BỌ GIÁO DỤC VÃ DÀO TẠO TRƯỜNG DẠI HỌC Y HÀ NỘI Bộ Y TÉ *** LÊ THỊ YẾN NHI • XÁC ĐỊNH MỨC Độ KHÁNG KHÁNG SINH CỦA CÁC CHỦNG NEISSERIA GONORRHỞEAEPHÂN LẶP ĐƯỢC TẠI BỆNH VIỆN DA LIẺƯ TRƯNG ƯƠNG TỪ THÁNG ĐẾN THÁNG 12 NĂM 2020 Ngành đào tạo : Cử nhàn Xét nghiệm y học Mà ngành : D720332 KHÓA LƯẬN TÓT NGHIỆP cừ’NHÂN Y KHOA KHÓA 2017-2021 Người hướng dẫn khoa học: TS LÊ VÃN HƯNG ThS HOÀNG THỊ THANH IIOA Hà Nội-2021 TM/ zfci V*: 4Ả 'V LỊÌ CÁM ƠN Trong suốt trinh nghiên CÍR1 đề tài em đà nhận rầt nhiều giúp đờ hướng dần tận tinh cua cãc thầy cị gia đính bạn bè Em xin gưi lời cam ơn sáu sấc tới: Ban Giám hiệu Phòng Đào lạo Đại học Bộ mòn Vi sinh - Ký sinh trùng lảm sàng, Khoa Kỳ thuật ¥ học trưởng Dại hợc Y Hà Nội đà tạo điều kiện cho em thời gian học tập vã nghiên cứu Tien si' Lè Vàn Hưng Ngun Phó Trưởng Khoa Kỹ thuật ¥ học Ngun Phó Trường Bộ mịn Vi sinh - Ký sinh trũng lảm sàng trường Đại học Y Hà Nội Nguyên Truông Khoa xét nghiệm Vi sinh - Nầm - Ký sinh trùng Bộnh viện Da liều Trung ương lã người thầy đà het lõng dạy bào, tận tỉnh hướng đản vả giúp đờ em hoàn thiện đê tài nghiên cứu Thạc sf Hồng Thị Thanh Hoa giang viên Bộ mơn Vi sinh Kỹ sinh trùng Khoa Kỳ thuật Y học trường Đại học Y Hà Nội đà hướng dần em suốt trinh thực hoàn thiện đề tài nghiên cứu Ban lãnh đợo cân nhàn viên khoa, phòng xét nghiệm cua Bệnh viện Da liều Trung ương dà tạo điều kiện tốt nhất, giúp dờ em thực luận vàn Cuối cùng, em vô củng biết ơn cha mẹ người thân gia dính, bạn bẽ dồng hành em suốt trinh học tập vã nghiên cứu Hà Nội, ngày 22 tháng 05 nâm 2021 Sinh viên Lè Thị Yen Nhỉ TM/ V*: LỜI CAM ĐOAN Em xin cam đoan dã tham gia nghiên ciru hồn thành khóa luận nảy cách nghiêm túc Các số liệu sư dụng phàn lích đề tài có nguồn gỗc rờ ràng, dược lầy trung thực, chinh xác khãch quail Các kết qua chưa lừng dưực cõng bố nghiên cứu khác Hà Nội ngày 22 tháng 05 nàm 2021 Sinh viên Lẽ Thị Yen Nhi TM/ V*: 4Ả 'V MỤC LỤC ĐẬT VÁN ĐÈ . _ CHƯƠNG 1: TÔNG QUAN 1.1 Bệnh lậu 1.1.1 Lịch sử phát .3 1.1.2 Dịch tễ học bệnh lậu 1.1.3 Triệu chúng làm sàng 1.1.4 Dường lây truyền 1.1.5 Nguyên tắc phòng điều tri bệnh lậu 1.2 Đặc điềm sinh học cưa N gonorrhoeae 1.2.1 Hĩnh thê cấu trúc 1.2.2 Tinh chất nuôi cấy 10 1.2.3 Khá nâng đề kháng 10 1.2.4 Tính chất sinh vật hỏa hục .11 1.2.5 Cấu trúc khảng nguyên 11 1.2.6 Khá gây bệnh 12 1.2.7 Chăn đoán .14 1.3 Sự kháng khăng sinh cua N gonoiĩhoeae .17 1.3.1 .Một sỗ loại kháng sinh dược sứ dụng dê diều trị bệnh lậu .17 1.3.2 Cơ chế kháng khảng sinh cùa vi khuân lậu .20 1.3.3 Tinh hĩnh kháng kháng sinh cua vi khuân lậu 21 CHƯƠNG 2: ĐÓI TƯỢNG VẶT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỪU 24 2.1 Đố i tượng nghiên cứu 24 2.2 Địa diêm then gian nghiên cứu 24 2.3 Vật liệu sứ dụng nghiên cứu 24 2.3.1 Trang thiết bị sử dụng nghiên cứu 24 TM/ V*: 2.3.2 Vật liệu sir dụng nghiên cửu 25 2.4 Phương pháp nghiên cứu 26 2.4.1 Thiết kế nghiên cửu 26 2.4.2 Sư đồ nghiên cửu 27 2.5 Các bước tiến hành 28 2.5.1 Lấy bệnh phấm 28 2.5.2 Nhuộm