Tr-ờng Đại học Vinh Khoa luật ******************** Nguyễn thị việt an Vai trò đ-ơng việc cung cấp chứng chứng minh phiên tòa dân Khóa luận tốt nghiệp đại học Ngành cử nhân luật Vinh, 2011 Tr-ờng Đại học Vinh Khoa luật ******************** Vai trò đ-ơng việc cung cấp chứng chứng minh phiên tòa dân Khóa luận tốt nghiệp đại học Ngành cử nhân luật Cán h-ớng dẫn : ThS Phạm thị thúy liễu Sinh viên thực : nguyễn thị việt an Lớp : 48b2 - luật Vinh, 2011 Lời cảm ơn hồn thành tốt khóa luận tốt nghiệp cuối khóa, ngồi cố gắng nỗ lực thân mình, em quan tâm giúp đỡ thầy cô giáo Khoa Luật, thầy cô giáo tổ môn Luật Dân sự, thành viên Câu lạc thực hành pháp Luật, Các cán bộ, nhân viên Tòa án nhân dân tỉnh Hà Tĩnh, Các cán bộ, nhân viên Tòa án nhân dân huyện Đức Thọ, Các cán bộ, nhân viên Tòa án nhân dân huyện Hương Sơn Đặc biệt, hướng dẫn nhiệt tình, chu đáo giáo- Ths Phạm Thị Thúy Liễu Em xin gửi cảm ơn chân thành đến Cô giáo - Ths Phạm Thị Thúy Liễu - người trực tiếp hướng dẫn khóa luận, xin chân thành cảm ơn thầy cô giáo Khoa Luật, thầy cô giáo tổ môn Luật Dân sự, thành viên Câu lạc thực hành pháp Luật, Các cán bộ, nhân viên Tòa án nhân dân tỉnh Hà Tĩnh, Các cán bộ, nhân viên Tòa án nhân dân huyện Đức Thọ, Các cán bộ, nhân viên Tòa án nhân dân huyện Hương Sơn tạo điều kiện tốt để giúp em hồn thành tốt khóa luận Với lực kinh nghiệm thân cịn có nhiều hạn chế nên q trình làm đề tài khơng khỏi thiếu sót định Em mong nhận đóng góp ý kiến chân thành tất thầy cô giáo tất người quan tâm đến đề tài Xin chân thành cảm ơn! Vinh, tháng năm 2011 Sinh viên Nguyễn Thị Việt An MỤC LỤC Trang Mở đầu Lí chọn đề tài Tình hình nghiên cứu liên quan đến khóa luận Mục đích nhiệm vụ nghiên cứu Đối tượng phạm vi nghiên cứu .3 Cơ sở khoa học phương pháp nghiên cứu Đóng góp khóa luận Kết cấu khóa luận .4 Nội dung Chƣơng1: Cơ sở lí luận vai trị đƣơng chứng chứng minh luật tố tụng dân .5 1.1 Vai trò đương 1.1.1 Khái niệm 1.1.2 Chứng 20 1.1.3 Chứng minh .28 1.2 So sánh vai trò đương việc cung cấp chứng cứ, chứng minh phiên tòa Dân với phiên tịa Hình 36 1.3 Ý nghĩa vai trò đương việc cung cấp chứng chứng minh 39 Kết luận chương .42 Chƣơng 2: Vai trò đƣơng việc cung cấp chứng chứng minh phiên tòa Dân .43 2.1 Thực tiễn thực vai trò đương việc cung cấp chứng chứng minh phiên tòa Dân 43 2.2 Những nguyên nhân, hạn chế thực tiễn áp dụng pháp luật vai trò đương việc cung cấp chứng chứng minh phiên tòa .54 2.2.1 Những hạn chê, bất cập thực tiễn thực quy định pháp luật 54 2.2.2 Nguyên nhân .58 2.3 Một số giải pháp nhằm nâng cao vai trò đương việc cung cấp chứng chứng minh phiên tòa Dân .60 Kết luận chƣơng .64 Kết luận 65 NHỮNG TỪ VIẾT TẮT TRONG BÀI BLDS Bộ luật dân BLTTDS Bộ luật tố tụng dân TA Tòa án TAND Tòa án nhân dân TANDTC Tòa án nhân dân tối cao UBND Ủy ban nhân dân MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Khi bước sang kỷ 21, kỷ hội nhập, Việt Nam mở nhiều mối quan hệ với bè bạn khắp năm châu mối quan hệ trở nên phức tạp phong phú Và nhiều tranh chấp dân xảy Nên tham gia vào tranh chấp chủ thể tham gia phải am hiểu pháp luật để bảo vệ quyền lợi ích Nhưng thực tiễn xét xử cho thấy, nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tranh chấp quan hệ dân nhận thức pháp luật ý thức chấp hành pháp luật người dân cịn hạn chế Trình độ nhận thức xã hội nhận thức pháp luật yếu tố giúp định hướng cho hành vi xử người phù hợp với quy chuẩn đạo đức, quy phạm pháp luật tham gia vào quan hệ xã hội nói chung quan hệ pháp luật dân nói riêng Khi chủ thể tham gia mà nhận thức am hiểu pháp luật hạn chế dẫn đến việc thực không đúng, không đầy đủ quy định pháp luật tham gia vào quan hệ dân Đây nguyên nhân làm phát sinh tranh chấp dân sự, chủ thể nhận thức, hiểu biết pháp luật hạn chế, họ trở thành đương vụ khơng gây trở ngại cho Tịa án