Tổng quan vấn đề nghiên cứu
Chính sách chăm sóc người có công với cách mạng luôn được Đảng và Nhà nước ta đặc biệt chú trọng, thu hút sự quan tâm nghiên cứu từ các cơ quan ban ngành và nhiều cá nhân.
Ngay từ những ngày đầu kháng chiến chống thực dân Pháp, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ thị chọn ngày 27/7 là ngày thương binh liệt sĩ để thể hiện lòng “hiếu nghĩa bác ái” đối với thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ và những người có công với cách mạng Trong bối cảnh đất nước lâm nguy, nhiều người đã xung phong hy sinh vì sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, trở thành thương binh sau khi chịu đựng thương tật Những chiến sĩ này đã cống hiến xương máu, đánh đổi cả gia đình để bảo vệ đồng bào, vì vậy, Tổ quốc và nhân dân cần ghi nhớ và tri ân những người con anh dũng ấy.
Từ khi thành lập, Đảng, Nhà nước và Bác Hồ đã chú trọng đến người có công, thể hiện qua chính sách ưu đãi xã hội dành cho thương binh, gia đình liệt sĩ và những người có công với cách mạng Điều này không chỉ là nghĩa vụ mà còn phản ánh đạo lý "Uống nước nhớ nguồn" của dân tộc Nghị quyết Đại hội IX của Đảng nhấn mạnh việc chăm lo tốt hơn cho các gia đình chính sách, đảm bảo họ có cuộc sống bằng hoặc khá hơn mức sống trung bình của người dân địa phương, dựa trên sự kết hợp của ba nguồn lực: Nhà nước, cộng đồng và nỗ lực cá nhân Sự quan tâm này thể hiện cam kết của Đảng và Nhà nước đối với vấn đề người có công.
Chăm sóc người có công là một nhiệm vụ quan trọng, đặc biệt thông qua việc ban hành pháp lệnh ưu đãi cho những người hoạt động cách mạng, liệt sĩ và gia đình họ, cũng như thương binh, bệnh binh và những người tham gia kháng chiến Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng được Ủy ban Thường vụ Quốc Hội ban hành theo số 26/2005/PL-UBTVQH11 vào ngày 29/6/2005, đã quy định rõ ràng về đối tượng, phạm vi, điều kiện, tiêu chuẩn và các chế độ ưu đãi dành cho người có công và gia đình họ.
Nghị định số 52/2011/NĐ-CP ngày 30 tháng 06 năm 2011 quy định mức trợ cấp và phụ cấp đối với người có công với cách mạng, cùng với Nghị định số 45/2006/NĐ-CP về quản lý quỹ “Đền ơn đáp nghĩa” và Nghị định số 54/2006/NĐ-CP hướng dẫn thi hành pháp lệnh ưu đãi Thông tư số 07/2006/TT-BLĐTBXH hướng dẫn hồ sơ thực hiện chế độ ưu đãi, trong khi Thông tư liên tịch số 17/2006/TTLT-BLĐTBXH-BTC-BYT quy định chế độ chăm sóc sức khoẻ cho người có công Ngoài ra, còn có các pháp lệnh khác và 17 Nghị định, Quyết định, Chỉ thị được ban hành, cùng với 65 thông tư hướng dẫn từ Bộ Lao Động - Thương binh và xã hội Đề tài này đang được nghiên cứu, cụ thể là chương trình Hội thảo khoa học của trường Tô Hiệu thành phố Hải Phòng với đề tài “Thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng của thành phố Hải Phòng.”
Bài viết này cung cấp cái nhìn tổng quan về việc thực hiện chính sách xã hội đối với người có công tại Thành Phố Hải Phòng, nêu bật những nỗ lực của thành phố trong việc thực hiện các chính sách của Đảng và Nhà nước Cụ thể, Hải Phòng đã đề nghị Nhà nước tặng và truy tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam Anh hùng, đồng thời thực hiện chế độ đãi ngộ cho cán bộ hoạt động cách mạng trước Cách mạng tháng 8 năm 1945 cùng với việc ghi nhận nhân thân của họ.
