TỔNG QUAN VỀ ĐƠN VỊ SẢN XUẤT
Lịch sử hình thành và phát triển
Công ty Cổ phần mỹ phẩm dừa Phú Long, thành lập ngày 18 tháng 08 năm 2016, dựa trên nền tảng khoa học công nghệ vững chắc và đam mê chia sẻ giá trị thiên nhiên từ vùng đất phù sa màu mỡ bên dòng sông Mekong.
Phú Long hợp tác với các nước ven sông Mekong như Campuchia, Myanmar và Thái Lan để phát triển và chia sẻ sản phẩm từ thảo dược thiên nhiên Những thảo dược này đã được sử dụng trong chăm sóc tóc, da và sức khỏe, như tinh dầu dừa và tinh dầu bưởi ở Việt Nam giúp dưỡng tóc và kích thích mọc tóc, tinh dầu tràm và tinh dầu sả có tác dụng xua đuổi muỗi Campuchia và Thái Lan nổi bật với tinh dầu chanh chúc (Kaffir Lime) giúp trị gàu, trong khi phụ nữ Myanmar sử dụng cây Thanaka để duy trì vẻ đẹp và trị mụn.
Công ty luôn đặt ra mục tiêu:
Liên kết chặt chẽ với nông dân tạo nguồn nguyên liệu riêng.
Được chính các nhà khoa học của Công ty nghiên cứu thành công và ứng dụng sản xuất.
Luôn tạo sự khác biệt trong sản phẩm.
Sau một năm hình thành và phát triển, Công ty Cổ phần Mỹ phẩm Dừa Phú Long đã nhận được giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm và giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất mỹ phẩm Công ty đã chính thức ra mắt sản phẩm tinh dầu đầu tiên vào ngày 18 tháng 08 năm 2017.
Hình 1.1 Xưởng sản xuất của công ty Cổ phần mỹ dừa phẩm Phú Long
Hình 1.2 Sơ đồ tổ chức nhân sự
Phòng kinh doanh Phòng Nhân Sự
Sứ mạng và nhiệm vụ
Chúng tôi cam kết chăm sóc con người một cách toàn diện bằng các sản phẩm thiên nhiên, được phát triển từ đam mê, tâm huyết và nghiên cứu sáng tạo Mục tiêu của chúng tôi là nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về các sản phẩm an toàn, có nguồn gốc tự nhiên, đồng thời thể hiện trách nhiệm với cộng đồng xã hội.
Một doanh nghiệp thành công không chỉ dựa vào lợi nhuận, mà còn phải cung cấp sản phẩm chất lượng cao cho khách hàng và đóng góp vào sự phát triển của cộng đồng Mỗi sản phẩm được mang đến đều chứa đựng tinh túy từ thiên nhiên và ứng dụng công nghệ xanh, thân thiện với môi trường, nhằm hướng tới một môi trường bền vững.
Địa điểm và vị trí xây dựng
Xưởng sản xuất: tại Ấp Ao Vuông, xã Phú Long, huyện Bình Đại, tỉnh Bến Tre.Văn phòng đại diện công ty: 448/3 Lê Văn Sỹ, Phường 14, Quận 3, Tp.HCM.
Hình 1.3.Sơ đồ bố trí mặt bằng của công ty
An toàn lao động
Công nhân và nhân viên được trang bị đầy đủ thiết bị bảo hộ lao động, với mục tiêu an toàn lao động được đặt lên hàng đầu Khi vào khu vực sản xuất, mọi người phải mang đủ các thiết bị bảo hộ như giày, mũ và găng tay để đảm bảo an toàn trong quá trình làm việc.
Không cho người lạ hay người không phận sự vào khu vực sản xuất để đảm bảo an toàn.
Các tủ cầu dao điện và hộp điện cần được kiểm tra và đóng kín thường xuyên Trước khi thực hiện bất kỳ công việc sửa chữa hay vệ sinh thiết bị nào, hãy đảm bảo ngắt cầu dao điện để đảm bảo an toàn.
Trước khi khởi động dây chuyền sản xuất, cần thông báo cho công nhân và người xung quanh để đảm bảo an toàn Việc kiểm tra toàn bộ máy móc và thiết bị là rất quan trọng trước khi vận hành, đồng thời cần nắm vững nguyên tắc hoạt động của các thiết bị Ngoài ra, việc thường xuyên kiểm tra và khắc phục các sự cố như rò rỉ đường ống cũng cần được thực hiện để đảm bảo hoạt động hiệu quả và an toàn.
Để đảm bảo an toàn trong khu vực sản xuất, cần nghiêm cấm hút thuốc và mang theo vật dễ cháy nổ Nhà máy phải được trang bị đầy đủ thiết bị phòng cháy chữa cháy, đặt ở vị trí dễ nhìn thấy và gần các vật liệu dễ cháy Nhân viên cần được huấn luyện thường xuyên về an toàn phòng cháy chữa cháy.
