GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN PHƯƠNG ĐÔNG OCB 3.1 Định hướng phát triển hoạt động CVTD NHTMCP Phương Đông OCB thời gian tới Mục tiêu 2020 Năm 2020, Ngân hàng TMCP Phương Đông OCB tập trung nguồn lực phát triển hoạt động kinh doanh theo chiều sâu, tiếp tục chuyển dịch cấu kinh doanh, tăng trưởng có chọn lọc, gắn với hiệu Cải thiện mạnh mẽ chất lượng dịch vụ, phát triển sản phẩm, dịch vụ đại, tăng thu dịch vụ thu lãi, cải thiện cấu thu nhập Thực có kết đề án tái cấu giai đoạn 2016 - 2020, khơng ngừng chuẩn hóa tồn diện mặt hoạt động, phát triển sở hạ tầng, đại hóa cơng nghệ thơng tin, nâng cao lực quản trị rủi ro, quản trị điều hành theo tiêu chuẩn thông lệ quốc tế, khẳng định vị hàng đầu thị trường Ngân hàng TMCP Phương Đơng OCB xác định mục tiêu cổ phần hóa động lực cốt lõi để cải cách đổi Ngân hàng TMCP Phương Đông OCB trở thành Ngân hàng đại, tiên tiến khu vực Đông Nam Á; Xây dựng Ngân hàng đa sở hữu, kinh doanh đa năng, có vị hàng đầu Việt Nam, chất lượng đạt chuẩn ngang tầm với Ngân hàng đại khu vực; Xây dựng cấu quản trị, điều hành có hiệu để thích ứng mơi trường cạnh tranh cao hội nhập kinh tế quốc tế Ngân hàng TMCP Phương Đông OCB
Khái niệm cho vay tiêu dùng
Ngân hàng đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, phát triển song hành với kinh tế hàng hóa từ những ngày đầu của nghề đổi tiền Các tổ chức ngân hàng hiện nay không chỉ nhận tiền gửi và cho vay mà còn cung cấp nhiều dịch vụ tài chính đa dạng, góp phần vào sự phát triển của nền kinh tế thị trường Theo Luật các Tổ chức tín dụng Việt Nam năm 2010, hoạt động ngân hàng bao gồm kinh doanh tiền tệ và dịch vụ ngân hàng, với các chức năng chính là nhận tiền gửi, cấp tín dụng và cung ứng dịch vụ thanh toán.
Hoạt động cho vay là một trong những chức năng chính của ngân hàng, diễn ra dưới hình thức chuyển nhượng tài sản (vốn) giữa ngân hàng và các chủ thể trong nền kinh tế Ngân hàng thu hút vốn từ những người có dư thừa và cho vay lại cho những người cần vốn, đóng vai trò như một trung gian, giúp tăng cường sự luân chuyển vốn giữa người tiết kiệm và người vay một cách nhanh chóng và thuận tiện.
Dựa vào các tiêu chí khác nhau, cho vay có thể được phân chia thành nhiều loại Theo mục đích sử dụng vốn vay, có hai loại chính: cho vay tiêu dùng và cho vay kinh doanh Cho vay tiêu dùng (CVTD) là hình thức ngân hàng cấp cho khách hàng một khoản tiền, theo thỏa thuận về việc hoàn trả cả gốc và lãi trong một khoảng thời gian nhất định, nhằm phục vụ cho các nhu cầu tiêu dùng, sinh hoạt và đời sống hàng ngày.
Trong giai đoạn đầu, ngân hàng thường ngần ngại cho vay cá nhân và hộ gia đình do lo ngại về rủi ro vỡ nợ cao Tuy nhiên, với sự phát triển của cuộc sống, nhu cầu tiêu dùng như nhà, xe, đồ gỗ sang trọng và du lịch ngày càng tăng Đặc biệt, một bộ phận người tiêu dùng có thu nhập ổn định và khả năng trả nợ tốt đang mở ra cơ hội cho các ngân hàng trong việc cung cấp các khoản vay tiêu dùng.