mà điều quan trọng khó bảo vệ quyền lợi ích cho Một nguyên tắc tiến Bộ luật Tố tụng dân việc quy định việc cung cấp chứng chứng minh nghĩa vụ đương Đây yếu tố nhằm đảm bảo tính khách quan việc giải vụ án, giúp án giải đắn nhanh chóng, giúp đương tự bảo vệ Tránh cho việc xâm hại quyền lợi ích Nên chứng nghĩa vụ chứng minh đương đóng vị trí, vai trị quan trọng Chính vậy, mạnh dạn chọn nghiên cứu đề tài: “Vai trò đƣơng việc cung cấp chứng chứng minh phiên tòa dân sự” làm khóa luận tốt nghiệp cho Tình hình nghiên cứu liên quan đến khóa luận Chứng hoạt động chứng minh đương đóng vai trị vơ quan trọng việc giải vụ việc dân Vì vậy, đề tài nhiều tác giả nghiên cứu góc độ khác như: “Giáo trình Luật tố tụng dân Việt Nam”của Đại học Luật Hà Nội (2007), Nxb Cơng an nhân dân, Hà Nội; “Giáo trình Luật tố tụng dân Việt Nam”của Khoa Luật-Đại học Quốc gia Hà Nội (2006), Nxb Công an nhân dân, Hà Nội; “Các quy định chứng minh tố tụng dân sự”của tác giả Hồng Ngọc Thỉnh, Tạp chí Luật học năm 2004; “Chế định chứng minh tố tụng dân Việt Nam”, Nguyễn Minh Hằng, luận án tiến sĩ luật học năm 2007; “Bình luận khoa học số vấn đề pháp luật tố tụng dân thực tiễn áp dụng” Tiến sĩ Lê Thu Hà, Nxb Tư pháp, Hà Nội; Tưởng Duy Lượng, Chứng chứng minh- thay đổi nhận thức pháp luật tố tụng dân Việt Nam, Đặc san Nghề luật số 102005; Phạm Thái Quý, Bàn chế định chứng minh chứng tố tụng dân sự, Tạp chí Dân chủ pháp luật Bộ Tư pháp, số 12/2008 Những cơng trình nghiên cứu tập trung vào vấn đề q trình cung cấp chứng chứng minh, nhiều góc độ, khía cạnh khác sở, tài liệu tham khảo quan trọng để tác giả hồn thành tốt phần nghiên cứu Mục đích nhiệm vụ nghiên cứu 3.1 Mục đích nghiên cứu Khóa luận nhằm sâu phân tích làm sáng tỏ vai trò đương việc cung cấp chứng chứng minh phiên tòa Trên sở phân tích khái niệm chứng cứ, chứng minh, thuộc tính chứng cứ, đương sự; So sánh hoạt động cung cấp chứng hoạt động chứng minh đương dân so với ngành luật tố khác Khóa luận phân tích thực tiễn nay, từ rõ vị trí trung tâm, tầm quan trọng chứng hoạt động chứng minh đương quan trọng ngày quan trọng Đưa hạn chế, nguyên nhân rút từ thực tiễn đồng thời đưa giải pháp nhằm nâng cao nhận thức am hiểu pháp luật đương để giúp họ thực bảo vệ quyền lợi ích đáng 3.2 Nhiệm vụ khóa luận Làm sáng tỏ sở lý luận vai trò đương việc cung cấp chứng chứng minh phiên tòa dân Thực tiễn hoạt động cung cấp chứng chứng minh tham gia giải tranh chấp dân Đưa hạn chế, nguyên nhân giải pháp nhằm nâng cao vai trò đương bảo vệ quyền lợi ích họ Đối tƣợng phạm vi nghiên cứu 4.1 Đối tượng nghiên cứu Khóa luận nghiên cứu quy định Bộ luật dân về việc cung cấp chứng hoạt động chứng minh chủ thể tham gia tố tụng, từ vai trị quan trọng thuộc đương Và để bổ trợ cho phần lý luận việc phân tích, nhận xét khách quan khóa luận cịn đưa số liệu, hoạt động thực tiễn giai đoạn 4.2 Phạm vi nghiên cứu Khóa luận phân tích, đánh giá vai trò đương việc cung cấp chứng chứng minh tòa dân lý luận thực tiễn Cơ sở khoa học phƣơng pháp nghiên cứu 5.1 Cơ sở khoa học học: Đề tài thực sở nghiên cứu chứng hoạt động chứng minh đương quy định Bộ luật tố tụng dân 2004 thực tiễn xét xử vụ án Tòa án dân 5.2 Phương pháp nghiên cứu Khóa luận thực việc sử dụng phương pháp như: phương pháp phân tích, phương pháp so sánh, phương pháp diễn dịch, quy nạp, phương pháp thống kê, phương pháp nghiên cứu lịch sử, phương pháp khái quát hóa Đóng góp khóa luận Khóa luận góp phần bổ sung làm sáng tỏ sở lý luận chứng cứ, chứng minh vai trò đương việc cung cấp chứng chứng minh tòa dân Với kết nghiên cứu đạt khóa luận phát thiếu sót, vướng mắc thực tiễn việc cung cấp chứng chứng minh phiên tòa biện pháp áp dụng vào việc giải tranh chấp dân Khóa luận làm tư liệu tham khảo cho chủ thể tham gia tố phiên tòa, đặc biệt đương sự, quan thực thi