Noäi dung baøi hoïc Giới thiệu bài: Để giúp các em nắm rõ đặc điểm hình thức và chức năng của câu nghi vấn, tiết học này, cô sẽ hướng dẫn caùc em tìm hieåu qua baøi: Caâu nghi vaán.. Đ[r]
(1)Tuaàn:20 Tieát:73 Ngaøy daïy:30/12/2013 NHỚ RỪNG (Thế Lữ) Muïc tieâu: Giuùp hoïc sinh: 1.1:Kiến thức : Hoạt động 1: - HS biết: Biết sơ giản phong trào Thơ Đọc- hiểu tác phẩm thơ lãng mạn - HS hieåu:Khaùi quaùt veà noäi dung cuûa baøi thô Hoạt động 2: - HS biết: hình tượng nghệ thuật độc đáo, có nhiều ý nghĩa bài thơ Nhớ rừng - HS hiểu: chiều sâu tư tưởng yêu nước thầm kín lớp hệ trí thức Tây học chán ghét thực tại, vươn tới sống tự hình tượng nghệ thuật độc đáo, có nhiều ý nghĩa bài thơ Nhớ rừng 1.2:Kó naêng: - HS thực được: Phân tích chi tiết nghệ thuật tiêu biểu tác phẩm - HS thực thành thạo: Nhận biết tác phẩm thơ lãng mạn + Đọc diễn cảm tác phẩm thơ đại viết theo bút pháp lãng mạn 1.3:Thái độ: - HS có thói quen: yêu thích các tác phẩm Thơ - HS có tính cách: Giáo dục học sinh lòng yêu tự do, yêu quê hương đất nước - Tích hợp giáo dục môi trường: Giáo dục học sinh ý thức bảo vệ các động vật quí hiếm, bảo vệ môi trường - Tích hợp giáo dục kĩ sống:kĩ giao tiếp, suy nghĩ sáng tạo và tự quản thân… Noäi dung hoïc taäp: - Nội dung 1: Đọc hiểu văn - Nội dung 2: Cảnh ngộ và tâm trạng hổ bị nhốt vườn bách thú Chuaån bò: 3.1: Giaùo vieân: - Tranh veõ: Con hoå - Sưu tầm thông tin phong trào thơ mới, nhà thơ Thế Lữ, hoàn cảnh xã hội lúc bài thơ Nhớ rừng đời, phân tích bài thơ 3.2: Hoïc sinh: - Đọc kĩ bài thơ, trả lời các câu hỏi sách giáo khoa, tìm hiểu hình tượng hổ Tổ chức các hoạt động học tập: 4.1:Ổn định tổ chức và kiểm diện: (1 phút) 8A1: 8A2: 8A3: 4.2:Kieåm tra mieäng: (3 phuùt) Caâu hoûi kieåm tra baøi cuõ: (khoâng coù) Câu hỏi kiểm tra nội dung tự học: Đối với bài hôm nay, em đã chuẩn bị gì? (2) Đọc kĩ bài thơ, trả lời các câu hỏi sách giáo khoa, tìm hiểu hình tượng hổ 4.3:Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động giáo viên và học sinh Noäi dung baøi hoïc Giới thiệu bài:Nhớ rừng là bài thơ hay Thế Lữ Vậy, nội dung bài thơ nói điều gì? Bài thơ coù neùt gì ñaëc saéc veà ngheä thuaät? Tieát naøy caùc em seõ hiểu (1 phút) Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh đọc hiểu văn I Đọc hiểu văn bản: (9 phuùt) Đọc: Giáo viên đọc mẫu, hướng dẫn học sinh đọc: đọc giọng điệu phù hợp với nội dung cảm xúc đoạn thô Giáo viên gọi học sinh đọc Giáo viên nhận xét, sửa chữa Neâu ñoâi neùt veà taùc giaû, taùc phaåm? Chuù thích: Thế Lữ (1907-1989) là nhà thơ đầu tiên phong trào Thơ Em hiểu nào phong trào Thơ mới? Thơ mới: phong trào thơ có tính chất lãng mạn tầng lớp trí thức trẻ từ năm 1932- 1945 giai đoạn đầu, Thơ đã có nhiều đóng góp cho văn học, nghệ thuật nước nhà Giới thiệu đôi nét tác phẩm? Nhớ rừng là bài thơ viết theo thể thơ chữ đại Sự đời bài thơ đã góp phần mở đường cho thắng lợi phong trào Thơ Lưu ý số từ Hán Việt, từ cổ 1, 6, 7, 10 Hoạt động 2: Hướng dẫn phân tích văn II Phaân tích vaên baûn: (23 phuùt) Em coù nhaän xeùt gì veà soá tieáng moãi caâu, soá caâu moãi đoạn? Số câu đoạn không nhau, có câu tiếng, coù caâu 