explore more HƯỚNG DẪN DÀNH CHO GIÁO VIÊN: VIỆT NAM Mục lục Explore More (Khám phá Nhiều hơn) gì? Giới thiệu Chào mừng bạn đến với Explore More Phương pháp huấn luyện Kết Tổng quan giáo trình Kỹ gợi mở Cách sử dụng cơng cụ Các chủ đề Phần 1: Sức mạnh Ước mơ Phần 2: Quyền lợi Cơ hội Phần 3: Nhận diện Thế mạnh Bản thân Phần 4: Hệ thống hỗ trợ Hình mẫu Phần 5: Sự Can đảm Tôi Phần 6: Đường đến Sức mạnh Tôi Thông tin thêm Thông tin thêm dành cho thiếu niên Tóm lược quốc gia Tóm lược vấn đề 10 12 13 33 49 68 84 96 103 104 119 © Girl Rising, May 2020 Vui lòng xin phép chép nội dung Hướng dẫn Liên hệ: Email: info@girlrising.org Website: www.girlrising.org Tài liệu sử dụng để trích dẫn cho mục đích giáo dục với điều kiện ghi rõ nguồn Girl Rising, New York City, New York, U.S.A Explore More gì? Hãy tìm hiểu Miriamma đến từ Sierra Leone Phần Đây câu chuyện Girl Rising hướng dẫn Bộ giáo trình “Explore More – Hãy khám phá nhiều hơn” gồm hướng dẫn giảng dạy chi tiết, dễ sử dụng, chuyển thể từ chương trình giảng dạy độc đáo Girl Rising, kết nối với câu chuyện Girl Rising video clip “Explore More” kể cô gái phụ nữ trẻ từ nhiều địa phương khắp giới Các câu chuyện hình mẫu gắn kết với câu chuyện có thực gái Girl Rising mang lại tiếng nói cho gái truyền cảm hứng cho giấc mơ khát vọng cô gái trẻ Các thành phần bổ sung bao gồm buổi thảo luận video ngắn, giảng hoạt động tập trung vào chủ đề nỗ lực, khả định, thái độ sống tích cực vấn đề bình đẳng giới, tự tin, dám ước mơ biết cách tìm kiếm hỗ trợ Girl Rising Hàng triệu bé gái lớn lên mà hình mẫu, khơng có cảm hứng, khơng có ước mơ để trở thành điều khác ngồi khuôn khổ truyền thống: làm vợ, làm mẹ, làm người nội trợ Sunsilk Girl Rising hợp tác với để thay đổi điều thông qua Bộ giáo trình “Explore More – Hãy khám phá nhiều hơn” Tài liệu thiết kế đặc biệt dành cho giáo viên để hỗ trợ thiếu niên việc tận dụng phương tiện truyền thông sáng tạo với giáo trình mang thơng điệp mạnh mẽ từ hình mẫu truyền cảm hứng, khuyến khích tư độc lập, mở rộng tầm nhìn xây dựng cộng đồng hỗ trợ từ gia đình bạn bè cho cá nhân suốt chuyến hành trình thân Đặc biệt, tài liệu thiết kế để khuyến khích, truyền cảm hứng cung cấp kiến thức cho thiếu niên theo đuổi đam mê sở thích cho tương lai nhiều hội Girl Rising (GR) tổ chức phi lợi nhuận sử dụng sức mạnh câu chuyện truyền cảm hứng để thay đổi cách nhìn giới đầu tư dành cho nữ giới GR kể câu chuyện người phụ nữ phải đối mặt với nghịch cảnh để đến với độc lập lòng tâm can đảm, nhằm thúc đẩy tăng cường tiến xã hội – tăng nhận thức truyền cảm hứng để người chung tay nữ giới bình đẳng giới GR làm việc đối tác địa phương, để điều chỉnh câu chuyện thành chương trình cơng cụ giáo dục phù hợp với văn hóa địa nhằm xây dựng tự tin bé gái thay đổi thái độ chuẩn mực xã hội Sunsilk Sunsilk thương hiệu chăm sóc tóc, đặc biệt dành cho gái thích khám phá Với 200 năm kinh nghiệm phong phú, sản phẩm công ty thiết kế với công thức đẳng cấp, nhờ gái có mái tóc đẹp lúc Sứ mệnh Sunsilk mở nhiều hội cho nữ giới khắp nơi cách truyền cảm hứng trang bị để họ khám phá tối đa tiềm họ Chào mừng bạn đến với Explore More! Kính gửi quý Thầy, Cô, Nhiều cô gái khắp giới Việt Nam khơng thể tìm kiếm hội dành cho vượt khỏi định kiến xã hội Rất người tự suy ngẫm khám phá sở thích, đam mê thân Họ khơng có hội để có ước mơ lớn lao, vươn xa vươn cao Họ thiếu hình mẫu trải nghiệm để tìm thấy cảm hứng, để hướng dẫn Tuy vậy, năm gần đây, thấy nhiều phụ nữ trên toàn cầu bắt đầu vượt khỏi khuôn mẫu để theo đuổi giấc mơ Mặc dù hành trình hồn cảnh họ khác nhau, họ có đặc tính quan trọng: tự tin, can đảm, tinh thần cộng đồng Họ hình mẫu cho nhiều người Girl Rising Sunsilk hợp tác với để tôn vinh phụ nữ dùng câu chuyện họ để khơi gợi cảm hứng, hình thành hệ hình mẫu tương lai Bộ cơng cụ Explore More xây dựng dựa năm câu chuyện phim cô gái nơi giới, câu chuyện ấn tượng từ Việt Nam Trong phim này, gặp gỡ cô gái can đảm bước để nắm bắt quyền lợi đạt ước mơ nhờ hỗ trợ người chị em xung quanh Chúng ta làm quen với họ, học cách họ, tâm đam mê mình, thay đổi định kiến đường vươn tới ước mơ Tài liệu hướng dẫn kèm với videos Ở đây, xin mời quý Thầy, Cô đồng hành với học sinh, nam nữ Hãy xem phim với em Hãy hướng dẫn em thông qua học hoạt động tự nhận thức, tự tin, tham gia đưa định, thái độ sống tích cực hướng đến bình đẳng giới, tự tin để chia sẻ đam mê với cộng đồng xung quanh đường xây dựng mục tiêu tương lai ước mơ em Quý Thầy, Cô người hỗ trợ em suốt trình suy ngẫm, lập kế hoạch hành động để giải thách thức, đạt mục tiêu cá nhân nghề nghiệp Chúng cam kết với quý Thầy, Cô trải nghiệm phong phú cho phát triển học hỏi thân Đã đến lúc Khám phá nhiều với Sunsilk Girl Rising! Hãy làm quen với Yến Dương đến từ Việt Nam Phần giáo trình Phương pháp huấn luyện Tài liệu hướng dẫn Thầy, Cô bước suốt hành trình học tập học viên Thảo luận hoạt động học tập thông qua dự án điểm bật chương trình giảng dạy thầy Các hoạt động dành cho nhóm lớn nhấn mạnh đến tư toàn diện khả hợp tác, đó, nhóm nhỏ dành thời gian để suy ngẫm, xử lý lắng nghe lẫn Một mục tiêu quan trọng 12 buổi học hỗ trợ học viên xác định, diễn đạt chia sẻ trải nghiệm họ Nhờ đó, họ bắt đầu hiểu tác hại khuôn mẫu định kiến, xây dựng tự tin, tự nhận thức tâm thân người Thầy cô nên khuyến khích học viên chia sẻ câu chuyện em hỗ trợ em việc học hỏi lẫn qua buổi học Sức mạnh câu chuyện Những câu chuyện có thật gái đến từ Ấn Độ, Nepal, Haiti, Sierra Leone, Peru, Pakistan, Việt Nam đưa vào công cụ hướng dẫn Những câu chuyện công cụ mạnh mẽ để giáo dục, câu chuyện phản ánh kinh nghiệm thực tiễn Nhiều học viên có trải nghiệm đặc tính nhân vật, gia đình, bạn bè họ phim Thông thường, họ phải đối mặt với thách thức tương tự, có phẩm chất can đảm, kiên trì sáng tạo Câu chuyện phim đóng vai trị điểm khởi đầu hành trình học hỏi học viên vấn đề xã hội, đương đầu với thử thách, xây dựng tự tin khao khát đến điều cao Phương pháp Bộ cơng cụ Explore More khuyến khích học viên hiểu tác hại khuôn mẫu định kiến tồn tại, gây dựng cảm giác kết nối tự tin để nâng cao nhận thức, vượt qua giới hạn kỳ vọng Các bạn trẻ sau hoàn thành chương trình truyền cảm hứng tương lai tốt đẹp, ý thức quyền lợi, khả hội phát triển Để đạt mục tiêu này, đề xuất phương pháp giảng dạy trọng đến tư duy, hiểu biết khả diễn đạt cảm xúc, niềm tin Mỗi phần học buổi học kèm Mục tiêu đào tạo Tóm lược thơng tin có liên quan Trọng tâm phương pháp học viên tham gia thảo luận tinh thần hợp tác Một thảo luận xem thành công giáo viên: • Bắt đầu cách trình bày rõ ràng ý / vấn đề thảo luận • Đặt câu hỏi khơng phải để trả lời “đúng” “sai”, mà yêu cầu người học phải suy nghĩ giải thích quan điểm • Hướng dẫn thảo luận cách tập trung vào suy nghĩ ý kiến người học, tóm tắt ý đó, khuyến khích người học bổ sung ý kiến lẫn cách tích cực Phương pháp huấn luyện S1 PHẦN S2 S3 PHẦN S4 S5 PHẦN S6 S7 Hướng dẫn thêm kỹ dẫn dắt thảo luận chia sẻ phần sau Bộ công cụ gồm phần Mặc dù thời lượng phần thay đổi tùy theo lịch giảng dạy tổ chức hoặc trường học, khuyến nghị tổ chức cho học viên tham gia đặn lần/tuần để đảm bảo tính liên tục Mỗi buổi học thiết kế với thời lượng ước tính khoảng 45 phút Xuyên suốt công cụ hướng dẫn đầu trang cho biết Phần Buổi (ví dụ, hướng dẫn cho biết Phần 2, Buổi 4) Phần bao gồm buổi Các phần 2, 3, and phần có buổi n n Buổi phần giới thiệu cho học viên nội dung phần chủ đề Nội dung video chia sẻ cô gái trẻ đến từ đất nước khác đoạn video ngắn thông tin ngắn/cuộc thảo luận ngắn cô gái Việt Nam Mỗi buổi học kết hợp chiếu phim ngắn tâm kiên trì gái, sau hoạt động thảo luận giúp học viên xác định điểm mạnh nhân vật phim, nhận tầm quan trọng phẩm chất kết nối phim với sống cộng đồng họ Các hoạt động