Sau khi hoàn chỉnh kế hoạch, giáo viên chủ nhiệm phổ biến và hướng dẫn cán bộ lớp cách làm việc, cách quản lý tổ viên của tổ mình. Nêu rõ nhiệm vụ của từng thành viên trong Cán bộ lớp từ[r]
Chuyên đề : NÂNG CAO VAI TRÒ, TRÁCH NHIỆM CỦA GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM TRONG VIỆC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH CÁ BIỆT A Phần mở đầu Giáo dục đạo đức học sinh công việc vô nan giải đội ngũ cán giáo viên, đặc biệt người giáo viên chủ nhiệm lớp Bởi lẽ, lớp tất em chăm ngoan, thực tốt nội quy, nề nếp trường, lớp mong muốn giáo viên.Tuy nhiên, làm tốt điều góp phần nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo nhà trường, đồng thời góp phần thực phong trào thi đua nhà trường là: “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” Qua thực tế giảng dạy làm công tác chủ nhiệm trường, nhận thấy việc giáo dục học sinh nói chung giáo dục học sinh chưa ngoan lớp chủ nhiệm nói riêng vơ khó khăn mặt Chúng băn khoăn, trăn trở: Do đâu mà lớp có em thường hay vi phạm nội quy, nề nếp, đạo đức? Các kinh nghiệm, biện pháp giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm thực hiệu chưa? Với tình hình chung nay, phải xử trí để đạt mục tiêu hình thành nhân cách học sinh tồn diện Đức - Trí - Thể Mỹ? Vì vậy, q trình làm cơng tác chủ nhiệm chúng tơi ln tìm phương pháp giáo dục đạo đức phù hợp để góp phần hạn chế học sinh cá biệt lớp Những năm gần đây, lý luận thực tế có nhiều nghiên cứu vấn đề giáo dục học sinh cá biệt Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu đầy đủ để tạo định hướng thống hình thức, biện pháp giáo dục có hiệu Xuất phát từ tình hình thực tế nhà trường nói chung, lớp chủ nhiệm nói riêng, nhóm chúng tơi thực chuyên đề:“ Nâng cao vai trò, trách nhiệm giáo viên chủ nhiệm việc giáo dục đạo đức học sinh cá biệt” nhằm góp phần vào việc giảm dần số lượng học sinh chưa ngoan, nâng cao hiệu đào tạo nhà trường B.Phần nội dung I Phạm vi đối tượng nghiên cứu chuyên đề: - Đối tượng nghiên cứu chuyên đề học sinh trường Trung học phổ thơng Nguyễn Chí Thanh - Các lớp thực nghiên cứu chuyên đề 12A10, 12A5, 11A5 - Học sinh cá biệt chuyên đề mà xác định học sinh chưa ngoan, học sinh có biểu khơng tốt đạo đức, thường xuyên vi phạm nội quy trường, lớp… II Mục đích nghiên cứu chuyên đề: Việc giáo dục nhân cách cho học sinh, đặc biệt công tác giáo dục học sinh chưa ngoan, việc làm thành công sớm chiều, giáo dục trình, mà có tham gia gia đình, nhà trường, xã hội, đăc biệt nỗ lực thân em Chúng nghiên cứu chuyên đề nhằm nâng cao nhận thức hạn chế học sinh chưa ngoan lớp chủ nhiệm Qua đó, góp phần kéo giảm tỷ lệ học sinh vi phạm đạo đức, nội quy nhà trường xã hội Đồng thời, qua nghiên cứu nhằm nâng cao vai trò, trách nhiệm người giáo viên chủ nhiệm việc giáo dục đạo đức học sinh chưa ngoan III Cơ sở lý luận: Giáo dục đạo đức học sinh nói chung giáo dục học sinh chưa ngoan nói riêng q q