Nâng cao hiệu quả hoạt động của hội đồng nhân dân thành phố hà tĩnh, tỉnh hà tĩnh

Tính cấp thiết của đề tài

Hội đồng nhân dân là cơ quan quyền lực nhà nước tại địa phương, đại diện cho ý chí và quyền lợi của Nhân dân địa phương Cơ quan này được bầu ra bởi Nhân dân và chịu trách nhiệm trước họ cũng như các cơ quan nhà nước cấp trên Hội đồng nhân dân có nhiệm vụ quyết định các vấn đề địa phương theo quy định của pháp luật, đồng thời giám sát việc thực hiện Hiến pháp, pháp luật và các nghị quyết của mình.

Hiến pháp năm 2013 đã thành công trong việc quy định chính quyền địa phương và Hội đồng Nhân dân (HĐND), với mô hình tổ chức được đổi mới và phân định rõ quyền hạn, chức năng, nhiệm vụ Điều này đáp ứng yêu cầu đổi mới trong xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước, đồng thời tạo ra sự năng động trong việc thực hiện các nhiệm vụ, đặc biệt là phát triển kinh tế - xã hội của chính quyền địa phương.

Hội đồng nhân dân (HĐND) là cơ quan quyền lực Nhà nước địa phương, được bầu ra bởi nhân dân và đại diện cho quyền lợi của họ trong việc thực thi quyền lực HĐND đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm quyền lực nhân dân, phát huy dân chủ và nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy Nhà nước Do đó, nâng cao năng lực hoạt động của HĐND các cấp là nhiệm vụ thiết yếu trong quá trình xây dựng và hoàn thiện bộ máy Nhà nước, cũng như trong sự nghiệp đổi mới đất nước Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X đã nhấn mạnh tầm quan trọng này.

Nâng cao chất lượng hoạt động của Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân, đồng thời bảo đảm quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương trong phạm vi phân cấp Phát huy vai trò giám sát của Hội đồng nhân dân để tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước tại địa phương.

SVTH: Nguyễn Thị Thanh Hằng GVHD: ThS NCS Đinh Văn Liêm

Để nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội đồng Nhân dân (HĐND) ở cấp địa phương như huyện và thành phố trực thuộc tỉnh, cần đổi mới tổ chức và hoạt động của HĐND các cấp HĐND cấp này đóng vai trò quan trọng trong việc triển khai và định hướng cho chính quyền cơ sở xã, phường, thực hiện các nhiệm vụ cụ thể có tính chất thực tiễn cao Mỗi hoạt động của HĐND huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh không chỉ ảnh hưởng mạnh mẽ đến đời sống người dân mà còn có khả năng tác động đến thái độ và lòng tin của họ đối với chế độ xã hội và nhà nước.

Nhu cầu cải thiện hiệu quả hoạt động của HĐND cấp huyện, quận, thị xã và thành phố trực thuộc tỉnh đang trở nên cấp thiết, đặc biệt khi xem xét thực trạng hoạt động của các HĐND này trên toàn quốc cũng như tại từng địa phương cụ thể Tình hình này đòi hỏi sự chú trọng hơn vào việc nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác của HĐND để đáp ứng yêu cầu phát triển địa phương.

Hà Tĩnh là một ví dụ điển hình về sự cải thiện chất lượng hoạt động của HĐND thành phố trong những năm qua HĐND đã nâng cao hiệu quả các kỳ họp và tổ chức các cuộc chất vấn đại biểu liên quan đến kinh tế, chính trị, an sinh xã hội, phúc lợi và địa chính đất đai Những nỗ lực này đã đáp ứng được tâm tư và nguyện vọng của người dân trên địa bàn thành phố.

HĐND thành phố Hà Tĩnh hiện đang gặp một số khó khăn trong hoạt động, với nhiều hoạt động chưa phù hợp với đặc thù của từng khu vực và chưa được triển khai rộng rãi Do đó, việc nâng cao hiệu quả hoạt động của HĐND thành phố Hà Tĩnh là một yêu cầu cần thiết nhằm cải thiện sự đồng bộ trong các hoạt động của hội đồng.

Trong bối cảnh hiện nay, hoạt động nghiên cứu về chất lượng công tác của đại biểu HĐND ở các cấp huyện, quận, thị xã và thành phố trực thuộc tỉnh chưa được triển khai đầy đủ, dẫn đến nhiều vấn đề lý luận và thực tiễn vẫn chưa được giải quyết.

3 Đề tài “ Nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân thành phố

Hà Tĩnh được chọn nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của HĐND tại các huyện, quận, thị xã và thành phố trực thuộc tỉnh, góp phần khắc phục những khoảng trống hiện có trong hệ thống này.

Tình hình nghiên cứu đề tài

Trong những năm gần đây, nhiều cuốn sách và bài viết, cùng với một số đề tài khoa học, đã phân tích thực trạng và giải pháp liên quan đến chất lượng, năng lực của đại biểu và hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân (HĐND) các cấp Một số công trình tiêu biểu đã được nêu ra trong các nghiên cứu này.

- “Những vấn đề lý luận và thực tiễn về chính quyền địa phương ở Việt Nam” do PGS.TS Lê Minh Thông, PGS TS Nguyễn Nhƣ Phát đồng chủ biên,

Nxb Chính trị Quốc gia Hà Nội, 2002, đã trình bày nhiều khía cạnh lý luận và thực tiễn về chính quyền tại Việt Nam, với nhiều chương tập trung vào việc tổ chức chính quyền cơ sở hiện nay.