thúc đẩy học viên phát triển lòng nhiệt thành để đương đầu với thử thách, bắt đầu tiếp tục xác định kỹ cụ thể cần có để vượt qua thử Buổi phần, buổi 3, có, tập trung vào việc phản ánh, xây dựng chiến lược thiết lập mục tiêu, giúp học viên liên hệ nội dung phim với sống thực chuẩn bị sẵn sàng để đưa thay đổi Mục tiêu để kích PHẦN S8 S9 PHẦN S10 S11 PHẦN S12 thích tư sáng tạo, thấu hiểu sức mạnh cộng đồng khuyến khích hành động Hướng dẫn dành cho người huấn luyện có liệt kệ số câu hỏi để dẫn dắt thảo luận hoạt động có liên quan n Phần phần kết thúc tổng kết lại điểm Phần cuối tóm tắt đầy đủ chương trình nhằm hướng học viên suy ngẫm hành trình mà họ trải qua suốt 11 buổi học trước đó, tìm thay đổi khát vọng ước mơ họ Phần thiết kế để thúc đẩy học viên đối thoại cởi mở với gia đình, bạn bè cộng đồng họ Hướng dẫn có đưa số ví dụ chủ đề thảo luận hoạt động phù hợp với học sinh cấp Tuy nhiên, thầy người hướng dẫn sử dụng khả sáng tạo để tạo kết nối tốt nhằm tạo buổi thảo luận sôi dựa độ tuổi, trải nghiệm học sinh mức độ hiểu biết học sinh với chủ đề buổi học Sau hoàn thành chương trình, giáo viên hay người hướng dẫn nên có buổi nói chuyện riêng với học viên để phát triển dự án gắn kết khác, cấp trường hay cấp cộng đồng Quy mô dự án tùy thuộc cấu trúc nhà trường chương trình, giáo viên nên khuyến khích học sinh tư sáng tạo Các dự án học viên thực hội để học sinh hiểu rõ chủ đề giảng dạy suốt chương trình, tổng hợp áp dụng học kinh nghiệm Gợi ý cho dự án trình bày riêng buổi tập huấn giáo viên KẾT QUẢ CỦA NGƯỜI HỌC Bộ công cụ giúp người học cải thiện điều sau: Khả ƯỚC MƠ, học cách chia sẻ khát vọng tương lai lớn hơn, cụ thể tham vọng NHỮNG MONG ĐỢI, cách phát triển nhận thức thiếu niên mơ ước, vượt qua định kiến xã hội NGUỒN CẢM HỨNG, thông qua hình mẫu SỰ HỖ TRỢ, biết trân trọng hỗ trợ cộng đồng hành trình thực ước mơ SỰ SẴN SÀNG nhận hỗ trợ để đạt mục tiêu Ở buổi học, xuyên suốt công cụ, icon nhỏ bên dưới, cho biết người học cải thiện điều ƯỚC MƠ SỰ MONG ĐỢI NGUỒN CẢM HỨNG SỰ HỖ TRỢ SỰ SẴN SÀNG TỔNG QUAN CHƯƠNG TRÌNH Phần 1: Sức Mạnh Của Ước Mơ Phần 2: Quyền Lợi Cơ Hội Phần 3: Nhận Diện Thế Mạnh Bản Thân • Giới thiệu với người học chương trình; • Tìm hiểu khái niệm quyền giới; • Xây dựng kỹ kỹ đưa định; • Nhận biết sức mạnh ước mơ trí tưởng tượng; • Xác định thách thức mà trẻ em gặp phải; • Hiểu rõ vai trị thân cộng đồng hành trình tự khám phá khám phá • Hiểu giáo dục quyền người • Khám phá khả mục tiêu cho tương lai gần tương lai xa BUỔI Khám phá vai trò giáo dục, ước mơ khát vọng trình định hướng tương lai BUỔI Hiểu quyền trẻ em tầm quan trọng hiểu biết quyền người BUỔI Hiểu tầm quan trọng việc nhận diện mạnh thân đường theo đuổi ước mơ BUỔI Hiểu giá trị trí tưởng tượng q trình mở rộng tầm nhìn để thực ước mơ BUỔI Định nghĩa giới tính, hiểu ước mơ trí tưởng tượng khơng nên bị ảnh hưởng hủ tục định kiến BUỔI Xác định mạnh thân cách sử dụng mạnh để vượt qua thất bại BUỔI Bắt đầu định hình ước mơ / khát vọng thân trải nghiệm sức mạnh việc chia sẻ ước mơ với người khác • Truyền cảm hứng cho học viên mạnh dạn theo đuổi nghề ước mơ chọn TỔNG QUAN CHƯƠNG TRÌNH Phần 4: Hệ Thống Hỗ Trợ Hình Mẫu Phần 5: Sự Can Đảm Trong Tôi Phần 6: Đường Đến Sức Mạnh Của Tơi • Khám phá mục tiêu nghề nghiệp; • Hoàn thiện việc thiết lập mục tiêu nghề nghiệp với mục tiêu phát triển cá nhân • Suy ngẫm lại ước mơ mà thân ấp ủ họ thay đổi kể từ đầu đầu hành trình • Khám phá tầm quan trọng việc cân trách nhiệm tìm kiếm dũng cảm nội để hướng bất chấp rào cản • Học viên tun ngơn bước mà họ dự định thực để Khám phá nhiều BUỔI Hiểu tầm quan trọng hệ thống hỗ trợ xác định hệ thống cộng đồng người học BUỔI 10 Khám phá tầm quan trọng lịng can đảm kiên trì để đạt mục tiêu BUỔI Tiếp tục khám phá mục tiêu học hỏi từ hình mẫu BUỔI 11 Học cách xác định lòng can đảm cá nhân trân trọng lòng can đảm người khác BUỔI 12 Suy ngẫm lại ước mơ mà thân ấp ủ họ thay đổi kể từ đầu đầu hành trình Học viên tun ngơn bước mà họ dự định thực để Khám phá nhiều • Khám phá tầm quan trọng hệ thống hỗ trợ chiến lược giao tiếp hiệu Kỹ gợi mở Vì thuận tiện giáo viên người hướng dẫn, xin phép chia sẻ số kỹ gợi mở, điều nên làm điều không nên Bộ Hướng dẫn Những điều giúp bạn đạt tác động mạnh mẽ từ buổi chiếu phim, thảo luận hoạt động học viên chương trình Đối với nhiều học viên, trải nghiệm với Explore More trải nghiệm Vai trò bạn với tư cách người hướng dẫn quan trọng thú vị giúp học viên cân nhắc hội mở cho họ tương lai 10 NÊN VÀ KHÔNG NÊN Chuẩn bị cho buổi học Tự làm quen với hoạt động buổi học để đảm bảo đạt mục tiêu Xem phim tìm hiểu nhân vật phim trước buổi chiếu phim Lưu ý câu chuyện có thật quốc gia khác giới Đọc kỹ Bộ Hướng dẫn ghi câu hỏi, vấn đề nêu hoạt động lớp Các câu hỏi cần tóm tắt giải thích buổi học Thống nguyên tắc Nhiều học sinh xem phim phương tiện giải trí Hãy giải thích mục đích phim trước trình chiếu Thơng tin tìm thấy Bộ Hướng dẫn Cố gắng tạo khơng khí thoải mái phần thảo luận hoạt động Sự hài hước phù hợp câu chuyện cá nhân làm nhẹ căng thẳng tạo thêm lượng cho nhóm Làm việc nhóm Ln tạo điều kiện để học sinh làm việc theo nhóm, nhấn mạnh suốt buổi lên lớp Bắt đầu từ làm việc theo cặp, đến nhóm nhỏ để học sinh thoải mái chia sẻ ý tưởng Tạo đối thoại cho người có hội phát biểu Ví dụ, hạn chế hội bạn nhiệt tình để đảm bảo học sinh phát biểu thảo luận Xem khoảnh khắc yên lặng thời gian để học sinh suy ngẫm xem học EXPLORE MORE TOOLKIT ANNEX: TÓM LƯỢC CÁC VẤN ĐỀ ĐÂU LÀ GIẢI PHÁP? Vấn đề suy dinh dưỡng bề tảng băng Các vấn đề xã hội tiềm ẩn khác bao gồm nghèo đói, thiếu hệ thống giáo dục, nguồn thực phẩm dinh dưỡng, nước chăm sóc sức khỏe ban đầu diễn Để giải khủng hoảng suy dinh dưỡng gia tăng hình thức, tổ chức UNICEF đưa lời kêu gọi khẩn cấp tới phủ, khu vực tư nhân, nhà tài trợ, tổ chức xã hội dân sự, cha mẹ, gia đình doanh nghiệp để giúp trẻ em phát triển khỏe mạnh cách:94 122 BẠO LỰC GIỚI Phụ nữ gặp phải bạo lực thời điểm đời người - từ chưa sinh ra, lúc nhỏ, tuổi thiếu niên, tuổi trưởng thành tuổi già Phụ nữ bé gái thường phải đối mặt với tệ nạn quấy rối tình dục cơng tình dục nơi công cộng ngày: đường phố, tham gia giao thông công cộng, công viên, đường làm đến trường.95 Họ thường trở thành mồi bạo lực gia đình, cơng lạm dụng tình dục, bóc lột tình dục, bn người, loạn luân bạo hành tâm lý Họ có nguy – Trao quyền cho gia đình, trẻ em thiếu niên để họ có nhu cầu địi hỏi thực trở thành nạn nhân hành vi nguy hiểm cắt xẻo phận sinh dục ngồi phẩm dinh dưỡng thơng qua cải thiện giáo dục dinh dưỡng áp dụng luật pháp – ví nữ giới, giết người danh dự, bị chồng, người yêu, bạn trai cũ, anh/em trai trai dụ áp dụng thuế đồ ăn thức uống có đường – nhằm giảm nhu cầu sử dụng giết hại bị sát hại bạn tình Ở nhiều nơi, tội bị truy tố đồ ăn thức uống không lành mạnh – Mỗi năm ước tính 150 triệu trẻ em gái nạn nhân bạo lực tình dục Gần 50% – Gây ảnh hưởng đến nhà cung ứng thực phẩm để họ phải thực điều số tất vụ cơng tình dục giới nhằm vào nạn nhân cô gái 16 đắn dành cho trẻ em, thơng qua việc khuyến khích thực phẩm lành mạnh, tuổi.96 thuận tiện, giá thành phải bổ sung chất dinh dưỡng – Cứ ba phụ nữ bị bạo lực thể xác hoặc/và bị bạo lực tình dục đời – Xây dựng môi trường thực phẩm lành mạnh cho trẻ em thiếu niên thông qua việc áp dụng phương thức chứng minh có hiệu quả, dán nhãn – Tồn giới, có đến 38% số ca sát hại phụ nữ gây chồng/bạn tình thực phẩm với thơng tin xác, dễ hiểu kiểm soát chặt chẽ hoạt động tiếp thị – Nhiều nước giới chưa có luật xem xét bạo lực gia đình hành vi phạm tội.97 marketing thực phẩm không lành mạnh sản phẩm thay sữa mẹ – 32% phụ nữ kết hôn độ tuổi 15-49 bị bạo hành thể xác bạn đời, 10% bị bạo – Huy động hệ thống hỗ trợ - y