Lời giới thiệu
Giáo dục thể chất là một phần quan trọng của nền giáo dục quốc dân, đóng vai trò thiết yếu trong việc nâng cao sức khỏe và trình độ thể dục thể thao của học sinh Mục tiêu của giáo dục thể chất không chỉ là cải thiện thể lực mà còn làm phong phú đời sống tinh thần, góp phần nâng cao dân trí và đào tạo nhân lực Ngoài ra, giáo dục thể chất còn giúp hình thành đạo đức, trí tuệ và óc thẩm mỹ sáng tạo cho thế hệ trẻ Các môn thể thao, như chạy 4 x 100m trong điền kinh, được đưa vào chương trình giáo dục thể chất trong trường học để thực hiện những mục tiêu này.
Điền kinh là môn thể thao quan trọng trong hệ thống giáo dục thể chất Việt Nam, được mệnh danh là "Nữ Hoàng" của thể thao, thu hút sự quan tâm của nhiều người Xuất phát từ những hoạt động sinh tồn như chạy, nhảy, leo trèo và ném đẩy, điền kinh đã phát triển cả về kỹ thuật và luật thi đấu theo thời gian Việc học tập và rèn luyện môn thể thao này không chỉ giúp phát triển các tố chất thể lực như sức nhanh, sức mạnh, sức bền và khả năng phối hợp vận động, mà còn giáo dục ý thức tổ chức kỷ luật, tính tự giác và nỗ lực ý chí Với sự phong phú và đa dạng của các nội dung như chạy, nhảy và ném đẩy, điền kinh phù hợp với mọi lứa tuổi và giới tính, trở thành môn thể thao được ưa chuộng trong chương trình giáo dục thể chất tại trường học Tập luyện điền kinh không chỉ nâng cao sức khỏe mà còn giáo dục những phẩm chất quý giá như tinh thần đồng đội và ý chí, chuẩn bị cho con người năng lực tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Chạy tiếp sức 4 x 100m là một trong những nội dung thi đấu hấp dẫn, đòi hỏi kỹ thuật cao Kỹ thuật chạy bao gồm xuất phát, trao nhận tín gậy, chạy đường vòng và đường thẳng Mỗi vận động viên cần có kỹ năng chạy cự ly ngắn tốt và khả năng phối hợp nhịp nhàng trong quá trình trao gậy Thành tích của đội được tính từ lệnh xuất phát cho đến khi vận động viên cuối cùng về đích.
Ngày nay, điền kinh hiện đại đã phát triển mạnh mẽ với kỹ thuật thi đấu tinh tế và đa dạng, cùng với thể lực và tâm lý vững vàng Điều này đã khiến môn thể thao này trở nên hấp dẫn, thu hút đông đảo người tham gia, đặc biệt là học sinh và sinh viên.
Lịch sử phát triển của môn điền kinh hiện đại, đặc biệt là nội dung chạy tiếp sức 4 x 100m, đã cho thấy những đặc điểm nổi bật trong các nước có nền thể thao tiên tiến Xu hướng mới trong môn thể thao này không chỉ thể hiện sự cải tiến về kỹ thuật mà còn phản ánh sự thay đổi trong chiến lược huấn luyện và thi đấu.
Mỗi kĩ thuật thể thao đều bao gồm các thành phần chuyển động để hoàn thành nhiệm vụ cụ thể Nhận thức được điều này, các trường THPT đã chú trọng đến công tác giáo dục thể chất (GDTC) bằng cách cải tạo sân bãi, mua sắm dụng cụ luyện tập phục vụ cho giảng dạy chính khóa và hoạt động ngoại khóa Tuy nhiên, GDTC trong trường học vẫn gặp nhiều hạn chế, như chỉ thị 36/CT-TW đã chỉ ra, với số lượng học sinh tham gia luyện tập thường xuyên còn thấp Đặc biệt, môn điền kinh, đặc biệt là chạy tiếp sức 4 x 100m, gặp khó khăn do điều kiện sân bãi và dụng cụ hạn chế, dẫn đến thành tích chưa cao của học sinh Do đó, việc áp dụng các bài tập bổ trợ chuyên môn là cần thiết để nâng cao chất lượng giảng dạy môn Điền kinh tại các trường THPT, bao gồm cả trường THPT Hai Bà Trưng.
