1 ĐẠI HỌC KỸ THUẬT COÂNG NGHEÄ TP. HCM KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH ---------- HOÀN THIỆN CÔNG TÁC GIAO NHẬN HÀNG HÓA XUẤT NHẬP KHẨU BẰNG ĐƯỜNG HÀNG KHÔNG TẠI VOSA SÀI GÕN KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP NGÀNH QUẢN TRỊ KINH DOANH GVHD: Ths. Phan Thị Mỹ Hạnh SVTH: Lê Thị Thanh Quyên MSSV: 08B4010060 TP.HCM, 2010 iv CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phuùc --------- NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN Họ và tên sinh viên : Lê Thị Thanh Quyên MSSV : 08B4010060 Khoa : 08HQT 1. Lời nhận xét . . . . . 2. Kết quả thực hiện khóa luận theo đề tài . . . . . 3. Nhận xét chung . . . . . . . Giáo viên hướng dẫn THS. PHAN THỊ MỸ HẠNH Hoàn thiện công tác giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu bằng đường hàng không tại VOSA SVTH: LÊ THỊ THANH QUYÊN 1 GVHD: Ths. PHAN THỊ MỸ HẠNH LỜI MỞ ĐẦU   1. Lý do chọn đề tài. Thƣơng mại và vận tải là hai lĩnh vực có mối quan hệ khắng khít và tƣơng hỗ lẫn nhau. Vận tải đẩy nhanh q trình trao đổi giao lƣu hàng hố giữa các khu vực và trên phạm vi thế giới còn thƣơng mại là điều kiện để vận tải ra đời phát triển. Trong những năm gần đây với chính sách mở cửa và đổi mới kinh tế, cùng với các ngành kinh tế khác, ngành vận tải nói chung và vận tải hàng khơng nói riêng đã có những bƣớc tiến nhảy vọt. Mạng lƣới vận tải hàng khơng nội địa đƣợc phủ kín, nhiều đƣờng bay quốc tế đƣợc mở rộng và nâng cấp. Nhờ đó khối lƣợng hàng hố xuất nhập khẩu bằng đƣờng khơng đã tăng lên đáng kể, kim ngạch bn bán giữa Việt Nam và các nƣớc ngày càng tăng nhanh, thị trƣờng đƣợc mở rộng, thƣơng mại quốc tế ngày càng phát triển. Là một trong những Cơng ty có uy tín trong lĩnh vực giao nhận hàng hố xuất nhập khẩu bằng đƣờng khơng, cơng ty đang từng bƣớc củng cố và phát triển hoạt động kinh doanh của mình để có thể đáp ứng tốt nhất những u cầu của khách hàng, cạnh tranh để tồn tại, đứng vững trong nền kinh tế thị trƣờng và góp phần phục vụ cho hoạt động kinh tế đối ngoại của đất nƣớc. Nhận thức đƣợc tầm quan trọng của hoạt động giao nhận bằng đƣờng hàng khơng đối với sự phát triển của nền kinh tế đất nƣớc nói chung và ở VOSA nói riêng, qua một thời gian trực tiếp tìm hiểu hoạt động kinh doanh nghiệp vụ giao nhận hàng khơng ở VOSA, em đã chọn đề tài: "Hồn thiện cơng tác giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu bằng đường hàng khơng tại VOSA SAIGON" 2. Mục tiêu đề tài - Mục đích nghiên cứu của đề tài là nhằm phân tích hoạt động kinh doanh, các biện pháp phát triển giao nhận hàng xuất nhập khẩu bằng đƣờng hàng khơng nhằm làm nổi rõ tầm quan trọng của nó đối với sự phát triển thƣơng mại quốc tế của Việt Nam nói riêng và sự phát triển của nền kinh tế quốc dân nói chung. Hoàn thiện công tác giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu bằng đường hàng không tại VOSA SVTH: LÊ THỊ THANH QUYÊN 2 GVHD: Ths. PHAN THỊ MỸ HẠNH 3. Phƣơng pháp nghiên cứu - Dùng phƣơng pháp phỏng vấn trực tiếp, thu thập thơng tin, tra cứu số liệu, tài liệu và tham gia vào q trình làm việc tại cơng ty 4. Phạm vi nghiên cứu . - Phạm vi nghiên cứu của đề tài giới hạn trong việc nghiên cứu tình hình kinh doanh dịch vụ giao nhận bằng hàng khơng trong khoảng thời gian từ năm 2007, 2008, 2009 5. Giới thiệu kết cấu chun đề : Đề tài chia làm 3 phần: CHƢƠNG I: Cơ sở lý luận về việc giao nhận hàng hóa bằng đƣờng hàng khơng. CHƢƠNG II: Thực trạng hoạt động dịch vụ giao nhận hàng hóa bằng đƣờng hàng khơng tại Vosa Saigon CHƢƠNG III: Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng cơng tác giao nhận hàng hóa Xuất nhập khẩu bằng đƣờng hàng khơng tại Vosa Saigon Hoàn thiện công tác giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu bằng đường hàng không tại VOSA SVTH: LÊ THỊ THANH QUYÊN 3 GVHD: Ths. PHAN THỊ MỸ HẠNH CHƢƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ GIAO NHẬN HÀNG HĨA BẰNG ĐƢỜNG HÀNG KHƠNG 1.1. Khái qt về giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu bằng đƣờng hàng khơng 1.1.1 Khái niệm về giao nhận và vai trò của giao nhận trong thƣơng mại 1.1.1.1 Khái niệm về giao nhận Dịch vụ giao nhận hàng hố là hành vi thƣơng mại, theo đó ngƣời làm dịch vụ giao nhận hàng hố nhận hàng từ ngƣời gửi, tổ chức vận chuyển , lƣu kho, lƣu bãi, làm các thủ tục giấy tờ và các dịch vụ khác có liên quan để giao hàng cho ngƣời nhận theo sự uỷ thác của chủ hàng, của ngƣời vận tải hoặc ngƣời làm dịch vụ giao nhận khác ( gọi chung là khách hàng) - Điều 136 Luật Thƣơng mại ” . Trƣớc kia, việc giao nhận có thể do ngƣời gửi hàng ( nhà xuất khẩu), ngƣời nhận hàng (nhà nhập khẩu ) hay do ngƣời chun chở đảm nhiệm và tiến hành. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của bn bán quốc tế, phân cơng lao động quốc tế với mức độ và qui mơ chun mơn hố ngày càng cao, giao nhận cũng dần dần đƣợc chun mơn hóa, do các tổ chức, các nghiệp đồn giao nhận chun nghiệp tiến hành và giao nhận đã chính thức trở thành một ngành nghề. Nhƣ vậy, nói một cách ngắn gọn:” Dịch vụ giao nhận là một dịch vụ liên quan đến q trình vận tải nhằm tổ chức việc vận chuyển hàng hố từ nơi nhận hàng đến nơi giao hàng”. 1.1.1.2 Vai trò của giao nhận đối với sự phát triển của thƣơng mại Trong xu thế quốc tế hố đời sống xã hội hiện nay, cũng nhƣ là sự mở rộng giao lƣu hợp tác thƣơng mại giữa các nƣớc, đã khiến cho giao nhận ngày càng có vai trò quan trọng. Điều này đƣợc thể hiện ở : - Giao nhận giúp cho ngƣời chun chở đẩy nhanh tốc độ quay vòng của các phƣơng tiện vận tải, tận dụng đƣợc một cách tối đa và có hiệu quả dung tích