MỤC LỤC MỤC LỤC .1 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG BIỂU LỜI MỞ ĐẦU 1 Tính cấp thiết đề tài Mục đích nghiên cứu Đối tượng phạm vi nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu chuyên đề .3 Kết cấu chuyên đề CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI .4 1.1 Khái quát ngân hàng thương mại .4 1.1.1 Khái niệm ngân hàng thương mại 1.1.2 Hoạt động tín dụng ngân hàng thương mại 1.2 Rủi ro tín dụng .5 1.1.3 Khái niệm 1.1.4 Phân loại rủi ro tín dụng .5 1.1.5 Đặc điểm rủi ro tín dụng 1.3 Quản trị rủi ro tín dụng NHTM 1.1.6 Sự cần thiết phải quản trị rủi ro tín dụng 1.1.7 Công cụ đo lường rủi ro tín dụng .8 1.1.8 Nguyên tắc quản trị rủi ro tín dụng theo Basel 11 1.1.9 Đánh giá mức độ rủi ro tín dụng ngân hàng thương mại 14 1.4 Những nhân tố ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng Ngân hàng thương mại .15 1.1.10 Nhân tố khách quan .15 1.1.11 Nhân tố chủ quan 17 CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH THĂNG LONG 20 2.1 Khái quát Ngân hàng Nông nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thăng Long 20 2.1.1 Quá trình hình thành phát triển 20 2.1.2 Cơ cấu tổ chức phịng ban Ngân hàng Nơng nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thăng Long 21 GIÁM ĐỐC 21 PHỊNG TÍN DỤNG 21 PHÓ GIÁM ĐỐC 21 P KẾ TOÁN NGÂN QUỸ .21 PHỊNG VI TÍNH 21 PHỊNG HÀNH CHÍNH 21 P KIỂM TRA KIỂM TOÁN NB .21 PHÒNG TCCB&ĐT .21 2.1.3 Kết hoạt động kinh doanh Ngân hàng Nông nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thăng Long giai đoạn 2008-2011 22 2.2 Thực trạng rủi ro tín dụng Ngân hàng Nơng nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thăng Long 24 2.2.1 Thực trạng rủi to tín dụng Ngân hàng Nơng nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thăng Long 24 Chỉ tiêu 24 2.2.2 Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng Ngân hàng Nơng nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thăng Long 28 Nhu cầu khách hàng 31 THẨM ĐỊNH .31 PHÊ DUYỆT 31 THỦ TỤC HỒ SƠ & GIẢI NGÂN 31 THỦ TỤC HỒ SƠ 31 GIẢI NGÂN 31 THANH TOÁN 31 QUẢN LÝ TD 31 TỔN THẤT 31 Quy mô doanh nghiệp xác định dựa vào tiêu chí: vốn kinh doanh, lao động, doanh thu giá trị nộp ngân sách Nhà nước theo thang điểm phụ lục 37 2.3 Đánh giá rủi ro tín dụng quản trị rủi ro tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thăng Long 42 2.3.1 Kết đạt .42 2.3.2 Những mặt hạn chế 43 2.2.3 Nguyên nhân hạn chế .44 CHƯƠNG III: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH THĂNG LONG .47 3.1 Định hướng phát triển Ngân hàng Nông nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thăng Long 47 3.1.1 Định hướng chung 47 3.1.2 Định hướng hoạt động tín dụng 48 3.2 Giải pháp hạn chế rủi ro hoạt động tín dụng Ngân hàng Nơng nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thăng Long 48 3.2.1 Về chấm điểm phân loại khách hàng 48 3.2.2 Trong công tác thẩm định, xét duyệt cho vay 49 3.2.3 Nâng cao hiệu việc thu thập sử dụng thơng tin hoạt động tín dụng 51 3.2.4 Không ngừng nâng cao chất lượng đội ngũ CBTD 52 3.2.5 Tăng cường giám sát thu hồi khoản nợ xấu 53 3.2.6 Một số biện pháp khác .54 3.3 Kiến nghị 55 3.3.1 Kiến nghị Ban Giám đốc Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam 55 3.3.2 Kiến nghị với NHNN quan chức .57 KẾT LUẬN 59 TÀI LIỆU THAM KHẢO 60 Sách, giáo trình .60 Web 60 Phụ lục 1:Bảng chấm điểm quy mô doanh nghiệp .61 Phụ lục 2: Chấm điểm theo tiêu chí lưu chuyển tiền tệ .62 (Nguồn: Sổ tay tín dụng NHNo & PTNT Việt Nam) .62 Phụ lục 3: Chấm điểm theo tiêu chí lực kinh nghiệm quản lý 63 Phụ lục 4: Chấm điểm tình hình tài uy tín giao dịch 65 (Nguồn: Sổ tay tín dụng NHNo & PTNT Việt Nam) .65 Phụ lục 5: Chấm điểm tín dụng theo tiêu chí đặc điểm hoạt động khác .67 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT NHNN Ngân hàng Nhà nước NHTW Ngân hàng trung ương NHNo/NHNo&PTNT Ngân hàng Nông nghiệp phát triển