tế, nước vệ sinh, giáo dục an sinh xã hội – hành tình dục Tỷ lệ chung bị bạo hành thể xác / tình dục 34%, 54% phụ tăng cường kết đạt việc cải thiện dinh dưỡng cho tất trẻ em nữ bị bạo hành tinh cảm – Thu thập, phân tích sử dụng số liệu chứng có chất lượng tốt cách thường – Phụ nữ dân tộc Kinh, Mường Hoa đối mặt với bạo lực bất bình đẳng giới cao nhất.98 xuyên nhằm định hướng cho hành động đánh giá kết đạt – Trẻ em dân tộc thiểu số, trẻ em đường phố, trẻ em sống cảnh nghèo cực Sáng kiến Khu vực Cải thiện Dinh dưỡng Phát triển (RISING) kêu gọi tập trung cải trẻ em khuyết tật có nguy cao bị bạo lực nhiều hình thức, bao gồm bị lạm dụng thiện chế độ ăn uống phụ nữ trẻ nhỏ giai đoạn ăn bổ sung từ đến 24 tháng tình dục Nghèo đói cho nguyên nhân khiến cho việc tự nguyện “bán thân”, tuổi, coi giai đoạn thiết yếu để giải tình trạng suy dinh dưỡng Việt Nam trẻ em đồng ý bán trinh tiết và/hoặc tham gia vào đường mại dâm.99 EXPLORE MORE TOOLKIT ANNEX: TÓM LƯỢC CÁC VẤN ĐỀ – Tỷ lệ kết hôn trẻ em - tảo hôn đặc biệt cao cộng đồng dân tộc thiểu số, đặc biệt khu vực vùng núi phía Bắc: dân tộc H’mong (33%), dân tộc Thái (23,1%) dân tộc Mường (15%) Trong 53 cộng đồng thiểu số Việt Nam, trung bình nhân có cặp kết trước 18 tuổi (26.6%), có tới 40 số 53 dân tộc thiểu số có tỷ lệ tảo 20%.100 ĐÂU LÀ NGUYÊN NHÂN? Bạo lực giới có nguồn gốc sâu xa từ niềm tin thái độ văn hóa phân biệt đối xử liên quan đến cứng rắn, danh dự đàn ông, thống trị tư tưởng cho đàn ơng có “quyền làm chủ phụ nữ”, gây bất bình đẳng tước đoạt quyền Nhiều ngun nhân khác tình trạng đói nghèo, thiếu giáo dục sinh kế góp phần củng cố văn hoá bạo lực phân biệt đối xử dựa giới tínhNăm 2019, Việt Nam tụt mười bậc bảng xếp hạng bình đẳng giới, từ vị trí số 77 xuống 87, so với năm 2018 (theo Diễn đàn kinh tế giới) Tại khu vực Châu Á Thái Bình Dương, Việt Nam xếp hạng 10, New Zealand, Philippines, Lào, Úc, Bangladesh, Singapore, Thái Lan, Mông Cổ Indonesia Trong bốn số để đo lường vấn đề bình đẳng giới bao gồm: Sự tham gia Cơ hội lĩnh vực kinh tế (Economic Participation and Opportunity), Thành tựu giáo dục (Educational Attainment), Sức khoẻ sống (Health and Survival) Trao quyền trị (Political Empowerment), Việt Nam thực tốt việc tham gia hội lĩnh vực kinh tế.101 Cái giá phải trả mặt xã hội, pháp lý kinh tế bạo lực giới hạn chế khả phụ nữ có tiếng nói hiệu lĩnh vực riêng tư công cộng Hậu bạo lực giới dẫn đến vịng xốy bạo lực lạm dụng nạn nhân sống sót có nguy bị từ chối gia đình họ, bị loại trừ bị tẩy chay xã hội, chí bị bắt, giam giữ, bị trừng phạt bị lạm dụng lần tìm kiếm bảo vệ giúp đỡ 123 ĐÂU LÀ GIẢI PHÁP? Thúc đẩy văn hóa bình đẳng nam nữ thơng qua cải cách thể chế pháp lý, hoạt động giáo dục, nâng cao nhận thức tham gia đầy đủ nam giới bé trai giúp ngăn chặn bạo lực sở giới dài hạn.102 Ngoài việc thực thi luật pháp hiệu quả, chương trình trường giải chuẩn mực thái độ giới tính trước điều ăn sâu vào trẻ em thiếu niên Ba bước bạn thực để bắt đầu ngăn chặn bạo lực giới là: – Lồng ghép học nhận thức Quyền trẻ em phụ nữ vào chương trình học/hoạt động trường Đừng xem vấn đề bạo lực tình dục điều cấm kỵ – Khuyến khích học sinh nữ nam thảo luận vấn đề với bạn trang lứa, giúp họ giảm nguy rơi vào “vịng xốy bạo lực” – Khuyến khích gái trình báo hành động bạo lực họ hành vi bạo lực mà họ chứng kiến, dạy cho chàng trai vị thành niên hình thức bạo lực phân biệt đối xử nữ giới chấp nhận Cơ cấu hành xã hội Việt Nam cho phép tác động nhiều tầng - mặt chế chiến lược - bao gồm cá nhân, gia đình, cộng đồng, tổ chức/nhà cung cấp dịch vụ cấp quốc gia Cơ cấu bao gồm Ủy ban nhân dân địa phương, Mặt trận Tổ quốc tổ chức đoàn thể, tổ chức cấp quốc gia, tỉnh, huyện xã Cơ cấu có khả tiếp cận nhà hoạch định sách cá nhân gia đình cấp cộng đồng Khung pháp lý sách cho Luật Bình đẳng giới Luật phịng, chống bạo lực gia đình nêu rõ vai trị trách nhiệm quan tất cấp Pháp luật Việt Nam liên quan đến bạo lực giới: – Luật Bình đẳng giới 2006103 – Luật Phịng, chống bạo lực gia đình 2007104 – Luật Hơn nhân Gia đình 2014105 – Luật Trẻ em 2016106 EXPLORE MORE TOOLKIT ANNEX: TÓM LƯỢC CÁC VẤN ĐỀ 124 TRẺ EM VÀ NẠN TẢO HƠN Hàng năm, có 12 triệu bé gái 18 tuổi có gia đình 23 bé gái sinh phút Cách giây có bé gái chào đời Nghĩa 33.000 bé gái kết hôn vào ngày hôm nay.107 Bất kể luật pháp quy định 18 tuổi kết hôn, kết hôn sớm vấn đề hàng triệu bé gái tồn giới Kết sớm thường để bảo vệ gái, mang lại ổn định tài mà nhiều gia đình khơng có khơng cung cấp cho gái họ Tuy thế, kết hôn sớm thường vấn nạn cho vịng tuần hồn nghèo đói, bất bình đẳng giới, mù chữ suy dinh dưỡng, đồng thời nguyên nhân cho tỷ lệ tử vong trẻ sơ sinh bà mẹ Những cô gái lấy chồng trẻ có nhiều khả trở thành bà mẹ trẻ Sinh sớm nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cho bé gái có độ tuổi từ 15 đến 19 tuổi nước phát triển108 nguy tử vong mẹ cao, độ tuổi 15.109 – Năm 2014, liệu cho thấy 10 phụ nữ (tuổi từ 20-24) Việt Nam có gia đình kết hôn trước ngày sinh nhật thứ 18 100 phụ nữ trước ngày sinh nhật thứ 15.110 – Trong tảo hôn diễn Việt Nam, tất bé gái đối mặt chung mối nguy trở thành cô dâu Sự chênh lệch lớn khu vực nơi cư trú chứng thiết thực (Hình 2) Tỷ lệ phụ nữ (từ 20-49 tuổi) kết hôn cao trước sinh nhật 18 tuổi thường diễn vùng Trung du miền núi phía Bắc (18,8%), Tây Nguyên (15,8%) đồng sông Cửu Long (13.8%) Kết hôn sớm phổ biến khu vực nông thôn (13,8%) so với thành thị Tuy vậy, có 6,7% phụ nữ thành thị (tuổi từ 20-49) kết hôn trước tuổi 18.111 ĐÂU LÀ NGUN NHÂN? Giáo dục đóng vai trị quan trọng phổ biến nạn kết hôn sớm Những gái khơng có học vấn có khả kết hôn sớm thời thơ ấu cao gần lần so với người hoàn thành bậc giáo dục trung học Ngồi ra, trẻ có cha mẹ có trình độ học vấn cao gặp nguy trở thành cô dâu trẻ Một bé gái kết hôn sớm có nhiều khả nằm cộng đồng 53 dân tộc thiểu số Việt Nam dân tộc Kinh Năm 2014, 23,1% phụ nữ dân tộc thiểu số (tuổi từ 20-49) kết hôn trước tuổi 18 Tuy nhiên, tỷ lệ đáng kể phụ nữ Kinh (9.2%) kết hôn trước ngày sinh nhật thứ 18 Tỷ lệ tảo hôn đặc biệt cao dân tộc thiểu số có dân số nhỏ (dưới triệu) Theo Khảo sát dân số nhà kỳ 2014, người sống hộ gia đình có nhiều nhân có khả kết sớm Tuổi mẹ cha có ảnh hưởng, cụ thể tảo hôn giảm tuổi cha mẹ tăng Hơn nữa, trẻ có cha mẹ đơn thân có xu hướng kết sớm Kết sớm gắn liền với nghèo đói khó khăn mặt kinh tế Trong Việt Nam có bước tiến lớn việc xóa đói giảm nghèo, tỷ lệ nghèo cịn cao vùng sâu vùng xa Kinh tế thường gắn bó chặt chẽ với chuẩn mực xã hội tình trạng gái Các gái thường nắm giữ nguồn lực gia đình, thu nhập, đất đai thiết bị sản xuất nông nghiệp Do đó, nhân sớm coi nguồn cung cấp kế sinh nhai cho bé gái bảo vệ tương lai họ Khi kết hôn, cô gái kỳ vọng giúp đỡ gia đình công việc hoạt động kinh tế.112 ĐÂU LÀ GIẢI PHÁP? Là giáo viên, bạn nhân tố giúp bé gái thoát khỏi vấn nạn Những bước nhỏ mà bạn truyền cho trẻ em lớp học giúp thay đổi tư duy, không riêng học sinh mà cịn cho gia đình họ – Trao quyền cho cô gái giúp chàng trai nhạy cảm hơn: Bắt đầu trò chuyện với học viên ý nghĩa hôn nhân, quyền lợi, kỹ sống, hiểu biết tài vai trị gái hướng đến độc lập tài với mục đích khuyến khích học viên trở thành tác nhân thay đổi tạo đường riêng – Tạo lòng tin phụ huynh: Sử dụng việc họp phụ huynh để tán thưởng em nâng cao tầm nhìn họ, đặc biệt bé gái không học tốt mà hoạt động phong trào thể thao, mỹ thuật kịch nói Nói chuyện với phụ huynh công việc sau học sinh tốt nghiệp Việc giúp cho phụ huynh có nhìn lớn trai gái họ EXPLORE MORE TOOLKIT ANNEX: TÓM LƯỢC CÁC VẤN ĐỀ 125 – Khuyến khích học viên lan tỏa thơng điệp cộng đồng qua kịch đường phố, trao quyền hỗ trợ họ việc ngăn ngừa/chấm dứt nạn kết hôn sớm cộng đồng mà họ có biết đến – Trong năm 2015, khoảng 