Luận văn tốt nghiệp Cử nhân Luật hệ Vừa học vừa làm, trường Đại học Cần Thơ, đề tài: nâng cao chất lượng cán bộ, công chức trên địa bàn phường, xã; thực tế trên địa bàn phường Vĩnh Lợi, thành phố Rạch Giá, Kiên Giang.
Cấu trúc của đề tài
Đề nghiên cứu này tập trung vào việc đánh giá chất lượng cán bộ, công chức cấp xã, nêu rõ thực trạng hiện tại và đề xuất các giải pháp cải thiện Bài viết được chia thành hai chương, bên cạnh phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo.
Chương 1 Cơ sở lý luận về cán bộ, công chức cấp xã và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã.
Chương 2 phân tích thực trạng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tại phường Vĩnh Lợi, thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang Bài viết nêu rõ những thách thức hiện tại và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của đội ngũ này, từ đó góp phần vào sự phát triển bền vững của địa phương.
GVHD: Ths Huỳnh Thị Cẩm Hồng - 4 bàn phường Vĩnh Lợi, thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang
Khái quát về cán bộ, công chức cấp xã
1.1.1 Khái niệm về cán bộ, công chức cấp xã
Cán bộ là một thuật ngữ phổ biến trong xã hội, đặc biệt ở các nước xã hội chủ nghĩa, chỉ những người làm việc trong các cơ quan, tổ chức nhà nước và chính trị Tại Việt Nam, cán bộ thường được hiểu là những người tham gia cách mạng, làm việc trong Đảng, Nhà nước, quân đội và công an, nhận lương từ ngân sách nhà nước Thuật ngữ này đã phát triển qua nhiều giai đoạn lịch sử và hiện nay được định nghĩa là những người có chức vụ, vai trò quan trọng trong tổ chức, có ảnh hưởng đến hoạt động và quản lý, góp phần định hướng sự phát triển của tổ chức.
Hệ thống chính trị Việt Nam có những đặc điểm riêng, dẫn đến quan niệm về cán bộ và công chức, đặc biệt là cán bộ, công chức cấp xã, có những đặc thù riêng Theo Luật Cán bộ, công chức năm 2008, cán bộ cấp xã được xác định là công dân, và được tách thành một phạm trù riêng biệt trong hệ thống quản lý nhà nước.
Việt Nam thực hiện bầu cử theo nhiệm kỳ cho các chức vụ trong Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy và người đứng đầu các tổ chức chính trị - xã hội.
Cán bộ cấp xã bao gồm nhiều chức vụ quan trọng như Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy; Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân; Chủ tịch, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân; Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Bí thư Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh; Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam; và Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam, áp dụng cho các xã, phường, thị trấn có hoạt động nông, lâm, ngư, diêm nghiệp Ngoài ra, còn có Chủ tịch Hội Cựu chiến binh Việt Nam, thể hiện sự đa dạng trong hệ thống quản lý cấp xã.
6 Khoản 3, Điều 4 Luật Cán bộ, công chức năm 2008 bàn phường Vĩnh Lợi, thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang
Khái niệm công chức đã xuất hiện từ nửa cuối thế kỷ XIX cùng với sự hình thành chế độ công chức ở các nước tư bản phương Tây, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong lịch sử tổ chức nhà nước Mặc dù mỗi quốc gia có quan niệm khác nhau về công chức, nhưng nhìn chung, công chức là công dân được tuyển dụng và bổ nhiệm vào một chức danh cụ thể, thực hiện các công vụ trong cơ quan nhà nước, được phân loại vào các ngạch và nhận lương từ ngân sách nhà nước, đồng thời phải tuân thủ các quy định của pháp luật.
Luật Cán bộ, công chức năm 2008 đã phân định công chức cấp xã thành một loại hình riêng biệt Theo quy định, công chức cấp xã được hiểu là công dân Việt Nam được tuyển dụng để giữ chức danh chuyên môn, nghiệp vụ tại Ủy ban nhân dân cấp xã, thuộc biên chế và nhận lương từ ngân sách nhà nước.
Công chức cấp xã bao gồm các chức danh như Trưởng công an, Chỉ huy trưởng quân sự, nhân viên Văn phòng-thống kê, Địa chính xây dựng đô thị và môi trường (đối với phường, thị trấn) hoặc Địa chính nông nghiệp xây dựng và môi trường (đối với xã), Tài chính kế toán, Tư pháp hộ tịch, và Văn hóa xã hội.
1.1.2 Những đặc điểm cơ bản của cán bộ, công chức cấp xã
Cán bộ, công chức cấp xã tại phường Vĩnh Lợi và trên toàn quốc cần đáp ứng đủ tiêu chuẩn của cán bộ, công chức trong bộ máy hành chính nhà nước Với đặc thù công việc, cán bộ, công chức cấp xã ở phường Vĩnh Lợi có những đặc điểm nổi bật riêng.
Cán bộ, công chức cấp xã đóng vai trò quan trọng trong việc gắn bó với nhân dân, hiểu và đáp ứng nhu cầu của họ Họ là những người trực tiếp triển khai các chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước vào cuộc sống Sự phát triển của mỗi địa phương, khả năng giải quyết nhu cầu của người dân và trật tự an toàn xã hội phụ thuộc nhiều vào chất lượng và năng lực của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã.
