Khúa lun tt nghip Trang LờI CảM ƠN Trong trình hoàn thành khóa luận, nỗ lực thân, ng-ời viết đà nhận đ-ợc quan tâm, giúp đỡ thầy cô giáo khoa, đặc biệt h-ớng dẫn, dẫn dắt chu đáo, nhiệt tình thầy giáo Nguyễn Văn Đại - ng-ời trực tiếp h-ớng dẫn hoàn thành khóa luận Với tình cảm chân thành, cho phép ng-ời viết đ-ợc gửi lời cảm ơn tới tất thầy cô giáo khoa, đặc biệt thầy giáo Nguyễn Văn Đại Do trình độ, kiến thức ng-ời viết hạn khoa học nên chắn không tránh khỏi thiếu sót Rất mong nhân đ-ợc lời góp ý thầy cô giáo bạn Xin chân thành cảm ơn! Sinh viên: TrÞnh ThÞ Hun Trịnh Thị Huyền Lớp 48 B2 – Luật Khóa luận tốt nghiệp MỤC LỤC A - MỞ ĐẦU 1 Lý chọn đề tài Tình hình nghiên cứu Mục đích nghiên cứu đề tài Đối tượng phạm vi nghiên cứu đề tài Cơ sở lý luận phương pháp nghiên cứu Những đóng góp khoa học khóa luận Kết cấu khóa luận B – PHẦN NỘI DUNG Chương 1: KHÁI QUÁT VỀ HỌC THUYẾT “TAM QUYỀN PHÂN LẬP” VÀ SỰ VẬN DỤNG GIÁ TRỊ NỘI DUNG HỌC THUYẾT VÀO TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA BỘ MÁY NHÀ NƯỚC TƯ SẢN 1.1 Hoàn cảnh đời ý nghĩa phương pháp luận học thuyết “tam quyền phân lập” 1.1.1 Giới thiệu khái quát nhà tư tưởng trị vĩ đại Montesquieu 1.1.2 Hoàn cảnh đời học thuyết “tam quyền phân lập” 1.1.3 Ý nghĩa phương pháp luận học thuyết “tam quyền phân lập” 11 1.2 Nội dung học thuyết “tam quyền phân lập” tổ chức 14 hoạt động máy Nhà nước nói chung 1.2.1 Nội dung tính phân quyền tổ chức hoạt động Bộ 14 máy Nhà nước 1.2.2 Học thuyết “Tam quyền phân lập” vấn đề xây dựng Nhà nước pháp quyền TBCN 19 1.3 Vận dụng nội dung học thuyết “tam quyền phân lập” để xây Nhà nước pháp quyền tư sản lịch sử 22 1.3.1 Sự vận dụng chung mơ hình Nhà nước Tư sản 22 1.3.2 Sự vận dụng học thuyết “tam quyền phân lập” nước Mỹ 24 1.3.3 Sự vận dụng học thuyết “tam quyền phân lập” liên bang Nga 29 Kết luận chương 32 Trịnh Thị Huyền Lớp 48 B2 – Luật Khóa luận tốt nghiệp Chương 2: VẬN DỤNG HỌC THUYẾT “TAM QUYỀN PHÂN LẬP” ĐỂ XÂY DỰNG NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN XHCN Ở VIỆT NAM HIỆN NAY 33 2.1 Khái quát Nhà nước pháp quyền XHCN 33 2.1.1 Tính tất yếu khách quan đời Nhà nước XHCN 33 2.1.2 Vấn đề xây dựng Nhà nước pháp quyền – quy luật phát triển 35 Nhà nước XHCN 2.1.3 Các nguyên tắc tổ chức hoạt động máy 37 Nhà nước pháp quyền XHCN 2.2 Vận dụng học thuyết “tam quyền phân lập” tổ chức hoạt 44 động Nhà nước ta 2.2.1 Một số tư tưởng cốt lõi Đảng Chủ tịch Hồ Chí Minh 44 xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN 2.2.2 Nguyên tắc thống quyền lực phân công, phối hợp quyền tổ chức hoạt động máy Nhà nước ta 52 2.2.3 Cơ cấu tổ chức máy Nhà nước Việt Nam 60 2.3 Những vấn đề tồn giải pháp việc xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN dân, dân dân nước ta 62 2.3.1 Đánh giá số tồn tại, vướng mắc cần nhận thức đắn để khắc phục 62 2.3.2 Các giải pháp khắc phục 73 Kết luận chương 2: 89 C - PHẦN KẾT LUẬN 90 D - DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 91 A - MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Có thể nói lịch sử học thuyết trị nhân loại, học thuyết Nhà nước ln giữ vị trí quan trọng Trong học thuyết học thuyết quyền lực Nhà nước, việc tổ chức thực quyền lực giữ vị trí trọng yếu, chúng để lại dấu ấn thể chế trị định Trịnh Thị Huyền Lớp 48 B2 – Luật Khóa luận tốt nghiệp Vì vậy, nghiên cứu lịch sử học thuyết trị mang lại ánh sáng cần thiết cho việc nghiên cứu trị thể chế trị đương đại Học thuyết phân chia quyền lực Nhà nước có mầm mống xa xưa lịch sử, từ thời cổ đại Chúng ta tìm thấy nét đại cương tổ chức hoạt động máy Nhà nước Hy Lạp, La Mã thời kỳ cổ đại, quan điểm trị Aristote, Polybe Sau đó, học thuyết nhà tư tưởng tư sản kỷ XVII – XVIII, điển hình John Locke Montesquieu kế thừa, phát triển hoàn thiện nó, coi sở bảo đảm quyền lực nhân dân chống chế độ độc tài, chuyên chế Montesquieu phát triển cách toàn diện học thuyết phân quyền sau nhắc tới học thuyết “tam quyền phân lập” nhắc tới tên tuổi ông Nó áp dụng việc tổ chức máy Nhà nước nhiều nước giới mức độ khác nhau, ghi nhận cách trang trọng Tuyên ngôn Hiến pháp số nước Thậm chí, có nước coi phân quyền nguyên tắc tổ chức máy Nhà nước Đó thừa nhận khẳng định giá trị học thuyết “tam quyền phân lập” thực tế Tuy vậy, thời gian dài, nước ta nước XHCN khác, học thuyết không trọng nghiên cứu đánh giá giá trị, bị coi tư tưởng giai cấp tư sản Việc tổ chức máy Nhà nước nước gần rập khn theo mơ hình Nhà nước Liên Xô phân quyền bị phủ nhận Từ bắt đầu công đổi toàn diện đất nước Đại hội VI ĐCSVN khởi xướng, với mục đích phục vụ nhiệm vụ cấp bách mà Đảng vạch là: tăng cường máy Nhà nước, cải tiến tổ chức hoạt động để nâng cao hiệu quản lý nó, học thuyết “tam quyền phân lập” quan tâm nghiên cứu để hiểu rõ nội dung, ý nghĩa để vận dụng vào việc tổ chức máy Nhà nước ta mức độ phù hợp Do đó, máy Nhà nước Việt Nam theo Hiến pháp 1992 tổ chức theo tinh thần: “Quyền lực Nhà nước thống nhất, có phân cơng phối hợp chặt chẽ quan Nhà nước việc thực ba