pháp luật, sinh viên chuyên ngành Luật, Chính trị - Luật tất quan tâm Kết cấu khóa luận Ngồi phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung khóa luận gồm chương tiết NỘI DUNG Chương CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VAI TRÒ CỦA ĐƢƠNG SỰ VỀ CHỨNG CỨ VÀ CHỨNG MINH TRONG BỘ LUẬT TỐ TỤNG DÂN SỰ 1.1 VAI TRÒ CỦA ĐƢƠNG SỰ 1.1.1 Khái niệm Trong trình giải vụ việc dân chứng hoạt động chứng minh đương hoạt động quan trọng Để làm tốt vai trị mình, tự bảo vệ quyền lợi ích đáng trước hết phải cần phải hiểu rõ khái niệm, thuật ngữ Đầu tiên Tố tụng dân hiểu góc độ pháp lý ngành luật tố tụng cụ thể cịn góc độ thực tiễn hình thức thực tiễn chủ thể tham gia vào q trình tố tụng tiến hành Dưới góc độ pháp lý: Tố tụng dân tổng hợp quy phạm pháp luật nhà nƣớc ban hành điều chỉnh mối quan hệ phát sinh trình giải vụ việc dân sự, hôn nhân gia đình, kinh doanh, thƣơng mại, lao động tịa án đảm bảo nhanh chóng, xác q trình giải thi hành án, đặt chế tài bảo vệ quyền lợi nhà nƣớc, công dân Dưới góc độ thực tiễn: Tố tụng dân quy trình, thủ tục pháp luật quy định buộc chủ thể tiến hành tham gia tố tụng phải tuân theo nhằm giải nhanh chóng, xác vụ án dân thi hành án, bảo vệ quyền lợi nhà nƣớc công dân “Vai trò” danh từ để chức tác dụng vận động, phát triển nhóm tập thể nói chung Vai trò chứng minh đương sự thể chức năng, tác dụng đương trình tìm thật khách quan Điều 164 Điều 165 BLTTDS 2004 quy định tài liệu, chứng để chứng minh cho yêu cầu có hợp pháp - Phần lớn chưa biết chứng cứ, chứng minh; có hiểu khơng biết phương pháp thu thập chứng cứ, chứng minh cho yêu cầu khởi kiện Đa phần đương khơng có điều kiện kinh tế thuê luật sư tư vấn, hoạt động trợ giúp pháp lý chưa đáp ứng cho tất đương cịn nhiều hạn chế - Theo Nghị số 4/2005/NQ-HĐTP ngày 17/09/2005 Hội đồng Thẩm phán Tịa án Nhân dân Tối cao, tịa án khơng có quyền chủ động thu thập chứng cứ, tài liệu cho đương để tìm thật vụ án dân Vì tịa án xét xử, người khơng có điều kiện, người khơng hiểu biết không thực nghĩa vụ, chứng minh; khơng tích cực hợp tác với tịa án, nên điều bất lợi hay thua thiệt phần người - Thuật ngữ chứng qui định BLTTDS 2004 chưa đồng nhất, dễ gây nhầm lẫn chứng nguồn chứng cứ; Điều 81 Điều 82 BLTTDS 2004 qui định chứng nguồn chứng cứ, theo tài liệu phải tài liệu đọc được, nghe được, nhìn được, lời khai đương chưa phải chứng mà nguồn chứng Vì nguồn chứng chứa đựng chứng khơng phải chứng cứ… Nhưng theo qui định Điều 83 BLTTDS 2004 xác định chứng là: “Các tài liệu đọc nội dung coi chứng có cơng chứng, chứng thực hợp pháp quan tổ chức có thẩm quyền cung cấp, xác nhận Các tài liệu nghe được, nhìn được, coi chứng xuất trình theo văn xác nhận xuất xứ tài liệu văn việc liên quan tới việc thu âm, thu hình Vật chứng chứng phải vật gốc liên quan đến vụ việc; lời khai đương sự, lời khai người làm chứng coi chứng ghi văn bản, băng ghi âm, đĩa ghi âm, băng ghi hình, đĩa ghi hình theo qui định khoản điều lời khai lời phiên tòa…” coi chứng vụ việc dân 55 - Về thời hạn nộp chứng sau vụ án dân tòa án thụ lý, Luật Tố tụng dân lại không quy định thời hạn nộp chứng cứ, gây tình trạng kéo dài vụ việc q lâu, có tịa án mở phiên tịa xét xử đương xuất trình chứng cứ, xét xử phúc thẩm xuất trình, chí giai đoạn giám đốc thẩm đương giao nộp chứng Việc không qui định thời hạn giao nộp chứng chậm giao nộp chứng khiến cho phía đương bên khơng có đủ thời gian thu thập chứng để phản bác lại, gây đến không công đương với nhau, gây khó khăn cho tịa án giải vụ án, làm cho trình tố tụng bị kéo dài từ năm đến năm khác Từ tịa án kết luận xét xử khơng minh bạch, kết luận án không nêu điều luật cụ thể, khiến cho án bị giám đốc thẩm nhiều lần… - Theo qui định Điều 174 BLTTDS 2004 thông báo việc thụ lý vụ án dân sự, theo “Những vấn đề cụ thể người khởi kiện