Nơng thơn TCTD Tổ chức tín dụng TSBĐ Tài sản bảo đảm XLRR Xử lý rủi ro RRTD Rủi ro tín dụng CBTD Cán tín dụng DPRRTD Dự phịng rủi ro tín dụng SGD Sở giao dịch DNNN Doanh nghiệp Nhà nước DNĐTNN Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước BHXH Bảo hiểm xã hội DANH MỤC BẢNG BIỂU MỤC LỤC .1 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG BIỂU LỜI MỞ ĐẦU 1 Tính cấp thiết đề tài Mục đích nghiên cứu Đối tượng phạm vi nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu chuyên đề .3 Kết cấu chuyên đề CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI .4 1.1 Khái quát ngân hàng thương mại .4 1.1.1 Khái niệm ngân hàng thương mại 1.1.2 Hoạt động tín dụng ngân hàng thương mại 1.2 Rủi ro tín dụng .5 1.1.3 Khái niệm 1.1.4 Phân loại rủi ro tín dụng .5 1.1.5 Đặc điểm rủi ro tín dụng 1.3 Quản trị rủi ro tín dụng NHTM 1.1.6 Sự cần thiết phải quản trị rủi ro tín dụng 1.1.7 Công cụ đo lường rủi ro tín dụng .8 1.1.8 Nguyên tắc quản trị rủi ro tín dụng theo Basel 11 1.1.9 Đánh giá mức độ rủi ro tín dụng ngân hàng thương mại 14 1.4 Những nhân tố ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng Ngân hàng thương mại .15 1.1.10 Nhân tố khách quan .15 1.1.11 Nhân tố chủ quan 17 CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NƠNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH THĂNG LONG 20 2.1 Khái quát Ngân hàng Nông nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thăng Long 20 2.1.1 Quá trình hình thành phát triển 20 2.1.2 Cơ cấu tổ chức phòng ban Ngân hàng Nông nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thăng Long 21 GIÁM ĐỐC 21 PHỊNG TÍN DỤNG 21 PHÓ GIÁM ĐỐC 21 P KẾ TOÁN NGÂN QUỸ .21 PHỊNG VI TÍNH 21 PHỊNG HÀNH CHÍNH 21 P KIỂM TRA KIỂM TOÁN NB .21 PHÒNG TCCB&ĐT .21 2.1.3 Kết hoạt động kinh doanh Ngân hàng Nông nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thăng Long giai đoạn 2008-2011 22 2.2 Thực trạng rủi ro tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thăng Long 24 2.2.1 Thực trạng rủi to tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thăng Long 24 Chỉ tiêu 24 2.2.2 Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thăng Long 28 Nhu cầu khách hàng 31 THẨM ĐỊNH .31 PHÊ DUYỆT 31 THỦ TỤC HỒ SƠ & GIẢI NGÂN 31 THỦ TỤC HỒ SƠ 31 GIẢI NGÂN 31 THANH TOÁN 31 QUẢN LÝ TD 31 TỔN THẤT 31 Quy mô doanh nghiệp xác định dựa vào tiêu chí: vốn kinh doanh, lao động, doanh thu giá trị nộp ngân sách Nhà nước theo thang điểm phụ lục 37 2.3 Đánh giá rủi ro tín dụng quản trị rủi ro tín dụng Ngân hàng Nơng nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thăng Long 42 2.3.1 Kết đạt .42 2.3.2 Những mặt hạn chế 43 2.2.3 Nguyên nhân hạn chế .44 CHƯƠNG III: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH THĂNG LONG .47 3.1 Định hướng phát triển Ngân hàng Nông nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thăng Long 47 3.1.1 Định hướng chung 47 3.1.2 Định hướng hoạt động tín dụng 48 3.2 Giải pháp hạn chế rủi ro hoạt động tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thăng Long 48 3.2.1 Về chấm điểm phân loại khách hàng 48 3.2.2 Trong công tác thẩm định, xét duyệt cho vay 49 3.2.3 Nâng cao hiệu việc thu thập sử dụng thông tin hoạt động tín dụng 51 3.2.4 Khơng ngừng nâng cao chất lượng đội ngũ CBTD 52 3.2.5 Tăng cường giám sát thu hồi khoản nợ xấu 53 3.2.6 Một số biện pháp khác .54 3.3 Kiến nghị 55 3.3.1 Kiến nghị Ban Giám đốc Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam 55 3.3.2 Kiến nghị với NHNN quan chức .57 KẾT LUẬN 59 TÀI LIỆU THAM KHẢO 60 Sách, giáo trình .60 Web 60 Phụ lục 1:Bảng chấm điểm quy mô doanh nghiệp .61 Phụ lục 2: Chấm điểm theo tiêu chí lưu chuyển tiền tệ .62 (Nguồn: Sổ tay tín dụng NHNo & PTNT Việt Nam) .62 Phụ lục 3: Chấm điểm theo tiêu chí lực kinh nghiệm quản lý 63 Phụ lục 4: Chấm điểm tình hình tài uy tín giao dịch 65 (Nguồn: Sổ tay tín dụng NHNo & PTNT Việt Nam) .65 Phụ lục 5: Chấm điểm tín dụng theo tiêu chí đặc điểm hoạt động khác .67 Chuyên đề tốt nghiệp LỜI MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Trong kinh tế đại, hệ thống tài hệ thống xương sống, giống chất kích thích, chất bơi trơn cho kinh tế Hệ thống tài lành mạnh, hoạt động tốt kinh tế phát triển nhanh bền vững Ngược lại, hệ thống tài cịn tồn nhiều bất cập, hoạt động thiếu hiệu kinh tế khơng thể phát triển bền vững chứa đựng nhiều rủi ro tiềm tàng Trung tâm hệ thống tài thị trường tài tổ chức tài trung gian, hệ thống ngân hàng thương mại phận quan trọng Ngân hàng thương mại trung gian tài quan trọng nhất, hệ thống tạo hệ số nhân tiền tệ kinh tế, trợ giúp đẩy nhanh trình lưu chuyển vốn kinh tế Hệ thống ngân hàng thương mại phận trợ giúp cơng cụ đắc lực để Chính phủ Ngân hàng Nhà nước thực ổn định tiền tệ, kiềm chế lạm phát, phát triển thị trường Trong hoạt động ngân hàng hoạt động tín dụng hoạt động truyền thống, nịng cốt nhất, mang lại nguồn thu nhập chủ yếu cho ngân hàng thương mại Tuy nhiên, hoạt động phức tạp, mang lại rủi ro lớn cho ngân hàng Khi rủi ro tín dụng xảy ảnh hưởng không với thân ngân hàng mà toàn hệ thống ngân hàng toàn kinh tế Chúng ta vừa chứng kiến khủng hoảng tài tồn cầu năm 2008 mà đến giới chưa hoàn toàn khắc phục hậu nó, khủng hoảng bắt nguồn từ hệ thống Ngân hàng Mỹ có nguồn gốc từ khoản nợ chuẩn thấy tác động hoạt động tín dụng hệ thống ngân hàng khơng tác động mạnh tới tồn kinh tế nước mà cịn tác động vơ to lớn tới kinh tế giới Thấy tầm ảnh hưởng nghiêm trọng rủi ro tín dụng kinh tế, ngân hàng không ngừng nâng cao công tác quản trị rủi ro tín dụng Một sách đắn, với việc đánh giá, thẩm định quản lý tốt khoản cho vay, khoản dự định giải ngân hạn chế rủi ro tín dụng mà ngân hàng gặp phải, đảm bảo thu nhập cho ngân hàng, tác động tốt tới kinh tế nói chung Ngân hàng Nhà nước ban hành nhiều văn liên quan đến công tác quản trị rủi ro yêu cầu Ngân hàng thương mại thực hiện: Quyết định 493/2005/QĐNHNN ngày 22/4/2005 Thống đốc NHNN việc phân loại, trích lập sử dụng Lê Thị Phượng – TCDN50B Chuyên đề tốt nghiệp dự phòng để xử lý rủi ro tín dụng hoạt động Ngân hàng, định 18/2007 sửa đổi định 493/2005, định 475/2005/QĐ-NHNN ngày 19/4/2005 thống đốc NHNN tỉ lệ đảm bảo an tồn hoạt động NHNN, thơng tư 13/2010/TT-NHNN quy định tỷ lệ bảo đảm an tồn TCTD, luật tổ chức tín dụng 2010… Sau khủng hoảng tài 2008, kinh tế giới kinh tế Việt Nam gặp nhiều khó khăn Lúc dịng vốn từ ngân hàng thương mại đặc biệt dòng vốn vay từ ngân hàng Nhà nước ngân hàng Nông Nghiệp phát triển Nông thôn cần thiết để hỗ trợ sản xuất, giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn đưa kinh tế đất nước phát triển Tuy nhiên, kèm với giải ngân vốn tín dụng, Ngân hàng cần có biện pháp hợp lý để giám sát doanh nghiệp sử dụng đồng vốn có hiệu mục đích Hàng loạt vụ phá sản, tỉ lệ nợ xấu hệ thống ngân hàng từ năm 2008 đến tăng vọt cho thấy Ngân hàng cần phả xem xét đánh giá lại cơng tác quản trị rủi ro tín dụng Ngân hàng Nhận định tình hình trên, sinh viên thực tập Chi nhánh Ngân hàng Nông Nghiệp Phát triền Nông thôn Thăng Long, em chọn nghiên cứu đề tài chuyên đề tốt nghiệp “Thực trạng giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thăng Long” Mục đích nghiên cứu Khái quát vấn đề chung rủi ro tín dụng quản trị rủi ro tín dụng Phân tích tình hình thực tiễn rủi ro tín dụng cơng tác quản trị rủi ro tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thăng Long Đưa số giải pháp để hạn chế rủi ro tín dụng nâng cao chất lượng quản trị rủi ro tín dụng Chi nhánh NHNo&PTNT Thăng Long; đưa số kiến nghị với NHNo & PTNT Việt Nam, NHNN quan chức Đối tượng phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Rủi ro hoạt động tín dụng Chi nhánh NHNo&PTNT Thăng Long Lê Thị Phượng – TCDN50B Chuyên đề tốt nghiệp Phạm vi nghiên cứu: khảo sát hoạt động Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp phát triển Nông thôn Thăng Long từ năm 2008 đến 2011, chủ yếu trọng tới hoạt động tín dụng khách hàng doanh nghiệp Phương pháp nghiên cứu chuyên đề - Tập hợp số liệu từ báo cáo, tài liệu công bố Ngân hàng - Phân loại – so sánh số liệu, tiêu hoạt động tín dụng, đánh giá nguyên nhân, thực trạng rủi ro tín dụng Ngân hàng - Quan sát hoạt động tín dụng Ngân hàng, tham khảo ý kiến cán tín dụng Kết cấu chuyên đề Chương I: Cơ sở lý luận rủi ro hoạt động tín dụng ngân hàng thương mại Chương II: Thực trạng rủi ro tín dụng Ngân hàng Nơng nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thăng Long Chương III: Giải pháp tăng cường quản trị rủi ro tín dụng Ngân hàng Nơng nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thăng Long Lê Thị Phượng – TCDN50B Chuyên đề tốt nghiệp - Công tác tuyển dụng phải đảm bảo quy trình, u câu cơng việc CBTD tuyển dụng phải đào tạo quy, chun ngành, có khả ngoại ngữ, vi tính, giao tiếp tốt, có phẩm chất đạo đức hiểu biết xã hội, tổ chức thi tuyển công khai thiết kế chương trình tuyển chọn cho chọn người thực có tài Có thể thuê chuyên gia chuyên môn chuyên gia quản lý nhân lực trợ giúp ngân hàng việc tuyển dụng Bên cạnh ngân hàng tuyển thêm số tư vấn viên thuộc ngành nghề lĩnh vực đặc thù để trợ giúp cho cán thẩm định dự án - Thực chế khoán, giao việc cụ thể đến cán tín dụng, hàng tháng tổng hợp để làm xếp loại lao động Thực phê bình tự phê bình đội ngũ cán bộ, nhân viên ngân hàng, tránh chối bỏ trách nhiệm, đổ lỗi cho tập thể Tiến hành kiểm tra trình độ chun mơn mang tính chất bắt buộc nhân viên định kì, không đáp ứng yêu cầu bị đào thải luân chuyển sang phận khác - Có sách khen thưởng kỷ luật cho nhân viên tín dụng để có hiệu cao công việc - Phân chia hoạt động CBTD thành khâu trình thẩm định, cấp quản lý tín dụng để tạo chun mơn hóa cơng việc, giảm áp lực cường độ công việc CBTD, hướng tới xây dựng mơ hình quản lý tín dụng theo kiểu tập trung, có tách biệt cách độc lập chức năng: quản lý rủi ro, kinh doanh tác nghiệp - Tiến hành điều tra mức độ hài lòng cán nhân viên ngân hàng chế độ lương, thưởng, điều kiện làm việc mục đích, định hướng nghề nghiệp tương lai họ để giúp cho ban lãnh đạo có thơng tin đầy đủ nhân viên có sách đãi ngộ phù hợp để thu hút giữ người tài 3.2.5 Tăng cường giám sát thu hồi khoản nợ xấu - Tăng cường giám sát ngân hàng dự án khách hàng sau giải ngân Nếu thấy có biểu bất thường cần nhanh chóng tiếp cận khách hàng để tìm hiểu kỹ tình hình có biện pháp xử lý kịp thời Ban Giám đốc thường xuyên đạo cán tín dụng phân loại nợ hạn cách xác theo nguyên nhân, theo thời gian, theo khả thu hồi để đưa biện pháp thích hợp xử lý nợ xấu Cán tín dụng cần bám sát khách hàng, đôn đốc thu hồi nợ hạn Ngân hàng cần tiếp tục trì ban đạo thu hồi nợ hạn cần phải có kế 53 Lê Thị Phượng – TCDN50B Chuyên đề tốt nghiệp hoạch giao cho cán chịu trách nhiệm đôn đốc thu nợ Đồng thời cần kiểm điểm nghiêm túc, thưởng phạt kết công tác tháng, quý, làm việc với UBND xã quan chức để phối hợp nhờ thu Những khách hàng cố tình khơng trả nợ lập hồ sơ khởi kiện tòa để thu - Tiến hành phân tích tổng thể để xác định nguyên nhân chủ yếu dẫn tới rủi ro tín dụng khả khoản khách hàng Tổ chức điểu tra phân tích chuyên sâu, xác định mức độ rủi ro - Trường hợp đánh giá khách hàng khả phục hồi kinh doanh trả nợ ngân hàng, đề xuất cụ thể giải pháp phục hồi, cử tổ cán trực tiếp tới sở kinh doanh khách hàng để tư vấn, hỗ trợ biện pháp cần thiết đồng thời giám sát, đảm bảo nguồn thu khách hàng Ngân hàng, nhanh chóng thu hồi nợ - Trường hợp đánh giá khách hàng khơng cịn khả phục hồi sản xuất kinh doanh toán nợ cho ngân hàng, lựa chọn giải pháp xử lý hữu hiệu để thu hồi nợ như: phát mại tài sản bảo đảm, yêu cầu khách hàng chuyển giao cho ngân hàng quyền đòi nợ, tiến hành thủ tục phá sản doanh nghiệp,… 3.2.6 Một số biện pháp khác - Tăng cường đầu tư vào hệ thống công nghệ thông tin, đại hóa tồn hệ thống kỹ thuật ngân hàng Nơng nghiệp phát triển Nông thôn, tiếp tục phát triển hệ thống Ngân hàng điện tử, thực giao dịch điện tử để đảm bảo độ xác tiết kiệm thời gian - Xây dựng sách tín dụng quản lý chặt chẽ việc sử dụng vốn khách hàng Ví dụ khách hàng vay vốn thực chuyển khoản trực tiếp cho người bán khách hàng vay vốn Như vậy, ngân hàng kiểm sốt chặt chẽ dịng vốn ngân hàng, mục đích sử dụng vốn vay khách hàng, đồng thời phát triển dịch vụ toán Ngân hàng thu hút thêm nhiều khách hàng - Đa dạng hóa danh mục cho vay, mở rộng cho vay với loại hình kinh tế, thành phần ngành nghề kinh doanh để tránh tập trung vốn vào ngành nghề, lĩnh vực Đây biện pháp để phân tán rủi ro tín dụng, tránh tình trạng “bỏ trứng vào rổ” Đồng thời Chi nhánh cần phối hợp CSTD với 54 Lê Thị Phượng – TCDN50B Chuyên đề tốt nghiệp sách khách hàng để xây dựng, chuẩn hoá tiêu chuẩn, quy định việc cấp tín dụng ngành kinh tế, thành phần kinh tế để chủ động việc tìm kiếm khách hàng thực cấp tín dụng CSTD, sách khách hàng, sách lãi suất, phí… phải linh hoạt đảm bảo khả thu hút tối đa đối tượng khách hàng khác nhau, đặc biệt đối tượng doanh nghiệp lớn… để đảm bảo khả phân tán, quản trị rủi ro hoạt động tín dụng Chi nhánh cần phân bổ khoản tín dụng cho ngành, lĩnh vực cho phù hợp để tránh tình trạng tập trung mức vào ngành, lĩnh vực dẫn đến rủi ro toàn diện - Đối với khoản vay lớn thực bảo hiểm tiền vay, hợp tác với công ty bảo hiểm khoản cho vay khách hàng, phát triển hình thức cho vay hợp vốn dự án lớn để giảm thiểu rủi ro cho ngân hàng, đặc biệt ngân hàng tham gia với tư cách ngân hàng thu xếp khoản hợp vốn Như vậy, bên cạnh khoản tiền lãi thu được, ngân hàng thu thêm khoản phí thu xếp, tăng nguồn thu nhập cho Ngân hàng, đồng thời tăng cường danh tiếng vị Ngân hàng thị trường - Tăng cường cho vay có TSBĐ, hạn chế cho vay khơng có TSBĐ Khi nhận TSBĐ nến nhận tài sản có tính khoản cao, dễ chuyển nhượng, hạn chế nhận kho hàng, tài sản hình thành tương lai Thường xuyển kiểm tra, đánh giá lại giá trị TSBĐ để điều chỉnh hạn mức cho vay cho phù hợp với giá trị TSBĐ 3.3 Kiến nghị 3.3.1 Kiến nghị Ban Giám đốc Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam - Hồn thiện sách tín dụng phù hợp với tình hình kinh tế xã hội ngày thay đổi CSTD tổng thể nguyên tắc nhằm mở rộng bảo đảm an toàn hoạt động tín dụng ngân hàng CSTD để ngân hàng lập kế hoạch kinh doanh thời kỳ, giúp ngân hàng chủ động việc điều hành, giải vấn đề phát sinh hoạt động kinh doanh NHNo & PTNT Việt Nam thời gian tới cần xây dựng sách tín dụng bám sát mục tiêu: chất lượng, an toàn, hiệu phát triển bền vững CSTD phải xây dựng tổng hoà mối quan hệ với sách thuộc lĩnh vực hoạt động 55 Lê Thị Phượng – TCDN50B Chuyên đề tốt nghiệp khác ngân hàng như: sách huy động vốn, sách marketting, sách khách hàng, sách lãi suất… - Ban giám đốc Chi nhánh tiếp tục có biện pháp đẩy mạnh công tác thu nợ xấu, đặc biệt khoản nợ xử lý rủi ro để tăng thu nhập, giảm tỷ lệ nợ xấu cho toàn Chi nhánh - Phối hợp chặt chẽ với quan có liên quan quan thuế, hải quan,… để tăng cường hiệu hiệu công tác thu thập thông tin thẩm định khách hàng - Để nâng cao chất lượng đội ngũ cán trẻ, đề nghị Ban Giám đốc Chi nhánh quan tâm tới việc tổ chức lớp tập huấn cử cán tham gia lớp tập huấn pháp luật nghiệp vụ ngân hàng, quy trình giao dịch IPAS NHNo tổ chức, có sách riêng cán tín dụng tổ thu nợ nhằm khuyến khích tinh thần làm việc cho cán - NHNo&PTNN cần hồn thiện quy trình tín dụng, đặc biệt quy trình thẩm định, chấm điểm phân loại khách hàng Cần xây dựng lộ trình chuẩn bị yếu tố nhân lực, vật lực, kỹ thuật để bước chuyển dịch sang mơ hình quản lý rủi ro tín dụng tập trung - NHNo cần trọng đến đầu tư công nghệ tông tin giúp lãnh đạo quản lý tài sản, an toàn hệ thống tốt hơn, quản lý rủi ro tín dụng Xây dựng hệ thống thơng tin riêng hệ thống Ngân hàng No&PTNT Việt