Đẩy mạnh xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang các nớc trong AFTA Mở đầu Vào thập niên cuối cùng của thế kỷ XX, dới tác động của cách mạng khoa học và công nghệ, mà chủ yếu là cách mạng thông tin, các quan hệ kinh tế thơng mại quốc tế đã phát triển hết sức mạnh mẽ. Tự do hoá thơng mại và hội nhập kinh tế quốc tế nổi lên nh là một xu thế khách quan lôi cuốn các nớc, vừa thúc đẩy hợp tác vừa tăng cờng sức ép cạnh tranh và tính phụ thuộc lẫn nhau giữa các nền kinh tế. Mở cửa để phát triển đã trở thành một nhu cầu vừa cấp thiết, vừa cơ bản, lâu dài, đối với mọi quốc gia trên thế giới. Nhiều khối thơng mại tự do đã đợc thành lập giữa các quốc gia đang phát triển cũng nh giữa họ với các nớc phát triển nh Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu á - Thái Bình Dơng (APEC), Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN (AFTA), Khu viực Mởu dịch Tự do Bắc Mỹ (NAFTA), Khối thị trờng chung Nam Mỹ (MERCOSUR) . Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng số hiệp định thơng mại khu vực đợc ký kết giữa các quốc gia đang phát triển tuy nhiều nhng khả năng thành công của chúng là không lớn vì trong nhiều trờng hợp có sự khác biệt quá lớn trong lợi ích thu đợc từ chơng trình tự do hoá thơng mại giữa các nớc thành viên. Tuy nhiên, các nớc đang phát triển vẫn đang hào hứng tìm kiếm các thoả thuận khu vực bởi họ coi đây là "bãi tập cấp tiểu vùng" lý tởng trớc khi bớc vào sân chơi lớn hơn - nền kinh tế toàn cầu. Quá trình toàn cầu hoá kinh tế đã mở ra những cơ hội và tạo điều kiện cho các quốc gia dân tộc trên thế giới tận dụng những lợi thế so sánh của mình cho tăng trởng kinh tế và phát triển xã hội nhng cũng đặt mỗi quốc gia, dân tộc dới sức ép cạnh tranh và thách thức gay gắt, nhất là đối với các nớc đang phát triển. Các nớc này vẫn do dự cha muốn tiến sâu vào nền kinh tế toàn cầu hoá do e ngại mặt trái của nó. Nhất là trong bối cảnh nền kinh tế thế giới hiện nay bị chi phối mạnh mẽ bởi lợi ích của các quốc gia phát triển. Vì vậy, khu vực hoá vừa là sự chuẩn bị vừa là giải pháp tình thế trớc sức ép ngày càng lớn của toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế thế giới. Nguyễn Anh Tú Lớp A7 K38B 1 Đẩy mạnh xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang các nớc trong AFTA Trong thế giới đang phát triển, khu vực mậu dịch tự do AFTA đợc coi là một trong những khu vực thơng mại tự do có triển vọng nhất. Nhằm thực hiện chiến lợc phát triển kinh tế xã hội theo định hớng "xây dựng nền kinh tế mở, h- ớng về xuất khẩu, hội nhập với khu vực và toàn cầu", Việt Nam đã tham gia AFTA và bắt đầu thực hiện chơng trình cắt giảm thuế quan theo Hiệp định u đãi có hiệu lực chung CEPT . Là một quốc gia kém phát triển hơn, Việt Nam không tránh khỏi những thua thiệt trong quan hệ buôn bán với các nớc ASEAN trong khuôn khổ AFTA. Do đó, đẩy mạnh