yêu cầu tòa án giải quyết; danh sách tài liệu, chứng người khởi kiện nộp kèm theo đơn khởi kiện…” Nhưng trình tố tụng phần nhiều đương không nộp đầy đủ giao nộp sau tịa án gửi thơng báo cho bên bị đơn tịa án thu thập, lại không quy định rõ phải gửi, phải thông báo tài liệu chứng cho phía bên biết, việc gây khó khăn cho việc thực quyền nghĩa vụ chứng minh để bảo vệ quyền lợi lợi ích hợp pháp đương - Ngoài luật chưa quy định rõ trách nhiệm cung cấp tài liệu, chứng liên quan đến vụ án dân theo yêu cầu người dân xác định rõ trách nhiệm người đứng đầu quan, tổ chức quan, tổ chức khơng thực u cầu tịa án cung cấp tài liệu, chứng cung cấp không đầy đủ khơng đúng… - Hay thực tế quyền tự định đoạt chưa đảm bảo Còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố phụ thuộc vào tòa án, viện kiểm sát án việc thu thập chứng đương phụ thuộc nhiều vào tòa án, việc nghiên cứu, đánh giá chứng đương gần không quan tâm thể cách hạn chế phiên tòa Nhưng phiên tịa quyền tự định đoạt hoạt động chứng minh lại lần không đảm bảo mà thủ tục thẩm vấn diễn phổ biến, khả 56 tranh tụng đương bị hạn chế thiếu kinh nghiệm tố tụng khơng quan tâm… - Trong q trình chứng minh đưa chứng dường chưa có bình đẳng chủ thể tham gia tố tụng Mà biết trình tố tụng đương chủ thể trung tâm đóng vị trí then chốt chưa ý, quan tâm nhiều - Một vấn đề cần nói tới việc đưa chứng chứng minh có mối quan hệ biện chứng với Nếu chứng đầy đủ, việc chứng minh phiên lại bị giới hạn thời gian tranh tụng quyền lợi đương khơng bảo đảm đầy đủ Bởi kéo dài thời gian tranh tụng đồng nghĩa với việc đương có nhiều hội để tranh luận sở nguồn chứng mà đương cung cấp Thực tế nay, phiên tòa dân sự, hoạt động xét hỏi Hội đồng xét xử coi hành vi tố tụng "trung tâm" phiên tồ Vì vậy, hoạt động tòa án chưa phản ánh đầy đủ "quyền tự định đoạt" đương trình tố tụng, đặc biệt tố tụng phiên Thực tế giải vụ án mà có tài liệu, chứng quan, tổ chức lưu giữ, quản lý việc thu thập chứng khơng đơn giản Trong nhiều vụ án đương cất công lại nhiều lần yêu cầu quan, tổ chức cung cấp chứng liên quan đến việc giải vụ án để họ giao nộp cho Toà án bị từ chối với đủ lý việc từ chối lời nói, thái độ, cử Với cách từ chối đương khó chứng minh việc họ áp dụng biện pháp không thu thập chứng để làm sở yêu cầu Toà án thu thập Luật quy định vậy, qua gần năm thi hành BLTTDS thấy có nhiều đương chưa đọc thông, viết thạo (nhiều vùng nông thôn, miền núi) nên tự viết khai, người biết viết khơng đầy đủ, khơng rõ ràng, từ ngữ thiếu chặt chẽ, thiếu xác nên khó hiểu hiểu theo nhiều cách Chính vậy, hầu hết giải vụ án Thẩm phán phải tiến hành việc lấy lời khai đương làm rõ nội dung tranh chấp, phải giành nhiều thời gian để hướng dẫn, chí phải đọc câu, chữ cho đương 57 viết loại đơn liên quan đến việc giải vụ án Điều đó, khơng làm thời gian mà có cịn ảnh hưởng đến tính khách quan, cơng minh việc giải vụ án Mặt khác, trình độ nhận thức, hiểu biết pháp luật hạn chế trở ngại lớn cho đương việc yêu cầu cá nhân, quan, tổ chức lưu giữ chứng phải cung cấp cho để giao nộp cho Tồ án Chính mà quy trình tố tụng liên quan đến hoạt động chứng chứng minh cần phải xem xét, sửa đổi cho phù hợp Luật tố tụng dân quy định rõ ràng chi phí tố tụng có chi phí cho hoạt động thu thập chứng chi phí giám định, chi phí định giá, chi phí cho người làm chứng… (mục chương IX – BLTTDS 2004) theo bên có yêu cầu tiến hành phải nộp tiền tạm ứng chi phí sau có án xác định cụ thể đối tượng phải nộp Tuy nhiên, khoản tiền nộp tạm ứng chi phí tố tụng vấn đề nhỏ thu nhập nhiều địa phương thấp mà khoản chi phí tố tụng khơng phải nhỏ, đơi ảnh hưởng lớn đến quyền lợi bên đương sự, hạn chế khả thu thập chứng Ví dụ trường hợp người cơng nhân khám sức khỏe, bệnh tật mà mắc phải q trình làm việc Nên người cơng nhân có nghĩa vụ chứng minh nguyên