MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA UBND CẤP HUYỆN VÀ NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN XHCN
Một số vấn đề lý luận về tổ chức và hoạt động của UBND cấp huyện
1.1.1 Vị trí, đặc điểm của UBND cấp huyện trong hệ thống chính quyền địa phương
1.1.1.1 Vị trí của UBND cấp huyện trong hệ thống chính quyền địa phương
Nghiên cứu về tổ chức chính quyền địa phương cho thấy các quốc gia phân chia lãnh thổ thành các đơn vị hành chính để xây dựng mô hình quản lý V.I Lênin nhấn mạnh rằng đặc trưng đầu tiên của nhà nước là việc phân chia công dân theo đơn vị lãnh thổ Sự phân chia này phụ thuộc vào cấu trúc nhà nước, cộng đồng dân cư, địa lý, văn hóa và kinh tế Do đó, việc thiết lập các đơn vị hành chính không chỉ mang tính chất quản lý mà còn nhằm đảm bảo sự quản lý nhà nước thống nhất trên toàn quốc.
Trong cấu trúc nhà nước đơn nhất của Việt Nam hiện nay, chính quyền địa phương được phân chia thành ba cấp theo đơn vị hành chính lãnh thổ Các cấp này bao gồm hai loại chính: nông thôn và đô thị.
- Chính quyền cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (gọi chung là chính quyền cấp tỉnh);
- Chính quyền cấp huyện, thành phố trực thuộc tỉnh, quận và thị xã (gọi chung là chính quyền cấp huyện);
- Chính quyền xã, phường, thị trấn (gọi chung là chính quyền cấp xã).
Việc phân chia các cấp chính quyền địa phương là cơ sở quan trọng cho tổ chức và hoạt động của chính quyền, giúp quản lý hiệu quả các lĩnh vực đời sống xã hội Điều này không chỉ đảm bảo thực hiện quyền công dân như quyền bầu cử, ứng cử và tham gia quản lý nhà nước, mà còn khai thác tối đa lợi thế của từng cấp chính quyền dựa trên những đặc điểm riêng biệt của chúng.
Theo quy định của Hiến pháp và pháp luật hiện hành, chính quyền địa phương bao gồm Hội đồng nhân dân (HĐND) và Ủy ban nhân dân (UBND) ở mỗi cấp hành chính Việc phân cấp giữa các cơ quan chính quyền địa phương cần đảm bảo sự phù hợp với nhiệm vụ và khả năng của từng cấp, đồng thời duy trì sự bình đẳng và liên kết giữa các cấp chính quyền UBND cấp huyện đóng vai trò trung gian quan trọng trong việc liên kết này, với các nhiệm vụ và quyền hạn được quy định bởi pháp luật trong quản lý nhà nước tại địa phương.
HĐND cấp huyện được bầu ra nhằm thực hiện vai trò cơ quan chấp hành, là cơ quan hành chính nhà nước ở cấp huyện HĐND cấp huyện chịu trách nhiệm chấp hành Hiến pháp, các luật và văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên, cũng như các nghị quyết của chính mình.
UBND cấp huyện vừa là cơ quan chấp hành và hành chính, vừa là cơ quan nhà nước, thể hiện mối quan hệ giữa tính đại diện và thực thi quyền lực nhà nước Điều này phản ánh sự cân bằng giữa quyền uy và phục tùng trong quản lý hành chính Ngoài ra, UBND cấp huyện còn có mối quan hệ chặt chẽ với UBND cấp tỉnh, HĐND cấp huyện, các cơ quan chuyên môn của UBND cấp tỉnh, HĐND và UBND cấp xã, cùng với các tổ chức khác trong hệ thống chính trị tại địa phương.
1.1.1.2 Đặc điểm tổ chức và hoạt động của ủy ban nhân dân cấp huyện
UBND cấp huyện là một cơ cấu quan trọng trong hệ thống các cơ quan chính quyền địa phương, với những đặc điểm cơ bản liên quan đến tổ chức và hoạt động của nó.
- Tính tự chủ trong việc thực hiện quyền lực nhà nước
UBND cấp huyện có quyền tự chủ trong việc quyết định, tổ chức và thực hiện các hoạt động hàng ngày của địa phương, sử dụng các nguồn lực sẵn có để giải quyết những vấn đề riêng của mình.
- Tính chất phụ thuộc trong tổ chức quyền lực nhà nước
Hoạt động của UBND cấp huyện là thực hiện chức năng chấp hành trong hệ thống hành chính nhà nước địa phương, dưới sự chỉ đạo của Chính phủ UBND cấp huyện chịu sự lãnh đạo của cơ quan hành chính cấp trên và hoạt động trong khuôn khổ phân cấp theo quy định pháp luật Sự phân cấp này tạo điều kiện cho UBND cấp huyện thực hiện quyền tự chủ trong tổ chức và quản lý nhà nước tại địa phương.
- Việc xác lập chức năng, thẩm quyền của UBND cấp huyện dựa trên đặc thù, điều kiện của địa phương
UBND cấp huyện đóng vai trò quan trọng trong chính quyền địa phương, thực hiện chức năng đại diện và giải quyết các yêu cầu, nguyện vọng của người dân Cơ quan này quyết định và tổ chức thực hiện các công việc phục vụ lợi ích cộng đồng, trong phạm vi tự chủ của địa phương, đồng thời bảo vệ quyền lợi hợp pháp của công dân theo quy định của pháp luật.