và tải trọng của các phƣơng tiện vận tải, các cơng cụ vận tải, cũng nhƣ các phƣơng tiện hỗ trợ khác. - Giao nhận giúp giảm giá thành hàng hố xuất nhập khẩu. Hoàn thiện công tác giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu bằng đường hàng không tại VOSA SVTH: LÊ THỊ THANH QUYÊN 4 GVHD: Ths. PHAN THỊ MỸ HẠNH - Bên cạnh đó, giao nhận cũng giúp các nhà xuất nhập khẩu giảm bớt các chi phí khơng cần thiết nhƣ chi phí xây dựng kho tàng bến bãi của ngƣời giao nhận hay do ngƣời giao nhận th, giảm chi phí đào tạo nhân cơng. 1.1.2 Khái niệm về ngƣời giao nhận Đầu tiên ngƣời giao nhận là một đại lý hƣởng hoa hồng, thay mặt cho ngƣời nhập khẩu thực hiện những cơng việc nhƣ xếp dỡ hàng hóa, sắp xếp phƣơng tiện vận tải, thu tiền từ khách hàng Ngày nay, ngƣời giao nhận đóng một vai trò hết sức quan trọng trong giao nhận và vận tải hàng hóa xuất nhập khẩu. Ngƣời giao nhận làm các dịch vụ nhƣ: làm thủ tục hải quan, đặt chỗ, kê khai hải quan . với một lơ hàng. Có thể làm ln cả dịch vụ vận chuyển và phân phối Theo Liên đồn quốc tế các Hiệp hội giao nhận FIATA thì:” Ngƣời giao nhận là ngƣời lo toan để hàng hố đƣợc chun chở theo hợp đồng uỷ thác và hành động vì lợi ích của ngƣời uỷ thác mà bản thân anh ta khơng phải là ngƣời chun chở. Ngƣời giao nhận cũng đảm nhận thực hiện mọi cơng việc liên quan đến hợp đồng giao nhận nhƣ bảo quản, lƣu kho trung chuyển, làm thủ tục hải quan, kiểm hố … Ngƣời giao nhận phải có các nghiệp vụ chun mơn nhƣ: - Biết kết hợp nhiều phƣơng thức vận tải khác nhau - Biết vận dụng tối đa dung tích, trọng tải của các cơng cụ vận tải nhờ vào dịch vụ gom hàng - Biết kết hợp giữa vận tải-giao nhận-xuất nhập khẩu và liên hệ tốt với các tổ chức liên quan đến vận chuyển nhƣ: hải quan, đại lý hãng tàu, bảo hiểm, Ga , Cảng . - Ngƣời giao nhận còn tạo điều kiện cho ngƣời kinh doanh xuất nhập khẩu hoạt động có hiệu quả nhờ vào dịch vụ giao nhận của mình - Nhà xuất nhập khẩu có thể sử dụng kho bãi của ngƣời giao nhận hay của ngƣời giao nhận đi th từ đó giảm đƣợc chi phí kho bãi Hoàn thiện công tác giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu bằng đường hàng không tại VOSA SVTH: LÊ THỊ THANH QUYÊN 5 GVHD: Ths. PHAN THỊ MỸ HẠNH - Nhà xuất nhập khẩu giảm đƣợc chi phí quản lý hành chính, bộ mặt tổ chức đơn giản, có điều kiện tập trung vào kinh doanh xuất nhập khẩu 1.1.3 Phạm vi các dịch vụ giao nhận 1.1.3.1 Thay mặt ngƣời xuất nhập khẩu: Theo u cầu của khách hàng, ngƣời giao nhận sẽ: Chọn lộ trình, phƣơng thức vận tải và hãng vận chuyển thích hợp Lƣu cƣớc với ngƣời chun chở đã chọn Nhận hàng và cấp những chứng từ có liên quan đến việc nhận hàng Kiểm tra những điều khoản của thƣ tín dụng và những quy định của chính phủ áp dụng cho lơ hàng ở nƣớc xuất khẩu, nƣớc nhập khẩu, nƣớc q cảnh và chuẩn bị những chứng từ cần thiết Đón hàng Lƣu kho hàng hóa nếu cần Mua bảo hiểm hàng hóa nếu chủ hàng u cầu Vận chuyển hàng hóa đến cảng, làm thủ tục hải quan, các giấy tờ cần thiết có liên quan và giao cho chủ tàu Theo dõi q trình chun chở hàng hóa thơng qua liên lạc với ngƣời chun chở và đại lý giao nhận của mình ở nƣớc ngồi . 