nhân gây từ phía người sử dụng lao động việc khơng thực quy định pháp luật bảo hộ lao động.Việc xác định khó khăn thiếu chứng biện pháp cuối tìm đến biện pháp giám định Người yêu cầu giám định người công nhân phải nộp tiền tạm ứng chi phí giám định Tuy nhiên, chi phí giám định thường lớn, nhiều trường hợp khơng có đủ tiền để nộp tạm ứng nên dễ ảnh hưởng đến tính xác án quyền lợi người công nhân 2.2.2 Nguyên nhân Qua hạn chế, khó khăn thực tiễn áp dụng rút số nguyên nhân chủ yếu sau: - Ý thức chấp hành pháp luật thái độ phục vụ nhân dân phận cán bộ, công chức, viên chức cịn Vì nhiều vụ án Tồ án quy định BLTTDS văn liên quan để đương 58 mang đến trình bày với quan tổ chức mà họ yêu cầu cung cấp chứng cứ, có khơng trường hợp người có thẩm quyền khơng thèm đọc “bệnh sĩ” cố tình gây khó dễ cho dân Ngồi có khơng trường hợp sai sót cơng tác chun mơn quan, tổ chức nguyên nhân dẫn đến phát sinh tranh chấp đương Do đó, đương sự, Toà án yêu cầu cung cấp tài liệu họ sợ trách nhiệm sai sót nên cố tình bưng bít đến - Để bảo vệ cho quyền lợi hợp pháp đương đầy đủ tồn diện pháp luật tố tụng dân không nên coi trọng đến mức tuyệt đối hoá nghĩa vụ cung cấp chứng chứng minh đương Bởi lẽ trình tố tụng, thiếu kinh nghiệm tham gia tố tụng nguyên nhân mà đương khơng thể đưa tất chứng để chứng minh đồng nghĩa với việc quyền lợi hợp pháp họ khơng bảo đảm đầy đủ Vì vậy, tham gia tòa án với tư cách quan tiến hành tố tụng luôn phải chủ thể tích cực, chủ động tham gia thu thập chứng điều tra, xác minh “chỉ điều tra, xác minh cần thiết” quy định pháp luật tố tụng Điều cho thấy “qua công tác kiểm tra, xét xử, công tác xét xử phúc thẩm xét xử giám đốc thẩm cho thấy công tác giải vụ án dân sự, nhân gia đình cịn nhiều thiếu sót, chủ yếu việc điều tra, thu thập chứng cứ, tài liệu vụ án chưa đầy đủ, chưa xác, chí cịn có trường hợp thiếu khách quan” Bên cạnh đó, có vụ án dân phải xử xử lại nhiều lần việc tịa án khơng thống việc đánh giá chứng sử dụng chứng Do vậy, việc hoàn thiện quy định pháp luật tố tụng dân chứng cần thiết - Ngoài ra, thiếu kinh nghiệm tham gia tố tụng nên đương thường phải chứng minh làm rõ kiện, tình tiết khơng xác định chứng cứ, tài liệu phải cung cấp cho tòa án để chứng minh cho quyền lợi hợp pháp Mặt khác, điểm c, Khoản 1, Điều 80 Bộ luật Tố tụng Dân quy định tình tiết, kiện ghi văn bản, cơng chứng, chứng thực hợp pháp chứng minh Tuy vậy, thực tế cho thấy, trường hợp tịa án 59 có nghi ngờ tính đắn việc cơng chứng, chứng thực tình tiết phải xác định lại - Trên thực tế thấy hoạt động chứng minh cho thấy rõ đúng, có thật lý lẽ chứng công việc chủ yếu đương Tuy nhiên, việc có cơng nhận đúng, có thật hay khơng lại thuộc tòa án Hiện tòa án thường có quan niệm nghĩa vụ cung cấp chứng thuộc phía đương sự, cịn nghĩa vụ chứng minh thuộc tòa án Đồng nghĩa vụ cung cấp chứng với nghĩa vụ chứng minh, bên đương thực phần nhỏ quyền, nghĩa vụ nghiên cứu, đánh giá chứng phiên tịa Đây nhận định hồn tồn sai lầm Do đó, cần thiết phải để đương tham gia vào đầy đủ giai đoạn hoạt động chứng minh từ thu thập, cung cấp đến nghiên cứu đánh giá chứng phát huy vai trò quan trọng trung tâm họ - Một phận luật pháp mang nặng tính hình thức, chung chung hiệu khơng có biện pháp bảo đảm cụ thể nên không phát huy vai trị tích cực điều chỉnh quan hệ xã hội - Mặc dù nguyên tắc quan trọng quyền tự định đoạt đương hoạt động chứng minh quy định cách chung chung thực tế chưa có biện pháp cụ thể để bảo đảm hoạt động đương cịn bị mang tính bị động phụ thuộc nhiều yếu tố - Các quan nhà nước, chưa thực nghiêm túc quy định pháp luật, với thói quen làm tắt thiếu nhiệt tình việc tạo điều kiện giúp đỡ đương - Một nguyên nhân hệ thống pháp luật nước ta chưa chặt chẽ, quy định chung chung chưa giải hết vụ việc sống 2.3 Một số giải pháp nhằm nâng cao