PHẦN NỘI DUNG
LỢI CHO CON KHI CHA MẸ LY HÔN
1.1 Cơ sở lý luận và thực tiễn trong việc bảo vệ quyền lợi cho con khi cha mẹ ly hôn 1.1.1 Cơ sở lý luận
Nghiên cứu này làm nổi bật tầm quan trọng của quyền lợi cho trẻ em, nhấn mạnh vai trò của cha mẹ trong việc bảo vệ quyền lợi này Quyền được khai sinh, được ghi nhận trong Hiến chương Liên Hợp Quốc và Hiến pháp Việt Nam, là quyền thiêng liêng đầu tiên của trẻ em Bên cạnh đó, trẻ em còn có quyền được chăm sóc, nuôi dưỡng và học tập Việc thiếu hụt những quyền lợi này không chỉ gây thiệt thòi cho trẻ mà còn dẫn đến hệ lụy nghiêm trọng về mặt kiến thức cho cả một quốc gia, ảnh hưởng đến sự phát triển của xã hội.
Tình trạng ly hôn giữa các cặp vợ chồng trẻ hiện nay đang gia tăng, dẫn đến nhiều trẻ em bị bỏ rơi và thiếu thốn tình cảm lẫn vật chất Đây không chỉ là nỗi đau của trẻ em mà còn là vấn đề nghiêm trọng cho xã hội Kết hôn là sự tự nguyện của cả hai bên và ly hôn cũng vậy, nhưng điều quan trọng là cần quan tâm đến hậu quả của những đứa trẻ trong tương lai Nếu gia đình và xã hội cùng nhau giải quyết vấn đề này, chúng ta có thể giảm bớt gánh nặng cho xã hội, mang lại hạnh phúc cho trẻ em và góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước.
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ VIỆC BẢO VỆ QUYỀN LỢI
Cơ sở lý luận và thực tiễn trong việc bảo vệ quyền lợi cho con khi cha mẹ ly hôn
khi cha mẹ ly hôn 1.1.1 Cơ sở lý luận
Nghiên cứu đề tài này giúp làm rõ cơ sở lý luận về quyền lợi của trẻ em, nhấn mạnh vai trò của cha mẹ trong việc bảo vệ quyền lợi cho con cái Quyền được khai sinh là quyền thiêng liêng, được ghi nhận trong Hiến chương Liên Hợp Quốc và Hiến pháp Việt Nam Ngoài quyền khai sinh, trẻ em còn có quyền được chăm sóc, nuôi dưỡng và học tập Việc mất đi các quyền này không chỉ gây thiệt thòi cho trẻ em mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển kiến thức của cả một quốc gia, dẫn đến hệ lụy xã hội nghiêm trọng.
Tình trạng ly hôn giữa các cặp vợ chồng trẻ đang gia tăng, dẫn đến nhiều trẻ em bị bỏ rơi về mặt tình cảm và vật chất Đây không chỉ là nỗi đau của trẻ em mà còn là vấn đề nghiêm trọng cho xã hội Kết hôn là sự tự nguyện của cả hai bên, nhưng ly hôn cũng cần sự đồng thuận Hậu quả của việc ly hôn đối với trẻ em cần được chú ý, vì tương lai của chúng sẽ ảnh hưởng đến gia đình và xã hội Nếu gia đình và xã hội cùng chung tay giải quyết vấn đề này, chúng ta có thể giảm bớt gánh nặng, mang lại niềm vui cho trẻ em và góp phần xây dựng một tương lai phồn vinh cho đất nước.
Ly hôn ngày càng trở nên phổ biến và ảnh hưởng đến quyền lợi của trẻ em Quá trình ly hôn chia thành ba giai đoạn: giai đoạn cấp tính, khi vợ chồng cảm thấy không thể sống chung do mâu thuẫn; giai đoạn chuyển tiếp, trong đó cả hai bên phải suy nghĩ kỹ lưỡng về quyết định ly hôn, đặc biệt là liên quan đến con cái; và giai đoạn hậu ly hôn, khi cả cha mẹ bắt đầu cuộc sống mới nhưng vẫn phải đảm bảo quyền lợi cho con theo pháp luật, giúp trẻ phát triển toàn diện như bao đứa trẻ khác.