1.1.3.2 Thay mặt ngƣời nhập khẩu Theo dõi q trình chun chở hàng hóa khi hàng hóa nằm dƣới quyền định đoạt của ngƣời nhận hàng Nhận và kiểm tra tồn bộ chứng từ có liên quan đến việc chun chở hàng hóa Nhận hàng từ ngƣời chun chở và trả cƣớc phí nếu cần Làm thủ tục hải quan và trả thuế, phí, lệ phí cho các thủ tục có liên quan Lƣu kho q cảnh hàng hóa nếu cần Giao hàng cho ngƣời nhận hàng Hoàn thiện công tác giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu bằng đường hàng không tại VOSA SVTH: LÊ THỊ THANH QUYÊN 6 GVHD: Ths. PHAN THỊ MỸ HẠNH Giúp ngƣời nhận hàng giải quyết những khiếu nại nếu có Ngồi những dịch vụ trên, tùy thuộc vào u cầu của khách hàng, ngƣời giao nhận sẽ cung ứng các dịch vụ giao nhận đặc biệt nhƣ: dịch vụ gom hàng, hàng đi triễn lãm, tƣ vấn cho khách hàng về thị trƣờng tiềm năng, tình hình cạnh tranh . 1.1.3.3 Những dịch vụ khác Tùy theo u cầu của khách hàng, ngƣời giao nhận có thể làm những dịch vụ khác. Trong q trình chun chở, cả những dịch vụ đặc biệt nhƣ: gom hàng (tập hợp những lơ hàng lẻ lại), hàng cơng trình, cơng trình chìa khóa trao tay, cung cấp thiết bị, xƣởng… sẵn sàng vận hành)…vv. . Ngƣời giao nhận cũng có thể cung cấp cho khách hàng của mình về nhu cầu tiêu dùng, thị trƣờng mới, tình hình cạnh tranh, chiến lƣợc xuất khẩu, cung cấp những điều khoản thích hợp cần đƣa vào mua bán hợp đồng ngoại thƣơng. 1.1.4 Mối quan hệ của ngƣời giao nhận với các bên 1.1.4.1 Chính phủ và các nhà đƣơng cục khác Trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, đối với đƣờng hàng khơng, đƣờng thủy hay đƣờng bộ…thì tồn bộ quy trình đƣa hàng về đến cửa khẩu nhập xuất cũng nhƣ đƣa hàng ra tiêu thụ đều chịu sự quản lí của cơ quan quản lí nhà nƣớc. Trƣớc khi tiến hành nhập khẩu hoặc xuất khẩu hàng hóa, ngƣời giao nhận sẽ làm việc với Cơ quan Hải quan để khai báo hải quan, khai báo thơng tin về doanh nghiệp, hàng hóa xuất nhập khẩu, thuế… Khi đã hồn thành thủ tục khai báo hải quan với Cơ quan Hải quan, ngƣời giao nhận sẽ liên hệ với Cơ quan Cảng Vụ để làm thủ tục thơng quan, đƣa hàng về hay xuất hàng lên tàu biển, máy bay. Về thanh tốn, ngƣời giao nhận sẽ liên hệ với các Ngân hàng thƣơng mại để làm thủ tục thanh tốn cho/với khách hàng nƣớc ngồi. Hoàn thiện công tác giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu bằng đường hàng không tại VOSA SVTH: LÊ THỊ THANH QUYÊN 7 GVHD: Ths. PHAN THỊ MỸ HẠNH Đối với các chủng loại hàng hóa nhƣ thiết bị y