Nhân viên phải luôn tuân thủ nội quy an toàn của xưởng sản xuất nhằm đảm bảo cho nhân viên và xưởng hoạt động an toàn.
Các sản phẩm của công ty
Dầu dưỡng và kích thích tóc mới mọc (Hair growth oil)
Sản phẩm "Tinh dầu vỏ bưởi - bí quyết mọc tóc truyền thống" được phát triển dựa trên bí quyết của người phụ nữ Việt Nam, mang đến giải pháp hiệu quả cho tóc gãy rụng và xơ rối Hair growth oil (chai 70ml) kết hợp tinh dầu dừa hoạt hóa và các loại tinh dầu thiên nhiên, giúp nuôi dưỡng tóc, kích thích mọc tóc mới Sản phẩm không chỉ ngăn ngừa gãy rụng mà còn hỗ trợ hình thành nang tóc mới, mang lại mái tóc dày và óng mượt.
Tinh dầu dừa thuỷ phân enzyme với độ nhờn cực thấp thấm nhanh vào da đầu và tóc, nuôi dưỡng từ sâu bên trong Hàm lượng axit béo mạch trung bình cao trong dầu dừa mang lại khả năng kháng khuẩn và nấm hiệu quả Kết hợp với vitamin E tự nhiên, tinh dầu dừa giúp phục hồi tóc hư tổn, mang lại mái tóc suôn mượt và giảm tình trạng gãy rụng.
Tinh dầu bưởi, chiết xuất từ vỏ quả bưởi da xanh qua phương pháp chưng cất bằng hơi nước, được coi là “thần dược” trong nhiều lĩnh vực.
Dầu mọc tóc Shair (bên trái) và dầu chống gàu (bên phải) giúp giảm rụng tóc và kích thích mọc tóc mới Bên cạnh đó, tinh dầu bưởi trong sản phẩm có chứa thành phần kháng khuẩn, hỗ trợ làm sạch và bảo vệ sức khỏe cho tóc và da đầu.
Dầu trị gàu (Anti-Dandruff oil)
Sản phẩm này được phát triển dựa trên bí quyết truyền thống của phụ nữ Campuchia và Thái Lan, mang tên "tinh dầu vỏ chanh chúc - bí quyết trị gàu truyền thống" Dầu trị gàu là sự kết hợp hoàn hảo giữa tinh dầu chanh chúc, dầu dừa hoạt hóa và các tinh dầu khác, trong đó dầu dừa giúp dưỡng ẩm và nuôi dưỡng chân tóc, còn tinh dầu chanh chúc với tính kháng khuẩn cao giúp làm sạch da đầu và trị gàu hiệu quả, mang lại mái tóc sạch gàu mà không làm khô tóc và da đầu.
Hương thơm tự nhiên và dịu nhẹ từ các loại tinh dầu mang lại cảm giác thư giãn và giảm stress hiệu quả Sản phẩm hoàn toàn tự nhiên, an toàn cho phụ nữ mang thai, phụ nữ sau sinh và trẻ nhỏ.
Loous kết hợp các loại thảo mộc thiên nhiên để tạo ra sản phẩm chăm sóc da an toàn và lành tính Sản phẩm này có khả năng loại bỏ bụi bẩn, bã nhờn và lớp trang điểm, đồng thời làm sạch sâu và cung cấp độ ẩm mà không làm khô da.
Sản phẩm Loous bao gồm Dầu Tẩy Trang Loous Cleansing Oil, Xà Phòng Tắm, và Sữa Dưỡng Thể, với các thành phần Ylang Ylang, Cam, Bạc Hà và Chanh Kaffir Loous cam kết nghiên cứu và phát triển các sản phẩm mới để đáp ứng nhu cầu làm đẹp ngày càng cao của khách hàng.
Loous ứng dụng công nghệ thủy phân bằng enzyme tự nhiên, giúp thẩm thấu dễ dàng vào tế bào da và cung cấp độ ẩm, dưỡng chất mà không gây bết dính hay bít chân lông Công nghệ enzyme giữ lại hàm lượng cao chất chống oxi hóa và vitamin E, hỗ trợ dưỡng da và ngăn ngừa lão hóa hiệu quả Sản phẩm còn chứa tinh dầu tự nhiên, mang lại tác động tích cực cho làn da và hương thơm nhẹ nhàng, giúp giải tỏa căng thẳng sau một ngày dài Đặc biệt, Loous hoàn toàn thiên nhiên, không chứa chất nhũ hóa, paraben hay cồn.
Tinh dầu vỏ cam ngọt (Orange) giúp tăng khả năng tổng hợp Colagen của da, ngăn ngừa lão hoá.
