CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ RỦI RO – QUẢN TRỊ RỦI RO
Tổng quan về rủi ro và quản trị rủi ro
1.1.1.1 Khái niệm chung Đầu tiên, rủi ro là sự kiện bất ngờ đã xảy ra Rủi ro là những sự kiện mà người ta không lường trước một cách chắc chắn, có thể xuất hiện vào một thời điểm bất kỳ trong tương lai và bất kỳ ở đâu Mọi rủi ro là bất ngờ, cho dù mức độ bất ngờ có thể khác nhau Tính bất ngờ của rủi ro phụ thuộc rất nhiều vào nhận thức của con người và vào quy luật của nó
Rủi ro được định nghĩa là những sự cố gây ra tổn thất, và khi xảy ra, chúng để lại hậu quả cho con người, có thể nghiêm trọng hoặc không Nhiều khi, hậu quả của rủi ro không dễ nhận thấy, dẫn đến hiểu lầm rằng chúng không gây tổn thất Tổn thất có thể tồn tại dưới dạng hữu hình và vô hình, bao gồm tổn thất vật chất, tinh thần, sức khỏe và trách nhiệm pháp lý.
Rủi ro thường được định nghĩa là những sự kiện không mong đợi có thể ảnh hưởng đến cuộc sống và sự nghiệp của chúng ta Mọi người đều khao khát một tương lai tốt đẹp và những thành công trong sự nghiệp, nhưng khi những mong muốn này không trở thành hiện thực, chúng ta có thể coi đó là rủi ro.
Một sự kiện được xem là rủi ro chỉ khi nó thỏa mãn ba tiêu chí: xảy ra một cách không chủ định, không thể dự đoán trước và để lại hậu quả Nếu sự kiện xảy ra do chủ định, đã được biết trước hoặc không gây ra hậu quả, thì không được coi là rủi ro Ví dụ, việc phá bỏ các tòa nhà cũ để xây dựng công trình mới là một phần của kế hoạch, mặc dù có tổn thất nhưng không được xem là rủi ro.
1.1.1.2 Các đặc trưng của rủi ro a/ Nguy cơ rủi ro
Nguy cơ là tình huống có khả năng dẫn đến những sự cố bất lợi, được xác định bởi hai đặc điểm chính: khả năng xảy ra sự cố và mức độ tồn tại của nguy cơ, có thể cao hoặc thấp tùy thuộc vào các yếu tố tác động.
2 khi đề cập đến nguy cơ người ta thường gắn với một sự kiện nào đó: nguy cơ cháy nổ, nguy cơ chiến tranh, nguy cơ phá sản,
Nguy cơ rủi ro là tình huống có thể xảy ra bất cứ lúc nào, gây ra tổn thất không thể đoán trước cho cá nhân hoặc tổ chức Để đánh giá mức độ nghiêm trọng của rủi ro, cần làm rõ hậu quả thông qua khái niệm tổn thất, bao gồm thiệt hại về tài sản, tinh thần và thể chất do rủi ro gây ra.
Trong thực tế, tổn thất do nguyên nhân chủ đích của con người thường bị bỏ qua, trong khi các tổn thất không mong đợi do nguyên nhân khách quan hoặc chủ quan lại nhận được nhiều sự quan tâm và nghiên cứu Việc phân tích những tổn thất này giúp các nhà nghiên cứu và quản trị tìm ra biện pháp phòng ngừa và hạn chế tổn thất một cách hiệu quả nhất.
Việc phân biệt giữa tổn thất do chủ ý và tổn thất ngoài sự mong đợi là một thách thức lớn Nhiều tổn thất có thể xuất phát từ hành động cố ý của một người nhưng lại nằm ngoài dự đoán của người khác Điều này cho thấy mối quan hệ phức tạp giữa rủi ro và tổn thất trong các tình huống khác nhau.
Rủi ro và tổn thất là hai khái niệm khác nhau nhưng có mối quan hệ chặt chẽ; trong đó, rủi ro được xem là nguyên nhân và tổn thất là hậu quả Mối quan hệ giữa chúng có thể được minh họa một cách khái quát qua hình ảnh.