1.1.2 Nhiệm vụ và quyền hạn của UBND cấp huyện
Theo Luật Tổ chức HĐND và UBND năm 2003, UBND cấp huyện được giao nhiệm vụ và quyền hạn cụ thể trong từng lĩnh vực quản lý nhà nước.
- Trong lĩnh vực kinh tế, UBND huyện thực hiện những nhiệm vụ, quyền hạn sau đây:
Xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm và trình HĐND cùng cấp phê duyệt, sau đó gửi UBND cấp tỉnh để được phê duyệt Đồng thời, tổ chức và kiểm tra việc thực hiện kế hoạch đã được thông qua.
Lập dự toán thu ngân sách nhà nước và ngân sách địa phương là nhiệm vụ quan trọng, bao gồm dự toán thu, chi ngân sách và phương án phân bổ ngân sách cấp mình Ngoài ra, cần thực hiện quyết toán ngân sách địa phương và lập dự toán điều chỉnh ngân sách khi cần thiết, trình HĐND quyết định và báo cáo UBND cùng cơ quan tài chính cấp trên.
Tổ chức thực hiện ngân sách địa phương và hướng dẫn, kiểm tra UBND xã, thị trấn trong việc xây dựng và thực hiện ngân sách Đồng thời, kiểm tra nghị quyết của HĐND xã, thị trấn về việc thực hiện ngân sách địa phương theo quy định của pháp luật.
- Trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, thủy lợi và đất đai, UBND huyện thực hiện những nhiệm vụ, quyền hạn sau đây:
Xây dựng và trình Hội đồng Nhân dân cấp tỉnh thông qua các chương trình khuyến khích phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp và ngư nghiệp tại địa phương, đồng thời tổ chức thực hiện hiệu quả các chương trình này.
Một số vấn đề lý luận về nhà nước pháp quyền XHCN
1.2.1.Khái niệm nhà nước pháp quyền và nhà nước pháp quyền XHCN 1.2.1.1 Khái niệm nhà nước pháp quyền
Nhà nước pháp quyền là một thành tựu quan trọng trong tổ chức và vận hành xã hội, với nguồn gốc ý tưởng từ lâu trong lịch sử nhân loại Các nhà khoa học chính trị, luật học, và xã hội học đã nghiên cứu khái niệm này từ nhiều góc độ khác nhau Dù được định nghĩa bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau, nhà nước pháp quyền có thể được hiểu là nhà nước thực thi quyền lực dựa trên pháp luật được ban hành theo thủ tục hiến định, nhằm bảo đảm quyền tự do, dân chủ và công lý cho nhân dân Do đó, một nhà nước pháp quyền cần phải chịu sự kiểm soát và chế ngự của pháp luật trong tất cả các hoạt động của mình.
Nhà nước pháp quyền không chỉ là một kiểu nhà nước mà còn là giá trị phổ biến, phản ánh trình độ phát triển dân chủ Nó được coi là phương thức tổ chức nền dân chủ và xã hội, với các giá trị thể hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, tùy thuộc vào lập trường chính trị và quan điểm học thuật Nhà nước pháp quyền là biểu hiện tập trung của chế độ dân chủ, trong đó dân chủ không chỉ là bản chất mà còn là điều kiện tiên quyết để xây dựng nhà nước pháp quyền Hệ thống này không chỉ tồn tại trong chế độ tư bản mà còn có thể được phát triển trong chế độ xã hội chủ nghĩa.
1.2.1.2 Khái niệm nhà nước Pháp quyền Xã hội chủ nghĩa
Nhà nước Pháp quyền XHCN hiện chưa có một định nghĩa rõ ràng và đầy đủ trong văn bản Hệ thống lý luận về xây dựng và phát triển Nhà nước này cũng chưa được phát triển một cách đồng bộ, toàn diện và khoa học.
Có thể tóm lược về Nhà nước pháp quyền XHCN như sau:
Quyền lực nhà nước được tổ chức một cách thống nhất, tuy nhiên, có sự phân công rõ ràng giữa các cơ quan nhà nước nhằm thực hiện các chức năng lập pháp, hành pháp và tư pháp.
Nhà nước điều hành đất nước và xã hội dựa trên pháp luật do Quốc hội ban hành, trong đó hiến pháp và các văn bản pháp luật phản ánh sự thể chế hóa các đường lối, quan điểm, chủ trương và chính sách của Đảng.
Hoạt động tư pháp, bao gồm đào tạo, quản lý và sử dụng cán bộ tư pháp, được Đảng lãnh đạo thông qua cấp ủy và ban cán sự đảng tại các cơ quan tư pháp, theo quy định của Đảng.