150 thảm họa tự nhiên ảnh hưởng đến hàng triệu người toàn giới Châu Á gánh chịu phần nhiều hậu thảm họa theo báo cáo toàn cầu.117 Đây điều quan trọng phủ để thay đổi luật định Ví dụ, theo khuyến nghị UNICEF, phủ nên xóa bỏ quy định pháp lý phân biệt đối xử độ tuổi kết hôn tối thiểu, cụ thể 18 tuổi gái so với 20 tuổi trai (Điều 8: (Khoản 1) Luật Hôn Nhân Gia Đình).52 Hơn nữa, để thực chương trình thành công nhằm chấm dứt hôn nhân trẻ em kết sớm, cần có phụ thuộc lớn vào việc phân bổ chi tiêu ngân sách đầy đủ Cần huy động nguồn lực tài để phối hợp thực chương trình nghị nhằm chấm dứt nạn kết hôn sớm vào năm 2030.113 – Năm 2017, báo cáo cho thấy bình quân, thảm họa tự nhiên kéo theo 14 triệu người trở thành dân vô gia cư năm.118 Luật pháp Việt Nam liên quan đến kết hôn sớm: – Luật Hôn nhân Gia đình114 – Luật Trẻ em Bộ luật Hình sự115 THIÊN TAI VÀ TÌNH TRẠNG DI CƯ Thiên tai kiện bất ngờ, thảm khốc lực lượng tự nhiên gây điều ảnh hưởng đến nhiều người Thiên tai xảy nhiều hình thức, lũ lụt, bão, động đất, núi lửa phun trào lốc xoáy Các dạng thảm họa mà quốc gia dễ bị ảnh hưởng phụ thuộc vào vị trí địa lý quốc gia Trong thảm họa thường kết thúc nhanh chóng, q trình phục hồi nhiều năm Điều hộ gia đình nghèo, đặc biệt nơi trú ẩn mong manh, kinh tế khó khăn có tài ngun có sẵn để xây dựng lại nhà cửa hoạt động kinh doanh họ bị phá hủy Tác động thảm họa tự nhiên hệ thống gặp khó khăn bị tàn phá, tình trở nên tồi tệ nhiều – Trong hai thập kỷ qua, số thảm họa tự nhiên ghi nhận tăng gấp đôi từ khoảng 200 đến 400 năm.116 – Việt Nam quốc gia dễ rơi vào khủng hoảng hạn hán, động đất, lũ lụt, cháy rừng, núi lở, xâm chiếm hải đảo, vòi rồng núi lửa Từ năm 2012 đến 2014, thảm họa tự nhiên gây 240 chết 1,4 tỷ USD thiệt hại kinh tế.119 – Lốc xoáy lũ lụt kiện xảy thường xuyên nhất, gây tỷ lệ tử vong thiệt hại sở hạ tầng nơi sinh sống Ước tính nước phải đối mặt với trung bình - bão năm Có khoảng 70% dân số sinh sống vùng ven biển đồng thấp, gia tăng nguy lũ lụt theo dự báo.120 – Ngân hàng giới xếp loại Việt Nam quốc gia có khả chịu ảnh hưởng biến đổi khí hậu Bờ biển dài đất nước qua 28 tỉnh, 50% bao gồm trung tâm đô thị lớn.121 ĐÂU LÀ NGUYÊN NHÂN? Thiên tai hậu tượng kích hoạt mối thảm họa tự nhiên Điều nghĩa người khơng thể kiểm sốt thuộc tự nhiên, vấn đề gây tranh cãi Rất nhiều hoạt động người hoạt động sản xuất bị đổ lỗi cho gia tăng liên tục thảm họa tự nhiên lũ lụt, bão sóng thần Một nguyên nhân cho biến đổi khí hậu tồn cầu Các yếu tố mơi trường nghèo nàn trở thành thảm họa bao gồm xây dựng tòa nhà chất lượng, vệ sinh kém, dân số tăng nhanh/ dân số mật độ cao, nguồn lực hạn chế để ứng phó tái thiết thảm họa thiếu khả an toàn mặt kinh tế Hậu thiên tai để lại vô lớn nguy tiềm tàng diện rộng Cư dân chịu ảnh hưởng phải tập để thích nghi, với đa số người phải chịu cảnh di cư sang nơi khác họ sống EXPLORE MORE TOOLKIT ANNEX: TĨM LƯỢC CÁC VẤN ĐỀ Vị trí địa lý điều kiện địa hình tạo nên tính chất khí hậu khác biệt dẫn đến thiên tai nghiêm trọng khác Việt Nam Những năm cuối 1990 đầu năm 2000, biến đổi khí hậu trở thành nguyên nhân cho thảm họa tự nhiên Giống nhiều quốc gia giới, VIệt Nam phải đối mặt với mát to lớn tính mạng tài sản người hậu thiên tai gây ra.122 126 để quản lý rủi ro thiên tai thông qua hoạt động văn hóa trường học cộng đồng, buổi hội thảo, đào tạo đầu tư sở hạ tầng quy mô nhỏ Là phần việc tiếp cận dựa cộng đồng, làng xã, người dân chọn cấu trúc hữu hình để giúp họ vượt qua thiên tai Ngồi ra, họ cịn tham gia vào việc giám sát xây dựng chịu trách nhiệm vận hành bảo trì cấu trúc này.123 ĐÂU LÀ GIẢI PHÁP? BUÔN NGƯỜI VÀ LAO ĐỘNG TRẺ EM Mặc dù việc kiểm sốt thiên tai có nhiều điều đáng tranh cãi, vài phương pháp mà người thực nhằm ngăn ngừa chuẩn bị cho kiện xảy ra: Buôn người vấn nạn toàn cầu ảnh hưởng đến quốc gia giới Mặc dù nạn – Tổ chức chiến dịch phòng ngừa nhằm giải câu hỏi như: “Điều xảy nhân thuộc lứa tuổi giới tính, ước tính có đến 71% nạn nhân nữ 28% đổ rác không chỗ, chẳng hạn đáy sơng?” “Dịng sơng bị trẻ em Và ba nạn nhân trẻ em có hai nạn nhân nữ nhiễm, động vật thực vật chết chí bạn ngun nhân gây lũ lụt!” Nạn buôn người định nghĩa việc tuyển dụng, vận chuyển, chuyển giao, chứa chấp Một chiến dịch tổ chức để dọn dịng sơng cộng đồng bạn tiếp nhận người biện pháp đe dọa, vũ lực, ép buộc, bắt cóc, gian lận, – Khuyến khích người bảo vệ thiên nhiên, ví dụ, chặt thiếu kiểm soát khiến cộng lừa đảo để phục vụ cho mục đích khai thác Trong phổ biến khai thác tình dục đồng dễ bị ảnh hưởng mưa lở đất Đẩy mạnh trồng loại khác xung lao động cưỡng bức, nhiên nạn nhân bị mua bán với nhiều mục đích khác quanh trường học cộng đồng bạn ăn xin cưỡng ép kết hôn.124 – Nâng cao nhận thức nguy buôn người thông qua việc tập huấn với chuyên gia giới môi trường tổ chức khác nhau, chẳng hạn nơi trú ẩn, đồn cảnh sát địa phương trường học Bạn nhấn mạnh giai đoạn cứu trợ tái thiết cánh cửa để trao quyền cho phụ nữ Theo báo cáo Tổ chức Lao động Quốc tế (International Labor Organization – ILO) năm 2014, nạn buôn người tạo khoảng 150 tỷ đô la Mỹ lợi nhuận năm cho bọn tội phạm buôn người Dưới bảng phân tích lợi nhuận, theo ngành: – Khi xử lý hậu quả, nghĩ đến phương pháp trì vệ sinh, an tồn an ninh – 99 tỷ la từ khai thác tình dục thương mại – Tìm hiểu cách cộng đồng chuẩn bị cho thảm họa tự nhiên Là phần dự – 34 tỷ đô la từ ngành xây dựng, sản xuất, khai thác mỏ hạ tầng án quản lý nguy tự nhiên có trị giá 150 triệu USD, phủ Việt Nam sử dụng 18,5 triệu USD vào việc quản lý rủi ro thiên tai cộng đồng bao gồm 100 xã 10 tỉnh – tỷ đô la từ nông nghiệp, bao gồm lâm nghiệp thủy sản miền Trung Việc chuẩn bị triển khai dự án hỗ trợ chuyên gia kỹ thuật đến – tỷ đô la tiết kiệm hàng năm hộ gia đình sử dụng lao động cưỡng từ Quỹ Giảm nhẹ Rủi ro Thiên tai Phục hồi Toàn cầu (GFDRR) để giúp đỡ hoạt nhà động thực tiễn tốt quản lý rủi ro thiên tai Phối hợp chặt chẽ với quyền địa – Trên tồn giới, phần lớn nạn nhân buôn người phụ nữ trẻ em gái với 70%.125 phương cộng đồng, dự án Ngân hàng Thế giới hỗ trợ, nhằm giúp tỉnh chuẩn bị EXPLORE MORE TOOLKIT ANNEX: TÓM LƯỢC CÁC VẤN ĐỀ Các số liệu thống kê bổ sung nạn buôn người Việt Nam: – Một nghiên cứu thực Coram International hợp tác với UNICEF Viện Khoa học Xã hội Lao động (ILSSA) cho thấy khoảng 5,6% trẻ em Việt Nam có nhiều khả có trải nghiệm liên quan đến buôn bán trẻ em Nghiên cứu khẳng định trẻ em có nguy bị bn bán phạm vi tồn quốc – nhiên số khu vực định nguy cao mức trung bình Bn bán trẻ em xuất nhiều ngành nghề khác em gái/nữ niên, em trai/nam niên có nguy nhau.126 – Theo báo cáo mang tên “Precarious Journeys: Mapping Vulnerabilities of Victims of Trafficking from Vietnam to Europe” (tạm dịch: “Hành trình bấp bênh: Lộ trình nguy nan nạn nhân bn người từ Việt Nam sang Châu Âu”) công bố vào tháng năm 2019, khoảng thời gian năm rưỡi, nhà nghiên cứu điều tra vấn đề buôn người từ Việt Nam sang Anh nước Châu Âu, cụ thể Ba Lan, Cộng hòa Séc, Pháp Hà Lan Số liệu National Referral Mechanism (Cơ Chế Chuyển Giao Quốc Gia) - quan nhận dạng bảo vệ nạn nhân buôn người - cho thấy có 3.100 người lớn trẻ em Việt Nam xác định nạn nhân nạn bn người.127 – Ước tính 9,6% trẻ em độ tuổi 5-17 Việt Nam lao động trẻ em, theo Khảo sát Quốc gia Lao động Trẻ em Cuộc khảo sát thực vào năm 2012 khoảng 1/3 số lao động trẻ em (tương đương gần 569.000 em) có thời gian làm việc trung bình 42 giờ/tuần Thời gian lao động kéo dài ảnh hưởng đến việc tham gia học tập trẻ em nhiều em số trẻ không học.128 ĐÂU LÀ NGUYÊN NHÂN? Khủng hoảng kinh tế, nghèo đói di cư nguyên nhân gốc rễ nạn buôn người lao động cưỡng Khi nghèo đói kèm với một vài kiện không may hạn hán, việc thành viên gia đình bị bệnh hay tử vong, điều gây áp lực đáng