Quan niệm và vai trò của văn hoá
1.1.1 Quan niệm về văn hóa và phát triển văn hóa
Văn hóa là một khái niệm được nhiều tổ chức, quốc gia và chuyên gia nghiên cứu, trong đó định nghĩa phổ biến nhất được UNESCO đưa ra tại Hội nghị quốc tế về chính sách văn hóa diễn ra từ ngày 26-7 đến 6-8-1982 ở Mêhicô Tuyên bố về chính sách văn hóa của UNESCO đã góp phần định hình quan niệm về văn hóa trong cộng đồng quốc tế.
Văn hóa là tổng thể những đặc trưng về tinh thần, vật chất, trí tuệ và xúc cảm của một xã hội hoặc nhóm xã hội, bao gồm nghệ thuật, văn chương, lối sống, quyền cơ bản của con người, hệ thống giá trị, truyền thống và tín ngưỡng Theo định nghĩa của UNESCO năm 2002, văn hóa không chỉ là nghệ thuật và văn học mà còn là cách sống, phương thức chung sống và các giá trị tinh thần Văn hóa phản ánh mọi khía cạnh của cuộc sống, từ quá khứ đến hiện tại, và qua hàng thế kỷ, nó hình thành hệ thống giá trị và lối sống, giúp mỗi dân tộc khẳng định bản sắc riêng.
Theo C.Mác và Ph.Ăngghen, văn hóa là kết quả và hình thức biểu hiện của hoạt động lao động con người C.Mác cho rằng văn hóa bao gồm toàn bộ thành tựu từ hoạt động sáng tạo, sản xuất vật chất và tái sản xuất đời sống thực tế của con người Ông mô tả văn hóa như "thiên nhiên thứ hai" mà con người cải biến, là "tác phẩm của con người" thể hiện phương thức sống đặc thù, nơi con người "xây dựng" thế giới tự nhiên theo quy luật cái đẹp Văn hóa hình thành từ quá trình hoạt động thực tiễn, đặc biệt là lao động sản xuất và cải tạo xã hội Trong mối quan hệ giữa con người với nhau và với tự nhiên, văn hóa được hình thành, với con người là chủ thể sáng tạo và thể hiện văn hóa trong cuộc sống hàng ngày Văn hóa cũng là tiêu chuẩn đánh giá khả năng ứng xử và trình độ hoạt động của con người C.Mác nhấn mạnh rằng việc tạo ra thế giới vật thể và cải tạo tự nhiên là sự tự khẳng định của con người như một sinh vật có ý thức.
Quan niệm của C.Mác về văn hóa nhấn mạnh rằng văn hóa thể hiện sức mạnh xã hội trong hoạt động lao động sản xuất của con người Văn hóa không chỉ bao gồm các hoạt động sản xuất vật chất phục vụ nhu cầu cơ bản như ăn, ở, mặc, mà còn là hoạt động tinh thần, tạo ra hệ giá trị nhân văn và nhân đạo Những giá trị này kết tinh từ cộng đồng xã hội, gắn kết mọi mối quan hệ trong một chuẩn mực nhất định.
V.I Lênin đã cụ thể hóa quan điểm về văn hóa của C.Mác và Ph Ăngghen trong bối cảnh cách mạng văn hóa, nhấn mạnh rằng văn hóa nghệ thuật cách mạng không thể tách rời khỏi xã hội mà phải là một phần thiết yếu của sự nghiệp cách mạng Ông khẳng định rằng việc xây dựng chủ nghĩa xã hội chỉ thành công khi giai cấp vô sản hiểu biết rõ ràng về nền văn hóa được hình thành qua quá trình phát triển của nhân loại.
Việc phát triển văn hóa không chỉ đơn thuần là tạo ra một nền văn hóa vô sản mới, mà còn là nâng cao những kiểu mẫu và truyền thống ưu tú, tập trung vào những thành tựu tốt nhất của nền văn hóa hiện có Điều này cần được xem xét từ góc độ của chủ nghĩa Mác và trong bối cảnh đời sống cũng như cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản trong thời đại chuyên chính vô sản.