Bài viết tổng kết những hoạt động phong phú của Thành phố Hải Phòng nhằm thực hiện truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, bao gồm vận động quỹ “Đền ơn đáp nghĩa”, sửa chữa nhà tình nghĩa, và tặng sổ tiết kiệm cho các gia đình chính sách Tác giả nhấn mạnh cần tăng cường tuyên truyền, giáo dục về truyền thống này, đặc biệt cho thế hệ trẻ, đồng thời xã hội hóa công tác chăm sóc thương binh và gia đình có công Cần nâng cao sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng và chính quyền trong việc thực hiện chính sách ưu đãi đối với người có công Ngoài ra, tác giả cũng khẳng định tầm quan trọng của công tác thương binh, liệt sĩ trong việc giữ vững ổn định chính trị - xã hội và củng cố an ninh quốc phòng.
Chính sách ưu đãi người có công với cách mạng của Dương Minh Đỗ thể hiện tầm quan trọng trong việc thực hiện chính sách này, nhấn mạnh những thành tựu mà Đảng, nhà nước và nhân dân đã đạt được trong những năm qua Bài viết cũng đề xuất các giải pháp nhằm tiếp tục chăm sóc và hỗ trợ người có công, khẳng định cam kết của xã hội đối với những người đã cống hiến cho đất nước.
Bài viết của Bùi Hồng Lĩnh phân tích kết quả thực hiện pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng trong những năm qua, nhấn mạnh những thành tựu đạt được và những khó khăn còn tồn tại Tác giả cũng đề xuất các nhiệm vụ cần thực hiện trong thời gian tới để nâng cao hiệu quả chính sách, đảm bảo quyền lợi cho người có công, góp phần tri ân những đóng góp của họ cho đất nước.
Thứ trưởng Bộ Lao Động - Thương binh và Xã hội nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực hiện chính sách ưu đãi đối với người có công với cách mạng, coi đây là vấn đề có ý nghĩa chính trị và xã hội to lớn.
Sau 3 năm thực hiện pháp lệnh ưu đãi đối với người có công với cách mạng, tác giả đã nêu bật những thành tựu đáng chú ý, trong đó nổi bật là sự quan tâm và chăm lo của toàn xã hội về vật chất lẫn tinh thần đối với người có công Họ được trân trọng, tôn vinh và ghi nhận, thể hiện lòng biết ơn và đền ơn trả nghĩa Đồng thời, vấn đề xã hội hóa và phong trào chăm sóc người có công với cách mạng cũng được đẩy mạnh.
Bài viết nêu rõ những tồn tại và vướng mắc trong quá trình thực hiện pháp lệnh ưu đãi đối với người có công, bao gồm sự biến động của hệ thống chính sách, pháp luật và văn bản hướng dẫn, dẫn đến thiếu tính thống nhất và chặt chẽ Đồng thời, bài viết cũng đề xuất nhiệm vụ và giải pháp nhằm khắc phục những hạn chế này trong việc thực hiện pháp lệnh ưu đãi.
Chính sách chăm sóc người có công với cách mạng đã thu hút sự quan tâm nghiên cứu từ Đảng, Nhà nước và nhiều cá nhân, tổ chức khác.
Tuy nhiên ở địa bàn xã Sơn Thủy hiện nay ch-a có đề tài khoa học nghiên cứu về vấn đề này.
ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn
ý nghĩa khoa học
Đề tài này nghiên cứu sự tương tác giữa chính sách xã hội và người có công, sử dụng kiến thức từ các môn khoa học chuyên ngành như công tác xã hội và tâm lý học Nó nhằm làm rõ mối quan hệ giữa các cấp xã, cơ quan, tổ chức và đoàn thể xã hội trong việc tiếp cận dịch vụ đối với chính sách dành cho người có công Bài viết cũng sẽ đánh giá công tác thực hiện chính sách này thông qua các lý thuyết liên quan.
Bài viết này cung cấp cái nhìn tổng quát về việc thực thi chính sách đối với người có công với cách mạng, từ đó nhận diện nhu cầu và vấn đề thực tiễn mà họ đang gặp phải Nghiên cứu khẳng định tầm quan trọng của công tác thực hiện chính sách xã hội đối với người có công, góp phần làm phong phú thêm lý luận về mảng đề tài này và đáp ứng nhu cầu thực tiễn cho các nghiên cứu trong tương lai Đề tài còn giúp so sánh giữa lý thuyết và thực tiễn, từ đó bổ sung cho hệ thống lý thuyết về Công tác xã hội, khẳng định sự phù hợp của các lý thuyết và phương pháp nghiên cứu trong ngành.