xuất khẩu sang các nớc ASEAN là vấn đề khó khăn cần phải giải quyết nhằm giảm bớt chênh lệch trong cán cân thơng mại, đảm bảo thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế trong ngắn hạn cũng nh dài hạn. Hoạt động xuất khẩu của Việt Nam thời gian qua đã góp phần giải quyết những khó khăn của nền kinh tế, khai thác đợc nội lực và phát huy đợc tiềm năng lợi thế so sánh của đất nớc. Tuy nhiên, công tác xuất khẩu vẫn còn nhiều tồn tại nh quy mô kim ngạch xuất khẩu còn nhỏ bé, cơ cấu mặt hàng xuất khẩu còn ở trình độ lạc hậu, sức cạnh tranh yếu, thị trờng xuất khẩu còn bấp bênh chủ yếu là thị trờng gần, còn phụ thuộc vào các thị trờng trung gian; thiếu hợp đồng lớn và dài hạn; cha tạo dựng đợc hệ thống những bạn hàng lớn, gắn bó . Trong thời gian tới, cùng với lộ trình tham gia ngày càng sâu vào AFTA, sức ép mở cửa thị trờng ngày càng lớn đòi hỏi chúng ta phải có chính sách th- ơng mại quốc tế phù hợp và hữu hiệu để có thể mở rộng thị trờng và gia tăng hoạt động xuất khẩu hàng hoá, đặc biệt là thị trờng ASEAN. Do vậy, việc phân tích và đánh giá hoạt động xuất khẩu hàng hoá nói chung và một số mặt hàng xuất khẩu chủ yếu nói riêng vào ASEAN để từ đó đề xuất những giải pháp nhằm thúc đẩy xuất khẩu hàng hoá vào thị trờng này có ý nghĩa lý luận và thực tiễn cao. Vì vậy qua quá trình học tập và nghiên cứu, em đã chọn đề tài "Đẩy mạnh xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang các nớc ASEAN trong khuôn khổ AFTA" cho khoá luận tốt nghiệp của mình. Khoá luận gồm ba phần: Nguyễn Anh Tú Lớp A7 K38B 2 Đẩy mạnh xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang các nớc trong AFTA Chơng I: Một số vấn đề cơ bản về xuất khẩu và sự hình thành khu vực mậu dịch tự do ASEAN (AFTA) Chơng II: Hoạt động xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam vào các nớc ASEAN trớc và sau khi tham gia AFTA. Chơng III: Những giải pháp cơ bản nhằm thúc đẩy xuất khẩu hàng hoá Việt Nam vào thị trờng các nớc ASEAN. Do khả năng và thời gian có hạn, khoá luận không tránh khỏi những khiếm khuyết. Em rất mong nhận đợc những ý kiến đóng góp của thầy cô và các bạn nhằm hoàn thiện hơn kiến thức của mình. Hà Nội, ngày 15 tháng 12 năm 2003 Sinh viên Nguyễn Anh Tú Nguyễn Anh Tú Lớp A7 K38B 3 Đẩy mạnh xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang các nớc trong AFTA Chơng I Một số vấn đề cơ bản về xuất khẩu và sự hình thành khu vực mậu dịch tự do ASEAN -AFTA I. Cơ sở lý luận về đẩy mạnh xuất khẩu trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế 1. Vai trò của xuất khẩu hàng hoá. Trong xu thế hội nhập để phát triển, thơng mại quốc tế là một bộ phận quan trọng, gắn liền với tiến trình hội nhập và có vai trò quyết định đến lợi thế của một quốc gia trên thị trờng khu vực và thế giới. Vì vậy, thúc đẩy giao lu th- ơng mại quốc tế nói chung và đẩy mạnh xuất khẩu hàng hoá dịch vụ nói riêng là hớng u tiên phát triển kinh tế quan trọng hàng đầu của mỗi quốc gia. 1.1. Xuất khẩu giúp các quốc gia tận dụng lợi thế so sánh. Các quốc gia khai thác tốt các nguồn lực cho phát triển kinh tế thông qua việc tập trung vào sản xuất và xuất khẩu các mặt hàng mình có lợi thế so sánh. Sức cạnh tranh của hàng hoá đợc nâng cao, nền kinh tế tăng trởng nhanh và ổn định hơn do các nguồn lực đợc phân bố hiệu quả hơn. Quá trình này cũng mở ra cơ hội lớn cho tất cả các nớc, nhất là các quốc gia đang phát triển, tiến hành công nghiệp hoá dựa trên thành quả của cuộc cách mạng khoa học công nghệ. 1.2. Xuất khẩu tạo nguồn vốn chủ yếu cho nhập khẩu phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá. Con đờng tất yếu để thoát khỏi tình trạng nghèo và kém phát triển của n- ớc ta là công nghiệp hoá theo những bớc đi thích hợp. Muốn công nghiệp hoá, phải có số vốn ngoại tệ lớn cho nhập khẩu máy móc, thiết bị kỹ thuật tiên tiến. Mỗi quốc gia thu đợc ngoại tệ từ các nguồn: đầu t nớc ngoài, xuất khẩu hàng hoá, vay nợ, viện trợ. Đầu t nớc ngoài, viện trợ và vay nợ rất quan trọng nhng rồi cũng phải hoàn lại về sau dới hình thức này hay hình thức khác. Hơn nữa, nguồn vốn này chỉ chảy vào trong nớc thuận lợi khi các nhà đầu t, ngời cho vay thấy đợc khả năng xuất khẩu- nguồn vốn ngoại tệ duy nhất để trả nợ. Trên thực tế, trong các nguồn ngoại tệ thu về, xuất khẩu luôn chiếm phần rất lớn. Bảng 1: Các nguồn thu ngoại tệ chủ yếu của Việt Nam Nguyễn Anh Tú Lớp A7 K38B 4 Đẩy mạnh xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang các nớc trong AFTA Đơn vị: triệu USD Năm Du lịch Xuất khẩu FDI ODA Tổng 1995 390,0 5.449 6.530,8 612 12.981,8 1996 291,5 7.256 8.497,3 985 17.029,8 1997 325,4 9.185 4.649,1 1.015 15.174,5 1998 258,3 9.340 3.897,4 1.430 14.925,7 1999 265,2 11.540 1.568,0 1.452 14.816,2 2000 - 14.308 2.012,0 1.500 17.820,0 2001 1.360,0 15.100 2.436,0 1.750 20.646,0 2002 Nguồn: Niên giám thống kê 2000, TS.Kim Ngọc (chủ biên) Kinh tế TG 2001-2002 Đặc điểm và triển vọng, NXB Chính trị Quốc gia 1.3. Xuất khẩu đóng góp vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thúc đẩy sản xuất phát triển. Xuất khẩu tác động tới sản xuất và chuyển dịch cơ cấu theo hai cách tuỳ thuộc vào cách nhìn nhận hoạt động này. Một là, xuất khẩu chỉ là việc đẩy ra thị trờng thế giới những sản phẩm thừa, không tiêu dùng hết ở nội địa, tức là bán những gì ta có. Đối với nền kinh tế còn lạc hậu, kém phát triển nh nớc ta, nếu chỉ trông vào sự d thừa của sản xuất thì kim ngạch xuất khẩu rất nhỏ bé và không có tác dụng thúc đẩy sản xuất phát triển, chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Hai là, coi thị trờng thế giới là điểm khởi đầu của sản xuất, để hớng tới thoả mãn nhu cầu rộng lớn trên thị trờng này. Tức là, xuất khẩu những gì thị tr- ờng ngoài nớc cần. Điều này có tác dụng thúc đẩy sản