quyền: lập pháp, hành pháp tư pháp” Quản lý Nhà nước pháp luật tăng cường Dân chủ XHCN Trịnh Thị Huyền Lớp 48 B2 – Luật Khóa luận tốt nghiệp mở rộng, ổn định trị giữ vững Đó kết ban đầu trình đổi nhận thức mà phương hướng cải cách tổ chức hoạt động máy Nhà nước ta ghi nhận lại Báo cáo trị Đại hội Đảng IX là: “Xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN lãnh đạo Đảng” Mục tiêu xây dựng Nhà nước pháp quyền, nguyên tắc tổ chức hoạt động máy Nhà nước theo mục tiêu Đảng Nhà nước ta khẳng định văn kiện quan trọng đất nước Đó mục tiêu hồn tồn đắn phù hợp với xu tất yếu thời đại - xu phát triển dân chủ tiến xã hội Với mong muốn góp phần vào cơng hồn thiện xây dựng, tổ chức hoạt động máy Nhà nước ta, mạnh dạn chọn đề tài: “Học thuyết “tam quyền phân lập” vận dụng vào tổ chức hoạt động máy Nhà nước Việt Nam nay” làm đề tài khóa luận Tình hình nghiên cứu Học thuyết “tam quyền phân lập” nghiên cứu từ lâu nhiều nước giới Anh, Mỹ, Nga, Cịn nước ta, việc tìm hiểu vận dụng vào tổ chức máy Nhà nước dừng mức độ khái qt nên chưa có tác giả trình bày cụ thể có hệ thống vấn đề Hiện tại, số cơng trình đề cập đến như: “Thuyết “tam quyền phân lập” máy Nhà nước Tư sản đại” Viện Thông tin Khoa học xã hội; “Thử bàn lại học thuyết phân chia quyền lực” PGS.TS Nguyễn Đăng Dung; “Luật Hiến pháp định chế trị” Lê Đình Chân Các tác phẩm trình bày khái quát cội nguồn thuyết “tam quyền phân lập”, nội dung nó, quan điểm khác thuyết này, thực tế áp dụng thuyết “tam quyền phân lập” giới yêu cầu phải có phân công phân nhiệm quan Nhà nước Việt Nam Song, chưa có tác giả trình bày cách cụ thể có hệ thống lịch sử học thuyết “tam quyền phân lập” thể áp dụng học thuyết thực tiễn tổ chức máy Nhà nước giới Việt Nam Phải mà nay, việc tìm chế để thực có hiệu Trịnh Thị Huyền Lớp 48 B2 – Luật Khóa luận tốt nghiệp phân công phối hợp quan Nhà nước việc thực quyền lực: lập pháp, hành pháp, tư pháp bảo đảm thống quyền lực Nhà nước nước ta nhiều lúng túng, chưa có câu trả lời thỏa đáng Hậu vấn đề chủ yếu dừng nguyên tắc mà chưa cụ thể hóa mặt pháp lý Mục đích nghiên cứu đề tài Thông qua việc xem xét cách cụ thể, tồn diện, có hệ thống hình thành phát triển học thuyết “tam quyền phân lập”, thể áp dụng thực tế tổ chức máy Nhà nước số nước, khóa luận mong muốn: + Làm rõ lịch sử phát triển học thuyết “tam quyền phân lập”, nội dung, giá trị lý luận thực tiễn, ảnh hưởng sức sống qua nhiều kỷ + Chứng minh học thuyết phân quyền áp dụng áp dụng với mức độ khác tổ chức máy Nhà nước khác nhau, từ Cộng hịa Tổng thống, Cộng hòa Quân chủ Đại nghị đến Cộng hịa Hỗn hợp Và nước Cộng hòa XHCN nước ta - nơi mà việc tổ chức hoạt động máy Nhà nước dựa nguyên tắc tập trung dân chủ thống quyền lực + Từ kết nghiên cứu trên, tìm số giải pháp cụ thể để cải cách tổ chức hoạt động máy Nhà nước ta theo hướng vận dụng học thuyết phân quyền mạnh mẽ rõ rệt Đối tượng phạm vi nghiên cứu đề tài Khóa luận nghiên cứu lý giải vấn đề sau: Một là: Sự xuất phát triển học thuyết lịch sử thể qua thực tiễn tổ chức máy Nhà nước số nước, qua quan điểm số nhà tư tưởng thời đại số cách hiểu phân quyền, nội dung ý nghĩa phương pháp luận học thuyết “tam quyền phân lập” Trịnh Thị Huyền Lớp 48 B2 – Luật Khóa luận tốt nghiệp Hai là: Sự thể áp dụng học thuyết phân quyền tổ chức máy Nhà nước số nước tư sản đại diện cho mức độ áp dụng khác vận dụng giá trị đắn, khoa học, khách quan Nhà nước XHCN cụ thể Nhà nước ta Cơ sở lý luận phương pháp nghiên cứu Cơ sở lý luận khóa luận bao gồm: Thứ nhất: Chủ nghĩa Mác - Lênin vấn đề Nhà nước Thứ hai: Quan điểm ĐCSVN, Chủ tịch Hồ Chí Minh vấn đề xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Trong q trình nghiên cứu vấn đề trên, tơi chủ yếu dựa vào phương pháp thu thập xử lý thông tin, tư liệu Khi xử lý, sử dụng kết hợp phương pháp cụ thể: phân tích, tổng hợp, khái quát hóa so sánh quan điểm, tài liệu, ý kiến, nhận xét khác nhiều tác giả vấn đề Những đóng góp khoa học khóa luận Khóa luận làm sáng tỏ lịch sử hình thành, phát triển, nội dung, giá trị lý luận, thực tiễn hạn chế học thuyết “tam quyền phân lập” Qua đó, góp phần bổ sung, làm phong phú hơn, hồn chỉnh hiểu biết q trình hình thành phát triển học thuyết phân quyền lịch sử, góp phần bổ sung tri thức thúc đẩy phát triển ngành khoa học nghiên cứu lịch sử tư tưởng trị - pháp lý Việt Nam Bằng việc trình bày cách tổng quát thể áp dụng thuyết “tam quyền phân lập” cách sáng tạo vào tổ chức máy Nhà nước số nước đại diện cho mức độ áp dụng thể học thuyết phân quyền tổ chức máy Nhà nước ta Khóa luận vừa góp phần khẳng định giá trị thực tiễn học thuyết phân quyền việc thiết kế mơ hình tổ chức máy Nhà nước, vừa nêu lên đặc trưng ưu điểm hạn chế mức độ áp dụng để tham khảo, học tập, rút kinh nghiệm trình cải cách tổ chức hoạt động Nhà nước ta Trịnh Thị Huyền Lớp 48 B2 – Luật Khóa luận tốt nghiệp Kết cấu khóa luận Ngồi lời cảm ơn, mục lục, phần mở đầu, kết luận danh mục tài liệu tham khảo, khóa luận gồm chương: Chương 1: Khái quát học