Mục đích nghiên cứu
Dựa trên nghiên cứu lý luận và thực tiễn, bài viết đề xuất các giải pháp nhằm phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học (TTCM) tại các trường tiểu học huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An Những giải pháp này sẽ góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học của huyện.
Khách thể và đối tượng nghiên cứu
Vấn đề phát triển đội ngũ TTCM ở các trường TH
Giải pháp phát triển đội ngũ TTCM ở các trường TH huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An
Giả thuyết khoa học
Để phát triển đội ngũ TTCM tại các trường TH huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An, cần đề xuất các giải pháp đảm bảo tính khoa học và khả thi.
Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1 Nghiên cứu cơ sở lí luận của vấn đề phát triển đội ngũ TTCM ở các trường TH
5.2 Nghiên cứu cơ sở thực tiễn của vấn đề phát triển đội ngũ TTCM ở các trường TH huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An
5.3 Đề xuất các giải pháp phát triển đội ngũ TTCM ở các trường TH huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An
Phương pháp nghiên cứu
6 1 Các phương pháp nghiên cứu lý luận
Phương pháp phân tích và tổng hợp, phân loại, hệ thống hóa lí thuyết, mô hình hoá để thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu lí luận của đề tài
6.2 Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Sử dụng phương pháp điều tra, quan sát, phỏng vấn, tổng kết kinh nghiệm,… nhằm khảo sát, đánh giá thực trạng về vấn đề phát triển đội ngũ
TTCM ở các trường TH, đồng thời thu thập thêm những thông tin có liên quan đến vấn đề nghiên cứu
6.3 Phương pháp thống kê toán học
Nhằm xử lí kết quả nghiên cứu bằng thống kê toán học.
Dự kiến đóng góp của luận văn
Bài viết này nhằm khái quát lí luận về phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học (TTCM) tại các trường tiểu học, đồng thời đề xuất một số giải pháp cụ thể để nâng cao chất lượng đội ngũ TTCM ở huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An.
Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn chân thực về chất lượng đội ngũ giáo viên tiểu học (TTCM) tại các trường tiểu học ở huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An, đồng thời phân tích thực trạng công tác phát triển đội ngũ TTCM trong khu vực này Thông qua việc đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng giảng dạy, chúng tôi sẽ nêu bật những thách thức và cơ hội trong việc nâng cao năng lực của giáo viên, từ đó đề xuất các giải pháp hiệu quả nhằm cải thiện chất lượng giáo dục tại địa phương.
Cấu trúc của luận văn
Phần mở đầu; Phần nội dung: Gồm 3 chương
Chương 1 : Cơ sở lí luận của vấn đề phát triển đội ngũ TTCM ở các trường TH
Chương 2 : Thực trạng công tác phát triển đội ngũ TTCM ở các trường
TH huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An
Chương 3 : Một số giải pháp phát triển đội ngũ TTCM ở các trường TH huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An
- KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ- DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC 1.1 Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Một số khái niệm cơ bản 1 Tổ trưởng chuyên môn ở trường Tiểu học
1.2.1 Tổ trưởng chuyên môn ở trường tiểu học
1.2.1.1 Khái niệm về tổ trưởng chuyên môn
TTCM là giáo viên có phẩm chất chính trị, đạo đức và lối sống tốt, cùng với kiến thức và chuyên môn vững vàng Họ có tâm huyết với nghề và nhiệt tình trong công tác, đồng thời sở hữu năng lực và kinh nghiệm quản lý các hoạt động chuyên môn cũng như phối hợp với các tổ chức khác trong và ngoài nhà trường TTCM được hiệu trưởng bổ nhiệm và chịu sự quản lý, chỉ đạo của hiệu trưởng, đồng thời có trách nhiệm quản lý và điều hành mọi hoạt động của TCM mà mình phụ trách.
1.2.1.2 Khái niệm về tổ trưởng chuyên môn ở trường tiểu học
Hoạt động chuyên môn tại trường TH đóng vai trò quan trọng, trong đó TCM là tổ chức thực thi nhiệm vụ chuyên môn Vai trò của TTCM bao gồm quản lý hoạt động của giáo viên và khối lớp, đồng thời chịu trách nhiệm trước hiệu trưởng về chất lượng giảng dạy và kết quả học tập của học sinh trong tổ.
1.2.2 Đội ngũ tổ trưởng chuyên môn ở trường tiểu học
1.2.2.1 Khái niệm về đội ngũ
Theo từ điển Tiếng Việt, đội ngũ là “Tập hợp gồm một số đông người cùng chức năng hoặc nghề nghiệp, thành một lực lượng” [38]
Đội ngũ là một tập hợp đông người được tổ chức chặt chẽ trong một tổ chức, tuân theo các quy định và điều lệ Sự gắn bó này tạo nên sức mạnh để thực hiện các mục tiêu đã được xác định của tổ chức.
Theo Nguyễn Phúc Châu, đội ngũ được định nghĩa là tập hợp những người có cùng chức năng, nhiệm vụ hoặc nghề nghiệp, tạo thành lực lượng hoạt động trong một hệ thống tổ chức.
Đội ngũ được định nghĩa là một nhóm người có cùng chức năng, nhiệm vụ hoặc nghề nghiệp, gắn kết với nhau trong một tổ chức nhằm đạt được các mục tiêu chung của tổ chức đó.
1.2.2.2 Khái niệm về đội ngũ tổ trưởng chuyên môn ở trường tiểu học
Đội ngũ TTCM là tập hợp những cá nhân có phẩm chất chính trị, đạo đức và lối sống tốt, cùng với chuyên môn nghiệp vụ vững vàng Họ không chỉ tâm huyết và nhiệt tình trong công việc mà còn có khả năng và kinh nghiệm quản lý Đội ngũ này được HT bổ nhiệm và chịu trách nhiệm về việc quản lý, điều hành mọi hoạt động của TCM mà họ phụ trách.
1.2.3 Phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn ở trường tiểu học
Phát triển, theo nghĩa triết học, là quá trình biến đổi từ đơn giản đến phức tạp, từ thấp đến cao Theo phép Biện chứng duy vật, mọi sự vật và hiện tượng không chỉ gia tăng hay giảm thiểu về số lượng mà còn luôn biến đổi và chuyển hóa Sự phát triển diễn ra liên tục, với cái mới kế thừa cái cũ, tạo thành một quá trình tiến bộ không ngừng Nguyên nhân của sự phát triển nằm ở sự tác động qua lại của các mặt đối lập bên trong mỗi sự vật Hình thức phát triển diễn ra từ những biến đổi về lượng đến những thay đổi về chất và ngược lại Con đường phát triển không theo hướng thẳng hay vòng tròn mà theo hình xoáy ốc, dẫn đến sự tiến bộ từ từ, từ đơn giản đến phức tạp, từ thấp đến cao, từ kém hoàn thiện đến hoàn thiện hơn.
Kể từ những năm 1960, thuật ngữ "phát triển" đã trở nên phổ biến, thường được hiểu đơn giản là phát triển kinh tế Tuy nhiên, theo thời gian, khái niệm này đã được mở rộng và hiểu một cách toàn diện hơn, bao gồm nhiều yếu tố khác nhau.