vai trò đƣơng việc cung cấp chứng chứng minh phiên tòa dân Từ ngun nhân phân tích trên, tơi đưa số giải pháp nhằm khắc phục hạn chế khó khăn gặp phải mặt nâng 60 cao vai trò đương việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp Cụ thể như: - Chứng yếu tố quan trọng việc giải vụ việc dân Nên phải phát kịp thời nhằm xác định kiện vụ án phải tương ứng với kiện xảy Chứng phát cần thu thập theo trình tự BLTTHS quy định ghi nhận hình thức pháp lý định - Chứng làm sở cho quan tiến hành tố tụng kết luận cần phải kiểm tra tính xác thực, đắn thơng qua việc nghiên cứu chứng cứ, phát chứng mới, củng cố bác bỏ chứng đối chiếu, so sánh chứng với chứng khác có vụ án Đánh giá chứng để kết luận tính xác thực hay không xác thực chứng - Khi tranh chấp dân xảy tính lợi ích thể rõ ràng, đương tham gia nhằm bảo vệ quyền lợi ích Chính yếu tố lợi ích động lực hình thành phát triển tính chủ động, nhanh chóng đương việc làm sáng tỏ thật khách quan vụ án Do vậy, cần nhận thức khai thác triệt để khả đương hoạt động chứng minh Một mặt giảm cơng việc tịa án điều kiện “Các tranh chấp dân sự, kinh doanh, thương mại, lao động gia tăng số lượng ngày phức tạp” Mặt khác tạo tính tự chịu trách nhiệm từ phía đương BLTTDS quy định quyền nghĩa vụ chứng minh đương thành nguyên tắc cụ thể nguyên tắc có mối quan hệ biện chứng mật thiết với nguyên tắc quyền tự định đoạt đương Đương thực quyền nghĩa vụ chứng minh đảm bảo tự định đoạt ngược lại, quyền nghĩa vụ chứng minh đương thể rõ nét khả tự định đoạt đương Theo đó, quyền lợi nghĩa vụ đương hành vi tố tụng họ định - Thực bình đẳng người tham gia tố tụng Bình đẳng nghĩa khơng có phân biệt quyền nghĩa vụ 61 đương Khơng có đặc quyền, đặc lợi dù nguyên đơn, bị đơn hay người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đồng thời hậu pháp lý bất lợi áp dụng cho tất đương không thực hay thực cách không đầy đủ nghĩa vụ chứng minh Có làm giúp đương hoàn thành tốt quyền nghĩa vụ chứng minh - Bên cạnh đó, nhà nước pháp quyền địi hỏi hoạt động phải dựa quy định pháp luật Không đương phải triệt để tuân thủ pháp luật thực hoạt động chứng minh mà địi hỏi từ phía quan tổ chức có trách nhiệm phối hợp, giúp đỡ đương Một mặt cần nâng cao ý thức trách nhiệm quan, tổ chức mặt khác phải quy định biện pháp chế tài cụ thể để áp dụng họ vi phạm, quy kết trách nhiệm cá nhân cụ thể Có hoạt động tố tụng diễn thuận lợi suôn sẻ - Cần thiết phải để đương tham gia vào đầy đủ giai đoạn hoạt động chứng minh từ thu thập, cung cấp đến nghiên cứu đánh giá chứng phát huy vai trò quan trọng họ việc bảo vệ quyền lợi ích - Thành lập tổ trợ giúp pháp lý thuộc cấp huyện, số địa phương có số lượng tranh chấp dân nhiều tiến tới thành lập xã, phường, thị trấn, doanh nghiệp… Những tổ trợ giúp nằm hội Hội cựu chiến binh, Đồn niên, Hội nơng dân, Cơng Đồn… số lượng khoảng 1-2 người hoạt động mang tính thường xun có vai trị tư vấn Chức tổ tư vấn bao gồm việc giúp đỡ đương có ý định khởi kiện, đề đối tượng cần chứng minh vụ án cụ thể hay nói cách khác “bày” cho đương biết cần phải làm để bảo vệ quyền lợi ích Khi đó, đương hồn tồn chủ động việc tìm kiếm thu thập chứng cứ, giảm đáng kể gánh nặng cho ngành tòa án Đây biện pháp hữu hiệu để giảm thiểu tranh chấp phát sinh tư vấn bên đánh giá, nhìn nhận xác khả thắng kiện đưa định thích hợp có hay khơng khởi kiện tịa án 62 - Ngồi ra, đương khơng có đủ khả kiến thức pháp lý kinh nghiệm tố tụng trước tịa án họ nhờ người đáp ứng yêu cầu tham gia tố tụng, thay mặt để bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp Đây người bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp đương Chính vậy, biện pháp để tăng cường tự bảo vệ đương khuyến khích tham gia từ phía luật sư, người bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp đương - Một biện pháp để đương