NỘI DUNG
Khái quát về vi phạm pháp luật ở trẻ em vị thành niên
Nhà nước luôn mong muốn pháp luật được tôn trọng và thực hiện nghiêm chỉnh, do đó, việc đấu tranh phòng chống vi phạm pháp luật, đặc biệt là tội phạm, là rất quan trọng Để xóa bỏ vi phạm pháp luật, cần phải hiểu rõ bản chất và các đặc điểm của chúng nhằm loại bỏ nguyên nhân và điều kiện phát sinh Nghiên cứu vấn đề vi phạm pháp luật có ý nghĩa lớn trong việc đề ra các biện pháp hiệu quả để bảo vệ trật tự xã hội.
Vi phạm pháp luật không giống như các cuộc cách mạng, mà chỉ là những hành vi tiêu cực của cá nhân hoặc tổ chức, đi ngược lại với ý chí của nhà nước thể hiện qua các quy phạm pháp luật Những hành vi này gây hại cho nhà nước, xã hội và công dân, do đó luôn bị lên án và cần phải được loại bỏ khỏi đời sống xã hội để đảm bảo sự phát triển tiến bộ.
Vi phạm pháp luật là hiện tượng xã hội với những đặc điểm cơ bản như: hành vi gây nguy hiểm cho xã hội, vi phạm quy định pháp luật, có lỗi từ phía người thực hiện và chủ thể vi phạm phải có năng lực chịu trách nhiệm pháp lý.
+ Thứ nhất, vi phạm pháp luật là hành vi nguy hiểm cho xã hội.
Các quy định pháp luật được thiết lập nhằm điều chỉnh hành vi của con người và các tổ chức Vi phạm pháp luật chủ yếu là hành vi của con người hoặc các cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội có khả năng gây nguy hiểm cho xã hội Để xác định vi phạm pháp luật, hành vi là yếu tố không thể thiếu; không có hành vi nguy hiểm thì không có vi phạm Hành vi này có thể được thể hiện qua hành động hoặc không hành động của các chủ thể pháp luật Pháp luật không can thiệp vào suy nghĩ hay đặc điểm cá nhân nếu chúng không được thể hiện qua hành vi cụ thể Do đó, suy nghĩ, tình cảm và đặc điểm cá nhân, dù có thể gây nguy hiểm cho xã hội, cũng không được coi là vi phạm pháp luật.
+ Thứ hai, vi phạm pháp luật là hành vi trái pháp luật xâm hại tới các quan hệ xã hội được pháp luật xác lập và bảo vệ.
Vi phạm pháp luật không chỉ là hành vi nguy hiểm cho xã hội mà còn phải trái với pháp luật và xâm hại các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ Những hành vi hợp pháp hoặc trái với quy định của tổ chức xã hội, phong tục tập quán, đạo đức tôn giáo mà không vi phạm pháp luật sẽ không bị coi là vi phạm Các hành vi trái pháp luật ở mức độ khác nhau đều gây hại cho các quan hệ xã hội mà nhà nước bảo vệ Tóm lại, những hành vi không bị pháp luật cấm, không được xác lập và bảo vệ thì dù có trái với quy tắc xã hội cũng không bị coi là vi phạm pháp luật Do đó, tính trái pháp luật là dấu hiệu quan trọng để xác định vi phạm pháp luật.
+ Thứ ba, có lỗi của chủ thể.
Để xác định vi phạm pháp luật, cần xem xét cả yếu tố chủ quan của hành vi, tức là lỗi của chủ thể khi thực hiện hành vi trái pháp luật Lỗi thể hiện thái độ của chủ thể đối với hành vi của mình Nếu hành vi trái pháp luật xảy ra do điều kiện khách quan mà chủ thể không có ý thức hoặc không thể lựa chọn cách xử sự theo yêu cầu của pháp luật, thì họ không bị coi là có lỗi và hành vi đó không vi phạm pháp luật Ngay cả những hành vi trái pháp luật do bất khả kháng cũng có thể không bị coi là vi phạm Do đó, không phải tất cả hành vi trái pháp luật đều là vi phạm pháp luật; chỉ những hành vi có lỗi, dù cố ý hay vô ý, mới bị coi là vi phạm.
+ Thứ tư, chủ thể có năng lực trách nhiệm pháp lý.
Năng lực trách nhiệm pháp lý là khả năng mà chủ thể phải chịu trách nhiệm theo quy định của nhà nước, thường chỉ áp dụng cho những người đã đạt độ tuổi nhất định, có khả năng lý trí và tự do ý chí Trẻ em, mặc dù có thể nhận thức hành vi, nhưng do chưa phát triển đầy đủ về thể chất và tâm lý, nên không phải chịu trách nhiệm pháp lý Độ tuổi chịu trách nhiệm pháp lý khác nhau tùy thuộc vào loại quan hệ xã hội và tính chất của nó Ngoài ra, những người mất khả năng nhận thức hoặc không thể kiểm soát hành vi của mình cũng không bị coi là có năng lực trách nhiệm pháp lý, theo quy định của pháp luật, như Điều 12, Bộ luật hình sự Việt Nam năm 1999.
Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong trạng thái mắc bệnh tâm thần hoặc bệnh khác làm mất khả năng nhận thức sẽ không phải chịu trách nhiệm hình sự Các quy định về năng lực trách nhiệm pháp lý khác nhau giữa các quốc gia Do đó, những hành vi trái pháp luật mà người thực hiện không có hoặc chưa có năng lực trách nhiệm pháp lý theo pháp luật sẽ không bị coi là vi phạm pháp luật.
Vi phạm pháp luật là hành vi trái với quy định của pháp luật, có tính chất lỗi, được thực hiện bởi cá nhân có năng lực trách nhiệm pháp lý và gây tổn hại đến các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ.
1.1.1.2 Cấu thành vi phạm pháp luật
Là một sự kiện pháp lý, vi phạm pháp luật được cấu thành bởi: mặt khách quan, mặt chủ quan, chủ thể và khách thể vi phạm pháp luật.
+ Mặt khách quan của vi phạm pháp luật: là những biểu hiện ra bên ngoài của vi phạm pháp luật Nó gồm những yếu tố sau:
Hành vi trái pháp luật là yếu tố cốt lõi cấu thành mọi vi phạm pháp luật Nếu không có hành vi trái pháp luật của cá nhân hoặc tổ chức cụ thể, thì sẽ không có vi phạm pháp luật xảy ra.
Hành vi trái pháp luật, dù ở mức độ nào, đều mang lại những hậu quả nghiêm trọng cho xã hội Tính nguy hiểm của những hành vi này thể hiện qua khả năng gây ra thiệt hại vật chất, tinh thần và nhiều loại thiệt hại khác Mức độ nguy hiểm được xác định dựa trên tính chất và mức độ thiệt hại thực tế hoặc nguy cơ mà hành vi trái pháp luật có thể gây ra cho cộng đồng.