Tinh dầu bạc hà (Mint) có khả năng sát khuẩn tốt, ngăn ngừa mụn cho da.
Tinh dầu ngọc lan tây (Ylang Ylang) có tác dụng điều tiết chất nhờn hiệu quả, giúp da căng mượt, sáng bóng.
Tinh dầu chanh chúc (Kaffirlime) có tác dụng ức chế sự xâm nhập và phát triển của vi khuẩn gây mụn, kích thích tái tạo tế bài da mới.
Hình 1.6.Xà bông tinh dầu Tràm, tinh dầu Sả hoa hồng, tinh dầu chanh chúc (thứ tự từ trái qua phải)
Xà bông thiên nhiên LOOUS được phát triển dựa trên bí quyết làm sạch truyền thống của người dân Bến Tre, kết hợp giữa nước tro dừa, các loại dầu dưỡng và tinh dầu thiên nhiên Sản phẩm giúp làm sạch da một cách dịu nhẹ, cung cấp độ ẩm mà không gây khô da, đồng thời hỗ trợ làm sạch các vết vảy nến và chàm LOOUS có ba loại xà bông khác nhau, mỗi loại được bổ sung tinh dầu riêng để tạo hương thơm đặc trưng.
1.1.3 Tinh Dầu Chống Muỗi LOMOS
Tinh dầu chống muỗi LOMOS được chiết xuất từ dầu dừa, kết hợp với công nghệ tinh dầu hiện đại để xua đuổi muỗi và các côn trùng khác Sản phẩm hoàn toàn tự nhiên, đảm bảo chất lượng từ nguyên liệu đến thành phẩm, an toàn cho mọi đối tượng, bao gồm cả trẻ sơ sinh và phụ nữ mang thai.
Sản phẩm dầu chống muỗi LOMOS được chiết xuất từ các tinh dầu tự nhiên, bao gồm tinh dầu dừa hoạt hóa, tinh dầu tràm, tinh dầu sả chanh và vitamin E, giúp xua đuổi muỗi và côn trùng hiệu quả Với thành phần Citral trong tinh dầu sả chanh và Ecucalyptol, Terpineol trong tinh dầu tràm, sản phẩm không chỉ bảo vệ bạn khỏi côn trùng mà còn dưỡng ẩm cho da, không gây khô da trong thời tiết lạnh hoặc khi sử dụng điều hòa Đặc biệt, LOMOS cam kết không sử dụng DEET, cồn hay các chất nhũ hóa độc hại.
Hình 1.7.Tinh dầu chống muỗi LOMOS
Lomos ứng dụng công nghệ thủy phân enzyme để chiết xuất tinh dầu dừa hoạt hóa, giúp sản phẩm thấm sâu vào tế bào da mà không gây nhờn rít Tinh dầu dừa không chỉ nuôi dưỡng và giữ ẩm cho da mà còn là một dưỡng chất chống nắng tự nhiên, an toàn cho làn da.
1.1.4 Tinh Dầu Dừa Hoạt Hoá COO-III
Tinh dầu dừa hoạt hóa COO-III được chiết xuất hoàn toàn từ sữa dừa tươi qua công nghệ thủy phân enzyme, sử dụng hệ enzyme tự nhiên để cắt các phân tử protein và giải phóng dầu Phương pháp này hạn chế sử dụng máy móc và không qua nhiều công đoạn xử lý, giúp giữ lại tinh túy từ trái dừa Tinh dầu dễ dàng thẩm thấu vào tế bào da và tóc, không gây nhờn rít hay bít lỗ chân lông, đồng thời mang lại mùi dừa tươi nhẹ nhàng, dễ chịu.
Tinh dầu dừa COO-III chứa hàm lượng cao acid béo mạch trung bình (MCT) vượt quá 65%, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tim mạch MCT không chỉ hỗ trợ hệ tim mạch mà còn có khả năng kháng virus, kháng khuẩn và nấm hiệu quả.
NGUYÊN LIỆU
Tổng quan về cây bưởi
Cây cam quýt, đặc biệt là cây bưởi, có lịch sử phát triển lâu đời, với nguồn gốc chủ yếu từ miền Nam châu Á, trải dài từ Ấn Độ qua Himalaya, Trung Quốc, đến các vùng quần đảo như Philippines, Malaysia và miền Nam Indonesia, cũng như lục địa Úc Nghiên cứu gần đây cho thấy tỉnh Vân Nam, Trung Quốc, có thể là nơi khởi nguồn của nhiều loài cam quýt quan trọng, với sự hiện diện của nhiều loài cam quýt hoang dại Trước đây, có ý kiến cho rằng loài chanh yên, phật thủ (Citrus medica) có nguồn gốc từ Địa Trung Hải hoặc Bắc Phi, nhưng hiện nay đã được xác nhận là có nguồn gốc từ miền Nam Trung Quốc, và đã được mang đến trồng tại Địa Trung Hải và Bắc Phi từ rất sớm, trước thế kỷ I sau Công Nguyên Những tài liệu cổ xưa ghi chép về loài cây này ở Bắc Phi đã dẫn đến sự hiểu lầm về nguồn gốc của nó Các loài chanh vỏ mỏng được xác định có nguồn gốc từ miền Nam Trung Quốc và miền Tây Ấn Độ, sau đó được các thủy thủ mang về trồng ở châu Phi, Địa Trung Hải và châu Âu.