soi 28 2.5.3 Nuôi cấy phân lập .30 2.5.4 Định danh vi khuân 30 2.5.5 Kháng sinh dỗ 33 CHƯƠNG 3: KẺT QUẢ NGHIÊN cửu 35 3.1 Mô tã mức độ khảng khảng sinh cùa cảc chúng Neisseria gonorrhoeae phản lập dược Bệnh viện Da liễu Trung ương 35 3.1.1 Mò ta mức độ kháng kháng sinh cua cãc chung N gonorrhoeae phản lập dưực 35 3.1.2 Kiêu đề kháng khảng sinh cua cảc chung N gononhoeae phân lập .36 3.2 Đánh giã số yếu tố liên quan dến tý lệ khàng khảng sinh cùa cãc chung Neisseria gonorrhoeae phán lập dược Bệnh viện Da liễu Trung ương 37 3.2.1 Một số ycu tồ lien quan den tỳ lộ kháng penicillin 38 3.2.2 Một số yếu tổ liên quan đến tỳ lệ khàng tetracyclin 39 3.2.3 Một sổ yếu tố liên quan đến tý lệ khăng azithromycin 40 CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN 41 4.1 Mõ tã mức dộ kháng kháng sinh cùa cãc chủng Neisseria gonorrhoeae phàn lập dược Bệnh viện Da liều Trung ương .41 TM/ V*: 4.1.1 Mức độ khảng kháng sinh cùa chung N gonorrhocac đỗi vói cãc kháng sinh nhóm chinh 41 4.1.2 Mức độ kháng kháng sinh cùa chúng N gonorrhoeae dối với kháng sinh nhóm bơ sung .43 4.2 Đánh giá số yếu tổ liên quan đến tý lệ kháng kháng sinh cùa cãc chung Neisseria gonorrhoeae phản lập dược Bệnh viện Da lieu Trung ương 44 4.2.1 Một số yếu tổ liên quan đến tý lệ kháng penicillin 44 4.2.2 Một sổ yểu tổ liên quan đến ty lệ khảng tetracyclin .44 4.2.3 Một sổ yểu tồ liên quan đen ty lệ kháng azithromycin 45 KÉT LUẬN .- 46 KIẾN NGHỊ .47 TÀI LIỆU THAM KHAO TM/ V*: - DANH MỤC CHỮ VIẾT TÁT WHO : World Health Organization WHO GASP : World Health Organization Global Gonococcal CDC Antimicrobial Surveillance Program : Centers for Disease Control and Prevention STD LTQĐTD : Sexually Transmitted Diseases : Lây truyền qua đường tinh dục PCR : Polymerase Chain Reaction MIC : Minimum Inhibitory Concentration CLSI : Clinical and Laboratory Standaids Institute OR CI : Odds Ratio : Confidence Intervals TM/ V*: DANH MỤC BÁNG Bang 1.1 Tình hình bệnh lậu trẽn toàn quốc tù nãm 2011 đến năm 2016 .6 Báng 12 Tinh chất phản huy số loại đường cua V gonorrhoeae .12 Bang 2.1 Các khàng sinh nhóm chinh giới hạn đường kinh vùng ức chế 28 Bang 2.2 Các kháng sinh nhõm bô sung giói hạn đường kinh \iing ức chế 29 Bang 2.3 Các bước nhuộm tiêu ban 32 Bang 3.1 Sự đề kháng cùa chúng V gonTÌỉoeae với khăng si nil nhóm .38 Bang 3.2 Sự đề kháng cùa cãc chung V gonorrhoeae với cãc kháng si nil nhóm bô sung 39 Bang 33 Kiêu đề kháng cùa V gonotrhoeae với sổ lượng kháng sinh 39 Bang 3.4 Kiêu đe kháng cua V gonorrhoeae vói sổ lo35 3/7 2,63(0,30 23.00) 211 2,25(0,38 13,35) Tuổi Khóng PEN kháng TE Đe kháng Khơng khang De kháng 7/21 15 S27 1.6S (0,1617.52) Da biền p OR (95%CỊ) p 0.6 • 0.7 0,3 0.3 0,6 0,46(0,03 7.11) 0,58 0,96 (0.0S 11,45) 1,12(0.11 11,63) 0,98 0,92 4,30(0.37 50.04) 0.25 3.43(0.43 27,31) 0,24 1,37(0,08-24.02) 0,83 Nhận xét: Ycu tổ giới tính, độ mơi đề kháng khảng sinh cùa penicillin (PEN) tetracyclin (TE) không anh hường đến tinh trạng kháng khảng sinh cùa