CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HÓA QUỐC TẾ VÀ NHẬP KHẨU HÀNG HÓA
KHÁI QUÁT VỀ HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HÓA QUỐC TẾ VÀ NHẬP KHẨU HÀNG HÓA
Theo Công ước Viên 1980, hợp đồng xuất nhập khẩu hay hợp đồng mua bán ngoại thương là sự thỏa thuận giữa các bên có trụ sở kinh doanh ở các quốc gia khác nhau Bên xuất khẩu (bên bán) có trách nhiệm chuyển giao quyền sở hữu và các chứng từ liên quan cho bên nhập khẩu (bên mua), trong đó bên nhập khẩu phải nhận hàng và thanh toán tiền hàng.
Nhập khẩu hàng hóa là một hoạt động thiết yếu trong lĩnh vực ngoại thương, bao gồm việc mua sắm hàng hóa và dịch vụ từ nước ngoài để đáp ứng nhu cầu trong nước và tái nhập khẩu nhằm mục đích sinh lợi Theo Điều 28, Luật Thương mại số 36/2005/QH11 ngày 14 tháng 6 năm 2005, nhập khẩu được định nghĩa rõ ràng trong khuôn khổ pháp lý.
Nhập khẩu hàng hóa là quá trình đưa hàng hóa từ nước ngoài vào lãnh thổ Việt Nam hoặc từ các khu vực đặc biệt trên lãnh thổ Việt Nam, được công nhận là khu vực hải quan riêng theo quy định pháp luật.
Tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu là một bước quan trọng trong quy trình nhập khẩu hàng hóa, tuy nhiên hiện chưa có định nghĩa cụ thể nào cho khái niệm này Dựa trên kinh nghiệm thực tế trong quá trình thực tập, tác giả đề xuất một định nghĩa cho tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu, nhấn mạnh vai trò của nó trong việc đảm bảo sự thành công của quá trình nhập khẩu.
Tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu bao gồm các hoạt động từ tìm kiếm đối tác, đàm phán và ký kết hợp đồng cho đến nhận hàng, thanh toán và thanh lý hợp đồng Để đảm bảo quá trình này diễn ra hiệu quả, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các khâu, nhằm tránh nhầm lẫn trong giao dịch cũng như đảm bảo đầy đủ các chứng từ cần thiết cho việc nhận hàng, kiểm tra và thanh toán.
Vai trò
Các hoạt động liên quan đến quy trình nhập khẩu hàng hóa thường gây ra sự phức tạp và chi phí cao, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp Do đó, việc cải thiện hiệu quả tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu trong các doanh nghiệp xuất nhập khẩu là vô cùng cần thiết và đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh.
Việc tối ưu hóa quy trình thủ tục nhập khẩu không chỉ giúp rút ngắn thời gian hoàn thành mà còn đảm bảo tính hiệu quả trong quá trình thực hiện hợp đồng Một quy trình cụ thể và linh hoạt sẽ hỗ trợ công ty thực hiện các thủ tục cần thiết một cách nhanh chóng, từ đó tiết kiệm chi phí và thời gian cho nhà nhập khẩu.
Doanh nghiệp cần đảm bảo nhận hàng đúng tiến độ và giảm thiểu rủi ro trong giao dịch nhập khẩu, nhằm tuân thủ luật pháp và chính sách nhà nước Để đạt được điều này, các doanh nghiệp phải có quy trình thực hiện hợp đồng nhập khẩu rõ ràng và đúng thời gian quy định Đội ngũ cán bộ nhập khẩu cần phải có chuyên môn cao, sẵn sàng xử lý các thủ tục và tình huống phát sinh trong quá trình thực hiện hợp đồng.
Hiện nay, Việt Nam và các nước đang phát triển gặp nhiều khó khăn trong việc nhập khẩu hàng hóa từ các nước công nghiệp phát triển Một trong những nguyên nhân chính là nghiệp vụ xuất nhập khẩu của doanh nghiệp Việt Nam còn yếu kém Các khâu như đàm phán, ký kết và tổ chức thực hiện hợp đồng ngoại thương chưa được thực hiện tốt, dẫn đến nhiều sơ hở mà đối tác có thể lợi dụng, gây bất lợi và thiệt hại cho Việt Nam.
