NỘI DUNG
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC RÈN LUYỆN
KỸ NĂNG TỰ HỌC MÔN CHÍNH TRỊ CHO HỌC SINH
1.1 Cơ sở lý luận về kỹ năng tự học và rèn luyện kỹ năng tự học cho học sinh các trường THCN
1.1.1 Một số vấn đề về tự học
1.1.1.1 Tự học và vai trò của việc tự học
Có nhiều quan điểm về tự học như:
Tự học là quá trình mà cá nhân tự mình tiếp thu tri thức khoa học và rèn luyện kỹ năng thực hành mà không cần sự hướng dẫn trực tiếp từ giáo viên hoặc sự quản lý từ cơ sở giáo dục.
Tự học là quá trình tự tìm hiểu và tiếp thu kiến thức qua nhiều nguồn tài liệu như sách giáo khoa, báo chí, truyền hình, và các hoạt động thực tế như tham quan bảo tàng, triển lãm Người tự học cần biết lựa chọn tài liệu phù hợp, xác định các điểm chính và ghi nhớ nội dung một cách khoa học Đối với học sinh, tự học còn thể hiện qua việc tự lập làm bài tập chuyên môn và tham gia tích cực vào các hoạt động trong lớp, nhóm, và trường học.
Chủ tịch Hồ Chí Minh là tấm gương sáng về tự học, thể hiện qua cuộc đời và sự nghiệp của Người Các nghiên cứu về tư tưởng Hồ Chí Minh trong lĩnh vực giáo dục đều nhấn mạnh tầm quan trọng của tự học và tự đào tạo Người khẳng định rằng phương pháp học tập cần phải được chú trọng, nhằm phát triển bản thân và nâng cao tri thức.
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC RÈN LUYỆN KỸ NĂNG TỰ HỌC MÔN CHÍNH TRỊ CHO HỌC SINH
Cơ sở lý luận về kỹ năng tự học và rèn luyện kỹ năng tự học cho học
1.1.1 Một số vấn đề về tự học
1.1.1.1 Tự học và vai trò của việc tự học
Có nhiều quan điểm về tự học như:
Tự học được định nghĩa là quá trình tự mình tiếp thu tri thức khoa học và rèn luyện kỹ năng thực hành mà không có sự hướng dẫn trực tiếp từ giáo viên hoặc sự quản lý của cơ sở giáo dục.
Tự học là quá trình tự tìm hiểu và tiếp thu kiến thức thông qua nhiều nguồn tài liệu như sách giáo khoa, báo chí, truyền hình, và các hoạt động thực tế như tham quan bảo tàng và triển lãm Người tự học cần biết cách lựa chọn tài liệu phù hợp, xác định những điểm chính và ghi nhớ nội dung một cách hiệu quả Đối với học sinh, tự học còn thể hiện qua việc tự làm bài tập chuyên môn và tham gia tích cực vào các hoạt động trong lớp, nhóm, và trường học.
Chủ tịch Hồ Chí Minh là tấm gương sáng về tự học, thể hiện qua cuộc đời và sự nghiệp của Người Các nghiên cứu về tư tưởng Hồ Chí Minh trong lĩnh vực giáo dục đều khẳng định rằng tự học và tự đào tạo là một trong những tư tưởng cốt lõi của Người Theo Hồ Chí Minh, phương pháp học tập cần phải được chú trọng và phát triển liên tục.
Để học suốt đời và làm việc hiệu quả, việc tự học là rất quan trọng Để đạt được kết quả trong tự học, cần xác định mục tiêu rõ ràng, lao động nghiêm túc, đảm bảo các điều kiện cần thiết và tích cực luyện tập thực hành.
Giáo sư Viện sĩ Nguyễn Cảnh Toàn nhấn mạnh rằng tự học là quá trình học tập với sự tự giác, tích cực và độc lập cao Tự học không chỉ bao gồm việc sử dụng trí tuệ như quan sát, so sánh, phân tích mà còn đòi hỏi cả sự nỗ lực về thể chất khi cần thiết Ông cho rằng, để chiếm lĩnh một lĩnh vực kiến thức nào đó, người học cần phát huy các phẩm chất như trung thực, kiên trì, và lòng say mê khoa học Ông cũng khẳng định rằng tự học là một nhu cầu không thể thiếu trong quá trình học tập, vì không ai có thể học thay cho người khác, và đây là một yêu cầu thiết yếu của thời đại hiện nay.
Tự học là quá trình tự giác, không bị ép buộc, mà là sự tìm tòi và khám phá kiến thức theo ý muốn cá nhân Dù có thầy hay không, người tự học hoàn toàn làm chủ việc học của mình, có thể lựa chọn môn học và thời gian học một cách linh hoạt Điều này tạo ra sự tự do và động lực trong việc nâng cao hiểu biết.
