TỦ SÁCH SOS2 PETER F DRUCKER bàn Xã hội Tri thức, Quản lý Kinh doanh, Xã hội Nhà nước PETER F DRUCKER bàn Xã hội Tri thức, Quản lý Kinh doanh, Xã hội Nhà nước Tuyển tập tiểu luận Nguyễn Quang A tuyển chọn dịch MỤC LỤC Lời Giới thiệu Peter F Drucker Bàn Xã hội Hoạt động Peter F Drucker on a Functioning Society by Joseph A Maciariello, Leader to Leader, No 37 Summer 2005 Hành trình Trí tuệ 10 Các Công ty: Các định chế Tạo Của cải Xã hội 12 Tự Trách nhiệm Cá nhân 14 Sự Lãnh đạo Trách nhiệm 16 Một Xã hội Tổ chức Đa nguyên 16 Tìm Lợi ích Chung Xã hội Tổ chức Đa nguyên 18 Vai trò nhà Sinh thái học Xã hội 19 Thí dụ Sinh thái Học Drucker: Xã hội Tiếp theo 20 Công việc Tri thức, Người Lao động Tri thức, Xã hội Tri thức 22 Quản lý Bản thân 23 Xã hội Không Đủ 24 Một Ảnh hưởng Khác thường 25 Thời đại Biến đổi Xã hội 26 Cấu trúc Xã hội bị Biến đổi 28 Sự Thăng Trầm Công nhân Cổ Xanh 29 Sự tăng lên Người lao động Tri thức 36 Sự Nổi lên Xã hội Tri thức 41 Những Tri thức Hoạt động Thế 45 Một Người làm cơng Gì? 47 Quản lý Xã hội Tri thức 50 Khu vực Xã hội 52 Trường học Trung tâm Xã hội 58 Chính phủ Có thể Hoạt động Thế nào? 60 Nhu cầu Đổi Xã hội Chính trị 66 Có Ba Loại Nhóm 69 There's Three Kinds of Teams by Peter F Drucker; from Managing in a Time of Great Change (1995) 69 Hình thù Các thứ Sắp đến: 75 The Shape of Things to Come: An Interview with Peter F Drucker; Leader to Leader, No Summer 1996 75 Văn minh hóa Đơ thị 89 Civilizing the City, by Peter F Drucker; Leader to Leader, No Winter 1998 89 Thực tế Cuộc sống Nông thôn 90 Nhu cầu Cộng đồng 92 Câu trả lời Duy 94 Những Khung mẫu Mới Quản lý 95 Quản lý với tư cách môn 98 Môn Quản lý 98 Tổ chức Đúng Duy 102 Đa Cấu trúc Tổ chức 107 Một cách Đúng Duy nhất? 111 Xóa bỏ Biên giới cơng nghệ 117 Sự Kết thúc Chỉ huy Kiểm soát 124 Bỏ Quốc gia khỏi Đa Quốc gia 128 Đưa Thế giới vào Tổ chức 132 Vai trò Quản lý Hướng ngoại 136 Vì Quản lý Quan trọng 137 Chủ nghĩa Đa Nguyên Mới 138 The New Pluralism, by Peter F Drucker 138 Nhìn lại vắn tắt 139 Vì Chúng ta Cần Chủ nghĩa Đa nguyên 143 Sự lãnh đạo Vượt Bức tường 145 Vượt Cách mạng Thông tin 147 Đường Sắt 148 Máy móc hóa [Routinization] 152 Ý nghĩa e-commerce 154 Luther, Machiavelli cá Hồi 157 Quý ông đối lại Nhà Công nghệ 161 Mua chuộc Người lao động Tri thức 162 Quản lý Tri thức Có nghĩa Quản lý Bản thân 165 Managing Knowledge Means Managing Oneself, by Peter F Drucker 165 Đầy Lựa chọn 166 Biết Mình 167 Dựa vào Mặt mạnh 167 Cải thiện Năng suất 168 Vai trò Khu vực Xã hội 169 Xã hội Tiếp theo 171 Tri thức tất 173 Chủ nghĩa bảo hộ 174 Tương lai công ty 175 Nhân học Mới 177 Lực lượng lao động Tiếp theo 185 Nghịch lý Chế tạo 194 Công ty có sống sót? 201 Con đường phía trước 218 Quản lý Kết quả, Lập kế hoạch cho Kế thừa 225 Joseph Maciariello vấn Peter F Drucker 225 Managing for Results, Planning for Succession An interview with Peter F Drucker by Joseph Maciariello 225 Người điều hành Phải Nhớ Gì 232 Lý thuyết Kinh doanh 233 Quản lý Sự Hữu hiệu Kinh doanh 237 Doanh nghiệp Có thể Học Gì từ Các Tổ chức Phi lợi nhuận 239 Xã hội Tổ chức 243 Thông tin Nhà Điều hành Thực Cần 246 Quản lý Bản thân 248 Họ người làm công, Họ Con Người 252 Cái khiến Nhà điều hành Hữu hiệu 254 Lời Giới thiệu Bạn đọc cầm tay thứ mười bảy * tủ sách SOS2, Peter F Drucker bàn Xã hội Tri thức, Quản lý Kinh doanh, Xã hội Nhà nước gồm số báo tiểu luận ông Peter F