chủ động bảo vệ tham gia tố tụng dân trao trả đương số quyền thu thập chứng Chứng vấn đề mấu chốt tranh chấp dân sự, chứng khơng có hoạt động chứng minh đương khơng thể bảo vệ Chính vậy, cơng tác thu thập chứng khâu quan trọng trình chứng minh, tiền đề cho hoạt động chứng minh lại cung cấp, nghiên cứu, đánh giá chứng - Cần có hỗ trợ từ ngân sách nhà nước việc hỗ trợ thêm chi phí tố tụng, chi phí để thu thập chứng cho số đối tượng định gia đình hộ nghèo, gia đình có thu nhập thấp, gia đình sách, người có công với cách mạng - Trong giai đoạn nay, xu tồn cầu hóa diễn mạnh mẽ, có ảnh hưởng đến tất mặt đời sống xã hội, đất nước có lĩnh vực tố tụng dân Vì thế, hồn thiện pháp luật tố tụng vai trò chứng minh đương khơng thể đặt ngồi vận động chung giới, có tham gia tranh chấp quốc tế bỡ ngỡ giảm đi, tính chủ động tăng lên khơng khó khăn việc bảo vệ quyền lợi ích Một biện pháp đưa học hỏi, tham khảo tiếp thu có chọn lọc quy định tố tụng dân số nước có lập pháp lâu đời giới rút ngắn thời gian nghiên cứu thực tiễn áp dụng Để nâng cao chất lượng giải vụ án dân sự, việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, đổi thể chế, tổ chức ngành Tịa án, nâng cao trình độ, lực đội ngũ thẩm phán khơng thể khơng tính đến việc tăng cường công tác phổ biến pháp luật, giáo dục ý thức chấp hành pháp luật văn hóa pháp lý cho nhân dân 63 Kết luận chương 2: Ở chương tơi phân tích chứng minh, thực tiễn tầm quan trọng chứng chứng minh Nó xem “xương sống” pháp luật tố tụng nói chung pháp luật tố tụng dân nói riêng Nên hoạt việc cung cấp chứng hoạt động chứng minh đương đóng vị trí trung tâm, định tính chất việc giải vụ việc dân Và thực tế áp dụng quy định pháp luật thu nhiều thành tựu đáng kể Nhưng bên cạnh cịn vướng mắc, bất cập, từ nguyên nhân, mạnh dạn đưa giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả, tính tích cực chủ động đương việc bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp góp phần làm giảm áp lực Tịa án công tác xét xử 64 KẾT LUẬN Trong công đổi mới, vận động phát triển xã hội kéo theo tranh chấp dân sự, vụ việc dân ngày nhiều pháp luật tố tụng dân ngày hoàn thiện Nhất nâng cao vị đương việc cung cấp chứng chứng minh phiên tòa Nhằm bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp đương Có thể nói chế định chứng minh chứng Bộ luật tố tụng dân không thay đổi lượng mà thay đổi chất so với pháp luật tố tụng dân trước Và thực tế áp dụng đạt nhiều thành tựu đáng kể Nhưng bên cạnh bộc lộ hạn chế, thiếu sót định Vì khóa luận phần phương hướng, giải pháp định nhằm khẳng định vai trò đương quan trọng nhất, định đến hoạt động chứng minh chủ thể khác Và giúp giải vụ việc đảm bảo khách quan nhất, nhanh chóng Và cịn góp phần đặt Tịa án vị trí, thực trọng tâm chức xét xử xem xét chứng phán 65 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO I Văn pháp luật Hiến pháp nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (1992), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội Bộ luật dân (2005), Nxb Tư pháp, Hà Nội Bộ luật tố tụng dân (2004), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội Bộ luật tố tụng hình (2003), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội Bộ Luật Lao động sửa đổi bổ sung năm 2002, 2006, 2007, Nxb Lao động, Hà Nội Luật hôn nhân gia đình (2000), Nxb Lao động, Hà Nội Luật Thương mại (2005), Nxb Lao động, Hà Nội Nghị số 01/2005/NQ- HĐTP HĐTPTANDTC ngày 31 tháng 05 năm 2005 Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn thi hành số quy định phần thứ “Những quy định chung” Bộ Luật tố tụng dân (2004) Nghị số 04/2005/NQ- HĐND HĐTPTANDTC ngày 19 tháng 09 năm 2005 hướng dẫn thi hành số quy định Bộ Luật tố tụng dân chứng minh chứng 10 Nghị số 49/2005/NQ- TW Bộ Chính Trị chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020 11 Thông