ý nghĩa thực tiễn
3.2.1 Đối với địa ph-ơng Đây là đề tài mang tính ứng dụng thực tiễn sâu sắc Đối t-ợng phục vụ của Công tác xã hội là cá nhân, nhóm, cộng đồng gặp khó khăn hay vấn đề trong cuộc sống Vì vậy nghiên cứu về công tác thực hiện chính sách xã hội đối với ng-ời có công tại xã Sơn Thủy- H-ơng Sơn- Hà Tĩnh trong giai đoạn hiện nay giúp cho cán bộ chính sách, các ban ngành đánh giá đ-ợc thực trạng công tác thực hiện chính sách xã hội đối với ng-ời có công tại địa bàn, góp phần quan trọng trong việc tìm ra giải pháp giúp hình thành, hoàn thiện công tác thực hiện chính sách đ-ợc tốt hơn
Việc tìm hiểu các chính sách xã hội đối với người có công với cách mạng tại cấp xã, phường là rất quan trọng, vì đây là nơi sinh sống và làm việc của đa số đối tượng thụ hưởng Các xã, phường trực tiếp thực hiện các chủ trương, chính sách dành cho thương, bệnh binh, gia đình liệt sĩ và người có công Qua đó, cấp xã, phường có thể phản ánh và tư vấn cho cấp huyện, tỉnh, trung ương nhằm cải tiến chỉ đạo và nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách xã hội, giúp đối tượng tiếp cận dễ dàng hơn với các chính sách này.
3.2.2 Đối với ng-ời có công với cách mạng
Tìm hiểu về việc thực hiện chính sách tại xã Sơn Thủy, Hương Sơn, Hà Tĩnh là cần thiết để đảm bảo người có công với cách mạng nhận được đầy đủ các chính sách mà Nhà nước đã đề ra, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống của họ.
Giúp người dân nhận thức rõ vai trò của họ trong việc hỗ trợ và giúp đỡ các đối tượng có công, từ đó nâng cao hiệu quả trong việc tiếp cận các chính sách.
3.2.3 Đối với sinh viên Đề tài giúp cho ng-ời nghiên cứu vận dụng những kiến thức Công tác xã hội đã đ-ợc học(Các lý thuyết về công tác xã hội, Công tác xã hội cá nhân, Công tác xã hội nhóm, An sinh xã hội), Xã hội học, Tâm lý học vào thực tiễn cuộc sống Đây là điều kiện để cho ng-ời nghiên cứu có thêm kiến thức và rèn luyện kỹ năng cho bản thân trong quá trình làm việc sau này
Mục tiêu lớn nhất của đề tài là tìm hiểu thực trạng và các chính sách hỗ trợ đối với người có công, đồng thời nắm bắt nhu cầu của họ Qua đó, đề xuất những giải pháp thiết thực và phù hợp nhằm hoàn thiện, sửa đổi và bổ sung vào quá trình thực thi chính sách tại địa phương.
Đối t-ợng, khách thể, mục đích và phạm vi nghiên cứu
Đối t-ợng nghiên cứu
Công tác thực hiện chính sách xã hội cho ng-ời có công tại địa bàn xã Sơn Thủy- H-ơng Sơn- Hà Tĩnh hiện nay.
Khách thể nghiên cứu
Những người có công với cách mạng tại xã Sơn Thủy, huyện Hương Sơn, hiện đang được hưởng chế độ ưu đãi xã hội.
Cán bộ thực hiện chính sách xã hội đối với ng-òi có công tại xã Sơn Thủy và Huyện
Cộng đồng, tổ chức cộng đồng trong việc hỗ trợ, chăm sóc ng-ời có công.
Mục đích nghiên cứu
Đề tài này nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm và hành động của các cơ quan, tổ chức, gia đình và xã hội đối với chính sách xã hội cho người có công Đồng thời, nghiên cứu nguyên nhân dẫn đến những yếu kém trong việc thực hiện chính sách này để đề xuất giải pháp cải thiện hiệu quả công tác hỗ trợ người có công tại xã Sơn Thủy và trên toàn quốc.