Cán bộ, công chức cấp xã thường có sự ổn định thấp do thường xuyên bị điều chuyển giữa các xã khác nhau Việc luân chuyển cán bộ và công chức từ cấp tỉnh, cấp thành phố xuống cấp xã và ngược lại nhằm mục đích phát triển kinh tế - xã hội và xây dựng.
8 Khoản 3, Điều 4 Luật Cán bộ, công chức năm 2008
9 Khoản 3, Điều 61 Luật Cán bộ, công chức năm 2008
GVHD: Ths Huỳnh Thị Cẩm Hồng - 6 bàn phường Vĩnh Lợi, thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang, đã thực hiện việc củng cố hệ thống chính trị cơ sở Mục tiêu chính của hoạt động này là đánh giá năng lực thực tiễn trong công tác cơ sở nhằm quy hoạch và bổ nhiệm cán bộ, công chức lãnh đạo, quản lý hiệu quả.
Cán bộ, công chức cấp xã, đặc biệt là những người có chuyên môn hóa thấp, thường đảm nhận nhiều lĩnh vực và chịu sự hướng dẫn từ các phòng, ban cấp thành phố Ví dụ, chức danh Địa chính Xây dựng Đô thị và môi trường tại phường thuộc thị xã, thành phố được hướng dẫn bởi Phòng Tài nguyên và Môi trường, Phòng Kinh tế, và Phòng Quản lý đô thị; trong khi đó, chức danh Văn hóa Xã hội nhận sự hướng dẫn từ Phòng Văn hóa và Thông tin, Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội, và Phòng Tư pháp Những cán bộ này không chỉ am hiểu và tôn trọng phong tục, tập quán của cộng đồng mà còn là đại diện cho quần chúng nhân dân lao động Họ gần gũi với dân, lắng nghe ý kiến và nguyện vọng của người dân, từ đó thực hiện công vụ một cách phù hợp, đảm bảo lợi ích chính đáng của cộng đồng.
Cán bộ, công chức cấp xã đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết các yêu cầu và quyền lợi chính đáng của nhân dân, đồng thời là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước và Nhân dân Để thực hiện tốt nhiệm vụ này, họ cần đề cao đạo đức công vụ, nâng cao tinh thần trách nhiệm và gắn bó với quần chúng Việc sống cùng nỗi lo của dân, xem nhân dân là trung tâm và kịp thời giải quyết những khó khăn, vướng mắc là điều kiện tiên quyết để hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Cán bộ cấp xã được bầu bởi dân và Đảng viên, hoạt động theo nhiệm kỳ, dẫn đến sự không ổn định trong tổ chức bộ máy Sau mỗi nhiệm kỳ, cần bầu lại những đại diện mới, và nếu tái cử, họ chỉ được giữ một chức vụ tối đa hai nhiệm kỳ theo quy định của pháp luật.
Theo số liệu thống kê của Chi cục Thống kê thành phố Rạch Giá tính đến 31/10/2019, toàn phường có 9.285 cán bộ, công chức cấp xã, trung bình 2.321 người/khu phố Tuy nhiên, trình độ chuyên môn của họ còn thấp và không đồng đều Đặc biệt, công chức có trình độ chuyên môn cao hơn cán bộ do cơ chế bầu cử, dẫn đến việc những người có uy tín trong nhân dân được bầu chọn dù trình độ chuyên môn còn hạn chế.
Khái quát về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã
Khi nghiên cứu về chất lượng của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã có thể xét dưới hai dặc tính:
Phẩm chất và giá trị của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã bao gồm kiến thức, năng lực, kỹ năng, phẩm chất đạo đức và sức khỏe Những yếu tố này được hình thành từ đào tạo chuyên môn, kinh nghiệm làm việc, năng khiếu cá nhân và tiềm năng thiên bẩm, nhằm nâng cao khả năng làm việc hiệu quả.
Khả năng hoàn thành tốt chức trách và nhiệm vụ của cán bộ, công chức cấp xã là yếu tố quan trọng được đánh giá bởi cơ quan quản lý và đối tượng phục vụ Để hiểu rõ hơn về chất lượng đội ngũ này, cần phân tích khái niệm “chất lượng”, vốn là một khái niệm phức tạp và có nội dung khác nhau tùy thuộc vào đối tượng sử dụng Theo Từ điển tiếng Việt, “chất lượng” được hiểu là cái tạo nên phẩm chất và giá trị của một con người, một sự vận động hay một sự việc.
Chất lượng, theo từ điển Bách khoa Việt Nam, được định nghĩa là một phạm trù triết học thể hiện các thuộc tính bản chất của sự vật, giúp phân biệt nó với các sự vật khác và phản ánh tính ổn định tương đối của nó Chất lượng là đặc tính khách quan, biểu hiện qua các thuộc tính bên ngoài và cho thấy mức độ phát triển của sự vật; chất lượng càng cao thì mức độ phát triển càng lớn Mặc dù có nhiều quan điểm khác nhau về chất lượng, vẫn tồn tại một định nghĩa quốc tế được công nhận rộng rãi.
Tổ chức Tiêu chuẩn hoá Quốc tế (ISO) định nghĩa chất lượng theo Điều 3.1.1 của tiêu chuẩn ISO 9000:2005 là “mức độ đáp ứng các yêu cầu của một tập hợp có đặc tính vốn có” Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đáp ứng các tiêu chí nhất định để đảm bảo chất lượng sản phẩm và dịch vụ.
Chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức không thể so sánh trực tiếp với chất lượng hàng hóa hay dịch vụ, vì con người là một thực thể phức tạp và đa dạng Mỗi cá nhân mang đến những giá trị và kỹ năng riêng, góp phần vào hiệu quả công việc chung.
11 Từ điển Tiếng Việt (2010), Nxb Chính trị Quốc gia
12 Từ điển Bách Khoa Việt Nam (2000) của Nxb Chính trị Quốc gia
GVHD: Ths Huỳnh Thị Cẩm Hồng - 10 bàn phường Vĩnh Lợi, thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang nhấn mạnh rằng cán bộ, công chức không thể hoạt động độc lập mà cần có mối liên hệ chặt chẽ với tập thể Do đó, chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức phản ánh tổng thể phẩm chất và năng lực của họ, điều này thể hiện qua khả năng và kết quả thực hiện nhiệm vụ được giao theo quy định của pháp luật.
Chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã được đánh giá qua nhiều tiêu chí quan trọng, bao gồm phẩm chất chính trị, đạo đức, trình độ văn hóa, chuyên môn, nghiệp vụ, tác phong làm việc, lối sống, tình trạng sức khỏe, khả năng thích ứng và khả năng làm việc.
1.2.2 Tiêu chí đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã
Tiêu chí là căn cứ quan trọng để nhận biết và đánh giá chất lượng cán bộ, công chức cấp xã Việc xác định tiêu chí đánh giá hiện nay là cần thiết cho các cơ quan nhà nước trong việc phát triển đội ngũ cán bộ, công chức Các tiêu chí này giúp nhận diện chất lượng, điểm mạnh và hạn chế của cán bộ, công chức cấp xã thông qua việc so sánh và đối chiếu.
Tiêu chí đầu tiên và quan trọng nhất đối với cán bộ, công chức, đặc biệt là cấp xã, là phẩm chất chính trị và đạo đức công vụ Để trở thành nhà lãnh đạo có năng lực, mỗi cán bộ cần có phẩm chất chính trị vững vàng, thể hiện qua thái độ phục vụ nhân dân tích cực, gương mẫu trong công tác và trách nhiệm với đời sống của cộng đồng Sự trung thành với cách mạng và đạo đức cách mạng là yếu tố thiết yếu để cán bộ có thể "đủ tầm, đủ tâm" phục vụ nhân dân và phụng sự Tổ quốc.
Tiêu chí về trình độ, chuyên môn nghiệp vụ và kỹ năng là yếu tố quyết định hiệu quả công việc của cán bộ, công chức Năng lực của họ bao gồm ba yếu tố cơ bản: trình độ, chuyên môn và kỹ năng Để có thể hoàn thành nhiệm vụ một cách hiệu quả, cán bộ, công chức cần rèn luyện đầy đủ cả ba yếu tố này.
- Tiêu chí 3: Tiêu chí về kết quả hoàn thành công vìệc bàn phường Vĩnh Lợi, thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang
Kết quả công việc phản ánh trình độ và phẩm chất của cán bộ, công chức, cho phép đánh giá hiệu quả làm việc và đưa ra giải pháp hợp lý Đặc biệt, cán bộ, công chức cấp xã cần đạt mức độ hoàn thành công việc tối đa, vì mỗi nhiệm vụ đều ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của người dân và địa phương.
Dựa trên ba tiêu chí đã nêu, việc phân tích và đánh giá đội ngũ cán bộ công chức cấp xã sẽ giúp chúng ta có cái nhìn tổng quan và chính xác, từ đó đề xuất các biện pháp cải thiện hoặc phát huy hiệu quả công việc của họ.
1.2.3 Yêu cầu hoạt động nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức
Để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã, cần thực hiện các hoạt động như quy hoạch phát triển, tuyển dụng, đào tạo và bồi dưỡng, cùng với việc áp dụng các chính sách đãi ngộ hợp lý Đồng thời, việc thanh tra và kiểm tra công tác phát triển đội ngũ cán bộ, công chức cũng rất quan trọng nhằm đảm bảo hiệu quả và chất lượng của đội ngũ này.
Thứ nhất, quy hoạch phát triển đội ngũ cán bộ, công chức
Việc quy hoạch cán bộ, công chức nhằm phát hiện và phát triển nguồn nhân lực trẻ có phẩm chất và năng lực lãnh đạo, quản lý là rất cần thiết Điều này giúp đảm bảo có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cho các chức danh lãnh đạo, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị của địa phương và đất nước Do đội ngũ cán bộ hiện tại chủ yếu là những người có tuổi và kinh nghiệm lâu năm, việc quy hoạch cần thực hiện một cách tổng thể và dài hạn, nhằm tạo điều kiện cho các thế hệ cán bộ kế tiếp học hỏi và truyền đạt kinh nghiệm cho nhau.
Thứ hai, tuyển dụng đội ngũ cán bộ, công chức
* Tuyển dụng đội ngũ cán bộ, công chức
Theo Luật cán bộ, công chức năm 2008 và Nghị định số 24/2010/NĐCP, việc tuyển dụng công chức dựa trên yêu cầu nhiệm vụ, vị trí việc làm và chỉ tiêu biên chế của cơ quan Cơ quan sử dụng công chức phải xác định và mô tả rõ ràng vị trí việc làm, sau đó báo cáo cho các cơ quan quản lý công chức để được phê duyệt Hàng năm, cơ quan này cần xây dựng kế hoạch tuyển dụng và gửi báo cáo cho cơ quan quản lý công chức để được phê duyệt và tổ chức thực hiện.