Mối quan hệ nhân quả giữa hành vi trái pháp luật và hậu quả xã hội thể hiện rõ ràng qua việc sự thiệt hại mà xã hội phải gánh chịu trực tiếp xuất phát từ những hành vi này Nói cách khác, thiệt hại xã hội là hệ quả tất yếu của hành vi trái pháp luật Nếu không có mối liên hệ nhân quả này, thiệt hại xã hội có thể do các nguyên nhân khác gây ra, không phải do hành vi trái pháp luật.
Ngoài ra, trong mặt khách quan của vi phạm pháp luật còn có các yếu tố khác như thời gian, địa điểm và cách thức vi phạm,…
+ Mặt chủ quan của vi phạm pháp luật: là những biểu hiện tâm lý bên trong của chủ thể vi phạm pháp luật Nó gồm những yếu tố sau:
Lỗi của chủ thể vi phạm pháp luật là trạng thái tâm lý liên quan đến hành vi vi phạm và hậu quả của nó Lỗi phản ánh thái độ tiêu cực của chủ thể đối với xã hội Tùy thuộc vào mức độ tiêu cực trong thái độ, pháp lý phân chia lỗi thành hai loại: lỗi cố ý và lỗi vô ý.
Lỗi cố ý có thể là cố ý trực tiếp hoặc cố ý gián tiếp
Lỗi cố ý trực tiếp xảy ra khi chủ thể vi phạm nhận thức rõ ràng rằng hành vi của mình có thể gây nguy hiểm cho xã hội Họ không chỉ thấy trước những hậu quả tiêu cực do hành động của mình gây ra mà còn mong muốn những hậu quả đó xảy ra.
Lỗi cố ý gián tiếp xảy ra khi chủ thể vi phạm nhận thức rõ hành vi của mình có thể gây nguy hiểm cho xã hội và dự đoán được hậu quả tiêu cực từ hành động đó, nhưng vẫn cố tình để mặc cho những hậu quả này xảy ra.
Lỗi vô ý có thể là vô ý vì quá tự tin hoặc vô ý do cẩu thả.
THỰC TRẠNG VI PHẠM PHÁP LUẬT CỦA TRẺ EM VỊ THÀNH NIÊN TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ VINH - TỈNH NGHỆ AN TRONG NHỮNG NĂM QUA VÀ NHỮNG GIẢI PHÁP CƠ BẢN NHẰM HẠN CHẾ TÌNH TRẠNG VI PHẠM PHÁP LUẬT CỦA TRẺ VỊ THÀNH NIÊN
Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của thành phố
Vinh, một thành phố có lịch sử lâu đời, đã trải qua nhiều tên gọi như Kẻ Vạn, Kẻ Vịnh, Vĩnh Giang, và Vĩnh Doanh trước khi chính thức mang tên Vĩnh Thị Từ năm 1789, tên gọi Vinh (không có dấu) đã được sử dụng để chỉ thành phố này, phản ánh sự phát triển và biến đổi qua các thời kỳ.
Vinh, với diện tích 64,23 km² và 25 phường, xã, sở hữu vị trí địa lý thuận lợi trong miền khí hậu nhiệt đới gió mùa với 4 mùa rõ rệt Thành phố này được kết nối bởi tuyến đường sắt Bắc – Nam và quốc lộ 1A, cùng với sân bay Vinh, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương Vinh không chỉ là trung tâm kinh tế mà còn hội tụ những giá trị văn hóa đặc sắc của xứ Nghệ, thể hiện tiềm năng phát triển mạnh mẽ.
Nghệ An là một vùng đất du lịch phong phú và đa dạng, được bao quanh bởi núi sông hùng vĩ như núi Quyết và sông Lam, đồng thời nằm gần biển Đông Nơi đây có nhiều điểm tham quan hấp dẫn như đền Hồng Sơn, chùa Cần Linh, thành cổ Vinh và lâm viên núi Quyết Vinh không chỉ là trung tâm chính trị và kinh tế mà còn là điểm nhấn văn hóa, y tế, giáo dục và du lịch của tỉnh Nghệ An.
2.1.2 Điều kiện kinh tế – xã hội
Vinh, trung tâm chính trị, kinh tế và văn hóa xã hội của Nghệ An, có dân số đông đúc khoảng 210.417 người, chủ yếu là người Kinh Người dân nơi đây nổi bật với truyền thống yêu nước và hiếu học, tạo nguồn lực quan trọng cho sự phát triển kinh tế – xã hội Sau hàng ngàn năm xây dựng và phát triển, Vinh đã thiết lập một hệ thống cơ sở hạ tầng vững chắc, phục vụ cho sự tiến bộ toàn diện của thành phố.
Trong giai đoạn 2006 - 2010, thành phố Vinh đã nỗ lực hoàn thành các chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Thành phố lần thứ XXI Năm 2010, kinh tế - xã hội của thành phố đạt được những kết quả toàn diện, phản ánh sự phát triển mạnh mẽ và bền vững.
Lĩnh vực đầu tư phát triển kinh tế tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ với tổng vốn đầu tư toàn xã hội đạt 7.490 tỷ đồng, tăng gần 30% so với cùng kỳ năm trước Tổng giá trị sản xuất ước đạt 9.990 tỷ đồng, vượt 101% kế hoạch Cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực với công nghiệp chiếm 41%, dịch vụ 57,3% và nông nghiệp chỉ còn 1,61% Thu nhập bình quân đầu người ước đạt 38,1 triệu đồng, trong khi toàn thành phố đã có 945 doanh nghiệp mới thành lập, tăng 31% so với cùng kỳ Các ngành kinh tế tiếp tục phát triển, đời sống người dân cải thiện đáng kể, cùng với việc chú trọng đến đào tạo nghề, phát triển hợp tác xã và quy hoạch làng nghề Thương mại và doanh thu từ ngành du lịch, vận tải cũng ghi nhận sự tăng trưởng vượt bậc so với các năm trước.
Trong tháng 10 năm 2010, hoạt động kinh tế đối ngoại đã ghi nhận sự quan tâm mạnh mẽ với 37 dự án được cấp giấy phép đầu tư, tổng vốn đăng ký đạt 9.753 tỷ đồng, trong đó có 2 dự án FDI với vốn trên 4 triệu USD Công tác thu, chi ngân sách cũng có nhiều tiến bộ, đặc biệt là việc kiểm tra chống thất thoát được chú trọng, giúp khai thác hiệu quả nguồn thu Dự kiến thu ngân sách phân cấp cho thành phố năm 2010 đạt 1.100 tỷ đồng, tương đương 157% dự toán, trong khi tổng chi ngân sách thành phố ước đạt 621,4 tỷ đồng.