Bài viết này sẽ tìm hiểu thực trạng thực hiện chính sách đối với người có công tại xã Sơn Thủy, huyện Hương Sơn, Hà Tĩnh Mục tiêu là đánh giá hiệu quả đạt được và những khó khăn, trở ngại trong việc thực thi chính sách ưu đãi Đồng thời, bài viết cũng sẽ khám phá mong muốn, nhu cầu và nguyện vọng của người có công đối với hệ thống chính sách xã hội tại địa phương.
Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách ưu đãi xã hội cho người có công tại các phòng ban liên quan là cần thiết Điều này giúp hiểu rõ hơn về cách thức triển khai chính sách và hiệu quả của nó đối với người có công ở địa phương Việc phân tích các yếu tố này sẽ cung cấp thông tin quan trọng cho việc cải thiện và hoàn thiện chính sách, đảm bảo quyền lợi cho người có công.
Để nâng cao hiệu quả thực thi các chính sách Nhà nước, cần đưa ra các giải pháp cụ thể nhằm cải thiện quá trình áp dụng và thực hiện Việc này sẽ giúp đảm bảo rằng các chính sách được triển khai một cách hiệu quả và đáp ứng tốt hơn nhu cầu thực tiễn.
Nhân viên công tác xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả thực thi chính sách của Đảng và Nhà nước đối với người có công với cách mạng Họ không chỉ hỗ trợ, tư vấn và giúp đỡ người có công trong việc tiếp cận các dịch vụ xã hội, mà còn góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về quyền lợi và nghĩa vụ của đối tượng này Thông qua việc triển khai các chương trình hỗ trợ, nhân viên công tác xã hội giúp đảm bảo rằng chính sách được thực hiện một cách đồng bộ và hiệu quả, từ đó cải thiện đời sống cho người có công và gia đình họ.
Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu đ-ợc thể hiện trên 2 ph-ơng diện:
- Không gian nghiên cứu: Nghiên cứu đ-ợc tiến hành tại địa bàn xã Sơn Thủy, Huyện H-ơng Sơn, Tĩnh Hà Tĩnh
- Thời gian nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu thực tiễn từ tháng 01 đến 05 n¨m 2012
Chính sách xã hội là một chủ đề quan trọng đang được nhiều người quan tâm, tuy nhiên, do hạn chế về thời gian và kiến thức, nghiên cứu này chỉ tập trung vào thực trạng thực hiện chính sách xã hội đối với người có công với cách mạng tại xã Sơn Thủy Bài viết sẽ đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách tại địa phương và nhấn mạnh vai trò của nhân viên công tác xã hội trong việc cải thiện hiệu quả thi hành chính sách của Đảng và Nhà nước đối với người có công.
Ph-ơng pháp nghiên cứu
Ph-ơng pháp luận
- Ph-ơng pháp duy vật biện chứng:
Theo chủ nghĩa duy vật biện chứng, các sự vật và hiện tượng có mối quan hệ tương tác lẫn nhau và biến đổi theo thời gian và hình thức xã hội khác nhau Quan điểm này cho thấy việc thực hiện và hoạch định các chính sách, đặc biệt là chính sách hỗ trợ xã hội cho người có công, là một điều tất yếu, khách quan và hợp lý, phù hợp với sự phát triển của lịch sử xã hội và nền kinh tế.
Quá trình nhận thức không chỉ dừng lại ở bề ngoài của sự vật, hiện tượng, mà còn cần hiểu rõ bản chất và quy luật khách quan của chúng Nghiên cứu công tác thực hiện chính sách xã hội đối với người có công giúp cán bộ và nhân viên công tác xã hội nắm vững hiệu quả thực thi chính sách ưu đãi, đồng thời nhận thức được vai trò quan trọng của hệ thống chính sách trong việc hỗ trợ người có công.
- Ph-ơng pháp duy vật lịch sử:
Tất cả các hiện tượng xã hội đều trải qua quá trình hình thành, tồn tại và phát triển Sử dụng chủ nghĩa duy vật lịch sử giúp chúng ta hiểu rõ các hiện tượng và quá trình xã hội trong bối cảnh lịch sử của đời sống xã hội.