Để nâng cao hiệu quả kinh tế trong hoạt động nhập khẩu và phát triển mối quan hệ kinh tế đối ngoại, việc tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu là một khâu quan trọng Do đó, việc cải thiện hiệu quả tổ chức hợp đồng trở thành yêu cầu tất yếu cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động nhập khẩu và kết quả kinh doanh.
Tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu đóng vai trò quan trọng đối với doanh nghiệp xuất nhập khẩu Việc thực hiện hợp đồng hiệu quả không chỉ giúp tiết kiệm chi phí và thời gian mà còn nâng cao hình ảnh chuyên nghiệp của doanh nghiệp trong mắt đối tác trong và ngoài nước Điều này góp phần tăng lợi nhuận và thúc đẩy sự phát triển bền vững trong lĩnh vực kinh doanh xuất nhập khẩu Do đó, các doanh nghiệp cần nỗ lực cải thiện từng khâu trong quy trình tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu.
NỘI DUNG TỔ CHỨC THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG NHẬP KHẨU HÀNG HÓA .6
Sau khi ký hợp đồng nhập khẩu, đơn vị xuất nhập khẩu cần thực hiện hợp đồng một cách hiệu quả, điều này đòi hỏi kỹ năng và nghiệp vụ thương mại quốc tế Việc thực hiện hợp đồng phải tuân thủ luật pháp quốc gia và quốc tế, đồng thời giữ chữ tín cho đơn vị Bên cạnh đó, cần nỗ lực tiết kiệm chi phí lưu thông và nâng cao hiệu quả công việc Để tổ chức thực hiện hợp đồng, nhà nhập khẩu cần nghiên cứu thị trường, tìm kiếm đối tác và tiến hành đàm phán trước khi ký kết hợp đồng.
1.2.1 Xin giấy phép nhập khẩu
Giấy phép nhập khẩu là yếu tố pháp lý quan trọng để tiến hành các bước tiếp theo trong quá trình nhập khẩu hàng hóa Trách nhiệm xin giấy phép có thể thuộc về bên mua hoặc bên bán, tùy thuộc vào hợp đồng và mặt hàng cụ thể Để được cấp giấy phép, nhà kinh doanh nhập khẩu cần nộp mẫu đơn kèm theo bản sao hợp đồng và thư tín dụng (nếu có), cùng với phiếu hạn ngạch hoặc kế hoạch nhập khẩu đã đăng ký Trước khi nhập khẩu, cần kiểm tra xem mặt hàng có nằm trong danh mục cấm hay không, và một số hàng hóa yêu cầu giấy phép chuyên ngành từ các bộ quản lý Doanh nghiệp cần tra cứu quy định về hàng hóa cấm theo nghị định 187/2013/NĐ-CP và xin giấy phép từ cơ quan chuyên ngành nếu cần Việc nắm rõ quy định pháp luật sẽ giúp doanh nghiệp tránh sai sót trong quá trình thực hiện hợp đồng nhập khẩu.
1.2.2 Những công việc thanh toán bước đầu
Tùy thuộc vào điều kiện thanh toán trong hợp đồng, nhà nhập khẩu sẽ thực hiện các công việc thanh toán khác nhau Doanh nghiệp xuất nhập khẩu cần đàm phán với đối tác để chọn phương thức thanh toán phù hợp, mang lại lợi ích cho cả hai bên Thông thường, có 5 phương thức thanh toán quốc tế chính được sử dụng trong hợp đồng mua bán hàng hóa.
1.1 1 Phương thức tín dụng chứng từ (Letter Credit) Khái niệm
Phương thức tín dụng chứng từ (Letter of Credit) là thỏa thuận giữa ngân hàng và khách hàng, trong đó ngân hàng cam kết thanh toán cho người hưởng lợi khi họ cung cấp bộ chứng từ hợp lệ theo quy định trong thư tín dụng.
Thời gian mở L/C thường diễn ra trước thời hạn giao hàng từ 20-25 ngày nếu hợp đồng không có quy định cụ thể Tuy nhiên, để đảm bảo tính chặt chẽ của hợp đồng, các bên thường quy định rõ ngày mở L/C trong nội dung hợp đồng.
Cách thức mở L/C tại Việt Nam: Để mở L/C doanh nghiệp xuất nhập khẩu (XNK) phải tiến hành các công việc sau:
Nộp hồ sơ và lập đơn xin mở L/C.