Chính vì những lý do trên tôi tiến hành nghiên cứu đề tài sáng kiến kinh nghiệm:
Tên sáng kiến
“Áp dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích chạy tiếp sức
4 x 100m cho nam học sinh lớp 11 trường THPT Hai Bà Trưng”
Tác giả sáng kiến
Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường THPT Hai Bà Trưng
Email: letrongphu.gvhaibatrung@vinhphuc.edu.vn
Lĩnh vực áp dụng sáng kiến
Áp dụng sáng kiến trong giảng dạy cả nội khóa và ngoại khóa giúp học sinh hiểu rõ hơn về lợi ích của việc tập luyện thể dục thể thao, đặc biệt là môn chạy tiếp sức 4 x 100m, đối với sự phát triển thể chất.
Học sinh biết phương pháp tự luyện tập một cách có hiệu quả và áp dụng phương pháp luyện tập phù hợp với bản thân.
Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu
Sáng kiến được áp dụng ngày đầu tiên là ngày 26 tháng 8 năm 2019 tại Lớp 11A1 và 11A2 trường THPT Hai Bà Trưng.
Mô tả bản chất sáng kiến……………………………………… 8 Những thông tin cần được bảo mật…………………………… 4 28 9 Những điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến
A MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
Mục tiêu nghiên cứu là lựa chọn các bài tập bổ trợ chuyên môn phù hợp với điều kiện, đối tượng và lứa tuổi, nhằm nâng cao thành tích chạy tiếp sức 4 x 100m cho nam học sinh lớp 11 tại trường THPT Hai Bà Trưng, Phúc Yên, Vĩnh Phúc.
2 Nhiệm vụ nghiên cứu Để nghiên cứu đề tài tôi xác định ra 2 nhiệm vụ nghiên cứu:
Đánh giá thực trạng giảng dạy và tập luyện nội dung chạy tiếp sức 4 x 100m của nam học sinh lớp 11 trường THPT Hai Bà Trưng, Thành phố Phúc Yên, Vĩnh Phúc cho thấy nhiều điểm cần cải thiện Việc tổ chức luyện tập chưa đồng bộ và thiếu sự chú trọng vào kỹ thuật chạy tiếp sức Năng lực của học sinh trong môn thể thao này còn hạn chế, ảnh hưởng đến kết quả thi đấu Cần có kế hoạch giảng dạy rõ ràng và phương pháp huấn luyện hiệu quả hơn để nâng cao thành tích của các em.
2.2 Lựa chọn một số bài tập nhằm nâng cao thành tích chạy 4 x 100m cho nam học sinh lớp 11 trường THPT Phúc Yên, Thành phố Phúc Yên – Vĩnh Phúc.
B PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Để giải quyết các nhiệm vụ đặt ra chúng tôi đã sử dụng các phương pháp sau:
Phương pháp phân tích tổng hợp tài liệu khoa học là một kỹ thuật phổ biến trong nghiên cứu, cho phép thu thập và phân tích thông tin từ các tài liệu đã công bố Chúng tôi đã sử dụng phương pháp này để khảo sát các văn kiện nghị quyết của Đảng và Nhà nước liên quan đến giáo dục thể chất và phát triển phong trào thể dục thể thao, cũng như tài liệu về môn cầu lông trong trường học Qua đó, chúng tôi xác định hiện trạng chương trình giáo dục thể chất ở cấp phổ thông trung học và các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển phong trào thể dục thể thao trong nhà trường Đánh giá ưu điểm và tồn tại của chương trình giáo dục thể chất hiện hành giúp chúng tôi xác định hiệu quả của giáo dục thể chất trong việc nâng cao sức khỏe, hoàn thiện thể chất và phát huy tài năng thể thao cho học sinh.
2 Phương pháp quan sát Sư phạm
Quan sát sư phạm là một phương pháp nghiên cứu quan trọng, cho phép các nhà nghiên cứu tiếp cận trực tiếp với đối tượng nghiên cứu Trong đề tài này, chúng tôi chủ yếu tập trung vào việc quan sát hình thức, nội dung và phương pháp tổ chức các hoạt động giảng dạy và tập luyện.
Quan sát các buổi học nhằm đánh giá lượng vận động trong buổi học thể dục trường THPT Hai Bà Trưng – Phúc Yên – Vĩnh Phúc.
3 Phương pháp phỏng vấn toạ đàm
Trong nghiên cứu này, chúng tôi tiến hành phỏng vấn trực tiếp và gián tiếp các vấn đề liên quan đến mục đích nghiên cứu, bao gồm việc phỏng vấn các thầy cô giáo dạy bộ môn thể dục tại trường THPT và THCS Thành phố Phúc Yên.
Phỏng vấn gián tiếp là phương pháp thu thập thông tin quan trọng cho nghiên cứu, trong đó nội dung phỏng vấn bao gồm các câu hỏi liên quan trực tiếp đến đề tài nghiên cứu.