Công tác xã hội cần phải liên tục điều chỉnh để phù hợp với sự biến đổi của các sự vật, hiện tượng trong xã hội Đặc biệt, việc nghiên cứu hệ thống chính sách xã hội dành cho người có công tại xã Sơn Thuỷ, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh là cần thiết Sự nghiên cứu này phải xem xét tác động của các yếu tố tự nhiên, kinh tế và văn hóa xã hội qua các năm và các thời kỳ phát triển của huyện.
Ph-ơng pháp nghiên cứu cụ thể
5.2.1 Ph-ơng pháp liên ngành
- Thu thập và phân tích tài liệu
Trong quá trình nghiên cứu, người nghiên cứu đã áp dụng phương pháp thu thập và phân tích tài liệu như một công cụ thiết yếu để thu thập thông tin cần thiết cho kết quả nghiên cứu Phương pháp này tập trung vào việc tổng hợp các tài liệu liên quan từ các phòng, ban của chính quyền, bao gồm phòng Lao động Thương binh - xã hội Huyện và phòng chính sách xã hội cấp xã.
Qua việc xử lý các tài liệu thu thập được, thông tin được phân loại theo từng chủ đề và sắp xếp theo trình tự hợp lý Đồng thời, người nghiên cứu cũng tham khảo các văn bản và tài liệu hướng dẫn liên quan đến việc thực hiện pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng.
- Ph-ơng pháp quan sát
Quan sát là một phương pháp thu thập thông tin xã hội đã được sử dụng từ lâu, bao gồm các cách thức và quy tắc nhằm tiếp cận và thu nhận thông tin thực nghiệm từ thực tế xã hội.
Quan sát là quá trình tri giác, bao gồm việc ghi chép tất cả các yếu tố liên quan đến đối tượng nghiên cứu, nhằm phục vụ cho đề tài và mục tiêu nghiên cứu một cách hiệu quả.
Trong quá trình nghiên cứu thực hiện chính sách tại xã, người nghiên cứu đã quan sát thái độ của cán bộ chính sách đối với người có công và gia đình họ Qua việc thăm hộ gia đình, phương pháp quan sát đã giúp thu thập thông tin về hoàn cảnh sống, cách cư xử của các thành viên trong gia đình và cộng đồng đối với người có công Điều này cung cấp thông tin sơ bộ quan trọng về đối tượng Bên cạnh đó, quan sát cũng là công cụ để kiểm chứng và xác thực thông tin từ phỏng vấn, đồng thời khám phá những khía cạnh mà chỉ có thể nhận biết qua quan sát trực tiếp.
- Ph-ơng pháp phỏng vấn sâu
Người nghiên cứu đã áp dụng phương pháp phỏng vấn sâu như một công cụ quan trọng để thu thập thông tin định tính, phục vụ cho kết quả nghiên cứu Quá trình này giúp thu thập tài liệu và thông tin gốc từ phía đối tượng nghiên cứu.
Tôi đã phỏng vấn một cán bộ phòng Lao động, Thương binh và Xã hội huyện Hương Sơn, một cán bộ chính sách xã, bảy đối tượng người có công, cùng với nhân thân của họ và một số gia đình tại xã Sơn Thủy Mục đích của việc phỏng vấn này là nhằm tìm hiểu rõ hơn về việc thực hiện các chính sách đối với những người có công với cách mạng.
Các cuộc phỏng vấn sâu đều đ-ợc tiến hành trong khoảng thời gian từ 40- 60 phút tại nhà riêng, phòng làm việc yên tĩnh
5.2.2 Ph-ơng pháp chuyên ngành
* Ph-ơng pháp công tác xã hội cá nhân
Công tác xã hội cá nhân là phương pháp hỗ trợ cá nhân thông qua mối quan hệ một-một, được áp dụng bởi nhân viên xã hội tại các cơ sở xã hội Phương pháp này nhằm giúp những người gặp khó khăn về chức năng xã hội và cải thiện khả năng thực hiện các chức năng xã hội của họ.
Công tác xã hội cá nhân là phương pháp can thiệp nhằm hỗ trợ cá nhân vượt qua những vấn đề khó khăn mà họ không thể tự giải quyết Những khó khăn này không chỉ do khiếm khuyết cá nhân mà còn xuất phát từ các điều kiện xã hội trong môi trường sống của thân chủ.