Ngày nay, phát triển được hiểu là việc đạt được ba mục tiêu cơ bản: phát triển con người toàn diện, bảo vệ môi trường, và tạo ra hòa bình cùng ổn định chính trị.
Phát triển là quá trình chuyển hóa từ thấp đến cao, trong đó tiềm năng của cái thấp chứa đựng những khuynh hướng dẫn đến cái cao Đồng thời, cái cao chính là cái thấp đã trải qua sự phát triển Quá trình này không chỉ tạo ra sự hoàn thiện cho tự nhiên mà còn cho xã hội, đồng thời có thể hiện thực hóa hoặc thể hiện tiềm năng của các sự vật và hiện tượng.
Một số giải pháp phát triển là những tác động liên tục và có tổ chức từ chủ thể quản lý đến khách thể quản lý Những giải pháp này giúp nâng cao cả số lượng và chất lượng của khách thể quản lý, tạo ra sự hỗ trợ và bổ sung lẫn nhau, từ đó hình thành nên một mô hình phát triển bền vững.
1.2.3.2 Phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn ở trường tiểu học
Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường học, đặc biệt là đội ngũ giáo viên chủ nhiệm, là việc tạo ra một lực lượng quản lý đủ về số lượng và chất lượng Đội ngũ này cần có trình độ chuyên môn, được đào tạo theo quy định, có phẩm chất đạo đức và năng lực trong quản lý, dạy học và giáo dục học sinh Nhờ đó, đội ngũ sẽ thực hiện tốt các chức năng và nhiệm vụ quản lý được giao phó.
Phát triển đội ngũ TTCM trường học không chỉ cần chú trọng đến số lượng mà còn phải đảm bảo chất lượng, nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và nâng cao chất lượng giáo dục.
Phát triển đội ngũ TTCM là quá trình tổng hợp, bao gồm đào tạo, bồi dưỡng và nâng cao cả về số lượng lẫn chất lượng Mục tiêu là xây dựng cơ cấu hợp lý, đảm bảo hiệu quả và phù hợp với nhu cầu phát triển.
Phát triển đội ngũ TTCM tại trường TH là xây dựng một đội ngũ đủ số lượng và đồng bộ về cơ cấu, dựa trên đường lối giáo dục của Đảng, đồng thời ngày càng vững mạnh về chính trị, chuyên môn và nghiệp vụ Mục tiêu là đảm bảo đội ngũ này có khả năng thực hiện hiệu quả kế hoạch giáo dục và đào tạo.
Một số vấn đề về tổ trưởng chuyên môn ở trường Tiểu học 1 Vị trí, vai trò của tổ trưởng chuyên môn ở trường Tiểu học
Giải pháp, theo từ điển Tiếng Việt, được định nghĩa là phương pháp giải quyết một vấn đề cụ thể Điều này có nghĩa là giải pháp bao gồm các cách thức tác động nhằm thay đổi hệ thống, quá trình hoặc trạng thái nhất định để đạt được mục tiêu hoạt động Những giải pháp càng phù hợp và tối ưu sẽ giúp con người nhanh chóng giải quyết các vấn đề Tuy nhiên, để phát triển những giải pháp hiệu quả, cần phải dựa trên cơ sở lý luận và thực tiễn đáng tin cậy.
1.2.4.2 Giải pháp phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn ở trường
Giải pháp phát triển đội ngũ TTCM ở trường TH là việc áp dụng sáng tạo chức năng quản lý của HT để tác động đến TTCM và các yếu tố liên quan, nhằm nâng cao cả số lượng và chất lượng đội ngũ này Đây là sự tác động có ý thức và có mục đích của HT, nhằm phát huy tính chủ động và sáng tạo, khai thác tối đa năng lực và tiềm năng của đội ngũ TTCM, từ đó thực hiện hiệu quả mục tiêu giáo dục của nhà trường.
1.3 MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC
Tại điều 18, Chương II, Điều lệ trường Tiểu học quy định:
1 Tổ chuyên môn bao gồm giáo viên, viên chức làm công tác thư viện, thiết bị giáo dục Mỗi tổ có ít nhất 3 thành viên Tổ chuyên môn có tổ trưởng, nếu có từ 7 thành viên trở lên thì có một tổ phó
2 Nhiệm vụ của tổ chuyên môn: a) Xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ theo tuần, tháng, năm học nhằm thực hiện chương trình, kế hoạch dạy học và hoạt động giáo dục; b) Thực hiện bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, kiểm tra, đánh giá chất lượng, hiệu quả giảng dạy, giáo dục và quản lí sử dụng sách, thiết bị của các thành viên trong tổ theo kế hoạch của nhà trường; c) Tham gia đánh giá, xếp loại giáo viên theo quy định Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học và giới thiệu tổ trưởng, tổ phó
3 Tổ chuyên môn sinh hoạt định kì hai tuần một lần và các sinh hoạt khác khi có nhu cầu công việc [10]
Như vậy, dựa vào đây ta có thể thấy TTCM là một thành viên của
Tổ trưởng chuyên môn (TCM) đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối các thành viên trong tổ với Ban Giám hiệu, là người được tín nhiệm và có uy tín Vị trí này không chỉ giúp làm rõ chức năng, nhiệm vụ của TCM mà còn yêu cầu những phẩm chất chính trị và chuyên môn cần thiết cho đội ngũ giáo viên.
1.3.1 Vị trí, vai trò của tổ trưởng chuyên môn ở trường tiểu học
Trong bộ máy tổ chức của nhà trường, TTCM đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ Hiệu trưởng điều hành và tổ chức thực hiện kế hoạch cũng như các hoạt động của TCM TTCM là cầu nối giữa Hiệu trưởng và giáo viên, đồng thời tham mưu cho Hiệu trưởng trong việc phân công lao động sư phạm và sắp xếp đội ngũ giáo viên hợp lý để phát huy khả năng của họ Ngoài ra, TTCM còn trực tiếp theo dõi và đánh giá phẩm chất, năng lực của các thành viên trong tổ.
TTCM không chỉ là chỗ dựa đáng tin cậy về chuyên môn mà còn là trung tâm đoàn kết, tập hợp các thành viên trong tổ Điều này giúp xây dựng TCM thành một tập thể lao động tích cực, góp phần nâng cao hiệu quả công việc.
1.3.2 Chức năng, nhiệm vụ của tổ trưởng chuyên môn ở trường
TTCM có những nhiệm vụ chủ yếu sau:
- TTCM quản lí GV trong tổ, xây dựng TCM thành một tập thể vững mạnh:
TTCM có trách nhiệm quản lý giáo viên bộ môn trong tổ, tập trung vào việc quản lý hoạt động chuyên môn Họ cần tạo động lực và khuyến khích các thành viên trong tổ làm việc hăng hái, nhiệt tình, đồng thời tăng cường tích lũy kiến thức Ngoài ra, TTCM cũng phải tìm tòi các biện pháp để đầu tư phát triển kỹ năng sư phạm và chuyên môn cho giáo viên.