Cho vay tiêu dùng là một lĩnh vực tiềm năng mà ngân hàng cần phát triển mạnh mẽ để nâng cao hiệu quả hoạt động Nghiên cứu các đặc trưng cơ bản của cho vay tiêu dùng cùng với điều kiện thực tế tại Việt Nam sẽ thúc đẩy sự phát triển của hoạt động này, mang lại lợi ích cho ngân hàng và nền kinh tế Hoạt động cho vay tiêu dùng hiệu quả sẽ tạo điều kiện cho việc luân chuyển và sử dụng nguồn lực tài chính, đồng thời kích thích tăng trưởng kinh tế bền vững.
Đặc điểm cho vay tiêu dùng
Trong những năm gần đây, cho vay tiêu dùng đã gia tăng mạnh mẽ, mang lại lợi nhuận lớn cho các ngân hàng Tuy nhiên, không phải ngân hàng nào cũng tích cực mở rộng hình thức cho vay này, điều này được lý giải bởi các đặc điểm riêng của cho vay tiêu dùng.
Cho vay tiêu dùng là hình thức vay có rủi ro cao do không có tài sản đảm bảo Nếu người vay gặp khó khăn như ốm đau, tử vong hoặc mất việc, ngân hàng sẽ khó thu hồi nợ Do đó, các khoản vay tiêu dùng thường được thẩm định kỹ lưỡng và giám sát chặt chẽ Nhiều ngân hàng đã thành lập phòng chuyên trách và hệ thống chấm điểm tín dụng để theo dõi và giảm thiểu rủi ro liên quan đến các khoản vay này.
Cho vay tiêu dùng là hình thức ngân hàng hỗ trợ tài chính cho nhu cầu tiêu dùng và sinh hoạt của khách hàng, với giá trị khoản vay thường nhỏ Khách hàng thường có sẵn khoản tiết kiệm và chỉ tìm đến ngân hàng khi cần bù đắp thiếu hụt Do đó, quy mô các khoản cho vay tiêu dùng thường nhỏ hơn so với các loại cho vay khác.
Cho vay tiêu dùng là khoản mục có chi phí cao nhất trong danh mục cho vay của ngân hàng do quy mô khoản vay nhỏ và số lượng lớn, dẫn đến chi phí cao cho các quy trình như lập hồ sơ và thẩm định Việc thu thập thông tin khách hàng cá nhân cũng gặp khó khăn, ảnh hưởng đến độ chính xác, từ đó làm tăng chi phí cho quyết định cấp tín dụng, kiểm tra, giám sát và thu nợ của ngân hàng.
Ngân hàng cần thực hiện các chương trình quảng cáo để giới thiệu sản phẩm cho vay tiêu dùng, một hình thức mới đang phát triển, nhằm thu hút khách hàng và tăng chi phí cho các khoản vay này Để tồn tại và phát triển trong thị trường cạnh tranh, các ngân hàng lớn cần đa dạng hóa danh mục đầu tư, từ đó không chỉ gia tăng lợi nhuận mà còn nâng cao hình ảnh thương hiệu Mặc dù cho vay tiêu dùng có quy mô nhỏ và chi phí cao, nhưng với số lượng lớn và khả năng kết hợp bán chéo sản phẩm, đây trở thành nguồn thu lợi nhuận đáng kể cho ngân hàng, khiến hình thức này ngày càng được chú trọng hơn.
Phát triển cho vay tiêu dùng không chỉ gắn kết mối quan hệ giữa ngân hàng và khách hàng mà còn mở rộng đối tượng khách hàng, tăng khả năng huy động vốn Đa dạng hóa danh mục cho vay sang cho vay tiêu dùng giúp ngân hàng phân tán rủi ro hiệu quả Hơn nữa, việc nâng cấp công nghệ ngân hàng đáp ứng nhu cầu khách hàng sẽ nâng cao uy tín và hình ảnh của ngân hàng.