Theo Robert (1967), bưởi là cây bản địa của Malaysia và quần đảo Polynesia, sau đó được di thực sang Ấn Độ, phía nam Trung Quốc và các nước châu Âu, Mỹ Giucovki cho rằng nguồn gốc của bưởi có thể từ quần đảo Laxongdơ, nhưng cần nghiên cứu thêm về thực vật họ Rutacea, đặc biệt là họ phụ Aurantioidea ở vùng núi Hymalaya miền Tây Trung Quốc và bán đảo Đông Dương (theo Bùi Huy Đáp, 1960).
Bưởi có nguồn gốc từ Malaysia và đã lan rộng sang nhiều quốc gia như Indonesia, Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, khu vực Địa Trung Hải và Mỹ Các vùng sản xuất chính của bưởi tập trung ở các nước Phương Đông, đặc biệt là Trung Quốc, Thái Lan và Việt Nam.
Tác giả Bretschneider (1898) cho rằng bưởi có nguồn gốc từ Trung Quốc, vì cây bưởi đã được ghi chép trong tài liệu của Trung Quốc từ thế kỷ 24 đến thế kỷ 8 trước Công nguyên (theo Rajput và Sriharibabu, 1985) Cùng quan điểm, Vũ Công Hậu (1996) cũng khẳng định rằng bưởi có nguồn gốc từ Trung Quốc.
Bưởi có nguồn gốc chưa được xác định rõ ràng, có thể xuất phát từ Malaysia, Trung Quốc, hoặc Ấn Độ Hiện nay, bưởi được trồng rộng rãi với mục đích thương mại tại nhiều quốc gia châu Á, bao gồm Trung Quốc, Thái Lan, Malaysia, Philippines, Ấn Độ và Việt Nam.
Bưởi, hay còn gọi là Citrus Grandis (L.) Osbeck, thuộc họ Rutaceae, là loại quả lớn nhất trong nhóm cam quýt, có vị chua hoặc ngọt và chứa từ 13-15 noãn Các giống bưởi chủ yếu được trồng ở các nước nhiệt đới như Thái Lan, Malaysia, Việt Nam và Trung Quốc Việt Nam nổi tiếng với nhiều giống bưởi như bưởi Đoan Hùng, bưởi Phúc Trạch, bưởi Năm Roi và bưởi Diễn Bưởi chùm (C paradisi) là dạng con lai tự nhiên của bưởi, có hình thái tương tự nhưng quả nhỏ hơn và vị chua nhẹ Bưởi chùm thường có ít hạt và được ưa chuộng làm món tráng miệng ở châu Âu Mỹ và Brazil là những nước trồng bưởi chùm nhiều nhất, với bang Florida chiếm 70% sản lượng toàn cầu Mặc dù một số giống bưởi chùm đã được nhập vào Việt Nam từ những năm 60, như Marsh và Forterpinke, nhưng vẫn chưa được ưa chuộng tại đây.
Cây bưởi, giống như các loại cây có múi khác, có nguồn gốc từ miền Nam châu Á Sự di thực của chúng trên toàn thế giới liên quan đến lịch sử buôn bán đường biển và các cuộc chiến tranh trong quá khứ Chúng đã được đưa đến châu Phi từ Ấn Độ qua các đoàn thuyền buồm, và sau đó di chuyển đến châu Mỹ nhờ các nhà thám hiểm cùng thuyền buôn người Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha.
Đặc điểm Thực vật của bưởi
Cây cao khoảng 5-10 m, thường có gai lớn (nhất là trồng bằng hạt), nhánh non có lông tơ.
Rễ cây thường bao gồm một rễ cái và nhiều rễ nhánh, từ đó phát triển ra các rễ con yếu hơn Sự phát triển của rễ thường diễn ra song song với sự phát triển của thân và cành trên mặt đất Rễ được hình thành từ hạt thường rất khỏe mạnh và có khả năng mọc sâu, đặc biệt khi đất có độ thoáng khí, thoát nước tốt và tơi xốp, có thể đạt độ sâu lên tới 4 mét.
Bưởi là cây thân gỗ với các cành chính thường mọc ở độ cao khoảng 1m so với mặt đất, có thể có gai, đặc biệt khi được trồng bằng hạt Cành bưởi phát triển theo hình thức hợp trụ và sẽ ngừng phát triển khi đạt đến chiều dài nhất định Trong một năm, cây có thể cho ra từ 3 đến 4 cành, tùy thuộc vào chức năng mà các cành được phân loại thành cành mang trái, cành mẹ, cành dinh dưỡng và cành vượt.