Hình 1.1 Lược đồ thể hiện mối quan hệ giữa rủi ro và tổn thất
Rủi ro là nguyên nhân chính dẫn đến tổn thất, và bất kỳ rủi ro nào cũng có thể gây ra thiệt hại dưới nhiều hình thức khác nhau Tuy nhiên, cần lưu ý rằng không phải tất cả tổn thất đều xuất phát từ rủi ro.
Nghiên cứu rủi ro cần phải xem xét tổn thất để hiểu rõ mức độ nghiêm trọng và tác hại của rủi ro đối với con người và cuộc sống của họ Nếu chỉ nghiên cứu tổn thất mà không xem xét nguyên nhân rủi ro, sẽ khó khăn trong việc tìm ra biện pháp phòng ngừa hiệu quả Tần suất rủi ro thể hiện số lần xảy ra trong một khoảng thời gian, trong khi biên độ rủi ro phản ánh mức độ nghiêm trọng và thiệt hại đối với doanh nghiệp Để đánh giá mức độ rủi ro và tổn thất, cần xem xét trị giá tài chính bị thiệt hại, khả năng tài chính của tổ chức và thái độ của con người, bởi đây là những yếu tố cơ bản ảnh hưởng đến mức độ nghiêm trọng của tổn thất.
1.1.1.3 Khái niệm về rủi ro trong kinh doanh
Rủi ro trong kinh doanh là những yếu tố khách quan bên ngoài ảnh hưởng đến quá trình đạt được mục tiêu của doanh nghiệp Chúng có thể gây ra khó khăn, làm tổn hại đến các thành quả hiện có và buộc doanh nghiệp phải đầu tư nhiều hơn về nhân lực, vật lực và thời gian để khắc phục.
1.1.2 Quan niệm về quản trị rủi ro
Quản trị rủi ro là quá trình nhận diện, phân tích và đo lường các rủi ro, đồng thời tìm kiếm biện pháp kiểm soát và tài trợ để giảm thiểu hậu quả của rủi ro đối với hoạt động kinh doanh, nhằm tối ưu hóa nguồn nhân lực trong tổ chức.
1.1.2.2 Mối quan hệ giữa rủi ro và cơ hội
Rủi ro và cơ hội luôn song hành trong cuộc sống và ước mơ của con người Mặc dù rủi ro và cơ hội là hai khía cạnh trái ngược, nhưng chúng lại tồn tại trong cùng một thực thể Con người thường nhìn nhận sự may rủi như một yếu tố khách quan, khó lường và nằm ngoài tầm kiểm soát.
Ngày nay, rủi ro được coi là có tính quy luật và có thể dự đoán, giải thích được, mang tính khoa học Con người có khả năng chủ động tác động đến rủi ro nhằm phòng ngừa và giảm thiểu tác hại của nó Tuy nhiên, không phải tất cả tình huống đều có cơ hội và rủi ro.
Kết luận chương 1
Rủi ro trong kinh doanh là điều khó đoán và có thể xảy ra bất kỳ lúc nào Tuy nhiên, doanh nghiệp cần chuẩn bị phương án ứng phó hiệu quả để biến rủi ro thành cơ hội hoặc giảm thiểu hậu quả xuống mức thấp nhất.
Việc nhận thức rõ tầm quan trọng của việc tìm kiếm giải pháp để giảm thiểu rủi ro là rất cần thiết Qua quá trình nghiên cứu và tổng hợp kiến thức, nhóm đã hiểu sâu hơn về khái niệm rủi ro, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh doanh xuất nhập khẩu Chúng tôi đã xác định một số rủi ro phổ biến trong hoạt động này và đề xuất các phương án giải quyết cho từng loại rủi ro Điều này sẽ là nền tảng cho chương 2, nơi chúng tôi sẽ phân tích những rủi ro mà công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Vận tải Khánh Hà đã gặp phải và đánh giá cách thức ban lãnh đạo xử lý những rủi ro đó.