Phương pháp này nhằm thiết lập mối quan hệ tốt với thân chủ, giúp họ hiểu rõ bản thân và xác định mối tương quan với những người xung quanh Nó hỗ trợ tăng cường khả năng sử dụng các nguồn lực xã hội và cá nhân để thay đổi Công tác xã hội cá nhân tập trung vào việc phục hồi, củng cố và phát triển chức năng xã hội bình thường của cá nhân và gia đình trong bối cảnh xã hội mà họ đang đối mặt.
Công tác xã hội cá nhân (CTXH) là những cuộc gặp gỡ quan trọng giữa nhân viên xã hội và đối tượng, cùng với các thành viên trong gia đình của người có công Mục tiêu chính của CTXH là thực hiện chính sách xã hội đối với từng cá nhân cụ thể, bao gồm cán bộ chính sách và đối tượng người có công, nhằm đánh giá việc thực thi chính sách ưu đãi của Đảng và Nhà nước Qua đó, đảm bảo rằng đối tượng được hưởng đầy đủ quyền lợi và lợi ích mà họ xứng đáng nhận.
Trong quá trình nghiên cứu đề tài về chính sách xã hội đối với người có công với cách mạng tại xã Sơn Thủy, huyện Hương Sơn, Hà Tĩnh, người nghiên cứu đã tiến hành phỏng vấn các đối tượng là người có công, thân nhân của họ và một số người liên quan trong khu vực.
Ngoài các phương pháp chính, người nghiên cứu còn áp dụng nhiều kỹ năng bổ trợ như lắng nghe, kỹ năng hỏi và phương pháp thảo luận nhóm để hỗ trợ hiệu quả trong quá trình nghiên cứu đề tài.
Giả thuyết nghiên cứu
Công tác thực hiện chính sách xã hội đối với người có công tại xã Sơn Thủy, Hương Sơn, Hà Tĩnh hiện đang gặp nhiều khó khăn và thiếu hiệu quả Nhiều vấn đề bất cập đã xảy ra trong việc thực hiện chế độ ưu đãi đối với những người có công với cách mạng.
Công tác thực hiện chính sách xã hội đối với người có công chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố, bao gồm công tác giám sát và kiểm tra, thu nhập và mức sống của đối tượng, cũng như đội ngũ cán bộ thực hiện chính sách.
Giả thuyết 3 khẳng định rằng việc đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực thi chính sách xã hội đối với người có công sẽ góp phần tích cực vào việc cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của họ.
Nhân viên xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách xã hội đối với người có công, góp phần quan trọng vào việc hoàn thiện và xây dựng chính sách của Đảng và Nhà nước.
Câu hỏi nghiên cứu
Còn nhiều vấn đề tồn tại trong việc thực thi chính sách và những tiềm năng, mặt mạnh cần phát huy của hệ thống chính sách?
Những giải pháp nào nhằm nâng cao hiệu quả của công tác thực hiện chính sách xã hội đối với ng-ời có công với cách mạng?
Nhân viên công tác xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách xã hội đối với người có công với cách mạng Họ không chỉ tư vấn và hỗ trợ các đối tượng này tiếp cận các dịch vụ xã hội mà còn giúp họ vượt qua khó khăn trong cuộc sống Bằng cách kết nối người có công với các nguồn lực và chương trình hỗ trợ, nhân viên công tác xã hội góp phần tăng cường sự tham gia của họ vào các hoạt động cộng đồng Ngoài ra, họ còn đóng vai trò trung gian trong việc truyền đạt thông tin và phản ánh nhu cầu của người có công đến các cơ quan chức năng, từ đó đảm bảo chính sách được thực hiện hiệu quả và đúng đối tượng.
8 Bố cục của khóa luận
“ Công tác thực hiện chính sách xã hội đối với ng-ời có công ở xã
Sơn Thủy - H-ơng Sơn - Hà Tĩnh”
Ch-ơng 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn
Ch-ơng 2: Thực trạng vấn đề nghiên cứu
Ch-ơng 3: Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả việc thực hiện chính sách xã hội đối với ng-ời có công
Phần III: Kết luận và khuyến nghị
PhÇn 2 Néi dung Ch-ơng 1
Cơ sở lý luận và thực tiễn
1.1 Các lý thuyết làm cơ sở cho vấn đề nghiên cứu
1.1.1 Lý thuyết nhu cầu của Masslow
Nhu cầu là yếu tố quan trọng cho sự tồn tại và phát triển của mỗi cá nhân, với mỗi người có những mong muốn và nhu cầu khác nhau Hệ thống bậc thang nhu cầu này được nhà tâm lý học Abraham Maslow (1908-1970) tổng kết thành Lý thuyết nhu cầu, giúp hiểu rõ hơn về động lực hành vi con người.
