ẹIEU KHIEN LệU LệễẽNG TAC NHAN LAẽNH Có 6 loại van cơ bản dùng để điều khiển lưu lượng tác nhân lạnh trong hệ thống lạnh:  Van tiết lưu tay  Van tiết lưu tự động  Van tiết lưu nhiệt  Ống mao dẫn  Van phao áp suất thấp  Van phao áp suất cao 17.1 CÁC LOẠI VAN VÀ CHỨC NĂNG Với bất kỳ loại nào thì chức năng của mỗi van điều khiển lưu lượng tác nhân lạnh gồm 2 phần:  Điều khiển lượng tác nhân lạnh lỏng đi vào thiết bò bay hơi với một tỷ lệ tương ứng với lượng tác nhân lạnh hoá hơi ở đầu ra của thiết bò bay hơi  Duy trì sự chênh lệch áp suất giữa phía áp suất cao và áp suất thấp của hệ thống theo một tỉ lệ nhất đònh để tác nhân lạnh có thể bay hơi dưới áp suất yêu cầu trong thiết bò bay hơi. CÁC LOẠI VAN VÀ CHỨC NĂNG Van tiết lưu tay là van được điều khiển bằng tay khi vận hành. Lượng tác nhân lạnh lỏng đi qua van phụ thuộc vào độ chênh lệch áp suất ở đầu vào và ra của van tiết lưu và độ mở của van. p suất sau khi qua van tiết lưu sẽ không đổi (đẳng áp) trong suốt quá trình bay hơi. Van tiết lưu tay • Nhược điểm chính của van tiết lưu tay là việc điều chỉnh tải không thuận tiện do mỗi lần tải thay đổi thì van phải được điều chỉnh lại bằng tay cho phù hợp. Ngoài ra để bảo vệ máy nén van phải được đóng mở bằng tay khi máy nén bắt đầu hoạt động hay ngưng hoạt động. • Van tiết lưu tay chỉ thích hợp cho những hệ thống lớn có người vận hành và tải thường không thay đổi nhiều. • Hiện nay, việc sử dụng van tiết lưu tay chỉ để điều khiển phụ như lắp đặt ở đường bypass. Nó cũng thường xuyên được sử dụng để điều khiển lưu lượng dầu hồi về máy nén. Van tiết lưu tay Sơ đồ nguyên lý của van tiết lưu tự động được trình bày trong hình 17-2. Van bao gồm 4 bộ phận chính đó là kim van, đế van, màng giản nở và lò xo có thể điều chỉnh được lực căng. Tại ngỏ vào của van có một màng lọc để lọc các chất dơ từ hệ thống đường ống để tránh cho van không bò nghẹt. Cấu tạo của 1 van tiết lưu tự động điển hình được trình bày trong hình 17.3. Van tiết lưu tự động Hình 17-2. Sơ đồ nguyên lý của van tiết lưu tự động Hình 17-3. Van tiết lưu tự động điển hình • Chức năng của van tiết lưu tự động là duy trì áp suất không đổi trong thiết bò bay hơi bằng cách tăng hoặc giảm lượng tác nhân lạnh đi vào thiết bò bay hơi ứng với sự thay đổi của tải. • Việc duy trì áp suất không đổi trong thiết bò bay hơi là kết quả của 2 lực tác dụng ngược chiều nhau trong van là áp suất trong thiết bò bay hơi và áp lực của lò xo. Áp suất bay hơi tác động lên màn giản nở theo chiều đóng van, ngược lại lực lò xo tác động lên màng giản nở theo chiều mở van. Khi máy nén hoạt động, van sẽ duy trì áp suất trong thiết bò bay hơi cân bằng với lực tác dụng của lò xo. Hình 17-2. Sơ đồ nguyên lý của van tiết lưu tự động Giá trò áp suất bay hơi được điều chỉnh bằng cách thay đổi lực tác dụng của lò xo thông qua vis điều chỉnh Khi hệ thống vận hành thì van sẽ hoạt động tự động để điều chỉnh lưu lượng tác nhân lạnh vào thiết bò bay hơi ở áp suất bay hơi không đổi bất chấp sự thay đổi của tải trong thiết bò bay hơi. Ví dụ, giả thiết rằng độ căng của lò xo được điều chỉnh để duy trì áp suất không đổi trong bình bay hơi là 10 psi. Sau thời gian hoạt động, nếu áp