Mô hình tổ chức và hoạt động của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, do GS.TSKH Đào Trí Úc biên soạn, được xuất bản bởi Nxb Tư pháp Hà Nội, cung cấp cái nhìn sâu sắc về cấu trúc và chức năng của hệ thống pháp luật trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội hiện nay Tác phẩm này không chỉ khẳng định vai trò của Nhà nước pháp quyền trong việc bảo đảm quyền con người và công bằng xã hội, mà còn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng một nền hành chính minh bạch và hiệu quả.

Trong tác phẩm năm 2004, tác giả phân tích và đề xuất mô hình tổ chức cùng hoạt động của chính quyền địa phương, với sự chú trọng đặc biệt vào mô hình Hội đồng nhân dân địa phương.

- “Phương thức và kỹ năng hoạt động của đại biểu Hội đồng nhân dân trong chương trình tập huấn đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp, nhiệm kỳ

1999 – 2004” do PGS.TS Bùi Thế Vĩnh chủ biên, Nxb chính trị quốc gia Hà

Nội 2000 đánh dấu lần đầu tiên nghiên cứu sâu sắc các vấn đề liên quan đến cơ sở lý luận về phương thức và kỹ năng hoạt động của đại biểu Hội đồng nhân dân.

Hệ thống chính trị cơ sở tại Việt Nam đang được nghiên cứu một cách hệ thống bởi TS Chu Văn Thành và các tác giả khác trong cuốn sách "Hệ thống chính trị cơ sở Thực trạng và một số giải pháp đổi mới" (Nxb Chính trị quốc gia Hà Nội, 2004) Nghiên cứu này đã khảo sát thực trạng tổ chức và hoạt động của hệ thống chính trị địa phương trên toàn quốc, từ đó đưa ra những nhận định quan trọng về tình hình hiện tại và đề xuất các giải pháp đổi mới cần thiết.

Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân cấp xã đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng hệ thống chính trị cơ sở trong thời kỳ đổi mới Để củng cố tổ chức và hoạt động của hai cơ quan này, các tác giả đã đề xuất phương hướng và giải pháp thiết thực nhằm đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị tại địa phương.

Trong Tạp chí Quản lý Nhà nước số 2 năm 2005, TS Vũ Đức Đán đã trình bày bài viết về "vấn đề bồi dưỡng nâng cao năng lực hoạt động của đại biểu Hội đồng nhân dân" Bài viết này giải thích một cách biện chứng vai trò và vị trí của Hội đồng nhân dân cũng như đại biểu Hội đồng nhân dân trong bộ máy chính quyền địa phương.

Luận án tiến sĩ của Vũ Mạnh nghiên cứu về việc nâng cao hiệu lực hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh trong bối cảnh đổi mới ở Việt Nam hiện nay Nghiên cứu này nhằm đề xuất các giải pháp cải thiện khả năng giám sát, từ đó góp phần nâng cao chất lượng quản lý nhà nước và đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững Luận án nhấn mạnh tầm quan trọng của sự minh bạch và trách nhiệm trong hoạt động của các cơ quan nhà nước, đồng thời chỉ ra những thách thức và cơ hội trong quá trình thực hiện giám sát tại địa phương.

Trong luận án, tác giả đã tóm tắt sự hình thành và phát triển của Hội đồng nhân dân các cấp, nhấn mạnh vai trò quan trọng của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh trong công tác giám sát Bài viết cũng đề cập đến yêu cầu cần thiết về việc đổi mới tổ chức và hoạt động của Hội đồng nhân dân ở Việt Nam hiện nay.

Các công trình khoa học đã chỉ ra rằng việc đổi mới hoạt động và nâng cao chất lượng hệ thống chính trị cơ sở là một vấn đề quan trọng, được nghiên cứu từ nhiều khía cạnh khác nhau Đặc biệt, hiệu quả hoạt động của chính quyền huyện, quận, thị xã, và thành phố trực thuộc tỉnh đã được làm rõ ở một mức độ nhất định Những kết quả nghiên cứu này cung cấp tài liệu quý giá cho các nghiên cứu tiếp theo, nhằm đào sâu vào các nội dung đã được đề cập.

Mặc dù đã được đề cập, nhưng vẫn còn một khoảng trống trong nghiên cứu về hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân ở cấp huyện, quận, thị xã và thành phố trực thuộc tỉnh Đặc biệt, từ góc độ khoa học pháp lý, hiện chưa có nghiên cứu đầy đủ về vấn đề này.

Nghiên cứu về yêu cầu và giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động của đại biểu Hội đồng nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh là một lĩnh vực quan trọng và cần thiết Bài viết sẽ tập trung vào 5 công trình nghiên cứu có tính hệ thống và thực tiễn, từ đó làm rõ lý do cho việc lựa chọn chủ đề "Nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân thành phố Hà Tĩnh, tỉnh" Việc cải thiện hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân không chỉ góp phần vào sự phát triển của địa phương mà còn nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm trong quản lý nhà nước.

Bài viết này nhằm cung cấp tài liệu thực tế cho nghiên cứu về chất lượng đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp tại Hà Tĩnh, với mục tiêu nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh.

