Tính cấp thiết của đề tài
Trong nền kinh tế hội nhập hiện nay, doanh nghiệp phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt, đòi hỏi ban điều hành cần có mục tiêu và chiến lược rõ ràng để tận dụng cơ hội và khai thác tiềm lực Để đưa ra quyết định hiệu quả, các nhà quản trị cần nắm bắt kịp thời tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh Thông tin không đầy đủ có thể gây khó khăn trong quản lý, và thông tin sai lệch có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự tồn tại của công ty Do đó, kế toán quản trị đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin chính xác về chi phí, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận Các nhà quản trị cần tìm cách tiết kiệm chi phí để tăng khả năng cạnh tranh và lợi nhuận cho doanh nghiệp, điều này chỉ có thể đạt được thông qua công tác kế toán quản trị chi phí hiệu quả.
Ngành in tại Việt Nam hiện đang gặp nhiều thách thức, đặc biệt là về nguồn nguyên vật liệu đầu vào Giá giấy tăng cao trong những năm gần đây đã tác động lớn đến giá thành sản phẩm và lợi nhuận của các công ty Do đó, việc quản trị chi phí hiệu quả là yếu tố quan trọng giúp các doanh nghiệp in có thể tồn tại và phát triển trong bối cảnh khó khăn này.
“Tuy nhiên, việc thực hiện kế toán quản trị chi phí tại Công ty cổ phần In
Hà Nội chưa nhận được sự quan tâm đầy đủ và khoa học trong lĩnh vực kế toán quản trị chi phí Các công việc liên quan đến kế toán quản trị chi phí thường được thực hiện lẫn lộn giữa nhiều bộ phận mà không có bộ phận chuyên trách, dẫn đến sự ảnh hưởng lớn từ kế toán tài chính Tình trạng này đã tác động tiêu cực đến chất lượng và hiệu quả của các quyết định quản trị, đặc biệt là trong quản trị chi phí tại Công ty cổ phần.
Tác giả đã thực hiện nghiên cứu thực tế tại Công ty cổ phần In Hà Nội và nhận thấy những bất cập trong công tác quản lý chi phí Do đó, tác giả quyết định chọn đề tài “Kế toán quản trị chi phí tại Công ty cổ phần In Hà Nội” để tiến hành nghiên cứu.
Tổng quan các nghiên cứu về kế toán quản trị chi phí
Kế toán quản trị chi phí đóng vai trò quan trọng trong doanh nghiệp, dẫn đến nhiều nghiên cứu cả trong và ngoài nước về đề tài này Mặc dù đều tập trung vào kế toán quản trị chi phí, mỗi công trình nghiên cứu lại mang những đặc trưng riêng, phản ánh cách tiếp cận của tác giả và đặc điểm riêng của từng doanh nghiệp Dưới đây là tóm tắt các công trình nghiên cứu đã được công bố.
(1) Nghiên cứu về kế toán chi phí trong doanh nghiệp in
Nghiên cứu về kế toán chi phí trong ngành in hiện nay còn hạn chế, với một trong những đề tài tiêu biểu là luận văn thạc sĩ của Dương Thùy Linh (2016) tại Đại học Lao động xã hội, mang tên “Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty TNHH MTV In Tài chính” Luận văn này đã hệ thống hóa và làm rõ những lý luận cơ bản về kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp sản xuất, đồng thời phân tích thực trạng hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành tại công ty cụ thể.
Để nâng cao hiệu quả kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty TNHH MTV In Tài Chính, cần đề xuất các giải pháp hoàn thiện phù hợp với điều kiện thực tế hiện nay Việc này không chỉ giúp tối ưu hóa quy trình kế toán mà còn nâng cao khả năng cạnh tranh của công ty trên thị trường.
Luận văn thạc sỹ với chủ đề "Kế toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm in ấn tại các công ty in quy mô vừa và nhỏ trên địa bàn Thành phố Hà Nội" của tác giả nghiên cứu sâu về các phương pháp kế toán chi phí và giá thành trong ngành in ấn, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Hà Nội.