Tự học có những đặc điểm cơ bản như: chú trọng vào cách học và tính tự giác, thể hiện sự tích cực trong học tập; người học tự quyết định mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức và phương tiện cho quá trình học; tự lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch học tập; đồng thời tự kiểm tra, đánh giá và điều chỉnh quá trình học của bản thân.
Tự học là quá trình mà người học tự quyết định mục tiêu, nội dung, phương pháp và hình thức học tập Qua đó, họ xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch học của riêng mình.
Học sinh cần tự đánh giá và điều chỉnh quá trình học tập của bản thân với tinh thần tự giác và tích cực Hoạt động tự học là quá trình chủ động, giúp người học nắm bắt tri thức, kỹ năng và kỹ xảo cần thiết.
Vai trò của việc tự học
Khuyến khích học sinh, sinh viên tự học và tự nghiên cứu đang trở thành một vấn đề quan trọng trong giáo dục hiện nay Để thực hiện điều này hiệu quả, cần giúp sinh viên nhận thức rõ vai trò của tự học trong việc nâng cao chất lượng đào tạo Khi chuyển từ cấp phổ thông lên đại học, sinh viên phải làm quen với phương thức học tập mới, nơi tự học trở thành phương pháp chủ yếu Các trường hiện nay đang hướng tới việc biến quá trình đào tạo thành quá trình tự đào tạo, khuyến khích sinh viên tự hoàn thiện và mở rộng kiến thức Giáo viên đóng vai trò là người hướng dẫn, cung cấp kiến thức cơ bản, trong khi việc tự học và nghiên cứu tài liệu là trách nhiệm của sinh viên Sự kiểm tra không còn chặt chẽ như trước, do đó kết quả học tập phụ thuộc nhiều vào nỗ lực cá nhân của sinh viên Tự học ngày càng trở nên cần thiết để trang bị cho sinh viên kiến thức mới nhất.
Tự học đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao thành tích học tập và phát triển tư duy sáng tạo của sinh viên Nhiều nhà giáo dục nhấn mạnh sự cần thiết phải tổ chức việc tự học một cách khéo léo để sinh viên có thể tiếp thu tri thức mới một cách sâu sắc Quá trình tự học giúp sinh viên giải quyết các vấn đề mới, từ đó kích thích hoạt động trí tuệ Nếu thiếu nỗ lực tự học, kết quả học tập sẽ không đạt yêu cầu, bất kể điều kiện bên ngoài có thuận lợi đến đâu Tự học được tổ chức hiệu quả không chỉ cung cấp kiến thức bổ ích mà còn chuẩn bị cho sinh viên những kỹ năng cần thiết cho công việc sau này Chất lượng công việc và khả năng hoạt động thực tiễn của sinh viên phụ thuộc nhiều vào quá trình tự học Để có một công việc ổn định sau khi ra trường, sinh viên cần chuẩn bị tốt ngay từ khi còn học tập Trong bối cảnh xã hội phát triển nhanh chóng, những người toàn diện sẽ có lợi thế, trong khi những ai không theo kịp sẽ bị đào thải.
Tự học đóng vai trò quan trọng trong giáo dục và hình thành nhân cách sinh viên, giúp họ phát triển thói quen độc lập trong suy nghĩ và giải quyết vấn đề Qua đó, sinh viên trở nên tự tin hơn trong việc lựa chọn hướng đi cho cuộc sống Hơn nữa, tự học khuyến khích lòng ham học hỏi, khát khao hiểu biết và ước mơ vươn tới những đỉnh cao trong khoa học.
13 mỗi sinh viên hãy xây dựng cho mình một thói quen, một phương thức tự học thích hợp nhất
Tự học là yếu tố quyết định trong quá trình học tập, với người học đóng vai trò trung tâm trong việc chiếm lĩnh tri thức và chân lý Giáo viên chỉ là ngoại lực hỗ trợ, và sự hiệu quả của họ phụ thuộc vào nội lực của người học Trong thời đại hiện nay, tự học trở thành phương pháp thiết yếu giúp con người bắt kịp với sự phát triển không ngừng.
Tự học là một quá trình gian khổ, đòi hỏi sự nghiêm túc, siêng năng và quyết tâm cao Khi nhận thức được tầm quan trọng của việc tự học và đạt được kết quả, nó trở thành một hoạt động thú vị, không kém gì tham gia các hoạt động văn nghệ hay thể thao Điều này thể hiện rõ ở học sinh, khi họ thể hiện tinh thần, thái độ tích cực và niềm vui khi tự khám phá kiến thức mới, mong muốn chia sẻ với bạn bè và thầy cô.