Mục đích và nhiệm vụ

Mục đích

Nghiên cứu này tập trung vào lý luận về chất lượng hoạt động của Hội đồng nhân dân các cấp tại thành phố Hà Tĩnh, đồng thời đánh giá thực trạng chất lượng đại biểu Mục tiêu chính là đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân huyện, quận, thị xã và thành phố trực thuộc tỉnh tại Hà Tĩnh.

Nhiệm vụ

Cần làm rõ cơ sở lý luận liên quan đến chất lượng và nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân tại các huyện, quận, thị xã và thành phố trực thuộc tỉnh Việc này không chỉ giúp cải thiện quy trình ra quyết định mà còn nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm trong quản lý nhà nước Từ đó, tạo ra sự gắn kết chặt chẽ giữa chính quyền địa phương và người dân, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của cộng đồng.

Đánh giá hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân tại huyện, quận, thị xã và thành phố trực thuộc tỉnh ở thành phố Hà Tĩnh từ năm 1999 đến nay, với trọng tâm là nhiệm kỳ 2011-2016, là cần thiết để hiểu rõ những thành tựu và thách thức trong công tác quản lý địa phương Nghiên cứu này sẽ phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân, đồng thời đưa ra những khuyến nghị nhằm nâng cao vai trò và chức năng của cơ quan này trong tương lai.

Để nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh tại thành phố Hà Tĩnh, cần đề xuất các giải pháp cụ thể như tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng cho đại biểu, cải tiến quy trình làm việc và nâng cao tính minh bạch trong các quyết định Bên cạnh đó, việc phát huy vai trò của người dân trong giám sát và phản biện cũng là yếu tố quan trọng giúp cải thiện chất lượng hoạt động của Hội đồng nhân dân.

Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

Phạm vi nghiên cứu

Khóa luận nghiên cứu chất lượng và hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân tại thành phố Hà Tĩnh, tỉnh Hà Tĩnh Nghiên cứu được thực hiện thông qua việc thu thập báo cáo hoạt động, quy chế làm việc của Hội đồng nhân dân, cũng như quy chế phối hợp giữa Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc thành phố Ngoài ra, khóa luận còn xem xét các báo cáo tổng hợp tiếp xúc cử tri và các nghị quyết đã được Hội đồng nhân dân thành phố thông qua.

Bài luận văn này khảo sát và phân tích chất lượng hoạt động của Hội đồng nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh tại thành phố Hà Tĩnh, với phạm vi thời gian từ năm 1999 đến nay, đặc biệt chú trọng vào nhiệm kỳ 2004-2009.

Phương pháp nghiên cứu

Trong quá trình nghiên cứu, khóa luận áp dụng nhiều phương pháp nghiên cứu cụ thể như phương pháp lịch sử, phương pháp luật học so sánh, phương pháp phân tích và tổng hợp, phương pháp điều tra xã hội học, cùng với phương pháp thống kê để đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy của kết quả.

Đóng góp mới của khóa luận

Luận văn nghiên cứu làm rõ lý luận và thực tiễn về quy định pháp luật liên quan đến vai trò, vị trí, chức năng và nhiệm vụ của Hội đồng nhân dân các cấp tại thành phố Hà Tĩnh, tỉnh Hà Tĩnh, từ đó nâng cao chất lượng hoạt động của cơ quan này.

Luận văn này nhằm tổng kết và đánh giá thực trạng chất lượng cũng như hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân tại các huyện, quận, thị xã và thành phố trực thuộc tỉnh.

Bài viết đề cập đến 7 thành phố thuộc tỉnh Hà Tĩnh và đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân tại các huyện, quận, thị xã và thành phố trực thuộc tỉnh này.

Kết cấu của đề tài

Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo, khóa luận được kết cấu gồm 3 chương.

NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN THÀNH PHỐ

Khái niệm Hội đồng nhân dân thành phố

Bài viết này tập trung vào nội dung của Hội đồng Nhân dân (HĐND) cấp huyện, bao gồm các huyện, quận, thị xã và thành phố trực thuộc tỉnh Do đó, khi đề cập đến HĐND thành phố, chúng ta đang nói đến HĐND của các thành phố trực thuộc tỉnh.

Nghiên cứu về tổ chức chính quyền địa phương trên thế giới và trong lịch sử Việt Nam cho thấy, các quốc gia đều phân chia lãnh thổ thành các đơn vị hành chính để xây dựng mô hình chính quyền địa phương Theo V.I Lênin, đặc trưng đầu tiên của Nhà nước là việc phân chia công dân theo đơn vị lãnh thổ, và sự phân chia này phụ thuộc vào cấu trúc nhà nước, cộng đồng dân cư, địa lý, văn hóa và kinh tế Do đó, việc phân chia các đơn vị hành chính không chỉ mang tính chất hành chính-quản lý mà còn nhằm thực hiện quản lý nhà nước một cách hệ thống trên toàn quốc.

Trong cấu trúc nhà nước đơn nhất của Việt Nam, chính quyền địa phương được phân chia thành ba cấp dựa trên các đơn vị hành chính lãnh thổ.

- Chính quyền cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ƣơng (gọi là chính quyền cấp tỉnh;

- Chính quyền cấp huyện, quận và thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh (gọi chung là chính quyền cấp huyện);

Chính quyền cấp xã, bao gồm các xã, phường và thị trấn, đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương, nhằm thực hiện quản lý Nhà nước trên các lĩnh vực đời sống xã hội Việc phân chia này không chỉ hỗ trợ trong việc thực thi các quyền công dân mà còn đảm bảo các quyền vật chất và tinh thần, như quyền bầu cử, ứng cử và tham gia xây dựng, quản lý cộng đồng.