thuyết “tam quyền phân lập” vận dụng tổ chức hoạt động Nhà nước tư sản Chương 2: Vận dụng học thuyết “tam quyền phân lập” để xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam B – PHẦN NỘI DUNG Chương KHÁI QUÁT VỀ HỌC THUYẾT “TAM QUYỀN PHÂN LẬP” VÀ SỰ VẬN DỤNG GIÁ TRỊ NỘI DUNG HỌC THUYẾT VÀO TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA BỘ MÁY NHÀ NƯỚC TƯ SẢN 1.1 Hoàn cảnh đời ý nghĩa phương pháp luận học thuyết “tam quyền phân lập” Trịnh Thị Huyền Lớp 48 B2 – Luật Khóa luận tốt nghiệp 1.1.1 Giới thiệu khái quát nhà tư tưởng trị vĩ đại Montesquieu Charles de Secondat Montesquieu (1689 – 1755) – nhà triết học khai sáng, nhà tư tưởng trị, nhà kinh tế học, nhà xã hội học nhà sử học người Pháp Ơng nhà tư tưởng có dòng dõi quý tộc, sinh ngày 18 tháng năm 1689 lâu đài La Brét Tây – Nam nước Pháp Cha ông Giắc Sơcôngđa – quý tộc bị sa sút có thời gian làm đại úy vệ kỳ binh, sau lui ẩn năm 1713 qua đời Khi Montesquieu lên tuổi mẹ ơng Montesquieu chịu ảnh hưởng nhiều người ruột – Giăng Sơcơngđa, người Chủ tịch Nghị viện Bc Năm 1714, Montesquieu vào làm việc Viện Bcđơ hai năm sau, ông trở thành nam tước De Montesquieu – Chủ tịch Nghị viện Bcđơ Năm 1716, Montesquieu trở thành thành viên Viện Hàn lâm Khoa học Bcđơ Khí chất chàng niên Montesquieu ham tìm tịi, suy nghĩ với lòng khát khao hiểu biết nhiều lĩnh vực đồng thời lại trực tiếp tiếp xúc với thực tiễn trị – xã hội thời đại giai đoạn coi có bùng nổ đấu tranh liệt chống phong kiến sớm nung nấu tinh thần nhà triết học khai sáng tương lai Tư tưởng tài ơng thực hịa làm một, kết tinh thành lực tư sáng tạo, khí phách kiên cường nhà triết học khai sáng Vào năm 1721, Montesquieu cho đời tác phẩm đầu tay, tác phẩm thừa nhận gây chấn động dư luận khơng riêng Pháp, mà châu Âu – tiểu thuyết thư “Những thư Ba Tư” Năm 1726, Montesquieu chức vụ Chánh án Tịa án Bcđơ mà trước đấy, ơng làm chân người Một năm sau, ơng bầu vào Viện Hàn lâm Khoa học Pháp Đến năm 1728, ông lên đường du lịch khắp nơi để hiểu phong tục, tập quán, luật pháp thể chế nước châu Âu Ông lưu lại hai năm cuối Anh Dưới chế độ quân chủ lập hiến, ơng cảm thấy hài lịng cho thể chế lý tưởng, trái ngược với nước Pháp quân chủ chuyên chế “Tại Nghị viện Anh, người ta cho phép ơng có mặt tranh luận Chính Trịnh Thị Huyền Lớp 48 B2 – Luật Khóa luận tốt nghiệp phủ phe đối lập kéo dài tới 12 giờ” Các tư tưởng ông lý luận phân quyền bắt đầu chín muồi Anh Đây thời gian làm cho Montesquieu thấy thực quý báu cảm nhận ông diễn trở thành tiền đề cho hình thành tư tưởng ông sau Tháng 10 năm 1748, Montesquieu cho đời tác phẩm “Bàn tinh thần pháp luật” Ở tác phẩm “Bàn tinh thần pháp luật”, Montesquieu không nghiên cứu luật pháp nhà luật học tuý, mà nghiên cứu hồn, tinh thần pháp luật Ông muốn khám phá trật tự, quy luật mớ hỗn độn luật pháp tất dân tộc thời đại Đây tác phẩm mang tính triết học sâu sắc, luật pháp giải thích từ nhiều khía cạnh khác Montesquieu chia thể chế Nhà nước ba loại: Độc tài, Quân chủ lập hiến Cộng hòa Phê phán thể chế độc tài ca ngợi thể chế cộng hòa tốt đẹp không thực thực tế, ông chủ trương thể chế trị hợp lý nước Pháp nhiều nước Quân chủ lập hiến giống nước Anh Trong học thuyết mình, Montesquieu nêu nguyên tắc phân quyền: lập pháp, hành pháp tư pháp Trong đó, nghị viện giữ quyền lập pháp, nhà vua giữ quyền hành pháp quan tòa giữ quyền tư pháp Các nghành độc lập với kiểm soát lẫn nhau, giai cấp tư sản nắm giữ chế xã hội Nguyên tắc phân quyền ông thực sau cách mạng tư sản Pháp 1789 - 1794 định hướng cho nhiều nhà tư sản giới sau Học thuyết Montesquieu không chủ trương lật đổ chế độ phong kiến cách mạng mà cải cách cho phù hợp với đòi hỏi quyền lợi giai cấp tư sản Như vậy, ông người theo thuyết dân chủ mà theo thuyết tự Nhưng bối cảnh chế độ phong kiến tàn bạo lúc đó, tư tưởng Montesquieu thể tính chất tiến có giá trị tinh thần to lớn tầng lớp nhân dân Trịnh Thị Huyền 10 Lớp 48 B2 – Luật Khóa luận tốt nghiệp - Mọi Đảng viên phải nêu cao vai trò tiền phong, gương mẫu vững vàng trị, có đạo đức sáng, lối sống lành mạnh, gắn bó với nhân dân - Đổi việc nghị Đảng bộ, chi bộ, cấp uỷ Đảng Xây dựng quy chế làm việc bí thư với người đứng đầu quyền, mặt trận đoàn thể Đổi bầu cử sở, tăng cường công tác kiểm tra Đổi phương thức lãnh đạo, ý đặc trưng phương pháp dân chủ lãnh đạo nhân dân tổ chức hệ thống trị sở Phải đẩy mạnh cải cách hành theo yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Nền hành Nhà nước có vị trí, vai trò quan trọng Điều thể cụ thể chỗ: Nó phận lớn hệ thống từ trung ương đến sở Là hệ thống trực tiếp thực đường lối Đảng, sách, pháp luật Nhà nước Mặt khác, q trình thực hiện, quan hành Nhà nước cịn góp phần cụ thể hố điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện đường lối, chủ trương sách, để bảo đảm thực cách hiệu hành Nhà nước Trong thời gian qua, hành Nhà nước ta đạt kết cụ thể, góp phần vào ổn định, phát triển đất nước, bảo đảm thành công công đổi mới…; nhiên, cịn bộc lộ nhiều khuyết