kể lên gia đình, khiến trẻ em có nguy bị bán bóc lột tình dục cao Trẻ em nghèo nước nghèo khu vực xảy xung đột vũ trang thiếu bảo vệ pháp luật đối tượng dễ bị mua bán trở thành 127 lao động trẻ em Cũng nhiều không trường hợp số phụ huynh khơng đủ tiền ni nên khơng cịn lựa chọn khác việc bán con.129 Nhiều chứng cho thấy xã hội ngày dung túng cho xuất nạn mại dâm trẻ em tăng trưởng nhanh chóng ngành du lịch số khu vực, người ta xem giá khơng thể tránh khỏi chấp nhận để trả cho phát triển kinh tế.130 Trẻ em giúp việc nhà thường bị ngược đãi mặt thể chất tinh thần quấy rối tình dục Hơn nữa, trẻ phải lao động lệ thuộc có nguy cao bị ngược đãi, xâm hại, bỏ mặc nhiều dẫn đến tử vong Những trẻ thường bị rối loạn tâm lý tinh thần không học nhiều kỹ xã hội kỹ sinh tồn Trẻ em gái thường bị bắt tham gia lao động nhà mình.131 Khi giới ngày số hóa, điều quan trọng cần lưu ý vai trị phương tiện truyền thơng xã hội internet tệ nạn buôn bán người Các phương thức giao tiếp qua mạng giúp kẻ buôn người kết nối với nạn nhân tiềm thông qua việc lợi dụng bạn bè bạn bè họ hình thức truyền miệng nhằm xác nhận nhắm vào thiếu niên dễ bị tổn thương Chính lý này, điều cấp thiết cần làm ngày phải dạy trẻ em cách sử dụng Internet cho an toàn.132 ĐÂU LÀ GIẢI PHÁP? Mặc dù pháp luật nghiêm cấm lao động trẻ em, thông tin cho thấy luật pháp khơng đủ để bảo vệ trẻ em Mỗi người có vai trị việc đảm bảo cho tất trẻ em có tuổi thơ nghĩa, sau làm: – Xác định trẻ phải làm sau học tạo điều kiện để nói chuyện riêng theo nhóm với cha mẹ em nhằm cảm hóa thuyết phục họ khơng cho làm – Cung cấp cho trẻ em thông tin nạn buôn người nhấn mạnh nguy bị lạm dụng em xa nhà nước để kiếm sống, đồng thời cung cấp địa mà em tìm đến cần giúp đỡ EXPLORE MORE TOOLKIT ANNEX: TÓM LƯỢC CÁC VẤN ĐỀ – Giáo dục kỹ sống cho trẻ em để em tự giúp tránh trở thành nạn nhân, ví dụ xây dựng tự tin, học cách xác minh lời mời chào xuất lao động xem có an tồn hay khơng, với thơng tin kỹ liên quan khác – Nói chuyện với trẻ tầm quan trọng việc hoàn thành việc học khuyến khích em khơng bỏ học rời khỏi nhà sớm – Giáo dục cha mẹ nạn buôn người ảnh hưởng xấu nó, lợi ích việc học tác hại trẻ bỏ học để bắt đầu làm sớm – Nói chuyện với cha mẹ tính cấp thiết việc giảm bạo hành gia đình (đối với trẻ em thành viên khác gia đình, đặc biệt với người mẹ), động lực khiến trẻ em bỏ nhà Dưới số chương trình thực để chống lại nạn buôn người lao động trẻ em: – Trên phạm vi tồn cầu, Văn phịng Liên Hiệp Quốc Chống Ma Túy Tội Phạm (United Nations Office on Drugs and Crime) xây dựng nhiều nguồn lực để hỗ trợ cho việc đưa chiến lược quốc gia nhằm chống nạn bn người, hồn thiện hệ thống pháp luật tạo công cụ nhằm khuyến khích hợp tác xuyên biên giới – Ở Nepal, Tổ chức Thanh niên Nepal (Nepal Youth Foundation - NYF) phát động chiến dịch vào năm 2000 để chấm dứt Kamlari - hệ thống lao động theo khế ước gái từ gia đình nghèo khó bị bán làm gia nô Từ phát động chiến dịch, tổ chức giải cứu 12.000 cô gái đưa họ trở mái nhà Chính phủ Nepal thức bãi bỏ hệ thống Kamlari vào năm 2013.133 – Đề xuất cho Việt Nam: Dựa vào luật chống buôn người 2012, xử lý nghiêm trường hợp buôn người ; giám sát chặt chẽ công ty tuyển dụng lao động thi hành điều lệ cấm thu phí cao; tăng cường đào tạo cho cán chuyên trách, trọng nhận diện điều tra vụ lao độn cưỡng buôn người; triển khai sách hỗ trợ nạn nhân bị xâm hai công nhân nhập cư, ổ mại dâm, lao động trẻ em, tập huấn cán chuyên trách quy trình này; đào tạo viên chức lãnh 128 quyền công nhân tiêu chuẩn lao động quốc tế; hỗ trợ tổ chức quốc tế đơn vị liên quan nghiên cứu báo cáo xu buôn người Việt Nam; cải tiến việc thu thập liệu công bố liệu cấp quốc gia; cải thiện việc hợp tác liên ngành chống buôn người để triển khai hiệu kế hoạch hành động quốc gia; thực chiến dịch chống buôn người lao động trẻ em.134 Luật pháp Việt Nam liên quan đến nạn bn người: – Luật phịng, chống mua bán người năm 2011135 – Luật Trẻ em 2016136 VÔ GIA CƯ, CÁC KHU Ổ CHUỘT, VÀ TRẺ EM LANG THANG CƠ NHỠ Năm 2005, giới có 100 triệu trẻ em lang thang nhỡ.137 Hiện nay, số 150 triệu.138 Khoảng 28 triệu trẻ em tồn cầu trở thành người vơ gia cư xung đột vũ trang.139 – Rất khó để có số liệu thống kê đáng tin cậy cập nhật trẻ em lang thang nhỡ Việt Nam Năm 2006, Bộ Lao động, Thương binh Xã hội ước tính có 23.000 trẻ em lang thang nhỡ khắp Việt Nam – Theo nghiên cứu thực Viện Quản lý Phát triển bền vững năm 2013, 92,5% trẻ em lang thang nhỡ Thành phố Hồ Chí Minh bị lạm dụng tình dục lần 98,3% sử dụng ma túy chất kích thích lần Nghiên cứu ước tính số trẻ em lang thang nhỡ Việt Nam vào khoảng 22.000.140 ĐÂU LÀ NGUYÊN NHÂN? Nguyên nhân nghèo đói Tuy nhiên nghèo khơng thơi khơng dẫn đến vấn EXPLORE MORE TOOLKIT ANNEX: TÓM LƯỢC CÁC VẤN ĐỀ 129 nạn Những ngun nhân đằng sau tình trạng số lượng trẻ em lang thang nhỡ Việt Nam ngày gia tăng gồm có: bạo hành gia đình, thất nghiệp thiên tai – Khuyến khích học sinh đồng nghiệp quyên góp quần áo, sách vở, bút màu đồ dùng học tập khác cho trẻ lang thang Trẻ lang thang phải đối mặt với nhiều nguy bạo lực, bệnh tật, phạm pháp Khá nhiều trẻ lang thang thường tìm đến ma túy lối thoát cho khổ đau thường ngày Nhiều trẻ bị bạn bè ép sử dụng ma túy, số khác phân phối ma túy cho tội phạm kẻ buôn bán ma túy từ vào đường nghiện ngập Xâm hại tình dục phổ biến đặc biệt bé gái dễ bị cưỡng ép hành nghề mại dâm.141 Người dân khu ổ chuột trẻ lang thang nhỡ không tiếp cận dịch vụ nước uống, vệ sinh, nơi ở, giáo dục, y tế an ninh Để đối phó với vấn đề này, tổ chức Blue Dragon, đối tác Girl Rising Việt Nam, thực nhiều hoạt động khác Blue Dragon thành lập đội chăm sóc khủng hoảng riêng dẫn dắt người trẻ lang thang Blue Dragon cứu thoát vào năm 2003 15 tuổi Đội làm việc theo cặp để tìm kiếm tiếp cận trẻ em đường phố Hà Nội hàng đêm Các thành viên đội tạo dựng mối quan hệ thân thiện với em từ khuyến khích em tâm tình trạng Blue Dragon gặp tiếp cận trung bình 110 trẻ em lang thang nhỡ năm Kể từ thành lập sở lưu trú khẩn cấp vào năm 2016, tổ chức cung cấp chỗ cho 150 trẻ em, với thời gian lưu trú từ vài ngày đến vài tuần Trẻ em lang thang nhỡ thường mắc nhiều bệnh từ cảm mạo đến bệnh đe dọa đến tính mạng HIV viêm gan Các em thường xuyên gặp xung đột với giới cảnh sát Trẻ lang thang thường bị cảnh sát tùy tiện bắt đánh đập giam giữ để làm việc tay chân giặt đồng phục hay chùi toilet Nhiều trẻ lang thang phải tham gia vào băng đảng để nhận bảo vệ chúng thay vào em phải thực nhiều hoạt động phạm pháp khác trộm cắp, quấy rối số trường hợp giết người.142 Sự tiếp xúc thường xuyên với yếu tố độc hại đường gây ảnh hưởng xấu đến phát triển nhận thức, tình cảm tri thức trẻ ĐÂU LÀ GIẢI PHÁP? Ngoài việc nâng cao nhận thức chương trình phúc lợi bảo vệ trẻ lang thang nhỡ, sau số điều bạn làm để cải thiện tình trạng này: – Nâng cao nhận thức học sinh vấn đề mà trẻ em lang thang phải đối mặt nhằm lay động khuyến khích em tìm nhiều phương thức để giúp đỡ trẻ lang thang – Cùng với học sinh tổ chức kịch đường phố, buổi kể chuyện, thực hành thủ công, nghệ thuật thi sáng tác thơ cho trẻ em lang thang nhỡ để tiếp thêm sức mạnh cho em khuyến khích em dám ước mơ Với yêu thương săn sóc nói trên, Blue Dragon coi giáo dục đào tạo chìa khóa để phá vỡ vịng lẩn quẩn nghèo đói Tổ chức chi trả tồn chi phí giáo dục đào tạo cho trẻ để em học tham gia khóa đào tạo nghề.94 Những ảnh hưởng Blue Dragon: – giải cứu trung bình 110 trẻ em khỏi sống lang thang hỗ trợ em mặt tâm lý xã hội – giúp 85% số đồn tụ với gia đình – cung cấp chỗ khẩn cấp cho 60 trẻ lang thang143 Luật pháp Việt Nam liên quan đến bảo vệ trẻ em lang thang nhỡ: – Luật Bảo vệ, Chăm sóc Giáo dục Trẻ em 2004144 – Luật Trẻ em 2016 – Bộ luật hình 2017 EXPLORE MORE TOOLKIT