Trong thời gian khảo sát tỷ lệ mắc một số bệnh thường gặp ở trên chó được đưa đến điều trị tại phòng khám Thú y Cộng Đồng, chúng tôi nhận thấy các bệnh thường gặp ở chó tại đây bao gồm: Viêm phổi, Viêm dạ dày và ruột, ghẻ Demodex canis.Để xác định chó mắc các bệnh viêm phổi, viêm dạ dày và ruột, ghẻ Demodex canis chúng tôi tiến hành điều tra, tập hợp bệnh án và mổ khám chó đã được điều trị tại phòng khám Thú y Cộng Đồng từ tháng 03 năm 2017 đến tháng 07 năm 2017.
ĐỐI TƯỢNG – NỘI DUNG – ĐỊA ĐIỂM – NGUYÊN LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
ĐỐI TƯỢNG, ĐỊA ĐIỂM VÀ THỜI GIAN NGHIÊN CỨU
Đối tượng nghiên cứu của đề tài bao gồm các giống chó ở mọi lứa tuổi đến khám và điều trị tại Phòng khám thú y Cộng Đồng thuộc Học viện Nông nghiệp Việt Nam, với trọng tâm đặc biệt vào các trường hợp chó nghi mắc bệnh viêm phổi, viêm dạ dày – ruột và ghẻ.
Địa điểm nghiên cứu Đề tài được nghiên cứu tại các địa điểm bao gồm:
+ Phòng khám thú y Cộng Đồng, khoa Thú y - Học viện Nông nghiệp Việt Nam. Địa chỉ: Ngõ 56 Ngô Xuân Quảng - Trâu Quỳ - Gia Lâm - Hà Nội.
+ Phòng thí nghiệm bộ môn Vi sinh vật – Truyền nhiễm khoa Thú y Học viện Nông nghiệp Việt Nam.
Thời gian nghiên cứu Đề tài được thực hiện trong khoảng thời gian từ ngày 01/03/2017 đến ngày 31/07/2017.
NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
Đề tài tập trung nghiên cứu về các nội dung cơ bản:
Tình hình mắc một số bệnh thường gặp ở trên chó được điều trị tại Phòng khám Thú y Cộng Đồng.
- Tình hình về bệnh viêm phổi, viêm dạ dày và ruột, ghẻ Demodex canis… được chữa trị tại Phòng khám Thú y Cộng Đồng.
Khi chó bị viêm phổi, viêm dạ dày và ruột, hoặc ghẻ Demodex canis, các triệu chứng lâm sàng có thể bao gồm sự thay đổi về thân nhiệt, tần số hô hấp và tần số tim mạch Việc theo dõi những chỉ số này là rất quan trọng để phát hiện sớm tình trạng sức khỏe của chó và có biện pháp can thiệp kịp thời.
- Xác định sự biến đổi bệnh lý đại thể của chó bị bệnh.
Hiệu quả của việc thử nghiệm phác đồ điều trị một số bệnh thường gặp ở chó tại Phòng khám Thú y Cộng Đồng.
NGUYÊN LIỆU NGHIÊN CỨU
- Động vật: chó nghi mắc bệnh được đưa đến chữa trị tại Phòng khám
- Các dụng cụ thú y: bơm tiêm, kim tiêm, dây để truyền dịch, panh, kẹp, dao, kéo …
- Các loại thuốc thú y: thuốc kháng sinh, thuốc chống viêm, thuốc bổ, các loại dịch truyền … Các thuốc điều trị bao gồm:
+ Mergaderm: chứa Omega 3 và Omega 6.
+ Han-Clamox: thành phần gồm: Amoxicillin, Acid clavulanic.
+ Goliver: thành phần gồm L-Arginin, L-Methionin, Cystein, Vitamin B 1 , Vitamin B 2 , Vitamin B 6 , Vitamin PP, Vitamin B 5 , Vitamin B 12 , Sobitol.
+ Demaleen: thành phần chứa 2-bromo-2-nitropropane-1,3-diol,
Dichlorobenzyl ancohol, dung dịch Biosulphur, Sedaplant Richter.
