năng tiếp thu ngôn ngữ của học sinh.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục:
Sau các buổi chuyên đề và thao giảng dự giờ, tôi tổ chức các buổi họp để giáo viên có thể nhận xét và trao đổi Mục tiêu là tìm ra những điểm hay, sự sáng tạo, cũng như rút kinh nghiệm từ những hạn chế còn tồn tại Qua đó, tất cả giáo viên sẽ có cơ hội phát biểu và đúc kết kinh nghiệm cho những lần sau.
- Phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động:
Đánh giá sự phù hợp của các sản phẩm hoạt động mà giáo viên sử dụng là rất quan trọng Qua những sản phẩm này, chúng ta có thể nhận diện quá trình tổ chức của giáo viên cũng như khả năng nhận thức của trẻ.
- Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm
Vào đầu năm học, tôi tiến hành tổ chức khảo sát chất lượng môn làm quen văn học nhằm đánh giá khả năng nhận thức của từng trẻ và năng lực giảng dạy của giáo viên Sử dụng phương pháp thống kê toán học, tôi lập kế hoạch kiểm tra và thu thập dữ liệu để có cái nhìn tổng quan về tình hình học tập và giảng dạy trong lớp học.
Kết quả khảo sát Đạt Chưa đạt
Số GV Tỉ lệ % Số GV Tỉ lệ %
Xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp, linh hoạt, sáng tạo.
Các phương tiện dạy học hấp dẫn.
Sử dụng đồ dùng đẹp, khoa học, sáng tạo.
Xây dựng môi trường hoạt động cho trẻ phong phú, hấp dẫn kích thích trẻ hoạt động.
Khai thác các phương tiện dạy học, ĐDĐC có hiệu quả.
NỘI DUNG Kết quả khảo sát Đạt Chưa đạt
Số trẻ Tỉ lệ % Số trẻ Tỉ lệ %
Trẻ hứng thú trong tiết làm quen văn học.
Khả năng đọc , kể diễn cảm 50/121 41 71/121 59
Mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp 48/121 39 73/121 61
Kỹ năng kể chuyện sáng tạo 55/121 45 66/121 55
Phần nội dung
Cơ sở lý luận
Đội ngũ giáo viên mầm non đóng vai trò quan trọng trong sự nghiệp giáo dục, quyết định chất lượng chăm sóc và giáo dục trẻ Các cô giáo không chỉ truyền đạt tri thức khoa học mà còn giúp trẻ hiểu biết về môi trường thiên nhiên và xã hội.
Môn làm quen văn học tại trường mầm non là một nghệ thuật ngôn từ, phản ánh chân thực thế giới xung quanh trẻ Để giảng dạy hiệu quả, giáo viên cần nỗ lực tích lũy kinh nghiệm chuyên môn.
Văn học đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển ngôn ngữ cho trẻ, giúp trẻ yêu cái đẹp và quê hương Qua văn học, trẻ em tiếp xúc với cuộc sống một cách gián tiếp, kích thích tư duy, trí tưởng tượng và sức sáng tạo Để tác phẩm văn học tác động sâu sắc đến trẻ, giáo viên cần chuẩn bị kỹ lưỡng, phân tích nội dung và tính cách nhân vật, cùng với việc tìm kiếm phương pháp dạy học phù hợp Việc này giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, nhận biết sắc thái giọng kể và lời nói của các nhân vật Do đó, cần chú trọng phát triển toàn diện về ngôn ngữ cho trẻ thông qua văn học, làm giàu vốn từ và phát huy tính tích cực Là cán bộ quản lý chuyên môn tại trường mầm non Hoa Hồng, tôi nhận thấy tầm quan trọng của việc chăm sóc và giáo dục trẻ mầm non, từ đó đề ra kế hoạch nâng cao chất lượng môn văn học cho khối chồi.
Thực trạng vấn đề nghiên cứu
Giáo viên mầm non có nhiều ưu điểm nổi bật, bao gồm việc nắm vững nội dung, phương pháp giảng dạy và chương trình học cho lứa tuổi Nhiều giáo viên đã kịp thời cập nhật chương trình giáo dục mầm non mới và tích cực trao đổi kinh nghiệm giảng dạy với đồng nghiệp Họ cũng biết cách lồng ghép môn làm quen văn học vào các môn học khác, giúp trẻ tiếp cận văn học một cách tự nhiên Thông qua nhiều hình thức khác nhau, trẻ em được hướng dẫn kể chuyện và đọc thơ, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển ngôn ngữ và tư duy.