10 tieáng Hãy xác định bố cục bài thơ? Nội dung đoạn? Đoạn + 4: Cảnh vườn bách thú nơi hổ bị giam caàm Đoạn + 3: Cảnh núi non hùng vĩ, nơi hổ tung hoành ngày xưa Đoạn 5: Khát khao tự Chủ thể trữ tình bài thơ là tâm trạng nỗi lòng hoå cuõng chính laø cuûa taùc giaû Chuoãi taâm traïng phaùt trieån nhö theá naøo? Từ thực bị giam cầm đến sống phóng (3) khoáng, tự do, sau đó lại trở thực và kết thúc baèng giaác moäng ngaøn thu Đọc đoạn mở đầu, tác giả giúp em cảm nhận ñieàu gì? Hoàn cảnh và tâm trạng hổ Tâm trạng căm hờn, uất ức kẻ sa cơ, thất Nỗi căm hờn đúc lại thành khối, hổ luôn muốn gặm nhấm, nghieàn naùt Em có nhận xét gì cách sử dụng từ ngữ tác giả hai câu thơ đầu? Bò giam caàm, hoå ñang nghó gì? Nhận xét thái độ hổ với người, vật? Khinh thường người tạm chiến thắng nó, coi thường gấu, báo cùng bị giam Vì hoå laïi ngaïo maïn nhö theá? Vì chuùa sôn laâm bò giam cuõi saét, hoå khoâng chaáp nhaän caûnh ngoä tuûi nhuïc cuûa mình, hoå coù caùi nhìn cuûa keû beà treân Ở đoạn 4, cảnh vườn bách thú mắt cuûa chuùa sôn laâm nhö theá naøo? Ở đoạn 4, tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì?Nhận xét cách ngắt nhịp đoạn thơ? Cách ngắt nhịp gấp, từ có sắc thái chế giễu nhằm làm đối lập sống tù túng, tầm thường với sống tự do, oanh liệt xưa Trước cảnh vật thế, hổ có thái độ nào? Đáng chán, đáng khinh, đáng ghét vì thật đơn điệu, nhàm tẻ, là nhân tạo bàn tay sửa sang, tỉa tót người nên hẳn vẻ đẹp tự nhiên, cái phi thường lớn lao rừng bạt ngàn Tích hợp giáo dục kĩ sống: kĩ giao tiếp: trao đổi, trình bày suy nghĩ nỗi chán ghét thực tầm thường, tù túng thể hiệân bài thơ Qua cảnh vườn bách thú và tâm trạng hổ, tác giả muốn nói đến thực nào xưa kia? Hoïc sinh thaûo luaän nhoùm Đại diện nhóm trình bày Giáo viên nhận xét, sửa chữa 4.4:Toâûng keát : (5 phuùt) Giaùo vieân treo baûng phuï, ghi caâu hoûi traéc nghieäm 1.Cảnh hổ vườn bách thú: - “Gaäm… daàn qua” + Câu 1: Sử dụng nhiều vần trắc: nhấn mạnh tâm trạng căm hờn, uất ức hổ + Câu 2: Sử dụng nhiều vần bằng: theå hieän taâm traïng chaùn ngaùn, buông xuôi, bất lực Bị giam cầm, hổ căm hờn, chán chường: khinh lũ người …bọn gấu giỡ hơi, cặp báo… vô tư lự - Hoå kieâu haõnh, khoâng chaáp nhaän thực tủi nhục - “Hoa chaêm… bí hieåm… aâm u” - Nghệ thuật: liệt kê kết hợp với gioïng gieãu nhaïi, nhòp ñieäu thay đổi, Hoå chaùn gheùt cuoäc soáng tuø tuùng, giả dối, tầm thường ảnh vườn bách thú chính là cái C thực xã hội đương thời - Thái độ hổ chính là thái độ người với xã hội lúc (4) Câu 1: Bài “Nhớ rừng” sáng tác thời gian nào? A Trước Cách mạng tháng Tám 1945 B Trong kháng chiến chống thực dân Pháp C Trong khaùng chieán choáng Mó D Trước 1930 Đáp án: B Câu 2: Nhận xét nào nói đúng ý nghĩa việc xây dựng cảnh tượng đối lập baøi thô? A Để làm bật hình ảnh hổ B Để gây ấn tượng người đọc C Để làm bật tình cảnh và tâm trạng hổ Đáp án: C 4.5:Hướng dẫn học tập: (3 phút) Đối với bài học tiết này: Học thuộc bài thơ, bài ghi, nắm các chú thích, tìm hiểu tâm tư hổ bị nhốt vườn baùch thuù - Đọc diễn cảm hai đoạn thơ Đối với bài học tiết sau: Tìm hiểu trước sống hổ nơi rừng sâu và thực tầm thường mà