ANNEX: TÓM LƯỢC CÁC VẤN ĐỀ SỨC KHỎE TÌNH DỤC VÀ SỨC KHỎE SINH SẢN Theo Tổ chức Y tế Thế giới, vấn đề sức khỏe tình dục địi hỏi cách tiếp cận tích cực, an tồn tơn trọng tình dục mối quan hệ tình dục Quy mơ dân số niên ngày với định mà họ đưa sức khỏe quy mơ gia đình đóng vai trị quan trọng tăng trưởng phát triển kinh tế.146 Trên toàn cầu, số phụ nữ độ tuổi sinh sản có 36% phải đối mặt với vấn đề sức khỏe sinh sản bệnh lây truyền qua đường tình dục bao gồm HIV / AIDS Trong đó, số nói nam giới 12%.147 Tỉ lệ người mẹ tử vong cao số khu vực giới phản ánh bất bình đẳng khả tiếp cận dịch vụ y tế 99% trường hợp người mẹ tử vong xảy nước phát triển.148 – Sự khác biệt tổng tỷ suất sinh (TFR) vùng dân tộc cho thấy biến động khó lường tỷ lệ sinh nước ta.149 – Tỷ suất chết mẹ (MMR) (trên 100.000 ca đẻ sống) Thành phố Hồ Chí Minh tăng từ 4,15 lên 8,28 vào năm 2012, sau giảm đáng kể xuống cịn 2,45/100.000 vào năm 2016, thấp nhiều so với mục tiêu thành phố 10/100.000 – Tỷ lệ tiêm chủng cịn thấp phụ nữ có thai mang thai 150 – Theo báo cáo Sở Y Tế TPHCM năm 2016, nguyên nhân bệnh hàng đầu trẻ em tuổi bệnh viện thành phố nhiễm trùng, ký sinh trùng, bệnh thời kỳ tiền sản bệnh đường tiêu hóa, viêm phổi, khối u, thiếu hụt, dị dạng bẩm sinh, bất thường nhiễm sắc thể, chấn thương ngộ độc Các nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trẻ em năm tuổi theo báo cáo từ cộng đồng đuối nước, viêm phổi, ung thư tai nạn giao thơng Các bệnh truyền nhiễm đóng góp nhiều vào tỷ lệ bệnh tật Nhiều nguyên nhân gây bệnh tử vong phịng ngừa được, chẳng hạn bệnh truyền nhiễm hay nhiễm ký sinh trùng hay bệnh giai đoạn chu sinh – Tỷ lệ sinh nông thôn thường cao thành thị.151 130 ĐÂU LÀ NGUYÊN NHÂN? Hầu hết người trẻ tuổi bắt đầu phát triển ham muốn tình dục vào độ tuổi thiếu niên Những nhóm có nguy cao có nhiều khả tham gia hoạt động quan hệ tình dục khơng an tồn với nhiều người thiếu hướng dẫn thơng tin hữu ích Thanh niên thất nghiệp, thiếu việc làm, thất học, ngụ cư mai đó, thiếu niên hành nghề mại dâm, người nghiện chích ma túy trẻ em lang thang nhỡ đối tượng dễ bị mắc bệnh nhất, họ phải đối mặt với hành vi có nguy cao sống hàng ngày Họ có hội tiếp cận với thông tin liên quan đến nguy lây nhiễm HIV bệnh khác biện pháp phịng bệnh Những niên phải liên tục đối mặt với nguy nhiễm HIV thông qua tiếp xúc tình dục bị ép buộc nguy khác.152 Do thiếu khả tiếp cận thơng tin chí khả kiểm sốt đời sống tình dục mình, phụ nữ trẻ dễ bị nhiễm HIV bệnh nhiễm trùng qua đường tình dục nam giới Hơn nữa, kết sớm đem đến nhiều rủi ro cho người trẻ tuổi Dữ liệu cho thấy năm 2014 10 phụ nữ độ tuổi từ 20-24 Việt Nam lại có người kết chung sống vợ chồng trước tuổi 18 100 người có người trước tuổi 15.153 Mang thai sớm khơng có kế hoạch tuổi vị thành niên khiến mẹ có nguy đối mặt với hệ xấu trẻ nhẹ cân, tử vong sớm dị tật bẩm sinh Những bệnh thường không tiết lộ không điều trị kỳ thị xã hội, dẫn đến biến chứng vô sinh, viêm vùng chậu ung thư Khoảng 16 triệu thiếu niên từ 15 đến 19 tuổi mang thai năm, chiếm 11% tổng số ca sinh toàn giới Các biến chứng mang thai sinh nở nguyên nhân gây tử vong nhiều thứ hai cô gái từ 15 đến 19 tuổi Nguy trẻ bị chết lưu, chết sớm phát triển bệnh cấp tính hay mãn tính bà mẹ tuổi teen cao đến 50% Các cô gái trẻ mang thai có nguy bị rút ngắn hội học hành, từ triển vọng tương lai bị hạn chế Theo Ngân hàng Thế giới, tỷ lệ sinh 1000 thiếu niên 15 – 19 tuổi Việt Nam có nhiều biến động khoảng thời gian từ 1980 đến 2013: tăng dần từ 20/1000 đến 34 khoảng thời gian từ 1980 đến 1992, sau giảm xuống 28 vào năm 2002 EXPLORE MORE TOOLKIT ANNEX: TÓM LƯỢC CÁC VẤN ĐỀ Tỷ lệ tăng trở lại lên 32 vào năm 2007 giảm nhẹ xuống 30 vào năm 2011 29 vào năm 2013 Các tỷ lệ thấp so với nước láng giềng khu vực Indonesia, Malaysia, Campuchia Thái Lan, cao mức trung bình châu Á (ngoại trừ Trung Quốc) Khoảng 20% số 300.000 ca phá thai thực hàng năm Việt Nam đến từ thiếu niên.154 155 ĐÂU LÀ GIẢI PHÁP? 131 Đây có phải vấn đề nghiêm trọng? Người nhiễm AIDS chủ yếu lứa tuổi lao động, nên nhiều người nhiễm AIDS tử vong ảnh hưởng nghiêm trọng đến cấu trúc kinh tế xã hội gia đình, cộng đồng quốc gia Ngồi ra, AIDS khơng có thuốc chữa HIV lại lây truyền chủ yếu qua quan hệ tình dục Và quan hệ tình dục lĩnh vực riêng tư nhạy cảm, nên vấn đề lại trở nên khó giải bị bỏ mặc Một biện pháp quan trọng để giảm nguy mắc bệnh sinh sản tình dục nâng cao nhận thức thiếu niên phổ biến cách phịng ngừa bệnh lây lan qua đường tình dục Đưa buổi chuyên đề sức khỏe vào chương trình giảng dạy giáo viên khuyến khích học sinh chia sẻ thơng tin đến gia đình cộng đồng Dưới ví dụ số nội dung mà giáo viên đưa vào buổi học: Dùng kim tiêm bị nhiễm HIV hay khơng? HIV gì? Trường hợp hàng ngày phải tiếp xúc gần với người bị nhiễm bệnh sao? HIV (Virus gây suy giảm hệ miễn dịch người) loại virus gây bệnh AIDS Virus lây truyền người qua quan hệ tình dục qua đường máu sử dụng chung kim tiêm Ngoài ra, phụ nữ mang thai bị nhiễm bệnh truyền HIV cho thai nhi lúc mang thai giai đoạn sinh nở, thông qua việc cho bú Hầu hết người bị AIDS nhiễm HIV AIDS gì? AIDS tên viết tắt Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải Một người nhiễm HIV chẩn đoán mắc AIDS sau phát triển bệnh lý dấu hiệu AIDS, bao gồm bệnh lao số loại bệnh ung thư Một người dương tính với HIV khơng mắc bệnh hiểm nghèo chẩn đoán mắc AIDS dựa xét nghiệm máu Kết xét nghiệm dương tính với HIV khơng có nghĩa người bị AIDS Các bác sĩ chẩn đốn AIDS phải sử dụng số tiêu chí lâm sàng định Có, thiết bị tiêm bị nhiễm máu có chứa HIV Nếu bạn cần phải tiêm chích phải bảo đảm kim ống tiêm lấy từ túi vô trùng khử trùng cách Kim ống tiêm phải làm sau đun sơi 20 phút tái sử dụng Cuối cùng, dù tiêm loại thuốc đừng sử dụng chung thiết bị tiêm với người khác Khơng có nguy Ví dụ, hành vi uống chung ly tách, sử dụng chung nhà tắm, toilet tiếp xúc với bụi bẩn hay mồ người nhiễm bệnh khơng làm bạn có nguy bị lây nhiễm Việt Nam làm để tăng cường tiếp cận với chăm sóc điều trị HIV/ AIDS? Nhiều phụ nữ Việt Nam mắc bệnh truyền nhiễm, đặc biệt bệnh đường sinh sản HIV / AIDS Khoảng 32% lao động nữ di cư Hà Nội, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh Bình Dương cho biết bị nhiễm trùng đường sinh sản Những yếu tố liên quan đến vấn đề trình độ học vấn thấp, tình trạng kinh tế số lượng dân di cư Bộ Y tế công bố kế hoạch bảo hiểm y tế quốc gia, đưa mục tiêu quốc gia đạt 80% dân số tham gia bảo hiểm y tế vào năm 2020 (so với tỷ lệ 60%).156 EXPLORE MORE TOOLKIT ANNEX: TÓM LƯỢC CÁC VẤN ĐỀ SỨC KHỎE KINH NGUYỆT Người ta ước tính gái ngày bị trung bình năm hai tuần rưỡi thời gian học lý kinh nguyệt.157 Việc khơng có biện pháp giữ gìn vệ sinh kinh nguyệt đem đến giá đắt Khi vấn đề vệ sinh kinh nguyệt không bảo đảm, gái có nguy bỏ học cao hơn, xa họ tham gia vào lực lượng lao động tương lai – Ở Nam Á, trẻ em gái có em khơng biết kinh nguyệt trước có kinh – Phụ nữ trẻ em gái Châu Á Thái Bình Dương, nơi khác giới, phải trải qua nhiều thách thức việc quản lý kinh nguyệt hiệu vệ sinh – Vào năm 2019, dân số nữ Việt Nam 48.3 triệu, chiếm 50% dân số – Ở nông thôn Việt Nam, 30% gia đình khơng tiếp cận với thiết bị vệ sinh đáp ứng tiêu chuẩn vệ sinh Việc thiếu vệ sinh ảnh hưởng đặc biệt đến phụ nữ trẻ em gái – thành phần phải đối mặt với nhiều nguy sức khỏe an toàn.158 159 ĐÂU LÀ NGUYÊN NHÂN? Các chuẩn mực xã hội giới tính liên quan đến kinh nguyệt thường trì thành viên cộng đồng người có ảnh hưởng quan trọng đến sống cô gái, đặc biệt mẹ họ Điều thường có ảnh hưởng sâu rộng đến q trình trưởng thành họ Sự kỳ thị xã hội vấn đề kinh nguyệt tạo rào cản, không giáo dục, mà việc hiểu rõ tầm quan trọng vấn đề Trong số xã hội, kinh nguyệt coi ô uế chuyện xấu