Phân tích thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trên địa bàn phường Vĩnh Lợi
Để đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tại phường Vĩnh Lợi, tác giả thực hiện khảo sát dựa trên các chỉ tiêu cụ thể như phẩm chất chính trị, đạo đức, trình độ đào tạo, kỹ năng làm việc và kết quả thực hiện nhiệm vụ của đội ngũ này.
Phương pháp điều tra bao gồm phỏng vấn trực tiếp và thu thập thông tin từ hồ sơ, số liệu của Ban Tổ chức Đảng ủy và Ủy ban nhân dân phường Ngoài ra, chúng tôi còn tiến hành phỏng vấn và khảo sát ý kiến của các đồng nghiệp tại Ủy ban nhân dân cũng như người dân trong khu vực để đảm bảo có được kết quả chính xác nhất.
2.1.1 Về phẩm chất chính trị, đạo đức Đạo đức là nền tảng, là “gốc” của con người, đối với cán bộ, công chức cấp xã của phường Vĩnh Lợi, phẩm chất đạo đức càng cần thiết hơn, vì hoạt động của họ trực tiếp gắn liền quyền lợi của các tổ chức, cá nhân trên địa bàn phường Nếu đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã có lối sống trong sạch, lành mạnh sẽ có uy tín không chỉ trên địa băn xã mình mà cả ở các địa phương khác và thậm chí còn đối với các doanh nghiệp trong và ngoài phường Ngược lại, sự suy thoái về đạo đức, lối sống của họ không chỉ là nguyên nhân của các tệ nạn quan liêu, tham nhũng mà còn là nguy cơ đe dọa đến uy tín của Đảng, sự sống còn của chế độ.
Đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã của phường Vĩnh Lợi thể hiện phẩm chất đạo đức tốt và lối sống lành mạnh, với tinh thần trách nhiệm cao trong công việc Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận cán bộ có biểu hiện hách dịch và thái độ phục vụ chưa nhiệt tình, dẫn đến việc chưa hỗ trợ hiệu quả cho tổ chức và cá nhân Cách ứng xử và tác phong làm việc của một số cán bộ còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới, chưa xác định đúng vai trò là người phục vụ nhân dân.
Theo khảo sát 100 người dân tại Phường Vĩnh Lợi, đánh giá về phẩm chất chính trị và đạo đức của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã khá tích cực, với hơn 70% người dân bày tỏ sự hài lòng Tuy nhiên, có 3% ý kiến không hài lòng về phẩm chất này, cho thấy cần chú trọng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, đặc biệt là trong việc rèn luyện đạo đức, lối sống và tư tưởng, nhằm tăng cường sự tin tưởng và hài lòng của người dân Kết quả khảo sát được thể hiện trong bảng 2.1.
Bảng 2.1 Ý kiến của người dân về chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trên địa bàn phường Vĩnh Lợi
Rất hài lòng Hài lòng Bình thường Không hài lòng
I Phẩm chất chính trị, đạo đức
Về phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống
II Trình độ, năng lực chuyên môn
Trình độ chuyên môn, khả năng xử lý công việc phát sinh, tính chuyên nghiệp
III Tinh thần, thái độ trong công việc
Sự nhiệt tình, có trách nhiệm đối với công việc
(Nguồn: tác giả trực tiếp điều tra bằng phiếu khảo sát)
2.1.2 Về trình độ chuyên môn nghiệp vụ
* Chất lượng cán bộ, công chức cấp xã của phường Vĩnh Lợi theo trình độ đào tạo
Thực hiện Quyết định số 163/QĐ-TTg ngày 25/01/2016 của Thủ tướng Chính phủ về Đề án đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức giai đoạn 2016-2025, Ủy ban nhân dân thành phố Rạch Giá hàng năm xây dựng và triển khai kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ công chức, viên chức Đặc biệt, thành phố chú trọng đến việc nâng cao năng lực cho cán bộ, công chức cấp xã, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và phục vụ người dân.
GVHD: Ths Huỳnh Thị Cẩm Hồng tại 16 bàn phường Vĩnh Lợi, thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang đã triển khai một số văn bản nhằm khuyến khích và tạo điều kiện cho cán bộ, công chức nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ.
Quyết định số 12/2010/QĐ-UBND ngày 22/03/2010 của Ủy ban nhân dân tỉnh Kiên Giang đã được ban hành nhằm quy định về chế độ đào tạo và bồi dưỡng cho cán bộ, công chức, viên chức trên địa bàn tỉnh Kiên Giang Quy chế này nhằm nâng cao năng lực và hiệu quả công tác của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Quyết định số 02/2015/QĐ-UBND, ban hành ngày 16/01/2015 bởi Ủy ban nhân dân tỉnh Kiên Giang, quy định về chế độ đào tạo và bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức, đồng thời đưa ra các chính sách thu hút nguồn nhân lực cho tỉnh Kiên Giang Quyết định này nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Kế hoạch số 135/KH-UBND của Ủy ban nhân dân tỉnh Kiên Giang nhằm đào tạo và bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức tỉnh Kiên Giang trong giai đoạn 2016-2020 với định hướng phát triển đến năm 2025 Mục tiêu của kế hoạch là nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Các chương trình đào tạo sẽ tập trung vào việc nâng cao kỹ năng, kiến thức chuyên môn và khả năng lãnh đạo cho cán bộ, công chức, viên chức Kế hoạch cũng đề ra các giải pháp cụ thể để đảm bảo hiệu quả trong công tác đào tạo và bồi dưỡng, góp phần xây dựng một bộ máy hành chính vững mạnh và chuyên nghiệp.