Trong quản lý đô thị, thành phố đã tập trung vào quy hoạch và điều chỉnh quy hoạch, triển khai giải tỏa hành lang an toàn giao thông, và chỉnh trang đô thị Thành phố cũng đã hoàn thành quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020, thực hiện tổng kiểm kê đất đai, và xây dựng bản đồ hiện trạng sử dụng đất năm 2010, đồng thời xây dựng khung giá đất.
2011, được dư luận đồng tỡnh và đánh giá cao.
Vào năm 2010, lãnh đạo thành phố đã chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, đồng thời xây dựng mạng lưới quy hoạch trường lớp và đội ngũ cán bộ, giáo viên để đạt được mục tiêu đến năm 2015 Qua việc tổng kết 4 năm thực hiện cuộc vận động “Hai không” và 5 năm phong trào thi đua yêu nước trong ngành giáo dục, chất lượng giáo dục đã được cải thiện rõ rệt Kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông năm 2010, thành phố đạt tỷ lệ 98,3% học sinh đậu tốt nghiệp, trong khi tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia đạt 72,2%.
Lĩnh vực văn hóa - thể thao đã có những bước phát triển đáng kể, với việc tổ chức các hoạt động kỷ niệm các ngày lễ lớn của dân tộc và địa phương Thành phố cũng đã tổ chức Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa khu dân cư” và Đại hội thể dục thể thao lần thứ 6, đạt nhiều kết quả tích cực Đặc biệt, cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” đã được triển khai hiệu quả, góp phần nâng cao nhận thức và hành động của cán bộ, đảng viên và nhân dân trong khu vực.
Thành phố chú trọng đến các lĩnh vực dân số, gia đình và trẻ em, đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền về Dân số/Kế hoạch hóa gia đình Để đạt được mục tiêu này, thành phố đã giao chỉ tiêu giảm tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên cho các đơn vị cơ sở.
Tỷ suất sinh thô ước đạt 12%, giảm 0,12% so với cùng kỳ; tỷ lệ sinh con thứ
3 trở lên là 6%, giảm 5% so với cùng kỳ Các mục tiêu chương trỡnh y tế quốc gia được tập trung thực hiện tốt
Trong lĩnh vực an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội, thành phố chủ động nắm bắt và dự báo tình hình, kịp thời giải quyết các vấn đề phức tạp để ngăn chặn mâu thuẫn mới Đồng thời, thành phố bảo vệ an toàn tuyệt đối cho các hoạt động chính trị và xã hội Công tác điều tra và xử lý tội phạm đạt hiệu quả cao, bên cạnh việc tiếp dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo một cách hiệu quả Thành phố cũng chú trọng chỉ đạo công tác điều hành, tổ chức chính quyền và cải cách hành chính, đạt được nhiều kết quả tích cực.
Mặc dù còn một số tồn tại cần khắc phục, thành phố vẫn chưa có giải pháp hiệu quả để thu hút đầu tư, đặc biệt là tại các cụm công nghiệp Sự phát triển của ngành nghề truyền thống và việc tiếp nhận các ngành mới vẫn chưa đạt hiệu quả cao Quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị tại một số phường, xã còn triển khai chậm, trong khi công tác bảo đảm trật tự đô thị, an toàn giao thông và vệ sinh môi trường chưa được thực hiện thường xuyên Hậu quả do bão lụt cũng chưa được khắc phục triệt để Tiến độ thực hiện kế hoạch xây dựng trường chuẩn quốc gia vẫn còn chậm, và việc thực hiện nếp sống văn hóa đô thị chưa đạt yêu cầu như mong đợi Tuy nhiên, với chủ đề “Văn minh - Kỷ cương - Phát triển”, năm tới hứa hẹn sẽ có nhiều cải cách tích cực.
2010 là một năm thành phố Vinh cơ bản đạt kết quả khá toàn diện trong các lĩnh vực phát triển kinh tế - xó hội
Thành phố đã xác định mục tiêu tổng quát cho năm 2011, năm đầu thực hiện kế hoạch 5 năm 2011 – 2015, theo Nghị quyết Đại hội tỉnh Đảng bộ lần thứ XVII và Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ XXII Mục tiêu này bao gồm việc phát huy mọi nguồn lực để hoàn thành toàn diện các chỉ tiêu kế hoạch, tạo tiền đề cho việc thực hiện tốt các chỉ tiêu và nghị quyết ngay từ đầu nhiệm kỳ Đồng thời, thành phố cũng cam kết giữ vững ổn định chính trị, đảm bảo an ninh quốc phòng và trật tự an toàn xã hội, đồng thời phát huy dân chủ và đổi mới.
Trong năm 2011, các chỉ tiêu kinh tế quan trọng đạt giá trị sản xuất 11.895,4 tỷ đồng, thu nhập bình quân đầu người 47,6 triệu đồng và thu ngân sách từ 3.200 đến 3.300 tỷ đồng Về mặt xã hội, tỷ lệ phát triển dân số là 2,1%, tỷ lệ sinh con thứ ba là 5,9%, tạo ra 4.700 việc làm mới, tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống dưới 1,8% Ngoài ra, có thêm 7 trường đạt chuẩn quốc gia, tỷ lệ gia đình văn hóa đạt 91%, tỷ lệ khối xóm văn hóa là 54%, và tỷ lệ cây xanh đô thị đạt trên 10,5 m²/người.
Thực trạng của tình hình vi phạm pháp luật do trẻ em vị thành niên thực hiện ở thành phố Vinh - tỉnh Nghệ An trong thời gian qua (2000 - 2010)
2.2.1 Diễn biến của tình hình vi phạm pháp luật do trẻ em vị thành niên thực hiện ở thành phố Vinh – tỉnh Nghệ An từ 2000 – 2010
Trong những năm gần đây, tình hình kinh tế – xã hội tại Việt Nam, đặc biệt là thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An, đang diễn ra với nhiều biến động phức tạp Mặc dù có nhiều thuận lợi trong đời sống xã hội, nhưng cũng tồn tại không ít khó khăn và thách thức Sự hội nhập quốc tế mạnh mẽ đã dẫn đến sự mất mát của cái cũ và sự chưa hoàn thiện của cái mới, đồng thời tác động của nền kinh tế thị trường đã tạo ra môi trường thuận lợi cho sự phát triển của các hiện tượng tiêu cực, đặc biệt là các hành vi vi phạm pháp luật và tội phạm ngày càng gia tăng về tính chất và mức độ.