1.2.2 Nhà nước Pháp quyền Việt Nam Xã hội chủ nghĩa
1.2.2.1 Tính cấp thiết của việc xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN ở nước ta hiện nay
Trong bối cảnh đổi mới toàn diện tại Việt Nam, với nền kinh tế hàng hóa đa thành phần hoạt động theo cơ chế thị trường và sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa, vai trò của Nhà nước trong điều tiết vĩ mô trở nên hết sức quan trọng Do đó, việc xây dựng và củng cố Nhà nước pháp quyền - Nhà nước của dân, do dân và vì dân, như quy định trong Hiến pháp 1992, là một nhiệm vụ cấp bách và vô cùng quan trọng.
Quá trình đổi mới kinh tế - xã hội đang diễn ra mạnh mẽ, với nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần hoạt động theo cơ chế thị trường Sự thiết lập và củng cố quan hệ đa phương cùng với việc đa dạng hóa các quan hệ đối ngoại đang gia tăng Nhu cầu dân chủ hóa mọi mặt đời sống xã hội ngày càng cao, yêu cầu xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền Cần đổi mới từ cơ chế, pháp luật, chính sách đến mô hình tổ chức và phương thức hoạt động để phù hợp và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Xây dựng Nhà nước pháp quyền là yếu tố then chốt trong việc đổi mới hệ thống chính trị, có mối quan hệ chặt chẽ với việc chỉnh đốn Đảng và nâng cao chất lượng lãnh đạo của Đảng Việc đổi mới nội dung và phương thức lãnh đạo của Đảng sẽ tạo điều kiện thuận lợi để phát huy vai trò của Nhà nước pháp quyền Ngược lại, việc xây dựng Nhà nước pháp quyền và nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước cũng đồng nghĩa với việc nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng, giúp cho các chủ trương, đường lối của Đảng nhanh chóng được thực thi trong thực tiễn.
Xây dựng Nhà nước pháp quyền không phải là phủ nhận quá khứ hay bắt đầu lại từ đầu, mà là hoàn thiện dần dần Nhà nước pháp quyền, phát huy những thành tựu và ưu điểm trong hơn 50 năm qua, đồng thời khắc phục những khuyết điểm Điều này thể hiện sự kế thừa và áp dụng học thuyết Mác-Lênin cùng tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước và pháp luật trong bối cảnh mới, phục vụ cho công cuộc đổi mới Nhà nước pháp quyền thể hiện sự ngự trị của pháp luật trong đời sống xã hội và chính trị, phản ánh ý chí của nhân dân.
Công cuộc đổi mới đất nước hiện nay yêu cầu cải cách toàn diện hệ thống chính trị, đặc biệt là bộ máy Nhà nước Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII nhấn mạnh rằng cần tiếp tục cải cách bộ máy Nhà nước theo hướng phục vụ lợi ích của nhân dân, quản lý xã hội bằng pháp luật dưới sự lãnh đạo của Đảng Hệ thống cần hoạt động theo nguyên tắc tập trung dân chủ, đảm bảo sự thống nhất trong quyền lực nhưng phân công và phân cấp rõ ràng.
Xây dựng Nhà nước pháp quyền là một yếu tố quan trọng trong quá trình đổi mới hệ thống chính trị, có mối quan hệ chặt chẽ với việc đổi mới và chỉnh đốn Đảng Nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng và cải tiến nội dung, phương thức lãnh đạo sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của Nhà nước pháp quyền Đồng thời, việc xây dựng Nhà nước pháp quyền cũng góp phần nâng cao hiệu lực quản lý của Nhà nước, từ đó giúp các chủ trương, chính sách và cương lĩnh của Đảng được thực hiện hiệu quả trong thực tiễn.
1.2.2.2 Một số nguyên tắc cơ bản của việc xây dựng Nhà nước pháp quyền ở nước ta hiện nay:
Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam đã hình thành và phát triển qua quá trình đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng chủ nghĩa xã hội, trải qua nhiều thăng trầm Để đảm bảo thành công trong việc xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN, cần tuân thủ một số nguyên tắc cơ bản trong giai đoạn hiện tại và suốt quá trình phát triển.
Tất cả quyền lực Nhà nước thuộc về nhân dân, với khả năng thực hiện quyền lực này cả trực tiếp lẫn gián tiếp Nhân dân có quyền giám sát tối cao đối với các cơ quan Nhà nước trong việc thực thi quyền lực được giao phó, và quyền giám sát này được bảo đảm thông qua các cơ chế và công cụ pháp lý hiệu quả.
Pháp luật là yếu tố thiết yếu điều chỉnh các quan hệ cơ bản trong xã hội, không chỉ dựa vào đạo lý Nó tạo ra khuôn mẫu cho hành vi và quy tắc xử sự bắt buộc, đảm bảo an toàn cho hành vi của cá nhân và tổ chức Các thiết chế của Nhà nước cần hoạt động hiệu quả để thực thi pháp luật một cách nghiêm ngặt.
Sự cần thiết và mục tiêu của việc hoàn thiện tổ chức và hoạt động của
2.2.1 Sự cần thiết của việc hoàn thiện tổ chức và hoạt động của UBND huyện Sơn Dương
Huyện Sơn Dương, nằm ở phía nam tỉnh Tuyên Quang, có những điều kiện thuận lợi cho sự phát triển kinh tế nhờ vào các chính sách đổi mới của UBND huyện Trong những năm gần đây, huyện đã ghi nhận tốc độ tăng trưởng kinh tế rõ rệt, với cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tăng tỷ trọng các ngành thương mại, dịch vụ, du lịch và công nghiệp, đồng thời giảm tỷ trọng ngành nông nghiệp.