điểm, tồn Vì vậy, để phát huy mặt tích cực hạn chế mặt tiêu cực, cần tiến hành giải pháp sau: - Xây dựng hệ thống quan hành Nhà nước tập trung, thống nhất, thông suốt, tinh giản, khơng lãng phí, hoạt động liên tục, rộng khắp, đủ lực, quyền lực, sạch, chủ động, phục vụ chịu trách nhiệm trước dân Muốn đáp ứng yêu cầu phải cải cách đồng ba yếu tố hành chính, gồm chủ thể hành chính, máy hành đội ngũ cán bộ, cơng chức hành Trịnh Thị Huyền 80 Lớp 48 B2 – Luật Khóa luận tốt nghiệp - Tiếp tục đẩy mạnh cải cách thể chế hành chính, trước hết tập trung cải cách thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN, số thể chế then chốt Tiếp tục cải cách hành chính, kiên loại bỏ thủ tục chồng chéo, phiền hà Ban hành cụ thể chế kiểm tra cán bộ, công chức, quy định rõ trách nhiệm cá nhân thi hành công vụ - Cải cách tổ chức hoạt động máy hành Nhà nước Trung ương quyền địa phương Kiên giải tán tổ chức trung gian, hiệu Khắc phục tình trạng trung ương có địa phương có nấy, quan quyền có gì, quan Đảng có… Đồng thời, cải tiến phương thức quản lý, lề lối làm việc quan hành cấp nay, quan cấp Trung ương, bộ, tỉnh, huyện sở - Phải nhận thức rõ tầm quan trọng công tác cán bộ, để có đổi mạnh mẽ hơn, có biện pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán công chức cấp, sở để tạo chuyển biến tích cực, hiệu Ở đây, có vấn đề là: vừa đổi đội ngũ cán bộ, cơng chức hành vừa phải đổi công tác quản lý cán bộ, công chức Muốn làm tốt điều cần có đánh giá cách thực chất hơn, cụ thể thực trạng đội ngũ cán bộ, công chức công tác quản lý cán bộ, công chức nay, điều kiện thực kinh tế thị trường định hướng xã hội Từ đó, phải có đường lối xây dựng cán phù hợp với tình hình mới, có sách cụ thể để phát huy mặt tốt, khả hệ thống tổ chức cán Kịp thời phát ngăn chặn mặt hạn chế, bất cập, suy thoái cán cấp thực chế mới, với nhiều thành phần kinh tế mở cửa, hội nhập Đẩy mạnh cải cách tư pháp theo yêu cầu nhiệm vụ xây dựng Nhà nước pháp quyền Trịnh Thị Huyền 81 Lớp 48 B2 – Luật Khóa luận tốt nghiệp Để xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN giai đoạn nay, yêu cầu cải cách tư pháp phải tiến hành đồng thể chế, tổ chức, đội ngũ cán bộ, công chức quan tư pháp cấp phải đặt tổng thể đổi hệ thống trị Tiếp tục cải cách tư pháp, xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam, thực quản lý xã hội pháp luật, bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp công dân, xử lý nghiêm minh kịp thời vi phạm pháp luật, tăng cường pháp chế xã hội Muốn thực yêu cầu này, cần phải: - Tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, tạo sở pháp lý cho hoạt động tồn xã hội Nhà nước; có chuẩn mực để đánh giá đúng, sai; tăng cường pháp chế Sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện hệ thống pháp luật tạo sở pháp lý vững cho hoạt động tư pháp Trong xây dựng sửa đổi, bổ sung luật tố tụng (Bộ luật Tố tụng Dân sự, Bộ luật Tố tụng Hình sự….) luật tổ chức quan tư pháp, Bộ luật Dân (sửa đổi)… phải phù hợp với kinh tế thị trường định hướng XHCN, với xu hội nhập kinh tế quốc tế tương thích với pháp luật quốc tế hành, đáp ứng yêu cầu hợp tác song phương, đa phương nước ta - Cần tiếp tục đổi tổ chức, hoạt động quan bảo vệ pháp luật Xây dựng quan thực trở thành công cụ sắc bén đấu tranh phòng chống tội phạm, vi phạm pháp luật; bảo đảm điều kiện cần thiết để chúng thực chức năng, nhiệm vụ pháp luật quy định.Trong tổ chức hoạt động Toà án nhân dân phải sửa đổi theo hướng tăng thẩm quyền xét xử cấp huyện, tiến tới thực Toà án theo hai cấp xét xử nghiên cứu việc thành lập Tồ án khu vực, bảo đảm xét xử có hiệu Đối với hoạt động Viện kiểm sát, tập trung làm tốt chức công tố kiểm sát hoạt động tư pháp Kiên khắc phục vấn đề xúc tình trạng xử oan sai, bỏ lọt tội phạm, biểu tiêu cực trình xét xử Trịnh Thị Huyền 82 Lớp 48 B2 – Luật Khóa luận tốt nghiệp - Đẩy mạnh nhiệm vụ xây dựng đội ngũ cán tư pháp đáp ứng yêu cầu chất lượng số lượng Đây nội dung quan trọng cấp bách Thực trạng đội ngũ cán tư pháp ta chất lượng số lượng chưa thật đáp ứng với yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Nếu khơng có quan tâm đầu tư, đẩy mạnh việc đào tạo đội ngũ cán tư pháp nói ảnh hưởng lớn tới nhiệm vụ xây dựng Nhà nước pháp quyền Bởi lẽ, yêu cầu nhiệm vụ đặt nhiều vấn đề địi hỏi phải có đội ngũ cán tư pháp có đủ lực trình độ giải vấn đề thực tế đặt ra, quan, ban, ngành trung ương mà sở Vì vậy, vấn đề đặt phải sớm có quy hoạch phù hợp, có kế hoạch tuyển chọn, đào tạo sử dụng khả năng, yêu cầu Đồng thời, phải coi trọng tăng cường việc quản lý, kiểm tra, giám sát đội ngũ cán tư pháp để họ thực tốt nhiệm vụ giao Mặt khác, cần phải ý tới đặc thù nghề nghiệp để có tiêu chuẩn, chế độ phù hợp đội ngũ cán 2.3.2.2 Giải pháp yếu tố người Vấn đề nhân - vấn đề có tầm chiến lược lớn đất nước công tác tổ chức Đảng - lựa chọn, xây dựng đội ngũ cán “vừa hồng, vừa chuyên”, đội ngũ cán có trí tuệ, động, sáng tạo, có đạo đức cánh mạng sáng, theo kịp với phát triển đất nước