Lá bưởi là loại lá đơn, bao gồm cuống lá, cánh lá và phiến lá Chúng có kích thước lớn với phiến lá hình xoan hoặc bầu dục, đôi khi giống hình trái tim, dài từ 12 đến 15cm Mặt dưới của lá thường có gân và có lông.
Hoa bưởi có kích thước lớn, mọc đơn hoặc thành chum, với cánh hoa màu trắng kem và từ 20-25 nhị đực Bầu noãn của hoa có 11-16 ngăn, đường kính từ 2,5-4cm và tỏa hương thơm đặc trưng Hoa thường là lưỡng tính, thời gian từ khi nở đến khi tàn thay đổi tùy thuộc vào giống và điều kiện môi trường, trung bình khoảng một tháng.
Trái bưởi có kích thước lớn, hình cầu hoặc hình trái lê, đường kính từ 10 đến 40cm, với màu xanh và vàng nhạt khi chín, vỏ dày và tép lớn màu vàng nhạt hoặc hồng, nặng trung bình từ 1-2kg Quá trình chín của trái kéo dài từ 7 đến 8 tháng, chia thành 3 giai đoạn: giai đoạn đầu từ 4-9 tuần sau khi đậu trái, trái chủ yếu phát triển về kích thước và trọng lượng, đồng thời các tép cũng tăng về kích thước và số lượng Giai đoạn tiếp theo là sự phát triển của lớp trung bì, và giai đoạn cuối, khi trái đạt độ chín, hàm lượng acid trong nước giảm, màu sắc chuyển từ xanh sang vàng và độ cứng của trái giảm dần.
Hạt bưởi có hình dạng, kích thước, trọng lượng và số lượng khác nhau tùy thuộc vào từng giống Bưởi là loại trái có hạt lớn và đơn phôi, thường có nhiều hạt Tuy nhiên, một số giống bưởi như Bưởi Năm Roi và Bưởi Biên Hòa thường mất dần hạt trong quá trình phát triển của trái.
Nhu cầu sinh thái của cây bưởi
Ánh sáng: 10.000-15.000 lux, tương đương nắng lúc 8-9 giờ sáng hoặc 2-4 giờ chiều.
Cây bưởi cần được tưới nước đầy đủ, đặc biệt trong giai đoạn ra hoa và kết quả, nhưng cần tránh ngập úng Độ mặn của nước tưới không nên vượt quá 0,2% (tương đương 2g muối/lít nước).
Để cây bưởi phát triển tốt, đất trồng cần có tầng canh tác sâu ít nhất 0,6m, tơi xốp, thông thoáng và thoát nước tốt Độ ẩm đất lý tưởng là 70-80%, pH từ 5,5-7, và hàm lượng hữu cơ cao trên 3% Đặc biệt, đất cần ít bị nhiễm mặn và mực thủy cấp thấp dưới 0,8m Nếu cây trồng dưới mặt đất, dễ dẫn đến hiện tượng vàng lá, chậm phát triển và năng suất giảm do gốc cây bị lún và rễ bị đất lấp Để khắc phục tình trạng này, cây bưởi nên được trồng trên mô cao với rễ lồi lên mặt đất, giúp cây phát triển khỏe mạnh và giảm công chăm sóc.
Tinh dầu bưởi
Tinh dầu thực vật có thể được chiết xuất qua nhiều phương pháp, trong đó phương pháp ép lạnh và chưng cất lôi cuốn hơi nước là hai phương pháp truyền thống và phổ biến nhất, đặc biệt cho việc tách tinh dầu từ các loại trái cây họ cam quýt.
1.2.1 Các phương pháp sản xuất tinh dầu bưởi
Phương pháp chiết tách tinh dầu này giữ lại hầu hết các hoạt tính sinh học và hương thơm tự nhiên, nhờ vào việc ly trích ở nhiệt độ phòng và không sử dụng dung môi Quá trình diễn ra bằng cách sử dụng lực cơ học từ hai mặt đĩa của máy ép để làm vỡ các túi tinh dầu trong vỏ quả, cho phép tinh dầu chảy ra Trong khi ép, việc phun nước hoặc nước muối hỗ trợ tinh dầu thoát ra và ngăn không cho bã vỏ hút lại tinh dầu Sau đó, tinh dầu được tách ra khỏi hỗn hợp nước – tinh dầu bằng máy ly tâm siêu tốc Tuy nhiên, bã vỏ vẫn còn 30 – 40% tinh dầu, do đó cần áp dụng các phương pháp tẩm trích hoặc chưng cất lôi cuốn hơi nước để thu hồi hoàn toàn tinh dầu Ưu điểm của phương pháp này là giữ nguyên mùi vị thiên nhiên ban đầu, với ít sự biến đổi trong các thành phần của tinh dầu.