Kinh tế huyện Sơn Dương đang đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm chuyển dịch cơ cấu kinh tế công nghiệp chậm và năng lực sản xuất yếu Mặc dù sản lượng lương thực có tăng, nhưng vẫn chưa đạt chỉ tiêu do lúa vụ mùa bị ngập lụt và năng suất thấp Ngành công nghiệp khai khoáng, mặc dù có tiềm năng, nhưng gặp khó khăn do cơ sở vật chất lạc hậu và chính sách quản lý chưa hiệu quả, dẫn đến thất thoát tài nguyên Những vấn đề này chỉ ra sự chưa hiệu quả trong hoạt động của UBND huyện Sơn Dương, vì vậy việc cải cách tổ chức và hoạt động của UBND là cần thiết để phát huy tiềm năng kinh tế của huyện.
Việc hoàn thiện tổ chức hoạt động của UBND huyện Sơn Dương nhằm đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN là phù hợp với xu hướng chung của cả nước trong thời kỳ đổi mới Nhà nước pháp quyền XHCN đã trở thành khái niệm chính trị - pháp lý quan trọng, đóng vai trò nền tảng trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Sự cần thiết phải xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam đã được đề cập trong nhiều văn kiện của Đại hội Đảng, đặc biệt là trong Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ IX.
UBND huyện Sơn Dương đang đối mặt với nhiều hạn chế trong tổ chức và hoạt động, bao gồm trình độ của các thành viên và phân công trách nhiệm chưa rõ ràng, gây khó khăn cho việc triển khai đường lối của Đảng và Nhà nước Những vấn đề này không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển và hội nhập của địa phương mà còn tác động tiêu cực đến đời sống của nhân dân Do đó, cần thiết phải hoàn thiện tổ chức và hoạt động của UBND huyện Sơn Dương để phát huy thế mạnh địa phương, từ đó triển khai hiệu quả đường lối của Đảng và Nhà nước trong công cuộc xây dựng nhà nước xã hội chủ nghĩa, hướng tới một Nhà nước của dân, do dân và vì dân.
Sơn Dương là một địa phương miền núi đa dạng về dân tộc và văn hóa, do đó cần xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc vững mạnh Việc hoàn thiện tổ chức và hoạt động của UBND huyện là rất quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh nhạy cảm về vấn đề dân tộc và sự hiện diện của các đối tượng thù địch từ biên giới Điều này không chỉ củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước, mà còn thể hiện quyết tâm và đoàn kết dân tộc Qua đó, thực hiện các đường lối xây dựng đất nước, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của nhân dân, khẳng định con đường tiến lên chủ nghĩa xã hội trong tương lai.
2.2.2 Mục tiêu của việc hoàn thiện tổ chức và hoạt động của UBND huyện Sơn Dương
UBND huyện Sơn Dương đóng vai trò quan trọng trong việc truyền đạt các đường lối, chủ trương và chính sách của Đảng và Nhà nước đến các cơ quan hành chính cấp cơ sở.
UBND huyện Sơn Dương thực hiện chức năng quản lý nhà nước thống nhất trên toàn bộ lãnh thổ huyện, nhằm triển khai các văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên và các cơ quan có thẩm quyền Mục tiêu của việc hoàn thiện tổ chức và hoạt động của UBND huyện Sơn Dương là đạt được hiệu quả cao trong việc thực thi các nhiệm vụ và chính sách của nhà nước.
- Về tổ chức bộ máy hành chính
Mục tiêu chính là xây dựng một bộ máy hành chính tinh gọn và tổ chức hợp lý, đảm bảo các chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn phù hợp Bộ máy này sẽ hoạt động liên tục, tuân thủ kỷ cương và nằm trong khuôn khổ hiến pháp cũng như pháp luật.
Bộ máy hành chính cần tập trung phục vụ nhân dân, chịu sự giám sát của cộng đồng, phát huy hiệu quả sức mạnh của nhân dân, đồng thời đảm bảo công bằng và văn minh cho mọi người dân trên toàn quốc.
Để xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN, đội ngũ cán bộ công chức của UBND huyện Sơn Dương cần nâng cao chất lượng hoạt động thông qua việc quy định rõ ràng về chế độ công vụ, đào tạo và tuyển dụng Quản lý cán bộ công chức cần được thực hiện một cách nghiêm túc và hiệu quả hơn.
Mục tiêu xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN là hình thành đội ngũ cán bộ công chức trong sạch, vững mạnh và có năng lực Đánh giá cán bộ một cách công tâm, khách quan sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát huy dân chủ, từ đó thúc đẩy quá trình xây dựng nhà nước pháp quyền tại Việt Nam.
- Về hoạt động của uỷ ban nhân dân huyện Sơn Dương
Huyện ủy Sơn Dương đang thực hiện lãnh đạo toàn diện trên các lĩnh vực kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng, công tác xây dựng Đảng, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể Điều này nhằm thực hiện mục tiêu của Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XVIII đã đề ra.