Nguyễn Thanh Hảo (2018) tại Đại học Thương Mại đã thực hiện một luận văn hệ thống hóa lý luận về kế toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp sản xuất Qua các phương pháp phỏng vấn, khảo sát và thu thập tài liệu từ sách, báo và web, luận văn đã phân tích thực trạng kế toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm in ấn tại các công ty in quy mô vừa và nhỏ ở Hà Nội Nghiên cứu đánh giá các đặc điểm, tồn tại và nguyên nhân cần khắc phục trong kế toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm Đồng thời, tác giả cũng đề xuất một số biện pháp đồng bộ, có cơ sở khoa học và khả thi nhằm hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và giá thành in ấn tại các công ty này.
“(2) Nghiên cứu về kế toán quản trị chi phí trong doanh nghiệp in”
Nghiên cứu kế toán quản trị chi phí tại doanh nghiệp in hiện nay còn hạn chế, với chỉ một công trình đáng chú ý là luận văn thạc sỹ của Nguyễn Thùy Dung, mang tên “Tổ chức kế toán quản trị chi phí tại các doanh nghiệp in trên địa bàn Hà Nội”.
Năm 2011, Đại học Thương Mại đã thực hiện một luận văn nghiên cứu lý luận về tổ chức kế toán quản trị chi phí Luận văn không chỉ phân tích thực trạng hiện tại mà còn đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện tổ chức kế toán quản trị chi phí tại các doanh nghiệp in ở Hà Nội.
“(3) Nghiên cứu có liên quan – Kế toán quản trị chi phí trong doanh nghiệp sản xuất”
Luận văn thạc sỹ của Nguyễn Thị Ngân (2016) tại Trường Đại học Thương Mại nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến kế toán quản trị chi phí tại Công ty cổ phần Giầy Hải Dương Tác giả đã phân tích thực trạng kế toán quản trị chi phí tại doanh nghiệp và chỉ ra những hạn chế hiện có Dựa trên những phân tích đó, luận văn đề xuất các giải pháp hoàn thiện kế toán quản trị chi phí, bao gồm việc phân loại chi phí, lập dự toán chi phí, thu thập thông tin chi phí, phân tích thông tin chi phí và cung cấp thông tin chi phí một cách hiệu quả.
Luận văn thạc sỹ của Bùi Quang Tuấn (2017) tại Trường Đại học Thương Mại nghiên cứu kế toán quản trị chi phí tại Công ty TNHH Laurelton Diamonds Việt Nam Nghiên cứu xác định bốn nội dung chính của kế toán quản trị chi phí, bao gồm phân loại chi phí, lập dự toán chi phí, thu thập thông tin chi phí và giá thành, cùng với phân tích thông tin để hỗ trợ quản lý và ra quyết định Luận văn cũng phân tích thực trạng kế toán quản trị chi phí tại công ty và đề xuất các giải pháp hoàn thiện như cải tiến mô hình tổ chức kế toán, phân loại chi phí sản xuất, lập dự toán chi phí, thu thập thông tin chi phí và giá thành, cũng như phân tích thông tin cho quản lý.
Luận văn thạc sỹ của Phạm Thị Việt Hương (2018) tại Đại học Thương Mại nghiên cứu thực trạng và đánh giá công tác kế toán quản trị chi phí tại Công ty cổ phần Diêm Thống Nhất Tác giả đã phân tích mô hình tổ chức kế toán quản trị chi phí, quy trình nhận diện và phân loại chi phí, xây dựng dự toán, thu thập thông tin chi phí, và phân tích dữ liệu chi phí Qua đó, luận văn chỉ ra những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân, đồng thời đề xuất các giải pháp và điều kiện cần thiết để hoàn thiện kế toán quản trị chi phí tại công ty.
“Luận văn thạc sỹ “Kế toán quản trị chi phí tại công ty TNHH dược phẩm Sabina” của tác giả Nguyễn Thị Thanh Thúy (2018) - Trường Đại học Thương
Luận văn nghiên cứu về kế toán quản trị chi phí tại doanh nghiệp, tập trung vào thực trạng kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành tại Công ty TNHH Dược phẩm Sabina Nghiên cứu đã chỉ ra những tồn tại cần khắc phục và nhấn mạnh sự cần thiết hoàn thiện kế toán quản trị chi phí Đề xuất giải pháp bao gồm phân loại chi phí theo cách ứng xử, xây dựng dự toán linh hoạt, hoàn thiện phân tích biến động chi phí sản xuất, cải tiến mô hình bộ máy kế toán quản trị và báo cáo kế toán quản trị.