Tự học là cách phát huy nội lực của mỗi người, giúp chiếm lĩnh tri thức và ứng dụng vào thực tiễn Khi sở hữu kỹ năng tự học, con người sẽ luôn nhận thức rõ mục tiêu của mình, không ngừng tìm tòi và học hỏi, từ đó tránh được sự lạc hậu và các tệ nạn xã hội.
1.1.1.2 Bản chất của việc tự học
Cơ sở thực tiễn của việc rèn luyện kỹ năng tự học cho học sinh
1.2.1 Đặc điểm nhận thức của học sinh trung học chuyên nghiệp
Học sinh THCN thường ở độ tuổi từ 18 – 20, đã hoàn thiện về mặt giải phẫu sinh lý và có khả năng tích cực hóa hoạt động nhận thức Điều này giúp các em khám phá và chiếm lĩnh tri thức, tạo điều kiện cho việc học các môn khoa học, đặc biệt là môn chính trị Với sự phát triển mạnh mẽ về khả năng tổng hợp và phân tích, học sinh có thể duy trì sự chú ý và đánh giá khách quan về cuộc sống xung quanh Họ có khả năng phân tích đồng thời nhiều hiện tượng, từ đó chỉ ra mối quan hệ giữa chúng trong một hệ thống tổng thể Thao tác tổng hợp và phân tích của học sinh có mối quan hệ biện chứng, trong đó thao tác phân tích diễn ra nhanh chóng và dễ dàng hơn so với thao tác tổng hợp.
Sự tích lũy kiến thức càng sâu sắc sẽ dẫn đến việc tổng hợp thông tin càng đầy đủ và toàn diện hơn Ngược lại, chất lượng của việc tổng hợp lại có ảnh hưởng lớn đến khả năng phân tích.
Trừu tượng hóa và khái quát hóa ở học sinh đã được phát triển mạnh mẽ, giúp bộc lộ bản chất của sự vật, hiện tượng Các thao tác khái quát hóa đạt đến mức lý luận, cho phép học sinh nhận diện dấu hiệu chung và bản chất của các sự vật, hiện tượng một cách hiệu quả.
1.2.2 Vài nét về trường cấp Y- Dược Bắc Ninh
Trường Trung Cấp Y Dược Bắc Ninh được thành lập theo quyết định số 396/QĐ - UBND ngày 08/04/2009 của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh Bắc Ninh, với trụ sở tại Số 15 - Nguyễn Văn Cừ - Phường Ninh Xá, TP Bắc Ninh, Tỉnh Bắc Ninh Ngoài ra, theo công văn số 1130/UBND - VHKG ngày 11/02/2010 của UBND Thành phố Hà Nội, trường cũng được phép mở chi nhánh đào tạo tại Hà Nội.
Hiện nay cơ sở đào tạo của nhà Trường tại: Trung tâm Dạy nghề Huyện Thanh Trì – Thôn Phương Nhị - Xã Liên Ninh – Huyện Thanh Trì – TP.Hà Nội
Công văn số 2917/UBND.VX ngày 01/6/2011 của UBND tỉnh Nghệ
An về việc cho phép Trường Trung cấp Y dược Bắc Ninh đặt chi nhánh tại Nghệ An Địa chỉ: Số 17 Đường Nguyễn Phong Sắc - Phường Hưng Dũng -
Trường trung cấp Y dược Bắc Ninh là một phần của hệ thống Giáo dục quốc dân, được Bộ Giáo Dục & Đào tạo cùng Bộ Y tế giao nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực Y - Dược ở trình độ Trung cấp và thấp hơn.
Hiện nay, nhà trường đang đào tạo 03 mã ngành (TCCN hệ chính quy):
1 Y sỹ đa khoa Mã ngành: 01
2 Điều dưỡng đa khoa Mã ngành: 02
3 Dược sỹ trung cấp Mã ngành: 03
Nhà trường đã nhận giấy chứng nhận số 03/2010/GCN ĐKDN từ Sở Lao động Thương binh và Xã hội Bắc Ninh vào ngày 08/02/2010, cho phép đào tạo các bậc Trung cấp và Sơ cấp nghề.