Cha mẹ ly hôn gây ra nhiều hậu quả cho con cái, ảnh hưởng khác nhau tùy vào độ tuổi Trẻ em ở độ tuổi đến trường thường buồn nhưng ít biểu hiện rõ rệt Trong khi đó, thanh thiếu niên dễ gặp phải thay đổi lớn hơn do nhận thức tốt hơn và thường hy vọng cha mẹ sẽ tái hợp Ở độ tuổi tiền thành niên, trẻ có thể cảm thấy xấu hổ với bạn bè, tức giận và mâu thuẫn với cha mẹ Dù ở độ tuổi nào, chúng đều là những đứa trẻ bất hạnh khi thiếu sự quan tâm, chăm sóc và giáo dục từ cả cha và mẹ, điều này ảnh hưởng sâu sắc đến tâm lý và quyền lợi của chúng.
Khi cha mẹ ly hôn, quyền lợi của trẻ em không thể bị phủ nhận và cần có sự thỏa thuận giữa hai bên để bảo vệ quyền lợi cho con Trẻ em có quyền được chăm sóc sức khỏe, học hành, sống trong môi trường giáo dục lành mạnh, cũng như quyền vui chơi và giải trí, theo quy định trong “Công ước quốc tế về quyền trẻ em” Dù trong hoàn cảnh nào, cha mẹ đều có trách nhiệm thực hiện quyền và lợi ích cho sự phát triển của con, đó là nghĩa vụ không thể thiếu của những bậc làm cha mẹ.
Dựa trên thực tiễn và nghiên cứu về tình hình bảo vệ quyền lợi cho trẻ em ở huyện Hương Khê, bên cạnh những kết quả tích cực, vẫn còn nhiều khó khăn và vướng mắc cần khắc phục Do đó, cần đưa ra các kiến nghị và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác bảo vệ quyền lợi cho trẻ em khi cha mẹ ly hôn.
Quy định của pháp luật về bảo vệ quyền lợi cho con khi cha mẹ ly hôn 8 1 Khái niệm hôn nhân
Trong khoa học pháp lý, đặc biệt là trong lĩnh vực Luật Hôn nhân và Gia đình, việc định nghĩa hôn nhân có vai trò quan trọng, phản ánh quan điểm của Nhà nước và tạo cơ sở lý luận cho việc xác định bản chất pháp lý của hôn nhân Khái niệm hôn nhân truyền thống trong hệ thống pháp luật Anh - Mỹ mô tả hôn nhân là sự liên kết tự nguyện suốt đời giữa một người đàn ông và một người phụ nữ, không nhằm mục đích nào khác Ngoài khái niệm này, hiện nay, một số luật gia ở Châu Âu cũng đang phát triển những quan điểm mới về hôn nhân.
Hôn nhân được định nghĩa là sự liên kết pháp lý giữa nam và nữ, thể hiện qua vai trò vợ chồng, hoặc là hành vi chung sống giữa hai người với tư cách là vợ chồng.
Hôn nhân, theo quy định của pháp luật Việt Nam, là sự kết hợp giữa một người nam và một người nữ, được công nhận hợp pháp, nhằm xây dựng mối quan hệ vợ chồng Sau khi kết hôn, hai bên có trách nhiệm pháp lý đối với nhau, đảm bảo thực hiện quyền và nghĩa vụ, cùng chung sống hạnh phúc và nuôi dạy con cái Theo Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, hôn nhân không chỉ là quan hệ giới tính mà còn bao gồm các nghĩa vụ sinh đẻ, nuôi nấng và đáp ứng nhu cầu tinh thần, vật chất hàng ngày Các mối quan hệ hôn nhân trong xã hội được xem là quan hệ pháp luật, tạo ra quyền và nghĩa vụ nhất định cho cả vợ và chồng Theo từ điển thuật ngữ Luật học của Đại học Luật Hà Nội, hôn nhân được hiểu là sự liên kết tự nguyện, bình đẳng giữa nam và nữ, nhằm xây dựng gia đình hạnh phúc và hòa thuận.