- Kế hoạch số 20/KH-UBND ngày 29/3/2016 của UBND phường Vĩnh Lợi về Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức phường Vĩnh Lợi giai đoạn 2016-2020
Tỉnh ủy Rạch Giá thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 (khóa VII) với mục tiêu nâng cao chất lượng và năng lực đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã Định hướng này nhằm xây dựng một đội ngũ tinh gọn, hoạt động hiệu quả, đồng thời tăng cường kỷ cương, kỷ luật hành chính Tỉnh ủy cũng chú trọng đến việc đảm bảo số lượng và cơ cấu hợp lý, đảm bảo tất cả công chức đều đạt chuẩn theo quy định.
Trong những năm qua, Ủy ban nhân dân phường Vĩnh Lợi đã chú trọng đến công tác đào tạo và bồi dưỡng nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã Đến tháng 10 năm 2019, phường có 3 người đạt trình độ sau đại học (15%), 14 người có trình độ đại học (70%), 2 người có trình độ cao đẳng (10%) và 5 người có trình độ trung cấp (5%) Số liệu này phản ánh sự phát triển về trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ tại phường Vĩnh Lợi.
Bảng 2.2 Trình độ đào tạo của cán bộ, công chức cấp xã, phường Vĩnh Lợi
Sau đại học 0 0 2 2 3 Đại học 9 11 15 15 14
(Nguồn: Ban Tổ chức Đảng ủy phường Vĩnh Lợi) 14
Chương trình hành động số 16-CTr/TU, ban hành ngày 29 tháng 7 năm 2018, của Tỉnh ủy Kiên Giang nhằm thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW, được thông qua vào ngày 19 tháng 5 năm 2018, của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII, đã đề ra các mục tiêu và nhiệm vụ cụ thể để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương Chương trình này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng cuộc sống người dân, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững Thực hiện các giải pháp đồng bộ và hiệu quả là cần thiết để đạt được các chỉ tiêu mà Nghị quyết đã đề ra.
Báo cáo số 78-BC/ĐU ngày 18 tháng 9 năm 2019 của Đảng ủy phường Vĩnh Lợi đã trình bày chi tiết về việc thực hiện kế hoạch số của phường Vĩnh Lợi, thuộc thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang Nội dung báo cáo nêu rõ các hoạt động, kết quả đạt được và những thách thức trong quá trình thực hiện kế hoạch, nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.
Trong giai đoạn 2015-2019, trình độ chuyên môn của cán bộ, công chức cấp xã tại Phường Vĩnh Lợi đã tăng đáng kể, với tất cả đều đạt chuẩn theo quy định của Nhà nước Sự nâng cao này nhờ vào chất lượng tuyển dụng đầu vào được cải thiện và sự quan tâm của Ủy ban nhân dân phường đến công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Nhiều cán bộ, công chức tích cực tham gia các chương trình đào tạo và nâng cao năng lực, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ Đặc biệt, số lượng cán bộ tham gia chương trình đào tạo sau đại học đã tăng từ 01 người vào năm 2016 lên 04 người vào năm 2019, cho thấy cam kết mạnh mẽ trong việc nâng cao trình độ chuyên môn.
Đánh giá chung về chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trên bàn phường Vĩnh Lợi
Bảng 2.7 Kết quả đánh giá, phân loại cán bộ, công chức cấp xã, phường Vĩnh Lợi năm 2018 Xếp loại
Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ 2 10 2 10 2 10 4 20
Hoàn thành tốt nhiệm vụ 10 50 12 60 12 60 14 70
Hoàn thành nhiệm vụ nhưng còn có mặt hạn chế về chuyên môn 7 35 6 30 5 25 2 10
Không hoàn thành nhiệm vụ 1 5 0 0 1 5 0 0
(Nguồn: Văn phòng UBND phường Vĩnh Lợi) 19
Kết quả cho thấy công tác thanh tra, kiểm tra, đánh giá và phân loại cán bộ, công chức đã được thực hiện hiệu quả, đảm bảo đánh giá chính xác kết quả công việc của đội ngũ cán bộ, công chức trong cơ quan.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều ý kiến trái chiều cho rằng kết quả chưa chính xác và cần xem xét lại quy trình cũng như cách thức thực hiện để đảm bảo tính công bằng và minh bạch.
2.2 Đánh giá chung về chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trên bàn phường Vĩnh Lợi
2.2.1 Những kết quả đã đạt được
Trong thời gian qua, đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tại phường Vĩnh Lợi đã phát triển mạnh mẽ và có nhiều đóng góp quan trọng cho sự ổn định hoạt động của chính quyền địa phương, đồng thời thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của phường.
Đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã phường Vĩnh Lợi có trình độ chuyên môn cao, với phần lớn nhân sự sở hữu bằng cao đẳng và đại học Họ đã tham gia nhiều khóa đào tạo về chính trị, quản lý hành chính nhà nước và kỹ năng quản lý Ngoài ra, sau khi làm việc tại Ủy ban nhân dân các xã, thị trấn, nhiều cán bộ còn được đào tạo chuyên sâu trong lĩnh vực phụ trách của mình.
19 Thông báo số 82/TB-UBND ngày 15 tháng 12 năm 2018 của UBND phường Vĩnh Lợi về về đánh giá phân loại cán bộ công chức.
GVHD: Ths Huỳnh Thị Cẩm Hồng - 24 bàn phường Vĩnh Lợi, thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang, đã tổ chức cùng với ban nhân dân tỉnh và các Sở, ban ngành tỉnh Đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã đã được hình thành với trình độ chuyên sâu trong từng lĩnh vực quản lý Kỹ năng và trình độ của đội ngũ này cơ bản đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ trong quản lý.
Cán bộ, công chức cấp xã của phường Vĩnh Lợi đã tiếp cận với hình thức quản lý nhà nước hiện đại, được trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng nghiệp vụ, giúp vận hành bộ máy nhà nước một cách hiệu quả Đội ngũ lãnh đạo có trình độ năng lực cao, đáp ứng tốt yêu cầu công việc Những kết quả đạt được trong những năm qua cho thấy chất lượng cán bộ, công chức cấp xã của thành phố ngày càng được nâng cao, đáp ứng tốt hơn nhiệm vụ được giao.
Công tác quy hoạch cán bộ, công chức cấp xã tại thành phố được thực hiện theo chỉ đạo của Thành ủy và các cơ quan liên quan, nhằm đảm bảo tuân thủ các văn bản về biên chế và công tác cán bộ Việc quy hoạch được thực hiện một cách khoa học, hợp lý và kịp thời, đặc biệt là khi có cán bộ nghỉ hưu hoặc luân chuyển công tác Luôn có kế hoạch tuyển dụng và đề bạt cán bộ trước khi cán bộ tiền nhiệm rời vị trí, đảm bảo tính liên tục và ổn định trong bộ máy hành chính.
Do vậy, các vị trí trong cơ quan không bị bỏ trống làm ảnh hưởng đến sự Vận hành chung của bộ máy
Công tác quy hoạch cán bộ đã được thực hiện hiệu quả, tuy nhiên cần xem xét và điều chỉnh hợp lý trong các giai đoạn tiếp theo để đạt được sự đồng thuận trong cơ quan Việc này cần tuân thủ chỉ đạo từ cấp trên nhằm hoàn thiện bộ máy quản lý hành chính nhà nước cấp xã.
Lãnh đạo Thành ủy và Ủy ban nhân dân thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang đã tạo điều kiện thuận lợi cho cán bộ, công chức cấp xã tham gia nhiều khóa học bồi dưỡng chuyên môn Chương trình đào tạo không ngừng được đổi mới, kết hợp lý thuyết và thực hành, với hình thức đa dạng nhằm đáp ứng nhu cầu học tập Cán bộ, công chức trẻ được đào tạo bài bản tại các trường đại học, cao đẳng, thể hiện sự năng động và khả năng nắm bắt vấn đề mới, góp phần tích cực vào phát triển kinh tế xã hội của địa phương, đặc biệt là phường Vĩnh Lợi, luôn gương mẫu và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Thứ năm, về đạo đức công vụ Đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã của phường
Vĩnh Lợi thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, tích cực phấn đấu và rèn luyện, đồng thời tuân thủ nghiêm ngặt các chủ trương, chính sách và pháp luật của Đảng và Nhà nước Cán bộ, công chức cấp xã tại phường Vĩnh Lợi luôn duy trì sự đoàn kết và hợp tác chặt chẽ với các phòng, ban cấp thành phố để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao Đặc biệt, số lượng cán bộ, công chức vi phạm kỷ luật ngày càng giảm, cho thấy sự nghiêm túc trong việc thực hiện các quy định.
Vào thứ Sáu, việc thực hiện các chế độ chính sách cho cán bộ, công chức cấp xã tại phường Vĩnh Lợi được tiến hành theo đúng quy định của cơ quan quản lý cấp trên và các quy định trong Bộ luật Lao động, Luật Cán bộ công chức, cùng với các chế độ bảo hiểm xã hội cho người lao động Bên cạnh đó, công tác thi đua khen thưởng cho cán bộ, công chức cấp xã luôn được chú trọng, thể hiện sự quan tâm của lãnh đạo và các cơ quan đoàn thể đối với cán bộ, công chức, từ đó tạo động lực cho họ trong công việc và phát triển bản thân.
2.2.2 Những hạn chế, khuyết điểm
Thứ nhất, về chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã của phường Vĩnh
Phường Vĩnh Lợi vẫn đang trong quá trình cải thiện năng lực chuyên môn, với đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã chưa đồng đều về kiến thức chuyên môn, ngoại ngữ và tin học Một số công chức vẫn còn hạn chế về năng lực, trình độ và hiệu quả công tác, cần được đào tạo và nâng cao kỹ năng quản lý để đáp ứng tốt hơn các yêu cầu công việc.
Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, nhiều cán bộ, công chức cấp xã chưa thường xuyên cập nhật kiến thức và chưa nắm vững các quy định pháp luật mới Điều này dẫn đến sự lúng túng trong việc giải quyết thủ tục hành chính, đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân, cũng như trong các vấn đề về văn hóa và giáo dục tại khu phố, cụm dân cư Đặc biệt, trong các lĩnh vực quản lý như tư pháp và đất đai, nhiều cán bộ chưa được trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng chuyên môn, ảnh hưởng đến tính chuyên nghiệp và hiệu quả quản lý.
Thứ hai, trong công tác quy hoạch cán bộ còn chưa hợp lý tại một số bộ phận.
Chương trình và kế hoạch hiện tại chủ yếu mang tính đồng bộ, thiếu chuyên sâu và chưa sát thực tế Đảng ủy và Ủy ban nhân dân chỉ tập trung vào việc lựa chọn cán bộ kế cận cho nhu cầu trước mắt, chưa thực hiện tốt quy định về việc một chức danh có nhiều cán bộ dự nguồn và một cán bộ tham gia quy hoạch cho nhiều chức danh Việc giới thiệu cán bộ trẻ có triển vọng phát triển vào nguồn cũng chưa được mạnh dạn thực hiện, trong khi một số ban ngành và đoàn thể vẫn chưa thực sự đổi mới nhận thức.
GVHD: Ths Huỳnh Thị Cẩm Hồng - 26 bàn phường Vĩnh Lợi, thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang, nhấn mạnh rằng quy hoạch cán bộ chưa được thực hiện hiệu quả, với nhiều cán bộ chưa đạt tiêu chuẩn về tuổi tác, bằng cấp và thành tích Việc tạo nguồn nhân lực chưa được chú trọng, dẫn đến tình trạng đội ngũ cán bộ, công chức nữ và dân tộc thiểu số thiếu hụt cả về số lượng lẫn chất lượng Sự phụ thuộc vào quy hoạch đã hình thành "tư duy nhiệm kỳ", ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng công việc tại phường Vĩnh Lợi.
Một số giâi pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã
Chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tại phường Vĩnh Lợi hiện đã đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, nhưng để nâng cao hiệu quả quản lý hành chính nhà nước trong thời gian tới, cần cải thiện hơn nữa chất lượng đội ngũ này Dựa trên những hạn chế và nguyên nhân hiện tại, tôi đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực và hiệu quả làm việc của cán bộ, công chức cấp xã.
2.3.1 Nâng cao chất lượng quy hoạch cán bộ công chức cấp xã
Quy hoạch cán bộ, công chức không chỉ đơn thuần là lập kế hoạch chung mà còn cần xác định rõ yêu cầu, căn cứ, phạm vi, nội dung và phương pháp thực hiện Đây là một quá trình đồng bộ và mang tính khoa học, đảm bảo sự hiệu quả trong việc phát triển nguồn nhân lực.
Để tiến hành quy hoạch cán bộ, công chức, cần xác định rõ các căn cứ bao gồm thực trạng đội ngũ hiện tại, dự báo mô hình cơ cấu tổ chức trong tương lai, và các tiêu chuẩn đánh giá Đồng thời, cần chú trọng quy hoạch phù hợp với nhiệm vụ chính trị của địa phương và cơ quan.
Phạm vi quy hoạch cán bộ, công chức được thiết lập trong khoảng thời gian 5 đến 10 năm, với các điều chỉnh và bổ sung phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ chính trị của từng năm và từng giai đoạn.
Đối tượng quy hoạch cán bộ, công chức bao gồm những người làm việc tại các địa phương và cơ quan, tổ chức Nội dung quy hoạch yêu cầu về phẩm chất chính trị, đạo đức và năng lực của cán bộ, công chức Đối với cán bộ, công chức cấp xã tại phường Vĩnh Lợi, bên cạnh phẩm chất đạo đức cách mạng, còn cần có mối quan hệ thân thiện, tư tưởng kiên định, tinh thần phục vụ nhân dân, đạo đức công vụ tốt, và trình độ chuyên môn nghiệp vụ cao.
Quy hoạch cán bộ, công chức là một quy trình quan trọng, đòi hỏi việc thực hiện đầy đủ và chặt chẽ từng bước của quy trình.
- Xây dựng nội dung quy hoạch: mục tiêu, quy mô công chức
- Tổ chức thực hiện kế hoạch tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng
GVHD: Ths Huỳnh Thị Cẩm Hồng - 30 bàn phường Vĩnh Lợi, thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang
Điều chỉnh và luân chuyển cán bộ, công chức là cần thiết để tạo cơ hội cho họ học tập, rèn luyện và tích lũy kinh nghiệm ở nhiều vị trí công tác khác nhau.
- Đưa cán bộ, công chức dự nguồn vào các vị trí theo yêu cầu của quy hoạch
- Kiểm tra, tổng kết nhằm đánh giá và có biện pháp kịp thời bổ sung, hoàn chỉnh và nâng cao hiệu quả công tác quy hoạch
Để nâng cao hiệu quả công tác quy hoạch cán bộ, công chức, phường Vĩnh Lợi cần xây dựng nguồn cán bộ chất lượng thông qua cơ chế phát hiện, tuyển chọn và đào tạo hợp lý Cần chú trọng đến hai nguồn chính: cán bộ đủ tiêu chuẩn, đã qua rèn luyện và nguồn đảm bảo yêu cầu chuyển tiếp Đảng ủy và Ủy ban nhân dân phường cần tiến hành rà soát, đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức để quy hoạch hiệu quả, đồng thời giới thiệu nguồn nhân lực tại chỗ Việc xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng và luân chuyển cán bộ sẽ tạo điều kiện cho họ tiếp cận thực tiễn và phát triển năng lực.
