Chuyên đề thực tập tốt nghiệp MỤC LỤC Lời nói đầu Chương NGÂN HÀNG VÀ CHI PHÍ HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG I KHÁI NIỆM, CHỨC NĂNG VÀ NHIỆM VỤ CHỦ YẾU CỦA NGÂN HÀNG Khái niệm ngân hàng .3 1.1 Khái niệm 1.2 Lịch sử hinh thành phát triển .3 Chức ngân hàng .4 2.1 Trung gian tài 2.2 Tạo phương tiện toán 2.3 Trung gian toán II TÍN DỤNG - HOẠT ĐỘNG CHỦ YẾU CỦA NGÂN HÀNG Tín dụng phân tích tín dụng ngân hàng .5 1.1 Khái niệm tín dụng 1.2 Phân tích tín dụng Các loại hình tín dụng ngân hàng III CHI PHÍ – CHI PHÍ CỦA NGÂN HÀNG Khái niệm chi phí 1.1 Chi phí sản suất kinh doanh nói chung 1.2 Phân loại chi phí ngân hàng Các nhân tố ảnh hưởng đến chi phí ngân hàng 2.1 Lãi xuất vay .9 2.2 Tính khoản ngân hàng 2.3 Chính sách ngân hàng Nhà nước 10 2.4 Các nhân tố khác ảnh hưởng tới chi phí ngân hàng 10 VI MƠ HÌNH CHI PHÍ CHO NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 11 Bài tốn chung cơng ty 2.Các đường chi phí hàm chi phí .23 Nguyễn Thị Phương 44 Tốn tài Chun đề thực tập tốt nghiệp Mơ hình chi phí cho ngân hàng thương mại .27 Chương NGÂN HÀNG CƠNG THƯƠNG HỒN KIẾM – ỨNG DỤNG MƠ HÌNH CHI PHÍ NGÂN HÀNG VỚI SỰ TRỢ GIÚP CỦA PHẦN MỀM EVIEW .30 I TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG CƠNG THƯƠNG HỒN KIẾM .30 II MƠ HÌNH CHÍ PHÍ CỦA NGÂN HÀNG THƠNG QUA CÁC ƯỚC LƯỢNG MƠ HÌNH CĨ SỰ TRỢ GIÚP CỦA CHƯƠNG TRÌNH EVIEWS 31 Các biến số có mặt mơ hình 31 Ước lượng mơ hình .32 Kết luận .35 Kết luận 38 Phụ lục 39 Lời nói đầu Chi phí - nhân tố ảnh hưởng đến chi phí ln vấn đề quan trọng cho doanh nghiệp nào, để đảm bảo hoạt động kinh doanh cách có hiệu phi phí cần phải quan tâm mức giám sát thường xuyên Bởi mục tiêu doanh nghiệp thời đại tối đa hoá lợi nhuận cực tiểu hoá chi phí Từ việc tìm hiểu phân tích chi phí doanh nghiệp thay đổi qua năm, xem xét có tuân theo quy luật nào? Những nhân tố có ảnh hưởng đến thay đổi chi phí cuối mơ hình hố hay khơng? Việc mơ hình hoá giúp biết nhân tố có ảnh hưởng thực mức độ ảnh hưởng chúng Những câu hỏi trả lời báo cáo với trợ giúp phần mềm Eviews Ngân hàng tổ chức tài quan trọng kinh tế Ngân hàng bao gồm nhiều loại tuỳ thuộc vào phát triển kinh tế nói chung hệ thống tài nói riêng, ngân hàng thương mại thường chiếm tỷ trọng lớn qui mô tài sản, thị phần số lượng ngân hàng Là mắt xích quan trọng kinh tế nào, trung Nguyễn Thị Phương 44 Tốn tài Chun đề thực tập tốt nghiệp gian tài chính, nhân vật khơng thể thiếu kinh tế quốc dân Ngân hàng doanh nghiệp, doanh nghiệp đặc biệt, nên mục tiêu ngân hàng ln theo đuổi cực đại hố lợi nhuận, hay tối thiểu hố chi phí Xuất phát từ mục tiêu trên, nên tạo điều kiện thực tập ngân hàng Cơng thương Hồn Kiếm em có ý tưởng muốn thành