Để tối ưu hóa hiệu quả làm việc trong tổ, cần nắm rõ năng lực của từng giáo viên nhằm xây dựng kế hoạch bồi dưỡng, phân công công việc hợp lý Đồng thời, việc phát hiện và phát triển các nhân tố mới sẽ giúp hạn chế những điểm yếu và phát huy thế mạnh của tổ.
Người TTCM cần nắm vững hoàn cảnh và nhu cầu của từng giáo viên để áp dụng biện pháp quản lý phù hợp Điều này giúp tạo ra môi trường sư phạm đoàn kết, thân ái, đồng thời tăng cường khả năng hợp tác nhóm và xây dựng tinh thần đồng đội Việc thông cảm và chia sẻ trong tập thể sẽ nâng cao tinh thần học hỏi, hỗ trợ lẫn nhau trong công việc, từ đó giúp hoàn thành nhiệm vụ hiệu quả.
- TTCM quản lí việc xây dựng, triển khai kế hoạch chung của tổ và việc thực hiện nội dung, chương trình giảng dạy của GV
Nhiệm vụ chính là xây dựng và triển khai kế hoạch hoạt động chung của tổ, bao gồm các nội dung, yêu cầu và biện pháp thực hiện kế hoạch dạy học, các hoạt động giáo dục và công tác xây dựng đội ngũ.
TTCM có vai trò quan trọng trong việc hướng dẫn xây dựng và quản lý kế hoạch chuyên môn cho từng thành viên Đồng thời, TTCM cũng chịu trách nhiệm kiểm tra và đôn đốc các tổ viên thực hiện kế hoạch đã được đề ra một cách hiệu quả.
Dựa trên phân phối chương trình và chuẩn kiến thức, TTCM cần thực hiện biện pháp quản lý thường xuyên để giám sát việc thực hiện chương trình của giáo viên Điều này nhằm điều chỉnh tiến độ và khắc phục những thiếu sót trong quá trình triển khai nội dung chương trình.
TTCM cần quản lý và kiểm tra chặt chẽ hồ sơ chuyên môn, giờ giấc, nội dung giảng dạy, cũng như tình hình sử dụng phương tiện và đồ dùng dạy học của các thành viên trong tổ Việc này nhằm đảm bảo thực hiện thành công kế hoạch của tổ, nhóm và từng cá nhân đã đề ra.
- TTCM tổ chức thực hiện ứng dụng CNTT và đổi mới phương pháp dạy học của GV
- TTCM tổ chức thực hiện phong trào tự học, tự bồi dưỡng, nghiên cứu khoa học của GV
- TTCM tổ chức kiểm tra, đánh giá, xếp loại GV trong TCM
- TTCM xây dựng mối quan hệ với các tổ chức, đoàn thể trong và ngoài nhà trường
TTCM có trách nhiệm xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với BGH nhà trường và các TCM khác, cùng với các tổ chức, đoàn thể trong và ngoài nhà trường như Chi bộ Đảng, Công đoàn, Đoàn Thanh niên, Hội Khuyến học, Ban đại diện cha mẹ HS và chính quyền địa phương Mục tiêu là tạo điều kiện thuận lợi cho công tác chỉ đạo và thực hiện nhiệm vụ của tổ.
1.3.3 Yêu cầu về phẩm chất, năng lực của người tổ trưởng chuyên môn ở trường tiểu học
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN DIỄN CHÂU, TỈNH NGHỆ AN 2.1 Khái quát về điều kiện kinh tế - xã hội, giáo dục huyện Diễn Châu 2.1.1 Khái quát về đặc điểm kinh tế - xã hội Diễn Châu
Tình hình phát triển giáo dục Tiểu học huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An
Trong quá trình phát triển và hội nhập, giáo dục tiểu học (GDTH) huyện Diễn Châu đã có sự phát triển đáng kể về quy mô và chất lượng, với việc đa dạng hóa loại hình trường lớp và triển khai dạy học 2 buổi/ngày tại 100% các trường Hiện tại, huyện Diễn Châu có 41 trường tiểu học, đáp ứng tốt nhu cầu học tập của người dân địa phương, giúp phần lớn phụ huynh học sinh hài lòng với chất lượng giáo dục.
Huyện Diễn Châu chú trọng mục tiêu giáo dục toàn diện, không chỉ đảm bảo 9 môn học theo quy định của Bộ GD&ĐT mà còn tăng cường dạy tin học, ngoại ngữ và kỹ năng sống cho học sinh Để hội nhập với nền giáo dục quốc tế, huyện đã mở rộng dạy tiếng Anh theo chương trình 10 năm và duy trì dạy tin học tự chọn Từ năm học 2014 – 2015, 100% trường thực hiện dạy Tiếng Việt 1 theo chương trình công nghệ giáo dục của Giáo sư Hồ Ngọc Đại Huyện cũng chỉ đạo nhân rộng mô hình trường học mới, thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, chuyển từ trang bị kiến thức sang phát triển năng lực và phẩm chất người học, đồng thời kết hợp giáo dục nhà trường với giáo dục gia đình và xã hội.
Huyện Diễn Châu đã nỗ lực tạo sự công bằng trong giáo dục bằng cách ưu tiên đầu tư cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên cho các trường ở khu vực khó khăn, giúp học sinh tiếp cận điều kiện giáo dục tốt nhất Thực hiện chủ trương xã hội hóa giáo dục, các cấp ủy, chính quyền địa phương và các tổ chức đã tích cực ủng hộ giáo dục Mối quan hệ hợp tác giữa gia đình, nhà trường và xã hội ngày càng được củng cố Cơ sở vật chất được xây dựng theo hướng hiện đại hóa, xanh – sạch – đẹp, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục Từ đó, chất lượng giáo dục tiểu học đã có những chuyển biến tích cực, phục vụ cho nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương Các trường tiểu học huyện Diễn Châu cũng thực hiện tốt công tác tự đánh giá chất lượng, với 23/41 trường được công nhận cấp độ 3 trong năm học 2016-2017 và đang đăng ký đánh giá ngoài cho 4 trường.
Công tác xây dựng trường chuẩn quốc gia tại Diễn Châu đã đạt kết quả khả quan, với 40/41 trường đạt chuẩn tính đến tháng 01/2017 Trong số đó, có 22 trường đạt chuẩn Quốc gia mức độ 2, thể hiện sự phát triển mạnh mẽ của giáo dục tiểu học trong khu vực.
2017 có 02 trường đang xây dựng trường chuẩn quốc gia mức độ 2
Mạng lưới trường lớp được phân bố đồng đều giúp học sinh dễ dàng tiếp cận giáo dục và tăng cường tỷ lệ huy động học sinh ra lớp Tuy nhiên, nhiều trường có quy mô nhỏ và cơ sở vật chất còn thiếu thốn, thiếu phòng chức năng, sân chơi và bãi tập không đạt tiêu chuẩn, dẫn đến khó khăn trong việc đầu tư hiện đại hóa, dạy học và quản lý của hiệu trưởng Tình trạng này ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng giáo dục của huyện.