Mục tiêu quy hoạch tổng thể kinh tế - xã hội huyện Sơn Dương đến năm 2015 là đạt tốc độ tăng trưởng bình quân 16 – 17% mỗi năm, với ngành công nghiệp – xây dựng tăng 17 – 19%, thương mại, dịch vụ 25%, và nông – lâm nghiệp 7 - 9% Đến năm 2020, huyện phấn đấu cơ cấu kinh tế nông lâm nghiệp, thủy sản chiếm 14%; công nghiệp – xây dựng chiếm 48%; thương mại, dịch vụ, du lịch chiếm 38% Giá trị sản xuất công nghiệp dự kiến đạt 5.000 tỷ đồng, thu hút 800 lao động mỗi năm Huyện sẽ xây dựng cụm công nghiệp Sơn Nam 90ha tại xã Sơn Nam, phát triển chế biến khoáng sản và sản xuất vật liệu xây dựng, cùng với các điểm công nghiệp gắn với nhà máy Xi măng Sơn Dương và xuất chè xuất khẩu Doanh thu từ thương mại, dịch vụ du lịch dự kiến đạt 1.500 tỷ đồng, với kế hoạch xây dựng trung tâm thương mại, siêu thị, và cải tạo 33 chợ hiện có, cũng như xây mới 2 chợ nông thôn và mở chợ đầu mối tại các khu vực trọng điểm.
2.3 Cơ cấu tổ chức và hoạt động của UBND huyện Sơn Dương
2.3.1 Cơ cấu, tổ chức Uỷ ban nhân dân huyện Sơn Dương
Chủ tịch UBND huyện Trần Văn Chiến là người đứng đầu, chịu trách nhiệm trực tiếp làm việc với Chủ tịch UBND tỉnh về tất cả các lĩnh vực công tác của huyện Trong những trường hợp đặc biệt, Chủ tịch có thể uỷ nhiệm cho Phó Chủ tịch UBND huyện đảm nhận nhiệm vụ này.
+ Phó chủ tịch UBND huyện, bao gồm:
Đồng chí Hà Quang Chúc giữ chức vụ Phó chủ tịch phụ trách khối kinh tế, bao gồm các lĩnh vực sản xuất nông lâm, công nghiệp, dịch vụ, giao thông, thuỷ lợi, xây dựng cơ bản, quản lý đất đai và các công tác khác theo phân công của chủ tịch UBND huyện Trong khi đó, đồng chí Lê Trí Dũng đảm nhiệm vị trí Phó chủ tịch phụ trách khối văn hoá - xã hội, bao gồm văn hoá, thông tin, thể thao, cùng với truyền thanh - truyền hình, cũng theo sự phân công của chủ tịch UBND huyện.
Đánh giá về tổ chức và hoạt động của UBND huyện Sơn Dương
Để thực hiện hiệu quả luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật của UBND, HĐND năm 2004, UBND huyện Sơn Dương đã ban hành quyết định số 451/2006/QĐ-UBND ngày 13/5/2006 và quyết định số 09/2009/QĐ-UBND ngày 12/3/2009, quy định về trình tự, thủ tục, soạn thảo, ban hành, kiểm tra, xử lý văn bản quy phạm pháp luật trên địa bàn huyện Việc thực hiện các quy định này đã giúp công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật của UBND trở nên nề nếp, đảm bảo tính thống nhất và chặt chẽ.
2 nguồn: Báo cáo thực hiện pháp luật về ban hành văn bản quy phạm pháp luật của UBND huyện Sơn Dương giai đoạn 2006 – 2011
2.4 Đánh giá tổ chức và hoạt động của ủy ban nhân dân huyện Sơn Dương
2.4.1 Những kết quả đạt được trong quá trình hoàn thiện tổ chức và hoạt động của UBND huyện Sơn Dương
Dưới sự lãnh đạo của huyện ủy và giám sát của HĐND huyện, cùng với sự chỉ đạo của UBND huyện, tình hình kinh tế - xã hội và an ninh - quốc phòng của huyện đã được đảm bảo, đời sống nhân dân cải thiện rõ rệt UBND huyện thực hiện chỉ đạo theo quy chế, bám sát chương trình công tác và nghị quyết của huyện ủy, đồng thời xây dựng kế hoạch công tác cụ thể hàng tháng và hàng tuần, xác định nhiệm vụ trọng tâm trong các lĩnh vực kinh tế Việc cải cách lề lối làm việc và phát huy dân chủ được chú trọng, đồng thời nâng cao trách nhiệm cá nhân của Chủ tịch, các Phó Chủ tịch và thành viên UBND huyện.
Với các giải pháp tích cực và kịp thời, UBND tỉnh cùng Huyện ủy và UBND huyện đã ban hành các văn bản chỉ đạo nhằm thực hiện hiệu quả nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời đảm bảo an ninh - quốc phòng Các cơ quan chuyên môn và UBND các xã, thị trấn cũng đã xây dựng và trình HĐND huyện ban hành nhiều nghị quyết tại các kỳ họp.