hổ sống, tư tưởng tình cảm biểu bài thơ Phuï luïc: Taøi lieäu: Thoâng tin phaûn hoài: - Sổ tay kiến thức Ngữ văn - Học và thực hành theo chuẩn kiến thức – kĩ Ngữ văn - SGK, SGV Ngữ văn tập Tuaàn: 20 Tieát: 74 Ngaøy daïy: 02/01/2014 NHỚ RỪNG (Thế Lữ) Muïc tieâu: 1.1:Kiến thức : Hoạt động 2: (5) - HS biết: biết hình tượng nghệ thuật độc đáo, có nhiều ý nghĩa bài thơ Nhớ rừng - HS hiểu: hiểu chiều sâu tư tưởng yêu nước thầm kín lớp hệ trí thức Tây học chán ghét thực tại, vươn tới sống tự Hoạt động 3: - HS biết: hình tượng, các biện pháp tu từ và giọng điệu bài thơ - HS hieåu: Hình tượng hổ, ý nghĩa, nghệ thuật cuûa baøi 1.2:Kó naêng: - HS thực được: Phân tích chi tiết nghệ thuật tiêu biểu tác phẩm - HS thực thành thạo: Nhận biết tác phẩm thơ lãng mạn 1.3:Thái độ: - HS có thói quen: Yêu thích các tác phẩm Thơ mới, - HS có tính cách: Giáo dục học sinh lòng yêu tự do, yêu quê hương đất nước - Tích hợp giáo dục môi trường: Giáo dục học sinh ý thức bảo vệ các động vật quí hiếm, bảo vệ môi trường - Tích hợp giáo dục kĩ sống: kĩ giao tiếp, suy nghĩ sáng tạo và tự quản thân… Noäi dung hoïc taäp: - Nội dung 2:Hình tượng hổ, ý nghĩa , nghệ thuật văn Chuaån bò: 3.1: Giaùo vieân: - Tranh veõ: Con hoå Phaân tích baøi thô 3.2: Học sinh: Đọc kĩ bài thơ, trả lời các câu hỏi sách giáo khoa, tìm hiểu hình tượng hoå Tổ chức các hoạt động học tập: 4.1:Ổn định tổ chức và kiểm diện: (1 phút) 8A1: 8A2: 8A3: 4.2:Kieåm tra mieäng: (5 phuùt) Caâu hoûi kieåm tra baøi cuõ: Giáo viên treo bảng phụ giới thiệu bài tập: Câu hỏi 1: Nhận xét nào nói đúng thời gian sáng tác tác phẩm “Nhớ rừng”? A Trước cách mạng tháng tám 1945 B Trong kháng chiến chống thực dân Pháp C Trong khaùng chieán choáng Mó D Trước 1930 Đáp án: B Câu hỏi 2: Tâm trạng hổ và cảnh vườn bách thú, tác giả muốn nói đến thực nào xưa kia? Đáp án: Cảnh vườn bách thú chính là cái thực xã hội đương thời Thái độ hổ chính là thái độ người với xã hội lúc Câu hỏi kiểm tra nội dung tự học: Em đã chuẩn bị gì cho bài học hôm nay? Tìm hiểu hình tượng hổ, sống hổ nơi rừng sâu và thực tầm thường mà hổ ñang soáng, yù nghóa cuûa baøi thô GV nhaän xeùt, chaám ñieåm 4.3:Tieán trình baøi hoïc: (6) Hoạt động giáo viên và học sinh Giới thiệu bài: Ở tiết trước, chúng ta đã tìm hiểu hoàn cảnh, tâm trạng hổ, bị nhốt vườn bách thú Tiết này, chúng ta tiếp tục tìm hiểu nỗi nhớ chúa sơn lâm núi rừng ngaøy xöa vaø taâm traïng hieän taïi cuûa hoå (1 phuùt) Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh phân tích văn baûn.(tt) (30 phuùt) Cảnh tượng nào đã đầu tiên nỗi nhớ hổ Em có nhận xét gì cách sử dụng từ ngữ tác giả câu thơ này? Noù coù taùc duïng gì vieäc mieâu taû ? Vì cảnh hổ nhớ trước nhất? Giang sơn linh thiêng hổ đã thời ngự trò Giáo viên liên hệ thực tế, tích hợp giáo dục môi trường: Cảnh rừng nơi hổ ngự trị là cảnh thiên nhiên đại ngàn bí hiểm, cảnh rừng già âm u bí hiểm, thực tế cảnh rừng còn nhiều hay ít? Vì sao? Rất ít, người tàn phá để hưởng lợi rieâng cho mình Chính việc phá rừng bừa bãi đã dẫn đến điều gì? Môi trường bị phá huỷ, sống người luôn bị đe doạ, thiên tai thường xuyên xảy Giáo dục học sinh