lập mơ hình chi phí ngân hàng, ước lượng mơ hình nhờ trợ giúp phần mềm Eviews Để xây dựng mơ hình chi phí cho ngân hàng phải dựa mơ hình chi phí doanh nghiệp kinh doanh, lý thuyết hàm chi phí Tuy nhiên chi phí ngân hàng khác với mơ hình chi phí doanh nghiệp, đối tượng kinh doanh tiền tệ chứng từ có giá nên phát sinh chi phí khác so với chi phí thơng thường doanh nghiệp Chuyên đề thực tập tốt nghiệp trình bày qua hai chương: Chương 1: Ngân hàng chi phí hoạt động ngân hàng Chương 2: Ngân hàng CTHK - Ứng dụng mơ hình chi phí ngân hàng với trợ giúp phần mềm Eviews Em xin chân thành cám ơn Phó giáo sư - Tiến sĩ Nguyễn Quang Dong thấy khoa Tốn kinh tế tận tình giúp đỡ em hồn thiện đề tài Em xin chân thành cám ơn cô ban lãnh đạo Ngân hàng Công thương Hồn Kiếm – Phịng kế tốn tài tào điều kiện thuận lợi cho em công việc ngân hàng hoàn thành chuyên đề tốt nghiệp Nguyễn Thị Phương 44 Tốn tài Chun đề thực tập tốt nghiệp Chương NGÂN HÀNG VÀ CHI PHÍ HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG I KHÁI NIỆM, CHỨC NĂNG VÀ NHIỆN VỤ CHỦ YẾU CỦA NGÂN HÀNG Khái niệm ngân hàng 1.1 Khái niệm Ngân hàng tổ chức tài cung cấp danh mục dịch vụ tài đa dạng – đặc biệt tín dụng, tiết kiệm, dịch vụ tốn thực nhiều chức tài so với tổ chức kinh doanh kinh tế Luật tổ chức tín dụng nhà nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam ghi: “Hoạt động ngân hàng hoạt động kinh doanh tiền tệ dịch vụ ngân hàng với nội dung thường xuyên nhận tiền gửi sử dụng số tiền để cấp tín dụng cung ứng dịch vụ toán” Như vậy, Ngân hàng thương mại doanh nghiệp kinh doanh lĩnh vực tiền tệ thông qua nghiệp vụ huy động nguồn vay, đầu tư thực nghiệp vụ tài khác Nguyễn Thị Phương 44 Tốn tài Chun đề thực tập tốt nghiệp 1.2 Lịch sử hình thành phát triển Ngân hàng đời từ lâu, hình thức ngân hàng ngân hàng thợ vàng ngân hàng kẻ cho vay nặng lãi Hình thức cho vay chủ yếu cho vay thấu chi - tức cho phép khách hàng chi nhiều số tiền gửi ngân hàng, hình thức cho vay chứa đựng nhiều rủi ro Và thế, thực trạng đẩy nhiều ngân hàng đến chỗ khả tốn phá sản, gây khó khăn cho hoạt động toán, ảnh hưởng tới hoạt động buôn bán Hơn lãi suất cao nên nhà buôn sử dụng nguồn vay Trước tình hình nhiều nhà bn góp vốn lập thành ngân hàng, với chức chủ yếu tài trợ ngắn hạn toán hộ Ngân hàng gọi ngân hàng thương mại Sau phá sản ngân hàng thương mại gây tổn thất cho người gửi tiền nguyên nhân dẫn đến hình thành ngân hàng tiền gửi Và ngân hàng Trung ương đời với chức điều tiết hệ thống ngân hàng kinh tế Quá trình phát triển ngân hàng tạo mối liên hệ chặt chẽ, phụ thuộc lẫn ngày lớn chúng Các hoạt động ngân hàng xuyên quốc gia thúc đẩy hình thành hiệp hội, tổ chức liên kết ngân hàng