hổ, nên gái ngại nói vấn đề vệ sinh kinh nguyệt dù nơi công cộng hay nơi riêng tư Điều có nghĩa trường học khơng phải mơi trường thuận tiện cho bạn gái nói vấn đề vệ sinh 132 Ngồi ra, nhiều phụ nữ thời kỳ kinh nguyệt lại khơng có điều kiện để mua băng vệ sinh Điều ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe sinh sản họ khiến họ dễ bị nhiễm trùng đường sinh sản Ngoài việc thiếu thiết bị quản lý vệ sinh kinh nguyệt, bạn nữ cịn bị thiếu thơng tin kinh nguyệt dậy thì, họ biết lại liên quan đến tin đồn hay quan niệm cổ hủ văn hóa địa phương, khiến họ thêm lạc lõng lo lắng.153 ĐÂU LÀ GIẢI PHÁP? Là giáo viên, bạn đóng vai trò quan trọng việc giải vấn đề từ đảm bảo khơng có gái phải nghỉ học vấn đề kinh nguyệt Dưới số bước bạn thực trường học mình: – Lên án thái độ nhận thức tiêu cực, tin đồn hay điều kiêng kỵ liên quan đến tuổi dậy kinh nguyệt – Chia sẻ thơng tin thói quen vệ sinh kinh nguyệt tốt, đặc biệt với bạn gái trước tuổi vị thành niên – Nêu lên trở ngại nguồn nước hệ thống vệ sinh, việc bảo đảm riêng tư trường bạn đảm bảo có sẵn biện pháp an tồn để xử lý rác thải vệ sinh Chương trình WASH in Schools phủ Việt Nam UNICEF hợp tác triển khai lần tỉnh đồng sông Cửu Long mở rộng phía bắc tỉnh Điện Biên, nơi ước tính có tới 70% dân số khơng tiếp cận với thiết bị vệ sinh Tính đến năm 2020, chương trình tiếp cận 35.000 trẻ 60 trường Việt Nam Chương trình tập trung vào trường mầm non sở y tế để tiếp cận hỗ trợ trẻ em dễ bị tổn thương có điều kiện khó khăn thơng qua việc cải thiện điều kiện vệ sinh tuyên truyền vệ sinh cộng đồng.160 161 EXPLORE MORE TOOLKIT ANNEX: TÓM LƯỢC CÁC VẤN ĐỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA THANH NIÊN, GIA ĐÌNH VÀ CỘNG ĐỒNG Sự động viên ủng hộ nhiệt tình từ gia đình cộng đồng đem lại điều tuyệt vời bạn trẻ! Những niên lớn lên mơi trường tích cực hỗ trợ đời sống vật chất họ có nhiều khả phát triển Trẻ em học hỏi lắng nghe cha mẹ người chăm sóc mình, gương cho trẻ mấu chốt giúp trẻ phát triển hệ thống giá trị tư tưởng Chúng ta cần phải nhận gia đình khơng thiết phải người có quan hệ huyết thống với gia đình có cấu trúc nếp sống khác Giới trẻ ngày phải đối mặt với giới thay đổi nhanh đến chóng mặt Hiện nhu cầu cần phải học cao tập trung vào kỹ ngày tăng, cơng nghệ phát triển nhanh chóng trở thành phần quan trọng sống hàng ngày nhiều người toàn cầu bị sa thải ngày Cách thức niên ngày đối mặt với thách thức yếu tố định viễn cảnh tương lai hệ sau Do đó, cộng đồng cam kết phá bỏ chuẩn mực định kiến xã hội tạo nên khác biệt to lớn việc đem lại sức mạnh cho niên giúp họ chuẩn bị tốt cho tương lai – Ngày nay, phần tư dân số giới từ 14 tuổi trở xuống số người độ tuổi từ 15 đến 24 nhóm lớn từ trước đến bước vào giai đoạn chuyển sang tuổi trưởng thành.162 – 85% công việc vào năm 2030 chưa xuất hiện.163 – Sự tham gia cha mẹ giúp cải thiện việc học em trẻ học mầm non hay trung học, gia đình có điều kiện kinh tế hay không, cha mẹ tốt nghiệp trung học hay đại học.164 – Những quan niệm sai lầm chuẩn mực văn hóa lâu đời cản trở phụ nữ phát huy tiềm đem lại nhiều bất bình đẳng xã hội – Năm 2012 chứng kiến 3.600 vụ công học đường bao gồm bạo lực học sinh giáo viên, đánh bom trường học đưa trẻ vào lực lượng quân đội 133 ĐÂU LÀ NGUYÊN NHÂN? Khi phụ huynh người chăm sóc, trường học cộng đồng hợp tác để hỗ trợ trẻ em, có nhiều khả trẻ học tập tốt hơn, học đặn hơn, tốt nghiệp đạt trình độ học vấn cao hơn, có kỹ xã hội hành vi tốt có lịng tự trọng cao hơn.165 Một gia đình ln ủng hộ khuyến khích họ tham gia vào chương trình dành cho thiếu niên dự án phát triển thiếu niên đem lại tác động tích cực đến sống trẻ Khi người trẻ lập kế hoạch cho tương lai mình, điều quan trọng họ cần phải biết họ có quyền chọn lựa nghề nghiệp nghề mà họ chọn phong phú họ tưởng tượng nhiều Mặc dù hỗ trợ từ gia đình hình mẫu từ gia đình xã hội đem lại nhiều lợi ích trơng thấy, thực tế ảnh hưởng gia đình văn hóa ngược lại trở thành yếu tố ngăn cản niên tiếp cận với số hội định, khiến họ khơng hiểu quyền không phát huy hết tiềm thân Ví dụ, quan niệm truyền thống giá trị vai trị người phụ nữ có tác động lớn Những ảnh hưởng văn hóa định hình tư duy, niềm tin, phán xét độ bao dung Khi người ta cho gái sớm kết hôn người ta khơng thấy có nhiều lý cần phải cho gái học hành nhiều Tuy nhiên, văn hóa cộng đồng coi phụ nữ cá nhân độc lập thành viên có đóng góp cho cộng đồng việc đầu tư giáo dục cho phụ nữ trở nên có giá trị Do đó, gái trẻ nhìn thấy thành viên gia đình cố gắng phá vỡ chuẩn mực giới tính điều có tác động lớn đến sống họ Tương tự, người trẻ tuổi ngày khác Trẻ em ngày lớn lên giới mà công nghệ diện sống nhiều hệ trước Việc internet ngày trở nên phổ cập giúp thu hẹp khoảng cách kiến thức, đặc biệt lĩnh vực sức khỏe tài Sau 20 năm hịa mạng internet với 60 triệu người dùng, Việt Nam đứng thứ 18 giới tỷ lệ người dùng internet 10 quốc gia có số lượng người dùng Facebook YouTube nhiều giới Các gia đình hợp tác để hỗ trợ cho vấn đề an ninh mạng cải thiện tương tác xã hội Tuy nhiên, tác động tiêu cực phương tiện truyền EXPLORE MORE TOOLKIT ANNEX: TÓM LƯỢC CÁC VẤN ĐỀ thơng xã hội gây dẫn đến hậu trực tiếp, tức thời lâu dài làm xói mịn dần giá trị văn hóa đạo đức.166 Tuy nhiên, với bất bình đẳng cịn hữu, nhiều niên khơng thể tiếp cận lợi ích to lớn nguồn tài nguyên Internet hay thư viện ĐÂU LÀ GIẢI PHÁP? Vấn đề quan trọng giáo dục chàng trai cô gái khơng thơi, mà cịn phải giáo dục tun truyền đến thành viên gia đình cộng đồng lợi ích mà họ có người trẻ tuổi nhận giáo dục nhiều hội Hỗ trợ khơng có nghĩa cho em ngơi trường; mà đơi giúp gia đình giải thách thức mà họ gặp phải khiến trẻ phải bỏ học, bỏ lỡ hội lập kế hoạch cho tương lai cảm thấy bị áp lực hành vi lệch lạc phạm pháp Mặc dù niên cần tham gia giải vấn đề có ảnh hưởng đến họ, họ đối mặt với thách thức Một số hội giúp giới trẻ Việt Nam chuẩn bị tốt cho tương lai mình:163 – Quyết định Thủ tướng Chính phủ ban hành xác định bảo đảm lãnh đạo, đạo cấp ủy Đảng, quyền, kết hợp phát huy đầy đủ vai trò gia đình, nhà trường, xã hội tổ chức, cá nhân việc thực Chiến lược phát triển niên giai đoạn 2011-2020.167 – Đề án quốc gia “Đào tạo cán y tế theo chế độ cử tuyển cho niên dân tộc thiểu số, niên miền núi, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn” Bộ Y tế tổ chức từ năm 2012 – Đề án quốc gia “Phát triển đào tạo bồi dưỡng kỹ sống, kiến thức sức khỏe sinh sản, gia đình cho niên” Bộ Nội vụ tổ chức từ năm 2013 – Đề án “Tăng 20% phát sóng mở rộng vùng phủ sóng truyền hình cho niên thông tin định hướng kỹ sống” tổ chức Đài truyền hình Việt Nam từ năm 2013 – Đề án quốc gia “Nâng cao hiệu công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh sinh 134 viên” Bộ Giáo dục Đào tạo tổ chức từ năm 2013 – Đề án quốc gia “Xây dựng số đánh giá phát triển niên Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, đại hóa” Bộ Nội vụ tổ chức từ năm 2015 Luật pháp Việt Nam liên quan đến niên: – Luật Thanh niên năm 2005 quyền trách nhiệm niên, trách nhiệm Nhà nước, gia đình xã hội niên.168 EXPLORE MORE TOOLKIT ANNEX: TÓM LƯỢC CÁC VẤN ĐỀ 135 NGUỒN THAM KHẢO “TÓM LƯỢC CÁC VẤN ĐỀ” NGHÈO ĐÓI 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 www.britannica.com/topic/poverty www.sciencedaily.com/terms/poverty htm#:~:text=Absolute%20poverty%20or%20 destitution%20refers,society%20in%20which%20 people%20live www.worldbank.org/en/news/pressrelease/2015/10/04/world-bank-forecasts-globalpoverty-to-fall-below-10-for-first-time-major-hurdlesremain-in-goal-to-end-poverty-by-2030 www.unicef.org/publications/files/Ending_Extreme_ Poverty_A_Focus_on_Children_Oct_2016.pdf www.unicef-irc.org/publications/pdf/rc10_eng.pdf