Giáo viên chưa áp dụng linh hoạt và sáng tạo trong tiết dạy, chưa thể hiện rõ nhu cầu dạy học lấy trẻ làm trung tâm, chỉ đóng vai trò hướng dẫn Việc tận dụng đồ dùng, đồ chơi sẵn có để tổ chức hoạt động cho trẻ làm quen văn học chưa hiệu quả, do chuẩn bị đồ dùng phục vụ cho môn này chưa phong phú và đa dạng, không thu hút được sự chú ý của trẻ Hơn nữa, giáo viên chưa chú trọng phát huy tính tích cực ở trẻ và chưa tạo ra môi trường hoạt động văn học phù hợp Việc sử dụng công nghệ thông tin trong bài giảng cũng còn hạn chế, nếu có thì chưa được đầu tư một cách đầy đủ.
Nhiều giáo viên vẫn thiếu sự sáng tạo trong việc chuyển thể các câu chuyện thành kịch bảng sân khấu, dẫn đến việc không tạo ra được kịch tính và sự biến đổi trong tác phẩm Hơn nữa, một số giáo viên vẫn còn hạn chế trong việc cảm nhận các tác phẩm văn học như thơ và chuyện.
Việc khai thác môi trường xung quanh trong lớp học để giáo dục trẻ em vẫn còn hạn chế Các phương pháp đọc kể chưa thực sự thu hút và bộc lộ cảm xúc, khiến trẻ khó tiếp cận văn học Nhiều trẻ em đến lớp sử dụng tiếng địa phương, nói ngọng hoặc nói lắp, đặc biệt là những em là người dân tộc thiểu số mới lần đầu vào lớp, dẫn đến kỹ năng nghe và đọc còn yếu Trẻ em dân tộc thiểu số thường nhút nhát và gặp khó khăn trong việc tiếp cận tiếng Việt, khiến các em còn bỡ ngỡ và thiếu tự tin khi cảm nhận và thể hiện các tác phẩm văn học.
Trình độ nắm bắt của giáo viên về văn học cho trẻ em còn thiếu sự đồng đều, dẫn đến việc thiếu chủ động, linh hoạt và sáng tạo trong tổ chức các hoạt động Hơn nữa, các hoạt động này thường không có sự nhịp nhàng và còn mang tính áp đặt, ảnh hưởng đến hiệu quả giáo dục.
Việc áp dụng công nghệ thông tin vào trong các tiết dạy làm quen văn học còn hạn chế.
Qua việc tổ chức dự giờ và thao giảng, tôi nhận thấy rằng nhiều giáo viên chưa mạnh dạn đổi mới phương pháp giảng dạy, dẫn đến tiết học còn rập khuôn và cứng nhắc Điều này hạn chế khả năng phát triển của trẻ trong hoạt động làm quen văn học Một số giáo viên còn gặp khó khăn trong việc tổ chức các hoạt động và xử lý tình huống, trong khi đó, họ thường nói nhiều mà không khuyến khích tính chủ động của trẻ Việc sử dụng giáo cụ trực quan cũng chưa phù hợp và khoa học, làm cho các hoạt động kể chuyện không thật sự cuốn hút trẻ, dẫn đến hiệu quả dạy học chưa cao.
Trường hiện tại có ba điểm, nhưng khoảng cách giữa các điểm khá xa, dẫn đến cơ sở vật chất chưa đáp ứng đủ yêu cầu cho chương trình giáo dục mầm non Thiếu thốn đồ dùng và dụng cụ cho các hoạt động làm quen văn học, khiến cho việc biểu diễn các tác phẩm văn học không thu hút được trẻ em do thiếu các yếu tố phụ trợ như âm thanh, cảnh trí và trang phục Hơn nữa, đồ dùng và đồ chơi phục vụ cho các hoạt động còn đơn điệu và màu sắc chưa hấp dẫn, làm giảm sự hứng thú của trẻ trong việc tham gia các hoạt động này.
Tại hai phân hiệu buôn K62 và Cuê, học sinh chủ yếu là con em đồng bào dân tộc Êđê, có khả năng nhận thức không đồng đều và phát âm tiếng Việt chưa rõ Nhiều trẻ còn rụt rè và thiếu tự tin do hoàn cảnh gia đình khó khăn, dẫn đến thiếu sự chăm sóc và giáo dục từ cả bố lẫn mẹ, làm cho ngôn ngữ của các cháu chưa phát triển đầy đủ Hơn nữa, một số phụ huynh vẫn chưa nhận thức đúng tầm quan trọng của giáo dục mầm non Do đó, cần nghiên cứu và tìm ra các giải pháp hiệu quả để cải thiện quá trình giảng dạy, từ đó tạo hứng thú cho trẻ trong các hoạt động làm quen văn học.