Luận văn thạc sỹ của Nguyễn Thị Thanh (2018) tại Trường Đại học Thương Mại nghiên cứu về kế toán quản trị chi phí tại công ty Cổ phần B Tác giả đã phân tích thực trạng và lý luận liên quan, nhằm hoàn thiện các nội dung như phân loại chi phí, xây dựng định mức và lập dự toán chi phí, xác định chi phí, phân tích thông tin chi phí, và cung cấp thông tin phục vụ ra quyết định Ngoài ra, luận văn cũng đề xuất một số điều kiện cần thiết để thực hiện các giải pháp này.
Chưa có tác giả nào nghiên cứu chuyên sâu về kế toán quản trị chi phí tại Công ty cổ phần In Hà Nội, tạo ra một khoảng trống nghiên cứu giá trị cả về lý luận và thực tiễn Đề tài này không trùng lặp với bất kỳ nghiên cứu nào trước đó, cho thấy sự cần thiết và tính phù hợp của việc nghiên cứu kế toán quản trị chi phí tại công ty này.
Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
“Hoàn thiện kế toán quản trị chi phí tại Công ty cổ phần In Hà Nội nhằm hỗ trợ tốt nhất cho quản trị doanh nghiệp.”
“- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về kế toán quản trị chi phí trong doanh nghiệp sản xuất.”
Nghiên cứu thực trạng kế toán quản trị chi phí tại Công ty cổ phần In Hà Nội nhằm phân tích những ưu điểm và hạn chế hiện có trong hệ thống kế toán quản trị chi phí của công ty.
Dựa trên lý luận và thực trạng nghiên cứu, bài viết đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán quản trị chi phí tại Công ty cổ phần In Hà Nội, từ đó nâng cao hiệu quả công tác quản trị trong công ty.
Đối tƣợng nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu tập trung vào các vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến kế toán quản trị chi phí tại Công ty cổ phần In Hà Nội, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi phí và hỗ trợ ra quyết định trong hoạt động kinh doanh.
Phương pháp nghiên cứu
Để đạt được mục tiêu nghiên cứu và đánh giá thực tiễn kế toán quản trị chi phí tại Công ty cổ phần In Hà Nội, tác giả tiến hành thu thập thông tin về thực trạng kế toán quản trị chi phí thông qua các phương pháp nghiên cứu lý thuyết và thực tiễn như quan sát, nghiên cứu tài liệu, thống kê, phân tích, phỏng vấn và tham gia tìm hiểu công tác kế toán tại đơn vị Qua đó, tác giả lựa chọn những thông tin phù hợp với đề tài nghiên cứu.
“6.1 Phương pháp thu thập dữ liệu”
Tác giả đã thực hiện quan sát thực tế về quy trình kế toán tại Công ty cổ phần In Hà Nội, đặc biệt là kế toán quản trị chi phí Qua đó, tác giả đã theo dõi các bước từ việc thu thập thông tin đến xử lý và cung cấp, phân tích dữ liệu kế toán liên quan đến chi phí.
- P ương p p ng iên cứu tài liệu:
Mục đích nghiên cứu tài liệu là để hiểu rõ lý thuyết về kế toán quản trị chi phí và thực trạng áp dụng tại Công ty cổ phần In Hà Nội Để đạt được mục tiêu này, luận văn đã khảo sát các tài liệu từ nhiều nguồn khác nhau.
+ Nguồn tài liệu thứ cấp:
Tác giả đã thực hiện nghiên cứu dựa trên các tài liệu thứ cấp, bao gồm các văn bản quy phạm pháp luật do Quốc hội, Chính phủ, và các Bộ, Ngành liên quan đến lĩnh vực kế toán.