azithromycin (p>0.05) TM/ zfci V*: 4Ả 'V TM/ V*: TM/ V*: - Tuy nhiên không cỏ mối liên quan ỷ nghía thống kẽ giừa tinh trạng khảng tetracyclin với cãc yếu tố: Nhóm tuổi, giói tinh, đề kháng kháng sinh penicillin vã azithromycin (p>0.05) 4.23 Một sổ yểu tổ liên quan dển tỳ lộ kháng azithromycin Phân tích hối quy đa biến cho thầy ó nừ giỏi tinh trạng kháng azithromycin thầp nam giới (OR =0.46) độ tuổi từ 26 - 30 thấp độ tuôi từ - 25 (OR=0.96) độ tuồi từ 31 - 35 cao độ tuồi từ - 25 (OR=Ẹ12), độ tuổi lớn 35 cao độ tuôi từ ’ 25 (OR=4.30) để kháng với penicillin thi nguy đề khảng với azithromycin tảng (OR 3.43) đe khảng với tetracyclin thí nguy dề khảng với azithromycin tảng (OR 1.37) Tuy nhiên khơng có liên quan có ỷ nghía thống kê tình trạng khảng azithromycin với yểu tố: Nhóm tuổi, giới tinh, đề khảng kháng sinh penicillin vả tetracyclin (p>0.05) TM/ •$ V*: - KÉT LUẬN Mó tà mức (lộ kháng kháng sinh cũa chúng Neisseria gonorritoeae phân lập dược Bệnh viện Da liều Trung ưoiìg từ tháng đến tháng 12 nám 2020 Các kháng sinh cịn nhạy cam vói tý lệ cao spcciinomycin ceftriaxon ceíỡtaxim, cefixim nên sứ dụng dè điều trị bệnh lậu Không nén sư dụng cảc kháng sinh ciprofloxacin, tetracyclin penicillin đê điêu trị bệnh lậu - Trong số cãc chung vi khuân làm đầy dú loựi khảng sink tất ca cãc chủng phản lập dược đề kháng với it loại kháng sinh, dó tý lệ chủng vi khuấn khảng từ loại kháng sinh trờ lẽn cao chiếm 92,86% Tý lệ chúng V gonorriiữeae đề kháng với cá kháng sinh ciprofloxacin penicillin tetracyclin cao 58.33% sổ chung kháng với loụi kháng sinh ciprofloxacin teưacyclin chiếm tỳ lệ cao 27,78% chi cỏ 8,33% số chung kháng đồng thởi ciprofloxacin penicillin Một số yếu tố liên quan đến tỷ lệ kháng kháng sinh cùa V gonorrlioeae - Tinh ưạng khảng khảng sinh cứa penicillin không bị phụ thuộc vào cãc yếu tố: Nhóm tuối, giới tính, đề kháng kháng sinh tetracyclin vả azithromycin - Tinh trạng kháng khăng si nil cua teưacycỉin không bị phụ thuộc vào cãc yếu tổ: Nhõm tuổi, giới tinh đề khảng khảng sinh penicillin vả azithromycin - Tinh trạng kháng khảng sinh cua azithromycin không bị phụ thuộc vào yếu tố: Nhóm tuồi, giới tính, dề kháng kháng sinh cua penicillin vã tetracyclin KIÊN NGHỊ Tâng cường còng tác tuyên truyền, giáp dục y tể cho cộng đồng bệnh lậu chi sứ dụng kháng sinh có chi định cua bác SŨ Mơ rộng nghiên cửu đưa nhìn tơng thè tinh trạng kháng kháng sinh, giúp dở cho việc lựa chọn kháng sinh điều trị phù hợp TM/ zfci GẠ: • -U TÀI LIỆU THAM KHÁO Newman L Rowley J, Vander Hoorn s et al Global Estimates of the Prevalence and Incidence of Four Curable Sexually Transmitted Infections in 2012 Based on Systematic Renew and Global Reporting PloSOne 2015:10(12):e0143304 doi:10.1371/joumal.pone.0143304 Lẽ Vãn Hung Nguyen Phuong Thúy, Lẽ Hạ Long Hai Prevalence of antimicrobial resistance of neisseria gonorrhoeae in national hospital of dermatology and venereology in 2017 Nghiên cửu Học 2018; 116 E3(7): 125131 Wi T Lahra MM, Ndowa F et al Antimicrobial resistance in Neisseria gonorrhoeae: Global surveillance and a call for international collaborative action PLOS Med 2017:14(7): el 002344 doi: 10.1371 /journal, pmed 1002344 Bệnh lậu - Tờ Thịng Tin cua Trung Tâm Kiêm Sốt vả Phơng Ngừa Dịch Bệnh (CDC) Published April 17 2019 Accessed May 12 2021 https://www.cdc.gov/stdMetnamese/stdfact-gonorrfea-vietnamese.htm Hill SA Masters TL Wachter J Gonorrhea - an evoking disease of the new millennium Microb Cell Graz Austria 2016;3(9):371-389 doi: 10.15698/mic2016.09.524 Nguyen Vù Trung P7 sinh - Ký sinh trùng lain sàng Nhà Xuắt Ban Y Học; 2014 WHO Report on global sexually transmitted infection surveillance 2018 Published online 2018 WHO Emergence of multi-drug resistant Neisseria gonorrhoeae - Threat of global rise in untreatable sexually transmitted infections WHO Accessed May 16 2021 https://www.who.int/reproducti vehealth/publication$/rtis/wbo_rhr_l fbclid=IwAR3TKArBQ3qb5-wOE-6ANOSWIa iNpMmZMl_tHaZDaNtooZRY9gNQPybbDM _14/enf? Rowley J Vander Hoom s, Korenromp E et al Chlamydia, gonorrhoea, trichomoniasis and syphilis: global prevalence and incidence estimates, 2016 Bull World Health Organ 2019;97(8):548-562P doi: 10.2471/BLT 18228486 10 Kirkcaldy RD Neisseria gonorrhoeae Antimicrobial Susceptibility Surveillance - The Gonococcal Isolate Surveillance Project 27 Sites United States 2014 MMỈMỈ Surveill Sunini 2016; 65 doi: 10.15585/mmwr.ss6507a 11 Schonfeld A Feldt T Tufa TB et aL Pie valence and impact of sexually transmitted infections in pregnant women in central Ethiopia Int J STD AIDS 2018;29(3):251-258 doi: 10.1177/0956462417723545 12 Ali S Sewunet T Sahlemariam z Kibm G Neisseria gonorrhoeae among suspects of sexually transmined infection in Gambella hospital Ethiopia: risk factors and drug resistance BMC Res Notes 2016;9(l):439 doi:10.1186/s 13104-016-2247-4 13 Yusuf MA Chowdhury M Islam KS et al Common microbial aetiology of abnormal vaginal discharge among sexually active women in Dhaka Bangladesh South East Asia J Public Health 2011;l(l):35-39 doi: 10.3329/seajph.vli 1.13211 14 Nguyen Hoa Lan Tinh hình khàng khảng sinh cua chung vi khuẩn lậu dà phân lộp Bệnh viện Da lieu Trung ương năm 2017 Published online 2017 Accessed May 16 2021 http://repository.vnu.edu.vn/handle/VNU_123/62782 15 Phạm Vãn Hiến Da liễu học Đại học y Hà Nội; 2009 https://sachyhoc.com/dalieu-hoc-dung-cho-dao-tao-bsdk-pgs-ts-pham- van-hien/ 16 Bệnh lậu Bệnh viện da liều trung ương Published January 2017 Accessed May 12 2021 https-y/dalieu-vivbenh-lau/ 17 Lê Vãn Phúng Vi khuấny học Nhà xuất bán giáo dục Việt Nam; 2017 18 Unemo M Shafer WM Antimicrobial Resistance in Neisseria TM/ V*: - gonorrhoeae in the 21st Century: Past Evolution, and Future Clin Microbiol Rex- 2014;27(3):587-613 doi:10.1128/CMR.00010-14 19 WHO Western Pacific Gonococccal Antimicrobial Surveillance Programme Surveillance of antibiotic resistance in Neisseria gonorrhoeae in the WHO Western