xuất phát triển và chuyển dịch cơ cấu kinh tế thông qua các tác động sau: Tạo ra những nghành sản xuất mới hớng về xuất khẩu. Các ngành này trớc đây không có điều kiện phát triển do nhu cầu trong nớc không có hay nhỏ hẹp. Khi mở cửa ra thị trờng thế giới rộng lớn, nghành sản xuất các mặt hàng này phát triển mạnh mẽ. Bên cạnh đó, các nghành sản suất hàng xuất khẩu sẽ tạo cơ hội cho việc phát triển các nghành khác có liên quan phát triển thuận lợi. Chẳng hạn khi phát triển ngành da giầy xuất khẩu sẽ tạo cơ hội cho sự phát triển của ngành chăn nuôi gia súc, thuộc gia cũng nh nghành cơ khí chế tạo máy móc, thiết bị phục vụ nó. Xuất khẩu mở rộng thị trờng tiêu thụ sản phẩm, nhờ vậy sản xuất có thể phát triển ổn định, tận dụng đợc lợi thế theo quy mô. Thông qua xuất khẩu, hàng hoá của ta sẽ tham gia cạnh tranh trên thị trờng thế giới về chất lợng, giá cả, chính sách phân phối, . Cuộc cạnh tranh Nguyễn Anh Tú Lớp A7 K38B 5 Đẩy mạnh xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang các nớc trong AFTA khốc liệt này đòi hỏi chúng ta phải tổ chức lại sản xuất, hình thành cơ cấu sản xuất luôn thích ứng đợc với thay đổi của thị trờng. 1.4 Xuất khẩu giải quyết công ăn việc làm và cải thiện đời sống ngời dân. Sản xuất hàng xuất khẩu là khu vực thu hút hàng triệu lao động vào làm việc với thu nhập khá và ổn định. Xuất khẩu còn tạo nguồn ngoại tệ để nhập khẩu vật phẩm tiêu dùng thiết yếu phục vụ đời sống và đáp ứng nhu cầu tiêu dùng ngày càng phong phú của nhân dân. 1.5 Xuất khẩu là cơ sở để mở rộng và thúc đẩy các mối quan hệ kinh tế đối ngoại Xuất khẩu tăng cờng địa vị kinh tế chính trị của mỗi quốc gia trên trờng quốc tế. Xuất khẩu và quan hệ kinh tế đối ngoại khác có mối quan hệ chặt chẽ, tác động qua lại lẫn nhau. Hoạt động xuất khẩu có thể đi trớc mở đờng cho các quan hệ kinh tế đối ngoại khác phát triển nh: tín dụng, đầu t, vận tải, bảo hiểm, chuyển giao công nghệ, . Mặt khác, tham gia sâu và giữ vị trí ngày càng quan trọng trên thị trờng thế giới làm tăng cờng địa vị kinh tế cũng nh chính trị của mỗi quốc gia. 2. Các lý thuyết chính về thơng mại. 2.1. Mô hình cổ điển về lợi thế so sánh của David Ricardo. Nhà kinh tế học ngời Anh David Ricardo đã xây dựng lý thuyết về lợi thế so sánh vào năm 1817. Ông cho rằng các nớc có lợi thế tuyệt đối (hay bất lợi thế tuyệt đối) trong sản xuất tất cả các sản phẩm vẫn thu đợc lợi ích thông qua thơng mại quốc tế bằng cách hy sinh sản lợng kém hiệu quả để sản xuất ra sản lợng có hiệu quả hơn. Thực chất, lợi thế tuyệt đối chỉ sự khác biệt về chi phí cơ hội. Vì vậy, những lợi ích do chuyên môn hoá và ngoại thơng mang lại phụ thuộc vào lợi thế so sánh chứ không phải lợi thế tuyệt đối. Theo đó, mỗi nớc sẽ có lợi nếu chuyên môn hoá và xuất khẩu các hàng hoá mà họ sản xuất tơng đối có hiệu quả hơn các nớc khác và nhập khẩu những hàng hoá mà mình sản xuất