Nền văn hóa vô sản - văn hóa XHCN được hình thành và phát triển dựa trên việc kế thừa và tiếp thu có chọn lọc các thành quả văn hóa của nhân loại, nhằm mục đích xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội Văn hóa này không chỉ là công cụ hữu hiệu cho công cuộc xây dựng xã hội mới mà còn mang lại đời sống tinh thần phong phú cho quần chúng nhân dân lao động.
Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam luôn nhấn mạnh vai trò quan trọng của văn hóa trong sự nghiệp cách mạng Đề cương văn hóa Việt Nam là tài liệu đầu tiên của Đảng về đường lối văn hóa, giải quyết các vấn đề cơ bản về tư tưởng và mục tiêu của văn hóa quốc gia Dựa trên quan điểm Mácxít, Đề cương xác định nguyên tắc xây dựng nền văn hóa dân tộc hóa, khoa học hóa và đại chúng hóa Nó cũng chỉ rõ nhiệm vụ của trí thức trong cuộc cách mạng văn hóa, là một phần thiết yếu của cách mạng dân tộc và xây dựng nền văn hóa mới Việt Nam Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đưa ra khái niệm văn hóa trong tài liệu này.
Văn hóa là tổng hợp các sáng tạo và phát minh của con người nhằm đáp ứng nhu cầu sinh tồn và phát triển, bao gồm ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn học, nghệ thuật và các công cụ sinh hoạt hàng ngày Đảng Cộng sản Việt Nam xác định văn hóa là mục tiêu và động lực phát triển, đóng vai trò quan trọng trong cuộc đấu tranh giành độc lập và xây dựng chủ nghĩa xã hội Nghị quyết Trung ương 5, khóa VIII đã đề ra chiến lược phát triển văn hóa mới, nhấn mạnh tầm quan trọng của tư tưởng, đạo đức, lối sống và đời sống văn hóa Nghị quyết Trung ương 9, khóa XI mở rộng khái niệm văn hóa trong mối quan hệ với chính trị, kinh tế, xã hội và quốc phòng, nhấn mạnh xây dựng con người và môi trường sống có văn hóa Văn hóa được coi là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội.
Văn hóa là sản phẩm của con người, phát triển qua mối quan hệ giữa cá nhân và xã hội, đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành nhân cách và duy trì trật tự xã hội Quá trình xã hội hóa giúp văn hóa được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác Nó phản ánh trình độ phát triển của con người và xã hội thông qua các hình thức tổ chức đời sống, hành động, cũng như giá trị vật chất và tinh thần mà con người tạo ra.
1.1.1.2 Quan niệm về phát triển văn hóa Để đưa ra quan niệm về phát triển văn hoá cần làm rõ quan niệm về
Phát triển văn hóa là một chủ đề quan trọng trong tư tưởng của các nhà kinh điển Mácxít, Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam Những quan điểm này nhấn mạnh vai trò của văn hóa trong việc xây dựng xã hội công bằng và tiến bộ Các nhà lãnh đạo đã chỉ ra rằng phát triển văn hóa không chỉ là việc bảo tồn di sản mà còn là quá trình đổi mới và sáng tạo, nhằm nâng cao đời sống tinh thần của nhân dân Họ cũng khẳng định rằng văn hóa phải gắn liền với phát triển kinh tế và xã hội, góp phần vào sự nghiệp xây dựng đất nước vững mạnh.
Theo Đại từ điển tiếng Việt, “phát triển” là vận động, tiến triển theo chiều hướng tăng lên [47, tr.1321]
Theo chủ nghĩa Mác-Lênin, phát triển được hiểu là một khái niệm triết học mô tả quá trình tiến hóa từ trạng thái thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp, và từ kém hoàn thiện đến hoàn thiện hơn.
C.Mác và Ph.Ăngghen đã thảo luận về sự phát triển văn hóa, nhấn mạnh rằng điều này thể hiện ở khả năng của con người trong việc biến đổi các điều kiện tự nhiên và xã hội thành những tiền đề khách quan cho sự tồn tại của họ như những chủ thể lịch sử Sự phát triển văn hóa được thể hiện qua việc cải thiện các điều kiện tự nhiên và xã hội, cùng với những tiền đề của hoạt động con người trong quá trình này.