Nhược điểm: sản phẩm bị lẫn nhiều tạp chất, chủ yếu là các hợp chất hữu cơ hòa tan từ nguyên liệu.
Phương pháp chưng cất lôi cuốn hơi nước
Phương pháp chiết xuất tinh dầu này dựa trên thẩm thấu, khuếch tán và lôi cuốn theo hơi nước, giúp hòa tan các chất hữu cơ trong tinh dầu khi tiếp xúc với hơi nước ở nhiệt độ cao Quá trình khuếch tán diễn ra hiệu quả khi tế bào chứa tinh dầu trương phồng do tiếp xúc với hơi nước bão hòa Phương pháp này không yêu cầu vật liệu phụ, thiết bị đơn giản và dễ chế tạo Tuy nhiên, chất lượng tinh dầu có thể bị ảnh hưởng nếu chứa các cấu tử dễ phân hủy và hiệu suất không cao với nhiệt độ cao Ưu điểm của phương pháp này là thiết bị tương đối đơn giản và rẻ tiền, phù hợp cho các đơn vị sản xuất nhỏ, đặc biệt là ở những nơi mới bắt đầu khai thác tinh dầu.
Chất lượng tinh dầu không cao.
Nguyên liệu dễ bị cháy, khét do bị thiếu nước hoặc bị dính vào thành thiết bị.
Khóđiều chỉnh các thông số kỹ thuật (áp suất, nhiệt độ), thời gian chưng cất kéo dài.
Tiêu tốn nhiều năng lượng.
Phương pháp trích ly bằng dung môi CO 2 siêu tới hạn
Phương pháp sử dụng dung môi siêu tới hạn có khả năng hòa tan hiệu quả các chất ở ba trạng thái: rắn, lỏng và khí, trong khi không hòa tan kim loại Dung môi này kết hợp giữa các cấu tử dễ bay hơi và không bay hơi, tạo ra trạng thái siêu tới hạn với tỷ trọng tương đương pha lỏng nhưng có độ linh động phân tử cao, sức căng bề mặt thấp và hệ số khuếch tán cao như pha khí Những ưu điểm này làm cho dung môi siêu tới hạn trở thành một lựa chọn lý tưởng trong nhiều ứng dụng công nghiệp.
Dung môi CO2 có tính chọn lọc cao, nhất là với nhựa trong nguyên liệu.
CO2 không có tác dụngđộc hạiđối với con người như các loại dung môi khác.
Dễ loại và không tạo vết dung môi.
Khi loại dung môi không cần sử dụng nhiệt, vì vậy giữđược mùi thơm của tinh dầu mà không sợ tinh dầu bị phân hủy.
Quá trình thực hiện kín, ít bị hao tốn.
Nhược điểm: phương pháp đòi hỏi thiết bị phức tạp, chịuđượcáp lực cao, chi phí cho CO2 lỏng còn đắt nên chưađược phổ biến.
Phương pháp chưng cất lôi cuốn hơi nước là một trong những kỹ thuật tách chiết tinh dầu phổ biến tại Việt Nam Phương pháp này được ưa chuộng nhờ vào tính đơn giản và dễ dàng trong việc xử lý sản phẩm thô.
1.1.1 Hoạt tính sinh học của tinh dầu bưởi
Tinh dầu bưởi từ lâu đã được sử dụng cho nhiều mục đích, như tạo hương trong thực phẩm và kích thích mọc tóc, nhưng cơ chế hoạt động của nó vẫn chưa được hiểu rõ Ngày nay, với sự phát triển của khoa học công nghệ, các hoạt tính quý giá như kháng khuẩn và kháng oxi hóa của tinh dầu bưởi đã được chứng minh, thu hút sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu Tại Việt Nam, mặc dù có nhiều nghiên cứu về hoạt tính sinh học của tinh dầu bưởi, nhưng vẫn chưa có công trình nào kiểm tra hoạt tính kháng vi sinh vật gây hại cho tóc Điều này mở ra tiềm năng phát triển sản phẩm tự nhiên hỗ trợ phục hồi chức năng tóc Nghiên cứu của Nguyễn Văn Lợi và Nguyễn Thị Minh Tú (2013) đã xác định hoạt tính kháng oxy hóa đạt 45,34% và khả năng kháng các vi sinh vật như Staphylococcus aureus, Shigella, Salmonella typhi và Bacillus cereus.