ý thức bảo vệ môi trường soáng cuûa chuùa sôn laâm, phaûi bieát baûo veä caây trồng, bảo vệ rừng chính là bảo vệ sống chuùng ta Giữa cảnh thiên nhiên hùng vĩ, hoang sơ ấy, vị chuùa teå xuaát hieän nhö theá naøo? Đúng lúc tiếng gào thét thiên nhiên ñænh điểm dội Sau bước chân vững vàng đường bệ laø taám thaân raén roûi oai veä Nhận xét cách sử dụng từ ngữ tác giả? Cách sử dụng từ ngữ có tác dụng gì? Câu thơ tả chính xác vẻ đẹp vừa uy nghi, Noäi dung baøi hoïc II Phaân tích vaên baûn: (tt) Con hoå choán gian sôn huøng vó: - “Caûnh sôn laâm… heùt nuùi” - Sử dụng động từ mạnh: gào, thét, hét, Cảnh thiên nhiên đại ngàn lớn lao, phi thường, bí mật - “Ta bước… không tuổi” - Câu thơ sống động, giàu chất tạo hình Chân dung đẹp đẽ, oai hùng vừa uy nghi, dũng mãnh vừa mềm mại, uyển chuyển vò chuùa teå sôn laâm Bức tranh tứ bình: đoạn (Ñeâm, ngaøy, bình minh, chieàu) (7) duõng mãnh vừa mềm mại, uyển chuyển chúa sơn lâm Đoạn thơ giúp ta hiểu rõ giang sơn kỳ vĩ, quá khứ oai hùng hổ Đoạn tác giả dựng lên chân dung tâm hồn hổ Ở đoạn 3, cảnh rừng lên ñieåm naøo? Cảnh đêm vàng bên suối huyền ảo với hình aûnh hoå say moài… Con hổ mang dáng dấp đế vương Thieân nhieân vun ñaép giaác nguû cho chuùa sôn laâm Hình ảnh dội, tàn bạo vị chúa tể Nét nghệ thuật đặc sắc đoạn Lời thơ dồn dập với nhiều câu hỏi tu từ… Giấc mơ huy hoàng kết thúc câu thơ nào? Đã nói lên điều gì? Taùm caâu cuoái theå hieän roõ taâm traïng gì cuûa hoå? Qua đó , còn cho ta hiểu thêm điều gì? Tích hợp giáo dục kĩ sống: kĩ giao tiếp: trao đổi, trình bày suy nghĩ trân niềm khao khát tự nhân vật trữ tình baøi thô Theo em, tâm hổ có gì gần gũi với tâm người Việt Nam đương thời? Taâm traïng cuûa taùc giaû, cuûa caû moät theá heä Baøi thô coøn bieåu loä ñieàu gì? Hoạt động 3: Tổng kết Neâu neùt ñaëc saéc veà ngheä thuaät baøi thô? Tích hợp giáo dục kĩ sống: kĩ suy nghĩ saùng taïo: phaân tích, bình luaän veà giaù trò noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa baøi thô Học sinh trả lời, giáo viên nhận xét, chốt ý Neâu yù nghóa cuûa baøi thô? Tích hợp giáo dục kĩ sống: kĩ tự quản baûn thaân: quyù troïng cuoäc soáng, soáng coù yù nghóa - Hình aûnh bay boång, laõng maïn Vẻ vừa hùng vĩ, vừa thơ mộng… - Sử dụng điệp ngữ:nào đâu, đâu những; thán từ: Than ôi! Noãi tieác nuoái saâu sa - Khát vọng mãnh liệt sống tự do, oai hùng, phóng khoáng Hình tượng hổ: + Được khắc họa hoàn cảnh bị giam cầm vườn bách thú, nhớ rừng, tiếc nuối tháng ngày huy hoàng sống đại ngaøn huøng vó + Thể khát vọng hướng cái đẹp tự nhiên – đặc điểm thường thấy thơ ca laõng maïn - Lời tâm hệ tri thức năm 1930: + Khao khát tự do, chán ghét thực tầm thường tù túng + Biểu lộ lòng yêu nước thầm kín người dân nước III Toång keát: 1.Ngheä thuaät: - Sử dụng bút pháp lãng mạn, với nhiều bieän phaùp ngheä thuaät nhö: nhaân hoùa, so sánh, đối lập, phóng đại, sử dụng từ ngữ gợi hình, giàu sức biểu cảm - Xây dựng hình tượng nghệ thuật có nhiều taàng nghóa - Có âm điệu biến hóa qua đoạn thơ thống giọng điệu dội, bi tráng toàn tác phẩm YÙ nghóa: - Mượn lời hổ vườn bách thú, tác giả kín đáo bộc lộ tình cảm yêu nước, niềm