Mỗi liều (tuýp) của Advocate chứa đựng:
Bảng 3.1 Thành phần và liều dùng của tuýp thuốc Advocate
Liều dùng Imidacloprid Moxidectin Advocate cho chó nhỏ
Advocate cho chó rất lớn ( 25 – 40kg)
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
3.4.1 Phương pháp xác định một số bệnh thường gặp ở chó Đối tượng nghiên cứu của đề tài được xác định thông qua 3 bước chính bao gồm:
1) Thông qua khâu đăng kí bệnh súc và hỏi bệnh từ chủ chó các thông tin về diễn biến của bệnh, nguồn gốc chó, tình trạng tiêm vaccine phòng bệnh để cung cấp cơ sở khoa học cho định hướng khám và chẩn đoán bệnh.
2) Thông qua khám lâm sàng Các ca chó được xếp vào nhóm nghi mắc bệnh viêm phổi, viêm dạ dày và ruột, ghẻ Demodex canis khi có các biểu hiện như:
- Bệnh viêm phổi: chó ủ rũ, bỏ ăn, sốt cao, ho khan, chảy nước mũi đặc và dính 2 bên lỗ mũi.
- Bệnh viêm dạ dày và ruột: chó bỏ ăn, uể oải, uống nhiều nước, thân nhiệt tăng, ỉa chảy mùi thối khắm có khi lẫn máu.
Bệnh ghẻ Demodex canis gây rụng lông ở chó, đặc biệt là tại vùng mặt và bụng, kèm theo sự xuất hiện của các nốt mẩn đỏ Chó thường gãi hoặc cắn vào những vùng da ngứa ngáy này.
3) Các ca nghi mắc bệnh viêm phổi, viêm dạ dày và ruột, ghẻ Demodex canis sẽ được điều trị theo phác đồ của từng bệnh.
3.4.2 Phương pháp xác định các chỉ tiêu lâm sàng
Xác định thân nhiệt của chó được tiến hành ở trực tràng với thời gian không ít hơn 10 phút, đối với những con cái có thể kiểm tra ở âm đạo.
Khi sử dụng nhiệt kế thủy ngân, hãy vẩy nhiệt kế để cột thủy ngân giảm xuống dưới vạch màu đỏ trên thanh chia độ trước khi đưa vào trực tràng hoặc âm đạo.
Khi sử dụng nhiệt kế để đo nhiệt độ cơ thể động vật, cần làm ướt hoặc bôi trơn đầu nhiệt kế Thao tác nên thực hiện nhẹ nhàng, vừa xoay vừa đẩy nhiệt kế vào để tránh làm tổn thương niêm mạc trực tràng hoặc âm đạo Đảm bảo bầu thủy ngân ngập sâu trong trực tràng, cách ngoài hậu môn hoặc âm môn khoảng 2-3 cm.
Việc kiểm tra thân nhiệt trở nên thuận tiện hơn với việc sử dụng nhiệt kế điện tiếp xúc Nên thực hiện đo nhiệt độ ít nhất hai lần mỗi ngày, vào buổi sáng và buổi chiều Thông thường, thân nhiệt vào buổi sáng sẽ thấp hơn so với buổi chiều (Nguyễn Văn Thanh và cs, 2016).
Tần số hô hấp (lần/ phút)
Dùng ống nghe, nghe vùng phổi trong một phút, nghe ba lần lấy giá trị trung bình.
Tần số tim mạch (lần/phút)
Dùng ống nghe, nghe vùng tim trong một phút, nghe ba lần lấy giá trị trung bình.
Mức thu nhận thức ăn
Quan sát và theo dõi mức thu nhận thức ăn của chó bị các bệnh: ăn hay không ăn, ăn nhiều hay ít.
3.4.3 Phương pháp xác định các đại lượng
Tỷ lệ mắc bệnh viêm phổi (%) = (Số con mắc bệnh viêm phổi x 100) / Tổng số con mắc bệnh đang được chữa trị tại phòng khám.
Tỷ lệ mắc bệnh viêm dạ dày và ruột được tính bằng công thức: (Số con mắc bệnh viêm dạ dày và ruột x 100) / Tổng số con mắc bệnh đang được chữa trị tại phòng khám Công thức này giúp xác định mức độ phổ biến của bệnh trong số các trường hợp đang điều trị.