nhằm tạo sách chung, tương thích để kiểm sốt chung, để kết nối tạo thống điều hành vận hành hệ thống ngân hàng quốc gia, khu vực quốc tế Lịch sử hình thành phát triển ngân hàng chứng kiến nhiều khủng hoảng hoảng loạn ngân hàng quốc gia, khu vực giới, gây tổn thất lớn cho kinh tế ổn định trị Có thể nói, vụ sụp đổ ngân hàng khâu tất yếu tiến trình phát triển ngân hàng Các nhà quản lý không ngừng cải tiến sách quản lý để hạn chế sụp đổ đường cho phát triển hệ thống ngân hàng Chức ngân hàng 2.1 Trung gian tài Ngân hàng tổ chức trung gian tài với hoạt động chủ yếu chuyển tiền tiết kiệm thành tiền đầu tư, đòi hỏi tiếp xúc với hai loại cá nhân tổ chức kinh tế Các cá nhân tổ chức tạm thời thâm hụt chi tiêu, tức chi tiêu cho tiêu dùng đầu tư vượt thu nhập họ người cần bổ sung vốn Các cá nhân tổ chức thặng dư chi tiêu, tức thu nhập Nguyễn Thị Phương 44 Tốn tài Chun đề thực tập tốt nghiệp họ lớn khoản chi tiêu cho hàng hoá dịch vụ họ có tiền để tiết kiệm Vấn đề địi hỏi phải hình thành tổ chức đứng trung gian tài ngân hàng Ngân hàng nhận tiền gửi tổ chức, cá nhân hay doanh nghiệp cần nguồn vốn kinh doanh Trung gian tài hoạt động hiệu gánh chịu rủi ro sử dụng kỹ thuật nghiệp vụ để hạn chế, phân tán rủi ro giảm chi phí giao dịch 2.2 Tạo phương tiện toán Khi ngân hàng cho vay, số dư tài khoản tiền gửi toán khách hàng tăng lên, khách hàng mua hàng hố dịch vụ Do đó, việc cho vay (hay tạo tín dụng) ngân hàng tạo phương tiện toán 2.3 Trung gian toán Ngân hàng trở thành trung gian toán lớn hầu hết tất quốc gia giới Thay khách hàng, ngân hàng thực toán giá trị hàng hoá dịch vụ Để tốn nhanh chóng thuận tiện tiết kiệm chi phí, ngân hàng đưa cho khách hàng nhiều hình thức toán séc, uỷ nhiệm chi, loại thẻ cung cấp mạng lưới toán điện tử, kết nối quỹ cung cấp tiền giấy khách hàng cần Các ngân hàng thực tốn bù trừ với thơng qua ngân hàng Trung ương thơng qua trung tâm tốn Cơng nghệ toán qua ngân hàng đạt hiệu cao quy mơ sử dụng cơng nghệ mở rộng II TÍN DỤNG - HOẠT ĐỘNG CHỦ YẾU CỦA NGÂN HÀNG Tín dụng phân tích tín dụng ngân hàng I.1 Khái niệm tín dụng Hoạt động tín dụng hoạt động ngân hàng thương mại, hoạt động phức tạp chứa đựng nhiều rủi ro Nó hoạt động quan trọng ngân hàng nói riêng trung gian tài nói chung, chiếm tỷ trọng cao tổng tài sản, tạo thu nhập từ lãi lớn Tín dụng hoạt động tài trợ ngân hàng cho khách hàng (còn gọi tín dụng ngân hàng) Tất lý cho thấy tín dụng hoạt động cung cấp dịch vụ cho vay, theo nghĩa đơn giản, ngân hàng cho khách hàng Khách hàng cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp Khi ngân hàng cung cấp tín Nguyễn Thị Phương 44 Tốn tài Chun đề thực tập tốt nghiệp dụng cho khách hàng, ngân hàng thường xem