khát khao thoát khỏi kiếp đời nô lệ (8) Gọi học sinh đọc ghi nhớ sách giáo khoa 4.4:Toâûng keát : (5 phuùt) Giáo viên treo bảng phụ giới thiệu bài tập: Câu hỏi 1: Ý nghĩa nào nói đúng tâm tư tác giả gửi gắm bài “Nhớ rừng”? A Niềm khao khát tự mãnh liệt B Niềm căm phẫn trước sống tầm thường, giả dối C Lòng yêu nước kín đáo, sâu sắc D Caû A, B, C Đáp án: D Câu 2: Ý nghĩa câu “ Than ôi! Thời oanh liệt còn đâu” A Thể nỗi nhớ da diết cảnh nước non hùng vĩ B Thể niềm nuối tiếc khôn nguôi quá khứ vàng son đã C Thể niềm khao khát tự cách mãnh liệt D Thể nỗi chán ghét cảnh sống thực nhạt nhẽo, tù túng Đáp án: C 4.5:Hướng dẫn học tập: (3 phút) Đối với bài học tiết này: Học bài, học thuộc lòng bài thơ “Nhớ rừng” Đọc kĩ, tập tìm hiểu sâu vài chi tiết biểu cảm bài thơ Đối với bài học tiết sau: Chuẩn bị bài “Quê hương” Đọc kĩ bài thơ và trả lời các câu hỏi SGK, chú ý tìm hiểu tình cảm tác giả quê hương đất nước Đọc và chuẩn bị bài “Câu nghi vấn”: tìm hiểu khái niệm, cho ví dụ Phuï luïc: Taøi lieäu: Thoâng tin phaûn hoài: - Sổ tay kiến thức Ngữ văn - Học và thực hành theo chuẩn kiến thức – kĩ Ngữ văn - SGK,SGV Ngữ văn tập Tuaàn: 20 Tieát: 75 Ngaøy daïy: 02/01/2014 CAÂU NGHI VAÁN Muïc tieâu: Giuùp hoïc sinh: 1.1:Kiến thức : Hoạt động 1: - HS biết: Biết rõ đặc điểm, hình thức câu nghi vấn - HS hiểu: Hiểu rõ đặc điểm, hình thức, chức câu nghi vấn Hoạt động 2: - HS bieát: - HS hiểu: Hiểu và làm các bài tập thức hành câu nghi vấn 1.2:Kó naêng: (9) - HS thực được: Phân biệt câu nghi vấn với số kiểu câu dễ lẫn - HS thực thành thạo: Nhận biết và hiểu tác dụng câu nghi vấn văn cụ thể 1.3:Thái độ: - HS coù thoùi quen: Sử dụng câu nghi vấn phù hợp với tình giao tiếp - HS coù tính caùch:Vaän duïng caâu nghi vaán giao tieáp , vieát vaên baûn Giáo dục học sinh yêu quý giàu đẹp tiếng Việt - Tích hợp giáo dục kĩ sống: kĩ định, kĩ giao tiếp… Noäi dung hoïc taäp: - Nội dung 1: Đặc điểm hình thức và chức câu nghi vấn - Nội dung 2: Thực hành các bài tập câu nghi vấn Chuaån bò: 3.1: Giáo viên: Sưu tầm kiến thức mở rộng câu nghi vấn, bài tập làm thêm Bảng phụ ghi ví duï muïc I 3.2: Học sinh: Tìm hiểu khái niệm câu nghi vấn, tập cho ví dụ, đặc điểm hình thức , chức cuûa caâu nghi vaán Tổ chức các hoạt động học tập: 4.1:Ổn định tổ chức và kiểm diện: (1 phút) 8A1: 8A2: 8A3: 4.2:Kieåm tra mieäng: (3 phuùt) Câu hỏi kiểm tra nội dung tự học: ( Không có) Câu hỏi kiểm tra nội dung tự học: Em đã chuẩn bị gì cho bài học hôm nay? Tìm hiểu khái niệm câu nghi vấn, tập cho ví dụ, đặc điểm hình thức , chức câu nghi vaán 4.3:Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động giáo viên và học sinh Noäi dung baøi hoïc Giới thiệu bài: Để giúp các em nắm rõ đặc điểm hình thức và chức câu nghi vấn, tiết học này, cô hướng dẫn caùc em tìm hieåu qua baøi: Caâu nghi vaán (1 phuùt) Hoạt động 1: Đặc điểm, hình thức và I Đặc điểm, hình thức và chức chính: chức chính (15 phút) Giáo viên gọi học sinh đọc ví dụ sách giaùo khoa - Caâu nghi vaán: Trong đoạn trích trên, câu nào là câu + Saùng nay… ? nghi vaán? + Theá laøm sao…? Những đặc điểm, hình thức nào cho + Hay laø…? biết đó là