Tính c ấ p thi ế t c ủa đề tài nghiên c ứ u
Bảo hiểm xã hội (BHXH) là một quyền cơ bản của con người, được công nhận toàn cầu như một hệ thống an sinh xã hội BHXH không chỉ phát triển cùng nền kinh tế mà còn bảo vệ những người yếu thế trong xã hội Nó đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ những cá nhân gặp khó khăn, góp phần ổn định và phát triển nền kinh tế thị trường.
Bảo hiểm xã hội (BHXH) là hệ thống tài chính nhằm bù đắp một phần thu nhập cho người lao động (NLĐ) khi họ gặp khó khăn do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, tàn tật, thất nghiệp, tuổi già hoặc tử tuất BHXH được xây dựng dựa trên sự đóng góp của các bên tham gia và được nhà nước bảo hộ theo pháp luật, nhằm đảm bảo an toàn đời sống cho NLĐ và gia đình họ, đồng thời góp phần vào sự ổn định của xã hội.
Chế độ tử tuất trong hệ thống bảo hiểm xã hội (BHXH) thể hiện rõ mục đích phi thương mại và được Nhà nước bảo hộ, góp phần đảm bảo đời sống cho người tham gia và hỗ trợ các đối tượng thụ hưởng một cách gián tiếp Chính sách BHXH không chỉ giúp ổn định cuộc sống mà còn cung cấp hỗ trợ chi phí mai táng và trợ cấp cho thân nhân của người tham gia Việc quy định chế độ tử tuất trong các chính sách BHXH phát huy những mặt tích cực, đảm bảo an sinh xã hội cho cộng đồng.
Theo báo cáo của BHXH Việt Nam, Hội nghị sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW đã cho thấy trung bình mỗi năm có 21,048 người nhận trợ cấp hàng tháng và 26,788 người nhận trợ cấp tuất một lần Luật BHXH năm 2014 đã quy định 8 Điều liên quan đến vấn đề này.
Luật BHXH 2014 đã điều chỉnh chế độ tử tuất theo các Điều 71, 80 và 81, khắc phục những hạn chế của Luật BHXH 2006, đồng thời phù hợp với yêu cầu của tình hình kinh tế hiện tại Tuy nhiên, trong bối cảnh phát triển xã hội, pháp luật hiện hành vẫn còn tồn tại một số bất cập, gây khó khăn trong quản lý nhà nước và việc đảm bảo quyền lợi cho những người đủ điều kiện hưởng chế độ.
Nghiên cứu về "Chế độ tử tuất trong Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014" mang lại ý nghĩa thực tiễn quan trọng, giúp làm rõ các lý luận và thực tiễn liên quan đến chế độ tử tuất, từ đó đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế - xã hội.
Tình hình nghiên cứu
Chế độ tử tuấtaluôn là một trong những chế độ quan trọng trongaLuật
Bảo hiểm xã hội (BHXH) của mỗi quốc gia là một phần quan trọng trong hệ thống BHXH, nhưng vẫn chưa được các nhà nghiên cứu chú trọng một cách toàn diện Một số công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài này đã được thực hiện, tuy nhiên, cần có thêm nhiều chuyên đề nghiên cứu khoa học để làm rõ hơn về các chế độ trong BHXH.
Nghiên cứu của tác giả Chu Văn Tùy về chế độ tử tuất tại thành phố Hà Nội đã được Hội đồng BHXH Việt Nam đánh giá, nhưng nội dung nghiên cứu hiện đã lạc hậu và không còn phù hợp với thực tiễn hiện nay.
Chế độ tử tuất đƣợcanghiên cứu nhƣ là một thành tốanằm trong hệ thống các chế độBHXH nhƣ:
- Cuốn sách “Pháp luật an sinhaxã hội – những vấn đề lý luận và thực tiễn” của Tiến sĩaNguyễn HiềniPhương;
- Luận văn thạc sĩ “Pháp luật về bảo hiển xã hộiabắt buộc và thực tiễn thực hiệnatrên địa bànitỉnh Phú Thọ” của tác giả Phạm Lan Hương;
- Luận văn thạc sĩ “Pháp luâtavề Bảo hiểm xã hội tự nguyện – thựcatrạng và giải pháp” của tác giả Dương Thảo Phương;
- Luận văn thạc sĩ “Phápaluật về bảo hiểm xã hội ở nước ta hiện nay” của thạc sĩ Nguyễn Thị Hà;
Nghiên cứu cho thấy, tại Việt Nam, đã có nhiều công trình nghiên cứu, luận án và bài viết về chế độ tử tuất liên quan đến bảo hiểm xã hội, làm rõ các nội dung cơ bản như khái niệm, đặc điểm và chính sách áp dụng Tuy nhiên, các cơ chế thi hành pháp luật về chế độ tử tuất vẫn chưa đầy đủ và rõ ràng Do đó, cần thiết phải có những nghiên cứu bổ sung để hoàn thiện hệ thống thi hành pháp luật liên quan đến chế độ tử tuất.
Chế độ tử tuất là một lĩnh vực chưa được nghiên cứu sâu, mặc dù đã có nhiều công trình chỉ ra thực trạng và giải pháp hoàn thiện pháp luật liên quan Tuy nhiên, các nghiên cứu hiện tại vẫn chưa phân tích đầy đủ về thực trạng thi hành pháp luật của chế độ này Do đó, việc nghiên cứu đề tài “Chế độ tử tuất trong Luật” là cần thiết để làm rõ các vấn đề còn tồn tại và đề xuất giải pháp cải thiện.
Bảo hiểm xãihội năm 2014” là cần thiết cả về lý luận và thực tiễn
Nghiên cứu chế độ tử tuất trong hệ thống pháp luật BHXH Việt Nam là cần thiết để đánh giá những ưu điểm và hạn chế của quy định pháp luật hiện hành Việc phân tích thực tiễn thực thi chế độ này sẽ giúp đưa ra các đề xuất nhằm hoàn thiện quy định và nâng cao hiệu quả áp dụng, đảm bảo tính độc đáo và không trùng lặp với các nghiên cứu trước đây.
Nghiên cứu lý luận về chế độ tử tuất và pháp luật liên quan, cùng với việc so sánh sự điều chỉnh của chế độ này ở một số quốc gia, nhằm rút ra bài học cho Việt Nam Bài viết phân tích và đánh giá thực trạng chế độ tử tuất hiện nay, từ đó đề xuất giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực hiện chế độ tử tuất trong Luật Bảo hiểm xã hội.
4 Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu a Đối tƣợng nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu quy định pháp luật về chế độ tử tuất trong BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện, đồng thời phân tích tình hình thực hiện pháp luật của chế độ này hiện nay Để thuận tiện trong việc sử dụng thuật ngữ, tác giả thống nhất gọi chung người tham gia BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện là “người lao động”.
Luận văn nghiên cứu các vấn đề lý luận liên quan đến chế độ tử tuất và đánh giá thực trạng quy định về chế độ này trong Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, cũng như tình hình thực hiện pháp luật về chế độ tử tuất tại Việt Nam.
Về thời gian: phạm vi nghiên cứu của luận văn đề cập từ thời điểm
Luật BHXH 2014 có hiệu lực thi hành
Luận văn này được xây dựng dựa trên phương pháp nghiên cứu lý luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử theo Chủ nghĩa Mác – Lenin, đồng thời áp dụng tư tưởng Hồ Chí Minh để phân tích và làm rõ các vấn đề liên quan.
Nhà nước và pháp luật, đặc biệt là chính sách an sinh xã hội, đóng vai trò quan trọng trong việc nghiên cứu chế độ tử tuất Chế độ này không chỉ là một phần của hệ thống an sinh xã hội mà còn là cơ sở để giải quyết các vấn đề liên quan đến quyền lợi của người lao động và gia đình họ.
Luận văn này áp dụng các phương pháp so sánh và đối chiếu để phân tích đường lối, chủ trương của Đảng và Nhà nước về an sinh xã hội, cùng với các quy định của pháp luật quốc tế trong công ước và khuyến nghị của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) Bên cạnh đó, bài viết cũng xem xét pháp luật về bảo hiểm xã hội (BHXH) của một số quốc gia trên thế giới nhằm làm rõ các quy định pháp luật liên quan đến chế độ tử tuất.
Luận văn áp dụng phương pháp phân tích, tổng hợp và so sánh, kết hợp lý luận với thực tiễn để đánh giá kết quả thực thi pháp luật về chế độ tử tuất tại Việt Nam, đồng thời chỉ ra những hạn chế và tồn tại trong quá trình này.
6 Tính mới và những đóng góp của đề tài
Luận văn này nghiên cứu, phân tích và đánh giá các quy định hiện hành về chế độ tử tuất trong luật BHXH năm 2014, chỉ ra những khó khăn và vướng mắc còn tồn tại Đồng thời, luận văn đưa ra kiến nghị sửa đổi, bổ sung những điểm chưa hợp lý nhằm hoàn thiện quy định pháp luật về chế độ tử tuất trong BHXH Kết quả nghiên cứu mang lại ý nghĩa quan trọng cả về lý luận và thực tiễn, với những đóng góp mới đáng chú ý.
Luận văn này phân tích và đánh giá một cách toàn diện thực trạng pháp luật về chế độ tử tuất tại Việt Nam, đồng thời chỉ ra những hạn chế còn tồn tại trong quá trình thực thi pháp luật liên quan đến vấn đề này.
Luật đề xuất sửa đổi và bổ sung một số quy định về chế độ tử tuất trong BHXH nhằm nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật tại Việt Nam Những thay đổi này sẽ tạo cơ sở vững chắc để đảm bảo thu nhập cho người lao động, đồng thời tăng cường lòng tin và cải thiện chất lượng đời sống của họ.