Nam kết nối thông tin khác hàng từ tất Chi nhánh, phòng giao dịch Đây nguồn thơng tin khổng lồ cung cấp cho tồn hệ thống, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng thực giao dịch với NHNo nhiều Chi nhánh, nhiều tỉnh thành khác Từ thu hút thêm nhiều khách hàng, nâng cao vị cho ngân hàng - Hoàn thiện sách tín dụng cho khoa học phù hợp với điều kiện kinh tế thị trường Ban Giám đốc NHNo & PTNT Việt Nam cần tiếp tục ban hành văn sách tín dụng cách đầy đủ hệ thống Chính sách tín dụng phải thể quan điểm chiến lược ngân hàng Chính sách cần phải định kỳ xem xét lại để đảm bảo phù hợp với thực tiễn - Tăng cường đầu tư cho nghiên cứu, phát triển sản phẩm 56 Lê Thị Phượng – TCDN50B Chuyên đề tốt nghiệp 3.3.2 Kiến nghị với NHNN quan chức - Chính phủ NHNN có sách định để đưa kinh tế đất nước khỏi tình trạng khó khăn nay, kiềm chế lạm phát, lành mạnh hóa hoạt động hệ thống Ngân hàng - Ngân hàng Nhà nước cần nâng cao chất lượng thông tin tín dụng trung tâm thơng tin tín dụng CIC nhằm đáp ứng nhu cầu thông tin cập nhật, xác khách hàng Ngân hàng Nhà nước có đặc quyền yêu cầu ngân hàng thương mại cung cấp tài liệu, hồ sơ tài chính, pháp lý khách hàng vay vốn, tình hình dư nợ mức độ tín nhiệm khách hàng ngân hàng Vì vậy, NHNN cần tập hợp nguồn thông tin trung tâm CIC, thực chức cung cấp thơng tin tín nhiệm cho tổ chức tín dụng, doanh nghiệp Thơng tin cung cấp từ trung tâm CIC phải cải tiến theo chiều hướng: cung cấp thơng tin phải nhanh chóng, nguồn thơng tin phải cập nhật, xác, bao gồm thơng tin tài thơng tin phi tài - Dựa sở hợp tác, NHNN thực kết nối kho liệu thông tin Ngân hàng để bổ sung, tăng tính đầy đủ xác kho liệu, khơng liệu khách hàng mà đánh giá dự báo ngành, làm tảng phân tích thẩm định tín dụng - Tăng cường tra, kiểm tra, giám sát từ xa hoạt động Ngân hàng thương mại Xây dựng tiêu rõ ràng tiến hành phân loại nghiêm túc nhóm ngân hàng phân tiêu tăng trưởng cho nhóm ngân hàng cách cụ thể hợp lý để đảm bảo hoạt động lành mạnh hệ thống ngân hàng, tránh tình trạng chạy đua lãi suất, ngân hàng thừa vốn khơng có dự án vay vốn, ngân hàng có dự án đến vay vốn lại khơng có nguồn đáp ứng nhu cầu vay khách hàng - Chính phủ ban hành quy định cụ thể kiểm sốt quy trình hạch toán kế toán doanh nghiệp, ban hành quy định kiểm tốn báo cáo tài bắt buộc Doanh nghiệp để tăng tính xác, trung thực hợp lý thơng tin tài mà khách hàng cung cấp, từ giảm thiểu thời gian, cơng việc tăng tính hiệu việc thẩm định CBTD ngân hàng - Thành lập quan chuyên trách xếp hạng doanh nghiệp, đồng thời bước phát triển tổ chức xếp hạng doanh nghiệp độc lập theo mơ hình tổ chức xếp hạng uy tín giới S&P, Moody’s,… cơng bố công khai 57 Lê Thị Phượng – TCDN50B Chuyên đề tốt nghiệp thông tin xếp hạng doanh nghiệp làm sở cho ngân hàng đánh giá khách hàng thẩm định trước cấp tín dụng Trên giới có nhiều tổ chức xếp hạng tiếng uy tín Tuy nhiên, Việt Nam có tổ chức cho cung cấp dịch vụ xếp hạng tín nhiệm, Trung tâm thơng tin tín dụng Ngân hàng nhà nước VN CIC, Trung tâm khoa học thẩm định tín nhiệm doanh nghiệp CRC Công ty thông tin xếp hạng tín nhiệm C&R Tuy nhiên theo báo cáo họ dịch vụ mà CIC C&R cung cấp giống quan thông tin tín dụng cơng ty xếp hạng tín dụng Hai quan cung cấp thông tin hồ sơ công ty (tên, địa chỉ, ngành nghề kinh doanh, lịch sử hoạt động …, xếp hạng riêng họ Tuy nhiên họ lại không đưa tiêu chuẩn để xếp hạng CRC có dịch vụ xếp hạng tín nhiệm chưa thức đưa vào hoạt động - Tạo môi trường cho hoạt động kinh doanh tín nhiệm phát triển: Thơng tin ngày có vai trò quan trọng đời sống kinh tế xã hội, đặc biệt thẩm định tín dụng ngân hàng thương mại Các ngân hàng sẵn sàng bỏ nhiều tiền để có thơng tin xác khách hàng Nhu cầu thông tin minh bạch hệ thống thông tin xã hội ngày cao Đây sản phẩm kinh doanh phát đạt nước phát triển giới Để sản phẩm kinh doanh có điểu kiện phát triển Việt Nam địi hỏi có đạo, giám sát