Trong năm 2010, tình hình tội phạm và tệ nạn xã hội tại thành phố Vinh đã diễn ra với nhiều biến động phức tạp.
- Số địa bàn, tụ điểm phức tạp về hình sự, tệ nạn xã hội: 07 (so với năm 2009 không tăng không giảm)
- Ổ nhóm tội phạm hình sự: 07 (so với năm 2009 giảm 02)
- Chủ chứa: 10 (đánh bạc: 08; mại dâm: 02)
- Số hoạt động chuyên nghiệp: 35
- Phạm pháp hình sự xảy ra 431 vụ, làm chết 05 người, bị thương 40 người; mất 126 xe máy, tiền và tài sản khác tổng trị giá: 6.802.200.000đ.
Trong năm qua, tình hình tội phạm và tệ nạn xã hội tại thành phố Vinh có giảm, nhưng mức giảm rất nhẹ Đáng chú ý, các loại tội phạm hình sự nguy hiểm lại gia tăng, cụ thể: số vụ giết người tăng lên 04 vụ (tăng 01 vụ so với năm 2009), cướp giật tài sản ghi nhận 70 vụ (tăng 14 vụ so với năm 2009), và lừa đảo chiếm đoạt tài sản cũng tăng lên 02 vụ (tăng 02 vụ so với năm 2009).
Từ năm 2000 đến 2010, tình hình vi phạm pháp luật của người chưa thành niên tại thành phố Vinh, Nghệ An diễn ra phức tạp về quy mô và tính chất Số liệu cho thấy tổng thể các vi phạm và số vụ việc bị phát hiện luôn thấp hơn thực tế, chỉ là phần nổi của tảng băng Nguyên nhân cho tình trạng này rất đa dạng, bao gồm việc các bên thường tự giải quyết qua thương lượng, nạn nhân thiếu niềm tin vào cơ quan bảo vệ pháp luật, nhân chứng ngại ngùng với thủ tục phức tạp và lo sợ bị trả thù.
Trong giai đoạn 2000 – 2010, tổng số vụ phạm pháp của trẻ em vị thành niên được phát hiện là 529 vụ với 701 đối tượng, trong đó 696 đối tượng là nam và 5 đối tượng là nữ, không tính các vi phạm liên quan đến điều khiển phương tiện giao thông đường bộ Số liệu này cho thấy sự biến động hàng năm trong tình hình tội phạm vị thành niên.
Từ năm 2000 đến năm 2010, tình hình vi phạm pháp luật của trẻ em vị thành niên tại thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An, đã có những diễn biến đáng chú ý, không bao gồm các vi phạm liên quan đến việc điều khiển phương tiện giao thông đường bộ.
TT Năm Số trẻ em vị thành niên phạm pháp bị phát hiện
Tỉ lệ so với năm 2000
Nhìn vào bảng thống kê trên đây, chúng ta thấy: Nếu như vào năm
Từ năm 2000, số lượng trẻ em vị thành niên phạm pháp tại thành phố ghi nhận là 96 người, tương ứng với 100% Trong những năm tiếp theo, số liệu này có sự biến động rõ rệt: năm 2007 giảm xuống chỉ còn 9 người (9,4%), giảm 10,6 lần so với năm 2000; năm 2006 ghi nhận 11 người (11,5%), giảm khoảng 8,7 lần Sự giảm này phản ánh hiệu quả của các biện pháp phòng ngừa và đấu tranh chống tội phạm vị thành niên của các cấp, ngành và toàn thể cộng đồng, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) Tuy nhiên, từ năm 2008 đến 2010, số lượng trẻ em vị thành niên phạm pháp lại có xu hướng tăng trở lại.
Từ năm 2008 đến 2010, số lượng trẻ em vị thành niên vi phạm pháp luật có sự biến động đáng kể, với 31 người (32,3%) vào năm 2008, 51 người (53,1%) vào năm 2009, và 29 người (30,2%) vào năm 2010 Đặc biệt, năm 2003 ghi nhận sự gia tăng mạnh mẽ với 165 trường hợp, tương ứng với 171,9%, tăng gấp 1,7 lần so với năm 2000, 18,3 lần so với năm 2007 và 5,7 lần so với năm 2010 Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng này là do sự buông lỏng trong công tác đấu tranh, phòng ngừa và xử lý các hành vi phạm pháp của người chưa thành niên từ phía cơ quan nhà nước, các ban ngành đoàn thể và cộng đồng, tạo điều kiện cho hành vi vi phạm pháp luật của trẻ em phát triển mạnh mẽ.
Riêng vi phạm pháp luật của trẻ em vị thành niên về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ có số lượng lớn hơn cả:
Tình hình vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ của trẻ em vị thành niên tại thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An, trong giai đoạn từ năm 2008 đến năm 2010 đã cho thấy những xu hướng đáng chú ý Số liệu thống kê cho thấy sự gia tăng trong việc vi phạm luật giao thông, điều này phản ánh sự cần thiết phải nâng cao ý thức và giáo dục về an toàn giao thông cho đối tượng này Các biện pháp can thiệp cần được triển khai để giảm thiểu tình trạng vi phạm và bảo đảm an toàn cho trẻ em khi tham gia giao thông.
TT Năm Số trẻ em vị thành niên vi phạm bị phát hiện
Tỉ lệ so với tổng số vi phạm bị phát hiện
Thống kê cho thấy số lượng trẻ em vị thành niên vi phạm quy định giao thông tại thành phố Vinh đang gia tăng đáng kể Cụ thể, năm 2008 ghi nhận 5.326 trường hợp (chiếm 21,61%), năm 2009 tăng lên 5.572 trường hợp (chiếm 24,02%), và đến năm 2010, con số này đạt 5.625 trường hợp (chiếm 26,77%) So với năm 2008, vi phạm đã tăng mạnh, với 246 trường hợp (tăng 2,41%) trong năm 2009 và 299 trường hợp (tăng 5,16%) trong năm 2010 Nguyên nhân chủ yếu là do công tác kiểm tra và xử lý vi phạm của lực lượng cảnh sát giao thông được siết chặt hơn, cùng với sự phát triển kinh tế và số lượng phương tiện gia tăng, khiến trẻ em thường xuyên tiếp xúc và sử dụng xe dù chưa có bằng lái.
Tác động tiêu cực của cơ chế thị trường, cùng với sự thiếu kinh nghiệm trong quản lý kinh tế và xã hội, đã dẫn đến nhiều biến động phức tạp trong xã hội như lạm phát gia tăng, xuống cấp đạo đức, thiếu việc làm, phân hóa giàu nghèo và sự lai căng văn hóa Những vấn đề này ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình vi phạm pháp luật của người chưa thành niên tại thành phố Vinh.