Ký quỹ để mở tài khoản thư tín dụng
1 Đoàn Thị Hồng Vân (2010) Quản trị xuất nhập khẩu (Tr 130-131) NXB Lao Động- Xã Hội
Trong phương thức thanh toán tín dụng chứng từ, trách nhiệm thanh toán được chuyển từ nhà nhập khẩu sang ngân hàng của họ, giúp đảm bảo nhà xuất khẩu giao hàng và nhận tiền một cách an toàn và nhanh chóng Nhà nhập khẩu cũng nhận được hóa đơn vận chuyển hàng hóa đúng tiến độ Do đó, L/C trở thành phương thức thanh toán cân bằng lợi ích của cả hai bên, đồng thời giảm thiểu rủi ro trong hoạt động thanh toán của doanh nghiệp.
Căn cứ vào hình thức chuyển tiền:
Chuyển tiền bằng điện (Telegraphic Transfer - T/T) là phương thức chuyển tiền nhanh chóng nhưng có chi phí cao Hiện nay, với sự tham gia vào mạng SWIFT, hầu hết các giao dịch chuyển tiền đều được thực hiện trên nền tảng này.
Chuyển bằng thư (Mail Transfer - M/T): chi phí thấp hơn chuyển tiền bằng điện nhưng tốc độ chậm hơn.
Căn cứ vào thời gian chuyển tiền:
Chuyển tiền trả trước là hình thức mà người mua thanh toán một phần hoặc toàn bộ tiền hàng cho người bán trước khi giao hàng Khoản tiền này được xem như một tín dụng từ người mua dành cho người bán, đồng thời cũng là tiền đặt cọc nhằm đảm bảo sự yên tâm cho bên bán trong việc giao hàng, cũng như ràng buộc trách nhiệm của người mua trong việc nhận hàng.
Chuyển tiền trả sau là quy trình trong đó nhà nhập khẩu gửi lệnh chuyển tiền đến ngân hàng sau khi kiểm tra bộ chứng từ hợp lệ Ngân hàng sẽ xác minh thông tin trong hồ sơ và thực hiện việc trích tiền từ tài khoản ngoại tệ của nhà nhập khẩu để thanh toán cho nhà xuất khẩu Sau khi hoàn tất thanh toán, ngân hàng sẽ thông báo cho nhà nhập khẩu, đánh dấu sự hoàn tất của quá trình thanh toán.
Phương thức này thường không được sử dụng trong thanh toán hàng xuất khẩu do nguy cơ người mua chiếm dụng vốn Thay vào đó, nó thường áp dụng trong các giao dịch phi mậu dịch và thanh toán chi phí liên quan đến xuất nhập khẩu hàng hóa, cũng như trong trường hợp chuyển vốn ra nước ngoài để đầu tư hoặc chi tiêu phi mậu dịch, bao gồm chuyển kiều hối.
1.1 2 Phương thức ghi sổ (Open Account)
Phương thức thanh toán này cho phép người bán mở tài khoản để ghi nợ người mua sau khi hoàn thành giao hàng hóa hoặc dịch vụ Người mua sẽ thanh toán cho người bán theo định kỳ, như tháng, quý hoặc nửa năm Đặc điểm nổi bật là không có sự tham gia của ngân hàng trong việc mở tài khoản và thực hiện thanh toán; chỉ có người mua và người bán liên quan Nếu người mua mở tài khoản ghi nợ, thì đó chỉ là tài khoản theo dõi mà không có giá trị quyết toán Phương thức này thường được áp dụng trong nghiệp vụ gia công và buôn bán đối lưu hàng đổi hàng, đòi hỏi sự tin cậy cao giữa người xuất khẩu và nhập khẩu.
1.1 3 Phương thức giao chứng từ nhận tiền (Cash Against
Phương thức thanh toán giao chứng từ nhận tiền (CAD) là hình thức mà đơn vị nhập khẩu yêu cầu ngân hàng mở tài khoản tín thác để thanh toán cho đơn vị xuất khẩu Việc thanh toán sẽ được thực hiện khi đơn vị xuất khẩu cung cấp đầy đủ chứng từ theo thỏa thuận trong hợp đồng mua bán.