“Các tài liệu về kế toán quản trị chi phí tham khảo từ các giáo trình, sách chuyên khảo, tạp chí, mạng Internet;”
Công ty cổ phần In Hà Nội cung cấp nhiều tài liệu quan trọng liên quan đến kế toán quản trị chi phí, bao gồm tài liệu giới thiệu công ty, quy chế tài chính, mục tiêu và chiến lược hoạt động, cùng với các báo cáo tài chính và báo cáo quản trị, chứng từ, sổ sách kế toán.
+ Nguồn tài liệu sơ cấp:
Nguồn tài liệu sơ cấp cho đề tài được thu thập thông qua việc điều tra, trao đổi trực tiếp và phỏng vấn các đối tượng liên quan, bao gồm lãnh đạo công ty và kế toán viên phụ trách tại Công ty.
Để nghiên cứu thực trạng kế toán quản trị chi phí tại Công ty cổ phần In Hà Nội, tác giả đã thực hiện phỏng vấn trực tiếp với Giám đốc, Kế toán trưởng và các Trưởng phòng của công ty.
Phương pháp phỏng vấn được áp dụng từ giai đoạn nhận đề tài cho đến khi hoàn thành, tập trung vào các vấn đề chính như bộ máy kế toán, đội ngũ nhân viên kế toán và thực trạng công tác kế toán quản trị chi phí của công ty Các câu hỏi được thiết kế xoay quanh kế toán quản trị chi phí, những thuận lợi và khó khăn mà bộ phận kế toán gặp phải, cũng như mong muốn của nhà quản trị đối với bộ phận này.
…làm cơ sở tìm ra các giải pháp khắc phục những khó khăn đó.”
6.2 Phương pháp xử lý dữ liệu
“Sau khi tìm hiểu tài liệu, tác giả đã sử dụng các phương pháp sau trong quá trình xử lý dữ liệu:”
“ - P ương p p t ống kê: dùng để thu thập tài liệu liên quan đến quá trình tổ chức thực hiện kế toán quản trị chi phí tại công ty.”
Dựa trên thông tin thu thập từ Công ty Cổ phần In Hà Nội, tác giả tiến hành phân tích nhằm cung cấp những dữ liệu liên quan đến việc thực hiện kế toán quản trị chi phí tại công ty.
Sau khi thu thập đầy đủ thông tin, tác giả phân loại và sắp xếp dữ liệu để phân tích, chọn lọc những thông tin cần thiết liên quan đến đề tài nghiên cứu Từ đó, tác giả nêu rõ hiện trạng kế toán quản trị chi phí tại Công ty cổ phần In Hà Nội, đồng thời đưa ra nhận xét về những ưu điểm và hạn chế trong hệ thống kế toán quản trị chi phí của công ty Cuối cùng, tác giả đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán quản trị chi phí tại đơn vị này.
Kết cấu của luận văn
“Ngoài phần mở đầu, mục lục, danh mục các bảng biểu sơ đồ, phụ lục, luận văn được kết cấu thành 3 chương:”
“ hương 1: Lý luận chung về kế toán quản trị chi phí trong doanh nghiệp sản xuất.”
“ hương 2: Nghiên cứu thực trạng kế toán quản trị chi phí tại Công ty cổ phần In Hà Nội.”
“ hương 3: Hoàn thiện kế toán quản trị chi phí tại Công ty cổ phần In Hà Nội.”
LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN QUẢN TRỊ CHI PHÍ
Khái quát về kế toán quản trị chi phí trong doanh nghiệp
“ 1.1.1 Các khái niệm cơ bản ”
Theo chuẩn mực kế toán Việt Nam – V S 01, chi phí được định nghĩa là tổng giá trị các khoản làm giảm lợi ích kinh tế trong kỳ kế toán, bao gồm các khoản chi ra, khấu trừ tài sản hoặc nợ, dẫn đến giảm vốn chủ sở hữu, không tính đến các khoản phân phối cho cổ đông Chi phí được xem xét theo từng kỳ kế toán và được ghi nhận trong báo cáo tài chính theo những nguyên tắc nhất định, phù hợp với nhu cầu của các đối tượng sử dụng thông tin kế toán tài chính, chủ yếu là bên ngoài doanh nghiệp.