suất bay hơi thấp hơn 10 psi, lực lò xo sẽ lớn hơn áp suất bay hơi và van sẽ di chuyển theo hướng mở ra, vì vậy sẽ tăng lưu lượng tác nhân lạnh vào bình bay hơi và lượng tác nhân lạnh trong bình bay hơi sẽ nhiều hơn. Hình 17-2. Sơ đồ nguyên lý của van tiết lưu tự động • Khi lượng tác nhân lạnh nhiều hơn thì sự bay hơi sẽ gia tăng và áp suất bay hơi sẽ tăng đến khi cân bằng với áp lực tác dụng bởi lò xo. Khi áp suất trong bình bay hơi vượt quá giá trò 10 psi thì van sẽ di chuyển theo chiều hướng đóng lại, vì vậy lưu lượng tác nhân lạnh vào bình bay hơi sẽ giảm xuống • Đặc điểm quan trong cần lưu ý đối với van tiết lưu tự động là van sẽ đóng kín khi máy nén ngừng hoạt động và nó vẫn đóng cho đến khi máy nén hoạt động trở lại. Khi đó sự bay hơi vẫn diễn ra trong bình bay hơi một thời gian nữa khi máy nén đã ngưng hoạt động. Kết quả là hơi sau khi bay hơi không được hút về máy nén do đó áp suất trong bình bay hơi sẽ tăng lên. Do đó, trong suốt quá trình máy nén ngưng hoạt động áp suất trong bình bay hơi luôn vượt quá áp suất lò xo cho nên nó đẩy màn ngăn lên làm cho van đóng kín lại. Khi máy nén hoạt động trở lại thì hơi trong bình bay hơi sẽ được hút về máy nén làm cho áp suất trong bình bay hơi thấp hơn áp lực lò xo và van sẽ mở ra và tác nhân lạnh sẽ đi vào bình bay hơi và sự cân bằng áp suất sẽ được tái lập lại. • Nhược điểm của van tiết lưu tự động là hiệu quả làm việc của nó kém hơn các loại van tiết lưu khác • Trong khi van tiết lưu tự động làm nhiệm vụ là duy trì áp suất không đổi trong bình bay hơi thì chức năng của van tiết lưu nhiệt là duy trì độ quá nhiệt không đổi tại ngỏ ra của bình bay hơi. • Hiệu suất cao • Thích ứng với nhiều loại tác nhân lạnh • Hiện nay được sử dụng rộng rãi trong các hệ thống lạnh. Van tiết lưu nhiệt thích hợp để điều khiển cho những hệ thống lạnh với bất kỳ chế độ tải nào và mức độ thay đổi tải thường xuyên Van tiết lưu nhiệt [...]... ngăn cản van mở ra hoàn toàn để cho phép hơi hút làm lạnh bầu điều khiển hạ áp suất của bầu trước khi van mở ra Van nhiều ngỏ phân phối tác nhân lạnh • Khi bình bay hơi có hơn một mạch tác nhân lạnh, tác nhân lạnh từ van tiết lưu sẽ được phân phối đến các mạch khác thông qua bộ phân phối tác nhân lạnh Trong một vài trường hợp bộ phân phối tác nhân lạnh là bộ phân không thể thiếu của hệ thống Trong một... suất thấp có thể dùng nối tiếp hay song song với van tiết lưu nhiệt Trong nhiều trường hợp có thể dùng 1 van phao để điều khiển lưu lượng tác nhân lạnh vào nhiều bình bay hơi khác nhau Van phao áp suất cao • Giống như van phao áp suất thấp, van phao áp suất cao điều khiển lưu lượng tác nhân lạnh vào bình bay hơi tỷ lệ với lượng hơi tác nhân lạnh bò hút về máy nén Tuy nhiên ngược lại với van phao áp... một lượng tác nhân lạnh nhỏ và cố đònh để duy trì bên phía áp suất cao của hệ thống, tác nhân lạnh được nạp vào thì luôn luôn vào trong bình bay hơi và có giới hạn Nếu tác nhân lạnh được nạp vào quá nhiều thì nó sẽ gây ra hậu quả là van mở quá rộng, tác nhân lạnh vào bình bay hơi nhiều và nó sẽ bò rút về máy nén Hơn thế nữa, nếu hệ thống được nạp quá nhiều tác nhân lạnh, van phao sẽ không tiết lưu, tác. .. thống và điều khiển