Phương thức này thường được sử dụng khi hai bên đối tác có sự tin tưởng lẫn nhau, đặc biệt trong trường hợp hàng hóa khan hiếm hoặc khi nhà nhập khẩu cần có đại diện từ phía nước xuất khẩu Trong bộ chứng từ, nhà nhập khẩu yêu cầu nhà xuất khẩu cung cấp giấy chứng nhận từ đại diện người mua về việc giao hàng hóa.
1.1 4 Phương thức nhờ thu (Collection)
Sau khi giao hàng, nhà xuất khẩu gửi bộ chứng từ cho ngân hàng của họ kèm theo yêu cầu nhờ thu Ngân hàng xuất khẩu sẽ kiểm tra tính chính xác của chứng từ và chuyển giao cho ngân hàng đại diện của nhà nhập khẩu Sau khi nhận được, ngân hàng nhập khẩu sẽ yêu cầu bên nhập khẩu chấp nhận thanh toán hoặc hối phiếu thanh toán để đổi lấy bộ chứng từ nhận hàng.
- Có hai loại nhờ thu:
Nhờ thu phiếu trơn (Clean collection) là một phương thức thanh toán trong hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế, trong đó nhà xuất khẩu ủy thác ngân hàng thu hộ tiền trên công cụ thanh toán mà không yêu cầu chuyển giao chứng từ kèm theo.
NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HOẠT ĐỘNG TỔ CHỨC THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG NHẬP KHẨU
1.3.1 Các yếu tố bên ngoài doanh nghiệp
1.3.1.1 Tình hình kinh tế- chính trị- xã hội
Mỗi doanh nghiệp hoạt động trong một môi trường kinh tế - văn hóa - chính trị - xã hội nhất định, đòi hỏi sự hoà nhập với các quy luật chung của môi trường đó để tồn tại và phát triển Hoạt động nhập khẩu là cần thiết cho nền kinh tế quốc dân, nhưng cũng phải tuân thủ quy luật hài hòa giữa các yếu tố Do đó, việc nhập khẩu cần được thực hiện một cách cẩn thận, đảm bảo đáp ứng nhu cầu trong nước và đóng góp tích cực vào công cuộc xây dựng đất nước.
Các yếu tố chính của môi trường kinh doanh ảnh hưởng đến hoạt động nhập khẩu của doanh nghiệp bao gồm môi trường kinh tế, yếu tố văn hóa chính trị và yếu tố khoa học công nghệ Những yếu tố này đóng vai trò quan trọng trong việc định hình chiến lược nhập khẩu và quyết định sự thành công của doanh nghiệp trên thị trường quốc tế.
Mỗi loại hình doanh nghiệp chịu tác động khác nhau từ các yếu tố môi trường, và mức độ ảnh hưởng này phụ thuộc vào khả năng thích ứng của từng doanh nghiệp Trong một nền kinh tế ổn định, rủi ro trong quá trình thực hiện hợp đồng nhập khẩu sẽ được hạn chế, trong khi nền kinh tế biến động dễ dẫn đến những thay đổi bất ngờ, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc dự đoán Điều này có thể dẫn đến sai sót, làm tăng thời gian và chi phí trong tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu.
Chính trị đóng vai trò quan trọng trong việc ảnh hưởng đến hoạt động tổ chức hợp đồng nhập khẩu hàng hóa Tình hình chính trị bất ổn tại các quốc gia thường khiến đối tác ngần ngại, do rủi ro cao trong quá trình thực hiện hợp đồng Mặc dù hợp đồng có điều khoản bất khả kháng liên quan đến rủi ro chính trị, nhưng nhiều bên vẫn lo lắng về những thiệt hại kinh tế có thể xảy ra khi hợp đồng không được thực hiện đúng tiến độ.
Hệ thống luật pháp quốc tế ảnh hưởng đến hoạt động nhập khẩu, bao gồm việc mua bán hàng hóa từ nước ngoài Hoạt động này không chỉ tuân theo luật pháp của các quốc gia ký kết hợp đồng ngoại thương mà còn phải tuân thủ các điều ước quốc tế, tập quán quốc tế và các tiền lệ án thương mại.
Các điều ước quốc tế về thương mại là những thỏa thuận bằng văn bản được ký kết giữa các quốc gia dựa trên nguyên tắc tự nguyện và bình đẳng Những thỏa thuận này nhằm xác định, điều chỉnh hoặc chấm dứt quyền lợi và nghĩa vụ của các bên trong quan hệ thương mại quốc tế.