Hôn nhân cần được xây dựng trên cơ sở pháp lý thông qua việc đăng ký kết hôn, thể hiện sự liên kết tự nguyện và bình đẳng giữa vợ và chồng Mục tiêu là chung sống suốt đời, tạo dựng một gia đình hạnh phúc, dân chủ, hòa thuận và bền vững.
Ly hôn đang trở thành vấn đề phổ biến và phức tạp, thu hút sự quan tâm của Việt Nam và nhiều quốc gia khác, bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến hạnh phúc của các cặp vợ chồng, lợi ích gia đình, xã hội và quyền lợi của trẻ em Trong những năm gần đây, số vụ ly hôn ngày càng gia tăng, yêu cầu các Thẩm phán nắm vững quy định pháp luật và tiến hành điều tra kỹ lưỡng các nguyên nhân mâu thuẫn giữa cha mẹ Việc ly hôn cần được giải quyết hợp lý để bảo vệ quyền lợi của con cái, đồng thời cần kết hợp chặt chẽ các chính sách của Đảng và Nhà nước trong việc xử lý các vụ án ly hôn.
Ly hôn là một khía cạnh của quan hệ hôn nhân, trong khi hôn nhân được coi là hiện tượng bình thường, ly hôn lại là hiện tượng bất bình thường, thể hiện mặt trái của hôn nhân Hôn nhân được xây dựng trên nền tảng tự nguyện và tự do, bao gồm quyền kết hôn của nam, nữ và quyền ly hôn của các cặp vợ chồng.
Theo khoản 14 điều 3 của Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, ly hôn được định nghĩa là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án quyết định của Tòa án Việc ly hôn không chỉ chấm dứt quan hệ tài sản mà còn ảnh hưởng đến quan hệ nhân thân, và cả hai vợ chồng đều có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn Luật mới mở rộng đối tượng có quyền yêu cầu ly hôn, cho phép cha, mẹ hoặc người thân thích được yêu cầu Tòa án giải quyết khi một bên vợ hoặc chồng bị bệnh tâm thần hoặc không thể kiểm soát hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình Quy định này nhằm khắc phục tình trạng một bên vợ chồng mất năng lực hành vi dân sự nhưng không thể yêu cầu ly hôn theo luật cũ.
Nhà nước bằng pháp luật không thể ép buộc nam nữ yêu nhau kết hôn và cũng không thể bắt họ sống chung suốt đời nếu mục đích hôn nhân không đạt được Theo Lênin, quyền tự do ly hôn không chỉ là quyền chính đáng mà còn củng cố mối quan hệ gia đình trên cơ sở dân chủ Quyền này là cần thiết để đảm bảo sự bình đẳng giữa vợ chồng và bảo vệ quyền lợi của phụ nữ Nhà nước bảo hộ hôn nhân và đảm bảo quyền tự do ly hôn không có nghĩa là cho phép ly hôn tùy tiện, mà phải tuân theo quy định pháp luật nhằm bảo vệ lợi ích của gia đình, xã hội và đặc biệt là quyền lợi của con cái khi cha mẹ ly hôn.
1.2.3 Quy định của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014
* Các con cần được bảo vệ khi cha mẹ ly hôn
Ly hôn gây ra sự xa cách giữa các thành viên trong gia đình, đặc biệt là những đứa trẻ vô tội Chúng phải đối mặt với những thiệt thòi và mất mát lớn, khiến cho tình cảm và sự gắn bó giữa các thành viên không còn như trước Thay vào đó, những khoảng lặng và nỗi buồn đọng lại trong không gian sống của gia đình.