thời đại, trung thành với Đảng, với nhân dân, hết lòng nước, dân Thực tế cho thấy, vai trò đội ngũ cán to lớn Trong Báo cáo Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X văn kiện Đại hội XI Đảng Tổng Bí thư Nơng Đức Mạnh trình bày Đại hội, nêu học kinh nghiệm lãnh đạo, đạo thực Nghị Đại hội X việc xây dựng đội ngũ cán đáp ứng yêu cầu nghiệp cách mạng phần quan trọng học xây dựng Đảng Có đội ngũ cán cấp tốt, hoạt động hiệu quả, trước biến động lớn lao khó khăn thời cuộc, kiên trì thực đường lối mục tiêu đổi mới, kiên định Trịnh Thị Huyền 83 Lớp 48 B2 – Luật Khóa luận tốt nghiệp vận dụng sáng tạo, phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc chủ nghĩa xã hội Có thành hơm cịn công tác lãnh đạo, đạo lãnh đạo cấp nhạy bén, kiên quyết, sáng tạo, bám sát thực tiễn đất nước giới, kịp thời đề giải pháp phù hợp với tình hình mới, phát huy sức mạnh hệ thống trị, tồn dân tộc cho nghiệp đổi Trong Báo cáo hai lần nhấn mạnh, việc xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN, tập trung vào nội dung, nội dung thứ hai ghi: xây dựng đội ngũ cán bộ, cơng chức sạch, có lực đáp ứng yêu cầu tình hình Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, cơng chức lĩnh trị, phẩm chất đạo đức, lực công tác Công tác cán lần đề cập nhấn mạnh với nội dung toàn diện: “Tiếp tục đổi mạnh mẽ, đồng công tác cán bộ; thực tốt chiến lược cán thời kỳ đẩy mạnh CNH - HĐH Tập trung vào đổi tư duy, cách làm, khắc phục yếu khâu công tác cán Nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng cán Có chế tài xử lý nghiêm trường hợp chạy chức, chạy quyền, chạy chỗ, chạy tuổi, chạy cấp, chạy huân chương ” - Nâng cao nhận thức, trách nhiệm cấp uỷ Đảng lãnh đạo cấp xây dựng đội ngũ cán tổ chức Cần hiểu rõ vị trí, vai trị, tầm quan trọng việc xây dựng đội ngũ cán tổ chức, từ có dự báo tình hình, bám sát u cầu nhiệm vụ trị, có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, chuẩn bị tốt cho trước mắt lâu dài Việc quản lý cán làm công tác tổ chức, trước hết cấp uỷ lãnh đạo đơn vị Những vấn đề chủ trương, sách cơng tác cán thiết phải cấp uỷ có thẩm quyền định theo đa số Thực tiễn cho thấy, đâu nhận thức coi trọng cơng tác tổ chức, cán cán tổ chức phát huy lực, sở trường cơng tác, đóng góp có hiệu cho thành tích đơn vị ngược lại, cán tổ chức không phát huy được, mà làm cho đơn vị phát sinh tiêu cực, đồn kết, nội khơng ổn định Trịnh Thị Huyền 84 Lớp 48 B2 – Luật Khóa luận tốt nghiệp - Xác định tiêu chuẩn cán tổ chức Trong đảm bảo tiêu chuẩn cán theo Nghị Hội nghị Trung ương 3, khoá VIII, Hội nghị Trung ương 6, khóa IX cần xác định có tiêu chuẩn cụ thể cán tổ chức: Thứ nhất, nắm quan điểm, đường lối Đảng xây dựng hệ thống trị, công tác cán xây dựng đội ngũ cán Thứ hai, phải cơng tâm Có cơng tâm, tâm sáng giữ công bằng, thi hành công việc cách thẳng, không thiên vị, biết đặt nghiệp chung, lợi ích chung cách mạng lên hết Thứ ba, phải có tầm Tầm yêu cầu lực, chuyên môn, tài người cán tổ chức, giúp nắm vững biện pháp nghiệp vụ, có kinh nghiệm việc đánh giá xác người, đảm bảo chọn người, xếp việc Thứ tư, có tình thương u đồng chí, đồng bào, thể đạo làm người cách mạng mà cán tổ chức phải thấm nhuần thực hành quán công việc, đời tư v.v… Cần quan tâm đến tính đặc thù nghề tổ chức tiêu chuẩn riêng cần có người làm cơng tác tổ chức, cán để đào tạo, huấn luyện người có tố chất phù hợp với nghề Đặc biệt lưu ý đến lực, tinh tế, nhạy cảm nhìn nhận, đánh giá, phát hiện, đốn định xu hướng phát triển người Người làm công tác tổ chức khơng cần có kiến thức người, chức năng, nhiệm vụ tổ chức máy, mà cần am hiểu chế hoạt động đặc điểm lĩnh vực mà cán hoạt động Phải có kiến thức xã hội rộng, nhiều trải nghiệm thấu hiểu, đánh giá xác đáng người Phải có phẩm chất kín đáo mà hoạt, sâu sắc mà cởi mở, linh hoạt mà chắn; kiên định, dám chịu trách nhiệm, biết lắng nghe thấu hiểu, có sức cảm hố lịng người; biết giữ bí mật nguyên tắc - Xây dựng quy chế, đổi công tác đánh giá, tuyển chọn cán tổ chức Xây dựng quy chế bảo đảm cho công tác cán bộ, quản lý cán vào nếp, cho đội ngũ cán tổ chức làm tốt chức tham mưu cho cấp uỷ Đảng theo quan điểm, chủ trương Đảng Hoàn thiện thực nghiêm quy chế đánh giá cán giúp tồn quy trình cơng tác cán xác, hiệu khơng bỏ sót người tốt, chọn nhầm người xấu, tạo động lực tích cực Trịnh Thị Huyền 85 Lớp 48 B2 – Luật Khóa luận tốt nghiệp cho cán phấn đấu tiến bộ, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ cán Vì vậy, cán tổ chức, phải nhận xét, đánh giá thường xuyên, trước đề bạt, bổ nhiệm Tuyển chọn cán tổ chức sở tiêu chuẩn cách dân chủ, công khai Tuyển chọn cán tổ chức, nên chọn cán đào tạo, bồi dưỡng, có kinh nghiệm thực tiễn, theo hướng trẻ hố, kết hợp tốt độ tuổi, khắc phục tuyển cán theo kiểu thân quen; kiên điều chuyển giải nghỉ chế độ cán mà phẩm chất, lực, sức khoẻ không đáp ứng yêu cầu - Đổi chế, sách điều kiện làm việc đội ngũ cán tổ chức Đổi hồn thiện hệ thống sách cán tiền lương, nhà