Các tập quán quốc tế về thương mại có thể trở thành luật điều chỉnh hoạt động thương mại quốc tế (TMQT) khi chúng được áp dụng phổ biến và thường xuyên trên toàn cầu hoặc tại từng địa phương Những thói quen này xác định quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan, được hình thành từ lâu trong các mối quan hệ TMQT Khi các chủ thể ký kết hợp đồng mua bán chấp nhận những tập quán này, chúng sẽ trở thành nguồn luật điều chỉnh hợp đồng giữa các bên.
Tiền lệ pháp trong thương mại là các quy tắc pháp luật được hình thành từ thực tiễn xét xử của tòa án Ở các quốc gia theo hệ thống luật Anh - Mỹ, tòa án thường dựa vào các phán quyết đã được công bố trước đó để làm mẫu cho việc giải quyết các tranh chấp tương tự.
Luật quốc gia đóng vai trò quan trọng trong quan hệ giao dịch thương mại quốc tế (TMQT), cho phép các bên áp dụng luật của một quốc gia để điều chỉnh các giao dịch Doanh nghiệp xuất nhập khẩu cần chú ý đến các nguồn luật này để thực hiện hợp đồng nhập khẩu một cách suôn sẻ và tuân thủ luật pháp quốc tế Các điều luật quốc gia và quốc tế liên quan đến xuất nhập khẩu ảnh hưởng đến từng khâu của quy trình, đặc biệt là trong việc xin giấy phép nhập khẩu Việc ban hành các bộ luật khuyến khích hoạt động nhập khẩu và đơn giản hóa thủ tục hải quan sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong hoạt động nhập khẩu.
1.3.1.3 Chính sách và công cụ quản lý nhập khẩu của Nhà nước
Luật pháp quốc gia đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra hành lang pháp lý cho nền kinh tế, khuyến khích sự phát triển và ngăn chặn vi phạm có thể gây hại cho lợi ích của các bên tham gia Tuy nhiên, hệ thống pháp luật hiện hành cho hoạt động thanh toán xuất nhập khẩu tại Việt Nam còn thiếu sót, với nhiều văn bản đã ban hành từ lâu không còn phù hợp với thực tiễn Sự chồng chéo và thay đổi liên tục trong các quy định pháp lý đã làm cho việc thực thi trở nên khó khăn, đồng thời giảm hiệu lực của luật pháp, tạo ra kẽ hở cho một số khách hàng lợi dụng thực hiện hành vi không trung thực trong kinh doanh.
Hệ thống luật pháp và định hướng phát triển kinh tế của một quốc gia đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của doanh nghiệp Hoạt động nhập khẩu, với tính chất giao dịch thương mại quốc tế, thường gặp nhiều phức tạp và rào cản do sự khác biệt trong quy định xuất nhập khẩu Các quốc gia thường áp dụng hai biện pháp để bảo vệ lợi ích và sản xuất trong nước: hỗ trợ sản xuất và trợ cấp xuất khẩu, hoặc sử dụng thuế quan và biện pháp phi thuế quan để hạn chế hàng hóa quốc tế Những công cụ này giúp điều chỉnh cán cân xuất nhập khẩu theo định hướng phát triển quốc gia Vì vậy, các doanh nghiệp cần nghiên cứu kỹ lưỡng hệ thống pháp luật của nước xuất khẩu để có sự điều chỉnh phù hợp, đảm bảo duy trì lợi nhuận.
1.3.1.4 Hệ thống giao thông vận tải và thông tin liên lực
Hoạt động nhập khẩu là một phần quan trọng trong kinh tế toàn cầu, kết nối các thương nhân từ các quốc gia khác nhau Đặc điểm nổi bật của hoạt động này là sự xa cách về không gian, điều này làm cho hệ thống giao thông vận tải và thông tin liên lạc trở nên thiết yếu Một hệ thống giao thông vận tải thuận tiện và an toàn, cùng với thông tin liên lạc nhanh chóng và rộng khắp, sẽ giúp doanh nghiệp tận dụng cơ hội kinh doanh, đơn giản hóa quy trình thực hiện hợp đồng nhập khẩu, giảm chi phí và rủi ro, đồng thời nâng cao tính kịp thời và hiệu quả trong hoạt động nhập khẩu.