1 Lênin về quyền dân tộc tự quyết, toàn tập, tập 25, NXB.Tiến bộ, matxcơva năm 1980, tr 335.
2 Ly hôn - về một sự biếm họa của chủ nghĩa Mác và về Chủ nghĩa kinh tế đế quốc Toàn tập, tập 30,
Năm 1981, NXB Tiến bộ, Matxcơva đã chỉ ra rằng sự chia ly của bố mẹ ảnh hưởng sâu sắc đến tâm lý trẻ em, dẫn đến những thay đổi tính cách như trở nên già dặn hơn, lầm lì, hoặc thậm chí thù ghét cha mẹ Trẻ em cần sự yêu thương, chăm sóc và giáo dục từ cha mẹ để phát triển toàn diện, nhưng những tổn thương về tâm lý và mặc cảm xã hội không thể được bù đắp hoàn toàn Thực tế cho thấy, nhiều trẻ hư hỏng xuất phát từ gia đình không hạnh phúc, nơi cha mẹ ly hôn và thiếu quan tâm Do đó, việc thực hiện trách nhiệm của cha mẹ sau ly hôn là rất cần thiết, theo quy định tại khoản 1 điều 81 Luật HN&GĐ năm 2014, cha mẹ vẫn có quyền và nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng con chưa thành niên hoặc con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự.
Ở độ tuổi 18, trẻ em cần sự quan tâm và chăm sóc của cha mẹ, đặc biệt trong bối cảnh cha mẹ ly hôn, khi mà trẻ em cần được hỗ trợ nhiều hơn để giảm bớt thiệt thòi Theo quy định pháp luật, cha mẹ không còn nghĩa vụ nuôi dưỡng con đã đủ 18 tuổi, nhưng vẫn phải chăm sóc những con chưa thành niên hoặc những người đã thành niên nhưng mất năng lực hành vi dân sự Điều này thể hiện tính nhân văn của pháp luật, yêu cầu cha mẹ phải chăm sóc, nuôi dưỡng con cái mà không phân biệt giữa những đứa trẻ bình thường và những đứa trẻ có vấn đề về sức khỏe Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 quy định rõ ràng quyền lợi của những người mất năng lực hành vi dân sự, nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của họ Khi ly hôn, cha mẹ cần thực hiện nghĩa vụ của mình một cách công bằng, yêu thương và chăm sóc tất cả con cái như nhau, bất kể tình trạng sức khỏe của chúng.
Khi bảo vệ quyền lợi cho con, không thể quên những đứa con nuôi, vì chúng thường bị phân biệt so với con đẻ Trong trường hợp cha mẹ ly hôn, quyền lợi của con nuôi trở nên dễ bị tổn thương Để đảm bảo quyền lợi cho các em, pháp luật đã quy định rằng cha mẹ nuôi phải tiếp tục thực hiện nghĩa vụ cho đến khi các em đủ tuổi trưởng thành, có khả năng lao động hoặc sở hữu tài sản để tự nuôi sống bản thân.
* Quyền và nghĩa vụ cha mẹ trong việc nuôi dưỡng, chăm sóc con
Quan hệ nuôi dưỡng là mối quan hệ nhân thân giữa các thành viên trong gia đình, dựa trên huyết thống hoặc nuôi dưỡng, khi họ sống chung và chăm sóc lẫn nhau về vật chất và tinh thần Điều này bao gồm sự nuôi dưỡng giữa cha mẹ và con cái, ông bà và cháu, cùng anh chị em Nuôi dưỡng không chỉ liên quan đến chi phí tài chính mà còn bao hàm sự chăm sóc và nuôi nấng trực tiếp Đây là trách nhiệm và nghĩa vụ của người có trách nhiệm nuôi dưỡng, và quan hệ này chỉ diễn ra giữa những người có quan hệ huyết thống hoặc nuôi dưỡng lẫn nhau.
Chăm sóc trẻ em bao gồm cả khía cạnh vật chất và tinh thần, với gia đình đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp điều kiện tốt nhất cho sự phát triển thể chất của trẻ Trẻ em, không phân biệt giới tính, cần được tạo cơ hội học tập và phát triển theo khả năng riêng Để xây dựng môi trường chăm sóc thuận lợi, cha mẹ nên tạo không khí yêu thương, đoàn kết và gắn bó giữa các thành viên trong gia đình, bất chấp những khó khăn trong cuộc sống Điều này giúp trẻ cảm nhận ngôi nhà là tổ ấm thực sự Đối với những trẻ có năng khiếu, cha mẹ cần phát hiện và khuyến khích, tạo điều kiện để ươm mầm tài năng Gia đình chính là trường học đầu tiên và suốt đời của mỗi con người.