www.worldbank.org/en/news/pressrelease/2018/04/05/vietnam-continues-to-reducepoverty-according-to-world-bank-report e.vnexpress.net/news/news/9-million-vietnamesepeople-still-living-in-extreme-poverty-report-3733087 html pubs.iied.org/pdfs/10633IIED.pdf blogs.worldbank.org/eastasiapacific/mappingvietnam-poverty-indicators www.macrotrends.net/countries/VNM/vietnam/gniper-capita borgenproject.org/remaining-causes-of-poverty-invietnam/ SUY DINH DƯỠNG 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 documents.worldbank.org/curated/ en/173771496368868576/pdf/111771-PUBLICVietnam-FY18-22-CPF-FINAL.pdf www.who.int/features/qa/malnutrition/en/ data.unicef.org/topic/nutrition/malnutrition/; https:// www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/childrenreducing-mortality womendeliver.org/2018/optimism-global-fightmalnutrition/ www.who.int/nutgrowthdb/2018-jme-brochure pdf?ua=1 www.unicef.org/vietnam/stories/poor-dietsdamaging-childrens-health-warns-unicef www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6779599/ www.who.int/water_sanitation_health/diseases-risks/ diseases/malnutrition/en/ insight.wfp.org/women-the-most-effective-solutionto-combating-and-preventing-hunger-5c362499e9f academic.oup.com/cid/article/46/10/1582/294025 www.unicef.org/timorleste/press-releases/poor-dietsdamaging-childrens-health-worldwide-warns-unicef www.unicef.org/vietnam/stories/poor-dietsdamaging-childrens-health-warns-unicef BẠO LỰC GIỚI 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/violenceagainst-women www.unwomen.org/en/what-we-do/ending-violenceagainst-women/facts-and-figures www.huffpost.com/entry/countries-no-domesticviolence-law_n_4918784 www.who.int/sdhconference/resources/draft_ background_paper4c_viet_nam.pdf www.ecpat.org/wp-content/uploads/2018/07/ Universal-Periodical-Review-Sexual Exploitation-ofChildren-2018-Viet-Nam.pdf isee.org.vn/wp-content/uploads/2019/01/2017_ ChildMarriage_Report_EN_FINAL.pdf saigoneer.com/vietnam-news/18056-vietnam-down10-places-in-global-gender-gap-index,-ranks-10th-inasia-pacific www.usip.org/publications/2016/05/pakistanwomen-combat-gender-violence-through-art www.ilo.org/dyn/travail/docs/934/Law%20on%20 Gender%20Equality%202006.pdf www.ilo.org/dyn/natlex/natlex4.detail?p_lang=en&p_ isn=80835 vbpl.vn/TW/Pages/vbpqen-toanvan aspx?ItemID=11018 ilo.org/dyn/natlex/natlex4.detail?p_lang=en&p_ isn=103522&p_country=VNM&p_count=573 TRẺ EM VÀ NẠN TẢO HÔN 107 108 109 110 111 112 113 114 115 www.girlsnotbrides.org/about-child-marriage/ www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/ adolescent-pregnancy www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/maternalmortality www.unicef.org/vietnam/sites/unicef.org.vietnam/ files/2018-09/Child%20Marriage%20Eng.pdf www.unicef.org/vietnam/sites/unicef.org.vietnam/ files/2018-09/Child%20Marriage%20Eng.pdf www.unicef.org/vietnam/sites/unicef.org.vietnam/ files/2018-09/Child%20Marriage%20Eng.pdf www.unicef.org/vietnam/sites/unicef.org.vietnam/ files/2018-09/Child%20Marriage%20Eng.pdf vbpl.vn/TW/Pages/vbpqen-toanvan aspx?ItemID=11018 www.ilo.org/dyn/natlex/natlex4.detail?p_lang=en&p_ isn=56207 EXPLORE MORE TOOLKIT ANNEX: TÓM LƯỢC CÁC VẤN ĐỀ THIÊN TAI VÀ TÌNH TRẠNG DI CƯ 116 117 118 119 120 121 122 123 www.un.org/en/sections/issues-depth/refugees/ www.worldvision.org/disaster-relief-news-stories/ worst-disasters-2015 www.unisdr.org/archive/55419 www.gfdrr.org/en/vietnam www.gfdrr.org/en/vietnam www.gfdrr.org/en/vietnam www.preventionweb.net/files/826_Vietnam-report.pdf www.gfdrr.org/en/feature-story/when-it-comesdisaster-preparedness-communities-know-best BUÔN NGƯỜI VÀ LAO ĐỘNG TRẺ EM 124 125 126 127 128 129 130 131 www.unodc.org/documents/data-and-analysis/ glotip/2016_Global_Report_on_Trafficking_in_ Persons.pdf www.humanrightsfirst.org/resource/humantrafficking-numbers www.unicef.org/vietnam/press-releases/new-studyfinds-girls-and-boys-viet-nam-are-equally-risktrafficking theaseanpost.com/article/vietnam-child-labourtrafficking www.ilo.org/hanoi/Informationresources/ Publicinformation/newsitems/WCMS_237788/lang-en/index.htm www.humanium.org/en/thailand/ Report of the Special Rapporteur on the sale of children, child prostitution and child pornography, Najat Maalla M’jid, Human Rights Council, United Nations General Assembly, 23 December 2013 www.ilo.org/ipec/areas/Childdomesticlabour/lang-en/index.htm 132 133 134 135 136 portal.ct.gov/-/media/dcf/HumanTrafficking/Reports/ HTR3InfoSheetSocialMediaandInternetpdf.pdf?la=en www.nepalyouthfoundation.org/wp-content/ uploads/2014/05/NYF-FactSheet-History_of_ Kamlari-May2014.pdf 2009-2017.state.gov/j/tip/rls/tiprpt/ countries/2015/243563.htm un-act.org/publication/view/viet-nams-law-on-humantrafficking-prevention-and-combat-2011/ ilo.org/dyn/natlex/natlex4.detail?p_lang=en&p_ isn=103522&p_country=VNM&p_count=573 136 SỨC KHỎE TÌNH DỤC VÀ SỨC KHỎE SINH SẢN 145 146 147 148 149 VÔ GIA CƯ, CÁC KHU Ổ CHUỘT, VÀ TRẺ EM LANG THANG CƠ NHỠ 137 138 139 140 141 142 143 144 homelessworldcup.org/homelessness-statistics/ en.unesco.org/themes/fostering-rights-inclusion www.dw.com/en/unicef-reports-28-million-childrenhomeless-globally-due-to-conflict/a-19530645 www.bluedragon.org/wp-content/uploads/2019/04/ Street-children-in-Vietnam-fact-sheet.pdf borgenproject.org/bangkoks-street-children/ mirror.unhabitat.org/downloads/docs/GRHS_2003_ Chapter_01_Revised_2010.pdf www.bluedragon.org/wp-content/uploads/2019/04/ Street-children-in-Vietnam-fact-sheet.pdf www.ilo.org/dyn/natlex/natlex4.detail?p_lang=en&p_ isn=84243 150 151 152 153 154 155 156 www.who.int/reproductivehealth/topics/sexual_ health/sh_definitions/en/ blog.euromonitor.com/2012/02/special-report-theworlds-youngest-populations-.html www.un.org/popin/unfpa/taskforce/guide/iatfreph gdl.html www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/maternalmortality arrow.org.my/wp-content/uploads/2017/04/CountryProfile-SRH-blue-final-quyen-2-1.pdf www.unicef.org/vietnam/media/1516/file www.unicef.org/vietnam/sites/unicef.org.vietnam/ files/2018-09/Child%20Marriage%20Eng.pdf www.unicef.org/media/files/REPORT_Adolescents_ Under_the_Radar_FINAL.pdf www.unicef.org/vietnam/sites/unicef.org.vietnam/ files/2018-09/Child%20Marriage%20Eng.pdf apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/112320/ WHO_RHR_14.08_eng.pdf scholarcommons.sc.edu/cgi/viewcontent cgi?article=1033&context=sowk_facpub www.pwc.com/vn/en/advisory/deals/assets/thevietnamese-healthcare-industry-moving-to-nextlevel-pwc-vietnam-en.pdf SỨC KHỎE KINH NGUYỆT 157 158 159 160 161 blog.ungei.org/four-fast-facts-about-menstruationand-girls-education/ washmatters.wateraid.org/sites/g/files/jkxoof256/ files/Integrating%20Menstrual%20Health%2C%20 Water%2C%20Sanitation%20and%20 Hygiene%2C%20and%20Sexual%20and%20 Reproductive%20Health%20in%20Asia%20and%20the%20Pacific%20Region.pdf knoema.com/atlas/Viet-Nam/topics/Demographics/ Population/Male-to-female-ratio www.psi.org/2017/02/how-to-transform-sanitationaccess-for-women-and-girls-in-vietnam/ www.unicef.org/vietnam/water-sanitation-andhygiene MỐI QUAN HỆ GIỮA THANH NIÊN, GIA ĐÌNH VÀ CỘNG ĐỒNG 162 163 164 165 166 167 168 data.worldbank.org/indicator/SP.POP.0014.TO.ZS www.delltechnologies.com/en-us/press/realizing2030-dell-technologies-research-explores-the-nextera-of-human-machine-partnerships.htm www2.ed.gov/PDFDocs/97-7022.pdf www.ijhssnet.com/journals/Vol_3_No_8_Special_ Issue_April_2013/22.pdf vietnamnews.vn/society/521440/vn-needs-healthysocial-media-environment-official.html www.youthpolicy.org/national/Vietnam_2005_ National_Youth_Law.pdf www.ilo.org/dyn/natlex/natlex4.detail?p_lang=en&p_ isn=73700&p_country=VNM&p_count=532&p_ classification=04&p_classcount=26