Để nâng cao hiệu quả giảng dạy văn học cho trẻ, giáo viên cần thay đổi phương pháp dạy học bằng cách đầu tư vào các hình thức giúp trẻ làm quen với tác phẩm văn học Điều này bao gồm việc chú trọng đến đọc, kể diễn cảm, và khuyến khích trẻ kể lại chuyện sáng tạo qua nhiều hình thức đa dạng Những hoạt động này không chỉ giúp trẻ nắm bắt nội dung các tác phẩm văn học quen thuộc mà còn phát triển khả năng kể chuyện một cách sinh động và gần gũi.
Hướng tới chuyên đề giáo dục "Xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm", tôi luôn nghiên cứu và tìm tòi các biện pháp dạy học phù hợp Mục tiêu là hướng dẫn giáo viên tạo ra môi trường học tập phong phú và sáng tạo, sử dụng nguyên vật liệu sẵn có tại địa phương Qua đó, trẻ em sẽ có cơ hội vui chơi, trải nghiệm và học tập trong chính môi trường xung quanh mình.
Nội dung và hình thức của giải pháp
Mục tiêu của giải pháp này là nghiên cứu và truyền tải tư tưởng, cảm xúc của tác giả qua các tác phẩm nghệ thuật phong phú, góp phần quan trọng trong chương trình Giáo dục mầm non Việc thực hiện chuyên đề giúp trẻ phát huy tính tích cực cá nhân, tự tin, độc lập và sáng tạo, đồng thời hình thành tư duy và khả năng ghi nhớ có chủ đích.
Giáo viên cần xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp với tình hình lớp học và nắm vững kiến thức chuyên môn Họ phải biết áp dụng các phương pháp và nội dung phù hợp theo từng chủ đề của các tác phẩm văn học Đồng thời, giáo viên cần có khả năng phân tích nội dung và nghệ thuật ngôn từ của từng tác phẩm để truyền đạt kiến thức cho học sinh một cách chính xác và sinh động.
Khai thác và sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học một cách khoa học là rất quan trọng để xây dựng môi trường văn học hấp dẫn, thu hút trẻ tìm hiểu Cần đưa ra các giải pháp và biện pháp tổ chức hoạt động cho trẻ nhằm duy trì hứng thú, giúp trẻ tiếp thu kiến thức một cách nhẹ nhàng và thoải mái Dưới sự hướng dẫn của giáo viên, trẻ sẽ phát triển khả năng ghi nhớ và biểu diễn lại các tác phẩm văn học hiệu quả.
Thông qua các môn học, giáo viên giúp trẻ phát triển khả năng nhận thức ngôn ngữ và cảm thụ văn học thông qua thơ ca và câu chuyện Việc lồng ghép các tác phẩm vào tiết học không chỉ giúp trẻ hiểu rõ nội dung mà còn khuyến khích trẻ tham gia tích cực vào các hoạt động, từ đó khám phá thế giới xung quanh một cách hiệu quả.
Việc tổ chức hoạt động văn học cho trẻ không chỉ đơn thuần là đọc thơ hay kể chuyện, mà còn là cơ hội để giáo viên truyền tải những hiểu biết phong phú về cuộc sống Qua đó, trẻ sẽ cảm nhận được các tình cảm như yêu thương, ghét hay sợ hãi, từ đó dần dần tiếp thu những khái niệm mới và tích lũy kinh nghiệm sống quý báu cho tương lai.
Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng giáo viên khối chồi
Kết hợp với tổ khối, lập kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn theo năm học, tháng, học kỳ và chủ đề phù hợp để tạo điều kiện cho giáo viên tham gia Đồng thời, xây dựng kế hoạch tổ chức các buổi chuyên đề và hội giảng nhằm giúp giáo viên trao đổi kinh nghiệm và nâng cao trình độ chuyên môn.
Hướng dẫn tổ chức khối lập kế hoạch cho các cuộc họp chuyên môn trong tổ và họp đánh giá sau mỗi tiết dạy nhằm rút kinh nghiệm, trao đổi và thảo luận về mục tiêu, nội dung cũng như phương pháp dạy môn làm quen văn học.
Lựa chọn giáo viên cốt cán có kinh nghiệm và khả năng truyền đạt tốt để tham gia các buổi tập huấn chuyên đề do phòng giáo dục hoặc cụm chuyên môn tổ chức Họ cần tiếp cận cái mới, linh hoạt và sáng tạo trong xử lý tình huống sư phạm Việc dự giờ học tập kinh nghiệm tại các trường bạn trong tỉnh, huyện sẽ giúp giáo viên rút ra bài học quý giá và triển khai lại trong tổ để cùng nhau học hỏi và phát triển.