Drucker sống gần trọn kỷ [19/11/1909 – 11/11/2005], cha đẻ môn quản lý đại, ông sinh Vienna Áo, sau học xong ông sang Đức làm việc lấy tiến sĩ Luật quốc tế, năm 1933 ông bỏ Đức sang Anh, sang Mỹ năm 1937 định cư hẳn Ơng viết 39 sách quản lý dịch 20 thứ tiếng vô số báo vấn Cuốn sách tập hợp giới thiệu Peter F Drucker Joseph A Maciariello, báo tiểu luận Drucker vấn ơng Ngồi giới thiệu Joseph A Maciariello, Giáo sư Quản lý Trường Cao học Quản lý mang tên Peter F Drucker Masatoshi Ito Đại học Claremont, bạn lâu đời đồng nghiệp * Các trước gồm: J Kornai: Con đường dẫn tới kinh tế thị trường, Hội Tin học Việt Nam 2001, Nhà Xuất Văn hố Thơng tin (NXB VHTT) 2002 J Kornai: Hệ thống Xã hội chủ nghĩa, NXB Văn hố Thơng tin 2002 J Kornai- K Eggleston: Chăm sóc sức khoẻ cộng đồng, NXB VHTT 2002 G Soros: Giả kim thuật tài chính, xuất H de Soto: Sự bí ẩn tư bản, NXB Chính trị Quốc gia, 2006 [Sự bí ẩn Vốn] J E Stiglitz: Chủ nghĩa xã hội đâu? xuất F.A Hayek: Con đường dẫn tới chế độ nông nô, xuất G Soros: Xã hội Mở, xuất K Popper: Sự Khốn Chủ nghĩa lịch sử, xuất 10 K Popper: Xã hội mở kẻ thù nó, I, Plato 11 K Popper: Xã hội mở kẻ thù nó, II, Hegel Marx 12 Thomas S Kuhn: Cấu trúc Cách mạng Khoa học, xuất 13 Thomas L Friedman: Thế giới phẳng, Nhà xuất Trẻ, 2006 14 Một năm Hội nghị Diên Hồng Hungary Nguyễn Quang A tuyển, dịch, biên soạn, xuất 15 Kornai János: Bằng Sức mạnh Tư duy, tiểu sử tự thuật đặc biệt, xuất 16 Kornai János: Bài học chuyển đổi Đông Âu, xuất Peter Drucker, Drucker xếp theo thứ tự thời gian xuất từ 1994 đến 2006 Đây viết bạn đọc tiếp cận mạng, người dịch tuyển chọn dịch tiếng Việt Peter F Drucker có di sản đồ sộ, tuyển tập giới thiệu di sản ơng mà nhằm giới thiệu suy nghĩ ông xã hội tri thức, thách thức xã hội tri thức, quản lý tổ chức từ doanh nghiệp, tổ chức phi-vụ lợi đến quản lý quan nhà nước, ông trình bày báo, tiểu luận viết 10 năm cuối đời ông Peter F Drucker có ảnh hưởng sâu rộng kỷ 20 chắn ý tưởng ông cịn có ảnh hưởng lâu dài Tơi nghĩ sách bổ ích cho tất người, từ nhà hoạch định sách, nhà kinh tế học, nhà nghiên cứu khoa học xã hội nói chung, nhà báo, sinh viên trường đại học cao đẳng, nhà điều hành tổ chức kinh doanh, xã hội quan nhà nước, nhà quản lý thuộc cấp người lao động tổ chức Người dịch cố để làm cho dịch xác dễ đọc, song hiểu biết có hạn nên khó thể tránh khỏi sai sót Mọi thích đánh số cuối trang người dịch Bản dịch cịn nhiều thiếu sót mong bạn đọc thông cảm, lượng thứ, bảo; xin liên hệ theo địa Tạp chí Tin học Đời sống, 66 Kim Mã Thượng Hà Nội, qua điện thư thds@hn.vnn.vn hay nqa@netnam.vn 05-2007 Nguyễn Quang A Peter F Drucker Bàn Xã hội Hoạt động Peter F Drucker on a Functioning Society, by Joseph A Maciariello, Leader to Leader, No 37 Summer 2005 F Drucker tiếng cơng trình ơng quản lý Thơng báo báo chí Nhà trắng ngày 21-6-2002, công bố Drucker nhận Huy chương Tự Tổng thống tuyên dương Drucker “người tiên phong giới lý thuyết quản lý” Quả thực ơng Thế tất cơng trình có ảnh hưởng sâu rộng quản lý xảy Drucker theo đuổi mối quan tâm chủ đề lớn chí có tầm quan trọng rộng rãi PETER Bài báo cố gắng áp dụng viễn cảnh hệ thống cơng trình Peter F Drucker, xếp tác phẩm ơng vào tồn thể quán, để giúp bạn định vị khối tri thức khổng lồ mà người xuất sắc tạo suốt 65 năm vừa qua Đấy thách thức nhỏ cách tiếp cận khởi đầu Joseph A Maciariello Giáo sư Horton Quản lý Trường Cao học Quản lý mang