Theo chuẩn mực kế toán quốc tế, chi phí bao gồm các khoản lợi ích kinh tế và chi phí phát sinh trong hoạt động bình thường của đơn vị Những chi phí này bao gồm chi phí bán hàng, tiền lương và khấu hao Chi phí thường được thể hiện dưới dạng dòng chảy ra hoặc sự tiêu tốn tài sản như tiền mặt, các khoản tương đương tiền, hàng tồn kho và tài sản cố định.
Trong kế toán tài chính, chi phí được hiểu là các khoản phí tổn thực tế phát sinh liên quan đến hoạt động sản xuất của doanh nghiệp Chi phí này bao gồm các khoản phát sinh trong quá trình sản xuất kinh doanh thông thường và các chi phí khác cần thiết để đạt được sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể trong hoạt động kinh doanh.
Theo Nguyễn Ngọc Quang (2012), trong lĩnh vực kế toán quản trị, chi phí được định nghĩa là các khoản phí tổn ước tính hoặc dự kiến nhằm thực hiện hoạt động sản xuất kinh doanh hoặc hợp đồng kinh tế Chi phí này được tổng hợp theo từng bộ phận và trung tâm chi phí, đồng thời cũng được sử dụng để xác định giá trị hàng tồn kho trong từng giai đoạn của quá trình sản xuất và tiêu thụ.
Chi phí được định nghĩa là giá trị tiền tệ của các khoản hao phí cần thiết để tạo ra tài sản, hàng hóa hoặc dịch vụ Nó bao gồm chi phí sản xuất (CPSX) và các chi phí kinh doanh phát sinh trong quá trình hoạt động thông thường của doanh nghiệp, cùng với các loại chi phí khác.
Chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp là tổng hợp các hao phí về vật chất và lao động cần thiết để sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, bao gồm cả các khoản thuế gián thu liên quan đến hoạt động sản xuất - kinh doanh trong một khoảng thời gian nhất định.
Chi phí trong kế toán quản trị rất đa dạng, bao gồm cả chi phí sản xuất và chi phí ngoài sản xuất Những loại chi phí này được sử dụng linh hoạt để cung cấp thông tin phù hợp với nhu cầu quản lý nội bộ doanh nghiệp trong các thời điểm khác nhau.
Chi phí phát sinh trong các loại hình doanh nghiệp như sản xuất, thương mại và dịch vụ có nội dung và đặc điểm khác nhau Đặc biệt, chi phí trong doanh nghiệp sản xuất thể hiện sự đa dạng và bao quát nhất.
Chi phí được hiểu là các khoản chi tiêu liên quan đến nguồn lực, tài sản cụ thể và dịch vụ được sử dụng trong quá trình sản xuất kinh doanh trong một khoảng thời gian nhất định.
“1.1.1.2 Khái niệm kế toán quản trị”
Kế toán là một phần thiết yếu trong việc quản lý hoạt động kinh tế và tài chính của doanh nghiệp Chức năng chính của kế toán là cung cấp thông tin quan trọng về tình hình và sự biến động của tài sản trong quá trình sản xuất và kinh doanh, phục vụ cho nhiều đối tượng sử dụng với các mục đích khác nhau.
Sự khác biệt trong hệ thống thông tin kế toán đã dẫn đến việc phân chia thành hai bộ phận chính Khác biệt này chính là nền tảng cho sự phát triển của kế toán quản trị, một thành phần quan trọng trong hệ thống kế toán doanh nghiệp Đến nay, đã xuất hiện nhiều quan điểm khác nhau về kế toán quản trị.
Theo Luật Kế toán Việt Nam (2015), kế toán quản trị (KTQT) được định nghĩa là quá trình thu thập, xử lý, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính nhằm đáp ứng yêu cầu quản trị và hỗ trợ quyết định kinh tế, tài chính trong nội bộ đơn vị kế toán.
“Theo giáo trình Kế toán quản trị của Trường Đại học Thương Mại (2006)
KTQT, hay Kế toán Quản trị, là lĩnh vực nghiên cứu và xử lý thông tin liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh Nó cung cấp dữ liệu cụ thể để hỗ trợ các nhà quản lý trong việc lập kế hoạch, điều hành, tổ chức thực hiện kế hoạch và quản lý hoạt động kinh tế tài chính trong nội bộ doanh nghiệp.