trình tác động có mục đích, có kế hoạch đến học sinh nhằm hình thành bồi dưỡng hành vi, thói quen, đạo đức, hình thành nét tính cách người phù hợp mục đích giáo dục Giáo dục đạo đức học sinh đặc biệt giáo dục học sinh chưa ngoan có vị trí hàng đầu tồn cơng tác giáo dục nhà trường Bác Hồ dạy: “Dạy học phải biết trọng đức lẫn tài Đức đạo đức cách mạng Đó gốc quan trọng” Do vậy, giáo dục học sinh chưa ngoan giữ vị trí then chốt nhà trường Công tác giáo dục đạo đức tốt sở để nâng cao giáo dục toàn diện IV Thực trạng, nguyên nhân vấn đề: Nhìn chung đa số học sinh trường ham học chăm ngoan, đáp ứng yêu cầu đào tạo Bên cạnh đó, có phận học sinh chưa ngoan Biểu chưa ngoan em vô phức tạp đa dạng như: Văng tục, chửi thề, không lời cha mẹ, thầy cô, không trung thực, trốn học để chơi game online, gây gổ đánh nhau, ln có nguy bỏ học, xem thường nội quy trường lớp,… Ở góc độ chủ quan khách quan, học sinh chưa ngoan theo chúng tơi chịu ảnh hưởng từ nguyên nhân sau: - Đó thiếu quan tâm chăm sóc, cưng chiều thái phận cha mẹ học sinh vơ tình tạo điều kiện cho em sống môi trường tự do, tự lập thiếu định hướng bên xã hội có q nhiều cám dỗ Có gia đình học sinh, cha mẹ làm ăn xa vơ tình quên việc giáo dục đạo đức cho con, đẩy hết trách nhiệm phía nhà trường - Hội nhập kinh tế quốc tế xâm nhập vào nước ta sản phẩm đồi trụy phản nhân văn, gieo rắc lối sống tự buông thả Các tệ nạn xã hội không ngừng ảnh hưởng đến nhân cách lối sống em - Sự phát triển công nghệ thông tin, học sinh ngày tiếp xúc với nhiều luồng thông tin qua mạng game online mang tính bạo lực, luồng văn hóa ngoại lai, đồi trụy Điều này, ảnh hưởng khơng đến hành vi em, em chọn cho tính cách kì quặc để khẳng định cá tính hành động đại ca, có lời nói không phù hợp… - Ở lứa tuổi THPT, em muốn khẳng định thân, phát triển tự ý thức, có đời sống tình cảm xúc cảm phong phú thiếu kinh nghiệm kỹ sống, suy nghĩ chưa đắn.Các em giai đoạn hoàn thiện nhân cách nên chưa phân biệt tốt xấu, sai, chưa có tính tự chủ nên dễ bị lơi vào việc xấu - Chương trình học tải, học sinh phải học nhiều, thời gian nghỉ ngơi nên cảm thấy mệt mỏi, chán trường chán lớp.Tinh thần căng thẳng, áp lực học tập, không vui chơi giải trí thích hợp dẫn đến dễ xúc mối quan hệ - Công tác chủ nhiệm lại không quan tâm sâu sát Người giáo viên phải bộn bề lo toan sống nên quan tâm đến học trò hạn chế Khoảng cách thầy trò ngày xa nên chưa hiểu tâm tư, tình cảm nguyện vọng em.Vì vậy, việc sửa chữa uốn nắn chưa kịp thời, em gặp vướng mắc sống mà không chia sẻ được.Việc phối hợp nhà trường với gia đình xã hội chưa thường xuyên - Một số học sinh có cha mẹ bất hịa cha mẹ li thân, li dị, cha (mẹ) có vợ (chồng) khác,… V Các biện pháp tiến hành để giải vấn đề: Xuất phát từ việc nghiên cứu kỹ chức nhiệm vụ người giáo viên chủ nhiệm, tiêu chuẩn giáo viên chủ nhiệm kết hợp với kinh nghiệm tích lũy với hiểu biết học sinh, đặc biệt học sinh chưa