Nhà nước …) và khai thác tốt những lợi thế của mỗi cấp chính quyền địa phương theo những đặc điểm vốn có

Theo Hiến pháp và pháp luật hiện hành, chính quyền ở mỗi cấp hành chính lãnh thổ bao gồm Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân Việc phân cấp giữa các cơ quan chính quyền địa phương cần phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và khả năng của từng cấp, đồng thời đảm bảo sự tập trung dân chủ và thống nhất quyền lực Nhà nước.

Hiến pháp năm 2013 quy định chính quyền huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh là cấp cơ sở trong hệ thống hành chính bốn cấp của nhà nước Đây là tổ chức gần gũi với người dân, đảm bảo tính độc lập và đối trọng với chính quyền cấp xã, góp phần tôn trọng và thực hiện pháp luật Chính quyền này còn tạo điều kiện phát huy quyền dân chủ của nhân dân, bảo vệ quyền và nghĩa vụ công dân, đồng thời giúp người dân ổn định đời sống vật chất và tinh thần trong cộng đồng.

Chính quyền cấp huyện, quận, thị xã và thành phố trực thuộc tỉnh tại Việt Nam bao gồm hai bộ phận chính: Hội đồng Nhân dân (HĐND) và Ủy ban Nhân dân (UBND) HĐND là một phần không thể tách rời của chính quyền địa phương, đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và điều hành các hoạt động tại cấp cơ sở.

HĐND huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh tại Việt Nam là hình thức tổ chức quản lý xã hội mới, thể hiện quyền lực của nhân dân tại địa phương Hội đồng nhân dân được bầu ra bởi nhân dân, đại diện cho nguyện vọng của họ trong huyện, quận, thị xã, thành phố, đồng thời cũng là cầu nối với chính quyền nhà nước cấp trên.

HĐND thành phố có thể được nhận diện từ nhiều khía cạnh khác nhau trong khoa học pháp lý và thực tiễn quản lý Tuy nhiên, khái niệm HĐND thành phố chủ yếu dựa vào nhận thức chung đã được xác định trong Luật tổ chức HĐND và UBND, cũng như tính đặc thù của địa bàn cơ sở.

Hội đồng nhân dân thành phố là cơ quan quyền lực nhà nước tại địa phương, đại diện cho nhân dân qua các đại biểu được bầu trực tiếp từ huyện, quận, thị xã, và thành phố trực thuộc tỉnh Cơ quan này có toàn quyền quyết định các vấn đề kinh tế - xã hội tại địa phương theo quy định của pháp luật và chịu trách nhiệm trước nhân dân cũng như chính quyền cấp trên.

Nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng nhân dân thành phố 23 1.4 Nguyên tắc hoạt động của Hội đồng nhân dân thành phố

Tại thành phố Hà Tĩnh, tỉnh Hà Tĩnh, cần đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân ở các huyện, quận, thị xã và thành phố trực thuộc tỉnh.

7 Kết cấu của đề tài

Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo, khóa luận được kết cấu gồm 3 chương

Chương 1: Những vấn đề chung về hoạt động của Hội đồng nhân dân thành phố

Chương 2: Thực trạng hoạt động của Hội đồng nhân dân thành phố Hà Tĩnh, tỉnh Hà Tĩnh

Chương 3: Quan điểm và giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân ở thành phố Hà Tĩnh trong giai đoạn hiện nay

NỘI DUNG CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG CỦA

Hội đồng Nhân dân thành phố là cơ quan đại diện cho nhân dân tại các thành phố trực thuộc tỉnh, bao gồm các huyện, quận và thị xã Bài viết này sẽ tập trung vào nội dung và vai trò của Hội đồng Nhân dân thành phố trong hệ thống chính trị địa phương.

Nghiên cứu về tổ chức chính quyền địa phương trên thế giới và trong lịch sử Việt Nam cho thấy, các quốc gia đều phân chia lãnh thổ thành các đơn vị hành chính để xây dựng mô hình quản lý V.I Lênin nhấn mạnh rằng đặc trưng đầu tiên của Nhà nước là việc phân chia công dân theo đơn vị lãnh thổ Sự phân chia này phụ thuộc vào cấu trúc nhà nước, cộng đồng dân cư, địa lý, văn hóa và kinh tế Do đó, việc phân chia các đơn vị hành chính không chỉ mang tính chất hành chính-quản lý mà còn nhằm thực hiện quản lý nhà nước một cách hệ thống trên toàn lãnh thổ quốc gia.

Với cấu trúc nhà nước đơn nhất hiện nay, chính quyền địa phương ở nước ta được tổ chức thành ba cấp dựa trên đơn vị hành chính lãnh thổ.

- Chính quyền cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ƣơng (gọi là chính quyền cấp tỉnh;

- Chính quyền cấp huyện, quận và thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh (gọi chung là chính quyền cấp huyện);

Chính quyền cấp xã, bao gồm xã, phường và thị trấn, đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương, đảm bảo quản lý Nhà nước hiệu quả trên các lĩnh vực đời sống xã hội Sự phân chia này không chỉ tạo điều kiện cho việc thực hiện quyền công dân mà còn hỗ trợ cả về vật chất lẫn tinh thần, như quyền bầu cử, ứng cử và tham gia vào xây dựng cũng như quản lý cộng đồng.