Hoạt động của CVTD đã nâng cao khả năng tiếp cận tài chính cho người tiêu dùng, đặc biệt là những người có thu nhập trung bình thấp, thường bị các ngân hàng thương mại từ chối cho vay do khó khăn trong việc chứng minh khả năng trả nợ Ngoài ra, CVTD còn giúp gia tăng sự hiểu biết về tài chính của người tiêu dùng, từ đó cải thiện khả năng quản lý tài chính cá nhân và tạo nền tảng cho việc sử dụng hiệu quả các dịch vụ ngân hàng khác nhằm đáp ứng nhu cầu tài chính một cách tối ưu.
Người dân nên vay tiêu dùng một cách hợp lý và xây dựng kế hoạch tài chính lành mạnh để quản lý tốt các biến động thu nhập cá nhân Việc này giúp hợp lý hóa chi tiêu và góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho bản thân và gia đình.
Hoạt động của CVTD giúp giảm thiểu các hình thức cho vay phi chính thức, tạo điều kiện cho người tiêu dùng có nhu cầu vay tiêu dùng không phải tìm đến các nguồn cho vay nặng lãi hay “tín dụng đen” với lãi suất cao, từ đó hạn chế rủi ro tài chính.
1.2.2 Đối với nền kinh tế
Hình thức cho vay tiêu dùng mang lại lợi ích cho cả người tiêu dùng và nhà sản xuất, giúp người tiêu dùng tiếp cận hàng hóa dịch vụ mong muốn, từ đó cải thiện đời sống Nhà sản xuất, nhờ vào việc tiêu thụ hàng hóa, tạo ra lợi nhuận và nâng cao hiệu quả vòng quay vốn Sự cạnh tranh gia tăng giữa các nhà sản xuất thúc đẩy họ chú trọng vào chất lượng sản phẩm và cải tiến công nghệ, nhằm đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng Kết quả là người tiêu dùng được sử dụng hàng hóa dịch vụ chất lượng cao, nâng cao mức sống và góp phần vào sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế.
Cho vay tiêu dùng đã kích thích sản xuất nhanh chóng, nâng cao chất lượng và tăng cường tính cạnh tranh giữa các doanh nghiệp Nó thúc đẩy lưu thông hàng hóa, tạo thêm việc làm cho người lao động và phát triển khả năng cạnh tranh cũng như sự năng động của doanh nghiệp Do đó, cho vay tiêu dùng đã làm cho quá trình sản xuất, trao đổi và phân phối hàng hóa diễn ra nhanh chóng và hiệu quả hơn.
Hoạt động cho vay tiêu dùng của các ngân hàng thương mại đã đóng góp tích cực vào việc kích cầu nền kinh tế, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và tăng sức cạnh tranh cho các sản phẩm Điều này không chỉ hỗ trợ chính sách kích cầu của Nhà nước mà còn giúp đạt được các mục tiêu kinh tế - xã hội như cải thiện mức sống của người dân, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, và gia tăng GDP cũng như GNP, tạo nền tảng vững chắc cho tăng trưởng kinh tế.
1.3 Phân loại cho vay tiêu dùng
1.3.1 Căn cứ vào mục đích vay
Căn cứ vào mục đích vay, CVTD được chia thành hai loại:
Cho vay tiêu dùng cư trú là các khoản vay được thiết kế để hỗ trợ cá nhân và hộ gia đình trong việc mua sắm, xây dựng hoặc cải tạo nhà ở.
Cho vay tiêu dùng phi cư trú là hình thức cho vay nhằm hỗ trợ tài chính cho các nhu cầu như mua sắm xe cộ, đồ dùng gia đình, chi phí học hành, giải trí và du lịch.
1.3.2 Căn cứ vào phương thức hoàn trả
Căn cứ vào phương thức hoàn trả, cho vay tiêu dùng có thể chia làm 3 loại:
Cho vay tiêu dùng trả góp là hình thức cho vay mà người vay hoàn trả gốc và lãi cho ngân hàng qua nhiều kỳ hạn cố định Phương thức này thường được áp dụng cho các khoản vay lớn hoặc khi thu nhập của người vay không đủ để thanh toán toàn bộ số nợ trong một lần.