THỰC TRẠNG TTTC GIAI ĐOẠN 2011-2020, GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN THỊ TTTC Ở VIỆT NAM Nội dung trình bày 01 Tồn hạn chế 03 Thực trạng Lý thuyết 02 04 Giải pháp 01 Lý thuyết TỔNG QUAN VỀ THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH Khái niệm: Thị trường tài (TTTC) phận dẫn vốn trực tiếp, thực chức truy ền dẫn vốn tụ điểm vốn hệ thống tài Trong đó, hoạt động dẫn vốn thị trường tài đ ược th ể hi ện b ằng cách người cần vốn người có vốn trao đổi trực tiếp với nhau: nh ững ng ười c ần v ốn bán th ị tr ường công cụ nợ, cổ phiếu thơng qua cơng c ụ tài khác nh ững ng ười c ần v ốn mua công cụ nợ, cổ phiếu hay cơng cụ tài Các chủ thể thị trường tài 2.1 Chủ thể vay - Chính phủ: vay thị trường tài cách phát hành trái phiếu, tín phi ếu kho b ạc - Các doanh nghiệp: thường đối tượng vay vốn với khối l ượng lớn thường xuyên nh ất yêu cầu sản xuất kinh doanh phải đầu tư thêm vốn để mở rộng, phát tri ển s ản xu ất - Các hộ gia đình - Cá nhân Các chủ thể thị trường tài 2.2 Chủ thể cho vay - Các hộ gia đình, cá nhân: Bằng cách mua trái phiếu, tín phiếu,cổ phiếu,gửi tiền vào ngân hàng cơng cụ tài khác - Các trung gian tài chính:Các tổ chức tài trung gian bao gồm: ngân hàng, cơng ty chứng khốn, hiệp hội cho vay, liên hiệp tín dụng, cơng ty b ảo hi ểm, cơng ty tài - Các doanh nghiệp Chính phủ: mua trái phiếu, mua cổ phiếu hay mua cơng cụ tài khác… Cấu trúc thị trường tài 3.1 Theo tính chất cơng cụ tài - Thị trường nợ: Phương pháp mà công ty sử dụng để vay vốn th ị trường tài đ ưa m ột công cụ vay nợ Công cụ vay nợ thoả thuận có tính ch ất h ợp đ ồng có lãi su ất c ố đ ịnh hoàn tr ả ti ền v ốn vào cuối kì hạn Kì hạn năm ngắn h ạn, năm trung dài h ạn -Thị trường vốn cổ phần: Người nắm giữ cổ phiếu sở hữu phần tài sản cơng ty có quy ền chia lợi nhuận rịng từ cơng ty sau trừ chi phí, thu ế toán cho ch ủ n ợ (nh ững ng ười s hữu công cụ nợ) Cấu trúc thị trường tài 3.2 Theo cách thức tổ chức thị trường - Thị trường cấp một: Là thị trường tài diễn việc mua bán chứng khoán phát hành hay chứng khoán Việc mua bán chứng khoán th ị tr ường c ấp m ột th ường đ ược ti ến hành thông qua trung gian ngân hàng - Thị trường cấp hai : Là thị trường mua bán lại cơng cụ tài phát hành Cấu trúc thị trường tài 3.3 Theo sở kỳ hạn toán cơng cụ tài - Thị trường tiền tệ: thị trường vốn ngắn hạn, nơi diễn hoạt động cung c ầu v ề v ốn ng ắn h ạn Vốn ngắn hạn bao gồm trái phiếu ngắn hạn, có kỳ hạn tức mua bán nh ững n ợ ng ắn h ạn r ủi ro th ấp, tính khoản cao Diễn chủ y ếu thông qua hoạt động c h ệ th ống ngân hang Hàng hóa mua bán th ị tr ường tiền tệ có tính khoản cao, thường giao dịch thường xuyên có giao đ ộng nh ỏ h ơn th ị tr ường tiền tệ nên thường an toàn Cấu trúc thị trường tài 3.3 Theo sở kỳ hạn tốn cơng cụ tài - Thị trường vốn: Là thị trường diễn việc mua bán công cụ nợ dài hạn nh c ổ phi ếu, trái phi ếu Th ị trường vốn phân thành ba phận thị trường