1.3.1.5 Hệ thống Tài chính- Ngân hàng
Hệ thống ngân hàng, đặc biệt là bộ phận thanh toán quốc tế, đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ nhà nhập khẩu trong quá trình thanh toán Các ngân hàng hoạt động như trung gian thanh toán, giúp bảo vệ quyền lợi của nhà nhập khẩu khi nhận hàng Phương thức thanh toán tín dụng chứng từ cho phép cả bên mua và bên bán kiểm tra chứng từ kỹ lưỡng trước khi thực hiện thanh toán, từ đó giảm thiểu rủi ro Ngoài ra, phương thức chuyển tiền trả trước và trả sau cũng góp phần chuyển giao rủi ro giữa nhà xuất khẩu và nhà nhập khẩu.
Hệ thống tài chính ngân hàng đóng vai trò thiết yếu trong việc quản lý và cung cấp vốn cho doanh nghiệp, đặc biệt trong các giao dịch thanh toán quốc tế và cảnh báo khi thực hiện hợp đồng nhập khẩu Sự uy tín và mối quan hệ tốt đẹp của ngân hàng giúp doanh nghiệp đảm bảo lợi ích trong hoạt động nhập khẩu Nhờ vào uy tín với ngân hàng, doanh nghiệp có thể nhận được sự bảo lãnh hoặc vay vốn lớn, từ đó kịp thời nắm bắt những cơ hội kinh doanh hấp dẫn.
1.3.1.6 Sự phát triển của ngành Bảo hiểm Đối với hợp đồng xuất nhập khẩu thì việc mua bảo hiểm là một khâu quan trọng nhằm giảm nhẹ tổn thất trong trường hợp hàng hóa bị hư hỏng hoặc mất mát trong quá trình vận chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu Do đó, nghiệp vụ mua bảo hiểm đã trở thành một trong những nghiệp vụ cơ bản, không thể thiếu trong quá trình tổ chức thực hiện hợp đồng xuất nhập khẩu Có thể nói rằng, sự phát triển của ngành bảo hiểm cũng ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình tổ chức thực hiện hợp đồng xuất nhập khẩu của các doanh nghiệp.
CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ
Việc tổ chức thực hiện hợp đồng xuất nhập khẩu đòi hỏi nhiều công việc khác nhau, trong đó thời gian là yếu tố quan trọng để đánh giá hiệu quả Tiết kiệm thời gian ở từng công việc giúp doanh nghiệp hoàn thành nhanh chóng việc nhận hàng, đảm bảo quy trình sản xuất diễn ra đúng kế hoạch và tạo ấn tượng chuyên nghiệp với đối tác xuất khẩu Do đó, các doanh nghiệp xuất nhập khẩu cần áp dụng những phương pháp thiết thực để giảm thiểu lãng phí thời gian ở từng giai đoạn, từ đó nâng cao hiệu quả thực hiện hợp đồng nhập khẩu.
Khi đánh giá hiệu quả tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu tại một doanh nghiệp, chi phí thực hiện là chỉ tiêu quan trọng hàng đầu Doanh nghiệp có chi phí phát sinh thấp chứng tỏ việc tổ chức hợp đồng nhập khẩu được thực hiện một cách khoa học Tuy nhiên, để có đánh giá khách quan, cần xem xét tổng thể, không chỉ dựa vào chi phí thấp mà còn phải xem xét chất lượng và hiệu quả Chỉ khi chi phí thực hiện thấp đi kèm với chất lượng cao, thì mới có thể khẳng định chính xác hiệu quả trong tổ chức hợp đồng xuất nhập khẩu của doanh nghiệp.
Trong quá trình tổ chức hợp đồng nhập khẩu, sai sót là điều khó tránh khỏi do cần sự phối hợp của nhiều người Tình trạng không thống nhất trong công việc có thể dẫn đến sự cố phát sinh Để hạn chế sai sót và giảm thiểu mức độ nghiêm trọng của chúng, doanh nghiệp nhập khẩu cần có kế hoạch thực hiện hợp đồng hiệu quả, chứng minh sự quản lý chặt chẽ Việc theo dõi và giám sát cẩn thận từng khâu và giai đoạn là cần thiết để phát hiện lỗi sai kịp thời, từ đó hạn chế thiệt hại và nâng cao hiệu quả tổ chức hợp đồng.