Quyền và nghĩa vụ của cha mẹ trong việc chăm sóc và nuôi dưỡng con cái rất quan trọng, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất, trí tuệ và đạo đức của trẻ Gia đình là môi trường tốt nhất để thực hiện điều này, nhưng khi cha mẹ ly hôn, con cái cần được chăm sóc và nuôi dưỡng nhiều hơn để vượt qua cú sốc tâm lý từ việc chia ly Do đó, cả cha mẹ trực tiếp nuôi dưỡng và không trực tiếp nuôi dưỡng đều phải thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ của mình.
Quyền và nghĩa vụ của cha, mẹ trực tiếp nuôi con đƣợc thể hiện rõ trong khoản 1 điều 71 của luật HN&GĐ năm 2014 quy định:
Đánh giá quy định của pháp luật trong việc bảo vệ quyền lợi cho con
con khi cha mẹ ly hôn
Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000, kế thừa và phát huy thành tựu của các luật trước đó, đã nâng cao vai trò của gia đình trong xã hội, đồng thời gìn giữ và phát triển những giá trị văn hóa, đạo đức tốt đẹp của gia đình Việt Nam Điều này không chỉ góp phần vào việc phát triển nguồn nhân lực mà còn hỗ trợ ổn định và phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương và toàn quốc.
Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000 đã đóng góp quan trọng vào việc xây dựng và bảo vệ chế độ hôn nhân và gia đình ở Việt Nam, đồng thời bảo vệ quyền con người, quyền công dân, đặc biệt là quyền của phụ nữ và trẻ em Luật này tạo ra hành lang pháp lý an toàn cho các quan hệ tài sản trong gia đình và các giao dịch xã hội, ghi nhận quyền và lợi ích hợp pháp trong quan hệ hôn nhân có yếu tố nước ngoài Tuy nhiên, sau 13 năm thực thi, sự phát triển mới của đất nước cùng với quá trình công nghiệp hóa và hội nhập quốc tế đã làm nảy sinh nhiều thay đổi trong quan hệ hôn nhân và gia đình, dẫn đến những bất cập trong luật hiện hành Do đó, việc sửa đổi, bổ sung Luật Hôn nhân và gia đình là cần thiết để phù hợp với thực tế xã hội hiện nay.
Vào ngày 19/6/2014, Luật Hôn nhân và Gia đình sửa đổi đã chính thức được thông qua với 79,52% phiếu tán thành tại kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XIII, có hiệu lực từ 01/01/2015, bao gồm 9 chương và 133 điều Luật này quy định các vấn đề liên quan đến hôn nhân và gia đình, như kết hôn, quan hệ vợ chồng, chấm dứt hôn nhân, và quyền lợi giữa cha mẹ và con cái Đặc biệt, luật mới đã làm rõ nghĩa vụ của cha mẹ đối với con cái không có khả năng hành vi dân sự, đồng thời mở rộng quyền lợi của trẻ em, bao gồm quyền được yêu thương, tôn trọng và phát triển Về quyền định đoạt tài sản, luật mới quy định rõ ràng hơn về sự đồng ý của cha mẹ hoặc người giám hộ đối với trẻ từ 15 đến dưới 18 tuổi Đối với việc nuôi dưỡng con sau ly hôn, luật mới giảm độ tuổi xem xét nguyện vọng của trẻ từ 9 xuống 7 tuổi, và quy định chặt chẽ hơn về điều kiện nuôi dưỡng của người mẹ Những quy định này thể hiện sự tiến bộ và linh hoạt trong việc bảo vệ quyền lợi của trẻ em trong gia đình.