Năm 1943, ông đã phát triển học thuyết bậc thang nhu cầu của con người, lý thuyết này đã có ảnh hưởng sâu rộng và được áp dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau.
Theo Karl Marx, nhu cầu là những đòi hỏi khách quan của con người trong những điều kiện nhất định, đảm bảo cho sự sống và phát triển Khi nhu cầu được thỏa mãn, con người sẽ phát triển tích cực; ngược lại, nếu không được đáp ứng, sẽ dẫn đến căng thẳng và hụt hẫng Xã hội phát triển kéo theo nhu cầu của con người ngày càng cao, và trong các hoàn cảnh khác nhau, nhu cầu của từng cá thể và nhóm xã hội cũng khác nhau Tuy nhiên, bên cạnh những người tích cực và sáng tạo, vẫn tồn tại một thiểu số dân cư không được đáp ứng đầy đủ những nhu cầu thiết yếu cho sự sống.
Theo Thuyết A Maslow, nhu cầu của con người được phân chia thành các thang bậc từ thấp đến cao, phản ánh mức độ cơ bản cho sự tồn tại và phát triển Lý thuyết này sắp xếp các nhu cầu theo thứ tự cấp bậc, trong đó các nhu cầu ở mức độ cao hơn chỉ xuất hiện khi các nhu cầu ở mức độ thấp đã được thỏa mãn.
Hệ thống nhu cầu mà ông đề cập đến bao gồm 5 nhu cầu cơ bản:
Tháp nhu cầu của A Maslow
Nhu cầu đ-ợc tôn trọng
Nhu cầu tình cảm xã hội
Nhu cầu vật chất: nhu cầu đ-ợc sống, đ-ợc ăn, uống, chăm sóc sức khoẻ,…
Nhu cầu đ-ợc hoàn thiện
A Maslow lại chia nhu cầu thành 5 loại theo thang thứ bậc
Nhu cầu vật chất: Nhu cầu đ-ợc sông, thức ăn, n-ớc uống, không khÝ,…
Nhu cầu an toàn xã hội: tình yêu th-ơng, việc làm, sức khoẻ,
Nhu cầu tình cảm xã hội: Được quan tâm chăm sóc, bảo vệ,…
Nhu cầu đ-ợc tôn trọng: Đ-ợc mọi ng-ời tôn trọng và thừa nhận
Nhu cầu đ-ợc hoàn thiện: Phát triển trí tuệ, đ-ợc thể hiện khả năng và tiềm lực của mình
Các nhu cầu trên đây luôn đan xen, phụ thuộc, quan hệ với nhau tạo nên một tổng thể đặc tr-ng
Phân biệt các loại nhu cầu xã hội của con người trong từng điều kiện và hoàn cảnh cụ thể giúp hiểu rõ mối quan hệ và sự phụ thuộc giữa các nhu cầu Mục tiêu cao cả của ngành Công tác xã hội là thỏa mãn đầy đủ các nhu cầu này Để làm việc hiệu quả với đối tượng có vấn đề chính sách - ưu đãi xã hội, nhân viên xã hội cần xác định chính xác các nhu cầu của người có công Đánh giá đúng và đủ nhu cầu của họ dựa vào việc tiếp xúc và trao đổi với hai nguồn chính: bản thân người có công và những người liên quan, bao gồm người thân, cộng đồng xung quanh và cán bộ chính sách.
Dựa trên bậc thang nhu cầu của A Maslow và các thông tin thu thập được, tôi đã xác định nhu cầu của người có công tại địa bàn Xã Sơn Thuỷ, Hương Sơn, Hà Tĩnh.
Nhu cầu về vật chất cho ăn uống, vệ sinh và chăm sóc sức khỏe là rất quan trọng, đặc biệt đối với những người bị mất một phần cơ thể hoặc suy giảm khả năng lao động Để đảm bảo sự phát triển thể lực, việc đáp ứng đầy đủ nhu cầu về ăn, uống và mặc là cần thiết Tuy nhiên, hiện nay, chỉ một số bộ phận được đáp ứng nhu cầu này, trong khi nhiều thương binh, bệnh binh và gia đình chính sách vẫn sống trong cảnh nghèo khó, và các dịch vụ chăm sóc sức khỏe chưa đến được với họ.