Bảng 2.5 Số lượng trường, lớp, HS cấp TH
Năm học Số trường Số lớp Số HS
Số HS học 2 buổi/ ngày
(Nguồn: Phòng GDĐT Huyện Diễn Châu )
Đội ngũ giáo viên tại huyện Diễn Châu có số lượng tương đối đầy đủ nhưng chưa đồng bộ về chất lượng, dẫn đến tình trạng vừa thừa vừa thiếu Hầu hết giáo viên đều có tinh thần cầu tiến và tích cực học tập nhằm nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, lý luận chính trị, tin học và ngoại ngữ.
Bảng 2.6 : Trình độ chuyên môn của GV TH
Chưa đạt chuẩn Trung cấp CĐ ĐH Sau ĐH
SL TL SL TL SL TL SL TL SL TL
(Nguồn : Phòng GD&ĐT Huyện Diễn Châu)
Bảng 2.7 : Trình độ ngoại ngữ, tin học, lí luận chính trị của GV TH (năm học 2016 – 2017)
( không tính GV dạy ngoại ngữ )
Trình độ tin học ( không tính GV dạy tin học) Trình độ lý luận chính trị
(Nguồn : Phòng GDĐT Huyện Diễn Châu)
Khái quát về điều tra thực trạng 1 Mục đích điều tra
Bài viết này sẽ phân tích thực trạng đội ngũ TTCM tại huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An, từ đó chỉ ra những ưu điểm và hạn chế hiện có Qua việc đánh giá nguyên nhân của những tồn tại, chúng tôi sẽ đề xuất các giải pháp nhằm phát triển đội ngũ TTCM tại các trường tiểu học huyện Diễn Châu Mục tiêu là đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục, nâng cao chất lượng đội ngũ TTCM trong thời gian tới, góp phần vào sự đổi mới căn bản và toàn diện của giáo dục trong thời đại mới.
- Khảo sát thực trạng đội ngũ TTCM ở các trường TH huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An Tập trung vào các nội dung: số lượng TTCM của cấp
Tiểu học trên toàn huyện, tìm hiểu về cơ cấu, về phẩm chất đạo đức, chính trị, chuyên môn, năng lực lãnh đạo, năng lực quản lí,
- Khảo sát thực trạng công tác phát triển đội ngũ TTCM ở các trường
TH huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An
2.2.3 Đối tượng điều tra Để có cơ sở đánh giá thực trạng đội ngũ TTCM và công tác phát triển đội ngũ TTCM các trường TH huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An, chúng tôi đã trực tiếp phỏng vấn, trao đổi với các đồng chí lãnh đạo Phòng GD&ĐT, HT, PHT, TTCM và tiến hành trưng cầu ý kiến của 41 HT, 52 PHT, 161 TTCM,
1060 GV của 41 trường TH công lập trên địa bàn huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ
An (trong đó 07 trường hạng 1, 12 trường hạng 2, 22 trường hạng 3)
Khảo sát bằng bảng hỏi;
Phỏng vấn thông qua trao đổi trực tiếp với các đối tượng: HT, TTCM,
GV ở các trường TH huyện Diễn Châu
Tổng hợp kết quả thu thập được, bài viết phân tích và đánh giá thực trạng đội ngũ TTCM tại các trường, từ đó chỉ ra điểm mạnh, điểm yếu và nguyên nhân của những tồn tại Trên cơ sở đó, bài viết đề xuất các giải pháp nhằm phát triển đội ngũ TTCM hiệu quả hơn.
TH huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An.
Thực trạng đội ngũ tổ trưởng chuyên môn ở các trường Tiểu học huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An 1 Về số lượng, cơ cấu
2.3.1 Về số lượng, cơ cấu
Theo thống kê từ Phòng GD&ĐT Huyện Diễn Châu, năm học 2016-2017, huyện có 161 TCM ở cấp tiểu học, trong đó có 143 nữ (chiếm 88,8%) và 151 đảng viên (chiếm 93,8%) Thông tin về độ tuổi cũng được ghi nhận.
Số lượng các thành viên trong TCM từ 3 - 14 Mỗi TCM có một tổ trưởng, nếu có từ 7 thành viên trở lên thì có một tổ phó TCM trong trường
TH rất đa dạng, cụ thể như sau:
Trường hạng 1 có từ 28 lớp trở lên tại vùng thuận lợi và 19 lớp trở lên tại vùng miền núi, trong khi trường hạng 2 có từ 18 đến 27 lớp tại vùng thuận lợi và từ 10 đến 18 lớp tại vùng miền núi Mỗi trường tổ chức 05 tổ chuyên môn (TCM), với mỗi khối lớp có một tổ riêng Giáo viên dạy các môn năng khiếu như Âm nhạc, Thể dục, Mỹ thuật, Tin học và Tiếng Anh được phân vào các tổ chuyên môn để tham gia sinh hoạt chung.
Đối với các trường hạng 3, có số lớp dưới 18 lớp ở vùng thuận lợi và dưới 10 lớp ở vùng miền núi, mỗi trường sẽ được tổ chức thành 03 tổ chuyên môn Cụ thể, các tổ này bao gồm tổ 1, tổ 2-3 và tổ 4-5 Giáo viên giảng dạy các môn năng khiếu như Âm nhạc, Thể dục, Mĩ thuật, Tin học và Tiếng Anh sẽ được phân vào các tổ chuyên môn để cùng tham gia sinh hoạt.
Trong các trường chúng tôi khảo sát, trường có số TCM nhiều nhất là 5 tổ, ít nhất là 3 tổ tùy theo quy mô trường hạng 1, hạng 2 hay hạng 3
2.3.2 Phẩm chất chính trị, đạo đức của đội ngũ TTCM
Hiện nay, huyện Diễn Châu đánh giá phẩm chất chính trị và đạo đức của đội ngũ TTCM dựa vào các quy định của Luật Giáo dục, Điều lệ trường Tiểu học, Quyết định số 16/2008/QĐ-BGDĐT và Thông tư 14/2011/TT-BGDĐT Những văn bản này cung cấp cơ sở để xây dựng nội dung đánh giá cho đội ngũ giáo viên, đảm bảo tiêu chuẩn về đạo đức và phẩm chất chính trị trong giáo dục.
2.3.2.1 Về phẩm chất chính trị:
Bảng 2.8 Kết quả khảo sát về phẩm chất chính trị của TTCM
TT PHẨM CHẤT CHÍNH TRỊ Đối
Chấp hành tốt đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước
02 Có quan điểm, lập trường tư tưởng vững vàng
03 Có ý thức chấp hành tổ chức - kỉ luật
Kết quả khảo sát cho thấy 100% ý kiến đánh giá đội ngũ TTCM chấp hành tốt đường lối, chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước, với 100% ý kiến khẳng định TTCM có quan điểm, lập trường tư tưởng vững vàng Đặc biệt, 97,8% nhận xét đội ngũ TTCM có ý thức chấp hành tổ chức - kỷ luật, cho thấy sự nỗ lực không ngừng rèn luyện của TTCM trong thời gian qua Lãnh đạo ngành giáo dục và BGH các trường đã chú trọng tổ chức tuyên truyền và mở các lớp học tập chính trị để giáo viên thấm nhuần chủ trương của Đảng Tuy nhiên, vẫn còn 2,2% ý kiến cho rằng ý thức chấp hành tổ chức kỷ luật của TTCM chỉ đạt mức khá Do đó, trong thời gian tới, chúng tôi đề xuất lãnh đạo ngành giáo dục và BGH các trường tiếp tục thực hiện các biện pháp nâng cao phẩm chất chính trị cho TTCM và bồi dưỡng những đối tượng có phẩm chất chính trị xếp loại khá để đội ngũ TTCM phát triển vững mạnh và đồng đều hơn.