tế, dƣợc phẩm, động thực vật… Ngƣời giao nhận sẽ liên hệ với Bộ y tế , Cục Thú Y …để xin giấy phép y tế, kiểm dịch động vật và thực vật Đối với hàng hóa xuất khẩu, ngƣời giao nhận sẽ liên hệ với Phòng Thƣơng Mại và Cơng Nghiệp Việt Nam (VCCI) để xin giấy chứng nhận xuất xứ. Ngồi ra, ngƣời giao nhận còn phải liên hệ với cơ quan kiểm sốt nhập khẩu nhƣ Bộ Cơng thƣơng để xin giấy phép nhập khẩu tự động, cơ quan cấp giấy phép vận tải để chun chở hàng hóa từ cảng về kho riêng lƣu giữ hàng 1.1.4.2 Các bên tƣ nhân. Sau khi đã thực hiện xong các thủ tục về Hải quan, ngƣời giao nhận còn phải liên hệ với các đối tƣợng sau để thực hiện những cơng việc tiếp theo thì mới có thể đƣa hàng ra tiêu thụ, cụ thể: + Liên hệ với ngƣời chun chở hay các đại lý khác nhƣ : - Chủ tàu/ máy bay (đóng các chi phí chun chở cần thiết ) - Ngƣời kinh doanh vận tải bộ, xe tải, xe container - Ngƣời kinh doanh vận tải nội thủy về mặt sắp xếp lịch trình vận chuyển và lƣu cƣớc (dùng cho vận tải các loại hàng trên đƣờng sơng). + Liên hệ với ngƣời cho th kho để lƣu giữ hàng hố. + Liên hệ với ngƣời bảo hiểm để bảo hiểm hàng hố trong q trình chun chở + Liên hệ với tổ chức đóng gói bao bì để đóng gói hàng hóa theo u cầu của khách hàng Hoàn thiện công tác giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu bằng đường hàng không tại VOSA SVTH: LÊ THỊ THANH QUYÊN 8 GVHD: Ths. PHAN THỊ MỸ HẠNH Mối quan hệ này có thể đƣợc mơ tả bởi sơ đồ sau : 1.2 Giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu chun chở bằng đƣờng hàng khơng 1.2.1 Các tổ chức quốc tế về giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu bằng đƣờng hàng khơng 1.2.1.1. Tổ chức hàng khơng dân dụng quốc tế (INternational Civil Aviation Organization - ICAO). Tổ chức trực thuộc Liên Hiệp Quốc, tổ chức đƣợc thành lập năm 1994. Là một tổ chức liên chính phủ, mục tiêu hoạt động của ICAO là thúc đẩy sự hợp tác của các nƣớc trong lĩnh vực hàng khơng dân dụng nhằm: Bảo đảm cho hàng khơng dân dụng quốc tế tăng trƣởng an tồn và trật tự trên tồn thế giới Tố tụng Ngƣời bảo hiểm hàng hố Chính phủ & các nhà đƣơng cục khác Các cơ quan cảng Cơ quan hải quan Cơ quan cấp giấy phép y tế, Cơ quan lãnh sự Ngƣời gửi/ ngƣời nhận Ngƣời giao nhận Ngƣời chun chở và các đại lý khác Chủ tàu Ngƣời KD vận tải bộ/đƣờng sắt/vận tải nội thủy Ngƣời giữ kho Người KD vận tải đường khơng T/chức đóng gói Đại lý Ngần hàng Ngƣời bảo hiểm trách nhiệm . cơng tác giao nhận hàng hóa Xuất nhập khẩu bằng đƣờng hàng khơng tại Vosa Saigon Hoàn thiện công tác giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu bằng đường hàng không. khác. - Giao nhận giúp giảm giá thành hàng hố xuất nhập khẩu. Hoàn thiện công tác giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu bằng đường hàng không tại VOSA SVTH: