Đề tài tốt nghiệp: Khai thác kỹ thuật hệ thống phanh xe Honda Civic Môc lôc Néi dung Trang Lêi nói đầu Chơng 1: Tổng quan 1.1 Tổng quan vỊ hƯ thèng phanh 1.2 Giíi thiƯu vỊ xe ôtô Honda Civic 22 Chơng 2: Kết cấu, nguyên lý làm việc hệ thống phanh xe ôtô Honda Civic 26 2.1 Bè trÝ chung hÖ thèng phanh 26 2.2 Cấu tạo, nguyên lý làm việc chung hệ thống phanh 26 2.3 Cấu tạo, nguyên lý làm việc phần tử hệ thống phanh 28 Chơng 3: Quy trình chẩn đoán, bảo dỡng sửa chữa hệ thống phanh xe ôtô Honda Civic 43 3.1 Nh÷ng lu ý sư dơng hƯ thèng phanh 43 3.2 Quy trình chẩn đoán h hỏng hệ thống phanh 44 3.3 Quy trình bảo dỡng kỹ thuật hệ thống phanh 56 3.4 Sửa chữa h hỏng thờng gặp hệ thống phanh 60 Chơng 4: Thiết kế dụng cụ đo chiều cao, hành trình bàn đạp phanh 64 4.1 Công dụng, yêu cầu 64 4.2 Kết cấu, nguyên lý làm việc 64 4.3 Tính toán thiết kế 66 Lời kết 69 Tài liệu tham khảo 70 LờI NóI ĐầU Nền công nghiệp ôtô giới ngày đà đạt đợc thành tựu cao khoa học kĩ thuật Sự cạnh tranh gay gắt thị trờng ô tô đà thúc đẩy đầu t nhiều nghiên cứu công nghệ cho ôtô Điều đà làm cho ôtô đại ngày đợc trang bị nhiều công nghệ tiên tiến dẫn đến mÉu m· kÕt cÊu chÊt lỵng sư dơng rÊt tèt Và hệ thống phanh nằm thay đổi Sinh viên thực hiện: Lê Đình Hng Lớp: Cơ khí ô tô HTKT-K10 Đề tài tốt nghiệp: Khai thác kỹ thuật hệ thống phanh xe Honda Civic Đồ ¸n khai th¸c kü tht hƯ thèng phanh trªn xe «t« Honda Civic nh»m t×m hiĨu kü vỊ kÕt cÊu kỹ thuật bảo dỡng, sửa chữa hệ thống Trong trình làm đồ án, trình độ thân, tài liệu, kiến thức thực tế thời gian hạn chế nên sai sãt V× vËy em kÝnh mong sù gãp ý chØ bảo thầy để đề tài em đợc hoàn thiện Và em xin chân thành cảm ơn thầy Ths Phạm Tất Thắng đà hớng dẫn giúp đỡ em tận tình để em hoàn thành đồ án Sinh viên thực Lê đình hng CHƯƠNG I TỉNG QUAN 1.1 Tỉng quan vỊ hƯ thèng phanh: 1.1.1 Công dụng, phân loại yêu cầu hệ thống phanh: Công dụng: Hệ thống phanh dùng để làm giảm tốc độ ô tô tốc độ đến dừng hẳn, để giữ cho ô tô đứng đợc đờng có độ dốc định Hệ thống phanh đảm bảo cho xe ô tô chạy an toàn tốc độ cao, nâng cao suất vận chuyển Phân loại: - Phân loại theo công dụng: + Hệ thống phanh + Hệ thống phanh dừng - Phân loại theo vị trí đặt cấu phanh + Phanh bánh xe Sinh viên thực hiện: Lê Đình Hng Lớp: Cơ khí ô tô HTKT-K10 Đề tài tốt nghiệp: Khai th¸c kü tht hƯ thèng phanh xe Honda Civic + Phanh trục truyền động (sau hộp số) - Phân loại theo kết cấu cấu phanh + Phanh guốc + Phanh đai + Phanh đĩa - Phân loại theo phơng thức dẫn động + Dẫn động phanh khí + Dẫn động phanh thuỷ lực + Dẫn động phanh khí nén (hơi) + Dẫn động phanh liên hợp (thuỷ lực + khí nén) + Dẫn động phanh có trợ lực - Phân loại theo mức tèi u cđa hƯ thèng + HƯ thèng phanh cã hệ thống điều hoà + Hệ thống phanh có hệ thống ABS, BA, EDB Yêu cầu: Hệ thống phanh phận quan trọng ô tô đảm nhận chức an toàn chủ động hệ thống phanh phải thoả mÃn yêu cầu sau đây: + Có hiệu phanh cao tất bánh xe trờng hợp + Hoạt động êm dịu để đảm bảo ổn định xe ô tô phanh + Điều khiển nhẹ nhàng để giảm cờng độ lao động ngời lái + Có độ nhạy cao để thích ứng nhanh với trờng hợp nguy hiểm + Đảm bảo việc phân bố mô men phanh bánh xe phải tuân theo nguyên tắc sử dụng hoàn toàn trọng lợng bám phanh với cờng độ + Cơ cấu phanh tợng tự xiết + Cơ cấu phanh phải có khả thoát nhiệt tốt + Có hệ số ma sát cao ổn định + Giữ đợc tỷ lệ thuận lực tác dụng lên bàn đạp phanh lực phanh sinh cấu phanh + Hệ thống phải có độ tin cậy, độ bền tuổi thọ cao + Bố trí hợp lý để dễ dàng điều chỉnh chăm sóc bảo dỡng 1.1.2 Cấu tạo, nguyên lý làm việc hệ thống phanh sử dụng ô tô: 1.1.2.1 Cơ cấu phanh: Cơ cấu phanh có nhiệm vụ tạo mômen phanh cần thiết nâng cao tính ổn định trình sử dụng cấu phanh phận trực tiếp làm giảm tốc độ góc bánh xe ô tô Ngày nay, cấu phanh loại tang trống với guốc phanh bố trí bên đợc sử dụng rộng rÃi Ngoài yêu cầu chung, cấu phanh phải Sinh viên thực hiện: Lê Đình Hng Lớp: Cơ khí ô tô HTKT-K10 Đề tài tốt nghiệp: Khai thác kỹ thuật hệ thống phanh xe Honda Civic đảm bảo đợc yêu cầu sau, nh mômen phanh phải lớn, luôn ổn định điều kiện bên cà chế ®é phanh thay ®ỉi (nh tèc ®é xe, sè lÇn phanh, nhiệt độ môi trờng) Cơ cấu phanh tang trèng (C¬ cÊu phanh guèc): a C¬ cÊu phanh cã guốc phanh có điểm đặt cố định riêng rẽ phía, có lực dẫn động Hình 1.1: Cơ cấu phanh có guốc phanh có điểm đặt cố định riêng rẽ phía, có lực dẫn động 1-Cam lệch tâm; 2-Chốt có vòng đệm lệch tâm Với cách bố trí nh lực dẫn động nhau, tham số guốc phanh giống mômen ma sát gc phanh tríc cã xu híng cêng ho¸ cho lùc dẫn động, phía sau phanh sau có xu hớng chống lại lực dẫn động xe chuyển động lùi có tợng ngợc lại Cơ cấu phanh đợc gọi cấu phanh không cân với số lần phanh xe chuyển động tiến hay lùi, nên cờng độ hao mòn ma sát trớc lớn ma sát sau nhiều Để cân hao mòn hai ma sát, sưa ch÷a cã thĨ thay thÕ cïng mét lóc, ngời ta làm ma sát trớc dài sau Kết cấu loại cấu phanh (hình 1.1) khe hở guốc phanh trống phanh đợc điều chỉnh cam lệch tâm định tâm guốc phanh chốt có vòng đệm lệch tâm điểm cố định b Cơ cấu phanh có guốc phanh có điểm đặt cố định riêng rẽ phía, guốc phanh có dịch chuyển góc nh Cơ cấu phanh (hình 1.2) có mômen ma sát sinh guốc phanh Trị số mômen không thay đổi xe chuyển động lùi, cấu phanh có cờng độ ma sát ma sát nh đợc gọi cấu phanh cân bằng, kết cấu cụ thể loại cấu thể hình 1.2 profin cam ép đối xứng nên guốc phanh có dịch chuyển góc nh Để điều chỉnh khe hở trống phanh guốc phanh có bố trí cấu trục vít, bánh vít nhằm thay đổi vị trí cam ép chốt lệch tâm điểm đặt cố định Sinh viên thực hiện: Lê Đình Hng Lớp: Cơ khí ô tô HTKT-K10 Đề tài tốt nghiƯp: Khai th¸c kü tht hƯ thèng phanh xe Honda Civic Hình 1.2: Cơ cấu phanh có guốc phanh có điểm đặt cố định riêng rẽ phía, guốc phanh có dịch chuyển góc nh 1-Cam quay; 2-Lò xo; 4-Trống phanh; 5-Chốt lệch; 6-Bầu phanh c Cơ cấu phanh có guốc phanh có điểm đặt cố định riêng rẽ hai phía, có lực dẫn động Hình 1.3: Cơ cấu phanh có guốc phanh có điểm đặt cố định riêng rẽ vỊ hai phÝa, cã lùc dÉn ®éng b»ng 1-Xi lanh phơ; 2-Lß xo; 3- Cam quay ; 4- Trèng phanh; 5-Chốt lệch tâm; 6-Bầu phanh Cơ cấu phanh thuộc loại cân bằng, cờng độ hao mòn ma sát giống độ làm việc cđa hai gc phanh nh xe chun ®éng lùi, mômen phanh giảm xuống nhiều hiệu phanh tiến lùi khác Cơ cấu điều chỉnh khe hở trống phanh guốc phanh cam lệch tâm chốt lệch tâm d Cơ cấu phanh loại bơi Cơ cấu dùng hai xi lanh làm việc tác dụng lực dẫn động lên đầu đầu dới guốc phanh, phanh guốc phanh dịch chuyển theo chiều ngang ép má phanh sát vào trống phanh Nhờ ma sát nên guốc phanh bị theo chiều trống phanh guốc phanh tác dụng lên piston lực Sinh viên thực hiện: Lê Đình Hng Lớp: Cơ khí ô tô HTKT-K10 Đề tài tốt nghiệp: Khai thác kỹ thuật hệ thống phanh xe Honda Civic đẩy ống xi lanh làm việc tỳ sát vào điểm cố định, với phơng án kết cấu hiệu phanh tiến lùi Hình 1.4: Cơ cấu phanh loại bơi 1-Xi lanh phanh; 2-Lò xo e Cơ cấu phanh tự cờng hoá Hình 1.5: Cơ cấu phanh tự cờng hoá 1-Lò xo; 2-Xi lanh; 3-Lò xo; 4-ốc điều chỉnh Theo kết cấu guốc phanh sau đợc tỳ vào chốt cố định thân guốc phanh sau lại đóng vai trò chốt chặn gc phanh tríc Lùc dÉn ®éng cđa gc phanh sau lực dẫn động guốc phanh trớc thông qua chốt tỳ trung gian, từ điều kiện cân theo phơng ngang lực tác dụng lên guốc phanh trớc xác định đợc lực tác dụng lên guốc trớc Cơ cấu phanh thuộc loại không cân bằng, hao mòn guốc phanh sau lớn gc phanh tríc rÊt nhiỊu, xe lïi m«men phanh giảm nhiều Do guốc phanh sau mòn nhiều guốc phanh trớc nên ma sát guốc phanh sau dài ma sát guốc phanh trớc Điều chỉnh khe hở guốc phanh trống phanh cấu ren chốt tỳ trung gian làm thay đổi chiều dài chốt Cơ cấu phanh đĩa: Sinh viên thực hiện: Lê Đình Hng Lớp: Cơ khí ô tô HTKT-K10 Đề tài tốt nghiệp: Khai th¸c kü tht hƯ thèng phanh xe Honda Civic Phanh đĩa ngày đợc sử dụng nhiều ô tô con, có hai loại phanh đĩa: a-Loại phanh cố định b-Loại phanh di động Hình 1.6: Cơ cấu phanh đĩa + Phanh đĩa có phanh cố định (hình a) có hai xi lanh công tác đặt hai bên đĩa phanh Khi phanh hai piston đẩy vào hai bên đĩa phanh + Phanh đĩa có phanh di động (hình b) bố trí xi lanh gắn vào bên má Giá xi lanh đợc di chuyển trục dẫn hớng dẫn nhỏ Khi phanh piston đẩy ép má phanh vào bên ®Üa phanh, ®ång thêi ®Èy cµng phanh di chun theo chiều ngợc lại kéo má phanh lại ép vào mặt bên đĩa phanh Do làm bánh xe dừng lại 1.1.2.2 Dẫn động phanh: Dẫn động phanh khí: Hiện xe đại dẫn động phanh kiểu khí đợc sư dơng trªn hƯ thèng phanh dõng víi mét sè kiểu dẫn động tuỳ theo cách bố trí phanh dừng tác động vào bánh xe hay tác động vào trục thø cÊp hép sè a Mét sè kiĨu dÉn ®éng phanh khí: * Dẫn động phanh dừng tác động lên trục thứ cấp hộp số: Hình 1.7: Dẫn động phanh khí kiểu đòn với cấu phanh bố trÝ ë trơc hép sè 1-M¸ phanh; 2-Tang trèng; 3-Chốt lệch tâm điều chỉnh khe hở phía dới; 4-Trục thứ cấp hộp số; 5-Lò xo hồi vị; 6-Trục đào; 7-Vành rẻ quạt; 8-Ti; 9-Cần; 10-Răng rẻ quạt; 11-Tay hÃm * Dẫn động phanh dừng tác động lên bánh xe: Sinh viên thực hiện: Lê Đình Hng Lớp: Cơ khí ô tô HTKT-K10 Đề tài tốt nghiệp: Khai thác kỹ thuật hệ thống phanh xe Honda Civic Hình 1.8: Dẫn động phanh dừng tác động lên bánh sau 1-Tay phanh; 2-Thanh dẫn; 3-Con lăn dây cáp; 4-Dây cáp; 5-Trục; 6-Thanh kéo; 7Thanh cân bằng; 8,9-Dây cáp dẫn động; 10-Giá; 11,13-Mâm phanh; 12-Xi lanh phanh bánh xe b Nguyên lý làm việc: Nguyên lý làm việc (cho hai loại trên) truyền động nhờ cấu khí nh tay đòn, dây cáp lực tác động từ tay chân ngời lái xe đợc truyền tới cấu phanh thông qua đòn kéo, đòn kéo kết hợp dây cáp thông thờng đòn kéo có quan hệ hình học với theo nguyên tắc tăng dần tỷ số truyền c Ưu, nhợc điểm: - Ưu điểm: cấu tạo đơn giản giá thành rẻ, độ tin cậy làm việc cao, độ cứng vững dẫn động không thay đổi làm việc lâu dài - Nhợc điểm: hiệu suất trun lùc kh«ng cao, thêi gian phanh lín,lùc phanh nhá, khó đảm bảo phanh đồng thời tất bánh xe độ cứng vững dẫn động phanh không nh nhau, khó đảm bảo phân bố lực phanh cần thiết cấu Dẫn động phanh thuỷ lực: Dẫn động phanh thuỷ lực(dầu) đợc ¸p dơng réng r·i trªn hƯ thèng phanh chÝnh cđa loại ô tô du lịch, ô tô tải nhỏ trung bình Dẫn động phanh hệ thống chi tiết truyền lực tác dụng bàn đạp đến cấu phanh làm cho guốc phanh bung nhằm thực trình phanh, phanh dầu chất lỏng đợc sử dụng để truyền dẫn lực tác dụng nêu Đặc điểm quan trọng dẫn động phanh dầu bánh xe đợc phanh lúc áp suất đờng ống bắt đầu tăng lên tất má phanh ép sát vào trống phanh Dẫn động phanh dầu có u điểm sau: - Có thể phân bố lực nhanh bánh xe guốc phanh theo yêu cầu thiết kế - Có hiệu suất cao,độ nhạy tốt ,kết cấu đơn giản Sinh viên thực hiện: Lê Đình Hng Lớp: Cơ khí ô tô HTKT-K10 Đề tài tốt nghiệp: Khai thác kỹ thuật hệ thống phanh xe Honda Civic - Có khả dùng nhiều loại ô tô khác mà cần thay đổi cấu phanh + Nhợc điểm: - Không thể tạo đợc tỷ số truyền lớn, phanh dầu cờng hoá dùng ô tô có trọng lợng toàn nhỏ, phải kết hợp với trợ lực Hình 1.9: Sơ đồ dẫn động phanh thuỷ lực dòng 1-Bàn đạp; 2-Xi lanh chính; 3-Đờng ống dẫn; 4-Cơ cấu phanh - Đối với dẫn động phanh dòng có chỗ bị rò (chảy dầu) tất hệ thống phanh không làm việc, để khắc phục nhợc điểm ngời ta dùng loại dẫn động hai dòng, loại có u điểm dòng bị hỏng dòng lại làm việc bình