tên Peter F Drucker Masatoshi Ito Đại học Claremont Ông bạn lâu đời đồng nghiệp Peter Drucker Ông cộng tác với Drucker "Drucker Hàng ngày - The Daily Drucker," xuất mùa thu 2004 Giáo sư Maciariello dạy khóa học "Drucker nói Quản lý " cho sinh viên MBA MBA điều hành Mục tiêu hiểu rõ phần cơng trình Drucker liên hệ với nào, mô tả phần riêng lẻ Tuy nhiên, để hiểu phần tương tác với sao, 10 chí ta phải có hiểu biết thân phần – tức là, tác phẩm Peter Drucker Hành trình Trí tuệ trốn chủ nghĩa tồn trị với tư cách niên trẻ Đấy sách mình, Sự kết thúc Con người Kinh tế - The End of Economic Man (1939), ơng phân tích ngun nhân chủ nghĩa toàn trị bất an, sợ hãi, suy thoái, thất nghiệp (“các quỷ”) sinh khoảng chân không tạo điều kiện cho lên kẻ độc tài Toàn đời làm việc Drucker dành hết cho việc đảm bảo chắn điều khơng xảy Ông sang Hoa Kỳ hội mà mời chào định chế Hoa Kỳ thiết kế để thúc đẩy bảo vệ tự DRUCKER Một số người đọc điều nghĩ gượng gạo nói tồn đời hoạt động Drucker dành cho đấu tranh chống chủ nghĩa tồn trị Họ hỏi cách có lý kết nối sách ông, The End of Economic Man, tác phẩm muộn Thực hành Quản lý -The Practice of Management (1954), Quản lý Kết - Managing for Results (1964), Nhà điều hành Hữu hiệu-The Effective Executive (1966), hay Đổi Tinh thần Nghiệp chủ-Innovation and Entrepreneurship (1986)? Việc viết sách quản lý ngăn chặn chủ nghĩa tồn trị nào? Vì cơng ty quan trọng đến Drucker? Đấy câu hỏi hay, câu trả lời cho chúng rọi sáng lên tác phẩm Drucker tổng thể Một đoạn chiến lược tác phẩm Drucker, đoạn làm rõ mục đích cơng việc ông xã hội quản lý, thấy lời nói đầu cho lần xuất bìa cứng Quản lý: Các Nhiệm vụ, 80 L2L: Ông bảo nhà quản lý già phải rời tổ chức tự bắt đầu người hành nghề tự do? Hãy để diễn đạt khác Trong 150 năm, kể từ 1850 trở đi, xã hội chuyển liên tục tới xã hội tổ chức Năm 1900, chẳng có làm việc “tổ chức” Nó từ năm 1950 Rất nhiều người thuê – người làm thuê trang trại, người hầu nhà, người làm công nhật cửa hàng, họ làm việc cho ông/bà chủ, cho tổ chức Và cơng việc mang tính cá nhân PFD: Kể từ tổ chức trở thành người tổ chức – dù không thiết người sử dụng lao động Bây có đủ loại mối liên lạc nguy hiểm Một thứ để hiểu thuê (outsourcing) người phụ nữ làm việc cho bệnh viện, lau quét sàn, bị công việc làm cho buồn chán Nhưng cô ta làm việc cho ServiceMaster, công ty thuê dọn dẹp, cô ta sơi người ta lắng nghe cơ, người ta thách thức cô Cô ta kỳ vọng cải thiện cơng việc trả cơng làm việc – trước chẳng lắng nghe cô Những ngày này, người giám sát cô năm năm trước cầm chổi tay Như người làm th ngồi có mặt mạnh làm cho gọi việc làm bế tắc trở nên thách thức nhiều, họ làm cách nghiêm túc Tổ chức ngày mai người điều hành ngày mai nhìn nào? L2L: Có lẽ câu hỏi mà hai, lý đơn giản người điều hành thay đổi nhiều thay đổi tổ chức Charles Handy tiên đoán vào năm 2000, không Hoa Kỳ hay Anh cịn người làm cơng [employee] Tơi nghĩ điều Nhưng xu hướng rõ: xã hội làm công tổ chức đột biến PFD: 81 Tôi gặp công ty lớn không lâu – vào Trong mười năm năm 1980 hay khoảng danh sách Fortune danh sách Fortune 500 có lẽ 500 Họ kỳ vọng đứng số danh sách khơng tồn 10 năm nữa, tơi làm họ chống váng nói tơi khơng nghĩ danh sách tồn tại, mục tiêu vô nghĩa Danh sách giả thiết thứ bạn làm mái nhà bạn bạn sở hữu bạn vận hành Nhưng nhiều công ty, hầu hết công việc thực thông qua liên minh, liên doanh, tham gia với tư