Để đánh giá khả năng giảng dạy của giáo viên và sự cảm thụ văn học của trẻ, tôi lập kế hoạch khảo sát vào đầu năm học Qua đó, tôi phân loại trình độ năng lực của từng giáo viên và mức độ tiếp thu của mỗi trẻ, nhằm áp dụng các biện pháp bồi dưỡng phù hợp dựa trên kết quả khảo sát chất lượng đầu năm.
Có kế hoạch dự giờ, chuyên đề thao giảng tiết dạy mẫu cụ thể cho giáo viên có cơ hội được học hỏi lẫn nhau.
Lên kế hoạch tạo ra đồ dùng và đồ chơi chủ yếu tập trung vào việc làm rối và mô hình, nhằm phục vụ cho các tiết học như thơ, kể chuyện, đồng dao và ca dao Việc này không chỉ giúp tăng tính tương tác trong lớp học mà còn làm phong phú thêm trải nghiệm học tập cho trẻ.
Tổ chức trang trí lớp học đầu năm nhằm tạo không gian học tập thú vị, đặc biệt là khu vực góc văn học cho trẻ Đồng thời, lên kế hoạch tổ chức thi làm đồ dùng dạy học cho môn làm quen văn học vào tháng 11 để khuyến khích sự sáng tạo và hứng thú học tập của các bé.
Biện pháp 2: Hướng dẫn giáo phân loại hình thức cho trẻ làm quen với văn học
- Trong giờ hoạt động có chủ đích.
Trẻ mầm non học hiệu quả hơn thông qua các trò chơi, giúp trẻ dễ tiếp thu và hứng thú tham gia Giáo viên cần hiểu tâm lý trẻ để chọn phương pháp tổ chức học tập sáng tạo và linh hoạt Trong mỗi tiết dạy, giáo viên nên sử dụng các thủ thuật và hình thức tổ chức đa dạng để tạo sự mới lạ Đặt câu hỏi mở cho trẻ giúp phát huy khả năng tư duy, khuyến khích trẻ tích cực tham gia hoạt động Qua đó, trẻ được khẳng định bản thân và tự tin hơn trong giao tiếp.
Để bắt đầu câu chuyện, giáo viên cần sử dụng những thủ thuật hấp dẫn nhằm thu hút sự chú ý của trẻ, giúp các em tập trung vào nội dung mà giáo viên muốn truyền đạt.
Giáo viên sử dụng câu chuyện "Quả bầu tiên" để thu hút sự chú ý của trẻ, bắt đầu bằng việc giới thiệu quả bầu và đặt câu hỏi về sự xuất hiện của nó trong câu chuyện Cô khéo léo dẫn dắt trẻ đến việc khám phá xem quả bầu này có phải là quả bầu bình thường hay không, qua đó mời gọi các em lắng nghe câu chuyện Bằng những thủ thuật giảng dạy sáng tạo, giáo viên có thể tạo ra những cách vào bài hấp dẫn, giúp trẻ hứng thú hơn với bài học.
Bài thơ "Tàu hỏa" thuộc chủ đề phương tiện giao thông mang đến trải nghiệm thú vị cho trẻ Cô giáo tạo tình huống bằng cách hóa thân thành chiếc tàu hỏa, hỏi trẻ về phương tiện giao thông mà cô đang đại diện Cô khuyến khích trẻ cùng mình đi du lịch khắp nơi, từ đó dẫn dắt các em vào nội dung bài thơ một cách hài hước và hấp dẫn.
Phần kết luận, kiến nghị
Kết luận
Công tác bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên đóng vai trò then chốt trong chiến lược phát triển giáo dục Đội ngũ giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục, vì vậy việc tìm kiếm các biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục, đặc biệt là môn làm quen với văn học, là rất cần thiết và có ý nghĩa cả về lý luận lẫn thực tiễn.
Trong quá trình thực hiện sáng kiến hướng dẫn giáo viên khối chồi tại trường Mầm non Hoa Hồng về môn “Làm quen văn học”, tôi nhận thấy có sự chuyển biến rõ rệt Giáo viên đã áp dụng linh hoạt và sáng tạo hơn các kiến thức, đồng thời không ngừng học hỏi từ bạn bè và đồng nghiệp Họ đã cải thiện khả năng tổ chức tiết dạy với nhiều hình thức và thủ thuật sinh động hơn.