2.3.2 Nâng cao chất lượng tuyển dụng cán bộ, công chức cấp xã
Tuyển dụng công chức là một yếu tố quyết định chất lượng đội ngũ cán bộ hiện tại và tương lai Để nâng cao hiệu quả công tác này, cần xây dựng các tiêu chuẩn tuyển dụng, chú trọng đến cả đức và tài, trong đó đức được coi là nền tảng Kết quả của quá trình tuyển dụng công chức phụ thuộc nhiều vào quy trình và cách tổ chức thực hiện.
Tuyển dụng công chức phải đảm bảo các nguyên tắc sau:
- Công khai, minh bạch, khách quan, đúng pháp luật;
- Đảm bảo tính cạnh tranh;
- Tuyển chọn đúng người đáp ứng được yêu câu nhiệm vụ;
Trong quá trình tuyển dụng công chức, ưu tiên sẽ được dành cho người có công và người dân tộc thiểu số Việc tuyển dụng cần dựa trên yêu cầu nhiệm vụ, vị trí việc làm cụ thể và căn cứ vào chỉ tiêu biên chế do cấp trên giao cho tổ chức.
Trong những năm qua, Ủy ban nhân dân phường Vĩnh Lợi và thành phố Rạch Giá chưa thực hiện tốt công tác tuyển dụng công chức, ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ nhân sự Để nâng cao chất lượng tuyển dụng, cần triển khai các giải pháp cụ thể nhằm cải thiện quy trình và tiêu chí tuyển chọn công chức tại phường Vĩnh Lợi, thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang.
Để đảm bảo công tác tuyển dụng cán bộ, công chức diễn ra công khai, minh bạch và khách quan, tỉnh Kiên Giang cần tuân thủ các quy định về tuyển dụng công chức của Nhà nước Đồng thời, cần xây dựng quy chế tuyển dụng phù hợp với thực tiễn địa phương, ưu tiên tuyển chọn những người tốt nghiệp đại học loại khá, giỏi, cũng như những ứng viên có bằng thạc sĩ, tiến sĩ Đặc biệt, cần chú trọng tuyển dụng các chuyên ngành còn thiếu và khó tuyển dụng để đáp ứng nhu cầu phát triển của tỉnh.
Nghiên cứu cần triển khai cơ chế và chính sách khuyến khích tuyển dụng nhằm thu hút nhân tài vào các cơ quan nhà nước, đặc biệt tại tỉnh Kiên Giang, nơi nhiều người tài không còn mặn mà làm việc trong khu vực công Hiện tượng công chức có trình độ rời bỏ để tìm kiếm cơ hội tốt hơn tại các công ty nước ngoài và tập đoàn liên doanh đang gia tăng, dẫn đến tình trạng "chảy máu chất xám" Để khắc phục, tỉnh cần có chính sách hợp lý nhằm giữ chân nhân tài Thời gian tập sự sau khi trúng tuyển rất quan trọng để công chức làm quen với công việc mới, do đó cần quy định rõ ràng về thời gian tập sự, người hướng dẫn, chế độ đãi ngộ và cách đánh giá kết quả Thi tuyển và tập sự là hai quá trình then chốt quyết định việc tiếp nhận nhân sự vào các cơ quan hành chính nhà nước.
Để tuyển chọn công chức hiệu quả, cần xác định rõ đối tượng, chỉ tiêu và tiêu chuẩn tuyển chọn dựa trên nhu cầu thực tế của công việc Các tiêu chuẩn này phải được xây dựng trong bàn tiêu chuẩn chức danh công chức và phù hợp với quy hoạch cán bộ của đơn vị Đồng thời, cần bám sát định hướng chung của Ủy ban nhân dân tỉnh, nhằm trẻ hóa đội ngũ công chức và nâng cao trình độ đáp ứng yêu cầu cải cách, hiện đại hóa hành chính nhà nước.
Sau khi tuyển dụng, cần bố trí cán bộ, công chức cấp xã một cách hợp lý để phát huy sở trường và tài năng của họ Hỗ trợ các bộ phận trong quá trình làm việc là rất quan trọng Căn cứ vào quy trình công tác cán bộ, việc sắp xếp và phân công công chức cần được thực hiện phù hợp với từng vị trí và khối lượng công việc Đồng thời, cần tăng cường số lượng công chức cho công tác thu thập, xử lý thông tin và quản lý rủi ro, nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý hành chính trong bối cảnh mới.
Công tác bố trí, sử dụng cán bộ, công chức cấp xã của phường Vĩnh Lợi trong thời gian tới phải đảm bảo các yêu cầu sau:
- Phải căn cứ vào nhiệm vụ chính trị, yêu cầu công tác, tình hình thực tế cán bộ, công chức của đơn vị
GVHD: Ths Huỳnh Thị Cẩm Hồng - 32 bàn phường Vĩnh Lợi, thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang
- Căn cứ dựa trên kết quả đánh giá, tuyển chọn
- Cần tạo sự gắn kết chặt chẽ giữa quy hoạch, đào tạo và sử dụng cán bộ, công chức