cách thiểu số, thỏa thuận khơng theo nghi thức mà khơng luật sư có lẽ xử lý Chúng như, “Joe, việc cậu giỏi tôi; cậu làm nhé” Hay, “Joe, cậu lẫn không làm việc đó; để Mary làm” CEO cơng ty sử gia khoa học nghiệp dư có tiếng, bảo ông ta, “Tốt anh nên ngừng nghiên cứu lịch sử khoa học bắt đầu nghiên cứu lịch sử lạc, thứ anh trở thành Anh trở thành tù trưởng dân Cherokees” Và họ khơng có quyền khác nảy sinh từ sáng suốt lực tài Như bạn phải học để vận hành công việc kinh doanh mà xây dựng công việc kinh doanh Điều có nghĩa bạn có người làm công nhiều Thượng đế nghiêu người làm việc với bạn Và tổ chức Nhà hóa sinh trẻ có lẽ khơng muốn trở thành nhà quản lý, bảy năm kể từ nay, muốn trở lại đại học Thế mà, bảy năm đó, chẳng bảo phải làm Hoặc biết phải làm gì, tốt tống khứ Và bạn khơng có hội cất nhắc cho gã ấy, bạn phải thưởng công, công nhận, trả lương thích đáng Vì tốt bạn ngừng nói nhà quản lý [manager] nói người điều hành [executive] “Nhà quản lý” hầu 82 hết ngụ ý người có người làm việc cho L2L: Người ta học để quản lý hội hợp vốn, liên doanh, người cộng tác bên ngồi? Các thứ khơng dạy trường kinh doanh, phải không? Không chút Những người tổ chức bị mắc kẹt mơ hình kỷ 19 tổ chức Khi kinh doanh lớn lên khắp giới công nghiệp vào khoảng 1870, khơng lên từ việc kinh doanh nhỏ 1850 – lên cách độc lập Mơ hình sẵn có lúc đó, tổ chức thành cơng kỷ 19, Quân đội Phổ, vừa tổ chức lại học từ bất lực người Mỹ Nội Chiến để tổ chức, vận chuyển, truyền thơng với số đơng người Nó tổ chức đại Nó đánh bại người Áo năm 1866, người có quân đội lớn nhiều trang bị vũ khí tốt hơn, rồi, bốn năm sau, đánh bại người Pháp, người chí cịn trang bị tốt Người Phổ thành công họ tạo tổ chức Họ người sử dụng có hiệu cơng nghệ đại, mà vào ngày có nghĩa đường sắt điện tín Doanh nghiệp chép cấu trúc huy kiểm soát [command and control] quân đội Phổ, cấp bậc với quyền lực Bây tiến hóa đến cấu trúc cấp bậc có nghĩa trách nhiệm khơng phải quyền uy Và công việc bạn huy mà thuyết phục PFD: Một người bạn cuối tuổi 40 hay đầu tuổi 50 vận hành hoạt động thuê mua toàn cầu cho ngân hàng lớn giới Ơng thăm tơi đường đến hội nghị ơng trình bày cơng việc kinh doanh cho quan chức chóp bu Và ông ta bảo tôi, “Anh biết đấy, Quyền uy dựa vào tài chuyên môn tôn trọng trách nhiệm liền với nó, khơng dựa vào khả lợi dụng chức vụ 83 ngẫm nghĩ kỹ việc kinh doanh này, cách mà ngân hàng muốn bắt tay làm sai Tôi trình bày cách tơi làm Họ sa thải tôi, họ lệnh cho tơi làm theo cách họ Chừng tơi cịn vận hành nó, tơi phải vận hành theo cách tơi biết đúng” Và người kiêu căng; anh đơn giản người theo thực Quyền uy anh dựa vào tài chuyên môn tôn trọng trách nhiệm liền với nó, khơng dựa vào khả để lợi dụng chức vụ L2L: Có phải quản lý quan hệ giả thiết mức độ tin cậy lớn phía tổ chức – làm việc với người hiểu nhiều khía cạnh cơng việc kinh doanh? Thứ nhất, giả thiết thái độ khác Bạn đừng xuất phát với tốt cho bạn mà với tốt cho họ Bạn coi khơng ơng chủ mà nhạc trưởng Các nhạc trưởng giỏi độc đoán Nhưng họ khơng coi ơng chủ, thủ trưởng Họ coi đầy tớ tổng phổ Tơi nói chuyện với nhiều người huy, tất họ nói “Cơng việc tơi khiến cho dàn nhạc nghe tổng phổ theo cách nghe” Một phần khơng người huy biết để có nốt từ kèn clarinet Chỉ có người chơi clarinet biết điều Tất người huy nói là, “Clarinet số một, tơi muốn nốt to chút, hay chậm chút, hay nhẹ chút” Quyền uy quyền huy, dựa