Giáo viên nắm vững mục đích và nội dung kiến thức phù hợp với độ tuổi, đầu tư vào hoạt động giúp trẻ làm quen với văn học, từ đó cải thiện khả năng cảm thụ văn học của trẻ Nhờ vào phương pháp giảng dạy hiệu quả, trẻ hiểu rõ nội dung câu chuyện và bài thơ, cũng như tính cách nhân vật, giúp trẻ nhớ lâu hơn Sự tham gia tích cực và hứng thú của trẻ, đặc biệt là trẻ dân tộc thiểu số, thể hiện qua cách phát âm rõ ràng và rành mạch Hơn nữa, trẻ còn phát triển khả năng tư duy tốt và biết chọn lựa lời hay, ý đẹp trong giao tiếp.
Giáo viên đã tích cực bổ sung nhiều đồ dùng trực quan và thiết bị dạy học đa dạng, như rối tay, rối que, mô hình đa chiều và trang phục nhân vật, nhằm thu hút sự hứng thú của trẻ Khả năng nghiên cứu và phân tích tác phẩm, cũng như giọng đọc và cách kể chuyện của giáo viên đã có sự tiến bộ rõ rệt, giúp lôi cuốn sự chú ý của học sinh Nội dung giáo dục được xây dựng phù hợp với thực tế của trường lớp, đi từ dễ đến khó và từ đơn giản đến phức tạp, đồng thời các kỹ năng đọc và kể diễn cảm cần được củng cố và hoàn thiện.
Hình thức tổ chức hoạt động làm quen văn học cho trẻ cần đa dạng và sáng tạo, thường xuyên được đổi mới Trẻ em học hỏi thông qua chơi, giúp tiếp thu kiến thức từ giáo viên một cách tự nhiên Việc làm quen với văn học không chỉ hình thành những giá trị đạo đức tốt đẹp mà còn phát triển cảm xúc thẩm mỹ và trí tưởng tượng Qua hoạt động này, trẻ có cơ hội tái tạo và sáng tạo các tình tiết của tác phẩm một cách hồn nhiên, phù hợp với nội dung tác phẩm.
Giáo viên và phụ huynh học sinh đã hợp tác hiệu quả trong việc tạo dựng môi trường văn học cho trẻ, đồng thời trao đổi và cung cấp kiến thức chăm sóc trẻ Sự phối hợp này giúp cả giáo viên và phụ huynh cùng nhau giáo dục, hỗ trợ trẻ phát triển toàn diện.
Trong năm học vừa qua, tôi đã áp dụng một số biện pháp nhằm định hướng hiệu quả cho giáo viên khối chồi trong việc tổ chức môn làm quen văn học cho trẻ 4-5 tuổi tại trường Mầm non Hoa Hồng Những nỗ lực này đã đạt được thành công nhất định, và tôi dự định sẽ tiếp tục nghiên cứu để phát triển thêm nhiều phương pháp khác, không chỉ cho môn làm quen văn học mà còn cho các môn học khác, nhằm nâng cao chất lượng chuyên môn của nhà trường.
Kiến nghị
- Đối với Phòng Giáo dục
Quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học cho trẻ mầm non hàng năm.
Mở các lớp chuyên đề, tập huấn về việc sử dụng rối trong hoạt động làm quen văn học có hiệu quả.
Chọn những sáng kiến kinh nghiệm hay có tính thuyết phục cao phổ biến rộng rãi cho chúng tôi được tham khảo, học tập.
Tạo cơ hội cho giáo viên xuất sắc tham gia các chuyến tham quan học tập tại nhiều trường khác nhau giúp họ giao lưu, học hỏi và rút ra kinh nghiệm quý báu trong công tác chăm sóc và giáo dục trẻ em.
Bài viết này trình bày về các biện pháp bồi dưỡng giáo viên khối chồi nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen văn học tại trường Mầm non Hoa Hồng Qua quá trình thực hiện, tôi đã đạt được hiệu quả tích cực và rất mong nhận được ý kiến đóng góp từ hội đồng sáng kiến các cấp cùng các đồng nghiệp để cải thiện kỹ năng bồi dưỡng chuyên môn của bản thân.
Băng ADrênh, ngày 10 tháng 03 năm 2018
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
TM/ HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG
STT Tên tài liệu Tác giả
1 Bồi dưỡng thường xuyên năm 2017-2018
2 Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non
TS.Trần Thị Ngọc Trâm – TS Lê Thu Hương- PGS.TS Lê Thị Tuyết.
3 Phương pháp tổ chức hoạt động làm quen với tác phẩm văn học.
NXB ĐH Quốc gia Hà Nội
4 Tâm lý học trẻ em lứa tuổi mầm non Nguyễn Thị Ánh Tuyết
5 Các tạp chí giáo dục Mầm non
6 Giáo dục học mầm non NXB ĐH Quốc gia Hà
Phương pháp tổ chức hoạt động làm quen với văn học tuyển chọn Nhà xuất bản giáo dục VN.