Nhu cầu an toàn xã hội đối với người có công với cách mạng bao gồm tình yêu thương, sự gắn bó, chia sẻ, và sự chăm sóc từ gia đình, người thân cũng như nhà nước Họ cần được hỗ trợ để vượt qua những khó khăn về thể xác và tinh thần, đồng thời mong muốn được hòa nhập và tham gia vào các hoạt động xã hội như những người bình thường khác Tuy nhiên, hiện nay, nhận thức của đại bộ phận người dân về vai trò và trách nhiệm trong việc chăm sóc và hỗ trợ người có công vẫn còn hạn chế, thể hiện qua tỷ lệ người biết đến chính sách của nhà nước đối với họ còn nông cạn.
Nhu cầu tình cảm xã hội là rất quan trọng, bao gồm việc được quan tâm, chăm sóc và bảo vệ về sức khỏe cũng như được bảo vệ khỏi sự phân biệt, kỳ thị Những hoạt động này giúp mọi người có cơ hội tích lũy kinh nghiệm sống, hòa nhập vào xã hội và khẳng định bản thân Tuy nhiên, những người trở về từ chiến trường thường mang vết thương và di chứng ảnh hưởng đến thế hệ sau, khiến nhiều trẻ em bị dị dạng, dị tật Điều này dẫn đến sự ngại ngùng trong việc tiếp xúc, tạo ra khoảng cách giữa họ và cộng đồng xung quanh.
Nhu cầu được tôn trọng là yếu tố quan trọng, thể hiện qua việc được chấp nhận và thừa nhận trong một nhóm Dù có thể những người này không hoàn hảo như những người khác, nhưng sự tôn trọng từ mọi người xung quanh sẽ giúp tăng cường sự tự tin và nghị lực cho họ trong cuộc sống.
Thứ năm là nhu cầu hoàn thiện bản thân, trong quá trình tiếp thu kiến thức từ những người có công với cách mạng và kinh nghiệm sống thực tế, mỗi cá nhân sẽ dần phát triển và hoàn thiện khả năng của mình Khi tích lũy đủ kiến thức, họ sẽ muốn thể hiện tiềm năng trong các tình huống từ đơn giản đến phức tạp, từ đó hòa nhập vào xã hội và khẳng định bản sắc cá nhân độc đáo của mình.
1.1.2 Lý thuyết cấu trúc chức năng
Thuyết cấu trúc chức năng do Murdok và Passon phát triển cho rằng xã hội giống như một cơ thể sống, bao gồm nhiều bộ phận và cơ quan khác nhau Mỗi bộ phận, cơ quan đảm nhiệm những chức năng riêng biệt, đồng thời phối hợp chặt chẽ để duy trì sự sống của toàn bộ cơ thể Các cơ quan này không chỉ thực hiện chức năng đối với nhau mà còn ảnh hưởng đến hoạt động của toàn bộ xã hội.
Lý thuyết này được áp dụng trong nghiên cứu về công tác thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng tại xã Sơn Thủy, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh UBND xã Sơn Thủy là một đơn vị hành chính với nhiều bộ phận và phòng ban thực hiện các chức năng khác nhau nhằm nâng cao đời sống nhân dân và phát triển xã hội Trong đó, phòng chính sách có nhiệm vụ giải quyết và thực hiện chế độ ưu đãi cho người có công với cách mạng Việc phòng chính sách thực hiện tốt chức năng của mình không chỉ đáp ứng nhu cầu của đối tượng chính sách mà còn hoàn thành nhiệm vụ lãnh đạo huyện đề ra, góp phần hoàn thiện công tác chính sách đối với người có công.
Thuyết hệ thống, được đề xuất bởi nhà sinh vật học Ludvig Von Bertalanffy vào năm 1940, là một lý thuyết quan trọng được áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực nghiên cứu khác nhau Lý thuyết này đóng vai trò nền tảng trong triết lý công tác xã hội, giúp hiểu rõ hơn về mối liên hệ và tương tác giữa các yếu tố trong hệ thống.