vào khả người huy để chia sẻ, để truyền đạt PFD: 84 Rồi đến tin cậy Sự tin cậy phải xây dựng “Ơn chúa, trở niềm tin chắn người huy này, lại thành đồ chó đẻ cũ không người điều phối này, người điều hành tạo thể chịu hội hợp tác – bạn có tin cậy Sự tin chúng tơi biết kỳ cậy phần lớn có nghĩa khơng có bất vọng Chúng tơi lại tin ngờ Câu chuyện hay tin cậy từ cậy hắn” Chiến tranh Thế giới II Tôi làm nhiều việc với người kinh tởm giới Anh ta nhà sáng chế hạng người kinh khủng khốn khổ mà gặp Anh ta tồi không tả xiết Đấy 1946, sau kết thúc chiến tranh, khởi đầu huấn luyện tính nhạy cảm – mà thuyết phục theo Tôi nghĩ có đóng góp cho lồi người Và trở hoàn toàn thuyết phục, tràn đầy nhân chu đáo, cảm thấy vui Ba tuần sau, gặp kỹ sư trưởng hỏi, “Joe, người làm việc nào?” Anh ta nói, “Khơng thể chịu được, tơi khơng nghĩ chúng tơi chịu đựng Hắn đến văn phòng vào buổi sáng nói ‘Chào Buổi sáng’, chúng tơi khó chịu suốt phần cịn lại ngày liệu có muốn nói hay khơng” Ba tuần sau tơi lại gặp kỹ sư trưởng ấy, hỏi liệu tình hình có tốt chút khơng Anh ta nói, “Ơn Chúa, quay trở lại đồ chó đẻ cũ chịu đựng biết kỳ vọng Chúng tơi lại tin cậy hắn” Ơng nhắc đến tầm nhìn nghệ thuật người nhạc trưởng Chắc chắn, tổ chức khu vực xã hội tổ chức quanh tầm nhìn hay sứ mệnh Quan trọng tổ chức khác để làm việc cách có ý thức? L2L: Chúng ta biết người tri thức phải quản lý họ tình nguyện viên Họ có kỳ vọng, tự tin, và, hết, mạng lưới Và cho họ tính di động, tính có lẽ thay đổi lớn thân phận người Một thời gian ngắn PFD: 85 trước đây, bạn nông dân, bạn nơng dân Ngay nước này, tính di động xã hội đến Ngày nay, niên mà biết có tóm tắt lý lịch ngăn kéo cùng, mà chẳng công nhân cổ xanh làm Như chấp nhận thực phải đối xử với người tình nguyện Họ mang theo cơng cụ họ đầu họ đâu Và biết thu hút giữ người tình nguyện Cái sứ mệnh rõ ràng Mọi người cần biết tổ chức họ ủng hộ cố gắng đạt tới Cái thứ hai trách nhiệm kết quả, có nghĩa đánh giá xem xét lại Và thứ ba học liên tục Tôi học học từ bạn chúng tôi, Frances Hesselbein Và doanh nghiệp phải học Vài doanh nghiệp bắt đầu, chưa nhiều Như sứ mệnh có nghĩa gì? Đừng kỳ vọng kỹ sư 29 tuổi hay 33 tuổi đón nhận mục tiêu tài với tư cách tuyên bố sứ mệnh Người ta muốn biết tổ chức họ có mục đích làm họ đóng góp Nó chẳng cần thứ khoa trương, mà phải cụ thể Tôi biết Công ty Coca-Cola từ lâu, hầu hết người họ hồn tồn tận tâm Tơi khơng biết cơng ty khác lại có cảm nhận cộng đồng mạnh đến Sứ mệnh họ “[Vượt] Đánh bại Pepsi” Thế đủ Nhưng bạn không chia sẻ sứ mệnh đó, bạn khơng lâu Coca-Cola L2L: Với tất thay đổi ông thấy 50 năm qua, tất tập quán quản lý lúc đến lúc đi, ông thấy cịn đúng? Các tập qn quản lý ln ln áp dụng? Trong số mà biết, hầu hết áp dụng Câu hỏi là, có đạt tới điểm nơi áp dụng nó? Chúng ta PFD: 86 chưa Nhưng bất biến việc làm quản lý làm cho mặt mạnh người có hiệu làm cho mặt yếu khơng quan trọng Đó mục đích tổ chức nào, mà tổ chức làm cịn cá nhân khơng thể làm tốt Cái bất biến thứ hai là, nhà quản lý phải có trách nhiệm giải trình kết quả, chấm hết Họ không trả công để triết gia; họ chí khơng trả cơng kiến thức họ Họ trả cơng kết Quản lý nhánh triết học mà thực hành Cái khó giải thích rõ ràng đại học Các trường quản lý cố gắng để đáng trọng mặt học thuật Nhưng chúng đối mặt với 10 năm khó khăn, chủ yếu họ phải suy nghĩ lại họ cố gắng làm Nhưng lại là, nhà quản lý quản lý phải mang lại kết