8 Chương trình chăm sóc giáo dục trẻ từ 3-
9 Phương pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ
4-5 tuổi qua bộ môn LQVH.
NXB ĐH Quốc gia Hà Nội
10 Tuyển chọn giáo án cho lớp mẫu giáo 4-5 tuổi lĩnh vực phát triển ngôn ngữ
Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam
1 Lý do chọn đề tài
Trong những năm qua, bậc học mầm non đã có những cải tiến đáng kể về chất lượng chăm sóc và giáo dục trẻ, được sự quan tâm của các cấp từ thành phố đến vùng sâu vùng xa, đặc biệt là tại Tây Nguyên với nhiều đồng bào dân tộc thiểu số Chương trình học cho trẻ 5-6 tuổi lớp lá có sự khác biệt với các khối lớp khác, đặc biệt là môn làm quen chữ cái (LQCC), đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển toàn diện trẻ về trí tuệ, đạo đức và ngôn ngữ Môn LQCC tạo nền tảng vững chắc cho trẻ bước vào tiểu học với sự tự tin Qua thực tế giảng dạy, tôi nhận thấy trẻ rất thích những điều mới lạ và hấp dẫn, do đó, giáo viên cần lồng ghép kiến thức một cách phù hợp với tâm sinh lý của trẻ Trường Mầm non Bình Minh, nơi tôi công tác, nằm trong vùng khó khăn với 90% học sinh là người dân tộc thiểu số, vì vậy việc giúp trẻ giao tiếp và tham gia hoạt động là rất quan trọng Những biện pháp hỗ trợ trẻ trong việc làm quen chữ cái không chỉ giúp trẻ tiếp thu kiến thức mới mà còn tạo hứng thú đến trường, từ đó nâng cao khả năng nhận thức của trẻ.
2 Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
* Mục tiêu của đề tài:
Giúp trẻ nhận biết, phát âm đúng chữ cái, phát triển ngôn ngữ cho trẻ
Giúp trẻ mầm non 5 tuổi làm quen với chữ cái là một bước quan trọng trong việc hình thành năng lực ngôn ngữ và phát triển trí tuệ toàn diện Điều này không chỉ tạo nền tảng vững chắc cho trẻ mà còn chuẩn bị cho các em bước vào lớp 1 một cách tự tin và hiệu quả.
* Nhiệm vụ của đề tài
Nghiên cứu cơ sở lý luận về Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi làm quen chữ cái
Nghiên cứu thực trạng về cách làm quen chữ cái cho trẻ mầm non lớp 5-
6 tuổi ở trường mầm non Bình Minh.
Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi làm quen chữ cái
4 Giới hạn phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng khảo sát: Học sinh lớp lá - trường mầm non Bình Minh – xã Đray sáp – huyện Krông Ana- tỉnh Đăk Lăk.
- Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái, lớp lá - trường mầm non Bình Minh
5 Phương pháp nghiên cứu Để thực hiện đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái tại lớp lá - trường mầm non Bình Minh” Tôi đã sử dụng một số phương pháp nghiên cứu sau: a/ Nhóm phương pháp nghiên cứu tài liệu.
Phương pháp phân tích - tổng hợp tài liệu b/ Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp thống kê giáo dục.
- Phương pháp trực quan hình ảnh.
- Phương pháp điều tra, thu thập thông tin cá nhân trẻ và phụ huynh c/ Nhóm phương pháp thống kê giáo dục
Cơ sở lí luận
Giáo dục mầm non đóng vai trò chiến lược trong sự phát triển giáo dục phổ thông, là nền tảng cho trẻ em chuẩn bị vào lớp 1 Đối với trẻ 5 - 6 tuổi, việc tiếp xúc với ngữ âm từ môi trường xung quanh giúp trẻ phát âm chính xác và ghi nhớ 29 chữ cái trong tiếng Việt Do đó, việc dạy trẻ phát âm đúng và thể hiện ngữ điệu phù hợp là rất cần thiết Giáo viên cần khuyến khích trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua các trò chơi, tham quan, và các hoạt động giao tiếp, câu chuyện hay bài thơ có ý nghĩa Tăng cường các hoạt động phát triển ngôn ngữ và nhận biết chữ cái sẽ tạo cơ hội cho trẻ chuẩn bị tốt cho việc đọc viết khi vào lớp 1.