Nhà nước …) và khai thác tốt những lợi thế của mỗi cấp chính quyền địa phương theo những đặc điểm vốn có

Theo Hiến pháp và pháp luật hiện hành, chính quyền ở mỗi cấp hành chính địa phương bao gồm Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân Việc phân cấp giữa các cơ quan chính quyền địa phương cần đảm bảo phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và khả năng của từng cấp, đồng thời duy trì sự tập trung dân chủ và thống nhất quyền lực Nhà nước.

Hiến pháp năm 2013 xác định chính quyền huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh là cấp cơ sở trong hệ thống hành chính bốn cấp của nhà nước Đây là tổ chức nhà nước gần gũi với người dân, đảm bảo tính độc lập và đối trọng với chính quyền cấp xã, không chỉ tôn trọng và thực hiện pháp luật mà còn phát huy quyền dân chủ của nhân dân Chính quyền cấp cơ sở còn đảm bảo quyền và nghĩa vụ của công dân, đồng thời tạo điều kiện cho người dân ổn định đời sống vật chất và tinh thần trong cộng đồng.

Chính quyền cấp huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh tại Việt Nam được tổ chức thành hai bộ phận chính: Hội đồng Nhân dân (HĐND) và Ủy ban Nhân dân (UBND) HĐND là một phần không thể tách rời trong cấu trúc chính quyền cấp cơ sở hiện nay.

HĐND huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh ở Việt Nam là một hình thức tổ chức quản lý xã hội mới, thực hiện quyền lực của nhân dân tại địa phương Hội đồng nhân dân được bầu ra bởi nhân dân địa phương, đại diện cho nguyện vọng của họ trong các cấp hành chính, đồng thời cũng thể hiện sự kết nối với chính quyền nhà nước cấp trên.

HĐND thành phố có thể được nhận diện từ nhiều khía cạnh khác nhau trong khoa học pháp lý và thực tiễn quản lý Tuy nhiên, khái niệm HĐND thành phố chủ yếu dựa vào nhận thức chung đã được xác định trong Luật tổ chức HĐND và UBND, cùng với tính đặc thù của địa bàn cơ sở.

Hội đồng nhân dân thành phố là cơ quan quyền lực nhà nước tại địa phương, đại diện cho nhân dân qua các đại biểu được bầu trực tiếp từ huyện, quận, thị xã và thành phố trực thuộc tỉnh Cơ quan này có toàn quyền quyết định các vấn đề kinh tế - xã hội theo quy định pháp luật và chịu trách nhiệm trước nhân dân cũng như chính quyền cấp trên.

1.2 Vị trí, tính chất, chức năng của Hội đồng nhân dân thành phố:

1.2.1 Vị trí của Hội đồng nhân dân thành phố:

Hiến pháp năm 1946 không xác định rõ vị trí của HĐND trong bộ máy nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa Đến Hiến pháp năm 1959, HĐND lần đầu tiên được công nhận là "cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương" (Điều 80), và quy định này đã được duy trì trong Hiến pháp năm 1980 (Điều 114), Hiến pháp năm 1992 (Điều 119), Luật tổ chức HĐND và UBND năm 2003 (Điều 1) và Hiến pháp 2013 (Điều 113).

Cụm từ "cơ quan quyền lực nhà nước" dành cho HĐND và Quốc hội chưa thực sự hợp lý, vì mọi cơ quan nhà nước đều mang quyền lực nhà nước Nếu không có tính quyền lực nhà nước, chúng không thể nhân danh nhà nước để thực thi quyền lực chung Để phân biệt với các cơ quan nhà nước khác, tôi đề xuất nên gọi Quốc hội và HĐND các cấp là "các cơ quan dân cử trực tiếp".

Bộ máy nhà nước Việt Nam từ năm 1945 đến nay bao gồm bốn phân hệ chính: cơ quan dân cử trực tiếp (Quốc hội và HĐND các cấp), cơ quan hành chính nhà nước (Chính phủ và UBND các cấp), cơ quan xét xử (TAND, tòa án quân sự và các tòa án theo pháp luật), và cơ quan kiểm sát việc tuân theo pháp luật (VKSND và Viện kiểm sát quân sự) Các cơ quan này cùng với chức danh người đứng đầu nhà nước tạo nên cấu trúc chính quyền hiện hành.

HĐND là cơ quan thuộc phân hệ thứ nhất và đóng vai trò quan trọng nhất trong hệ thống chính quyền địa phương, với những lý do sau đây:

Một là, bởi được cử tri địa phương bầu thành lập trực tiếp cho nên

Vài nét chung về thành phố Hà Tĩnh

Vùng đất này, trong lịch sử, từng được gọi là đất Việt Thường và trải qua nhiều giai đoạn khác nhau Dưới thời Bắc thuộc, nó thuộc châu Phúc Lộc, sau đó trong thời Tiền Lê (980-1008) thuộc châu Thạch Hà Đến năm 1025, dưới triều đại Lý, vùng đất này có thể thuộc trại Định Phiên, và trong thời Trần - Hồ (1226-1407) thì thuộc châu Nhật Nam Trong thời kỳ thuộc Minh (1407-1427), nơi đây được gọi là huyện Bàn Thạch, châu Nam Tĩnh Đến năm 1469, vua Lê Thánh Tôn đã định hình bản đồ đất nước, và cho đến đầu thời Nguyễn, vùng đất này trở thành Thạch Hà, thuộc phủ Hà Hoa, Thừa Tuyên Nghệ An.