ngoan, đồng thời kết hợp qua thực tế làm công tác chủ nhiệm giáo viên, nhóm chúng tơi đúc kết số phương pháp giáo dục học sinh chưa ngoan lớp chủ nhiệm Sau biện pháp mà áp dụng để giáo dục học sinh chưa ngoan: Tìm hiểu đối tượng học sinh: Người giáo viên chủ nhiệm phải nắm rõ tình hình lớp thông qua: - Sơ yếu lý lịch mà giáo viên chủ nhiệm yêu cầu học sinh ghi đầu năm, ý cảm tưởng học sinh - Các giáo viên môn giảng dạy lớp năm trước - Gặp gỡ, trao đổi với học sinh buổi lao động tổng vệ sinh đầu năm Việc làm để bước đầu tìm hiểu, phát học sinh cốt cán học sinh chưa ngoan Từ đó, kiện toàn đội ngũ cán lớp phát huy mặt mạnh, hạn chế mặt yếu lớp Lập kế hoạch cho lớp: Giáo viên chủ nhiệm cán lớp lập kế hoạch hoạt động lớp phổ biến cho lớp sau thơng qua buổi sinh hoạt lớp Cụ thể nội dung thi đua tổ lớp, việc thực nội quy lớp, quyền nhiệm vụ cá nhân, phát động phong trào thi đua (có sơ kết, tổng kết cuối học kỳ) Các nội dung bám sát vào nội quy trường nội dung thi đua Đoàn trường xoay quanh việc thực đồng phục, truy đầu giờ, thực nội quy trường lớp, rèn luyện tác phong, tập thể dục giờ,… Sau hoàn chỉnh kế hoạch, giáo viên chủ nhiệm phổ biến hướng dẫn cán lớp cách làm việc, cách quản lý tổ viên tổ Nêu rõ nhiệm vụ thành viên Cán lớp từ lớp trưởng, lớp phó học tập, lớp phó lao động, lớp phó trật tự, lớp phó văn thể mỹ đến tổ trưởng, cán môn Nội dung cần phổ biến trước tập thể lớp nhằm thể tính cơng khai, dân chủ trước học sinh Mặt khác nhằm đưa tập thể lớp vào ổn định nề nếp hết nhằm giúp học sinh chưa ngoan phần nhận thức vai trò, nhiệm vụ tập thể lớp Lập kế hoạch giáo dục học sinh chưa ngoan: Trên sở lý luận, sau thực bước nói giáo viên chủ nhiệm vừa vạch vừa thực kế hoạch tùy tình hình diễn biến học sinh chưa ngoan Chú ý tập trung vào việc sau: a) Cần nắm rõ số lượng học sinh chưa ngoan lớp b) Tìm hiểu kỹ phân loại học sinh chưa ngoan đầy đủ xác về: - Hoàn cảnh sống học sinh, điều kiện kinh tế gia đình học sinh, quan tâm cha mẹ, quan hệ thành viên gia đình,… - Những đặc điểm thể chất, sinh lý học sinh.Thể trạng bình thường hay khơng - Những đặc điểm tâm lý: khả nhận thức, nhu cầu giao tiếp, tình cảm như: cởi mở hay lầm lì, ưu tư, nóng nảy, ln nghĩ bị người “cơ lập”, “bỏ rơi”,… - Nắm tính cách hành vi đạo đức học sinh: lười học, ba hoa, không trung thực, cách ứng xử với người xung quanh… - Nắm sở trường sở thích học sinh: khả ca hát, bóng đá, bơi lội, chơi game, yêu thích thơ văn,… - Đặc biệt cần trọng đến mối quan hệ học sinh với thiếu niên bên học sinh chưa ngoan khác nhà trường c) Thực thường xuyên công tác phối hợp: Cần kết hợp chặt chẽ ba mơi trường giáo dục: Gia đình - Nhà trường - Xã hội - Với cha mẹ học sinh: Thường xuyên gặp gỡ trao đổi với cha mẹ học sinh nhiều hình thức như: đến thăm nhà học sinh, mời cha mẹ học sinh đến trường dự họp để thông báo mức độ vi phạm, biểu sai lệch cần uốn nắn, khắc phục Nhưng cần lưu ý phải giao tiếp