1.4.4 Khả năng phòng ngừa rủi ro
Khả năng dự đoán biến động thị trường là điều kiện quan trọng giúp doanh nghiệp nhập khẩu chuẩn bị các biện pháp phòng ngừa rủi ro Tuy nhiên, những biến động bất thường trong kinh doanh, đặc biệt khi thực hiện hợp đồng nhập khẩu nước ngoài, vẫn luôn là thách thức lớn Mỗi giai đoạn trong quy trình nhập khẩu đều tiềm ẩn rủi ro riêng, như rủi ro trong thuê phương tiện vận tải hay tổ chức bộ chứng từ Do đó, các doanh nghiệp xuất nhập khẩu cần theo dõi sát sao tình hình chính trị, kinh tế và xã hội trong và ngoài nước để nắm bắt cơ hội và kịp thời ứng phó với những rủi ro bất ngờ trong hoạt động kinh doanh và thực hiện hợp đồng nhập khẩu.
BÀI HỌC KINH NGHIỆM TRONG TỔ CHỨC THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG NHẬP KHẨU HÀNG HÓA TẠI CÁC CÔNG TY
Để nâng cao hiệu quả tổ chức hợp đồng nhập khẩu, các công ty xuất nhập khẩu cần học hỏi kinh nghiệm từ các doanh nghiệp trong ngành Công ty cổ phần thương mại Sao Việt và công ty TNHH Thanh Phong, với uy tín trong lĩnh vực xuất nhập khẩu máy móc thiết bị văn phòng, đã chia sẻ nhiều bài học thực tiễn Những kinh nghiệm này sẽ giúp công ty TNHH TM-DV chăn nuôi nông nghiệp Việt Úc cải thiện quy trình tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh.
1.5.1 Công Ty Cổ phần Tập đoàn Intimex (Intimex Group)
Công ty Cổ phần Tập đoàn Intimex (Intimex Group) hoạt động theo định hướng “đa ngành, đa nghề, đa quốc gia” với tiêu chí “Uy tín là hàng đầu”, chính thức đi vào hoạt động từ ngày 01 tháng 07 năm 2006 Được hình thành từ Chi nhánh Công ty XNK Intimex tại TP Hồ Chí Minh, Intimex đã có sự phát triển vượt bậc với tốc độ tăng trưởng bình quân từ 30-50%/năm, kim ngạch xuất nhập khẩu gần 1 tỷ USD/năm và doanh thu hàng năm trên 32 nghìn tỷ đồng Hệ thống mạng lưới của công ty trải dài từ Bắc vào Nam với 5 chi nhánh và 14 doanh nghiệp chiếm cổ phần chi phối Intimex đã nhiều năm liên tiếp được xếp hạng cao trong Top 500 doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam theo VNR500, và năm 2014 được xếp hạng doanh nghiệp tư nhân lớn thứ 5 Để đạt được thành công này, công ty không ngừng nâng cao hiệu quả tổ chức hợp đồng nhập khẩu, thường xuyên phối hợp với bên xuất khẩu để theo dõi và xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh, chủ động trong việc nhận hàng và lựa chọn phương tiện vận tải theo giá FOB hoặc EXW.
Công ty được quyền vận tải và phải tổ chức chuyên chở hàng hóa, đồng thời mua bảo hiểm từ xưởng hoặc cảng của nhà cung cấp Để thực hiện việc này, công ty thường thuê tàu từ các hãng nước ngoài như Maersk – Sealand, Wanhai, Apl, K-Line, và sử dụng dịch vụ của các đại lý vận chuyển như Sotrans, SDC, ALC, Viettrans.
Khi mua bảo hiểm cho hàng hóa nhập khẩu, công ty thường áp dụng điều kiện bảo hiểm A cho hàng hóa có giá trị cao và điều kiện C cho hàng hóa có giá trị thấp hơn Việc lựa chọn này giúp công ty tối ưu hóa chi phí bảo hiểm và giảm thiểu rủi ro Ban đầu, công ty thường mua bảo hiểm từ các hãng nước ngoài theo sự giới thiệu của bên xuất khẩu, nhưng trong quá trình vận chuyển, hàng hóa có thể gặp phải thiếu hụt hoặc hư hỏng Điều này dẫn đến khó khăn trong việc khiếu nại bồi thường do khoảng cách địa lý, gây tổn thất cho công ty và đối tác Hiện nay, công ty đã chuyển sang mua bảo hiểm hàng hóa từ Bảo Minh Chợ Lớn và Bảo Việt tại thành phố Hồ Chí Minh để thuận tiện hơn trong việc xử lý khiếu nại bồi thường khi gặp sự cố.