Nguồn nguyên liệu chủ yếu của công ty
Bến Tre, nổi tiếng với việc trồng bưởi da xanh ở Đồng bằng sông Cửu Long, có diện tích bưởi da xanh ngày càng tăng hàng năm Loại cây này không chỉ mang lại năng suất cao mà còn có giá trị kinh tế ổn định, với thu nhập bình quân đạt 400 - 500 triệu đồng/ha/năm Để đảm bảo chất lượng quả, việc tỉa quả non là cần thiết, với sản lượng đạt 2-3 tấn/ha/năm Vì vậy, công ty đã chọn Bến Tre làm nơi khởi nghiệp và sử dụng bưởi da xanh non làm nguyên liệu chính cho sản xuất tinh dầu, vừa tận dụng nguồn nguyên liệu sẵn có, vừa hỗ trợ kinh tế cho người dân địa phương.
Ti nh dầ u Na2SO4 khan
Hình 3.1 Quy trình sản xuất tinh dầu bưởi
QUY TRÌNH SẢN XUẤT TINH DẦUCỦA CÔNG TY
Thuyết minh quy trình
Nguyên liệu chính là bưởi da xanh non, sau khi thu mua từ các nhà vườn, sẽ được phân loại kỹ lưỡng để chọn ra những quả đạt tiêu chuẩn Phần vỏ xanh sẽ được cắt lấy, trong khi các vỏ bị vàng hoặc héo sẽ được loại bỏ, nhằm đảm bảo chất lượng và giữ nguyên hương thơm tự nhiên của tinh dầu.
Hình 3.3 Bưởi da xanh non thu mua từ các nhà vườnHình 3.3 Vỏ bưởi non sau khi được phân loại
Hình 3.4 Máy dập vỏ bưởi
Dập nát vỏ xanh bưởi giúp tổn thương các tế bào và túi chứa tinh dầu, từ đó cho phép nước dễ dàng thẩm thấu qua, kéo tinh dầu ra ngoài Phương pháp này đảm bảo thu được tối đa lượng tinh dầu trong vỏ bưởi và rút ngắn thời gian chưng cất.
Sau khi dập nát, vỏ bưởi được chưng cất trong khoảng 3 giờ Cần chú ý không nạp nguyên liệu quá chặt để hơi có thể phân phối đều, đồng thời cũng không nên nạp quá lỏng, vì điều này sẽ khiến hơi dễ thoát ra mà không tiếp xúc với toàn bộ nguyên liệu Sau khi nạp liệu, cần đóng chặt mặt bích nối thiết bị với nắp để tránh thất thoát sản phẩm và đảm bảo an toàn trong quá trình chưng cất.
Chưng cất tinh dầu cho đến khi có giọt dầu đọng trên thành ống, sau đó để hỗn hợp tinh dầu và nước tách lớp Tuy nhiên, nếu không xử lý, tinh dầu sẽ bị đục do còn nước, ảnh hưởng đến chất lượng khi bảo quản lâu Để khắc phục, người ta thường sử dụng Na2SO4 khan, cho muối vào tinh dầu để hút nước còn sót lại, sau đó lọc để thu được tinh dầu nguyên chất.
Những ảnh hưởng chính trong chưng cất hơi nước
Khi nguyên liệu được làm vỡ vụn, chỉ một số mô chứa tinh dầu bị vỡ, cho phép tinh dầu thoát ra theo hơi nước Phần lớn tinh dầu còn lại sẽ tiếp tục ra ngoài qua sự hòa tan và thẩm thấu, trong khi nước đi vào theo chiều ngược lại Quy trình này lặp đi lặp lại cho đến khi tinh dầu được giải phóng hoàn toàn Do đó, sự hiện diện của nước là rất quan trọng; khi chưng cất, cần tránh để nguyên liệu bị khô Tuy nhiên, nếu lượng nước quá nhiều, có thể gây bất lợi, đặc biệt với tinh dầu chứa các cấu tử dễ tan trong nước Nguyên liệu cần được làm vỡ vụn càng nhiều càng tốt, tạo độ xốp để nước có thể xuyên qua một cách đồng đều Các hợp chất dễ hòa tan trong nước thường sẽ được lôi cuốn ra trước trong quá trình chưng cất.
Cấu phần este trong tinh dầu dễ bị thủy giải thành acid và alcol khi bị đun nóng lâu trong nước Để hạn chế hiện tượng này, quá trình chưng cất hơi nước cần được thực hiện trong thời gian ngắn nhất có thể.
Nhiệt độ cao có thể làm phân hủy tinh dầu, vì vậy cần giảm thiểu thời gian chịu nhiệt Khi sử dụng hơi quá nhiệt (trên 100°C), nên thực hiện vào giai đoạn cuối của quá trình chưng cất, sau khi đã loại bỏ các thành phần dễ bay hơi.
Ba yếu tố này, mặc dù được xem xét độc lập, thực sự liên quan chặt chẽ đến nhau và đều chịu ảnh hưởng của nhiệt độ Khi nhiệt độ tăng, sự khuếch tán thẩm thấu, hòa tan tinh dầu trong nước và phân hủy đều gia tăng.