Phát triển văn hóa trong xã hội chủ nghĩa nhằm khuyến khích sự tham gia tích cực của đông đảo nhân dân lao động vào các hoạt động chính trị và xã hội Để đạt được mục tiêu này, việc nâng cao trình độ văn hóa cho người dân là rất cần thiết, giúp quần chúng lao động trở thành những người sáng tạo lịch sử thực sự.
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh:
Cuộc cách mạng XHCN là một cuộc biến đổi sâu sắc và khó khăn, đòi hỏi chúng ta phải xây dựng một xã hội hoàn toàn mới, chưa từng có trong lịch sử dân tộc Điều này bao gồm việc thay đổi triệt để nếp sống, thói quen, ý nghĩ và thành kiến đã ăn sâu trong hàng ngàn năm Mục tiêu cuối cùng là biến một đất nước còn nhiều dốt nát, cực khổ thành một quốc gia văn hóa cao, với đời sống tươi vui và hạnh phúc.
TỈNH UỶ NINH THUẬN LÃNH ĐẠO PHÁT TRIỂN VĂN HOÁ VÙNG ĐỒNG BÀO DÂN TỘC CHĂM – THỰC TRẠNG, NGUYÊN NHÂN VÀ KINH NGHIỆM
Những yếu tố tác động đến sự lãnh đạo của Tỉnh ủy Ninh Thuận đối với phát triển văn hóa vùng đồng bào dân tộc Chăm
2.1.1 Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội tỉnh Ninh Thuận
Ninh Thuận là tỉnh ven biển thuộc Nam Trung Bộ, giáp Khánh Hòa ở phía Bắc, Bình Thuận ở phía Nam, Lâm Đồng ở phía Tây và biển Đông ở phía Đông Tỉnh nằm ở vị trí giao thông thuận lợi dọc theo Quốc lộ 1A, đường sắt Thống Nhất và Quốc lộ 27, cách sân bay và cảng Cam Ranh 60 km, với bờ biển dài 105 km Tổng diện tích đất liền của Ninh Thuận là 3.358 km², mang lại nhiều lợi thế về giao thông đường bộ, đường biển và đường hàng không.
Tỉnh hiện có 07 đơn vị hành chính, bao gồm 01 thành phố Phan Rang-Tháp Chàm và 06 huyện: Bác Ái, Ninh Sơn, Ninh Hải, Ninh Phước, Thuận Bắc, Thuận Nam Tỉnh cũng bao gồm 65 xã, phường, thị trấn và 402 thôn, khu phố.
Ninh Thuận có khí hậu nhiệt đới gió mùa, đặc trưng bởi sự khô nóng và gió mạnh, với nhiệt độ trung bình hàng năm khoảng 27°C Khu vực này có hai mùa rõ rệt: mùa mưa từ tháng 9 đến tháng 11 và mùa khô từ tháng 12 đến tháng 8 năm sau Lượng mưa trung bình hàng năm khoảng 700mm.
- 800 mm/năm Độ ẩm không khí từ 75 - 77%
Trong những năm qua, tỉnh đã đầu tư mạnh mẽ vào các hồ đập tích nước để đảm bảo nguồn nước trong mùa khô và điều tiết nước trong mùa mưa Đồng thời, việc trồng rừng và cây xanh tại các đô thị đã giúp giảm thiểu khó khăn do khô hạn, thiếu nước và nắng nóng Những nỗ lực này không chỉ cải thiện nhiệt độ môi trường mà còn nâng cao chất lượng sinh thái, tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp.