Pacific Region 2006 Commun Dis Inteỉỉ ỌRep 2008;32(l):48-51 20 Lahra MM WHO Western Pacific and South East Asian Gonococcal Antimicrobial Surveillance Programme Surveillance of antibiotic resistance in Neisseria gonorrhoeae in the WHO Western Pacific and South East Asian Regions 2010 Commun Dis Intell Q Rep 2012;36(l):95-100 21 Li s Su X-H Le W-J Jiang F-X Wang B-X Rice PA Antimicrobial susceptibility of Neisseria gonorrhoeae isolates from symptomatic men attending the Nanjing sexually transmitted diseases clinic (2011-2012): genetic characteristics of isolates with reduced sensitivity to ceftriaxone BMC Infect Dis 2014:14:622 doẼlO.l186/s 12879-014-0622-0 22 Olsen B Pham TL Golparian D Johansson E Tran HK Unemo M Antimicrobial susceptibility and genetic characteristics of Neisseria gonorrhoeae isolates from Vietnam 2011 BMC Infect Dis 2013:13:40 doi.lO.1186'1471-2334-13-40 23 Phạm Thị Lan Golparian I) Ringlander J Lê Vản Hung Nguyen Văn Thương Ưncmo M Genomic analysis and antimicrobial resistance of Neisseria gonorrhoeae isolates from Vietnam in 2011 and 2015 16 J Ảntimicrob Chemother 2020:75(6): 1432-1438 doi:10.1093/jac'dkaa040 24 Adamson PC, Le HV Le HHL Le GM Nguyen TV Klausner JD Trends in antimicrobial resistance in Neisseria gonorrhoeae in Hanoi Vietnam 2017-2019 BMC Infect Dis 2020;20(l):809 doi.10.1186/sl 2879-020-05532-3 25 Clinical and Laboratory Standaids Institute (CLSI) Performance Standaids for Antimicrobial Disk Susceptibility Testing Approved 2020:30th ed (Ml00): 78-80 26 Centers for Disease Control and Prevention (CDC) Diffusion Testing Gonorrhea - STD Information from CDC Published Januaiy 11 2019 Accessed May 17.2021 https :/Avww.cdc.gov/std'gonorrhea/labdiskdiff.htm 27 Stamino S GASP-LAC Working Group Galarza p et al Retrospective analysis of antimicrobial susceptibility trends (2000-2009) in Neisseria gonorrhoeas isolates from countries in Latin America and the Caribbean shows evolving resistance to ciprofloxacin, azithromycin and decreased susceptibility to ceftriaxone Set Transm Dis 2012;39(10):813- 821.doi:10.1097/OLQ.Ob013e3182631c9f 28 WHO Western Pacific and South East Asian Gonococcal Antimicrobial Surveillance Programmes Surveillance of antibiotic resistance in Neisseria gonorrhoeae in the WHO Western Pacific and South East Asian Regions 2009 Commun Dis Intell Q Rep 201 l:35(l):2-7 TKf zfci V*: ... kháng kháng sinh cùa chúng Neisseria gonorrhoeae phàn lập tạỉ Bỹnh viện Da liễu Trung ương từ tháng dền tháng 12 năm 2020? ?? với hai mục tiêu: Mõ tá mức độ kliãng kháng sinh cua cãc chung Neisseria. .. •$ V*: - KÉT LUẬN Mó tà mức (lộ kháng kháng sinh cũa chúng Neisseria gonorritoeae phân lập dược Bệnh viện Da liều Trung ưoiìg từ tháng đến tháng 12 nám 2020 Các kháng sinh cịn nhạy cam vói tý... tã mức dộ kháng kháng sinh cùa cãc chủng Neisseria gonorrhoeae phàn lập dược Bệnh viện Da liều Trung ương .41 TM/ V*: 4.1.1 Mức độ khảng kháng sinh cùa chung N gonorrhocac đỗi vói cãc kháng