Các thiết bị sử dụng trong dây chuyền sản xuất tinh dầu bưởi
Máy dập vỏ: tác dụng lực cơ học giúp làm dập vỏ bưởi
- Chiều cao ép tối đa: 25-30kg
- Kiểm tra an toàn, vệ sinh máy.
- Vỏ bưởi sau khi cắt thành miếng vừa phải được gói bằng màng lưới, mỗi lần dập khoảng 4-5kg vỏ bưởi.
Mở công tắc điện để vận hành máy dập, điều chỉnh tốc độ đầu ép bằng tay Đầu dập di chuyển từ trên xuống với tốc độ vừa phải, giúp lực ép tác dụng lên các túi lưới, làm cho vỏ bưởi bị dập Cần thường xuyên kiểm tra để đảm bảo vỏ bưởi được dập đều nhau.
- Ép đến khi thấy vỏ bưởi bị dập và bắt đầu có dịch vỏ bưởi xuất hiện.
Nồi chưng cất cần có nắp thiết kế cho phép hơi thoát ra nhanh chóng, tránh hiện tượng quá nhiệt làm giảm chất lượng tinh dầu Nắp phải khít với thân nồi, có thể được vặn chặt bằng bu lông có đệm Đáy nồi cũng cần có cấu tạo tương tự nắp để tối ưu hóa diện tích truyền nhiệt Vật liệu chế tạo nồi cất ảnh hưởng lớn đến chất lượng tinh dầu, đặc biệt là màu sắc Các bộ phận tiếp xúc trực tiếp với tinh dầu như cổ nồi và vòi voi cần làm từ thép không rỉ hoặc sắt tráng men, trong khi các bộ phận khác có thể sử dụng thép CT3.
Ống sinh hàn có vai trò quan trọng không thể thiếu trong hệ thống chưng cất, dùng để làm lạnh, ngưng tụ.
Thiết bị gia nhiệt đóng vai trò quan trọng trong quá trình chưng cất, cung cấp nhiệt liên tục và cho phép kiểm soát nhiệt độ đầu vào một cách hiệu quả.
Phễu chiết hỗ trợ cho quá trình tách chiết tinh dầu ra khỏi hỗn hợp dầu - nước, và phải có nắp kín để tránh tinh dầu bị bay hơi.
Những lưu ý khi thực hiện chưng cất
Kiểm tra lại hệ thống đảm bảo hệ thống được lắp chặt, không bị hở tại các khớp nối.
Trong quá trình chưng cất, cần gia nhiệt chậm và điều chỉnh tốc độ gia nhiệt để đạt khoảng 10 giọt/phút, vì tốc độ này ảnh hưởng đến độ tinh khiết của sản phẩm Theo dõi nhiệt độ và đảm bảo có giọt lỏng ngưng tụ trong ống chiết; nếu không, cần kiểm tra mức độ cung cấp nhiệt Sau khi hoàn tất chưng cất, hệ thống phải được làm nguội hoàn toàn trước khi tháo ra.
SẢN PHẨM
Kiểm tra chất lượng sản phẩm
Sau khi gạn nước, tinh dầu bưởi sẽ được lấy mẫu để kiểm tra chất lượng, bao gồm các hoạt tính sinh học như khả năng kháng khuẩn và kháng oxy hóa Mẫu sẽ được kiểm tra tại công ty và gửi đến các cơ quan khác để xác định các chỉ số còn lại Tinh dầu đạt tiêu chuẩn chất lượng, không bị đục và giữ được hương thơm tự nhiên, sẽ được đóng chai.
Công ty lựa chọn chai thủy tinh để đựng tinh dầu vì thủy tinh không tương tác với tinh dầu, giúp bảo vệ hoạt tính tự nhiên của sản phẩm Chai thủy tinh còn ngăn chặn tác động từ ánh sáng, không khí và độ ẩm, đảm bảo chất lượng tinh dầu luôn được duy trì.
Các chỉ tiêu chất lượng tinh dầu
Cảm quan: chất lỏng màu vàng nhạt đến không màu, mùi thơm đă ̣c trưng của bưởi.
Tùy vào từng loại tinh dầu sẽ có kết quả đánh giá khác nhau, nó phụ thuộc vào nguồn gốc của nguyên liệu và phương pháp tách chiết
Nếu sản phẩm tinh dầu có ứng dụng trong thực phẩm thì có thể bổ sung thêm:
Tinh dầu bưởi đã được các nhà khoa học chứng minh có khả năng kháng khuẩn và kháng nấm, do đó chỉ tiêu vi sinh của sản phẩm này gần như rất an toàn cho người tiêu dùng.
Chỉ tiêu kim loại nặng: Pb, Hg, As…
Thành phần của tinh dầu chủ yếu là Limonen.