Tính đến cuối năm 2014, dân số toàn tỉnh hơn 590 ngàn người Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên giảm dần qua các năm, từ 1,29% năm 2010, 1,25% năm
Từ năm 2010 đến 2014, mật độ dân số toàn tỉnh tăng từ 170 người/km² lên 176 người/km², với sự giảm tỷ lệ tăng dân số từ 1,24% năm 2012 xuống còn 1,24% năm 2014 Dân số phân bố không đồng đều, chủ yếu tập trung ở các thành phố, thị trấn và vùng đồng bằng ven sông, gần các trục đường giao thông Trong khi đó, khu vực miền núi có diện tích rộng nhưng dân cư thưa thớt, với mật độ chỉ khoảng 24 người/km².
Tỉnh có 35 dân tộc anh em sinh sống, trong đó dân tộc thiểu số chiếm 23%, chủ yếu là dân tộc Chăm (11,3%) và Raglai (10,2%) Sự hiện diện đông đảo của các dân tộc thiểu số đã thu hút sự quan tâm và chỉ đạo mạnh mẽ từ các cấp uỷ đảng, chính quyền, mang lại nhiều kết quả quan trọng, đặc biệt là cho cộng đồng dân tộc Chăm.
Việt Nam có nhiều tôn giáo đa dạng, bao gồm Phật giáo, Công giáo, Tin lành, Cao Đài, Hồi giáo, Bàlamôn và Baha’i, với khoảng 42% dân số theo đạo Đặc biệt, cộng đồng Chăm theo các tín ngưỡng Bàlamôn và Hồi giáo, bao gồm Bàni và Islam.
Sau khi tái lập tỉnh năm 1992, Ninh Thuận đã trải qua những thay đổi vượt bậc từ nền kinh tế thấp kém và hệ thống hạ tầng yếu Đến nay, tỉnh đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trên tất cả các lĩnh vực, với tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân hàng năm đạt 8,8% và quy mô tổng sản phẩm nội tỉnh tăng 6,3 lần Ninh Thuận đã cải thiện đáng kể mức thu nhập bình quân đầu người, từ vị trí thấp nhất cả nước lên 60% so với mức trung bình cả nước vào năm 2014, gấp 22 lần so với năm 1992.
Cơ cấu kinh tế đang chuyển dịch tích cực, với sự chuyển đổi từ nền kinh tế nông nghiệp sang công nghiệp và dịch vụ Tỷ trọng ngành nông-lâm-ngư nghiệp giảm từ 54,8% năm 1992 xuống còn 36,3%, trong khi công nghiệp, xây dựng và dịch vụ tăng từ 45,2% lên 63,7% tổng GDP của tỉnh Nguồn lực từ các thành phần kinh tế được huy động hiệu quả, dẫn đến tổng vốn đầu tư toàn xã hội tăng nhanh Kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội được cải thiện đáng kể, mang lại diện mạo mới cho đô thị và khu vực nông thôn.
Sự phát triển kinh tế đã kéo theo nhiều tiến bộ trong các lĩnh vực văn hóa, y tế và giáo dục, nâng cao quy mô và chất lượng giáo dục Công tác chăm sóc sức khỏe cho nhân dân được chú trọng, cùng với nỗ lực xóa đói giảm nghèo, đặc biệt tại các vùng đồng bào dân tộc và miền núi Tỷ lệ hộ nghèo đã giảm mạnh từ 28,1% vào năm 1993 xuống còn 7,53% vào năm 2014.
Sự phát triển kinh tế bền vững, kết hợp với việc thực hiện hiệu quả các chính sách an sinh xã hội, đã nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân Điều này không chỉ tạo ra sự đồng thuận mà còn củng cố niềm tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước.
An ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội trong tỉnh luôn được duy trì ổn định Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị đã có nhiều tiến bộ, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng; đồng thời, khối đại đoàn kết các dân tộc trong tỉnh cũng được củng cố và phát triển.
2.1.2 Đặc điểm đồng bào dân tộc Chăm ở Ninh Thuận
Dân tộc Chăm tại Ninh Thuận hiện có 74.614 người, sinh sống chủ yếu ở vùng đồng bằng, xen kẽ với các dân tộc Kinh và Hoa Họ cư trú trong 14.739 hộ, phân bố ở 35 thôn, khu phố thuộc 13 xã và thị trấn, trong đó có Thành phố Phan Rang-Tháp Chàm.