Công tác chỉ đạo điều hành của UBND huyện luôn thể hiện tinh thần đoàn kết và nguyên tắc tập trung dân chủ, đồng thời phát huy trí tuệ tập thể và vai trò lãnh đạo cá nhân Huyện duy trì chế độ họp định kỳ hàng tháng và quý để quyết định các vấn đề thuộc thẩm quyền Hoạt động chỉ đạo được tập trung vào các chương trình, đề án và dự án trọng điểm, kết hợp với việc tăng cường kiểm tra, nắm bắt tình hình thực tế, nhằm phát hiện và xử lý kịp thời các vướng mắc Điều này giúp các đơn vị và địa phương đạt được các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội một cách hiệu quả.
Kết quả đạt được cụ thể trên các lĩnh vực:
Phát triển nông lâm nghiệp
Tổng sản lượng lương thực của năm đạt 86.550 tấn, vượt 100,1% kế hoạch và bằng 98,7% so với năm 2010 Trong đó, sản lượng thóc đạt 70.789 tấn, tương ứng 104,2% kế hoạch, còn ngô đạt 15.761 tấn, đạt 84,9% kế hoạch Cụ thể, diện tích trồng lúa là 11.459 ha, đạt 103,8% kế hoạch và tăng 101,1% so với năm 2010; diện tích trồng ngô là 3.347,9 ha, đạt 84,5% kế hoạch và giảm 76,7% so với cùng kỳ năm 2010 Ngoài ra, một số loại cây hoa màu khác cũng ghi nhận kết quả tích cực.
Tổng diện tích trồng mía đạt 4.406,6ha, tương ứng với 106,2% kế hoạch, với năng suất ước đạt 48 tấn/ha và sản lượng đạt 211.597 tấn, đạt 92,7% kế hoạch Về cây chè, tổng diện tích hiện có là 1.514,6ha, trong đó diện tích chè cho sản phẩm là 1.435,89ha và diện tích chè kiến thiết cơ bản là 77,6ha Đối với lâm nghiệp, UBND huyện đã triển khai các biện pháp trồng rừng, đã trồng 2.752 ha rừng, đạt 90,8%, bao gồm 2.600 ha rừng trồng tập trung và 125 ha trồng cây phân tán.
Trong năm qua, đã tổ chức 137 cuộc tuyên truyền về Luật bảo vệ và phát triển rừng, thu hút hơn 10.559 người tham gia Có 4.467 hộ gia đình và 1.932 học sinh đã ký cam kết bảo vệ rừng và phòng chống cháy rừng Trong quá trình thực hiện, đã phát hiện 122 vụ vi phạm luật, trong đó xử lý 120 vụ, bao gồm 09 vụ hình sự Tuy nhiên, kết quả trồng rừng không đạt kế hoạch do sự phối hợp chưa đồng bộ giữa các Ban quản lý dự án cơ sở và UBND các xã, thị trấn trong việc rà soát và tổng hợp thực trạng diện tích đất trồng rừng.
Trên địa bàn huyện, hiện có tổng đàn trâu đạt 21.106 con, đàn bò 7.881 con và đàn gia cầm 997.000 con, trong đó đàn bò sữa có 733 con với sản lượng 2.570 tấn Năm 2011, huyện đã phải đối mặt với đại dịch lở mồm long móng tại 31 xã, ảnh hưởng đến 4.309 con gia súc và 1.364 hộ gia đình UBND huyện đã phối hợp với các ngành chức năng để triển khai các biện pháp ngăn chặn dịch bệnh kịp thời và hỗ trợ các hộ gia đình có gia súc bị tiêu hủy theo quy định.
Chỉ đạo UBND các xã, thị trấn và các ban quản lý công trình thủy nông cần nắm vững tình hình thời tiết, khí hậu và nguồn nước để chủ động thực hiện các phương án phòng, chống hạn hán, đảm bảo sản xuất Cần kiện toàn ban chỉ huy phòng chống lụt bão tìm kiếm cứu nạn và xây dựng phương án phòng chống lũ lụt Đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc sử dụng và thanh quyết toán nguồn cấp bù thủy lợi phí của các ban quản lý công trình thủy nông, đảm bảo tuân thủ đúng luật ngân sách và các văn bản hướng dẫn của trung ương tỉnh.
Xây dựng nông thôn mới là một chương trình quan trọng, trong đó tổ chức các hội nghị để đánh giá tiến độ thực hiện là rất cần thiết Các hội nghị này không chỉ đánh giá kết quả thực hiện nghị quyết chương trình tại xã điểm Đại Phú mà còn rút ra kinh nghiệm để triển khai hiệu quả cho các xã còn lại trong huyện.
Gía trị sản xuất công nghiệp đạt 468,1 tỷ đồng đạt 106 ,2%KH tỉnh giao, 86%KH huyện giao.
Năm qua, sản lượng điện thương phẩm đạt 96,4 triệu KWh, trong khi đường kính trắng sản xuất được 26.000 tấn Ngoài ra, bột Barits nghiền đạt 67.222 tấn, bột Fenspat nghiền đạt 290.220 tấn, và chè chế biến các loại đạt 2.840 tấn Lượng nước máy tiêu thụ lên tới 540.000 m³, cùng với sản xuất gạch chỉ đạt 24 triệu viên.