cổ phi ếu, kho ản cho vay th ế ch ấp trái phi ếu 2.3 Thị trường phái sinh Thị trường phái sinh lập kỷ lục kho ản ngày 29-7-2020 v ới kh ối l ượng giao d ịch đ ạt m ức cao nh ất 356.033 h ợp đ ồng khối lượng hợp đồng mở cao đạt 52.767 hợp đồng vào ngày 10-11-2020 Hợp đồng tương lai VN30 năm 2020 có kh ối l ượng giao d ịch bình quân đ ạt h ơn 163.000 h ợp đ ồng/phiên, tăng 84,27% so v ới bình quân năm 2019 Tính đến hết tháng 11-2020, số tài kho ản phái sinh đ ạt 161.992 tài kho ản; đó, s ố l ượng m m ới năm 2020 h ơn 70.000 tài khoản - mức cao vòng năm ho ạt đ ộng 2.4 Thị trường trái phiếu - Trong tháng đầu năm 2021: + Khối lượng phát hành TPDN riêng lẻ 168.702 tỷ đồng; tăng 3,2% so với kỳ năm 2020; + Khối lượng phát hành công chúng 15.375 tỷ đồng, tương đương 50,3% khối lượng phát hành năm 2020, chiếm 8,3% t kh ối l ượng TPDN phát hành => Điều cho thấy bước đầu có dịch chuyển từ phát hành riêng lẻ sang phát hành công chúng, tín hiệu t ốt th ị tr ường TPDN - Các tổ chức tín dụng (TCTD) nhà phát hành lớn chiếm 40,2% tổng kh ối lượng phát hành - Về nhà đầu tư, cơng ty chứng khốn nhà đầu tư thị trường sơ cấp, chiếm 44,4% tổng kh ối l ượng phát hành, TCTD chi ếm 25% t kh ối l ượng phát hành 03 TỒN TẠI VÀ HẠN CHẾ Quy mô TTTC nhỏ so với nước khu vực, phát triển ch ưa t ương x ứng v ới ti ềm năng, h ạn ch ế kh ả phát triển hội nhập quốc tế Vấn đề giám sát an tồn hệ thống cịn nhi ều bất c ập nh ư: - Mơ hình giám sát tài phân tán theo chuyên ngành nh ưng thi ếu s ự ph ối h ợp ch ặt chẽ, hi ệu qu ả gi ữa quan mạng lưới an tồn tài - Phương thức giám sát thiên giám sát tuân th ủ, ch ưa tr ọng m ức giám sát c s r ủi ro - Giám sát cẩn trọng vĩ mô TTTC chưa quan tâm mức Trên thị trường tiềm ẩn rủi ro, hạn chế riêng Đ ối v ới th ị tr ường ngân hàng: - Quá trình xử lý nợ xấu TCTD cịn nhiều khó khăn v ướng m ắc ch ưa đ ược gi ải quy ết, ch ủ y ếu liên quan đến xử lý tài sản đảm bảo - Việc tăng vốn triển khai áp dụng Basel II toàn h ệ th ống cịn khó khăn ch ậm so v ới l ộ trình đ ặt - Tình hình tái cấu số ngân hàng y ếu di ễn ch ậm - Sở hữu chéo TCTD cải thiện chưa xử lý tri ệt đ ể TTV tồn số vấn đề sau: - Cơ cấu thị phần cân đối lớn, chủ y ếu tập trung vào CTCK l ớn, có ti ềm l ực tài m ạnh; S ản phẩm TTV cịn sơ khai, chưa đa dạng - Cơ sở nhà đầu tư (NĐT) hạn chế, đặc biệt NĐT tổ ch ức n ước, thi ếu v ắng nh ững NĐT t ổ ch ức, NĐT chuyên nghiệp - Thị trường trái phiếu phụ thuộc nhiều vào ngân hàng th ương m ại, ch ưa hình thành h ệ th ống quỹ hưu trí tự nguyện, quỹ phịng hộ, quỹ tín thác… TTV cịn tồn số vấn đề sau: - Thị trường cổ phiếu dù cải thiện quy mô nguồn vốn vào khu v ực kinh t ế th ực thông qua việc phát hành cổ phiếu lần đầu công chúng (IPO) chưa l ớn Th ị tr ường TPDN ti ềm ẩn r ủi ro thiếu minh bạch thông tin - Tỷ lệ sở hữu NĐT nước mức độ thuận l ợi luân chuy ển dịng v ốn vào/ra th ị tr ường chứng khốn hạn chế, ảnh hưởng đến khả thu hút vốn ngo ại 04 GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN TOÀN DIỆN THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH VIỆT NAM Một là, phát triển sở hạ tầng tài đồng bộ, đại, bước theo h ướng phát triển chung giới: Tiếp t ục hoàn thiện hệ thống quy định pháp lý, hướng tới chuẩn mực quốc tế, phù hợp với trình độ phát tri ển TTTC Vi ệt Nam nh ư: Áp dụng chuẩn mực kế toán quốc tế; nguyên tắc quản trị điều hành - Bên cạnh đó, nghiên cứu, áp dụng thành t ựu c cu ộc CMCN 4.0 nh ư: D ữ li ệu l ớn, trí tu ệ nhân tạo, công nghệ chuỗi khối vào trình xử lý, thu th ập, phân tích, nh ận đ ịnh d ự báo k ịp th ời nh ững v ấn đề liên quan đến TTTC - Đồng thời, đa dạng hóa kênh cung cấp thơng tin đ ể phát tri ển s ản ph ẩm, d ịch v ụ có ch ất l ượng cao h ơn giá thành rẻ - Ngoài ra, nâng cao chất lượng dịch vụ toán qua ngân hàng, t ạo ều ki ện cho s ự phát tri ển c TTTT Phát triển hệ thống toán điện tử liên ngân hàng k ết n ối, tăng tính liên k ết k ết n ối gi ữa th ị tr ường phận nước bước mở rộng phạm vi kết nối tới toàn cầu Hai là, tăng cường cơng tác tra, giám sát, đảm bảo an tồn hệ thống tài chính: Củng cố nâng cao l ực giám sát d ựa sở rủi ro theo hướng xây dựng hệ thống giám sát dựa rủi ro, cảnh báo sớm rủi ro, ch ế x lý khủng hoảng h ệ thống xử lý định chế tài tiềm ẩn rủi ro cao nhằm bảo vệ an toàn hệ thống tài Ba là, tiếp tục tái cấu tồn diện tổ chức tài chính, đặc biệt hệ thống TCTD gắn với trọng tâm xử lý bản, triệt để nợ xấu TCTD yếu nguyên tắc thận trọng, bảo đảm quy ền l ợi người gửi tiền giữ vững ổn định, an toàn hệ thống Bốn là, phát triển TTTT ổn định, minh bạch, đại, phù h ợp với đ ịnh h ướng l ộ trình cấu l ại TTTC nh ư: Năm là, phát triển TTV theo chiều sâu nh ằm gia tăng v ốn trung dài h ạn, ph ục v ụ phát tri ển kinh t ế: Sáu là, phát triển dịch vụ tài (DVTC) đại theo xu h ướng c qu ốc t ế v ề tài tồn di ện, cơng nghệ tài chính: Đáp ứng nhu cầu ngày gia tăng v ề DVTC, ngân hàng, ti ến t ới tài tồn di ện vào năm 2030, bảo đảm người dân DN có hội tiếp c ận đ ầy đủ, thu ận ti ện DVTC, ngân hàng có chất lượng Phát triển “tín dụng xanh”, “ngân hàng xanh” để góp ph ần chuy ển đ ổi n ền kinh t ế sang h ướng tăng trưởng xanh, đóng góp tích cực cho phát triển bền vững Xin chân thành cảm ơn! ... hạn chế, ảnh hưởng đến khả thu hút vốn ngo ại 04 GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN TOÀN DIỆN THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH VIỆT NAM Một là, phát triển sở hạ tầng tài đồng bộ, đại, bước theo h ướng phát triển chung giới:... tiền đề thuận lợi cho phát triển kinh tế đất n ước Sự cần thiết thị trường tài kinh t ế Việt Nam 5.2 Sự cần thiết thị trường tài kinh tế Vi ệt Nam - Chỉ thị trường tài Việt Nam hoạt động hiệu qu... vay tiền để đầu tư 02 THỰC TRẠNG TTTC Ở VIỆT NAM HIỆN NAY Cấu trúc Thị trường tài Việt Nam => Hệ thống ngân hàng, thị trường chứng khoán kênh quan trọng Quy mơ thị trường tài VN khơng ngừng gia