Rang-Tháp Chàm 01 xã; huyện Ninh Phước 07 xã, thị trấn; huyện Ninh Sơn
01 xã; huyện Thuận Nam 02 xã; huyện Thuận Bắc 01 xã; huyện Ninh Hải 01 xã) Tiếng nói người Chăm thuộc nhóm ngôn ngữ Malayô - Polynéxia (ngữ hệ Nam Ðảo)
Dân tộc Chăm đã sinh sống lâu đời tại tỉnh Ninh Thuận, tạo nên một nền văn hoá rực rỡ chịu ảnh hưởng sâu sắc từ văn hoá Ấn Độ Tại đây, đồng bào Chăm theo hai tôn giáo chính: Bàlamôn với 47.265 tín đồ và 5 đền tháp, cùng với Hồi giáo, còn được gọi là Bàni.
Tại địa phương này, có 26.414 tín đồ Hồi giáo với 6 thánh đường, trong khi Hồi giáo mới, hay còn gọi là Islam, có 2.484 tín đồ và 4 chùa Bên cạnh đó, còn khoảng 1.263 người Chăm theo các tôn giáo khác như Công giáo và Tin lành.
Thực trạng lãnh đạo phát triển văn hoá vùng đồng bào dân tộc Chăm của Tỉnh ủy Ninh Thuận
2.2.1 Những kết quả đạt được
2.2.1.1 Về thực hiện nội dung lãnh đạo
* Lãnh đạo phát triển tư tưởng, đạo đức, lối sống, phong tục, tập quán tiến bộ của đồng bào dân tộc Chăm trong tỉnh
- Về lãnh đạo phát triển tư tưởng tiến bộ
Dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, sự nghiệp đổi mới tại vùng đồng bào dân tộc Chăm Ninh Thuận đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, khuyến khích người dân vươn lên trong cuộc sống Kinh tế khu vực đã có nhiều chuyển biến tích cực, với việc chuyển đổi từ trồng lúa nước sang trồng cây công nghiệp, cây ăn trái, chăn nuôi gia súc và buôn bán Chăn nuôi bò, dê, cừu đang trở thành thế mạnh, hình thành hàng trăm trang trại kết hợp giữa chăn nuôi và trồng rừng Sự hỗ trợ của Nhà nước cũng đã giúp phục hồi và phát triển các nghề truyền thống như gốm, dệt thổ cẩm, và trồng thuốc nam, tạo ra thị trường cho sản phẩm làng nghề Nhiều hộ gia đình đã thoát nghèo, cải thiện đời sống, và đại bộ phận đồng bào dân tộc Chăm đang phấn khởi, tin tưởng vào các chủ trương của Đảng và Nhà nước trong phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội và đảm bảo an ninh trật tự.
Mặc dù đối mặt với những biến động chính trị và khủng hoảng kinh tế toàn cầu, người dân tộc Chăm Ninh Thuận vẫn duy trì niềm tin vững chắc vào sự lãnh đạo của Đảng Sự ủng hộ từ cộng đồng đối với các cấp ủy Đảng và chính quyền địa phương ngày càng được củng cố Tinh thần đoàn kết và tương trợ lẫn nhau giúp họ vượt qua khó khăn, khắc phục hậu quả thiên tai, đồng thời phát triển kinh tế và ổn định cuộc sống.
Tình yêu quê hương và ý thức tự hào dân tộc của đồng bào Chăm Ninh Thuận không ngừng được củng cố và phát triển Sự tích cực, năng động và sáng tạo của cộng đồng ngày càng được thể hiện rõ nét, với nhiều điển hình tiên tiến trong lao động, học tập và công tác.
Dưới sự lãnh đạo của Tỉnh uỷ Ninh Thuận, bầu không khí dân chủ tại các địa phương, đặc biệt trong cộng đồng dân tộc Chăm, ngày càng được cải thiện, góp phần xây dựng khối đoàn kết dân tộc vững mạnh Đồng bào dân tộc Chăm tích cực thực hiện đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước, tham gia hiệu quả các phong trào do Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội phát động Họ hăng hái xây dựng nếp sống văn minh, gia đình văn hoá, và cộng đồng không có tệ nạn xã hội, đồng thời khôi phục và bảo vệ các giá trị văn hóa truyền thống, hướng đến chuẩn mực đạo đức và lối sống văn minh.