Ngôn ngữ nói chung và chữ viết nói riêng của trẻ em đã được các nhà khoa học nghiên cứu và quan tâm tới cụ thể :
- “ Tâm lý học trẻ em lứa tuổi mầm non” của bà : PGS-TS Nguyễn ÁnhTuyết Nhà xuất bản đại học sư phạm( in lần thứ 15) ngày 14 tháng 1 năm 2013
- “ Phát triển ngôn ngữ tuổi mầm non” tác giả Đinh Hồng Thái Nhà xuất bản đại học sư phạm mầm non ngày 14/1/2013
- “ Phương pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo” của Nguyễn Xuân Khoa Nhà xuất bản đại học sư phạm năm 2004
- “Cho trẻ làm quen với chữ viết - từ góc nhìn thực tiễn” của Nguyễn Thị Hải Thanh (Sở GD&ĐT Bắc Giang)
Thực trạng của vấn đề nghiên cứu
Tình hình của lớp: Tổng số trẻ trong lớp : 35 , dân tộc: 32, nữ dân tộc: 24
Trong quá trình giảng dạy, tôi nhận thấy tỉ lệ trẻ em có khả năng tiếp thu chữ cái rất thấp Để cải thiện tình hình này, tôi thường xuyên tổ chức các hoạt động giúp trẻ làm quen với chữ cái thông qua các chủ đề, chuyên đề trọng tâm và lễ hội nổi bật trong năm Tôi đã thực hiện khảo sát thực trạng về khả năng nhận biết chữ cái của trẻ lớp lá để nắm bắt rõ hơn vấn đề này.
- Bảng khảo sát trẻ lớp lá đầu năm 2017 - 2018
Nội dung khảo sát Đạt Chưa đạt
Số trẻ Tỉ lệ Số trẻ Tỉ lệ
Số trẻ nhận biết, phát âm đúng
Số trẻ hứng thú tham gia tích cực vào hoạt động LQCC 17/35 trẻ 49% 18/30 trẻ 51%
Số trẻ nhận biết, phát âm được chữ cái qua các trò chơi, mọi lúc mọi nơi, trong tiết học…
Số trẻ có khả năng ghi nhớ các chữ cái 14/35 trẻ 40% 21/35 trẻ 60%
Ban giám hiệu nhà trường luôn tạo điều kiện cho tôi tham gia các buổi tập huấn chuyên môn và dự giờ các chuyên đề hoạt động làm quen chữ cái cũng như các môn học khác do Phòng GD&ĐT huyện tổ chức.
Là một giáo viên có trình độ chuyên môn đạt chuẩn, tôi đam mê nghề dạy học và yêu trẻ Tôi có khả năng hướng dẫn trẻ em làm quen với chữ cái một cách hiệu quả, tạo ra môi trường lớp học phong phú và đa dạng cho các hoạt động học tập.
- Trẻ yêu thích đến trường và quý mến ,vui vẻ, gần gũi với cô giáo.
- Được sự tín nhiệm và tin cậy của phụ huynh học sinh khi gửi con em mình đến trường, lớp.
Trong lớp học, 91,4% trẻ em là con em dân tộc thiểu số, chủ yếu sử dụng tiếng mẹ đẻ Do vốn tiếng Việt còn hạn chế, trẻ gặp nhiều khó khăn trong việc tham gia các hoạt động làm quen với chữ cái.
Phần lớn phụ huynh học sinh thuộc tầng lớp lao động nghèo, chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc đưa con em đến trường, điều này gây khó khăn trong việc hỗ trợ kinh phí cho các hoạt động vui chơi và làm quen chữ cái.
Trong quá trình dạy trẻ làm quen với chữ cái, giáo viên cần linh hoạt hơn trong việc tạo ra các tình huống bất ngờ để tăng cường sự hứng thú cho trẻ Bên cạnh đó, việc áp dụng các môn học khác vào giảng dạy và đầu tư sưu tầm các trò chơi bổ ích ngoài chương trình hiện tại cũng cần được chú trọng hơn.
Giáo viên gặp một số hạn chế khi tổ chức các hoạt động cho trẻ, như lúng túng trong xử lý tình huống và dẫn dắt bài học một cách khô khan, chưa thu hút được sự chú ý của trẻ Hơn nữa, sự phân bố thời gian cho các hoạt động trong ngày cũng chưa đồng đều, đặc biệt khi trẻ làm quen với chữ cái.
Đôi khi, giáo viên áp dụng phương pháp giảng dạy trong các hoạt động chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu đa dạng của trẻ, dẫn đến sự nhàm chán trong tiết học Việc tích hợp các môn học vẫn chưa thật sự tinh tế, và các trò chơi chưa đủ hấp dẫn để kích thích hứng thú của học sinh.