ở, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng, quản lý cán nhằm nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, lực lĩnh cho cán bộ; thực khuyến khích cán có tài, trân trọng cán có cơng; có biện pháp tích cực chủ động việc bảo vệ cán làm đúng, không để cán bị mua chuộc, lôi kéo, khống chế bôi nhọ danh dự; xử lý nghiêm minh, kịp thời cán có sai phạm, thối hố biến chất, hội chủ nghĩa Đổi điều kiện làm việc cho cán tổ chức yếu tố quan trọng để nâng cao chất lượng cơng tác Vì vậy, cấp uỷ Đảng, lãnh đạo ban tổ chức cần quan tâm đầu tư trang bị phương tiện kỹ thuật; đào tạo cán để làm chủ phương tiện, thiết bị biến thành công cụ hữu hiệu phục vụ cho công tác tổ chức, cán - Đổi chỉnh đốn máy ban tổ chức Thực tiễn cho thấy, tổ chức mạnh khiến người mạnh người mạnh giúp cho tổ chức mạnh Xây dựng tổ chức phải đôi với xây dựng người xây dựng người phải gắn với xây dựng tổ chức Văn kiện Hội nghị Trung ương 9, khoá X, nhấn mạnh: “Các cấp uỷ, tổ chức Đảng thường xuyên lãnh đạo chăm lo kiện toàn máy đội ngũ cán làm tham mưu công tác tổ chức, cán bộ” Hiện nay, việc đổi mới, chỉnh đốn máy đội ngũ cán tổ chức chưa thực theo kịp với yêu cầu mới, biểu chồng chéo, phân công không rành mạch, phối kết hợp chưa ăn khớp Công tác tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng chất lượng nghiên cứu, tham mưu đội Trịnh Thị Huyền 86 Lớp 48 B2 – Luật Khóa luận tốt nghiệp ngũ cán tổ chức hạn chế Cho nên, cần tổ chức xếp lại máy hệ thống ban tổ chức theo hướng tinh, gọn, chuyên sâu, hoạt động có chất lượng hiệu quả, gắn với nâng cao chất lượng đội ngũ cán tổ chức Đồng thời với việc bổ sung, hoàn thiện quy chế làm việc đưa hoạt động vào nếp, đổi phong cách, phương pháp công tác, nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn - Đổi công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng sử dụng cán tổ chức Phải xây dựng lấy tiêu chuẩn cán tổ chức làm quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng Trong đó, cần quan tâm xây dựng kế hoạch, nội dung, phương thức đào tạo, bồi dưỡng cho loại cán Phải xuất phát từ nhiệm vụ trị, nhiệm vụ tổ chức để đánh giá thực trạng đội ngũ cán có, dự kiến nhu cầu khả phát triển đội ngũ cán để chủ động có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng Cơng tác đào tạo, bồi dưỡng cán tổ chức cấp phải tồn diện lý luận trị, phẩm chất đạo đức, trình độ chun mơn, nghiệp vụ lực thực tiễn; ý bồi dưỡng kiến thức tâm lý xã hội, quản lý hành chính, quản lý kinh tế, ngoại ngữ, tin học; kết hợp bồi dưỡng trường lớp với rèn luyện thực tiễn Sử dụng cán tổ chức phải đảm bảo tiêu chuẩn, phù hợp với sở trường Thực bổ nhiệm có thời hạn, chế độ từ chức, bãi nhiệm; kiên đưa khỏi đội ngũ cán phẩm chất, lực; bố trí lại cán phân công không hợp lý - Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát quản lý cán làm cơng tác tổ chức Thơng qua đó, giúp cấp uỷ, lãnh đạo quan tổ chức phát xử lý kịp thời vấn đề nảy sinh, làm cho đội ngũ cán làm công tác tổ chức hoạt động nguyên tắc, quy định; nắm tình hình, diễn biến tư tưởng, hoạt động cán Công tác tổ chức, cán nghề, vừa có tính khoa học, vừa có tính nghệ thuật cao chọn người dùng người Công tác tổ chức, cán chìa khố thành cơng cơng đổi đất nước Nhiệm vụ đặt đòi hỏi người cán tổ chức phải vừa “hồng”, vừa “chun”, có “tâm”, đủ “tầm” để nhìn Trịnh Thị Huyền 87 Lớp 48 B2 – Luật Khóa luận tốt nghiệp xa, trông rộng, biết đánh giá chọn người Vì vậy, vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ cán vừa mang tính cấp bách, vừa mang tính chiến lược lâu dài cơng tác cán Đảng ta 2.3.2.3 Giải pháp hoàn thiện hệ thống pháp luật Các giải pháp xây dựng pháp luật - Xác định lĩnh vực trọng điểm cần ưu tiên đầu tư để xây dựng hồn thiện pháp luật Trong chương trình xây dựng luật, pháp lệnh Quốc hội (từng năm nhiệm kỳ) chương trình xây dựng văn quy phạm pháp luật hàng năm Chính phủ, cần xác định số lĩnh vực trọng điểm có ý nghĩa then chốt, tạo sức bứt phá phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn để ưu tiên tập trung nguồn lực nhằm xây dựng ban hành kịp thời luật, luật có tính khả thi cao Các bộ, ngành cần ưu tiên xây dựng thể chế lĩnh vực bộ, ngành quản lý cho phù hợp với định hướng chiến lược - Đổi quy trình, thủ tục xây dựng pháp luật từ sáng kiến pháp luật đến thơng qua luật nhằm đẩy nhanh q trình soạn thảo, ban hành luật Nâng cao chất lượng văn quy phạm pháp luật Các dự án luật, pháp lệnh xem xét thơng qua có giải trình rõ ràng chế, biện pháp, nguồn lực bảo đảm tổ chức thực Sớm triển khai phương thức ban hành luật để sửa đổi nhiều đạo luật liên quan Xác định rõ quy trình, chế “nội luật hoá” điều ước quốc tế mà Việt Nam thành viên - Nâng cao trình độ lực làm luật Quốc hội Tăng hợp lý tỉ lệ đại biểu chun trách, có trình độ, hiểu biết pháp luật; xác lập chế bảo đảm thực quyền sáng kiến pháp luật đại biểu Quốc hội; phát huy vai trò, trách nhiệm Hội đồng dân tộc ủy ban Quốc hội việc chuẩn bị, thẩm tra dự án luật, pháp lệnh Tiếp tục đổi mạnh mẽ cách thức thảo luận, thông qua luật, pháp lệnh Trịnh Thị Huyền 88 Lớp 48 B2 – Luật Khóa luận tốt nghiệp Tăng cường hoạt động giải thích luật, pháp lệnh Uỷ ban thường vụ quốc hội Tăng cường trách nhiệm Chính phủ trưởng việc đạo hoạt động xây dựng pháp luật Chính phủ tập trung xem xét, định vấn đề mang tính quan điểm, sách vấn đề liên ngành cịn có ý kiến khác nhau; tăng cường kiểm tra văn quy phạm pháp luật bộ, ngành địa phương ban hành để bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống hệ thống pháp luật Kiện toàn nâng cao lực máy giúp việc cho Quốc hội, Chính phủ, bộ, ngành công tác xây dựng pháp luật Củng cố phận pháp chế bộ, ngành, địa phương; thành lập Viện nghiên cứu lập pháp Quốc hội - Tăng cường vai trò, trách nhiệm quan, tổ chức nghiên cứu chuyên ngành hoạt động xây dựng pháp luật Có chế thu hút hiệp hội, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, chuyên gia giỏi tham gia vào việc nghiên cứu, đánh giá nhu cầu, hoạch định sách pháp luật, soạn thảo, thẩm định, thẩm tra dự thảo văn pháp luật Xác định chế phản biện xã hội tiếp thu ý kiến tầng lớp nhân dân dự án, dự thảo văn quy phạm pháp luật - Hiện đại hoá phương thức phương tiện xây dựng pháp luật Khai thác, ứng dụng tối đa thành tựu khoa học, kỹ thuật, công nghệ thông tin nhằm đổi phương pháp, tiến độ, chất lượng hiệu quy trình xây dựng pháp luật Xây dựng khai thác hiệu sở liệu quốc gia pháp luật - Hoàn thiện pháp luật công báo, bảo đảm tất văn quy phạm pháp luật, điều ước quốc tế mà Việt Nam thành viên, văn hành có hiệu lực áp dụng chung công bố công báo cách đầy đủ, kịp thời xác Trịnh Thị Huyền 89 Lớp 48 B2 – Luật Khóa luận tốt nghiệp - Nghiên cứu khả khai thác, sử dụng án lệ, tập quán (kể tập quán, thông lệ thương mại quốc tế) quy tắc hiệp hội nghề nghiệp, góp phần bổ sung hoàn thiện pháp luật Các giải pháp thi hành pháp luật Kết hợp chặt chẽ, đồng việc hoàn thiện pháp luật tổ chức hoạt động quan thi hành pháp luật Nghị với nội dung cải cách hành giải pháp cải cách tư pháp - Phát triển hệ thống thông tin phổ biến giáo dục pháp luật, xây dựng triển khai Chương trình Quốc gia phổ biến giáo dục pháp luật dài hạn Hình thành Trung tâm Thơng tin pháp luật quốc gia, phát triển mạng lưới thơng tin pháp luật Khuyến khích tổ chức, cá nhân đầu tư phát triển dịch vụ thông tin, tư vấn, hỗ trợ pháp luật đáp ứng nhu cầu đa dạng nhân dân phù hợp với pháp luật Đẩy mạnh hoạt động trợ giúp pháp lý cho người nghèo đối tượng sách theo hướng xã hội hố Tăng cường trao đổi thông tin pháp luật với tổ chức quốc tế quốc gia, trước hết với quốc gia thành viên ASEAN - Cải cách tổ chức hoạt động quan tư pháp, trọng tâm hoạt động xét xử án theo nội dung chiến lược cải cách tư pháp Đề cao kỷ luật, kỷ cương hoạt động quan Nhà nước Nâng cao lực, hiệu hoạt động tra công chức, công vụ Đẩy mạnh đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí Bảo đảm hành vi tham nhũng phải phát kịp thời xử lý nghiêm minh theo pháp luật - Bảo đảm số lượng chất lượng nguồn nhân lực cán bộ, công chức làm công tác pháp luật Đổi công tác quản lý Nhà nước việc đào tạo cán luật, xây dựng Trường Đại học Luật Hà Nội Đại học Luật thành phố Hồ Chí Minh thành trường trọng điểm đào tạo cán luật Bồi dưỡng, cập nhật thường xuyên kiến thức pháp luật cho cán quản lý hành Nhà nước, đặc biệt đội ngũ cán pháp chế bộ, ngành Đổi công tác đào tạo chức danh tư pháp đáp ứng yêu cầu sử dụng, luân chuyển chức danh tư pháp Trịnh Thị Huyền 90 Lớp 48 B2 – Luật Khóa luận tốt nghiệp Chú trọng giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho chức danh tư pháp Nâng cấp sở vật chất kỹ thuật, đại hoá trang thiết bị sở đào tạo pháp luật, đào tạo chức danh tư pháp - Huy động nguồn lực tài nước quốc tế; quản lý sử dụng có hiệu nguồn lực cho việc thực mục tiêu nội dung chiến lược Kết luận chương 2: Dưới ánh sáng đổi mới, mặt Đảng Nhà nước ta khẳng định quyền lực Nhà nước thống nhất, mặt khác có kế thừa nhân tố tiến tổ chức phân công quyền lực nhân loại Đặc biệt hạt nhân hợp lý, giá trị tích cực học thuyết tam quyền phân lập Nghị Đại hội Đảng X khẳng định: “Quyền lực Nhà nước thống nhất, có phân công, phối hợp quan việc thực quyền lập pháp, hành pháp tư pháp” Quan điểm quy định Điều 2, Hiến pháp 1992 (sửa đổi năm 2001) Quyền lực Nhà nước thống khơng có nghĩa quyền lực số người nắm giữ mà tập trung, thống quyền lực tay nhân dân thông qua người đại diện họ, nhằm đảm bảo tính thống nhất, quán tổ chức sử dụng quyền lực Sự tập trung không đối lập với việc phân công, phân nhiệm, mà ngược lại đòi hỏi phân định rõ ràng chức năng, nhiệm vụ máy thực quyền lực Sự phân định thiếu rõ ràng việc kiểm soát quyền lực hiệu lực lẫn hiệu Đảng Nhà nước ta chủ trương phân công phối hợp chặt chẽ quan Nhà nước việc thực ba quyền Điều có nghĩa q trình cải cách xây dựng máy Nhà nước phải coi trọng việc xác định rõ chức năng, quyền hạn nhiệm vụ quan việc thực ba quyền để hạn chế lạm quyền, lộng quyền, chồng chéo cản trở công việc Trịnh Thị Huyền 91 Lớp 48 B2 – Luật Khóa luận tốt nghiệp Tuy nhiên khơng phải phân cơng, phân nhiệm rạch ròi mà quan Nhà nước quay lưng lại với nhau, không phối hợp với nhau, chống đối Chính nhờ vào quan điểm mà máy Nhà nước ta qua cải cách đổi ngày củng cố hoàn thiện tổ chức hoạt động quyền lực, tránh tình trạng như: lẫn lộn chức quyền hạn lập pháp, hành pháp tư pháp; dựa dẫm ỷ lại việc thực quyền lực Nhà nước; nể nang, xuề xòa giám sát, kiểm sát, tra việc thực chức quyền hạn bên Tuy nhiên thấy rằng, hạt nhân hợp lý học thuyết tam quyền phân lập chưa khai thác đầy đủ Việc phân công quyền lực quan Nhà nước cịn nhiều bất cập Chính phân cơng khơng rõ ràng thẩm quyền dẫn đến chồng chéo quan lập pháp, hành pháp tư pháp việc thực thi quyền lực Làm cho cấu quyền lực không phát huy hết hiệu Bên cạnh đó, chưa kế thừa thiết lập chế kiểm soát quyền lực hữu hiệu máy Nhà nước, mà coi nội dung cốt lõi học thuyết tam quyền phân lập C - PHẦN KẾT LUẬN Mặc dù thực tiễn trị thay đổi nhiều so với thời kỳ học thuyết phân quyền đời học thuyết nguyên sức sống Những giá trị mang tính phổ qt khai thác nhân rộng tổ chức quyền lực nhiều nước, không phân biệt điều kiện kinh tế, văn hố chế độ trị Trong khn khổ lý thuyết phân quyền, thực tiễn hình thành thể khác phù hợp với đặc điểm kinh tế, xã hội truyền thống văn hoá nước Ở nước tư bản, nhánh quyền lực Nhà nước thể chế hoá cao độ Các quan lập pháp, hành pháp, tư pháp chuyên nghiệp hoá cao Cơ chế kiểm soát quyền lực tỏ rõ tính hiệu việc hạn chế tình trạng lạm quyền, chuyên quyền, quan liêu, tham nhũng máy Nhà nước Có thể thấy, nay, học thuyết phân quyền thể khẳng định giá trị tiến Những giá trị kiểm chứng thực tiễn trị hàng trăm năm nước tư phát triển Đúng đánh giá Ph Ăngghen: “Phân quyền xem nguyên tắc thiêng liêng xâm phạm thực tế, thực chất khơng có khác phân cơng cơng việc lao động áp dụng máy Nhà nước nhằm đơn giản hoá để kiểm tra” Trịnh Thị Huyền 92 Lớp 48 B2 – Luật Khóa luận tốt nghiệp Qua hai kỷ, loài người ngày hiểu biết giá trị nguyên tắc phân quyền Montesquieu, góp phần đẩy nhanh việc kết thúc chủ nghĩa cực quyền, ông mệnh danh người đặt móng cho việc thiết lập Chính phủ đại Hiện nay, dân chủ tự trở thành giá trị rõ ràng, chế độ độc tài đẩy lùi, phân tích Montesquieu việc phân quyền biện pháp quan trọng để chống độc tài chuyên chế nhiều Nhà nước giới Có thể khẳng định rằng, việc nghiên cứu học thuyết tam quyền phân lập, tiếp thu hạt nhân hợp lý học thuyết có ý nghĩa quan trọng q trình đổi hệ thống trị, cải cách máy Nhà nước ta theo hướng xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN dân, dân, dân Khai thác nhân tố hợp lý học thuyết đòi hỏi phải làm rõ tính độc lập, chuyên nghiệp hoạt động quan Nhà nước, có chế kiểm soát quyền lực hiệu đảm bảo quyền lực Nhà nước thống nhất, đề cao trách nhiệm quan Nhà nước trước quan quyền lực nhân dân Đó vấn đề thuộc chất Nhà nước pháp quyền mà xây dựng D – DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Almanach, Những văn minh giới, Nxb Văn hóa thơng tin, 2008 PGS.TS Đồn Minh Duệ - GS.TS Nguyễn Đăng Dung, Giáo trình lịch sử học thuyết trị, Nxb Từ điển bách khoa, Hà Nội, 2010 Nguyễn Đăng Dung – Bùi Ngọc Sơn, Thể chế trị, Nxb Lý luận trị PGS.TS Đinh Văn Mậu – PTS Phạm Hồng Thái, Lịch sử học thuyết trị - pháp lý, Nxb Thành phố Hồ Chí Minh, 1997 Montesquieu, Tinh thần pháp luật, Nxb Giáo dục, 1996 GS.TS Lê Minh Tâm – ThS Vũ Thị Nga (CB), Lịch sử Nhà nước pháp luật Việt Nam, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội, 2006 PGS.TS Thái Vĩnh Thắng, Nhà nước pháp luật tư sản đương đại, Nxb Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, 2008 Trịnh Thị Huyền 93 Lớp 48 B2 – Luật Khóa luận tốt nghiệp TS Nguyễn Cửu Việt (CB), Giáo trình lý luận chung Nhà nước pháp luật, Nxb Đại học quốc gia Hà Nội Hiến pháp 1992 nước CHXHCNVN 10 Nghị số 48 – NQ/TW ngày 24 -5 - 2005 Chiến lược xây dựng hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến năm 2020 11 Nghị số 49-NQ/TW ngày 2-6-2005 đề cập đến yêu cầu cải cách tư pháp từ đến 2020 12 Nghiên cứu lý luận, Nxb Học viện quốc gia Hồ Chí Minh, 1993 13 Nghiên cứu lý luận, Nxb Học viện quốc gia Hồ Chí Minh, 1996 14 Nghiên cứu lý luận, Nxb Học viện quốc gia Hồ Chí Minh, 2000 15 Tạp chí cộng sản, 2005 16 Tập giảng trị học, Nxb Lý luận trị, 2007 Trịnh Thị Huyền 94 Lớp 48 B2 – Luật ... góp phần vào cơng hoàn thiện xây dựng, tổ chức hoạt động máy Nhà nước ta, mạnh dạn chọn đề tài: ? ?Học thuyết ? ?tam quyền phân lập? ?? vận dụng vào tổ chức hoạt động máy Nhà nước Việt Nam nay? ?? làm... ? ?tam quyền phân lập? ?? 11 1.2 Nội dung học thuyết ? ?tam quyền phân lập? ?? tổ chức 14 hoạt động máy Nhà nước nói chung 1.2.1 Nội dung tính phân quyền tổ chức hoạt động Bộ 14 máy Nhà nước 1.2.2 Học thuyết. .. VỀ HỌC THUYẾT ? ?TAM QUYỀN PHÂN LẬP” VÀ SỰ VẬN DỤNG GIÁ TRỊ NỘI DUNG HỌC THUYẾT VÀO TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA BỘ MÁY NHÀ NƯỚC TƯ SẢN 1.1 Hoàn cảnh đời ý nghĩa phương pháp luận học thuyết ? ?tam quyền