với chi phí tơng đối cao. 2.2. Lý thuyết tân cổ điển về lợi thế so sánh của Heckscher- Ohlin. Lý thuyết về lợi thế so sánh của David Ricardo không giải thích đợc nguyên nhân xuất hiện của lợi thế so sánh và vì sao các nớc khác nhau lại có chi phí cơ hội khác nhau. Để khắc phục hạn chế này, hai nhà kinh tế học Thuỵ Điển là Eli Heckscher và Bertil Ohlin trong tác phẩm Thơng mại liên khu vực và quốc tế đã chỉ ra rằng nguồn gốc của lợi thế so sánh là sự u đãi về các yếu tố sản xuất. Do đó, lý thuyết H-O còn đợc gọi là lý thuyết so sánh tỷ lệ các yếu tố vốn có Nguyễn Anh Tú Lớp A7 K38B 6 Đẩy mạnh xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang các nớc trong AFTA trong khả năng cung ứng các nguồn lực (chủ yếu là đất đai, lao động, vốn) khi chuyên môn hoá quốc tế. Theo lý thuyết H-O các nớc sẽ thu lợi qua buôn bán nếu xuất khẩu những hàng hoá đợc sản xuất bằng việc sử dụng ở mức cao yếu tố sản xuất mà nớc đó có tơng đối nhiều (và rẻ) và nhập khẩu những hàng hoá mà việc sản xuất đòi hỏi sử dụng ở mức cao những yếu tố sản xuất mà nớc mình có rất ít. Do đó, trong một nền kinh tế mở, mỗi nớc đều hớng đến chuyên môn hoá các nghành sản xuất cho phép sử dụng nhiều nhất các nguồn lực sản xuất mà đối với nớc đó là thuận lợi nhất (ví dụ nh: tài nguyên, lao động, vốn .). Tuy còn có những khuyết điểm lý luận trớc thực tiễn thơng mại quốc tế luôn biến đổi phức tạp, song quy luật này vẫn đang là quy luật chi phối động thái phát triển của thơng mại quốc tế và có ý nghĩa chỉ đạo thực tiễn quan trọng đối với các quốc gia đang phát triển. Những nớc này đa số là đông dân, thừa lao động nhng nghèo vốn, do đó, trong giai đoạn đầu công nghiệp hoá đất nớc vẫn tập trung sản xuất và xuất khẩu những hàng hoá sử dụng nhiều lao động và nhập khẩu những hàng hoá sử dụng nhiều vốn. Sự lựa chọn những hàng hoá xuất khẩu phù hợp với các lợi thế so sánh về các nguồn lực sản xuất vốn có là điều kiện cần thiết để các nớc đang phát triển nhanh chóng hội nhập vào sự phân công lao động và hợp tác thơng mại quốc tế, và trên cơ sở lợi ích thơng mại thu đợc sẽ đẩy nhanh sự tăng trởng và phát triển kinh tế ở những nớc này. 2.3. Học thuyết về chu kỳ sống của sản phẩm quốc tế. Vào giữa những năm 60 của thế kỷ XX, Raymond Vernon đã đa ra lý thuyết chu kỳ sống quốc tế của sản phẩm để giải thích thơng mại quốc tế đối với các mặt hàng chế biến, lý thuyết này dựa trên sự vận động của một mặt hàng theo chu kỳ sống của nó (từ giai đoạn sản phẩm mới đến giai đoạn chín muồi và chuẩn hoá) để xác định mặt hàng đó sẽ đợc sản xuất ở đâu. Giai đoạn 1: Giai đoạn sản xuất mới: mức cầu cao của khách hàng ở một quốc gia công nghiệp sẽ thúc đẩy một công ty thiết kế và đa ra một sản phẩm mới. Sản xuất đợc tổ chức ở nơi diễn ra hoạt động nghiên cứu và phát triển nên nhà sản xuất luôn có những cải tiến trong sản phẩm cho phù hợp với thị hiếu