2.3.2.2 Về phẩm chất đạo đức:
Bảng 2.9 Kết quả khảo sát về phẩm chất đạo đức của TTCM
TT PHẨM CHẤT ĐẠO ĐỨC Đối
Tốt Khá Đạt Yêu cầu
01 Gương mẫu trong lối sống, tận tuỵ trong công việc
02 Quan tâm và chia sẻ với các thành viên trong tổ
03 Tiên phong trong công việc
04 Phong cách lãnh đạo dân chủ
05 Trung thực trong báo cáo BGH 100 / / /
06 Có ý thức tiết kiệm, chống tham ô, lãng phí
Gương mẫu trong lối sống và tận tụy trong công việc là tiêu chí quan trọng của phẩm chất đạo đức nhà giáo, với 98% - 100% ý kiến đánh giá ở mức tốt Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận giáo viên chưa thực sự gương mẫu trong lối sống, thể hiện qua việc thực dụng và đua đòi, cũng như chưa toàn tâm cho nghề nghiệp và công việc quản lý Những hạn chế này ảnh hưởng không nhỏ đến hình ảnh cao đẹp của nhà giáo và chất lượng hoạt động của tổ chức giáo dục.
TTCM là người lãnh đạo chủ chốt, chịu trách nhiệm điều hành TCM và là chỗ dựa chuyên môn đáng tin cậy cho các thành viên trong tổ Họ thường xuyên quan tâm, chia sẻ về chuyên môn cũng như tâm tư tình cảm, biết lắng nghe và thông cảm, góp phần xây dựng TCM thành một khối đoàn kết Theo khảo sát, 91,5% - 100% ý kiến đánh giá TTCM thể hiện sự quan tâm và chia sẻ tốt với các thành viên, trong khi 7,0% đánh giá ở mức khá Tuy nhiên, vẫn có 1,5% ý kiến cho rằng TTCM chưa đạt yêu cầu, điều này gây lo ngại vì nếu một số TTCM không thể hiện vai trò đầy đủ và thiếu sự quan tâm, họ sẽ không nhận được sự đồng thuận và hỗ trợ từ các thành viên trong tổ.
Trong tất cả các hoạt động của nhà trường, TTCM đóng vai trò là tấm gương năng nổ và tiên phong, điều này được coi là tiêu chí quan trọng Theo khảo sát, 100% ý kiến của BGH và TTCM đánh giá mức độ hoàn thành tiêu chí này ở mức tốt Tuy nhiên, trong số giáo viên, chỉ có 6,3% ý kiến đánh giá ở mức khá và 0,5% ý kiến cho rằng chưa đạt yêu cầu Do đó, chúng tôi cho rằng lãnh đạo các trường cần có biện pháp nhắc nhở hoặc cụ thể hóa tiêu chuẩn thi đua để giúp TTCM thực hiện tốt hơn tiêu chí này.
Phong cách lãnh đạo dân chủ mang lại hiệu quả cao cho người quản lý, với 88,9% - 95% ý kiến đánh giá tốt, trong khi chỉ có 1,7% đạt yêu cầu và 0,5% không đạt Tuy nhiên, một số tổ trưởng chưa phát huy vai trò của các thành viên, không lắng nghe ý kiến đóng góp của giáo viên và thiếu công khai trong kế hoạch cũng như đánh giá, dẫn đến sự bất bình trong nội bộ Điều này cần được khắc phục để nâng cao hiệu quả quản lý trong tổ chuyên môn.
Đội ngũ TTCM đã thể hiện xuất sắc hai phẩm chất quan trọng là trung thực trong báo cáo và ý thức tiết kiệm, chống tham ô, lãng phí, với 100% ý kiến đồng ý xếp mức tốt Những phẩm chất này cần tiếp tục được duy trì và phát huy trong thời gian tới.
Bảng 2.10 Kết quả khảo sát về trình độ chuyên môn, trình độ ngoại ngữ, tin học và đào tạo quản lí của TTCM Đối tượng
Trình độ Tin học Đào tạo Quản lí GD
Chưa qua lớp đào tạo Quản lí
Kết quả khảo sát cho thấy đội ngũ TTCM tại huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An có trình độ chuyên môn đạt 100% trên chuẩn, với phần lớn có trình độ Đại học và một số ít có trình độ Cao đẳng Tinh thần tự học và rèn luyện để nâng cao trình độ ngoại ngữ là điểm nổi bật, trong đó 35,0% TTCM đạt trình độ A và 62,5% đạt trình độ B Tuy nhiên, vẫn còn một số TTCM chưa đạt trình độ ngoại ngữ Về tin học, 50,2% TTCM đạt trình độ A và 46,8% đạt trình độ B, cho thấy tỉ lệ cao trong việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy và học.
Theo số liệu từ Phòng GD&ĐT huyện Diễn Châu, tỷ lệ đội ngũ TTCM có trình độ chính trị cao cấp là 0% và trung cấp chỉ đạt 1,2% Điều này cho thấy tỷ lệ TTCM chưa được bồi dưỡng trung cấp chính trị vẫn còn cao, cùng với đó là tình trạng TTCM chưa qua đào tạo nghiệp vụ quản lý giáo dục Những yếu tố này sẽ ảnh hưởng đến khả năng điều hành và phát huy năng lực của đội ngũ TTCM trong công tác giáo dục.
Bảng 2.11 Kết quả khảo sát về năng lực chuyên môn của TTCM
Mức độ đánh giá (%) Tốt Khá Đạt Yêu cầu
01 Hiểu biết vững vàng về chuyên môn
02 Tinh thần tự học, tự bồi dưỡng
Có năng lực tập huấn chuyên môn cho các thành viên trong tổ
04 Tích cực trong đổi mới phương pháp dạy học
05 Có sáng tạo trong chuyên môn BGH 74,6 25,4 / /
Năng lực chuyên môn của đội ngũ TTCM được đánh giá cao với 70,0% - 93,8% ý kiến xếp loại tốt và 05% - 30% ý kiến xếp loại khá Tuy nhiên, tiêu chí 1 vẫn có 0,2% - 0,5% ý kiến đạt yêu cầu, cho thấy cần thúc đẩy phong trào tự học và tổ chức các lớp bồi dưỡng để nâng cao trình độ đồng đều hơn Ngoài ra, tiêu chí 4 và 5 cũng cần chú ý khi còn 1,2% ý kiến xếp ở mức đạt yêu cầu Để nâng cao uy tín của TTCM, cần nghiên cứu, đổi mới phương pháp và sáng tạo trong dạy học.