góc độ cởi mở, tâm lý, tế nhị chân tình, tránh dồn dập, gay gắt Có giáo viên chủ nhiệm tạo với phụ huynh tin tưởng tận tâm hợp tác để giáo dục em họ tốt - Với Ban giám hiệu: Tham mưu thường xuyên, nhờ “trợ giúp” kịp thời Hiệu trưởng Phó Hiệu trưởng cần thiết nhằm có giải pháp thiết thực, phù hợp thời điểm nhờ Ban giám hiệu trao đổi riêng với học sinh chưa ngoan xem “đưa lên cấp cao hơn” trường hợp thường xuyên tái phạm lại lỗi cũ sau nhiều lần xử lý lớp - Với tổ chức Đoàn niên: Trong hoạt động vui chơi, giải trí, hoạt động ngồi giờ, nhiều em học sinh chưa ngoan lại tỏ xông xáo, thể sở thích, lực thân Qua đó, tùy theo khả đối tượng mà giao nhiệm vụ, mà phân công để em tham gia với tập thể Từ đó, cảm giác bị “cơ lập”, bị bỏ rơi em xóa dần - Với giáo viên môn: Giáo viên môn có phần trách nhiệm việc giáo dục học sinh chưa ngoan lớp Khi lên lớp, cần ý đến đối tượng học sinh này, cần tìm cách tạo “cơ hội học tập tốt” câu hỏi dễ hay tập đơn giản q trình giảng dạy thường có lời khen em có tiến dù d) Phân công, giao nhiệm vụ cho cán lớp: Cán lớp người có thời gian gần gũi, tiếp xúc với học sinh chưa ngoan lớp nhiều Do vậy, giao nhiệm vụ cho thành viên cán lớp quan sát quan tâm, giúp đỡ học sinh chưa ngoan hướng dẫn, giám sát giáo viên chủ nhiệm việc làm hợp tình hợp lý Bằng hình thức “Đơi bạn tiến”, học sinh giỏi nhận trách nhiệm kèm học sinh yếu, rèn luyện đạo đức Ở đòi hỏi người giáo viên chủ nhiệm phải thật tinh ý, sáng suốt, Thông qua Cán lớp, giáo viên chủ nhiệm hiểu rõ đối tượng học sinh, học sinh chưa ngoan lớp Thực kế hoạch giáo dục học sinh chưa ngoan: Khi hiểu rõ đối tượng học sinh quản lý thường xuyên thực công tác phối hợp, việc giáo dục học sinh chưa ngoan lớp chủ nhiệm phần giảm bớt khó khăn nan giải Để kế hoạch giáo dục học sinh chưa ngoan đạt hiệu quả, người giáo viên chủ nhiệm cần: 4.1 Biết lắng nghe: Giáo viên chủ nhiệm giữ mối quan hệ gần gũi, thân thiết với học sinh, đặc biệt với học sinh chưa ngoan, khuyến khích em nói điều nghĩ nhiều cách khác “Lắng nghe thấu hiểu” điều mà học sinh chưa ngoan thật cần giáo viên chủ nhiệm 4.2 Biết quan tâm: Giáo viên chủ nhiệm quan tâm cách trị chuyện, hỏi thăm hồn cảnh gia đình học sinh, bạn bè thân em, biết sở thích, cá tính thái độ, lễ phép học sinh người lớn Kêu gọi yêu cầu học sinh khác lớp quan tâm, chia sẻ, giúp đỡ bạn mình, khơng nên xem thường hay lập bạn chưa ngoan Dưới hỗ trợ cán lớp, giáo viên chủ nhiệm theo dõi biểu hàng ngày học sinh chưa ngoan, tránh kết luận vấn đề thiếu xác làm tổn thương đến tâm lý tình cảm em 4.3 Có uy tín với học sinh đồng nghiệp chuyên môn tư cách đạo đức, tác phong sinh hoạt: Uy tín giáo viên có tác động mạnh mẽ đến việc giáo dục đạo đức học sinh việc hình thành ý thức hành vi học sinh Vì vây, giáo viên phải khơng ngừng bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, rèn luyện đạo đức tác phong nhà giáo để tạo tầm ảnh hưởng học sinh chưa