xét đến vấn đề như: nhân tố người quản lý, tình trạng hay khả tài khách hàng, khả trả nợ, đảm bảo tín dụng, mục đích vay Đó vấn đề trước tiến hành hoạt động cho vay Nói đến tín dụng, ngân hàng xem xét vấn đề khả tài khách hàng vay Đây vấn đề quan trọng tác động trực tiếp đến định cho vay Mỗi người vay phải có vốn tự có đủ lớn để đảm bảo cho ngân hàng thu hồi vốn thơng qua việc bán tài sản Nếu việc hồn trả tiền vay vật không đủ để trả nợ vay theo dự tính người vay hấp dẫn ngân hàng Tuy nhiên khó khăn xuất việc trả nợ, ngân hàng muốn đảm bảo vốn tự có tương xứng tài sản người vay trường hợp không trả nợ Ngân hàng phân tích tình hình tài doanh nghiệp cách xem xét bảng tổng kết tài sản Trong vốn tự có doanh nghiệp nhân tố quan trọng nhằm bù đắp cho rủi ro hoạt động kinh doanh doanh nghiệp Việc tăng vốn tự có biểu tiến tài doanh nghiệp Một mức tăng vốn tự có doanh nghiệp đạt ba cách sau: Lợi nhuận doanh nghiệp giữ lại không chia, tăng giá trị tài sản quà tặng thừa kế, bán cổ phần hay góp thêm vốn từ đối tác Vốn tự có thước đo tốt “hiện trạng sức vóc” doanh nghiệp cam kết chủ doanh nghiệp Thêm vào đó, vấn đề góp phần khơng nhỏ vào định ngân hàng, khả trả nợ doanh nghiệp vay Lý đơn giản là: khác khoản cho vay tốt khoản cho vay chất lượng thể trước hết việc hoàn trả khoản vay Nếu khoản vay trả gốc lẫn lãi hạn, gặp khó khăn, ngân hàng khoản vay đánh giá khoản vay tốt Vì vậy, đánh giá xác ngân hàng lực trả nợ người vay quan trọng đánh giá tính cách lực quản lý người vay Thường ngân hàng xem xét hồ sơ hoạt động sản xuất kinh doanh trước doanh nghiệp, chủ yếu báo cáo thu nhập hàng năm Thêm vào đó, ngân hàng nghiên cứu đề án thực tương lai hình thức dự tốn luồng tiền Thơng tin từ báo cáo thu nhập đưa tranh khả tạo thu nhập khứ doanh nghiệp, nhờ cung cấp Nguyễn Thị Phương 44 Tốn tài Chuyên đề thực tập tốt nghiệp sở vững tương đối cho dự toán thu nhập, chi phí trả nợ tương lai doanh nghiệp Nói đến định ngân hàng khơng thể khơng nói đến vấn đề bảo đảm tín dụng Định chế tài trung gian tài khơng cho vay tiền thân mình, mà vay vay, nên trách nhiệm hàng đầu bảo vệ lợi ích người gửi tiền Mặc dù phần lớn ngân hàng dự tính trước rủi ro có, rủi ro phải kiểm soát cách chặt chẽ để bảo vệ số tiền gửi khách hàng Chính vậy, an toàn vấn đề cần xem xét trước tíên khoản vay Do đó, ngân hàng thường vay sở có đảm bảo để giảm thiểu rủi ro Một chi tiết cuối bàn luận mục đích vay Mục đích vay có ảnh hưởng lớn tới chất lượng khoản vay Hầu ngân hàng thích cấp khoản tín dụng đắn Ngân hàng xem xét mục đích vay cách xếp loại yêu cầu vay thành: nhu cầu thiết yếu, nhu cầu mong muốn Các nhu cầu thiết yếu thứ cần thiết chi phí hoạt động, hàng dự trữ, nguyên