tư liên tịch số 03/2005/TTLT- TANDTC- VKSNDTC ngày 1/09/2005 hướng dẫn thi hành số quy định Bộ Luật tố tụng dân tham gia Viện kiểm sát nhân dân việc giải vụ việc dân 66 12 Thông tư liên tịch số 08/2008/TTLT- BTP- BNV Bộ Tư pháp & Bộ Nội vụ ngày 07 tháng 11 năm 2008 việc hướng dẫn tổ chức biên chế trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước 13 Báo cáo số 01/ BC- TA Tòa án nhân dân tối cao ngày 05 tháng 01 năm 2007 14 Các định giám đốc thẩm, tái thẩm Tòa án nhân dân tối cao năm 2008, 2009, 2010 phần định Dân sự, Kinh doanh, Thương mại, Lao động- Đặc san Tòa án nhân dân tối cao II Giáo trình Giáo trình Luật dân Việt Nam, Đại học Luật Hà Nội (2007), Nxb Công an Tư pháp, Hà Nội Giáo trình Luật tố tụng dân Việt Nam, Khoa Luật- Đại học Quốc gia Hà Nội (2006), Nxb Công an nhân dân, Hà Nội Giáo trình Luật tố tụng dân Việt Nam, Trường Đại học Luật Hà Nội (2007), Nxb Tư pháp, Hà Nội Giáo trình Luật tố tụng dân Việt Nam, Học viện tư pháp (2007), Nxb công an nhân dân, Hà Nội III Sách Nguyễn Minh Hằng, Hoạt động chứng minh pháp luật Việt Nam, Nxb Chính trị- Hành chính, 2009 Đào Văn Hội, Hoàn thiện pháp luật giải tranh chấp kinh tế nước ta nay, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2004 IV Các viết tham khảo Nguyễn Cơng Bình, Các quy định chứng minh TTDS, Tạp chí luật học năm 2005, Đặc san BLTTDS Nguyễn Việt Cường, Người tham gia tố tụng, Tạp chí Tịa án, số 8/2005 67 Bùi Thị Huyền, Thời hạn cung cấp chứng đương sự, Tạp chí Luật học số 1/2002 Nguyễn Văn Khuê, Một số ý kiến xung quanh vấn đề chứng cứ, Tạp chí Kiểm sát số 10/2004 Nguyễn Minh Hằng, Tập quán- Nguồn luật hay nguồn chứng cứ, Tạp chí Tịa án, số 5/2004 Tưởng Duy Lượng, Một số quy định chung giải việc dân sự, Tạp chí Tịa án nhân dân, số 11/2005 Tưởng Duy Lượng, Một vài suy nghĩ vấn đề chứng chứng minh quy định Bộ luật TTDS, Tạp chí Tịa án nhân dân, số 10/2004 số tháng 11/2004 Tưởng Duy Lượng, Chứng chứng minh- thay đổi nhận thức pháp luật tố tụng dân Việt Nam, Đặc san Nghề luật số 102005 Phạm Hữu Nghị, Về quyền tự định đoạt đương tố tụng dân sự, Tạp chí Nhà nước pháp luật, số 12/2000 10 Phạm Thái Quý, Bàn chế định chứng minh chứng tố tụng dân sự, Tạp chí Dân chủ pháp luật Bộ Tư pháp, số 12/2008 11 Dương Quốc Thành, Chứng chứng minh tố tụng dân sự, Tạp chí Tịa án số 1/2004 12 Phan Hữu Thư (2001), Xây dựng Bộ Luật tố tụng dân - vấn đề lý luận thực tiễn, Nxb Chính Trị Quốc gia 13 Trần Văn Trung, Vấn đề chứng chứng minh tố tụng dân sự, Tạp chí Kiểm sát số 12/2004 V Tài liệu khác Những vấn đề Bộ luật Tố tụng dân sự, Nxb Tư pháp, năm 2004 68 Đinh Ngọc Hiện, Tư pháp dân thủ tục tố tụng dân , Hội thảo vấn đề lý luận thực tiễn tố tụng dân Việt Nam thời kỳ chuyển đổi Đặc san chuyên đề Bộ luật tố tụng dân sự, Tạp chí Tịa án nhân dân tối cao, Hà Nội tháng 8/2004 Đặc san chuyên đề Bộ luật tố tụng dân sự, Tạp chí Luật học, Hà Nội tháng 6/2004 Luật học, Bộ tư pháp, Viện khoa học pháp lý (2005), Nxb Từ điển Bách khoa & Nxb Tư pháp, Hà Nội Đại từ điển tiếng Việt, Nxb Văn hóa Thơng tin, Nguyễn Như Ý chủ biên Từ điển Luật học, Nguyễn Hữu Đắc, Nxb Từ điển Bách khoa, Hà Nội (1999) Từ điển Tiếng Việt, Nxb Đà Nẵng (2003) Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 69 ... 42 Chƣơng VAI TRÒ CỦA ĐƢƠNG SỰ TRONG VIỆC CUNG CẤP CHỨNG CỨ VÀ CHỨNG MINH TẠI PHIÊN TÒA DÂN SỰ 2.1 Thực tiễn thực vai trò đƣơng việc cung cấp chứng chứng minh phiên tòa phiên tịa dân Trong giai... LÝ LUẬN VỀ VAI TRÒ CỦA ĐƢƠNG SỰ VỀ CHỨNG CỨ VÀ CHỨNG MINH TRONG BỘ LUẬT TỐ TỤNG DÂN SỰ 1.1 VAI TRÒ CỦA ĐƢƠNG SỰ 1.1.1 Khái niệm Trong trình giải vụ việc dân chứng hoạt động chứng minh đương hoạt... .42 Chƣơng 2: Vai trò đƣơng việc cung cấp chứng chứng minh phiên tòa Dân .43 2.1 Thực tiễn thực vai trò đương việc cung cấp chứng chứng minh phiên tòa Dân 43 2.2 Những nguyên