Kế toán quản trị, theo giáo trình của Nguyễn Ngọc Quang tại Đại học Kinh tế Quốc dân (2012), được định nghĩa là một môn khoa học chuyên thu thập, xử lý và cung cấp thông tin định lượng kết hợp với định tính về các hoạt động của một đơn vị cụ thể Những thông tin này đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các nhà quản trị ra quyết định, từ việc lập kế hoạch, tổ chức thực hiện đến kiểm tra và đánh giá tình hình thực hiện các hoạt động, nhằm tối ưu hóa các mục tiêu của đơn vị.
"Kế toán quản trị (KQ) là một phần quan trọng trong hệ thống kế toán, có chức năng thu thập, xử lý và cung cấp thông tin thông qua các báo cáo kế toán quản trị Những thông tin này hỗ trợ các nhà quản trị doanh nghiệp trong việc đưa ra quyết định liên quan đến các chức năng quản lý của doanh nghiệp."
Nội dung kế toán quản trị chi phí trong các doanh nghiệp sản xuất
Kế toán quản trị chi phí bao gồm các yếu tố và khía cạnh cấu thành quan trọng Việc xác định nội dung này là chìa khóa cho quá trình thực hiện kế toán quản trị chi phí tại doanh nghiệp Có nhiều quan điểm khác nhau về nội dung của kế toán quản trị chi phí.
Theo Horngen và cộng sự (2008) chỉ ra rằng kế toán quản trị chi phí bao gồm các nội dung chính như dự toán chi phí, quá trình tập hợp chi phí, phân tích mối quan hệ giữa chi phí, khối lượng và lợi nhuận, cùng với việc hỗ trợ ra quyết định quản lý hiệu quả.
Theo Nguyễn Hoản (2011), kế toán quản trị chi phí bao gồm chu trình thông tin với các bước: thu nhận thông tin ban đầu, phân tích, xử lý và cung cấp thông tin Quan điểm này nhấn mạnh sự tách biệt giữa quy trình thu thập thông tin qua chứng từ kế toán và quy trình phân tích, xử lý thông tin kế toán quản trị chi phí.
Vũ Thị Kim nh (2012) xác định nội dung kế toán quản trị chi phí dựa trên nhu cầu thông tin để phục vụ quản trị doanh nghiệp Các chức năng của kế toán quản trị chi phí bao gồm: xây dựng hệ thống chỉ tiêu quản trị chi phí, xác định các trung tâm chi phí, phân loại chi phí, dự toán chi phí, xác định chi phí và giá thành, phân tích biến động chi phí để kiểm soát chi phí, phân tích chi phí phục vụ quản trị doanh nghiệp, báo cáo kế toán quản trị chi phí, và đánh giá hiệu quả kiểm soát chi phí cũng như mô hình tổ chức bộ máy kế toán quản trị.
Kế toán quản trị chi phí bao gồm các nội dung quan trọng như phân loại chi phí, lập dự toán chi phí, thu thập thông tin chi phí, và phân tích thông tin chi phí để phục vụ cho quản trị doanh nghiệp Trong đó, việc phân loại chi phí đóng vai trò là tiền đề cho các hoạt động khác, trong khi việc cung cấp thông tin kế toán quản trị chi phí chính là kết quả của quy trình này.
Phân loại chi phí đóng vai trò quan trọng trong quản trị chi phí Do đó, các doanh nghiệp cần lựa chọn tiêu thức phân loại phù hợp để đáp ứng yêu cầu quản lý chi phí, nhằm cung cấp thông tin chi phí hiệu quả cho nhà quản trị.
“Thứ nhất, phân loại theo công dụng của chi phí”
“Theo cách phân loại này, chi phí bao gồm hai loại: Chi phí sản xuất và chi phí ngoài sản xuất.”
Theo Giáo trình Kế toán quản trị của Đại học Thương mại (2006), hi phí sản xuất được định nghĩa là các khoản chi phí phát sinh tại các phân xưởng hoặc bộ phận sản xuất, liên quan trực tiếp đến hoạt động sản xuất và chế tạo sản phẩm của doanh nghiệp.