vật liệu, sửa chữa thuế Quyền ưu tiên trước hết phải dành cho việc tài trợ nhu cầu thiết yếu nhu cầu người vay, muốn việc kinh doanh hoạt động thực hết công suất Trong nhiều trường hợp, điều có nghĩa phải giới hạn hoãn tài trợ cho nhu cầu mong muốn Thường ngân hàng phải giúp doanh nghiệp lập quyền ưu tiên, điều đòi hỏi tư vấn đáng kể để giúp doanh nghiệp tránh khỏi việc vay vượt mức cho nhu cầu khơng cần thiết Mục đích khoản vay phải phân tích hiệu khả sinh lợi doanh nghiệp Liệu khoản vay có tài trợ cho mở rộng mạnh mẽ hay hoạt động có hiệu từ tăng lợi nhuận, hay gây thêm gánh nặng nợ nần mà không tạo chút lợi nhuận nào? Về ý nghĩa, khoản vay giúp doanh nghiệp tăng thu nhập mức cao đáng kể so với chi phí trả lãi vay Hơn mục đích khoản vay ảnh hưởng khơng tới lợi nhuận mà cịn tình hình tài tồn doanh nghiệp I.2 Phân tích tín dụng Tín dụng hoạt động sinh lời lớn song rủi ro cao cho ngân hàng thương mại Rủi ro này, có nhiều nguyên nhân, gây tổn thất, làm giảm thu nhập ngân hàng Có nhiều khoản tài trợ mà tổn thất chiếm phần lớn vốn chủ, đẩy ngân hàng đến chỗ phá sản Do vậy, ngân hàng phải cân Nguyễn Thị Phương 44 Tốn tài Chun đề thực tập tốt nghiệp nhắc kỹ lưỡng, ước lượng khả rủi ro sinh lời định tài trợ Đó q trình phân tích rủi ro tín dụng Quan hệ tín dụng phần lớn xác lập thơng qua phân tích tín dụng với trọng tâm xác định khả ý muốn người nhận tín dụng việc hồn trả hạn Do mục tiêu phân tích tín dụng xác định rủi ro biện pháp hạn chế rủi ro Các loại hình tín dụng ngân hàng Xét tín dụng ngân hàng, ta thấy có nhiều loại tín dụng đưa để đáp nhu cầu doanh nghiệp Ta kể số loại hình tín dụng sau: Thứ nhất, tín dụng vốn lưu động ngắn: loại tín dụng ln dựa sở năm, tài trợ cho tăng trưởng kỳ hàng hoá dự trữ khoản phải thu, trang trải nhu cầu ngắn hạn tiền mặt cho sản xuất, tốn Loại tín dụng thường tốn việc bán hàng, dự trữ thu khoản phải thu Thứ hai, tín dụng vốn cố định: khoản vay để mua tài sản cố định thiết bị, đồ đạc, bất động sản, phương tiện giao thông số trường hợp, nhà cửa cải tạo nâng cấp bất động sản Một khoản vay có thời hạn lập thời gian từ 1-10 năm, dựa vào thời gian khấu hao tài sản hình thành vốn vay thường bảo đảm quyền hưởng tài sản Thứ ba, tín dụng ln chuyển dành cho khoản phải trả hàng hố dự trữ: loại tín dụng thường khơng có kế hoạch trả nợ đặn Các khoản nợ từ giấy nhờ thu khoản phải thu theo khoản vay, số giải ngân thực bán mua hàng dự trữ Số cho vay lớn xác định cách dựa số hàng hoá dự trữ số phải thu sổ sách người vay vào ngày định Thứ tư, tín dụng dự phịng: khoản vay sử dụng trước bán tài sản trước thực tái tài trợ Loại tín dụng ngắn hạn, nhiều thời hạn dài khoảng vài năm xoá nguồn trả nợ xác định