có quy định cụ thể từ phía nhà nước mà trước hết NHNN Vì vậy, thời gian tới, Chính phủ NHNN cần ban hành luật, quy định…tạo chế, mơi trường cho hoạt động kinh doanh tín nhiệm phát triển 58 Lê Thị Phượng – TCDN50B Chuyên đề tốt nghiệp KẾT LUẬN Rủi ro tiềm ẩn hoạt động đời sống cịn người, tình xảy mà người không mong đợi, lường trước Và hoạt động tín dụng, rủi ro yếu tố khách quan, nguy không thu hồi nợ, khách hàng trả trả gốc lãi không hạn sẵn có hợp đồng tín dụng Rủi ro khơng thể tránh khỏi, khơng thể xóa bỏ hồn tồn, Ngân hàng cần phải khơng ngừng nâng cao chất lượng quản trị rủi ro để lường trước được, đánh giá trước được, chấp nhận mức độ rủi ro định giảm thiểu tổn thất rủi ro xảy tới mức thấp Trong giai đoạn 2008-2011, với diễn biến bất lợi tình hình kinh tế giới nước, chất lượng tín dụng Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp phát triển Nông thôn Thăng Long chịu ảnh hưởng lớn Để tồn phát triển nữa, Ngân hàng phải vượt lên mình, đẩy lùi khó khăn, vướng mắc cịn tồn kinh doanh, tăng cường cơng tác quản trị để hạn chế rủi ro tới mức thấp Chính vậy, em chọn đề tài “Thực trạng giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thăng Long” Trong chuyên đề này, em đưa đánh giá chung tình hình rủi ro tín dụng Chi nhánh Thăng Long giai đoạn 2008-2011, phân tích kết đạt mặt hạn chế việc quản trị rủi ro tín dụng Chi nhánh NHNo&PTNT Thăng Long, nhận định nguyên nhân, đồng thời đưa số giải pháp kiến nghị cần thiết để nâng cao công tác quản trị rủi ro tín dụng Chi nhánh Việc nghiên cứu cịn nhiều hạn hẹp không gian, thời gian cịn nhiều hạn chế, thiếu sót, em mong nhận góp ý thầy bạn bè Cuối em xin chân thành cảm ơn cô giáo Th.s Trần Tố Linh tận tình hướng dẫn em hoàn thành chuyên đề này, anh chị Chi nhánh NHNo&PTNT Thăng Long bảo giúp đỡ em trình thực tập Em xin chân thành cảm ơn! 59 Lê Thị Phượng – TCDN50B Chuyên đề tốt nghiệp TÀI LIỆU THAM KHẢO Sách, giáo trình TS Phan Thị Thu Hà- Nghiệp vụ Ngân hàng thương mại- Giáo trình trường Đại học Kinh tế Quốc dân- NXB Thống kê- Năm 2007 PGS.TS Nguyễn Hữu Tài- Lý thuyết tài tiền tệ- Giáo trình trường đại học Kinh tế Quốc dân- NXB Đại học Kinh tế Quốc dân – 2007 Peter S.Rose – Giáo trình quản trị Ngân hàng thương mại Web Wikipedia tiếng Việt Saga.com.vn Agribank.com.vn Sbv.com.vn Các tài liệu khác Sổ tay tín dụng Ngân hàng Nơng nghiệp phát triển Nơng thơn Việt Nam Luật tổ chức tín dụng năm 2010 số 47/2010/QH12 ngày 01/01/2011 Thông tư số 13/2010/TT-NHNN ngày 20/05/2010 Quyết định 493/2005/QĐ-NHNN ngày 22/04/2005 Quyết định 18/2007/QĐ-NHNN ngày 25/04/2007 60 Lê Thị Phượng – TCDN50B Phụ lục Phụ lục 1:Bảng chấm điểm quy mô doanh nghiệp (Nguồn: Sổ tay tín dụng NHNo & PTNT Việt Nam) STT Tiêu chí Trị số Điểm Vốn kinh doanh Từ 50 tỷ đồng trở lên 30 Lao động Từ 40 tỷ đồng trở lên Từ 30 tỷ đồng trở lên Từ 20 tỷ đồng trở lên Từ 10 tỷ đồng trở lên Dưới 10 tỷ đồng Từ 1500 người trở lên 25 20 15 10 15 Doanh thu Từ 1000 đến 1500 người Từ 500 người đến 1000 người Từ 100 người đến 500 người Từ 50 người đến 100 Dưới 50 người Từ 200 tỷ đồng trở lên 12 40 Từ 100 tỷ đồng đến 200 tỷ đồng Từ 50 tỷ đồng đến 100 tỷ đồng Từ 20 tỷ đồng đến 50 tỷ đồng Từ tỷ đồng đến 20 tỷ đồng Dưới tỷ đồng Từ 10 tỷ đồng trở lên 30 20 10 15 Từ tỷ đồng đến 10 tỷ đồng Từ tỷ đồng đến 10 tỷ đồng Từ tỷ đồng đến tỷ đồng Từ tỷ đồng đến tỷ đồng Dưới tỷ đồng 12 3 Nộp ngân sách Nhà nước Phụ lục 2: Chấm điểm theo tiêu chí lưu chuyển tiền tệ (Nguồn: Sổ tay tín dụng NHNo & PTNT Việt Nam) STT Điểm chuẩn 20 16 Hệ số khả trả lãi >4 lần >3 lần Hệ số khả trả nợ gốc > lần Xu hướng lưu chuyển tiền tệ khứ 12 >2 lần > lần < lần Âm > 1.5 lần > lần < lần Âm Tăng nhanh Tăng Ổn định Giảm Âm Trạng thái lưu chuyển tiền tệ từ hoạt động > Lợi nhuận = Lợi nhuận < Lợi nhuận Gần điểm hoà vốn Âm Tiền khoản tương đương tiền / Vốn chủ sở hữu > 2.0 > 1.5 > 1.0 > 0.5 Gần Phụ lục 3: Chấm điểm theo tiêu chí