2.3.4 Năng lực lãnh đạo, quản lí
Bảng 2.12 Kết quả khảo sát về năng lực quản lí của TTCM
TT NĂNG LỰC QUẢN LÍ Đối
Mức độ đánh giá (%) Tốt Khá Đạt
01 Dự báo, thiết kế, tổ chức thực hiện kế hoạch
02 Quản lí và xây dựng đội ngũ giáo viên
Năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm
05 Năng lực tổng kết kinh nghiệm, nghiên cứu khoa học
06 Năng lực tham mưu với Hiệu trưởng
Năng lực ứng xử và giao tiếp để vận động, phối hợp các lực lượng trong và ngoài nhà trường tham gia công tác giáo dục
Khả năng xử lí các tình huống, mâu thuẩn xảy ra trong tổ
09 Khả năng huy động tập thể thành khối đoàn kết
Khả năng tổ chức các hoạt động tập thể trong quy mô của tổ
Khả năng phân tích tổng hợp, xử lí thông tin chính xác, kịp thời
Kết quả khảo sát về năng lực quản lý của đội ngũ TTCM tại bảng 2.7 cho thấy, trong số 11 tiêu chí được đưa ra, mức độ đánh giá giữa các tiêu chí có sự khác biệt và có thể phân chia thành ba nhóm.
Nhóm 1: Gồm những tiêu chí được đánh giá cao (tiêu chí 1, 6, 10) Năng lực dự báo, thiết kế, tổ chức thưc hiện kế hoạch có số ý kiến đánh giá như sau: 73,4% - 78,0% tốt; 22,0% - 26,0% khá, 0% đạt yêu cầu; 0% chưa đạt yêu cầu
Năng lực tham mưu với HT có số ý kiến đánh giá như sau: 75,5% - 90% tốt; 10,0% - 24,5% khá; 0% đạt yêu cầu; 0% chưa đạt yêu cầu
Thực trạng công tác phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn ở các trường Tiểu học huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An
2.4.1 Thực trạng công tác tuyển chọn, bổ nhiệm và sử dụng đội ngũ tổ trưởng chuyên môn
- Về việc bổ nhiệm TTCM
Bảng 2.13 Kết quả khảo sát về việc bổ nhiệm TTCM
TT Những tiêu chí Đối tượng
Kết quả khảo sát (xếp ưu tiên theo thứ tự) (%)
04 Có ý thức trách nhiệm cao
06 Được tổ viên tín nhiệm
07 Có óc tổ chức và quản lí
09 Làm tốt công tác chủ nhiệm lớp
GV 36,9 34,6 17,5 11,0 / / / / Qua kết quả khảo sát cho thấy, khi bổ nhiệm TTCM, HT các trường TH đã chú trọng đến các tiêu chí với số ý kiến như sau:
Theo khảo sát về thâm niên giảng dạy, có 6,5% - 7,7% ý kiến đánh giá ở mức 1, trong khi 30% - 61,5% ý kiến chọn mức 8 Một số ý kiến khác đề xuất từ mức 2 đến mức 7 Ban Giám Hiệu (BGH) chỉ đánh giá tiêu chí này từ mức 6 đến mức 8, trong khi các đối tượng như Trưởng bộ phận chuyên môn (TTCM) và Giáo viên (GV) lại cho rằng thâm niên giảng dạy rất quan trọng và xếp từ mức 1 đến 4 Họ cho rằng thâm niên càng lâu giúp GV tích lũy kinh nghiệm trong giảng dạy, chủ nhiệm lớp, bồi dưỡng học sinh năng khiếu và hỗ trợ đồng nghiệp, đặc biệt trong công tác bồi dưỡng GV mới Do đó, BGH cần xem xét tiêu chí này khi bổ nhiệm TTCM Về năng lực chuyên môn, có 45,9% - 61,5% ý kiến đánh giá ở mức 1, trong khi 6,0% ý kiến chọn mức 4, còn lại tập trung vào các mức khác.
Năng lực chuyên môn là một trong những thế mạnh quan trọng của người TTCM, giúp giáo viên thực hiện tốt nhiệm vụ giảng dạy và nhận được sự tin tưởng từ đồng nghiệp, phụ huynh và học sinh Đó cũng là tiêu chí then chốt trong việc bổ nhiệm TTCM và là mục tiêu phát triển lâu dài cho đội ngũ này Bên cạnh đó, đạo đức nghề nghiệp cũng được xem là tiêu chí ưu tiên hàng đầu, với 20,5% - 40,3% ý kiến đánh giá cao Trong bối cảnh kinh tế thị trường, TTCM cần trở thành tấm gương về đạo đức, tinh thần vượt khó và lối sống lành mạnh, cống hiến hết mình cho học sinh và sự nghiệp giáo dục Đạo đức nghề nghiệp không chỉ tạo nên uy tín mà còn xây dựng niềm tin trong đội ngũ TTCM.
Tiêu chí có ý thức trách nhiệm cao được đánh giá với 31,5% - 40,0% ý kiến xếp ở mức 1, trong khi 6,7% - 12,5% xếp ở mức 4, 25% - 33,3% xếp mức 2 và 20% - 25,2% xếp mức 3 Tiêu chí này phản ánh năng lực quản lý của người TTCM, với tinh thần trách nhiệm là điều kiện cần thiết để thực hiện quy chế chuyên môn và điều hành công việc của tổ Nó cũng thể hiện phẩm chất đạo đức của nhà giáo.
Do đó, TTCM cần phải có và phải luôn trau dồi rèn luyện
Về Sức khỏe, có 10,2% - 15,1% ý kiến của TTCM và GV xếp ở mức 2; Hai đối tượng này cho rằng sức khỏe là yếu tố quan trọng cần thiết của một
TTCM không chỉ đảm nhiệm công tác giảng dạy mà còn thực hiện nhiều nhiệm vụ quản lý và điều hành TCM, bao gồm xây dựng và thực hiện kế hoạch, duyệt bài dạy, dự giờ đồng nghiệp, tổng hợp báo cáo và tổ chức các chuyên đề Đối với BGH, tiêu chí này chỉ được xếp từ mức 4 đến mức 8, với 50% ý kiến xếp ở mức 8, cho thấy sự thiếu chú ý đến sức khỏe khi bổ nhiệm TTCM Chúng tôi khuyến nghị BGH cần quan tâm hơn đến tiêu chí sức khỏe của GV trong quá trình tuyển chọn và tạo điều kiện bồi dưỡng sức khỏe cho họ Có 33,7% - 38,6% ý kiến đồng ý với tiêu chí được tổ viên tín nhiệm, trong khi 2,7% xếp ở mức 6, và phần còn lại tập trung từ mức 2 đến mức 5.
Các đối tượng đều đồng thuận rằng tiêu chí tín nhiệm trong việc bổ nhiệm TTCM là cần thiết Sự tín nhiệm này không chỉ phát huy tính dân chủ và tôn trọng ý kiến của các thành viên trong TCM, mà còn giúp TTCM xây dựng vị thế quan trọng, uy tín và nhận được sự tin yêu, hợp tác nhiệt tình từ các thành viên trong tổ.