2.2.2 Cơ cấu của tình hình vi phạm pháp luật do trẻ em vị thành niên thực hiện ở thành phố Vinh – tỉnh Nghệ An từ 2000 – 2010
Khi phân tích tình hình vi phạm pháp luật của người chưa thành niên, cần chú ý đến cơ cấu vi phạm, trong đó vi phạm về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ chiếm tỷ lệ cao nhất, gấp nhiều lần so với các loại vi phạm khác Các hành vi vi phạm chủ yếu bao gồm không đội mũ bảo hiểm, không có bằng lái, vượt đèn đỏ, đi xe quá tốc độ và chở quá số người quy định, chiếm hơn 80% tổng số vi phạm Hầu hết các vi phạm này đều bị xử lý hành chính, với chỉ một trường hợp bị xử lý hình sự.
Cấu trúc vi phạm pháp luật của người chưa thành niên chủ yếu liên quan đến các hành vi vi phạm nhẹ, với những vi phạm phổ biến như sau:
Từ năm 2000 đến năm 2010, tình hình vi phạm pháp luật của trẻ em vị thành niên tại thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An, đã có những thay đổi đáng kể, không bao gồm các vi phạm liên quan đến việc điều khiển phương tiện giao thông đường bộ Bảng số 3 phản ánh cơ cấu và xu hướng vi phạm của nhóm đối tượng này, cho thấy sự cần thiết phải có các biện pháp can thiệp và giáo dục phù hợp nhằm giảm thiểu tình trạng vi phạm pháp luật trong cộng đồng.
Số trẻ em vị thành niên phạm pháp bị phát hiện
Tỷ lệ so với tổng số trẻ em vị thành niên phạm pháp bị phát hiện
10 Gây rối trật tự công cộng 20 2,85%
12 Lừa đảo chiếm đoạt tài sản 02 0,29%
13 Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản 02 0,29%
Theo thống kê, nhóm vi phạm "xâm phạm sở hữu công dân" chiếm tỷ lệ cao nhất với 282 đối tượng Trong đó, trộm cắp tài sản dẫn đầu với 164 vụ và 186 đối tượng, chiếm 26,53% tổng số vi phạm Tiếp theo là cướp tài sản với 46 vụ và 52 đối tượng, chiếm 7,42% Cướp giật tài sản có 17 vụ với 21 đối tượng, chiếm 2,99% Những trò chơi trực tuyến, ma túy, đánh bạc và các hoạt động giải trí khác đã thu hút giới trẻ, dẫn đến việc họ lợi dụng sơ hở của người dân để trộm cắp hoặc cướp giật khi không còn đủ tiền.
Nguyên nhân - điều kiện của tình hình vi phạm pháp luật do trẻ vị thành niên thực hiện
Để ngăn chặn tình trạng trẻ em vị thành niên phạm pháp, cần xác định rõ nguyên nhân và điều kiện dẫn đến sự phát triển của tình hình vi phạm pháp luật hiện nay Việc hiểu rõ nguồn gốc và môi trường nuôi dưỡng là yếu tố quan trọng trong việc tìm ra các biện pháp hiệu quả nhằm hạn chế tình trạng này trong xã hội.
Tình hình vi phạm pháp luật của người chưa thành niên có quy luật vận động riêng, bị chi phối bởi hoàn cảnh xã hội Theo quan điểm triết học và tội phạm học Mác – Lênin, nguyên nhân vi phạm pháp luật cần được tìm hiểu từ các hiện tượng và quá trình xã hội Các yếu tố dẫn đến tình trạng người chưa thành niên phạm pháp cũng phản ánh những hiện tượng và quá trình xã hội luôn tồn tại, vận động và phát triển.
Vấn đề người chưa thành niên vi phạm pháp luật đang gây ra nhiều lo ngại cho các cơ quan bảo vệ pháp luật, chính quyền, đoàn thể và xã hội Đây là một hiện tượng đáng chú ý mà mọi người dân cũng cần quan tâm.
Tình hình vi phạm pháp luật ở người chưa thành niên trong bối cảnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá hiện nay chịu ảnh hưởng rõ rệt từ các yếu tố kinh tế – xã hội Mặc dù có thể chỉ ra nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng không thể phủ nhận rằng môi trường gia đình, nhà trường và xã hội có những tác động tiêu cực, tương tác lẫn nhau, dẫn đến gia tăng vi phạm pháp luật trong giới trẻ.
2.3.1 Nguyên nhân - điều kiện xét dưới góc độ gia đình
Gia đình là tế bào của xã hội, và việc chăm sóc, phát triển các tế bào này là nền tảng cho sự phát triển xã hội tốt đẹp Để đạt được điều này, mỗi gia đình cần phải trở thành một đơn vị giáo dục Điều 64 của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam 1992, sửa đổi, bổ sung 2001 đã quy định rõ về vai trò của gia đình trong việc giáo dục và phát triển xã hội.
Cha mẹ có trách nhiệm nuôi dạy con cái trở thành công dân tốt, trong khi con cháu cần kính trọng và chăm sóc ông bà, cha mẹ Quá trình hình thành nhân cách của trẻ em chịu ảnh hưởng lớn từ môi trường xung quanh, đặc biệt là từ các thành viên trong gia đình Do đó, tình hình vi phạm pháp luật của người chưa thành niên có thể được lý giải từ góc độ gia đình.
2.3.1.1 Cha mẹ không quan tâm đúng mực đến việc giáo dục con cái.
Nhiều trẻ em vị thành niên vi phạm pháp luật xuất phát từ những gia đình có hoàn cảnh khó khăn, như gia đình neo đơn, thiếu cha mẹ, hoặc cha mẹ ly hôn Theo thống kê của Uỷ ban dân số, gia đình và trẻ em năm 2010, 38,8% trẻ em vi phạm pháp luật đến từ gia đình làm nghề buôn bán, trong đó 52,4% sống với cha mẹ nuôi dưỡng, nhưng 17% là trẻ lang thang, vô cư Đặc biệt, 71,37% trẻ em không nhận được sự quan tâm, chăm sóc đầy đủ từ cha mẹ, dẫn đến việc thiếu giám sát trong hoạt động hàng ngày, khiến trẻ sống tự do, lười biếng và sao nhãng việc học Hệ quả là nhiều trẻ học yếu dần, bỏ học, và dễ bị cuốn vào tệ nạn xã hội Thống kê từ Viện kiểm sát nhân dân thành phố Vinh cho thấy 71% trẻ vị thành niên phạm pháp là do thiếu sự chăm sóc và quan tâm đúng mức.