(1831), niên hiệu Minh mệnh thứ 12, tỉnh Hà Tĩnh đƣợc thiết lập, tỉnh lỵ đặt trên đất xã Trung Tiết, huyện Thạch Hà

Tháng 2-1886 Pháp đƣa quân vào chiếm tỉnh thành Hà Tĩnh và ra sức xây dựng tỉnh lỵ thành một trung tâm đô thị đủ điều kiện phục vụ bộ máy cai trị Ngày 03/7/1924, Toàn quyền Đông Dương ra Nghị định thành lập thị xã

Hà Tĩnh, vào năm 1942, chỉ là một tỉnh lỵ nhỏ bé với diện tích 247 ha và dân số khoảng 4.400 người Thị xã này bao gồm 4 xã mới được sát nhập vào năm 1920, gồm Đông Quế, Xã Tắc, Trung Hậu và Tiền Bạt, và nội thị được chia thành 8 khu phố: Tịnh Trung, Hoàn Thị, Tiền Môn, Hậu Môn, Tả Môn, Hữu Môn, Tân Giang và Nam Ngạn.

Trước tháng 8/1945, Thị xã Hà Tĩnh chưa phải là một cấp hành chính, việc cai trị do chính quyền cấp tỉnh trực tiếp đảm nhiệm

Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, Thị xã Hà Tĩnh được nâng cấp thành đơn vị hành chính ngang huyện, trực thuộc tỉnh với diện tích 1,2 km² và dân số khoảng dưới 5.000 người Tuy nhiên, từ năm 1948 đến năm 1957, Thị xã Hà Tĩnh không còn trực thuộc tỉnh mà trở thành đơn vị hành chính ngang xã, thuộc huyện Thạch Hà.

Năm 1958, Thị xã Hà Tĩnh được tái lập thành đơn vị hành chính trực thuộc tỉnh, nhưng chỉ ở cấp độ cơ sở ngang với xã Đến năm 1960, Thị xã Hà Tĩnh chính thức được công nhận.

Thị xã Hà Tĩnh, vào năm 1975, đảm nhận vai trò của một đơn vị hành chính tương đương huyện, quận, thị xã và thành phố trực thuộc tỉnh, đồng thời quản lý trực tiếp hai tiểu khu Bắc Hà và Nam Hà.

Năm 1976, Bộ Chính trị trung ƣơng Đảng quyết định nhập 2 tỉnh Nghệ

Hà Tĩnh và Nghệ An đã hợp nhất thành tỉnh Nghệ Tĩnh Mặc dù thị xã Hà Tĩnh không còn là tỉnh lỵ, nhưng vẫn được xem là trung tâm chính trị và kinh tế quan trọng phía Nam của tỉnh.

Tháng 9 năm 1989, do yêu cầu phát triển kinh tế xã hội, Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) đã quyết định sát nhập 6 xã của huyện Thạch Hà vào Thị xã Hà Tĩnh

Tháng 10 năm 1991, thực hiện Nghị quyết kỳ họp thứ 9 - Quốc hội khóa VIII về việc chia tách tỉnh Nghệ Tĩnh thành 2 tỉnh là Nghệ An và Hà Tĩnh, Thị xã Hà Tĩnh trở lại là trung tâm tỉnh lỵ của tỉnh Hà Tĩnh, quy mô dân số phát triển, có điều kiện phát triển đô thị nhanh hơn

Tháng 4 năm 1994, thành lập thêm 2 phường mới Tân Giang và Trần Phú, Thị xã Hà Tĩnh có 4 phường và 6 xã, diện tích tự nhiên 30,6km 2 , dân số 49.410 người Đầu năm 2004, Chính phủ có Nghị định mở rộng địa giới hành chính Thị xã Hà Tĩnh lần 2 nhập thêm 5 xã của huyện Thạch Hà vào và nâng cấp một số xã thành phường Thị xã Hà Tĩnh có 15 đơn vị hành chính gồm 6 phường và 9 xã Ngày 19/7/2006 đô thị Hà Tĩnh được Bộ Xây dựng công nhận là đô thị loại III, đây là mốc quan trọng đánh dấu bước phát triển mới trong việc xây dựng và phát triển đô thị thị xã Hà Tĩnh

Ngày 28/5/2007, Chính phủ đã ban hành Nghị định công nhận Thị xã Hà Tĩnh trở thành thành phố trực thuộc tỉnh Hà Tĩnh Hiện nay, Thành phố Hà Tĩnh có 16 đơn vị hành chính, bao gồm 10 phường và 6 xã, trong đó có các phường như Bắc Hà, Nam Hà, Tân Giang, Trần Phú, Đại Nài, và Hà.

Huy Tập, Phường Thạch Linh, Phường Nguyễn Du, Phường Thạch Quý, Phường Văn Yên, Xã Thạch Môn, Xã Thạch Hạ, Xã Thạch Trung, Xã Thạch Đồng, Xã Thạch Hưng, và Xã Thạch Bình là những địa điểm quan trọng trong khu vực, mỗi phường và xã đều có nét đặc trưng riêng, góp phần vào sự phát triển văn hóa và kinh tế của địa phương.

Thành phố Hà Tĩnh tọa lạc tại vị trí 18°0' - 18°24' vĩ độ Bắc và 105°53' - 105°56' kinh độ Đông, nằm dọc theo Quốc lộ 1A, cách thủ đô Hà Nội 340 km, thành phố Vinh 50 km về phía Bắc, thành phố Huế 314 km về phía Nam và cách biển Đông 12,5 km.