1 Kỹ thuật viên Dược Mã ngành: 40720201
3 Dịch vụ CS GD Mã ngành: 40760101
Nhà trường dự kiến mở rộng chương trình đào tạo với các mã ngành mới, bao gồm Trung cấp Kỹ thuật viên xét nghiệm đa khoa, Phục hình răng, Kỹ thuật viên vật lý trị liệu/phục hồi chức năng, và Kỹ thuật Chuẩn đoán hình ảnh Bên cạnh đó, nhà trường sẽ tổ chức các khóa đào tạo ngắn hạn nhằm chuyển đổi từ Y sỹ sang Điều dưỡng, đồng thời hợp tác với một số Trường Đại học và Cao đẳng để nâng cao trình độ đào tạo.
Quy mô đào tạo của nhà trường đang ngày càng mở rộng, hiện có hơn 30 lớp học với gần 2000 học sinh ở tất cả các ngành Trong năm học 2012 – 2013, nhà trường tiếp tục tuyển sinh với số lượng lớn hơn và chất lượng đào tạo ngày càng được nâng cao Cơ cấu tổ chức của nhà trường được bố trí hợp lý với đầy đủ các phòng ban và khoa chức năng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc theo dõi và quản lý.
Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về xã hội hoá Giáo dục -
Trường Trung cấp Y Dược Bắc Ninh chủ động đổi mới phương pháp giảng dạy và tổ chức kiểm tra, đánh giá để đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe cộng đồng Nhà trường đã chuẩn bị đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị và đội ngũ giáo viên, nhằm nâng cao chất lượng đào tạo và phục vụ tốt hơn cho công tác giáo dục trong lĩnh vực y tế.
Với mục tiêu phấn đấu xây dựng Trường Trung cấp Y Dược Bắc Ninh trở thành một cơ sở đào tạo chuyên ngành Y - Dược có uy tín trong khu vực,
Nhà trường cam kết rằng sau khi tốt nghiệp, học sinh sẽ đạt yêu cầu về đạo đức nghề nghiệp và có trình độ tay nghề cao, đáp ứng nhu cầu của xã hội.
1.2.3 Những kết quả đạt được trong rèn luyện kỹ năng tự học môn Chính trị đối với học sinh ở trường Trung cấp Y – Dược Bắc Ninh
Việc RLKN tự học môn Chính trị cho học sinh trường trung cấp Y – Dược Bắc Ninh nhằm làm rõ ý nghĩa của dạy học môn Chính trị theo định hướng đổi mới phương pháp dạy học của Bộ Giáo dục và Đào tạo Qua đó, chuyển đổi quá trình dạy học thành quá trình tự học, từ đó nâng cao hiệu quả giảng dạy môn Chính trị tại trường THCN.
Các em tự ý thức về mục tiêu và nhiệm vụ của môn học, từ đó tích cực và tự giác tiếp thu kiến thức Chính trị Đồng thời, các em có thể chủ động mở rộng và đào sâu kiến thức Chính trị theo nhu cầu và khả năng cá nhân Hơn nữa, các em còn có cơ hội vận dụng tối đa tri thức và kinh nghiệm của mình để giải quyết các nhiệm vụ học tập trong lĩnh vực Chính trị.
Kỹ năng tự học đã làm tăng hứng thú và tính tích cực trong việc học môn Chính trị, từ đó phát huy khả năng sáng tạo của học sinh Điều này tạo điều kiện cho các em phát triển năng lực và sở trường cá nhân, đồng thời kích thích nhu cầu tự học và niềm tin vào khả năng của bản thân Qua đó, học sinh rèn luyện ý chí, tính kiên trì và tinh thần vượt khó, hình thành những phẩm chất cần thiết cho sự phát triển toàn diện Đặc biệt, đối với học sinh trường Y – Dược, môn Chính trị không chỉ trang bị cho các em thế giới quan và phương pháp luận khoa học, mà còn giúp họ học tập tốt hơn các môn chuyên ngành.
47 chất tốt đẹp của một công dân, xây dựng ý thức đạo đức nghề nghiệp – một phẩm chất cần thiết của các y, bác sỹ tương lai
HS có thể hoạt động độc lập ở mức độ khó khăn phù hợp với nhu cầu, hứng thú và khả năng của bản thân Điều này tạo điều kiện cho những ý tưởng mới và sự sáng tạo liên quan đến các vấn đề chính trị trong bài học và chương trình học được thể hiện rõ ràng.
Các em được rèn luyện nhiều kỹ năng quan trọng như nghe giảng, ghi chép và đặt câu hỏi, đặc biệt là kỹ năng giao tiếp với thầy cô và bạn bè Điều này không chỉ củng cố tinh thần học hỏi mà còn khuyến khích sự giúp đỡ lẫn nhau Qua việc thảo luận và chia sẻ kiến thức, các em tạo ra một bầu không khí giao lưu sôi nổi, gần gũi giữa giáo viên và học sinh, cũng như giữa các học sinh với nhau.