2.3.1.2 Cha mẹ, gia đình là những gương xấu cho con cái
Một người cha hoặc mẹ tham ô, trộm cắp và sống buông thả khó có thể là hình mẫu gương mẫu cho con cái Nhiều gia đình vì lợi nhuận đã tham gia vào các hoạt động phi pháp như buôn bán hàng cấm và cờ bạc, dẫn đến việc con cái mất lòng tin và tôn trọng đối với cha mẹ Những đứa trẻ này thường xuyên tiếp xúc với môi trường xấu, dễ dàng coi thường kỷ cương pháp luật và bị cuốn vào các thói hư tật xấu Gia đình có ảnh hưởng sâu sắc đến nhân cách và đời sống tình cảm của trẻ, và trẻ em thường bắt chước hành vi của cha mẹ, trở thành "bản sao" của họ Sự giáo dục và môi trường sống của gia đình đóng vai trò quyết định trong việc hình thành nhân cách và hành vi của trẻ.
Sự bắt chước của trẻ em dần chuyển sang giai đoạn có nhận thức, không còn chỉ là phản xạ tự nhiên Khi trẻ bắt chước thói xấu và biến chúng thành thói quen, việc sửa chữa trở nên khó khăn Vì vậy, trong những gia đình có bố mẹ tham ô hay trộm cắp, khả năng cao là con cái sẽ hư hỏng và phạm pháp Nghiên cứu cho thấy, phần lớn trẻ vị thành niên phạm pháp có bố mẹ không chỉ liên quan đến hoạt động phi pháp mà còn có những thói hư như nghiện rượu, nghiện ma túy, hoặc lối sống không lành mạnh.
Trong một cuộc khảo sát tại thành phố Vinh với 110 người chưa thành niên phạm pháp, 58% cho biết có bố mẹ nghiện rượu, 15% có bố mẹ từng có tiền án, 32% có bố mẹ có tiền sự, và 7% có anh chị em ruột đang thụ án Tương tự, điều tra về trẻ em phạm pháp ở Nga cũng chỉ ra rằng 80% trẻ hư chịu ảnh hưởng từ những người lớn có quá khứ xấu.
Gia đình có vai trò quan trọng trong sự hình thành tính cách và hành vi của trẻ em, ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lý và sự phát triển của chúng Ngạn ngữ Việt Nam nhấn mạnh rằng môi trường xung quanh có thể quyết định số phận của trẻ, với câu “gần mực thì đen, gần đèn thì rạng” Những đứa trẻ lớn lên trong gia đình có nền tảng đạo đức và làm ăn chân chính thường giữ được phẩm hạnh, trong khi những trẻ em trong gia đình có hành vi phi pháp dễ dàng sa ngã Điều này khẳng định tầm quan trọng của gia đình trong việc định hình tương lai của trẻ, như đã được nhấn mạnh bởi nhà giáo dục nổi tiếng V.A Xukhômlinxki.
“Đứa trẻ là tấm gương phản chiếu của cha mẹ nó” [9, 67].
2.3.1.3 Bầu không khí tâm lý nặng nề, quan hệ đạo đức truyền thống trong gia đình không thuận lợi.
Gia đình hòa thuận, với sự quan tâm và tôn trọng lẫn nhau, tạo ra môi trường tích cực cho giáo dục trẻ Ngược lại, mâu thuẫn và hành vi vi phạm đạo đức trong gia đình sẽ ảnh hưởng xấu đến tâm lý trẻ, dẫn đến sự chán nản và có thể phạm pháp Không khí sinh hoạt và quy tắc sống trong gia đình có vai trò quan trọng trong việc hình thành nhân cách trẻ em Mỗi bậc phụ huynh cần nhận thức rằng hành vi của mình có tác động lớn đến con cái, và cần phải loại bỏ những hành vi sai trái để bảo vệ sự phát triển của trẻ.
Sự tha hóa trong gia đình dẫn đến việc tha hóa của trẻ em, khiến các em có xu hướng tham gia vào hành vi gian lận, lừa đảo và phạm pháp Thậm chí, có những bậc phụ huynh còn khẳng định với con cái rằng việc học hành không có ý nghĩa, khi mà "văn hay chữ tốt không bằng anh dốt lắm tiền".
Khi các giá trị đạo đức, lòng trung thành và tình yêu quê hương trở nên nhạt nhòa trong tâm hồn trẻ, điều này có thể dẫn đến những hành vi chống đối xã hội Những tổn thương về tình cảm và thất bại trong học tập chính là nguyên nhân khiến trẻ dễ dàng sa vào tệ nạn xã hội và vi phạm pháp luật.
2.3.1.4 Mục đích, phương pháp giáo dục con cái giữa cha và mẹ không thống nhất.
Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng vi phạm pháp luật ở người chưa thành niên là do cha mẹ thiếu phương pháp giáo dục hiệu quả, gây ra sự phát triển các hành vi xấu ở trẻ Nhiều em vi phạm pháp luật lớn lên trong môi trường gia đình thiếu sự chăm sóc và nuôi dạy đúng mực, hoặc có sự tác động tiêu cực từ gia đình Sự mâu thuẫn giữa cách giáo dục của cha mẹ và tâm lý của trẻ, cũng như sự không đồng nhất với phương pháp giáo dục của nhà trường và xã hội, càng làm trầm trọng thêm vấn đề này.
Một số giải pháp cơ bản nhằm hạn chế tình trạng vi phạm pháp luật của trẻ em vị thành niên ở thành phố Vinh- tỉnh Nghệ An trong giai đoạn hiện nay
2.4.1 Dự báo về tình hình vi phạm pháp luật của trẻ em vị thành niên ở thành phố Vinh – tỉnh Nghệ An trong thời gian tới
Bài viết phân tích thực trạng vi phạm pháp luật ở trẻ em vị thành niên tại thành phố Vinh từ năm 2000 đến 2010, đồng thời xem xét nguyên nhân và điều kiện dẫn đến tình trạng này Tác giả đưa ra một số dự báo về tương lai của vấn đề vi phạm pháp luật ở nhóm đối tượng này.
- Trong khoảng năm năm tới, trên địa bàn thành phố Vinh – tỉnh Nghệ
Tình trạng phạm pháp ở lứa tuổi vị thành niên vẫn diễn biến phức tạp, mặc dù có sự giảm sút, nhưng tỷ lệ giảm này rất thấp Số lượng người chưa thành niên vi phạm pháp luật vẫn ở mức tương đối cao.
Cơ cấu vi phạm của người chưa thành niên đang có xu hướng gia tăng, đặc biệt đối với các hành vi bạo lực và có tổ chức như cướp giật, cố ý gây thương tích và gây rối trật tự xã hội Bên cạnh đó, các tệ nạn xã hội như đánh bạc, sử dụng ma túy và mại dâm cũng đang trở nên phổ biến hơn trong nhóm đối tượng này.