câu nghi vấn? Người mẹ cần trả lời thắc mắc Sau câu có dấu chấm hỏi Ngoài câu nghi vấn có từ nghi vấn: Có… không, làm sao, hay là… Caâu nghi vaán caùc ví duï treân (10) dùng để làm gì? Để hỏi, để nêu lên điều cần giải đáp Nhưng nhiều bao gồm tự hỏi “Người đâu gặp gỡ làm chi Traêm naêm bieát coù duyeân gì hay khoâng?” Giaùo vieân goïi hoïc sinh ñaët ví duï veà caâu nghi vaán Hoïc sinh ñaët caâu, giaùo vieân nhaän xeùt, sửa chữa Baïn hoïc baøi chöa? Baïn coù laøm baøi taäp khoâng? Thế nào là câu nghi vấn? Chức chính? Dấu hiệu hình thức câu nghi vấn? Học sinh trả lời, giáo viên nhận xét, choát yù Tích hợp giáo dục kĩ sống: kĩ giao tiếp: trình bày suy nghĩ, ý tưởng cách sử dụng câu nghi vấn - Chức chính câu nghi vấn là dùng để hoûi - Hình thức: + Khi vieát, keát thuùc baèng daáu chaám hoûi + Các từ thường sử dụng câu nghi vấn: các đại từ nghi vấn( ai, gì, nào, nào, bao nhiêu, bao giờ, sao, vì sao, sao, đâu…), các cặp từ (có …không, có phải không,đã …chưa,…), các tình thái từ ( à, ư, nhỉ, chứ, chăng, hả,…), quan hệ từ hay dùng để nối các vế có quan hệ lựa choïn Gọi học sinh đọc ghi nhớ SGK Hoạt động 2: Hướng dẫn luyện tập II Luyeän taäp: (17phuùt) Baøi 1: Caâu nghi vaán : Xác định các câu nghi vấn a Chị đến … phải không? đoạn trích đã cho? Những đặc điểm nào cho biết đó là câu nghi vấn? b.Taïi … nhö theá? c.Vaên laø gì? Chöông laø gì? d Chú mình … không? Đùa trò gì? Cái gì theá? Chò Coác … haû? - Dấu hiệu nhận biết: Từ nghi vấn và dấu chaám hoûi cuoái caâu Baøi 2: Xét các câu đã cho và trả lời câu hỏi: - Căn vào từ “hay” và dấu chấm hỏi Căn vào đâu để xác định câu trên - Không thể thay từ hay từ “hoặc” laø caâu nghi vaán? Vì câu sai ngữ pháp, biến thành kiểu Trong các câu đó, có thể thay từ “hay” caâu khaùc thuoäc kieåu caâu traàn thuaät vaø coù yù nghóa từ “hoặc”được không? Vì sao? khaùc haún Bài 3: Không, vì đó không phải là câu nghi vấn Có thể đặt dấu chấm hỏi cuối - Câu a, b có chứa từ nghi vấn: không câu đã cho dược không? Vì sao? Nhưng từ này làm chức bổ ngữ moät caâu (11) Phân biệt hình thức và ý nghĩa các caâu hai caâu: - Anh coù khoûe khoâng? - Anh đã khỏe chưa? Hãy cho biết khác hình thức và ý nghĩa hai câu: - Bao anh Hà Nội? - Anh Hà Nội bao giờ? - Câu c, d có chứa từ: nào, Những từ này là từ phiếm định (khẳng định tuyệt đối) Baøi 4: Khác hình thức: có không; đã … chưa - Khaùc veà yù nghóa: Caâu b coù giaû ñònh người hỏi trước đó có vấn đề sức khoẻ - Câu trả lời thích hợp: + Toâi raát khoeû + Toâi khoeû roài Baøi 5: Hình thức: “ Bao giờ” Trật tự từ thay đổi - YÙ nghóa: + a Thời điểm hành động diễn töông lai + b Thời điểm hành động đã diễn quá khứ Bài 6: a Đúng Vì ta có thể cảm nhận vật đó nặng hay nhẹ( bưng, vác) dù không biết vật đó nặng bao nhiêu b Sai Vì chöa bieát giaù tieàn thì khoâng theå noùi laø ñaét hay reû Cho bieát hai caâu nghi vaán sau duøng đúng hay sai? Vì sao? a.Chieác xe naøy bao nhieâu kí loâ gam maø naëng theá? b.Chieác xe naøy giaù bao nhieâu maø reû theá? Nhắc HS làm bài vào bài tập Bài 7: Viết đoạn văn: Viết đoạn văn ngắn, nội dung tùy chọn, đó có sử dụng câu nghi vấn Xác định câu nghi vấn và