Có óc tổ chức và quản lí là tiêu chí thuộc năng lực quản lí của TTCM
Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, TTCM cần quản lý nhân sự, chương trình và chất lượng giáo dục toàn diện của tổ mình, đồng thời tổ chức các chuyên đề và sáng kiến nhằm nâng cao chất lượng hoạt động Theo khảo sát, có 21,5% - 37,5% ý kiến đánh giá mức độ thực hiện ở mức 1, và 11,9% ý kiến ở mức 7, với BGH chủ yếu xếp từ mức 1 đến mức 4 Điều này cho thấy BGH hiểu rõ vai trò của TTCM, vì đội ngũ này là lực lượng nòng cốt ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giáo dục của trường Do đó, TTCM cần có khả năng tổ chức và quản lý, và BGH sẽ có kế hoạch bồi dưỡng năng lực quản lý cho đội ngũ TTCM ngày càng tốt hơn.
Về tiêu chí Trình độ đào tạo, các đối tượng có ý kiến tập trung xếp từ mức 4 đến mức 8 Có 24,5% - 32,5% ý kiến xếp mức 8 Có 12,8 % ý kiến của
GV được xếp vào mức 4, cho thấy trong bối cảnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa hiện nay, việc đào tạo GV đạt chuẩn hoặc trên chuẩn là rất cần thiết để họ có thể tiếp cận với khoa học kỹ thuật hiện đại.
Tiêu chí Làm tốt công tác chủ nhiệm lớp, các đối tượng đều đánh giá cao từ mức 1 đến mức 5 Trong đó, có 20,6% - 36,9% ý kiến đánh giá ở mức
TTCM cần có kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm để có thể chia sẻ hiệu quả trong các cuộc họp TCM Giáo viên thực hiện tốt vai trò chủ nhiệm lớp sẽ đóng góp đáng kể vào chất lượng học tập của lớp.
Các tiêu chí quan trọng của TTCM bao gồm năng lực chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp, ý thức trách nhiệm, sự tín nhiệm từ các thành viên trong tổ, khả năng tổ chức và quản lý, cùng với việc thực hiện tốt công tác chủ nhiệm Mặc dù một số tiêu chí khác được đánh giá thấp hơn, tất cả đều có mối quan hệ hỗ trợ lẫn nhau và đều cần thiết cho sự thành công của TTCM.
Kết quả điều tra cho thấy, có 75% ý kiến của BGH, 50% TTCM, 55,6%
GV cho rằng các trường TH đã có lập kế hoạch theo dõi, tuyển chọn TTCM
Có thể nói, về công tác này hiện nay chỉ thực hiện ở mức độ trung bình khá, cần thiết có sự quan tâm hơn
- Hình thức bổ nhiệm TTCM
Bảng 2.14 Kết quả khảo sát về hình thức bổ nhiệm TTCM
TT Hình thức bổ nhiệm Đối tượng Kết quả (%)
01 Hiệu trưởng chỉ định tổ trưởng
Giáo viên trong tổ bỏ phiếu tín nhiệm, Hiệu trưởng ra quyết định công nhận
Liên tịch nhà trường thống nhất,
Hiệu trưởng ra quyết định công nhận
04 Chi ủy, BGH trao đổi và quyết định
Khảo sát tại các trường tiểu học huyện Diễn Châu, Nghệ An cho thấy có ba hình thức bổ nhiệm TTCM, trong đó 69% BGH, 66,7% TTCM và 43,6% GV đã sử dụng hình thức bỏ phiếu tín nhiệm của GV để HT ra quyết định công nhận, đây là hình thức phổ biến nhất Hình thức này phù hợp với Điều lệ trường Tiểu học, thể hiện tính dân chủ và nhận được sự đồng thuận từ các thành viên trong tổ, vì GV là những người hiểu rõ năng lực của TTCM Việc HT ra quyết định dựa trên số phiếu tín nhiệm không chỉ xây dựng uy tín cho TTCM mà còn tạo niềm tin và khuyến khích sự hợp tác trong tổ, giúp TCM hoạt động hiệu quả Tuy nhiên, vẫn còn 4,5% HT bổ nhiệm TTCM thông qua hình thức chỉ định.
TTCM, chúng tôi đặt ra câu hỏi về hiệu quả của việc bổ nhiệm khi nó xuất phát từ sự chủ quan và tình cảm cá nhân của Hiệu trưởng (HT) Đặc biệt, 24% HT thực hiện việc bổ nhiệm TTCM thông qua hình thức Liên tịch thống nhất, tuy có sự bàn bạc trong Ban Giám hiệu (BGH) nhưng vẫn mang tính chủ quan và chưa phải là phương thức tối ưu nhất.
- Về việc sử dụng đội ngũ TTCM
Theo khảo sát, 50% ý kiến từ BGH và TTCM, cùng với 56,6% giáo viên, cho rằng việc bố trí và sử dụng TTCM là hợp lý Nhiều TTCM tại các trường hoạt động tích cực, đóng góp ý kiến trong kế hoạch hoạt động và các cuộc họp Họ cũng thường tiên phong trong các phong trào thi đua Tuy nhiên, một số trường vẫn gặp khó khăn trong việc phát huy vai trò của TTCM, khi họ tổ chức họp nhưng chưa đủ tự tin để trả lời thắc mắc của tổ viên mà phải xin ý kiến từ HT Quyền quyết định trong đánh giá tiết dạy vẫn thuộc về HT hoặc PHT, cho thấy nhiều HT chưa giao quyền quản lý cho TTCM, dẫn đến việc chưa phát huy hết năng lực của đội ngũ này Nhìn chung, việc sử dụng TTCM chỉ đạt mức trung bình khá và cần sự quan tâm hơn từ lãnh đạo.
- Về việc quy hoạch đội ngũ TTCM
Bảng 2.15 Kết quả khảo sát về việc quy hoạch đội ngũ TTCM
Mức độ ( %) Rất cần thiết Cần thiết Không cần thiết
Việc quy hoạch đội ngũ TTCM BGH 98,2 1,8 /
Kết quả khảo sát cho thấy 98,2% ý kiến cho rằng quy hoạch đội ngũ TTCM là rất cần thiết, trong khi chỉ 1,8% cho rằng mức độ cần thiết là thấp Tuy nhiên, công tác này vẫn chưa được chú trọng tại các trường TH huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An Qua trao đổi với một số hiệu trưởng, nhiều người đã chia sẻ những khó khăn trong việc tìm người thay thế cho TTCM lớn tuổi, nghỉ hưu hoặc chuyển công tác, cho thấy sự thiếu quan tâm đúng mức đến quy hoạch đội ngũ TTCM từ phía các hiệu trưởng.