Phỏng vấn trực tiếp là phương pháp nghiên cứu hiệu quả, trong đó người nghiên cứu sử dụng hệ thống câu hỏi để trao đổi trực tiếp với đối tượng phỏng vấn Mục tiêu của phương pháp này là nhằm hiểu rõ hơn và sâu sắc hơn về vấn đề đang được nghiên cứu.
Phương pháp thực nghiệm sư phạm được áp dụng để đánh giá hiệu quả của bài tập ứng dụng thông qua việc kiểm tra ban đầu Kết quả của kiểm tra này sẽ là cơ sở để phân nhóm tập luyện trong thời gian 8 tuần Nhóm đối chứng (A) bao gồm 32 học sinh được chọn ngẫu nhiên, thực hiện các bài tập thường được sử dụng trong giảng dạy.
Nhóm thực nghiệm (B): lấy ngẫu nhiên 32 học sinh và cho tập luyện theo bài tập đã lựa chọn
Chúng tôi đã áp dụng phương pháp toán học thống kê để nghiên cứu và xử lý số liệu một cách chính xác, nhằm đánh giá kết quả các bài tập cho học sinh lớp 11A1 và 11A2 tại Trường THPT Hai Bà Trưng.
Các công thức được vận dụng:
Công thức 1 : Công thức tính giá trị trung bình n
X : Số trung bình hay giá trị trung x i: Là giá trị quan sát thứ i
∑ : Là giá trị tổng cộng.
N: là số lần quan sát.
Công thức 2: Công thức tính phương sai và độ lệch chuẩn.
Công thức 3: Công thức tính độ tin cậy của kết luận:
Tra bảng tìm ra Tbảng để so sánh với Ttính
Nếu T tinh > Tbảng thì sự khác biệt có ý nghĩa ở ngưỡng xác suất P < 5%.
Nếu T tinh < Tbảng thì sự khác biệt không có ý nghĩa ở ngưỡng xác suất P = 5%.
Nam học sinh lớp 11 trường THPT Hai Bà Trưng – Phúc Yên.
2 Thời gian nghiên cứu Đề tài được tiến hành nghiên cứu từ tháng 8/2019 đến tháng 11/2019 và được chia làm 4 giai đoạn:
Giai đoạn 1 : Từ tháng 19/8/2019 đến tháng 24/8/2019 đọc tài liệu, lựa chọn đề tài, xây dựng đề cương nghiên cứu.
Giai đoạn 2 diễn ra từ 26/8/2019 đến 22/9/2019, tập trung vào việc giải quyết nhiệm vụ 1 Tiếp theo, giai đoạn 3 từ 23/9/2019 đến 26/10/2019 sẽ tiến hành giải quyết nhiệm vụ 2 Cuối cùng, giai đoạn 4 kéo dài từ 28/10/2019 đến tháng 9/11/2019 nhằm hoàn thiện SKKN.
3 Địa điểm nghiên cứu Đề tài được tiến hành ở nhà thể chất Trường THPT Hai Bà Trưng – Phúc Yên – Vĩnh Phúc
- Sân thể thao trường THPT Hai Bà Trưng
- Đồng hồ bấm giờ, tín gậy.
1 Đánh giá thực trạng giảng dạy và tập luyện nội dung chạy tiếp sức
4 x 100m của nam học sinh lớp 11 trường THPT Hai Bà Trưng Thành phố Phúc Yên – Vĩnh Phúc.
1.1 Đặc điểm của chạy tiếp sức 4x100m
Kỹ thuật chạy tiếp sức 4x100m có nhiều điểm khác biệt so với các môn chạy khác, mặc dù về nguyên lý, nó tương tự như chạy cự ly ngắn, trung bình và dài Tốc độ trong chạy tiếp sức 4x100m phụ thuộc vào tần số và độ dài bước, trong đó độ dài bước lại bị ảnh hưởng bởi tốc độ đạp sau, chân sau, cũng như sức mạnh và sự phối hợp giữa tay và chân.
Trong chu kỳ bước chạy, để rút ngắn thời gian, vận động viên cần đạp sau nhanh và giảm thiểu thời gian bay trên không Chạy tiếp sức 4x100m yêu cầu việc trao gậy phải tuân thủ quy định và thực hiện với tốc độ cao Do đó, sự phối hợp giữa các đồng đội là rất quan trọng để đạt hiệu quả tốt nhất.
Trong thi đấu, nhiều cá nhân có thành tích xuất sắc nhưng vẫn thua cuộc do đồng đội gặp khó khăn hoặc gặp sự cố trong quá trình thi đấu Việc phân thứ tự và nắm bắt thế mạnh của từng thành viên là rất quan trọng để phân công nhiệm vụ một cách hợp lý.