- Lĩnh vực xây dựng, giao thông vận tải:
Xây dựng kết cấu hạ tầng đã có nhiều chuyển biến tích cực với hơn 100 công trình được thực hiện Các cơ quan chuyên môn và UBND các xã, thị trấn đã kịp thời giải quyết các tồn tại trong đầu tư xây dựng cơ bản Theo Nghị quyết 11/NQ-CP của Chính phủ, 06 công trình đã tạm ngừng thi công, đồng thời 8 công trình trọng điểm đang được triển khai các thủ tục chuẩn bị đầu tư.
Tiến hành khảo sát và quy hoạch các khu dân cư nhằm mục đích bán đấu giá quyền sử dụng đất trên địa bàn Đồng thời, chỉ đạo các cơ quan chuyên môn hoàn thiện thủ tục và hồ sơ cần thiết để thực hiện việc bán đấu giá quyền sử dụng đất tại các khu vực đã đáp ứng đủ điều kiện.
Các cơ quan chuyên môn huyện đang hoàn thiện thủ tục và hồ sơ trình UBND tỉnh phê duyệt chủ trương đầu tư cho 05 công trình quan trọng, bao gồm điều chỉnh quy hoạch cụm công nghiệp Sơn Nam thành khu công nghiệp Sơn Nam, xây dựng bãi chứa rác thải và nghĩa trang nhân dân huyện lỵ Sơn Dương, Trung tâm thanh thiếu niên huyện Sơn Dương, trung tâm chính trị huyện Sơn Dương, và điều chỉnh quy hoạch huyện lỵ Sơn Dương Hiện tại, các đơn vị tư vấn đang phối hợp với các cơ quan chuyên môn để hoàn thiện thiết kế và quy hoạch, đồng thời xin ý kiến từ các ngành chuyên môn của tỉnh theo quy định.
Trong quá trình bê tông hóa đường giao thông nông thôn, huyện đã hoàn thành 218 km, đạt 123% kế hoạch Huyện cũng đã chỉ đạo đôn đốc để đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình giao thông và xây dựng Đồng thời, công tác giáo dục pháp luật về an toàn giao thông cũng được thực hiện hiệu quả.
Quan điểm về hoàn thiện tổ chức và hoạt động của UBND huyện Sơn Dương trước yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN
Đổi mới tổ chức và hoạt động của UBND cấp huyện cần phải liên kết chặt chẽ với yêu cầu cải cách tổ chức bộ máy nhà nước, cải cách hành chính, và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa vì lợi ích của nhân dân.
Tổ chức và hoạt động của UBND huyện Sơn Dương hiện nay vẫn tồn tại nhiều bất cập, không đáp ứng được yêu cầu của công cuộc đổi mới Tình trạng tham nhũng, quan liêu và hành dân vẫn là vấn đề nhức nhối trong cộng đồng, ảnh hưởng đến hiệu lực và hiệu quả của nền hành chính.
Trong bài khóa luận này, tôi sẽ trình bày một số quan điểm về việc đổi mới tổ chức và hoạt động của Ủy ban Nhân dân huyện Sơn Dương.
3.1.1 Hoàn thiện tổ chức và hoạt động của UBND huyện phải gắn với sự đổi mới và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, phát huy dân chủ, tăng cường pháp chế
Đảng Cộng sản Việt Nam thực hiện vai trò lãnh đạo thông qua Nhà nước, với bộ máy nhà nước là hệ thống các cơ quan thực hiện đường lối của Đảng được thể chế hóa bằng pháp luật Do đó, việc hoàn thiện tổ chức và hoạt động của UBND huyện Sơn Dương cần tập trung vào việc nâng cao hiệu lực và hiệu quả của nền hành chính nhà nước Điều này phải diễn ra dưới sự lãnh đạo của Đảng, yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền, phát huy tính tự chủ của địa phương và tôn trọng pháp luật.
3.1.2 Việc hoàn thiện tổ chức và hoạt động của UBND huyện Sơn Dương phải đáp ứng yêu cầu quản lý xó hội, phự hợp với thực tế của UBND huyện
Sự thay đổi trong đời sống xã hội yêu cầu các cơ quan hành chính, đặc biệt là UBND cấp huyện, cần đổi mới và điều chỉnh để thích ứng với quản lý nhà nước và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội Việc hoàn thiện tổ chức và hoạt động của UBND huyện Sơn Dương cần dựa trên điều kiện phát triển kinh tế xã hội và đặc thù địa phương, cùng khả năng thực tế tại từng nơi Cần phải phù hợp với xu hướng và yêu cầu mới trong quản lý nhà nước cấp huyện, tránh đặt ra tiêu chuẩn và kế hoạch không thực tế, nhằm đảm bảo hiệu quả quản lý theo từng ngành, lĩnh vực, đồng thời đổi mới đồng bộ ba yếu tố chính: đội ngũ cán bộ, công chức; tổ chức bộ máy và thể chế hành chính.