lượng tác nhân lạnh vào bình bay hơi gián tiếp bằng cách duy trì mức lỏng không đổi trong bình chứa • Hoạt động của van phao áp suất cao thì đơn giản Hơi tác nhân lạnh từ bình bay hơi được ngưng tụ lại ở dạng lỏng trong bình ngưng tụ và nó đi qua bình chứa làm cho mức lỏng trong bình chứa cao lên và làm cho phao nổi lên cao và làm cho van mở ra theo tỷ lệ lượng tác nhân lạnh lỏng... gọi là phao áp suất thấp Phao điều khiển áp suất thấp • Phao điều khiển áp suất thấp hoạt động nhằm duy trì mức lỏng trong bình bay hơi không đổi bằng cách điều chỉnh lưu lượng tác nhân lạnh vào bình bay hơi phù hợp với lượng hơi hút về máy nén Nó không chỉ duy trì mức lỏng không đổi trong bình bay hơi mà còn duy trì cho bình bay hơi luôn ngập lỏng để đáp ứng tất cả các điều kiện tải bất kể nhiệt độ... lạnh, van phao sẽ không tiết lưu, tác nhân lỏng chảy qua qua máy nén Tuy nhiên, nếu hệ thống không được nạp tác nhân lạnh đủ thì phao sẽ không có tác động và bình bay hơi sẽ bò đói tác nhân lạnh • Van phao áp suất cao có thể được sử dụng với loại dàn bay hơi khô (hình 17.33) hoặc với dàn bay hơi ngập lỏng (hình 17.34) Với dạng ngập lỏng, tác nhân lạnh lỏng được tiết lưu vào ‘surge drum’ (bình chứa hạ... mở ra theo tỷ lệ lượng tác nhân lạnh lỏng rời bình chứa Khi tác nhân lạnh hoá hơi ở bình bay hơi thì ở bình ngưng tụ thì tác nhân lạnh cũng sẽ ngưng tụ lại và van phao áp suất cao sẽ tự động điều chỉnh liên tục để cân bằng lượng hơi đi vào máy nén và lượng lòng đi ra bình chứa bất kể tải của hệ thống Khi máy nén ngừng hoạt động thì tác nâhn lạnh lòng trong bình chứa giảm xuống và phao sẽ đóng van cho... lắp đặt xung quanh van phao để cung cấp tác nhân lạnh trong trường hợp van phao bò hư Van tay được lắp đặt cả 2 phía của van phao do đó sẽ dể dàng bảo trì hệ thống lạnh Lưu ý rằng trên hình 17.31 bơm được dùng để cung cấp tác nhân lạnh tuần hoàn trong hệ thống ống của bình bay hơi Khi bơm bò hư thì đường bypass và van tay sẽ làm nhiệm vụ cung cấp tác nhân lạnh cho bình bay hơi • Van phao áp suất thấp... phối tác nhân lạnh đồng đều đến các mạch của thiết bò bay hơi Vò trí đặt van tiết lưu và bầu cảm biến • Để cho hiệu suất hệ thống tốt nhất, van tiết lưu nhiệt phải được đặt càng gần thiết bò bay hơi càng tốt • Nếu thiết bò phân phối tác nhân lạnh được sử dụng mà không phải là dạng ống góp phân phối thì van nên đặt càng gần bộ phân phối càng tốt • Trong một vài trường hợp, cần thiết phải đặt bầu điều khiển. .. tiết lưu tác nhân lạnh bằng điều khiển cần theo hướng đóng hoặc mở để tác nhân lạnh đi vào bình bay hơi nhiều hay ít Khi hoạt động ở chế độ gián đoạn thì van được thiết kế sao cho nó đáp ứng được mức lỏng cao nhất và thấp nhất Khi đó thì van sẽ đóng hoàn toàn hoặc mở hoàn toàn • Với hệ thống có phụ tải lớn thì đường pypass được trang bò cùng với van tay được lắp đặt xung quanh van phao để cung cấp tác . van điều khiển lưu lượng tác nhân lạnh gồm 2 phần:  Điều khiển lượng tác nhân lạnh lỏng đi vào thiết bò bay hơi với một tỷ lệ tương ứng với lượng tác nhân. loại van cơ bản dùng để điều khiển lưu lượng tác nhân lạnh trong hệ thống lạnh:  Van tiết lưu tay  Van tiết lưu tự động  Van tiết lưu nhiệt  Ống mao dẫn