chức câu nghi vấn sử dụng đoạn vaên GV hướng dẫn HS viết Goïi HS leân baûng laøm baøi Nhận xét, sửa chữa Tích hợp giáo dục kĩ sống: kĩ định: nhận và biết sử dụng câu nghi vấn phù hợp với mục đích giao tieáp cuï theå 4.4:Toâûng keát : (5 phuùt) Giáo viên treo bảng phụ giới thiệu bài tập: Câu 1: Dòng nào nói đúng dấu hiệu nhận biết câu nghi vấn? A Có các từ nghi vấn B Có từ “hay” để nối các vế có quan hệ lựa chọn C Khi viết cuối câu có dấu chấm hỏi D Caû yù treân Đáp án: D Câu 2: Dòng nào nói lên chức chính câu nghi vấn? (12) A Dòng để yêu cầu B Dùøng để hỏi C Dòng để bộc lộ cảm xúc D Dòng để kể lại việc Đáp án: B Hoặc GV có thể hướng dẫn cho HS củng cố bài sơ đồ tư duy: 4.5:Hướng dẫn học tập: (3 phút) Đối với bài học tiết này: Học thuộc ghi nhớ Làm bài tập 5, 6; bài tập Đối với bài học tiết sau: Soạn bài “Câu nghi vấn (tt)” Tìm hiểu các chức khác câu nghi vấn Đọc và tìm hiểu trước bài “ Viết đoạn văn văn thuyết minh” Đọc các đoạn văn phần I và tìm cách sửa lại Phuï luïc: Taøi lieäu: Thoâng tin phaûn hoài: - Sổ tay kiến thức Ngữ văn - Học và thực hành theo chuẩn kiến thức – kĩ Ngữ văn - Dạy tốt, học tốt các môn học đồ tư - SGK,SGV Ngữ văn tập (13) Tuaàn: 20 Tieát: 76 Ngaøy daïy: 04/01/2014 VIẾT ĐOẠN VĂN TRONG VAÊN BAÛN THUYEÁT MINH Muïc tieâu: Giuùp hoïc sinh: 1.1:Kiến thức : - Hoạt động 1: - HS biết: Những yêu cầu viết đoạn văn thuyết minh - HS hiểu: Kiến thức đoạn văn, bài văn thuyết minh Nhận dạng và sửa lại đoạn văn thuyết minh Hoạt động 2: - HS bieát: Viết các đoạn văn thuyết minh - HS hieåu: Caùch viết các đoạn văn thuyết minh 1.2:Kó naêng: - HS thực được:Viết đoạn văn thuyết minh có độ dài 90 chữ - HS thực thành thạo: Xác định chủ đề, xếp và phát triển ý viết đoạn văn thuyết minh Diễn đạt rõ ràng, chính xác 1.3:Thái độ: - HS coù thoùi quen: Viết đoạn văn thuyết minh đúng cách - HS có tính cách: Giáo dục học sinh tính cẩn thận, chính xác viết đoạn văn, bài văn thuyết minh Noäi dung hoïc taäp: - Noäi dung 1: Đoạn văn văn thuyết minh - Noäi dung 2: Luyện tập Chuaån bò: 3.1: Giáo viên: Sưu tầm số đoạn văn thuyết minh mẫu hay, xây dựng hệ thống câu hỏi, gợi ý hướng dẫn các em thực hành viết đoạn văn 3.2: Học sinh: Chuẩn bị nội dung thực hành viết đoạn văn theo hướng dẫn giáo viên Tổ chức các hoạt động học tập: 4.1:Ổn định tổ chức và kiểm diện: (1 phút) 8A1: 8A2: 8A3: 4.2:Kieåm tra mieäng: (3 phuùt) Caâu hoûi kieåm tra baøi cuõ: ( khoâng coù) Câu hỏi kiểm tra nội dung tự học: Em đã chuẩn bị gì cho bài học hôm nay? Đọc các đoạn văn phần I và tìm cách sửa lại 4.3:Tieán trình baøi hoïc: (14) Hoạt động giáo viên và học sinh Giới thiệu bài: Muốn viết bài văn thuyết minh hay, chúng ta cần viết đoạn văn thuyết minh toát, vì vaäy, tieát naøy chuùng ta seõ ñi vaøo Viết đoạn văn văn thuyết minh (1 phuùt) Hoạt động 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu đoạn văn thuyết minh (15 phút) Giáo viên diễn giảng: Đoạn văn là phận bài văn Viết tốt đoạn văn là điều kiện để làm tốt bài văn Đoạn văn thường gồm hai câu trở lên, xếp theo thứ tự nhaát ñònh Giáo viên gọi hai học sinh đọc hai đoạn vaên SGK Tìm câu chủ đề, từ ngữ chủ đề