3.1.3 hoàn thiện tổ chức và hoạt động của UBND huyện Sơn Dương phải nâng cao vai trò và trách nhiệm của UBND huyện, tăng cường hiệu quả giám sát của Hội đồng nhân dân huyện Sơn Dương và các cơ quan nhà nước cấp trên
UBND huyện Sơn Dương cần thể hiện vai trò chủ đạo trong việc thực hiện chức năng chấp hành và điều hành, nhằm nâng cao ý thức pháp luật trong cộng đồng dân cư Việc tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật sẽ giúp người dân nhận thức rõ quyền và nghĩa vụ của mình, đồng thời yêu cầu cán bộ, công chức không ngừng nâng cao trình độ để đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước Hơn nữa, tổ chức và hoạt động của UBND huyện cần gắn với sự đổi mới của các cơ quan nhà nước khác, đặc biệt là HĐND, nhằm nâng cao phối hợp và giám sát việc thi hành chính sách, pháp luật Thực tế cho thấy nhiều quyết định tại địa phương được đưa ra qua tập thể, nhưng việc này cũng làm giảm tính chủ động và trách nhiệm cá nhân của người đứng đầu UBND, do đó cần cải thiện quy trình quyết định để đảm bảo hiệu quả hơn trong quản lý hành chính.
3.1.4 Hoàn thiện tổ chức và hoạt động của ủy ban nhân dân huyện Sơn Dương cần được xác định là một nhiệm vụ trọng tâm trong tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương
Trong những năm qua, cải cách hành chính chủ yếu tập trung vào các thiết chế ở trung ương và tỉnh, trong khi cấp huyện chưa được chú ý đúng mức Luật tổ chức HĐND và UBND năm 2003 cùng với Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2004 đã nâng cao vai trò của chính quyền địa phương, nhằm đảm bảo sự tương thích với cải cách ở cấp trên Tuy nhiên, việc triển khai các văn bản pháp luật và chính sách của Đảng và Nhà nước còn thiếu đồng bộ và hiệu quả Các cơ quan trung ương thường chỉ chú trọng vào tập huấn và chỉ đạo, trong khi chính quyền huyện đóng vai trò quan trọng trong việc triển khai thực tế Cấp huyện, giống như cấp tỉnh và xã, là chủ thể quản lý nhà nước trong đơn vị hành chính cụ thể, với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được phân quyền rõ ràng Do đó, việc tập trung đổi mới tại UBND cấp huyện sẽ tạo nền tảng cho việc nâng cao khả năng tự chủ của cả cấp tỉnh và cấp xã trong thực thi nhiệm vụ được giao.
3.2 Một số giải pháp đổi mới tổ chức và hoạt động của ủy ban nhân dân huyện Sơn Dương
3.2.1 Hoàn thiện pháp luật về tổ chức và hoạt động của ủy ban nhân dân huyện
Hoàn thiện hệ thống pháp luật là yêu cầu hàng đầu trong việc xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN, dựa trên sự đa dạng của UBND cấp huyện trên toàn quốc và trình độ phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa Cần thiết phải xây dựng các luật về chính quyền địa phương, bao gồm Luật về chính quyền cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã Luật về chính quyền cấp huyện cần quy định rõ ràng về cơ cấu tổ chức, hoạt động của chính quyền, mối quan hệ trong hệ thống chính trị cùng với nhiệm vụ và quyền hạn tương ứng Những quy định này sẽ nâng cao giá trị pháp lý của các văn bản hiện hành, đồng thời tăng cường tính tự chủ, tự quyết và trách nhiệm của UBND cấp huyện đối với địa phương.
3.2.2 Tăng cường giám sát hoạt động của ủy ban nhân dân cấp huyện
Hiến pháp 1992 (sửa đổi, bổ sung năm 2001) và Luật tổ chức HĐND và UBND năm 2003 đã xác định rõ vai trò và trách nhiệm của UBND cấp huyện trong mối quan hệ với chính quyền cấp tỉnh, HĐND cấp huyện và chính quyền cấp xã, đồng thời nhấn mạnh trách nhiệm giám sát của các cơ quan liên quan đối với UBND cấp huyện Tuy nhiên, HĐND huyện Sơn Dương hiện nay vẫn chưa phát huy hết vai trò giám sát do phương thức tổ chức, thiếu thông tin cập nhật, điều kiện hoạt động và trình độ kỹ năng của đại biểu Do đó, nâng cao chất lượng hoạt động và giám sát của HĐND huyện Sơn Dương là giải pháp quan trọng để đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN trong tương lai.
3.2.3 Nâng cao chất lượng hoạt động của đội ngũ cán bộ, công chức ủy ban nhân dân huyện Sơn Dương Đội ngũ cán bộ, công chức của UBND huyện là những người thực thi nhiệm vụ quản lý hành chính nhà nước hàng ngày trên địa bàn huyện,tiếp nhận, xử lý và đề xuất những vấn đề phát sinh trong quản lý nhà nước.
Việc nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và ý thức pháp luật cho đội ngũ cán bộ, công chức UBND huyện là yếu tố quyết định trong việc đổi mới tổ chức và nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước Đây là giải pháp cơ bản để xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN hiện nay, vì cán bộ, công chức đóng vai trò quan trọng trong việc thực thi pháp luật và quản lý các lĩnh vực của đời sống xã hội.