Khi trẻ 36 tháng tuổi, người mẹ vẫn là người cần thiết nhất vì trẻ còn quá nhỏ và cần sự che chở từ mẹ Luật mới đã mở rộng quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con không chỉ cho vợ chồng mà còn cho người thân thích, cơ quan quản lý nhà nước về gia đình và trẻ em, cũng như Hội liên hiệp phụ nữ, với điều kiện nếu trẻ từ 7 tuổi trở lên thì nguyện vọng của trẻ cũng được xem xét Điều này thể hiện sự tiến bộ trong việc bảo vệ quyền lợi của trẻ em khi có sự tham gia của các tổ chức yêu cầu Tòa án thực hiện nghĩa vụ của người nuôi dưỡng, đặc biệt khi trẻ mất năng lực hành vi dân sự Về nghĩa vụ cấp dưỡng, luật mới bổ sung thêm trách nhiệm giữa cô, dì, chú, cậu, bác ruột và cháu ruột, cho thấy sự quan tâm đến quyền lợi của trẻ và vai trò quan trọng của người thân trong việc đảm bảo điều kiện phát triển tốt nhất cho trẻ.
Luật Hôn nhân và gia đình sửa đổi năm 2014, với những điểm đổi mới quan trọng, hy vọng sẽ giải quyết hiệu quả các quan hệ phức tạp trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình Điều này góp phần xây dựng gia đình Việt Nam ấm no, bền vững và hạnh phúc.
Ý nghĩa của việc quy định bảo vệ quyền lợi cho con khi cha mẹ ly hôn26 1 Đối với gia đình
Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 đã quy định rõ ràng về việc bảo vệ quyền lợi của trẻ em khi cha mẹ ly hôn, thể hiện sự quan tâm sâu sắc đến quyền lợi của trẻ Quy định này không chỉ có ý nghĩa quan trọng đối với gia đình mà còn thể hiện tinh thần nhân đạo và truyền thống tốt đẹp của dân tộc, khẳng định vai trò thiết yếu trong việc bảo vệ trẻ em.
Gia đình đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, với trẻ em là thành phần thiết yếu của gia đình Hai mối quan hệ cơ bản là huyết thống và nuôi dưỡng tạo nên sự gắn bó giữa cha mẹ và con cái Cha mẹ cùng các thành viên trong gia đình không chỉ có trách nhiệm mà còn có bản năng chăm sóc trẻ Việc giáo dục và bảo vệ trẻ em trong gia đình cần được thực hiện một cách khoa học, sử dụng kiến thức và kỹ năng phù hợp, để đảm bảo gia đình là nơi an toàn nhất cho trẻ.
Khi cha mẹ ly hôn, Nhà nước có quy định nhằm nâng cao tinh thần và trách nhiệm của cha mẹ trong việc nuôi dưỡng con cái Dù cuộc sống có khó khăn ra sao, cha mẹ không được từ bỏ trách nhiệm của mình Việc chăm sóc và giáo dục con là niềm hạnh phúc của cha mẹ, và họ luôn cố gắng mang lại cuộc sống đầy đủ cho con Tuy nhiên, khi có mâu thuẫn giữa cha mẹ, trẻ em dễ bị bỏ rơi Pháp luật quy định bảo vệ quyền lợi của trẻ em không chỉ là quyền mà còn là nghĩa vụ của cha mẹ Nuôi con là nâng cao tinh thần trách nhiệm, đặc biệt khi ly hôn, vì trẻ em có thể rơi vào tâm lý buồn bã và tự ti Những quy định pháp luật là cơ sở để bảo vệ quyền lợi của trẻ em khi cha mẹ không thực hiện đúng nghĩa vụ của mình.
Con cái đối với cha mẹ có ý nghĩa to lớn cho gia đình bé nhỏ của họ
Việc nuôi dạy con cái mang lại niềm an ủi lớn cho cha mẹ, giúp họ vượt qua những căng thẳng trong công việc và cuộc sống Nụ cười và cái ôm của con trẻ có thể xóa tan mọi mệt mỏi và bực dọc Tuy nhiên, khi gia đình gặp khó khăn, như cha mẹ cãi nhau và mâu thuẫn gia tăng, điều này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến hạnh phúc của trẻ Sự thiếu vắng tình cảm và sự hòa hợp trong gia đình có thể dẫn đến quyết định ly hôn, mặc dù điều này có thể mang lại lợi ích cho cha mẹ nhưng lại gây tổn hại lâu dài cho con cái Do đó, việc đảm bảo quyền lợi cho trẻ em trong trường hợp ly hôn là rất quan trọng và cần được gia đình chú trọng.