- Phụ huynh đi làm xa chưa quan tâm đến vấn đề học tập và vấn đề chăm sóc sức khoẻ của con em mình
Trong lớp học, 91,4% học sinh là đồng bào dân tộc thiểu số, với 70% trẻ em sử dụng ngôn ngữ mẹ đẻ Điều này dẫn đến khả năng tiếp thu, ghi nhớ và lĩnh hội trong các hoạt động học tập của các em bị hạn chế.
Phần lớn phụ huynh học sinh là lao động phổ thông, chưa chú trọng đến việc học tập của con em mình Nhiều gia đình có trình độ học vấn thấp, thậm chí một số bậc phụ huynh không biết chữ, gây khó khăn trong việc phối hợp với giáo viên để hướng dẫn trẻ làm quen với chữ cái.
- Cơ sở vật chất chỉ cung cấp phần nào cơ bản trong quá trình học tập và vui chơi của của trẻ.
+ Tình trạng sức khỏe của trẻ
Tình trạng học sinh bỏ học không lý do vẫn diễn ra do điều kiện kinh tế khó khăn, khi nhiều phụ huynh phải đi làm xa và mang theo con cái, dẫn đến việc trẻ em không thể đến trường đều đặn mỗi ngày.
Những yếu tố khách quan đã tác động đến thực trạng hoạt động làm quen chữ cái tại lớp lá trường Mầm non Bình Minh Định hướng hiện nay của tôi là tiếp tục áp dụng các biện pháp cũ để phát huy những điểm mạnh và thành công đã đạt được, đồng thời tận dụng các điều kiện thuận lợi Bên cạnh đó, tôi sẽ bổ sung những biện pháp mới linh hoạt, phong phú và có tính ứng dụng thực tế cao, có thể áp dụng mọi lúc mọi nơi trong nghiên cứu của mình.
3 Nội dung và hình thức của giải pháp: a Mục tiêu của biện pháp, giải pháp
Từ những nguyên nhân, các yếu tố thực trạng nêu trên nên tôi chọn các biện pháp giải pháp nhằm giúp trẻ đạt được những vấn đề sau:
- Trẻ nhận biết và phát âm chuẩn 29 chữ cái, nhận biết chữ cái được qua các trò chơi, không nói ngọng, phát triển ngôn ngữ.
Nghiên cứu về hoạt động làm quen với chữ cái cho trẻ 5-6 tuổi nhằm nâng cao chất lượng giáo dục cho trẻ Những biện pháp được đề xuất không chỉ góp phần vào thành công của đề tài mà còn mang lại hiệu quả cao trong quá trình nhận thức của trẻ, giúp thay đổi cách thức giảng dạy truyền thống Điều này tạo ra tâm lý vững chắc và thoải mái cho trẻ khi bước vào môi trường học tập mới tại trường tiểu học.
- Khi áp dụng những biện pháp này thành công sẽ mang lại những kết quả sau:
+ Trẻ hứng thú tham gia hoạt động làm quen chữ cái, phát huy tính tích cực , chủ động sáng tạo, trẻ biết hoạt động theo nhóm
+Trẻ nhận biết và phát âm chuẩn 29 chữ cái, nhận biết chữ cái tốt qua các hoạt động
Phụ huynh ngày càng nhận thức rõ vai trò quan trọng của việc cho trẻ đến trường mầm non, đặc biệt trong việc giúp trẻ làm quen với chữ cái.
Sau thời gian áp dụng các biện pháp giúp trẻ làm quen với chữ cái, giáo viên đã tích lũy kinh nghiệm quý báu để nâng cao chuyên môn trong lĩnh vực phát triển ngôn ngữ Nhờ đó, giáo viên có khả năng phân nhóm năng lực của trẻ, từ đó xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp, đón đầu sự phát triển của từng em.
* Biện pháp 1: Tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn:
+ Tham gia vào lớp học trên chuẩn để tự nâng cao nghiệp vụ chuyên môn của bản thân.
+ Tự tìm tòi các nguồn tài liệu từ báo chí mạng internet, các loại sách nghiên cứu về chuyên ngành giáo dục mầm non
+ Tham gia đầy đủ vào các buổi chuyên đề các cấp: cụm, huyện, tỉnh.
+ Tham gia tự học bồi dưỡng thường xuyên 44 module mầm non Đăng ký tham gia vào lớp học nâng cao bồi dưỡng thường xuyên của sở giáo dục
Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
Trước đây, phụ huynh chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của việc làm đồ dùng dạy học từ nguyên vật liệu sẵn có Tuy nhiên, hiện nay, họ đã tích cực đóng góp các nguyên vật liệu đã qua sử dụng cho giáo viên để tạo thêm đồ dùng dạy học cho trẻ Đặc biệt, nhiều phụ huynh còn mang đến cho giáo viên những món đồ chơi mà họ và trẻ đã tự tay làm ở nhà.