lực kinh nghiệm quản lý (Nguồn: Sổ tay tín dụng NHNo & PTNT Việt Nam) STT Điểm chuẩn 20 16 12 Kinh nghiệm >20 năm ngành Ban quản lý liên quan trực tiếp tới dự án đề xuất >10 năm >5 năm >1 năm Mới thành lập Kinh nghiệm >10 năm Ban quản lý hoạt động điều hành > năm > năm > năm Mới thành lập Môi trường Được xây Đã kiểm soát nội dựng, ghi thiết lập chép cách kiểm tra thường thống xun Tồn khơng thống chưa xây dựng quy chế văn cụ thể Kiểm Kiểm soát nội soát nội hạn thất chế bại Các thành tựu thất bại trước Ban quản lý Rất khơng có kinh nghiệm/ thành tựu Rõ ràng có thất bại lĩnh vực liên quan đến dự án khứ Đã có uy tín thành tựu cụ thể lĩnh vực liên quan đến dự án Đang xây dựng uy tín/có tiềm thành cơng lĩnh vực dự án ngành có Rõ ràng có thất bại cơng tác quản lý liên quan Tính khả thi phương án kinnh doanh dự án tài Rất cụ thể rõ ràng với dự án tài cẩn trọng Phương án kinh doanh dự án tài tương đối cụ thể rõ ràng Có phương án kinh doanh dự án tài khơng cụ thể Chỉ có phương án kinh doanh dự án tài Khơng có phương án kinh doanh dự án tài Phụ lục 4: Chấm điểm tình hình tài uy tín giao dịch (Nguồn: Sổ tay tín dụng NHNo & PTNT Việt Nam) STT Điểm chuẩn 20 16 12 Trả nợ Luôn trả Luôn trả hạn (trả nợ hạn hạn gốc) trong 36 tháng khoảng vừa qua 12 đến 36 tháng vừa qua Luôn trả hạn khoảng 12 tháng vừa qua Khách Khơng trả hàng hạn chưa có quan hệ tín dụng Số lần giãn nợ Khơng có lần gia hạn 36 nợ tháng vừa qua lần 12 tháng vừa qua lần 12 tháng vừa qua lần 12 tháng vừa qua Nợ hạn 1×30 ngày hạn vịng 12 tháng qua 2×30 ngày q hạn vịng 36 tháng qua 2×30 ngày q hạn vịng 12 tháng qua 1×90 ngày q hạn vịng 36 tháng qua 3×30 ngày q hạn vịng 12 tháng qua 2×90 ngày q hạn vịng 36 tháng qua Số lần Chưa cam kết có khả tốn (Thư tín dụng bảo lãnh, cam kết…) Không khả tốn vịng 24 tháng Khơng khả tốn vịng 12 tháng Đã khả tốn vịng 24 tháng Đã khả tốn vịng 12 tháng Số lần chậm Khơng Khơng có 1×30 ngày q hạn vòng 36 tháng qua lần lần lần trở Không trả trả lãi 12 12 lên lãi tháng tháng 12 tháng Thời gian > năm trì tài khoản với Ngân hàng Chi nhánh 3-5 năm 1-3 năm Số lượng giao > 100 lần dịch trung bình hàng tháng với tài khoản NHNo 60-100 lần 30-60 lần 15-30 lần < 15 lần Số lượng > lần loại giao dịch với Chi nhánh (tiền gửi, toán ngoại hối, L/C…) 5-6 lần 3-4 lần Chưa có giao dịch Số dư tiền > 300 tỷ gửi trung bình tháng Chi nhánh 100-300 tỷ 50-100 tỷ 15-50 tỷ < năm 1-2 lần Chưa có tài khoản với Ngân hàng < 10 tỷ Phụ lục 5: Chấm điểm tín dụng theo tiêu chí đặc điểm hoạt động khác (Nguồn: Sổ tay tín dụng NHNo & PTNT Việt Nam) STT Điểm chuẩn Đa dạng hóa hoạt động theo: 1) ngành, 2) thị trường, 3) vị trí Thu nhập từ hoạt Chiếm Chiếm Chiếm Chiếm động xuất 70% 70% 20% thu nhập thu nhập thu nhập 20% thu nhập Khơng có thu nhập từ hoạt động xuất Sự phụ thuộc vào đối tác (đầu vào/đầu ra) Khơng có Ít Phụ thuộc nhiều vào đối tác ổn định Phụ thuộc nhiều vào đối tác bị suy thối Lợi nhuận (sau thuế) Cơng ty năm gần Tăng trưởng mạnh Có tăng Ổn định trưởng Giảm dần Lỗ Vị Công ty Độc quyền quốc gia - lớn Độc quyền quốc gia - nhỏ + Đối với DNNN 20 16 12 Đa dạng Chỉ có Chỉ Khơng, Khơng hóa cao trong đa dạng độ (cả ba phát triển hoá trường hợp) Phụ thuộc nhiều vào đối tác phát triển Trực Trực thuộc thuộc UBND UBND địa địa phương - phương lớn – trung Trực thuộc UBND địa phương – nhỏ ... 2.2 Thực trạng rủi ro tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thăng Long 2.2.1 Thực trạng rủi to tín dụng Ngân hàng Nơng nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi. .. THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH THĂNG LONG 20 2.1 Khái quát Ngân hàng Nông nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi. .. II: Thực trạng rủi ro tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Thăng Long Chương III: Giải pháp tăng cường quản trị rủi ro tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp phát triển