ngời tiêu dùng, từng bớc hoàn thiện sản phẩm. Nhu cầu trong nớc ngày càng mở rộng và vào cuối giai đoạn này sản phẩm mới bắt đầu đợc xuất khẩu ra thị trờng nớc ngoài. Nớc phát minh Nguyễn Anh Tú Lớp A7 K38B 7 Đẩy mạnh xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang các nớc trong AFTA Số đơn vị sản phẩm 160 120 80 40 0 Xuất khẩu Nhập khẩu Giai đoạn 1 Sản phẩm mới Giai đoạn 2 Sản phẩm chín muồi Giai đoạn 3 Sản phẩm chuẩn hoá Giai đoạn 2: giai đoạn sản phẩm chín muồi: Sự tồn tại và những lợi ích của sản phẩm mới bắt đầu đợc nhận thức đầy đủ trên cả thị trờng trong và ngoài nớc. Mức cầu ngày càng tăng và đợc duy trì trong thời gian tơng đối dài. Khi l- ợng xuất khẩu tăng cao và chiếm tỷ trọng khá lớn trong doanh số bán, công ty phát minh bắt đầu tổ chức sản xuất ở những nớc có mức cầu cao nhất. Đồng thời, các công ty ở các quốc gia phát triển khác cũng sản xuất mặt hàng tơng tự. Gần cuối giai đoạn này, sản phẩm bắt đầu đợc bán sang các nớc đang phát triển và hoạt động sản xuất có thể bắt đầu tiến hành ở các quốc gia này. Các nớc công nghiệp khác Số đơn vị sản phẩm 160 120 80 40 0 Nhập khẩu Xuất khẩu Giai đoạn 1 Sản phẩm mới Giai đoạn 2 Sản phẩm chín muồi Giai đoạn 3 Sản phẩm chuẩn hoá Giai đoạn 3: Giai đoạn sản phẩm chuẩn hoá: nhằm tận dụng chi phí thấp ở các nớc đang phát triển, công ty đẩy mạnh việc chuyển dần hoạt động sản xuất sang các nớc này, từ đó, cung ứng cho thị trờng toàn thế giới. Khi phần lớn cơ sở sản xuất đợc đặt ngoài nớc phát minh, nhu cầu về sản phẩm của nớc này đợc đáp ứng bởi nhập khẩu từ các nớc đang phát triển và các nớc phát triển khác. Nguyễn Anh Tú Lớp A7 K38B 8 Đẩy mạnh xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang các nớc trong AFTA Các nớc đang và kém phát triển Số đơn vị sản phẩm 160 120 80 40 0 Nhập khẩu Xuất khẩu Giai đoạn 1 Sản phẩm mới Giai đoạn 2 Sản phẩm chín muồi Giai đoạn 3 Sản phẩm chuẩn hoá Trớc thực tiễn biến đổi nhanh chóng và phức tạp của kinh doanh và thơng mại quốc tế, lý thuyết đã không giải thích đợc một số hiện tợng hiện nay: Các sản phẩm mới dờng nh có thể xuất hiện bất kỳ nơi nào khi các công ty tiếp tục toàn cầu hoá các hoạt động nghiên cứu và phát triển; các công ty thiết kế sản phẩm mới và thực hiện cải tiến sản phẩm rất nhanh chóng. Kết quả là vòng đời sản phẩm bị rút ngắn lại, sản phẩm nhanh chóng bị lạc hậu. Do đó, các công ty phải đồng loạt tung sản phẩm lấp đầy nhiều thị trờng khác để nhanh chóng bù đắp chi phí nghiên cứu và phát triển sản phẩm. Tuy nhiên, lý thuyết này vẫn còn giá trị với các quốc gia đang phát triển, mới tham gia hội nhập vào thị trờng thế giới. Đặc biệt trong việc xác định vị trí thích hợp của mình trên thị trờng quốc tế, tham gia lựa chọn sản xuất, mặt hàng phù hợp với khả năng và trình độ phát triển của mình. 2.4. Lý thuyết lợi thế cạnh tranh quốc gia. Năm 1990, Michael Porter đã đa