Tình hình hiện tại cho thấy tư tưởng của đồng bào dân tộc Chăm trong tỉnh đã có sự phát triển tích cực và tiến bộ Các quan điểm đúng đắn, dựa trên đường lối của Đảng, đã trở thành yếu tố định hướng cho suy nghĩ và hành động của phần lớn đồng bào Chăm Những biểu hiện tiêu cực và tư tưởng lạc hậu đã bị phê phán và dần bị đẩy lùi, điều này khẳng định sự lãnh đạo đúng đắn của các cấp ủy đảng trong tỉnh.
- Về phát triển đạo đức, lối sống, phong tục, tập quán tiến bộ
Trong bối cảnh hiện nay, phẩm chất đạo đức và lối sống của cán bộ, đảng viên và nhân dân đang chịu ảnh hưởng tiêu cực từ nền kinh tế thị trường, dẫn đến sự suy thoái Những giá trị phong tục, tập quán cũng dễ bị biến dạng, thay thế bằng lối sống lai căng, không lành mạnh Nhằm khắc phục tình trạng này, Tỉnh uỷ đã chú trọng lãnh đạo đảng viên và cộng đồng dân tộc Chăm trong việc gìn giữ phẩm chất đạo đức và lối sống lành mạnh theo truyền thống, đồng thời tiếp thu có chọn lọc những giá trị đạo đức tiến bộ Phần lớn đồng bào dân tộc Chăm trong tỉnh vẫn duy trì phẩm chất đạo đức, lối sống tiến bộ, bảo tồn và phát triển các giá trị đạo đức, đồng thời tiếp thu tinh hoa đạo đức dân tộc Việt Nam.
Việc thực hiện nếp sống văn minh trong cưới, tang, lễ hội theo Chỉ thị số 27-CT/TW đã mang lại kết quả quan trọng tại tỉnh và vùng đồng bào dân tộc Chăm Những tập tục mới tiến bộ đã hình thành, góp phần giáo dục tư tưởng và tình cảm, đồng thời ngăn chặn sự xuống cấp về lối sống trong cán bộ, đảng viên và nhân dân Hầu hết các nghi lễ được thực hiện tiết kiệm, trang trọng và lành mạnh, phù hợp với phong tục truyền thống, đồng thời khắc phục dần các hủ tục lạc hậu, mê tín dị đoan, bảo đảm vệ sinh môi trường và giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.
Hình thành nếp sống mới và thói quen tích cực trong cộng đồng dân cư người Chăm Ninh Thuận đã giúp hạn chế các hủ tục lạc hậu như thách cưới và giảm tình trạng ăn uống tốn kém trong các lễ cưới Đồng thời, chính quyền địa phương cũng đã nhắc nhở và từng bước hạn chế các thủ tục tang lễ lạc hậu, góp phần nâng cao chất lượng đời sống văn hóa của cộng đồng.
Lễ hội của đồng bào dân tộc Chăm được tổ chức một cách chặt chẽ và hiệu quả dưới sự quan tâm của chính quyền và các đoàn thể Việc lợi dụng lễ hội cho các hoạt động mê tín dị đoan đã được hạn chế, tạo điều kiện cho các lễ hội diễn ra trang nghiêm và phong phú Lễ hội Katê hàng năm thu hút hàng chục ngàn người tham gia, đáp ứng nhu cầu văn hóa tâm linh và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc Chăm Ngoài ra, các lễ hội còn góp phần giáo dục truyền thống quê hương và phát triển du lịch địa phương, với nhiều hoạt động văn nghệ, thể thao và trò chơi dân gian được duy trì, tạo không khí vui tươi, lành mạnh.