cách rõ ràng – khoản thu bán hàng tái tài trợ Một khoản vay xây dựng, tài trợ toán định kỳ cho chủ thầu xây dựng dự án xây dựng toán khoản thu từ việc tài trợ cầm cố lâu dài theo việc hoàn thành dự án dạng tín dụng tạm thời Nguyễn Thị Phương 44 Tốn tài Chun đề thực tập tốt nghiệp Thứ năm, tín dụng vốn hoạt động dài hạn: loại tín dụng mà phần lớn ngân hàng tiến hành liên tục, thường khơng hiểu chất Một khoản vay thuộc loại trở nên giống với vốn kinh doanh nói chung phải trả từ lợi nhuận thời gian Loại tín dụng rủi ro tương đối cao, việc trả nợ dựa vào khoản thu nhập tạo thời gian dài vài năm Nhìn chung, yêu cầu vay thuộc loại cho thấy tình trạng vốn tự có doanh nghiệp tương đối yếu doanh nghiệp phát triển nhanh III CHI PHÍ – CHI PHÍ CỦA NGÂN HÀNG Khái niệm chi phí 1.1 Chi phí sản suất kinh doanh nói chung Chi phí cho sản xuất kinh doanh biểu tiền toàn hao phí lao động sống lao động vật hố mà doanh nghiệp bỏ có liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh thời kỳ định (tháng, quý, năm) Hay nói khác đi, chi phí sản xuất kinh doanh biểu tiền tồn hao phí mà doanh nghiệp phải tiêu dùng kỳ để thực trình sản xuất tiêu thụ sản phẩm Đứng góc độ ngân hàng, chi phí biểu tiền tồn hao phí mà ngân hàng phải bỏ kỳ để thực trình kinh doanh 1.2 Phân loại chi phí ngân hàng Phí phí cho ngân hàng bao gồm: chi phí lãi chi phí khơng lãi Chi phí lãi gồm có: chi phí trả tiền gửi, trả lãi tiền vay, trả lãi phát hành chứng từ có giá, chi trả lãi hệ thống Chi phí khơng lãi gồm có: chi phí cho cán cơng nhân viên, chi phí tài sản, chi phí nộp thuế GTGT chi phí bảo tồn vốn dự phịng bảo hiểm tiền gửi, chi phí khác hệ thống… Tóm lại chí phí ngân hàng bao gồm chi phí sau: Chi phí giao dịch: chi trả lãi cho dân cư tổ chức tín dụng Chi phí cho tài sản: chi mua tài sản cố định tài sản khác phục vụ cho hoạt động ngân hàng Chi phí cho tiền lương : chi trả lương cơng nhân viên chức ngân hàng Chi phí khác: chi phí khác phát sinh hoạt động ngân hàng 2.Các nhân tố ảnh hưởng đến chi phí ngân hàng 2.1 Lãi xuất vay Nguyễn Thị Phương 44 Tốn tài ... Mơ hình chi phí cho ngân hàng thương mại .27 Chương NGÂN HÀNG CƠNG THƯƠNG HỒN KIẾM – ỨNG DỤNG MƠ HÌNH CHI PHÍ NGÂN HÀNG VỚI SỰ TRỢ GIÚP CỦA PHẦN MỀM EVIEW .30 I TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG... trình bày qua hai chương: Chương 1: Ngân hàng chi phí hoạt động ngân hàng Chương 2: Ngân hàng CTHK - Ứng dụng mơ hình chi phí ngân hàng với trợ giúp phần mềm Eviews Em xin chân thành cám ơn Phó... lập mơ hình chi phí ngân hàng, ước lượng mơ hình nhờ trợ giúp phần mềm Eviews Để xây dựng mơ hình chi phí cho ngân hàng phải dựa mơ hình chi phí doanh nghiệp kinh doanh, lý thuyết hàm chi phí Tuy