và các câu giaûi thích, boå sung? Caùc caâu sau boå sung thoâng tin laøm roõ yù câu chủ đề Câu nào nói nước Caùc caâu tieáp cung caáp thoâng tin veà Phaïm Văn Đồng theo lối liệt kê các hoạt động đã laøm Gọi học sinh đọc bài tập Nêu nhược điểm và cách sửa chữa? Các ý đoạn văn xếp lộn xộn, nên tách thành ba đoạn văn Yêu cầu thuyết minh đoạn văn a Thuyeát minh veà caáu taïo chieác buùt bi Giới thiệu các thành phần: ruột bút, vỏ bút, các loại bút bi và ống mực Vỏ gồm ống nhựa để bọc ruột và làm cán viết Phần này goàm oáng naép buùt vaø loø xo Đoạn văn có bố cục chưa hợp lí Vậy theo em giới thiệu bóng đèn cần giới thiệu nào? Em có hiểu biết gì đoạn văn, bài văn thuyeát minh? Khi laøm baøi vaên thuyeát minh caàn laøm laøm nhö theá naøo? Khi viết đoạn văn cần làm gì? Các ý đoạn văn nào? Noäi dung baøi hoïc I Đoạn văn văn thuyết minh: Nhận dạng vào đoạn văn thuyết minh: Đoạn a: - Câu chủ đề: “Thế giới… nghiêm trọng” - Caâu giaûi thích, boå sung: Caâu 2, 3, 4, Đoạn b: - Từ ngữ chủ đề: Phạm Văn Đồng Sửa lại các đoạn văn thuyết minh chưa chuaån: Đoạn a: - Giới thiệu lần lượt: Ruột bút, vỏ bút, các loại bút bi Đoạn b: - Giới thiệu đèn bàn: Đế đèn, thân đèn, bóng đèn, đuôi đèn, dây điện, công tắc Bài văn thuyết minh gồm có các ý lớn, ý phát triển thành đoạn văn, đoạn văn thuyeát minh laø moät boä phaän cuûa baøi vaên thuyeát minh - Khi viết đoạn văn thuyết minh cần trình bày rõ, ngắn gọn ý chủ đề; các ý đoạn xếp theo trình tự hợp lí( theo cấu tạo vật; (15) theo thứ tự nhận thức; theo thứ tự diễn biến việc theo thứ tự chính phụ,…) Đoạn văn thuyết minh phải đảm bảo yêu - Đoạn văn thuyết minh phải góp phần thể caàu gì? đặc điểm bài văn thuyết minh: giới thiệu Giáo dục học sinh tính cẩn thận, chính xác đối tượng cách chính xác, khách viết đoạn văn, bài văn thuyết minh quan Gọi học sinh đọc ghi nhớ SGK Hoạt động 2: Hướng dẫn luyện tập II Luyeän taäp: (17phuùt) Bài 1: Viết đoạn mở bài và kết bài cho đề Viết đoạn Mở bài và Kết bài cho đề văn: văn : “Giới thiệu trường em” “Giới thiệu trường em” Bài 2: Viết đoạn văn thuyết minh theo chủ Cho chủ đề: “Hồ Chí Minh, lãnh tụ vĩ đại đề: “Hồ Chí Minh, lãnh tụ vĩ đại nhân dân cuûa nhaân daân Vieät Nam” Haõy vieát thaønh moät Vieät Nam” đoạn văn thuyết minh 4.4:Toâûng keát : (5 phuùt) Giáo viên treo bảng phụ giới thiệu bài tập: Câu 1: Ý nào nói đúng khái niệm đoạn văn văn bản? A Là đơn vị trực tiếp tạo nên văn B Bắt đầu chữ viết hoa lùi đầu dòng kết thúc dấu chấm xuống dòng C Thường biểu đạt ý hoàn chỉnh D Caû yù treân Đáp án: D Câu 2: Khi viết đoạn văn cần viết nào? Đáp án: Cần trình bày rõ ý chủ đề đoạn, tránh lẫn ý đoạn văn khác 4.5:Hướng dẫn học tập: (3 phút) Đối với bài học tiết này: Học thuộc ghi nhớ Làm bài tập 3: bài tập Đối với bài học tiết sau: Soạn bài “Thuyết minh phương pháp”: Xem và trả lời các câu hỏi SGK: chú ý các noäi dung caàn thuyeát minh, caùch thu thaäp thoâng tin, boá cuïc, caùch trình baøy… Phuï luïc: Taøi lieäu: Thoâng tin phaûn hoài: - Sổ tay kiến thức Ngữ văn - Học và thực hành theo chuẩn kiến thức – kĩ Ngữ văn - SGK, SGV Ngữ văn tập - Đề kiểm tra theo chuẩn kiến thức- kĩ (16)