2.4.2 Công tác bồi dưỡng đội ngũ tổ trưởng chuyên môn
Bảng 2.16 Kết quả khảo sát về các biện pháp bồi dưỡng đội ngũ TTCM
TT Nội dung biện pháp Đối tượng Kết quả khảo sát
01 Cử đi bồi dưỡng chính trị, nghiệp vụ quản lí giáo dục
02 Bồi dưỡng TTCM qua các đợt BGH 88,5 bồi dưỡng của Bộ, Sở, Phòng
Giáo dục và Đào tạo
03 Cử đi đào tạo trình độ cao hơn
04 Tự bồi dưỡng của đội ngũ
05 Tổ chức cho TTCM đi tham quan thực tế giáo dục
Kết quả khảo sát cho thấy các biện pháp 2 và 4 được thực hiện phổ biến nhất, với tỷ lệ ý kiến đạt từ 54,5% đến 88,5%, nhờ vào tính đơn giản và không yêu cầu nhiều nguồn lực tài chính Ngược lại, biện pháp cử giáo viên đi bồi dưỡng chính trị và nghiệp vụ chỉ nhận được 19,8% - 26% ý kiến thực hiện, do số lượng giáo viên được cử đi học hạn chế Tương tự, biện pháp cử đi đào tạo trình độ cao hơn chỉ có 9,5% - 15,3% ý kiến thực hiện vì chi phí cao Việc nâng cao trình độ chủ yếu phụ thuộc vào cá nhân tự đăng ký học Biện pháp tham quan thực tế giáo dục có tỷ lệ thực hiện từ 17,2% - 30%, tuy tốn kém nhưng mang lại nhiều lợi ích cho công tác quản lý và giáo viên Các trường có thể tận dụng cơ hội tổ chức chuyến tham quan kết hợp với học tập kinh nghiệm giáo dục hàng năm.
Đối với đặc thù của cấp Tiểu học, giáo viên chủ nhiệm (TTCM) cần nắm vững nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức dạy học cho tất cả các môn học và khối lớp Do đó, việc bồi dưỡng TTCM về phương pháp và hình thức dạy học là một yêu cầu quan trọng không thể thiếu.
Đánh giá chung về thực trạng 1 Ưu điểm
Dựa trên kết quả điều tra, khảo sát và trao đổi trực tiếp, chúng tôi đã phân tích và đánh giá thực trạng đội ngũ cũng như công tác phát triển đội ngũ giáo viên tại các trường tiểu học huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An, từ đó đưa ra những nhận định chung về tình hình hiện tại.
Trong những năm gần đây, đội ngũ TTCM tại các trường TH huyện Diễn Châu, Nghệ An đã có sự chuyển biến rõ nét, thể hiện vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả giáo dục toàn diện Đội ngũ này không chỉ có phẩm chất chính trị và đạo đức tốt, mà còn chấp hành nghiêm túc các chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước Họ được đào tạo đạt chuẩn, có trình độ chuyên môn vững vàng, cùng với ý thức học hỏi và tinh thần tự nâng cao năng lực Đặc biệt, đa số TTCM đều xác định rõ vai trò và trách nhiệm của mình trong công việc.
Các trường TH đã nhận thức rõ vị trí và vai trò quan trọng của Tổ trưởng chuyên môn (TTCM) trong nhà trường, đồng thời luôn chú trọng đến đội ngũ TTCM Nhờ đó, nhiều nội dung và biện pháp quản lý phù hợp đã được đề ra nhằm nâng cao hiệu quả công tác chuyên môn.
Nhiều TCM hiện nay không được đào tạo bài bản về quản lý, dẫn đến việc công tác quản lý chủ yếu dựa vào kinh nghiệm cá nhân và kiến thức học hỏi từ đồng nghiệp Hệ quả là quản lý TCM thường thiếu tính khoa học và hiệu quả không cao.
Năng lực tổng kết kinh nghiệm, nghiên cứu khoa học và giao tiếp của một số TTCM còn hạn chế, ảnh hưởng đến khả năng phối hợp các lực lượng trong và ngoài nhà trường trong công tác giáo dục Đặc biệt, đa số TTCM có tuổi đời cao, dẫn đến sự thiếu năng động và sáng tạo; bên cạnh đó, một bộ phận TTCM ngại đổi mới và chưa tiên phong trong các hoạt động của tổ.
Trong quản lý đội ngũ TTCM, một số HT chưa chú trọng đến việc tuyển chọn và bổ nhiệm, dẫn đến sự thiếu khách quan và dân chủ Đồng thời, công tác đào tạo và bồi dưỡng các phẩm chất và năng lực cần thiết cho đội ngũ này cũng chưa được quan tâm đúng mức.
Chế độ phụ cấp chức vụ của TTCM vẫn còn chưa phù hợp, chưa thỏa đáng trong thời điểm hiện tại
Các điều kiện hỗ trợ cho TCM hoạt động như: cơ sở vật chất, kinh phí, thiết bị dạy học, thiết bị CNTT,… còn hạn hẹp
2.5.3 Nguyên nhân của thực trạng
Việc cử giáo viên đi bồi dưỡng nâng cao trình độ chính trị và nghiệp vụ chuyên môn cần sự đồng ý từ các cơ quan hữu quan, vì đa số đối tượng là lực lượng cốt cán trong quy hoạch cán bộ quản lý ngành giáo dục Một số giáo viên chưa ý thức trong việc trau dồi phẩm chất và năng lực, dẫn đến việc chưa hoàn thành tốt vai trò và chưa tạo được uy tín trong tổ chức.
Các điều kiện phục vụ cho hoạt động TCM như: cơ sở vật chất, thiết bị, tài chính chưa được đáp ứng đúng mức
Một số hệ thống quản lý vẫn chưa đạt yêu cầu, thể hiện tính hình thức và chủ quan, thiếu sự dân chủ trong quá trình tuyển chọn, bổ nhiệm, sử dụng và bồi dưỡng đội ngũ Tổ trưởng chuyên môn.
Những hạn chế hiện tại đã ảnh hưởng đến công tác của đội ngũ TTCM và chất lượng giáo dục của nhà trường Do đó, người hiệu trưởng cần nghiên cứu và xác định những thuận lợi, hạn chế để đề ra biện pháp phù hợp, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và đáp ứng yêu cầu đổi mới hiện nay.
Qua khảo sát thực trạng các trường TH huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ
An cho thấy: đội ngũ TTCM nhìn chung đảm bảo về số lượng và chất lượng, có phẩm chất tốt, trình độ chuyên môn đạt chuẩn và trên chuẩn
Vai trò và vị trí của TTCM được HT đánh giá cao và luôn tạo điều kiện thuận lợi cho đội ngũ TTCM hoạt động
Quy trình tuyển chọn và bổ nhiệm đội ngũ TTCM được thực hiện một cách chặt chẽ và khoa học, đảm bảo chất lượng Đồng thời, công tác bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho TTCM cũng nhận được sự quan tâm đáng kể.
Mặc dù đã đạt được những tiến bộ nhất định, vẫn còn nhiều hạn chế cần khắc phục trong việc bồi dưỡng đội ngũ TTCM Cần tổ chức các lớp nghiệp vụ QLGD để nâng cao năng lực cho TTCM, đồng thời tăng cường cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động chuyên môn Việc thực hiện chính sách hợp lý cho đội ngũ TTCM cũng rất quan trọng Hơn nữa, cần nâng cao chất lượng các lớp tập huấn về chuyên môn và đổi mới phương pháp dạy học Các HT cần quản lý tốt đội ngũ TTCM và xây dựng kế hoạch bồi dưỡng nhằm nâng cao chất lượng và tạo sự đồng đều trong đội ngũ này.