thờng nhiên hiệu phanh có giảm, đảm bảo an toàn chuyển động Hình 1.10: Sơ đồ dẫn động phanh thuỷ lực hai dòng 1-Bàn đạp phanh; 2-Trợ lực phanh; 3,9-Xilanh phanh; 4-Càng phanh đĩa; 5-Má phanh đĩa ; 6-Đĩa phanh; 7-Phanh tang trèng; 6-§Üa phanh; 7-Phanh tang trèng; 8-Guèc phanh Cấu tạo gồm ba phần chính: dẫn động phanh, cấu phanh trợ lực phanh Dẫn động bố trí khung xe gồm: bàn đạp phanh, xy lanh chính, đờng dầu phanh Cơ cấu phanh đặt bánh xe gåm: xy lanh phanh, guèc phanh, lß xo håi Sinh viên thực hiện: Lê Đình Hng Lớp: Cơ khí ô tô HTKT-K10 Đề tài tốt nghiệp: Khai thác kỹ tht hƯ thèng phanh xe Honda Civic vÞ, trèng phanh (hoặc đĩa phanh) Bộ trợ lực có tác dụng làm giảm nhẹ lực tác dụng ngời lái lên bàn đạp phanh Dẫn động phanh khí nén (sơ đồ hình 1.11) a Nguyên lý làm việc: Máy nén khí cấp khí nén đợc dẫn động từ động bơm khí nén qua bình lắng đến bình chứa khí nén 3, áp suất đợc khống chế qua đồng hồ Khi ngời lái đạp bàn đạp phanh ®ång thêi më ®êng khÝ nÐn tõ van phanh 4, khí nén từ bình chứa qua van phân phối đến bầu phanh 5,6 Màng bầu phanh bị ép qua cấu dẫn động làm cam phanh quay Vấu cam tỳ vào đầu guốc phanh, ép guốc phanh sát vào trống phanh thực trình phanh So sánh phanh dầu phanh khí: Khi dùng phanh dầu lực tác dụng lên bàn đạp phanh lớn so với phanh khí lực sinh để tạo áp suất bầu chứa dầu hệ thống phanh phanh khí nén, tác dụng ngời lái mở đờng khí nén van phân phối Hình 1.11: Hệ thống dẫn động phanh khí nén 1-Máy nén khí; 2-Bình lắng nớc dầu; 3-Bình khí nén; 4-Van phanh; 5,6-Bầu phanh; 7-Bàn đạp phanh; 8-Đồng hồ áp suất; 9-Cam quay; 10-Guốc phanh; 11-Tang trống phanh b Ưu, nhợc điểm, phạm vi sử dụng : - Ưu điểm: Lực tác dụng lên bàn đạp nhỏ,có u điểm đặc biệt bố trí đoàn xe, dễ dàng khí hoá khiển dễ dàng cung cÊp cho c¸c bé phËn kh¸c cã sư dơng khí nén - Nhợc điểm: Độ nhạy thấp, khối lợng chi tiết nhiều, kích thớc lớn, giá thành cao - Phạm vi sử dụng: Phanh khí đợc dùng xe tải trung bình, lớn xe chuyên dùng Dẫn động phanh kết hợp: (khí nén thuỷ lực) Dẫn động phanh kết hợp kết hợp thuỷ lực khí nén phần thuỷ lực có kết cấu nhỏ gọn trọng lợng nhỏ đồng thời bảo đảm cho độ nhạy Sinh viên thực hiện: Lê Đình Hng 10 Lớp: Cơ khí ô tô HTKT-K10 .. .Đề tài tốt nghiệp: Khai thác kỹ thuật hệ thống phanh xe Honda Civic Đồ án khai thác kỹ thuật hệ thống phanh xe ôtô Honda Civic nhằm tìm hiểu kỹ kết cấu kỹ thuật bảo dỡng, sửa chữa hệ thống. .. HTKT-K10 Đề tài tốt nghiệp: Khai thác kỹ thuật hệ thống phanh xe Honda Civic A Theo A H×nh 1.21: TuyÕn hình xe ô tô Honda Civic 1.2.2 Đặc điểm hệ thống tổng thành: Xe ô tô Civic loại xe đầu tiên,... lực phanh đến bánh xe Sinh viên thực hiện: Lê Đình Hng 17 Lớp: Cơ khí ô tô HTKT-K10 Đề tài tốt nghiệp: Khai thác kỹ thuật hệ thống phanh xe Honda Civic Hình 1.20.a: Sơ đồ làm việc xe với hệ thống