- Tỷ lệ mắc bệnh ghẻ Demodex canis (%) = (Số con mắc bệnh ghẻ
Demodex canis x 100) / Tổng số con mắc bệnh đang được chữa trị tại phòng khám.
- Tỷ lệ chữa khỏi bệnh viêm phổi (%) = (Số con được chữa khỏi bệnh viêm phổi x 100) / Tổng số con mắc bệnh viêm phổi được đưa đến để chữa trị.
Tỷ lệ chữa khỏi bệnh viêm dạ dày và ruột được tính bằng công thức: (Số con được chữa khỏi x 100) / Tổng số con mắc bệnh viêm dạ dày và ruột được điều trị.
- Tỷ lệ chữa khỏi bệnh ghẻ Demodex canis (%) = (Số con được chữa khỏi bệnh ghẻ Demodex canis x 100) / Tổng số con mắc bệnh ghẻ Demodex canisđược đưa đến chữa trị.
- Tỷ lệ tử vong do mắc bệnh viêm phổi (%) = (Số con bị chết do bệnh viêm phổi x 100) / Tổng số con bị mắc bệnh viêm phổi.
Tỷ lệ tử vong do bệnh viêm dạ dày và ruột được tính bằng công thức: (Số con chết do bệnh viêm dạ dày và ruột x 100) chia cho Tổng số con mắc bệnh viêm dạ dày và ruột.
- Tỷ lệ tử vong do mắc bệnh ghẻ Demodex canis (%) = (Số con bị chết do bệnh ghẻ Demodex canis x 100) / Tổng số con bị mắc bệnh ghẻ Demodex canis.
3.4.4 Phương pháp thử nghiệm phác đồ điều trị
3.4.4.1 Phác đồ điều trị bệnh viêm phổi
Thuốc Liều lượng Số lần điều trị/ngày Đường đưa thuốc
Kanamycin 20mg/kgP 2 Tiêm bắp
Prednisolone 0,04 - 0,25mg/kgP 1 Tiêm bắp
Bromhexin 0,2 – 0,3ml/kgP 2 Tiêm bắp
Paraceltamol(nếu sốt) 1ml/kgP 1 - 2 Tiêm bắp
Ringer lactat 100 – 150ml/ngày 1 Truyền tĩnh mạch
Goliver 1 ml/10kgP 2 Tiêm bắp/tiêm dưới da Với phác đồ trên, điều trị liên tục từ 5 – 7 ngày.
3.4.4.2 Phác đồ điều trị bệnh viêm dạ dày và ruột
Thuốc Liều lượng Số lần điều trị/ngày Đường đưa thuốc
Ringer lactat 50 – 100ml/kgP 1 Truyền tĩnh mạch
Glucoza 5% 50 – 100ml/kgP 1 Truyền tĩnh mạch
Tiêm tĩnh mạch/tiêm dưới da
Tanin (nếu chó ỉa chảy nhưng không do bệnh truyền nhiễm)
Gentamycin 10mg/kgP 2 Tiêm bắp
Atropin 0,1% 1 – 3ml/con 1 Tiêm bắp
Goliver 1 ml/10kgP 2 Tiêm bắp/tiêm dưới da Với phác đố trên, điều trị liên tục từ 5 – 7 ngày
3.4.4.3 Phác đố điều trị bệnh ghẻ Demodex canis
Số lần điều trị/ngày Đường đưa thuốc
Ivermectin 1 ml/12 – 15kgP 1 Tiêm dưới da
Advocate Tùy khối lượng của chó 1 lần/tuần Nhỏ gáy
Mergaderm 4 ml/10kgP 2 Trộn vào thức ăn
Goliver 1 ml/10kgP 2 Tiêm bắp/tiêm dưới da
Demaleen Tùy khối lượng chó 1 lần/tuần Tắm
Nếu có hiện tượng viêm, nhiễm khuẩn :
Tiêm bắp/tiêm dưới da Tiêm bắp Với phác đồ trên, điều trị liên tục từ 1 – 2 tháng.
3.4.5 Phương pháp xử lý số liệu
Các số liệu thu thập được xử lý bằng phương pháp thống kê sinh học và phần mềm Microsoft Excel.