ra lý thuyết mới nhằm giải thích tại sao một số quốc gia lại có đợc vị trí dẫn đầu trong sản xuất một số sản phẩm nhất định. Lý thuyết cạnh tranh quốc gia cho rằng khả năng cạnh tranh của một ngành sản xuất phụ thuộc vào năng lực sáng tạo và đổi mới của ngành đó. Lý thuyết của Porter không nhằm mục đích giải thích cơ cấu xuất nhập khẩu của các quốc gia mà chỉ lý giải tại sao và bằng cách nào một số nớc có khả năng cạnh tranh cao hơn trong một số ngành công nghiệp. Ông xác định bốn nhóm yếu tố hình thành nên khả năng cạnh tranh quốc gia, các yếu tố đó mọi nớc đều có sẵn nhng với mức độ khác nhau. Bốn nhóm yếu tố đợc mô tả trong "hình thoi Porter" bao gồm : (1) Các điều kiện về yếu tố sản xuất. Nguyễn Anh Tú Lớp A7 K38B 9 Đẩy mạnh xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang các nớc trong AFTA (2) Điều kiện cầu. (3) Các ngành có liên quan và các ngành hỗ trợ . (4) Cơ cấu và cạnh tranh giữa các công ty. Sơ đồ: Các yếu tố quy định lợi thế cạnh tranh quốc gia Điều kiện về yếu tố sản xuất : Porter phân chia yếu tố sản xuất thành 2 loại : yếu tố cơ bản và yếu tố tiên tiến. Yếu tố cơ bản bao gồm các nguồn lực sẵn có tự nhiên và cố định nh nguồn lao động, tài nguyên thiên nhiên, khí hậu . Những yếu tố này tạo nên lợi thế "tĩnh" của quốc gia. Trái lại các yếu tố đợc xây dựng bởi chính sách đầu t vào các lĩnh vực giáo dục và đổi mới nh việc đào tạo nguồn nhân lực, hoạt động nghiên cứu và phát triển công nghệ tạo ra những nguồn lực rất quan trọng là nguồn nhân lực bao gồm các nhóm có trình độ, kỹ năng khác nhau, hạ tầng công nghệ quốc gia có chất lợng cao. Các yếu tố cơ bản chỉ có thể tạo cơ sở ban đầu cho việc sản xuất một mặt hàng nào đó còn các yếu tố tiên tiến là cần thiết để duy trì và nâng cao khả năng của quốc gia trong sản xuất mặt hàng đó. Các yếu tố này tạo nên lợi thế động của các quốc gia. Hiện nay, các nớc đang phát triển chủ yếu có đợc lợi thế tĩnh. Trong điều kiện sản phẩm làm ra có mức độ tinh xảo và phức tạp ngày càng cao thì những lợi thế này tỏ ra ngày càng kém quan trọng. Vì vậy, lối thoát cho các quốc gia này là chính sách phù hợp để nâng cao "lợi thế động" của mình chứ không chỉ dựa vào lợi thế tĩnh. Điều kiện cầu Đòi hỏi cao của khách hàng ở thị trờng mà công ty hoạt động (trong nớc hoặc ngoài nớc) là nhân tố rất quan trọng đối với lợi thế cạnh tranh quốc gia về Nguyễn Anh Tú Lớp A7 K38B 10 Chiến lợc cơ cấu cạnh tranh giữa các Công ty Điều kiện về yếu tố sản xuất Điều kiện cầu Các ngành công nghiệp hỗ trợ và liên quan . II: Hoạt động xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam vào các nớc ASEAN trớc và sau khi tham gia AFTA. Chơng III: Những giải pháp cơ bản nhằm thúc đẩy xuất khẩu hàng. hoạt động xuất khẩu hàng hoá nói chung và một số mặt hàng xuất khẩu chủ yếu nói riêng vào ASEAN để từ đó đề xuất những giải pháp nhằm thúc đẩy xuất khẩu hàng