Người số 1 cần phát triển kỹ thuật xuất phát thấp hiệu quả, trong khi người thứ 2 và 3 cần có sức bền về tốc độ cùng với kỹ thuật tốt Người số 4 cần hoàn thiện khả năng chạy nước rút và duy trì tâm lý vững vàng trong suốt cuộc thi.
Chạy tiếp sức cần chú ý kỹ thuật
Kỹ thuật chạy tiếp sức 4x100m yêu cầu chú trọng đến các động tác bổ trợ để đạt hiệu quả cao Người chạy cần thực hiện bước nhỏ linh hoạt, nâng cao đùi với tần số nhanh và giữ chân thả lỏng, đồng thời đảm bảo đùi vuông góc với thân Khi chạy, cần đạp mạnh sau các khớp gối và duỗi hết chân Đối với kỹ thuật đánh tay, hai tay cần tăng tốc độ dần dần và giữ vai thả lỏng để tối ưu hóa hiệu suất.
Đánh giá lợi ích thu được
áp dụng sáng kiến lần đầu, kể cả áp dụng thử.
10.1 Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả:
Kết quả thực nghiệm cho thấy rằng việc áp dụng các bài tập trong sáng kiến kinh nghiệm có thể cải thiện thành tích môn chạy tiếp sức 4x100m cho nam học sinh lớp 11A1, 11A2, đồng thời nâng cao hiệu suất cho học sinh trường THPT Hai Bà Trưng.
10.2 Đánh giá lợi ích thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tổ chức cá nhân:
Sáng kiến này nhằm làm phong phú phương pháp giảng dạy môn thể dục tại trường phổ thông, đồng thời tạo ra sự hứng thú cho học sinh trong việc tập luyện thể dục thể thao, từ đó thu hút nhiều người tham gia hơn.
11 Danh sách tổ chức, cá nhân đã tham gia áp dụng thử nghiệm lần đầu:
Tên tổ chức/cá nhân Địa chỉ Phạm vi/ lĩnh vực
1 Lê Trọng Phú Trường THPT
Thực hiện trong giờ học
Phúc Yên, ngày tháng năm
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP CƠ SỞ
Phúc Yên, ngày tháng năm
TT Tên sách Tác giả Năm XB Nhà XB
1 Sách giáo khoa thể dục lớp 11, 12
Nhóm tác giả 2008 NXB GD
2 Điền kinh sách giáo khoa dùng cho sinh viên đại học TDTT
Nhóm tác giả 2000 NXB TDTT
- Đặc điểm sinh lý của thanh thiếu niên trong tập luyện TDTT.
- Cơ sở sinh lý của tố chất sức mạnh.
Lưu Quang Hiệp Phạm Thu Uyên
4 Lý luận và phương pháp TDTT
- Dạy học động tác trong GDTC
- Các giai đoạn huấn luyện thể thao
Nguyễn Toán Phạm Danh Tốn
PHIẾU PHỎNG VẤN Để nghiên cứu đề tài:
“Áp dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích chạy tiếp sức
4 x 100m cho nam học sinh lớp 11 trường THPT Hai Bà Trưng”
Kính gửi các thầy (cô), xin vui lòng trả lời các câu hỏi dưới đây bằng cách đánh dấu (x) vào ô đồng ý hoặc không đồng ý để thuận tiện cho việc thu thập ý kiến.
Trước hết tôi xin chân thành cảm ơn!
1 Họ và tên người được hỏi:
Trung học (TDTT): Đại học:
Để nâng cao thành tích chạy tiếp sức 4x100m cho nam học sinh lớp 11 trường THPT Hai Bà Trưng, các bài tập bổ trợ dưới đây sẽ được sử dụng trong giảng dạy Những bài tập này không chỉ giúp cải thiện sức mạnh và tốc độ mà còn tăng cường kỹ thuật chuyền baton, đảm bảo sự phối hợp nhịp nhàng giữa các vận động viên trong đội Việc áp dụng các bài tập chuyên biệt sẽ góp phần nâng cao hiệu suất thi đấu và đạt thành tích tốt trong các giải đấu.
TT Tên bài tập Đồng ý Không
4 Chạy tăng dần tốc độ 120m
5 Chạy tăng dần tốc độ 150m
6 Từng đôi tại chỗ tập động tác trao – nhận tín gậy theo tín hiệu
7 Tập trao – nhận tín gậy ở khu vực quy định
8 chạy xuất phát cao 3 điểm chống và quay mặt về phía sau