Hằng năm, Thường trực tỉnh uỷ Ninh Thuận cùng cấp ủy địa phương tổ chức thăm và chúc mừng các lễ tết của đồng bào Chăm, tham dự lễ hội Katê tại Tháp PôKlong Garai Tại đây, các lãnh đạo thông báo tình hình kinh tế, xã hội, an ninh, quốc phòng cho đồng bào, đồng thời thăm hỏi và động viên các chức sắc, người có uy tín trong cộng đồng Qua đó, tỉnh định hướng phát triển đạo đức, lối sống và phong tục, tập quán tiến bộ, nhằm tạo sự đoàn kết và thống nhất giữa các dân tộc trong tỉnh.
* Về phát triển sự nghiệp giáo dục của vùng đồng bào dân tộc Chăm Ninh Thuận, nhất là vấn đề dạy tiếng Chăm trong trường học
Trong những năm gần đây, Tỉnh uỷ đã đổi mới và phát triển sự lãnh đạo đối với giáo dục tỉnh và vùng đồng bào dân tộc Chăm, tập trung vào việc cải cách toàn diện giáo dục và đào tạo nhằm phục vụ sản xuất và đời sống nhân dân Ngành giáo dục đã tích cực triển khai cuộc vận động học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh, đồng thời đẩy mạnh các phong trào giáo dục khác.
Mỗi thầy cô giáo không chỉ là tấm gương đạo đức mà còn là nguồn cảm hứng cho sự tự học và sáng tạo Phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” đã được triển khai, nhằm rà soát và điều chỉnh nội dung dạy học cũng như cách kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục phổ thông Mục tiêu là giảm tải và phù hợp hơn với yêu cầu giáo dục hiện nay.
Công tác giáo dục và đào tạo cho đồng bào dân tộc Chăm đã có nhiều chuyển biến tích cực, với việc tất cả các làng đều có trường mẫu giáo và tiểu học, cùng với trường trung học cơ sở và THPT tại các huyện có đồng bào Chăm sinh sống Theo Nghị định 82/2010/NĐ-CP, tỉnh đã ban hành Quyết định số 84/2013/QĐ-UBND quy định dạy và học tiếng Chăm tại các trường tiểu học, duy trì 100% học sinh Chăm tại 24 trường với gần 8.000 học sinh được học chữ Chăm Phong trào dạy - học tiếng Chăm không ngừng được phát động, nâng cao chất lượng giáo dục, trong khi Trường Trung học phổ thông dân tộc nội trú Phan Rang tổ chức dạy chữ Chăm hiệu quả với 35 tiết/học kỳ Những nỗ lực này đã góp phần bảo tồn và phát triển bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc Chăm Ninh Thuận.
UBND tỉnh đã chú trọng nâng cao chất lượng biên soạn sách tiếng Chăm, với 18 đầu sách dạy học tiếng Chăm cho bậc tiểu học được xuất bản, đáp ứng nhu cầu giảng dạy Kể từ năm 2006, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Báo Ninh Thuận biên dịch Bản tin Dân tộc và Miền núi sang tiếng Chăm, phục vụ nhu cầu đọc cho giáo viên và học sinh Các loại sách, báo, tạp chí được cấp miễn phí theo định kỳ cho địa phương, dần đáp ứng nhu cầu thông tin của đồng bào dân tộc Chăm Đội ngũ giáo viên dạy tiếng Chăm cũng được quan tâm đào tạo và bồi dưỡng, với 02 lớp đào tạo được triển khai từ 2012 cho giáo viên người Chăm tại Ninh Thuận và Bình Thuận Đến năm học 2014-2015, toàn tỉnh có 63 giáo viên dạy tiếng Chăm, đảm bảo chất lượng giảng dạy ngày càng cao.
Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa Chăm là nhiệm vụ quan trọng, nhằm tăng cường và nâng cao chất lượng hoạt động văn học và nghệ thuật dân gian của cộng đồng Chăm tại Ninh Thuận Cần đổi mới và cải thiện chất lượng thông tin đại chúng để phục vụ hiệu quả hơn cho vùng đồng bào dân tộc Chăm, từ đó góp phần gìn giữ và phát triển bản sắc văn hóa độc đáo của họ.