quả, kết khơng hồn tồn dễ để xác định tổ chức Thí dụ, cân ngắn hạn dài hạn thách thức liên miên Và thứ cuối để nói cịn lại bất biến – thực ra, trở nên chí xác đáng – người dân xã hội phát triển ngày phụ thuộc vào tiếp cận đến tổ chức Bởi họ người chuyên nghiệp, họ cần tiếp cận đến tri thức chuyên gia người khác để thực công việc Sự phụ thuộc người vào tổ chức tác động lên thân tổ chức nào? L2L: 87 Tất định chế, kể phủ, nhà Tất định thờ, đại học, v.v., trở nên phụ thuộc lẫn chế, kể phủ, nhà thờ, đại hơn, thị trường khách hàng thúc đẩy học, v.v., Ngày giới vơ số lựa chọn Với trở nên phụ thuộc nhà thờ, thường bạn sinh giáo lẫn hơn, thị trường phái lại Trong nhà thờ pastoral khách hàng thúc (church) 10 tăng lên nhanh, mà phát đẩy triển xã hội quan trọng kỷ này, 90 phần trăm thành viên không sinh giáo phái Vậy nên cạnh tranh lĩnh vực gay gắt PFD: Thế mà có tổ chức độc quyền mà chưa tính đến Thí dụ, định chế kiểm soát tiếp cận đến nghề nghiệp cách sinh nhai theo cách mà không xã hội trước có – trường cao đẳng đại học người gác cổng Đó có tất trận đấu nhập học Bởi vì, dù tốt xấu nào, tơi nghĩ xấu, Bank of America khơng th vào vị trí huấn luyện mà người lại khơng có đại học Thật ngu xuẩn, chẳng liên quan gì; thực L2L: Con người dường phản ứng lại thay đổi sau xảy Ơng có lời khun làm để đốn trước thay đổi? Hãy nhìn ngồi cửa sổ Theo nghĩa đen Anh biết họa sĩ dạy vẽ theo truyền thống nào? Thầy giáo đặt bình hoa, q đơn giản để vẽ, lên bàn bảo gã trẻ vẽ bình Thầy đến ngó vào bảo xoay quanh, cúi uốn xuống, nhìn lộn ngược vào vẽ qua đơi chân Đó cách truyền thống để dạy nhìn PFD: 10 pastoral church: thường có 50 đến 150 thành viên theo, giám mục đào tạo dẫn dắt, hoạt động khơng khí gia đình biết ai, mục sư (pastor) sẵn sàng giúp đỡ người hoàn cảnh 88 Như nhìn vào giả thiết công nghệ hay thị trường – giả sử đối ngược Có chứng khơng? Thách thức giả thiết bạn Đấy nhìn vào bình lộn đầu Làm cho bạn có khả làm việc xây dựng từ bỏ có tổ chức vào hệ thống bạn Bằng hỏi bạn vài năm, Giả không làm làm, liệu có muốn bắt đầu làm khơng? Và câu trả lời “có lẽ khơng”, khơng cịn việc cần làm Việc khơng thật khó Nó thói quen kỹ Nhưng thói quen bạn phải thực hành 89 Văn minh hóa Đơ thị Civilizing the City, by Peter F Drucker; Leader to Leader, No Winter 1998 đô thị ngày trở thành ưu tiên hàng đầu tất nước – đặc biệt nước phát triển Hoa Kỳ, Anh, Nhật Bản Tuy nhiên, phủ lẫn doanh nghiệp lo liệu cho cộng đồng mà thành phố lớn giới cần đến Đó nhiệm vụ tổ chức phi phủ, phi kinh doanh, phi lợi nhuận VĂN MINH HĨA Khi tơi sinh ra, vài năm trước nổ Chiến tranh Thế giới I, phần trăm dân cư – 20 người sống – sống làm việc thành phố Thành phố ngoại lệ, ốc đảo nhỏ giới nông thôn Và nước cơng nghiệp hóa thị hóa Anh hay Bỉ, dân cư nông thôn đa số Năm mươi năm trước, vào cuối Chiến Tranh Thế giới II, phần tư dân cư Mỹ nông thôn – Nhật Bản, người dân sống nơng thơn chiếm ba phần năm tồn dân số Ngày hai nước – nước phát triển khác – dân cư nông thơn co lại cịn phần trăm, co lại Và ngang thế, giới phát triển, thị tăng lên Ngay Trung Quốc Ấn Độ, hai nước lớn chủ yếu nông thôn, đô thị tăng lên dân cư nơng thơn nhiều trì Và tất nước phát triển người dân sống nơng thơn khơng cịn đợi để chuyển vào thành phố, cho dù khơng có cơng ăn việc làm, nhà cho họ 90 Tiền lệ biến đổi nhân học xảy khoảng mười ngàn năm trước, tổ tiên xa định cư đất trở thành người