Phía Bắc giáp: Thị trấn Thạch Hà (qua cầu Cày), sông cửa Sót

Phía Tây giáp: Xã Thạch Đài, xã Thạch Tân, song Cày( huyện Thạch Hà)

Phía nam giáp: Xã Cẩm Bình, xã Cẩm Vịnh( Huyện Cẩm Xuyên)

Phía Đông giáp: Sông Đồng Môn( huyện Thạch Hà, Lộc Hà)

Thành phố Hà Tĩnh tọa lạc tại vùng đồng bằng ven biển miền Trung, nổi bật với địa hình thấp và bằng phẳng Đất đai nơi đây được hình thành từ quá trình bồi tích của sông và biển, với độ cao dao động từ 0,5m đến 3m.

Thành phố Hà Tĩnh được bảo vệ bởi ngọn Rào Cỏ thuộc dãy Trường Sơn, giúp giảm thiểu tác động của gió Lào Thời tiết nơi đây có hai mùa rõ rệt: mùa rét kéo dài từ tháng 11 đến tháng 4 và mùa khô nóng từ tháng 5 đến tháng 10, với nhiệt độ trung bình dao động từ 23-24 độ C Độ ẩm không khí ở Hà Tĩnh đạt 85-86%, trong khi lượng mưa trung bình hàng năm khoảng 2.661mm.

Tổng diện tích tự nhiên 56,32km 2

* Dân số thành phố Hà Tĩnh:

Mật độ dân số: 2.092 người/ km 2

Tổng số Trong đó: Nữ Tổng số 117.546 57.513

Thực trạng hoạt động của HĐND thành phố Hà Tĩnh

2.2.1 Kỳ họp của HĐND thành phố Hà Tĩnh:

Kỳ họp Hội đồng nhân dân thành phố là hoạt động quan trọng nhất, nơi ý chí và nguyện vọng của người dân được chuyển thành Nghị quyết của cơ quan quyền lực địa phương Tại các kỳ họp, Hội đồng nhân dân thảo luận và quyết định theo đa số về những vấn đề quan trọng, bầu ra Thường trực Hội đồng và các ban của Hội đồng Các Nghị quyết được ban hành phải tuân theo trình tự, thủ tục nhất định, đảm bảo hiệu quả hoạt động của Hội đồng Điều 8 chương I, Luật Tổ chức HĐND và UBND năm 2003 nhấn mạnh rằng hiệu quả của các kỳ họp là yếu tố quyết định đến hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân Đại biểu HĐND đại diện cho nhân dân để giải quyết các vấn đề địa phương theo quy định.

Tại kỳ họp thứ 2 của nhiệm kỳ XIX (2011-2016), 16 phường và xã đã đồng thuận xây dựng quy chế hoạt động của HĐND Quy chế này được gửi đến các đại biểu HĐND trước 10 ngày khai mạc kỳ họp để họ có thời gian nghiên cứu và tham gia ý kiến HĐND thành phố Hà Tĩnh đã căn cứ vào luật Tổ chức HĐND và UBND, cùng với Quy chế hoạt động của HĐND năm 2005 và Quy chế hoạt động của HĐND tỉnh Hà Tĩnh.

45 và tình hình thực tế của địa phương để ban hành Quy chế hoạt động của HĐND thành phố

Hội đồng nhân dân thành phố Hà Tĩnh hoạt động chủ yếu thông qua các kỳ họp, với hiệu quả được đảm bảo từ việc tổ chức các kỳ họp này Trong năm, TP Hà Tĩnh đã tổ chức một kỳ họp theo quy định vào ngày 16/4/2015, nhằm kiện toàn công tác tổ chức Tại kỳ họp, đồng chí Hà Văn Trọng đã được bầu giữ chức Chủ tịch UBND TP Hà Tĩnh nhiệm kỳ 2011 - 2016 với 100% số phiếu.

Kỳ họp HĐND được tổ chức đúng luật và đảm bảo chất lượng, với quy định rằng Thường trực HĐND phải triệu tập kỳ họp thường lệ ít nhất 20 ngày và kỳ họp chuyên đề hoặc bất thường ít nhất 10 ngày trước ngày khai mạc Để chuẩn bị cho kỳ họp HĐND thành phố, các cơ quan liên quan như Thường trực, ban của HĐND và lãnh đạo UBND cần hoàn tất công tác chuẩn bị 30 ngày trước khi khai mạc kỳ họp.

Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc phường đã thống nhất chương trình và thời gian cho các đại biểu HĐND tiếp xúc cử tri, cũng như tổ chức họp Ban chấp hành Đảng bộ thành phố để báo cáo về tình hình phát triển kinh tế - xã hội và tài chính Các khối dân cư đã thông báo qua đài phát thanh để người dân theo dõi kỳ họp, đồng thời nhiều khối đã gửi báo cáo và tài liệu cho đại biểu HĐND trước 5 ngày khai mạc Thường trực và các ban HĐND thành phố cũng chuẩn bị dự thảo nghị quyết và tổng hợp ý kiến cử tri, gửi tài liệu liên quan cho đại biểu HĐND nghiên cứu trước kỳ họp.