2.4.2 Các biện pháp đấu tranh, phòng ngừa người chưa thành niên vi phạm pháp luật Đấu tranh, phòng ngừa người chưa thành niên vi phạm pháp luật là không để cho hành vi phạm pháp ở người chưa thành niên xảy ra và gây nên những hậu quả nguy hiểm cho xã hội, không để cho các thành viên của xã hội phải chịu các hình phạt khắc nghiệt của pháp luật Và nếu hành vi vi phạm pháp luật có xảy ra thì phải kịp thời phát hiện, xử lý để đảm bảo cho người có hành vi vi phạm không thể tránh khỏi hình phạt, giáo dục và cải tạo người chưa thành niên phạm pháp trở thành những công dân có ích cho xã hội. Ở phần nguyên nhân của tình hình vi phạm pháp luật ở người chưa thành niên trên địa bàn thành phố Vinh tác giả đã phân tích những ảnh hưởng của các yếu tố tiêu cực trong gia đình, nhà trường, xã hội và nền kinh tế thị trường cùng với hiệu quả thấp của công tác phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý người chưa thành niên vi phạm pháp luật Trình bày về các biện pháp đấu tranh, phòng ngừa tình hình vi phạm pháp luật ở người chưa thành niên, tác giả cũng đi từ các yếu tố đó.
2.4.2.1 Các biện pháp đấu tranh, phòng ngừa chung Đối với các biện pháp đấu tranh, phòng ngừa chung, trước hết phải kể đến các biện pháp phát triển kinh tế nhằm nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân tạo ra các tiềm lực vật chất phục vụ cho cuộc đấu tranh, phòng chống người chưa thành niên vi phạm pháp luật.
Các biện pháp đổi mới chính trị của Đảng đã tác động tích cực đến ý thức chính trị của công dân, đặc biệt là thanh thiếu niên, giúp họ nhận thức rõ giá trị của chế độ XHCN Điều này không chỉ góp phần ổn định chính trị mà còn tạo cơ hội cho sự ổn định xã hội và phát triển kinh tế.
Bộ Giáo dục - Đào tạo và Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh có trách nhiệm trực tiếp trong việc giáo dục văn hóa, đạo đức, pháp luật, trang bị kiến thức khoa học kỹ thuật, và xây dựng ý thức trách nhiệm, nghĩa vụ công dân cho thanh thiếu niên Công tác này cần được thực hiện thường xuyên, hệ thống và phối hợp chặt chẽ với gia đình, nhà trường để theo dõi và giáo dục các em một cách hiệu quả.
Các biện pháp phát triển thông tin văn hóa, thể dục, thể thao đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao đời sống tinh thần cho thế hệ trẻ Việc xây dựng đa dạng các loại hình câu lạc bộ văn hóa và các cơ sở thể thao, vui chơi giải trí phù hợp với sở thích của thanh thiếu niên sẽ giúp họ sử dụng thời gian rỗi một cách hiệu quả và bổ ích sau giờ học tập và làm việc.
2.4.2.2 Các biện pháp đấu tranh, phòng ngừa từ phía gia đình
* Mọi thành viên trong gia đình phải là những tấm gương sáng cho các em noi theo.
Quá trình hình thành thế giới quan của người chưa thành niên bắt đầu từ gia đình, nơi mà những mâu thuẫn và xung đột có thể ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển của trẻ Gia đình có nhiệm vụ quan trọng trong việc phòng ngừa vi phạm pháp luật ở người chưa thành niên bằng cách giải quyết những vấn đề nội bộ Công tác này không chỉ là trách nhiệm của xã hội mà còn phụ thuộc vào những quan điểm và thói quen của các thành viên lớn tuổi trong gia đình, vì những sai lầm của họ có thể trở thành tấm gương xấu cho trẻ Do đó, việc tạo ra môi trường gia đình tích cực, với các thành viên hỗ trợ nhau, là điều cần thiết để giúp trẻ phát triển nhân cách hoàn thiện và tránh xa hành vi vi phạm pháp luật.
“nhiễm độc” tới các em.
Gia đình đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển toàn diện của xã hội, đặc biệt trong việc hình thành nhân cách trẻ em từ ấu thơ Trong giai đoạn này, trẻ chưa có nhiều kinh nghiệm xã hội, nhưng sự giáo dục và ảnh hưởng tích cực từ gia đình sẽ giúp hình thành những phẩm chất tốt Những phẩm chất này chính là nền tảng cho sự phát triển lành mạnh của trẻ khi trưởng thành, đồng thời góp phần quan trọng vào công tác phòng ngừa tội phạm vị thành niên.
Gia đình có ảnh hưởng lớn đến việc hình thành nhân cách của trẻ, quyết định liệu chúng trở thành người có ích cho xã hội hay vi phạm pháp luật Nhiều bậc phụ huynh có con ngoan đều nhấn mạnh rằng việc giáo dục con cái cần dựa vào tấm gương sống của người lớn trong gia đình.
Để phòng ngừa hiệu quả tình trạng người chưa thành niên vi phạm pháp luật, gia đình cần sống hòa thuận và mẫu mực Vai trò của gia đình là rất quan trọng trong việc hình thành nhân cách đúng đắn cho trẻ, giúp các em biết lựa chọn hành xử hợp lý trong mọi tình huống, tuân thủ kỷ luật và pháp luật Bên cạnh đó, nhà nước cần có chính sách và biện pháp hỗ trợ gia đình, chú trọng đến sự phát triển của từng thành viên Đối với những gia đình có ảnh hưởng tiêu cực, cần áp dụng các biện pháp can thiệp, thậm chí là cách ly trẻ em khỏi môi trường không tốt để bảo vệ sự phát triển của các em.
* Tổ chức hoạt động và quản lý con cái
Hiếu động là đặc điểm tâm sinh lý của trẻ em vị thành niên, do đó, tổ chức hoạt động phù hợp là cần thiết Cha mẹ cần lên kế hoạch giáo dục cho từng giai đoạn, rèn luyện đức tính và thói quen tốt cho con cái, tránh phương pháp dạy "thấy đâu bảo đấy" Tại thành phố Vinh, nhiều gia đình đã áp dụng phương pháp giáo dục hiệu quả, trong đó cha mẹ sắp xếp công việc hợp lý và lập thời gian biểu cho con cái Việc theo dõi và quản lý dựa trên thời gian biểu giúp trẻ chăm ngoan, học giỏi, tôn trọng kỷ luật và người lao động.