chăn ni nơng dân Nhưng biến đổi kéo dài vài ngàn năm Sự biến đổi xảy thời gian kỷ Khơng có tiền lệ cận đại cho – định chế và, chao ơi, trường hợp thành cơng Và chìa khóa cho sống sót sức khỏe xã hội người đô thị phát triển cộng đồng thành phố Thực tế Cuộc sống Nông thôn xã hội nông thôn cộng đồng “cho trước” cá nhân Cộng đồng thực, gia đình hay tơn giáo, giai cấp hay đẳng cấp xã hội Có tính di động xã hội nông thôn, có hầu hết hướng xuống TRONG Xã hội thơn q lãng mạn hóa hàng ngàn năm, đặc biệt Phương Tây, nơi cộng đồng thôn quê thường miêu tả bình Tuy nhiên, cộng đồng xã hội thơn q thực ép buộc cưỡng bách Một thí dụ gần Gia đình tơi tơi sống nông thôn Vermont 50 năm trước, vào cuối năm 1940 Vào thời gian nhân vật ưa thích quốc gia nhân viên trực điện thoại địa phương quảng cáo Công ty Bell Telephone Cô ta, quảng cáo bảo ngày, gắn cộng đồng lại với nhau, phục vụ nó, ln ln sẵn sàng giúp đỡ Thực tế khác Ỏ nơng thơn Vermont, chúng tơi có tổng đài điện thoại nhân cơng Khi bạn nhấc điện thoại bạn khơng có tín hiệu âm Nhưng chí – bạn hy vọng- bạn kiếm nhân viên trực điện thoại phục vụ cộng đồng, tuyệt diệu Nhưng cuối cùng, vào khoảng 1947 hay 1948, điện thoại quay 91 số đến vùng nơng thơn Vermont, có ăn mừng kỷ niệm phổ biến Đúng, nhân viên điện thoại ln Nhưng, thí dụ, bạn gọi để gặp Dr Wilson, bác sĩ nhi khoa, đứa bạn bị sốt cao, cô nhân viên điện thoại nói, “Ơng khơng thể gặp Dr Wilson bây giờ; ông ta với bạn gái” Hay “Ơng khơng cần Dr Wilson; ơng khơng bị ốm Hãy đợi đến sáng mai để xem liệu cịn sốt cao không” Cộng đồng không cưỡng bách; xâm phạm Và điều giải thích sao, hàng ngàn năm, ước mơ dân nông thôn trốn vào thành phố Stadtluft Macht Frei [không khí thị giải thốt] câu tục ngữ Đức cổ từ kỷ 11 hay 12 Kẻ nông nô xoay xở để trốn từ nông thôn nhận vào thành phố trở thành người tự do, trở thành công dân Và chúng ta, vậy, có tranh bình thành phố - phi thực tế tranh bình đời sống thơn q Vì làm cho thành phố hấp dẫn làm cho vơ phủ tính nặc danh; việc thiếu cộng đồng cưỡng bách Thành phố thực trung tâm văn hóa Chính nghệ sĩ học giả làm việc thịnh vượng Chính xác khơng có cộng đồng, tạo tính di động hướng lên Nhưng lớp mỏng nhà chuyên nghiệp, nghệ sĩ, học giả đó, nhà bn giàu có thợ thủ công lành nghề phường hội thủ cơng họ, tình trạng bất ổn đạo đức xã hội Đĩ điếm, cướp bóc vơ pháp luật Và đời sống thị có nghĩa bị phơi cho bệnh tật bệnh dịch Cho đến khoảng 100 năm qua, chẳng có thành phố giới trì mức dân cư riêng mình; tất phụ thuộc vào người chuyển từ vùng quê lên Chỉ đến kỷ 19, với cấp nước đại, thoát nước đại, tiêm chủng kiểm dịch, mà tuổi thọ trung bình thị bắt đầu tiến gần tuổi thọ trung bình thơn q 92 Điều với Rome Caesars, với Constantinople xứ Byzantine, với Florence Medici, với Paris Louis XIV (như miêu tả xuất sắc Ba Chàng Ngự lâm Dumas – sách bán chạy vĩ đại kỷ 19) Nhưng với London Dickens Trong thành phố “văn hóa cao” rực rỡ Nhưng lớp nước mỏng bên đầm lầy hôi thối Và chẳng thành phố nào, trước khoảng 1880, phụ nữ khả kính dám vào lúc ngày Cũng chẳng an tồn cho đàn ơng nhà vào ban đêm Nhu cầu Cộng đồng hấp dẫn xác chào mời tự khỏi cộng đồng nông thôn ép buộc cưỡng bách Nhưng mang tính phá hủy khơng cung cấp cộng đồng THÀNH PHỐ Nếu khơng có Và người cần cộng đồng Nếu khơng sẵn có cộng đồng xây dựng, có cộng đồng cho mục đích xây dựng, có cộng đồng phá cộng đồng phá hủy, giết người – băng nhóm