46 đã điều hành kỳ họp khoa học, phát huy tính dân chủ, quyết định từng vấn đề cụ thể

2.2.2 Hoạt động của Thường trực HĐND thành phố Hà Tĩnh:

Hoạt động của Thường trực Hội đồng nhân dân thành phố đóng vai trò quan trọng trong các hoạt động của Hội đồng nhân dân, ảnh hưởng lớn đến hiệu quả chung của cơ quan quyền lực Nhà nước tại địa phương Thường trực Hội đồng nhân dân thành phố được bầu ra bởi Hội đồng nhân dân thành phố.

Thường trực Hội đồng nhân dân thành phố không phải là cơ quan thường trực của Hội đồng nhân dân thành phố, nhưng đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa và phối hợp hoạt động giữa các ban của Hội đồng nhân dân và các đại biểu.

Thường trực Hội đồng nhân dân thành phố có trách nhiệm triệu tập và chủ tọa các kỳ họp, giám sát việc thực hiện Hiến pháp và luật pháp tại địa phương, đồng thời trình Hội đồng về việc bỏ phiếu bất tín nhiệm đối với các chức danh do Hội đồng bầu ra Ngoài ra, họ tổ chức tiếp dân, duy trì mối quan hệ với Ban thường vụ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, điều hòa hoạt động của các ban thuộc Hội đồng và tập hợp các chất vấn từ đại biểu để trình lên Hội đồng nhân dân thành phố.

Cơ cấu tổ chức Hội đồng thường trực HĐND thành phố Hà Tĩnh khóa XIX, nhiệm kỳ 2011-2016:

TT Họ và Tên Chức vụ, đơn vị công tác

1 Đậu Thị Thủy Phó Bí thƣ Thành uỷ - Chủ tịch HĐND thành phố

2 Nguyễn Mai Linh Thành ủy viên - Phó Chủ tich HĐND thành phố

3 Tống Thị Quỳnh Hoa Thành uỷ viên – Uỷ viên TT HĐND thành phô

Thường trực Hội đồng nhân dân thành phố Hà Tĩnh đã xây dựng kế hoạch giám sát chương trình công tác hàng tháng, quý, 6 tháng và cả năm sau khi có Nghị quyết kỳ họp hàng năm Dựa trên các mục tiêu kinh tế - xã hội đã được thông qua, Thường trực Hội đồng nhân dân cụ thể hóa nội dung và kế hoạch để tiến hành khảo sát, kiểm tra việc thực hiện Nghị quyết Đồng thời, cơ quan này cũng đôn đốc các đại biểu Hội đồng nhân dân thực hiện tốt vai trò giám sát tại địa phương, nhằm đẩy nhanh tiến độ và nâng cao hiệu quả thực hiện Nghị quyết theo kế hoạch đã đề ra.

Hàng tháng và hàng quý, Thường trực Hội đồng nhân dân thành phố luôn chú trọng vào việc thực hiện các nội dung và quy chế phối hợp giữa Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Điều này nhằm củng cố và nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân, đại biểu và các Ban của Hội đồng, đồng thời đảm bảo tuân thủ đúng quy trình và quy định của pháp luật.

Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Thường trực Hội đồng nhân dân phường đã thực hiện tốt chức năng của cơ quan quyền lực nhà nước cấp cơ sở theo Luật tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân Hội đồng nhân dân phường đã xác định rõ tầm quan trọng của kỳ họp, tổ chức 11 kỳ họp trong nhiệm kỳ, với kỳ họp thứ 11 diễn ra vào ngày 16/4/2015 (phiên bất thường) nhằm kiện toàn công tác tổ chức theo quy định pháp luật Tại kỳ họp này, HĐND TP Hà Tĩnh đã bầu đồng chí Hà Văn Trọng giữ chức Chủ tịch UBND TP Hà Tĩnh nhiệm kỳ mới.

Từ năm 2011 đến 2016, thành phố Hà Tĩnh đã đạt 100% số phiếu Vào sáng ngày 23/12/2014, tại Trung tâm văn hóa thành phố Hà Tĩnh, kỳ họp thứ 10 của HĐND thành phố đã diễn ra, trong đó các đại biểu nghe báo cáo về tình hình thu chi ngân sách và đầu tư xây dựng cơ bản trong năm 2014, đồng thời thảo luận phương hướng nhiệm vụ cho năm 2015.

Vào ngày 23/12/2014, trong phiên họp buổi chiều, các đại biểu đã thảo luận về 48 trình của UBND thành phố liên quan đến việc bổ sung và điều chỉnh cơ chế hỗ trợ phát triển sản xuất nhằm thực hiện đề án trong cơ cấu ngành nông nghiệp Đồng thời, các đại biểu cũng tiến hành lấy phiếu tín nhiệm đối với các chức danh do HĐND thành phố bầu.

Công tác chuẩn bị và tổ chức kỳ họp Hội đồng nhân dân được thực hiện đúng quy trình, thủ tục theo quy định, với đánh giá tích cực về chất lượng Sự linh hoạt và sáng tạo trong điều hành đã góp phần nâng cao hiệu quả của các kỳ họp Hội đồng nhân dân thành phố.

Trong nhiệm kỳ qua, Hội đồng nhân dân thành phố đã ban hành hơn 120 Nghị quyết, với nội dung phù hợp thực tế và bám sát chỉ tiêu giao Các nghị quyết này đều có tính khả thi cao, đúng thể thức văn bản và được ký ban hành đúng thẩm quyền.

QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN Ở THÀNH PHỐ HÀ TĨNH

Định dạng
Số trang	77
Dung lượng	722,61 KB