“Nếu xét theo chức năng của chi phí thì chi phí sản xuất bao gồm: CPNVL trực tiếp; CPNC trực tiếp và chi phí SXC.”
Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp (CPNVL trực tiếp) bao gồm tất cả các chi phí liên quan đến nguyên liệu, vật liệu chính, vật liệu phụ và nhiên liệu được sử dụng trực tiếp trong quá trình sản xuất và chế tạo sản phẩm hoặc cung cấp dịch vụ CPNVL trực tiếp có thể được xác định riêng cho từng loại sản phẩm, và do đó, nó sẽ được tính trực tiếp vào chi phí sản xuất của sản phẩm đó.
Chi phí nghiên cứu trực tiếp là khoản chi trả cho lao động trực tiếp tham gia vào quá trình sản xuất và chế tạo sản phẩm, cũng như cung cấp dịch vụ Khoản chi này bao gồm lương chính, lương phụ, các khoản phụ cấp, tiền công, và các khoản trích theo lương như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và kinh phí công đoàn Tất cả những chi phí này được tính vào chi phí sản xuất trong kỳ của người lao động trực tiếp.
Chi phí SXC bao gồm các khoản chi phí sản xuất cần thiết cho việc phục vụ và quản lý hoạt động sản xuất tại các bộ phận trực tiếp như phân xưởng và tổ đội sản xuất Những chi phí này bao gồm chi phí nhân viên, chi phí vật liệu, công cụ dụng cụ, chi phí khấu hao tài sản dùng cho sản xuất, chi phí dịch vụ mua ngoài, và các chi phí liên quan đến môi trường, tất cả đều hỗ trợ cho quá trình sản xuất hiệu quả.
Chi phí SXC là một loại chi phí phức tạp, bao gồm nhiều yếu tố với đặc điểm và tính chất biến đổi khác nhau, liên quan đến nhiều bộ phận Do đó, việc thu thập thông tin chính xác và đầy đủ về chi phí SXC thường khó khăn hơn so với các loại chi phí khác.
“Chi phí ngoài sản xuất”
Chi phí ngoài sản xuất là các khoản chi phí không trực tiếp liên quan đến quá trình sản xuất sản phẩm, bao gồm chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp, chi phí hoạt động tài chính và các chi phí khác.
“Chi phí bán hàng: gồm toàn bộ các khoản liên quan đến việc tiêu thụ sản phẩm, hàng hóa, lao vụ, dịch vụ trong kỳ.”
Chi phí quản lý doanh nghiệp là tổng hợp tất cả các khoản chi phí phát sinh liên quan đến quản trị kinh doanh và quản lý hành chính trên toàn bộ doanh nghiệp, không thể phân tách cho bất kỳ hoạt động cụ thể nào.
“Chi phí hoạt động tài chính: là những chi phí liên quan đến các hoạt động tài chính, kinh doanh về vốn.”
Chi phí khác là những khoản chi phát sinh từ các sự kiện hoặc nghiệp vụ không được dự kiến trước, hoặc có sự khác biệt so với các hoạt động thông thường của doanh nghiệp.
“Thứ hai, phân loại theo khả năng qu nạp chi p í vào c c đối tượng kế toán chi phí”
“Theo tiêu thức này, chi phí của DN gồm hai loại: Chi phí trực tiếp và chi phí gián tiếp.”
“Chi phí trực tiếp “Là những chi phí liên quan trực tiếp đến từng đối tượng kế toán tập hợp chi phí” (Đặng Thị Hòa, 2006).”
Chi phí trực tiếp có thể được phân bổ một cách cụ thể cho từng đối tượng chịu chi phí Trong quản trị doanh nghiệp và quản trị chi phí, nếu loại chi phí này chiếm tỷ lệ lớn trong tổng chi phí, việc kiểm soát và xác định nguyên nhân phát sinh chi phí sẽ trở nên dễ dàng hơn Chi phí trực tiếp, như chi phí nguyên vật liệu trực tiếp và chi phí nhân công trực tiếp, dễ nhận biết và hạch toán chính xác.