hủy nước Anh thời Victoria, hay băng nhóm đe dọa cấu xã hội thành phố lớn Mỹ ngày (và ngày tăng thành phố lớn giới) Tác phẩm người cần cộng đồng tác phẩm cổ điển vĩ đại xã hội học, Gemeinschaft und Gesellschaft [Cộng đồng Xã hội] Ferdinand Toennies, xuất năm 1887 Nhưng cộng đồng mà Toennies, kỷ trước, hy vọng trì – cộng đồng hữu xã hội nông thôn truyền thống – qua rồi, qua vĩnh viễn Nhiệm vụ ngày nay, thế, tạo cộng đồng thị - trước chưa tồn 93 Thay cho cộng đồng truyền thống lịch sử, cộng đồng cần phải tự tự nguyện Nhưng chúng phải cung cấp cho cá nhân đô thị hội để đạt được, để đóng góp, để có ý nghĩa Từ Chiến tranh Thế giới I – chắn từ cuối Chiến tranh Thế giới II – đa số người tất nước, dân chủ hay chuyên chế, tin phủ phải cung cấp nhu cầu cộng đồng xã hội đô thị thơng qua “chương trình xã hội” Bây biết điều chủ yếu ảo tưởng Các chương trình xã hội năm mươi năm qua, nhìn chung, khơng thành cơng Chúng tất nhiên không lấp đầy khoảng trống biến cộng đồng truyền thống tạo Nhu cầu chắn cịn Và tiền (và nhiều nước có nhiều tiền) Nhưng kết nơi ỏi Nhưng rõ ngang khu vực tư nhân, kinh doanh, chẳng thể thỏa mãn nhu cầu Thực lần tơi nghĩ thỏa mãn Hơn 50 năm trước, sách Tương lai Con người Công nghiệp - The Future of Industrial Man, in năm 1943, tơi đề xuất tơi gọi “cộng đồng nhà máy tự quản”, cộng đồng bên tổ chức xã hội mới, doanh nghiệp kinh doanh lớn Nó hoạt động, nước nhất, Nhật Bản Và đó, rõ, câu trả lời Thứ nhất, không doanh nghiệp thực đem lại an tồn – “cơng ăn việc làm suốt đời” người Nhật nhanh chóng tỏ ảo tưởng nguy hiểm Trên hết, vậy, công ăn việc làm suốt đời, với “cộng đồng nhà máy tự quản” không hợp với thực tế xã hội tri thức Tại khu vực tư nhân ngày trở thành cách kiếm sống cách tạo sống Nó phải đem lại thành cơng vật chất thành tích cá nhân Nhưng doanh nghiệp kinh doanh rõ ràng cái, 110 năm trước, Toennies gọi “xã hội” “cộng đồng” 94 Câu trả lời Duy khu vực xã hội, tức là, tổ chức phi phủ, phi lợi nhuận tạo cần, cộng đồng cho công dân – đặc biệt cho người lao động tri thức giáo dục cao người ngày chi phối xã hội phát triển Một lý cho việc là, tổ chức phi lợi nhuận cung cấp tính đa dạng to lớn cộng đồng mà cần – từ nhà thờ đến hiệp hội nghề nghiệp, từ tổ chức chăm lo cho người vô gia cư đến câu lạc sức khỏe – có cộng đồng lựa chọn cách tự cho người Các tổ chức phi lợi nhuận tổ chức thỏa mãn nhu cầu thứ hai thành phố, nhu cầu bổn phận công dân hiệu cho dân cư Chỉ định chế khu vực xã hội tạo hội để tình nguyện viên, cho phép cá nhân có lĩnh vực họ kiểm sốt lĩnh vực họ tạo khác biệt CHỈ Thế kỷ 20, kết thúc, chứng kiến tăng trưởng bùng nổ phủ lẫn kinh doanh – đặc biệt nước phát triển Cái kỷ 21 ló rạng cần hết tăng trưởng bùng nổ ngang khu vực xã hội xây dựng cộng đồng môi trường xã hội trội mới, thành phố ... từ nhà hoạch định sách, nhà kinh tế học, nhà nghiên cứu khoa học xã hội nói chung, nhà báo, sinh viên trường đại học cao đẳng, nhà điều hành tổ chức kinh doanh, xã hội quan nhà nước, nhà quản lý. .. gây thách thức xã hội to lớn Bất chấp nhà máy, xã hội công nghiệp xã hội truyền thống quan hệ sản xuất Nhưng xã hội lên, xã hội dựa vào tri thức người lao động tri thức, khơng Nó xã hội người bình... lấy hội xã hội tri thức Tri thức tiền quốc vương Công việc Tri thức, Người Lao động Tri thức, Xã hội Tri thức nguồn lực then chốt tổ chức xã hội nào, Drucker lập luận, quan trọng hết ban quản lý