Sự phối hợp chặt chẽ trong từng giai đoạn thực hiện hợp đồng nhập khẩu đã giúp công ty tiết kiệm thời gian và chi phí, đồng thời nâng cao hình ảnh chuyên nghiệp, góp phần tăng doanh thu cho công ty.
1.5.2 Công ty TNHH Thanh Phong
Công ty chúng tôi là một doanh nghiệp thương mại dịch vụ đa ngành, hoạt động trong các lĩnh vực như vận chuyển và giao nhận hàng hóa, mua bán trang thiết bị nội ngoại thất, cũng như kim khí điện máy Công ty được thành lập vào tháng 11 năm [năm thành lập].
Công ty, được thành lập vào năm 2007 và có trụ sở chính tại 4/7A Hậu Giang, Phường 4, Quận Tân Bình, đã nhanh chóng đạt được thành công trong lĩnh vực giao nhận hàng hóa, phục vụ cả khách hàng trong và ngoài nước chỉ sau 4 năm hoạt động.
Công ty được thành lập dựa trên mối quan hệ giữa các cá nhân có kinh nghiệm lâu năm trong dịch vụ thương mại và sự tín nhiệm từ các đối tác trong và ngoài nước Với 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, công ty đã nâng cao hiệu quả tổ chức hợp đồng nhập khẩu, đảm bảo từng khâu được thực hiện nhanh chóng và hiệu quả Để tiết kiệm chi phí và quản lý hoạt động nhập khẩu, công ty đã xây dựng bộ phận giao nhận riêng, thực hiện nhận hàng, khai báo thủ tục hải quan và vận chuyển hàng hóa về xưởng Điều này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí so với việc thuê công ty giao nhận mà còn cho phép công ty giải phóng hàng nhanh chóng, tránh chi phí phát sinh do lưu kho container và đảm bảo tiến độ kinh doanh.
Nghiệp vụ thanh toán quốc tế của công ty được đánh giá cao về tính chuyên nghiệp và bài bản Hầu hết các hợp đồng nhập khẩu đều được thanh toán đúng hạn, từ đó xây dựng uy tín với đối tác Điều này giúp công ty nhận được nhiều ưu đãi về thời hạn thanh toán, chiết khấu và giảm giá Thời hạn thanh toán kéo dài giúp công ty giảm bớt nợ ngắn hạn, vì có thể thu hồi tiền từ bán hàng để thanh toán, thay vì phải vay mượn.
Trong suốt quá trình thực hiện hợp đồng nhập khẩu, công ty cổ phần xuất nhập khẩu Thanh Phong không gặp phải bất kỳ vụ việc khiếu nại nào phải giải quyết qua tòa án Thành công này là kết quả của nỗ lực không ngừng và quan điểm kinh doanh đúng đắn của công ty, với tiêu chí "đặt uy tín lên hàng đầu".
Hai công ty xuất nhập khẩu đã chia sẻ những kinh nghiệm quý báu, từ đó Công ty TNHH TM-DV chăn nuôi nông nghiệp Việt Úc có thể áp dụng để cải thiện hiệu quả tổ chức hợp đồng nhập khẩu.
Nâng cao hiệu quả quy trình tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu là một yêu cầu cấp bách đối với các doanh nghiệp kinh doanh quốc tế, đặc biệt trong lĩnh vực xuất nhập khẩu Việc này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian và chi phí mà còn nâng cao uy tín chuyên nghiệp của doanh nghiệp trên thị trường Công ty TNHH TM-DV chăn nuôi nông nghiệp Việt Úc, một đơn vị uy tín trong ngành thực phẩm đông lạnh, đã liên tục cải thiện quy trình tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu Trong chương 2 của khóa luận, tác giả sẽ phân tích thực trạng tổ chức thực hiện hợp đồng nhập khẩu của công ty trong giai đoạn 2018-2020, từ đó tìm kiếm giải pháp nâng cao hiệu quả công việc này.