Nghiên cứu về người chưa thành niên vi phạm pháp luật cho thấy 25% trong số họ có thời gian rỗi cả ngày, dẫn đến việc giao du với những người xấu và tham gia vào các hành vi gây rối trật tự công cộng Thời gian rỗi không được sử dụng hiệu quả đã hình thành nhiều mặt tiêu cực trong hành vi của các em Do đó, việc bố trí công việc hợp lý cho trẻ em trong gia đình không chỉ là biện pháp quản lý mà còn giúp các em rèn luyện kỹ năng lao động Thiếu sự rèn luyện trong lao động gia đình, trẻ em sẽ gặp khó khăn trong việc phát triển tại trường học và xã hội V.A Xukhômlinxki đã đúng khi nhấn mạnh rằng sự nhu nhược và lười biếng có thể dẫn đến việc trở thành một kẻ ăn bám khi trưởng thành.
Trong bối cảnh hiện nay, nhiều gia đình gặp khó khăn trong việc chăm sóc con cái do hạn chế về thời gian và điều kiện kinh tế Theo khảo sát, cán bộ công nhân viên chức chỉ có khoảng 3 giờ 30 phút (đối với nam) và 2 giờ (đối với nữ) mỗi ngày cho các hoạt động như ăn uống, giải trí và chăm sóc con cái Để quản lý và tổ chức hoạt động cho trẻ, cha mẹ cần linh hoạt biến gia đình thành lớp học thực sự, giáo dục trẻ về đạo đức, phẩm chất và thói quen tốt Họ cũng nên kết hợp chặt chẽ với nhà trường và các thành viên trong gia đình, hàng xóm để nắm bắt tình hình học tập của con Tuy nhiên, việc tổ chức hoạt động và kiểm tra cần tránh hai khuynh hướng: một là áp đặt công việc không phù hợp với độ tuổi, và hai là sắp xếp công việc chung chung, không cụ thể Những sai lầm này có thể dẫn đến kết quả giáo dục hạn chế và phản tác dụng trong việc quản lý con cái.
* Thuyết phục, động viên và khuyến khích con cái
KẾT LUẬN 71 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
Trẻ em là tương lai của đất nước, nhưng sự phát triển kinh tế thị trường tại Việt Nam đang gây ra những tác động tiêu cực đến trẻ em vị thành niên, khiến tình trạng vi phạm pháp luật trở thành mối lo ngại lớn Đặc điểm tâm sinh lý của người chưa thành niên còn non nớt, vì vậy việc xử lý họ khi vi phạm pháp luật cần hướng đến giáo dục, cải tạo và giúp đỡ để họ phát triển lành mạnh và trở thành công dân có ích Pháp luật Việt Nam đã quy định những điều khoản hợp lý dành riêng cho người chưa thành niên vi phạm, thể hiện chính sách pháp luật đúng đắn của Đảng và Nhà nước.
Trong thời gian gần đây, tình hình vi phạm pháp luật của trẻ em vị thành niên tại Thành phố Vinh – Tỉnh Nghệ An và trên toàn quốc đang diễn biến phức tạp, với số lượng vi phạm không giảm và tính chất ngày càng nghiêm trọng Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ gia đình, nhà trường và xã hội nơi các em sinh sống và học tập Để giảm thiểu tình trạng này, cần tăng cường các biện pháp phòng ngừa và đấu tranh chống vi phạm pháp luật đối với người chưa thành niên một cách cụ thể và hiệu quả Điều này không chỉ góp phần vào công cuộc phòng ngừa vi phạm pháp luật mà còn thúc đẩy sự phát triển của đất nước trở nên giàu mạnh và văn minh hơn.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1 Bộ luật Dân sự năm 2005, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
2 Bộ luật Hình sự Việt Nam năm 1999, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
3 Bộ luật Tố tụng hình sự Việt Nam năm 2003, Nxb Chính trị Quốc gia,
4 Vũ Ngọc Bình (1997), Tư pháp với người chưa thành niên và quyền trẻ em, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
5 Công an thành phố Vinh (2010), Báo cáo tổng kết tình hình vi phạm pháp luật của trẻ em vị thành niên trên địa bàn thành phố Vinh – tỉnh Nghệ
An từ năm 2000 đến năm 2010, Nghệ An.
6 Công ước của Liên hợp quốc về quyền trẻ em, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
7 Nguyễn Hoàng Hà (2002), Nghiên cứu pháp luật và cơ chế thực hiện tái hoà nhập người chưa thành niên về cộng đồng, Nxb Tư pháp, Hà Nội.
8 Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992, sửa đổi, bổ sung năm 2001, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2006.
9 Vũ Đức Khiển (1987), Phòng ngừa người chưa thành niên phạm tội, Nxb Pháp lý, Hà Nội.
10 Luật Hôn nhân và gia đình, Nxb Lao động, Hà Nội, 2006.
11 Nghị định 135/NĐ-CP ngày 17/11/2003 quy định chi tiết thi hành một số điều của Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính năm 2002, Nxb Chính trị
12 Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính năm 2002, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2006
13 Quy tắc tiêu chuẩn tối thiểu của Liên hợp quốc vế áp dụng pháp luật với người chưa thành niên, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2003
14 Trường cao đẳng kiểm sát Hà Nội (2002), Đào tạo kiểm sát viên làm việc với người chưa thành niên phạm tội, Nxb Tư pháp, Hà Nội.
15 Trường đại học Luật Hà Nội (2006), Giáo trình Lý luận chung Nhà nước và pháp luật, Nxb Tư pháp, Hà Nội.
16 Trường đại học Luật Hà Nội (2007), Giáo trình Luật Hành chính
Việt Nam, Nxb Tư pháp, Hà Nội.
17 Trường đại học Luật Hà Nội (2007), Giáo trình Luật Tố tụng Hành chính Việt Nam, Nxb Tư pháp, Hà Nội.
18 Trường đại học Luật Hà Nội (2008), Giáo trình Luật dân sự, Nxb
19 Trường đại học Luật Hà Nội (2008), Giáo trình Luật Tố tụng Hình sự Việt Nam, Nxb Tư pháp, Hà Nội.
20 Trường đại học Luật Hà Nội (2008), Giáo trình Luật hình sự Việt
Nam, Nxb Tư pháp, Hà Nội.
21 Trường cao đẳng kiểm sát Hà Nội (2005), Tập đề cương bài giảng tư pháp người chưa thành niên, Nxb Tư pháp, Hà Nội.
22 Từ điển pháp luật, Nxb Tư pháp, Hà Nội, 2006.
23 Đặng Thanh Xuân (2005), Đặc điểm tâm lý của người chưa thành niên và ảnh hưởng của nó tới hành vi làm trái pháp luật của các em, Nxb Tư pháp, Hà Nội.