ngoan 4.4 Động viên định hướng: Thông thường học sinh chưa ngoan khơng định hướng cần rèn luyện để giúp ích thân hồn thành nhiệm vụ học tập Mặt khác, nguyên nhân chủ yếu làm học sinh chưa ngoan học kém, dẫn đến bất mãn, chán học bỏ mặt việc Chính vậy, giáo viên chủ nhiệm người giúp học sinh biết định hướng động viên, khích lệ em tinh thần “Kiến tha lâu đầy tổ”, “Có cơng mài sắt có ngày nên kim” Hãy tìm tun dương mặt tốt em dù nhỏ thay phê bình em sai phạm 4.5 Là “Người bạn lớn”: Giáo viên chủ nhiệm “Người bạn lớn” học sinh Chính điều làm cho học sinh chưa ngoan thấy khơng bị “bỏ rơi”, tình cảm thầy trị hình thành, tạo điều kiện thuận lợi cho tâm sự, chia sẻ Khi lời động viên, định hướng giáo viên chủ nhiệm đạt hiệu cao 4.6 Vui tính: Ngồi điều trên, giáo viên chủ nhiệm cần phải có óc khơi hài, ln vui vẻ với người, kể học sinh chưa ngoan Điều giúp cho học sinh có cảm giác dễ gần với giáo viên, dễ sẻ chia tâm sự, mối quan hệ thầy trò tránh căng thẳng 4.7 Đặt chữ “Tâm” lên hàng đầu: Người giáo viên xem “Kỹ sư tâm hồn” Chính “Tâm” người giáo viên chủ nhiệm giúp cho họ có đủ kiên nhẫn để thực hết trách nhiệm Đó lực để cảm hóa học sinh Việc dùng nhân cách để giáo dục nhân cách việc người thầy dùng nhân cách để tác động vào học sinh, dạy học sinh nhân cách C.Phần kết luận I Những học kinh nghiệm: Giáo dục học sinh chưa ngoan việc làm khó khăn phức tạp, địi hỏi người giáo viên ln có nhiệt tình, trách nhiệm, kiên trì, sáng tạo Tất cố gắng nỗ lực mong muốn cho học sinh chưa ngoan có thề thay đổi nhận thức, hành vi, có chuyển biến việc rèn luyện để trở thành người ngoan gia đình, người cơng dân tốt xã hội Qua nghiên cứu sở lý luận phân tích thực trạng trên, áp dụng biện pháp giáo dục đạo đức học sinh chưa ngoan công tác chủ nhiệm trường.Thực tế cho thấy, người giáo viên tận tâm làm công tác hạn chế học sinh chưa ngoan lớp mình.Tất nhiên, trình thực chúng tơi gặp nhiều khó khăn Nhưng bàn bạc, trao đổi , rút kinh nghiệm để tiếp tục hoàn thiện chuyên đề II Ý nghĩa chuyên đề: Chuyên đề “Nâng cao vai trò, trách nhiệm giáo viên chủ nhiệm việc giáo dục đạo đức học sinh cá biệt” nhằm định hướng hình thức, biện pháp giáo dục có hiệu đối tượng học sinh chưa ngoan Thơng qua chun đề giúp em hình thành phát triển nhân cách người mới, trở thành người có ích cho xã hội ... chưa ngoan giữ vị trí then chốt nhà trường Cơng tác giáo dục đạo đức tốt sở để nâng cao giáo dục to? ?n diện IV Thực trạng, nguyên nhân vấn đề: Nhìn chung đa số học sinh trường ham học chăm ngoan,... định thân, phát triển tự ý thức, có đời sống tình cảm xúc cảm phong phú thiếu kinh nghiệm kỹ sống, suy nghĩ chưa đắn.Các em giai đoạn hồn thiện nhân cách nên đơi chưa phân biệt tốt xấu, sai, chưa... xúc mối quan hệ - Công tác chủ nhiệm lại không quan tâm sâu sát Người giáo viên phải bộn bề lo toan sống nên quan tâm đến học trò hạn chế Khoảng cách thầy trò ngày xa nên chưa hiểu tâm tư, tình