Trẻ em là đối tượng cần được chăm sóc và yêu thương, đặc biệt trong bối cảnh hiện nay khi xã hội đang nỗ lực tạo điều kiện cho sự phát triển toàn diện của trẻ Tại Việt Nam, dân số trẻ chiếm tỷ lệ cao, với 31,8% người dưới tuổi trưởng thành, trong đó 24,1% là trẻ dưới 15 tuổi, cho thấy cơ cấu dân số đang ngày càng trẻ hóa, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế Truyền thống hiếu học, thông minh và dũng cảm của trẻ em Việt Nam sẽ tạo ra nguồn tri thức phong phú, là trụ cột cho đất nước Trong quá trình hội nhập và phát triển kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, trẻ em sẽ đóng vai trò quan trọng trong tương lai của đất nước.
Nhà nước Việt Nam đã thể hiện tinh thần nhân đạo và sự coi trọng trẻ em thông qua việc ban hành Luật Hôn nhân và Gia đình, Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, cùng với các văn bản pháp lý khác nhằm bảo vệ quyền lợi và đảm bảo các điều kiện tốt nhất cho sự phát triển của trẻ em Việc ký kết công ước Quốc tế về quyền trẻ em cho thấy sự quan tâm của xã hội đối với trẻ em, khẳng định vai trò quan trọng của chúng trong gia đình và cộng đồng Cha mẹ có trách nhiệm chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục con cái để chúng trở thành những công dân có ích, tránh tình trạng trẻ em bị thiệt thòi hoặc rơi vào tệ nạn xã hội do sự thiếu quan tâm từ gia đình và xã hội.
Nhà nước thể hiện sự quan tâm đối với trẻ em thông qua quan hệ hôn nhân và gia đình, từ đó mang lại quyền lợi cho trẻ Điều này không chỉ tạo ra cơ sở pháp lý cho việc thực hiện quyền công dân và quyền con người, mà còn là căn cứ để xử lý các vi phạm, góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật trong thực tiễn.
Việc quy định pháp luật về bảo vệ quyền lợi của con cái không chỉ thể hiện truyền thống tốt đẹp và tính dân chủ, công bằng, nhân đạo của pháp luật xã hội chủ nghĩa mà còn ghi nhận nghĩa vụ nuôi dưỡng của cha mẹ, phản ánh đạo đức dân tộc trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình Đề cao vai trò của con cái trong gia đình và xã hội là nhiệm vụ quan trọng, thể hiện tình mẫu tử và phụ tử thiêng liêng Dù cuộc sống có khó khăn, cha mẹ luôn dành những điều tốt đẹp nhất cho con cái, thể hiện tình yêu thương và sự quan tâm, góp phần tạo nên giá trị tinh thần quý báu trong bối cảnh đất nước đang phát triển và có nhiều chuyển biến tích cực.
Trong trường hợp có đủ căn cứ ly hôn, việc duy trì hôn nhân chỉ làm trầm trọng thêm mối quan hệ và ảnh hưởng xấu đến con cái Do đó, ly hôn đôi khi có thể mang lại lợi ích cho trẻ Quy định về việc giao con cho ai nuôi dưỡng cần dựa trên lợi ích và điều kiện phát triển của trẻ, không chỉ dựa vào lỗi của cha mẹ Quyền lợi của con luôn được đặt lên hàng đầu, thể hiện tính nhân đạo của pháp luật xã hội chủ nghĩa.
Việc quy định bảo vệ quyền lợi cho trẻ em là rất quan trọng, không chỉ ảnh hưởng đến gia đình và xã hội mà còn đến những đứa trẻ bất hạnh sống trong cảnh cha mẹ chia ly và gia đình tan vỡ Những trẻ em này thường phải chịu thiệt thòi và thiếu thốn tình yêu thương từ cả cha lẫn mẹ Nhận thức được tầm quan trọng này, Nhà nước đã đưa ra những quy định cụ thể trong Luật Hôn nhân và Gia đình Việt Nam nhằm bảo vệ quyền lợi cho trẻ em khi cha mẹ ly hôn.