1 mở đầu 1.1.tính cấp thiết đề tài Ngô ba ngũ cốc chủ yếu, cung cấp lơng thực cho loài ngời toàn giới Ngô lơng thực nuôi sống gần 1/3 số dân toàn giới, số nớc nh Mehico, Peru, Kenia v v sử dụng ngô lơng thực chính, tất nớc trồng ngô ăn ng« nh−ng ë møc Mang l■i tr■ nghi■m m■i m■ cho ng■■i dùng, công ngh■ hi■n th■ hi■n ■■i, b■n online khơng khác so v■i b■n g■c B■n có th phúng to, thu nh tựy ý độ khác Ngoài ngô cung cấp phần lớn thức ăn cho nghành chăn nuôi cung cấp nguyên liệu cho nhà máy sản xuất cồn, tinh bột, dầu, glucoza, bánh kẹo Những năm gần ngô đợc coi thực phẩm, ngời ta sử dụng bắp ngô bao tử làm rau cao cấp Vào năm cuối kỷ 20 nghề trồng ngô giới đà có bớc phát triển kỳ diệu nhờ ứng dơng réng r·i c«ng nghƯ −u thÕ lai, kü tht nông học tiên tiến thành tựu công nghệ sinh học, công nghệ chế biến bảo quản v v nớc công nghiệp phát triển tỷ lệ sử dụng giống ngô lai 100% nớc phát triển tỷ lệ đạt 38% Theo số liệu CIMMYT niên vụ 2001 - 2002 toàn giới trồng khoảng 140 triệu ngô với suất bình quân khoảng 4,3tấn / tỷ lệ sử dụng giống ngô lai khoảng 63 – 65% Niªn vơ 2002- 2003 nhê cã më réng diện tích nên tổng sản lợng đạt khoảng 684,7 triệu Mỹ quốc gia có diện tích sản lợng ngô lớn giới đạt 29,1 triệu ha, suất bình quân đạt 8,5tấn/ha suất cá biệt đà đạt 25,4 tấn/ha, sử dụng 100% giống ngô lai mà phần lớn lai đơn( dẫn theo) [32] Việt Nam, Ngô lơng thực đứng thứ hai sau lúa, đợc trồng phổ biến nhiều vùng sinh thái thời vụ khác Đặc biệt với điều kiện thời tiết khắc nghiệt nh hạn, rét, nắng nóng, bất thuận cho trồng khác ngô đợc coi màu sản xuÊt Mangh■n Luôn 123doc Th■a Xu■t Sau Nhi■u h■■ng phát thu■n l■i event cam s■ nh■n m■t tr■ t■ h■u k■t s■ thú nghi■m t■i ýxác n■m t■■ng m■t d■ng v■, s■ nh■n website mang event kho m■i ■■i, t■o t■ th■ m■ l■i c■ng ki■m ■■ng d■n 123doc CH■P vi■n nh■ng cho ■■u ■■ng ti■n h■ kh■ng ng■■i NH■N ■ã quy■n th■ng thi■t chia t■ng ki■m dùng, l■ CÁC s■ th■c s■ l■i b■■c v■i ti■n vàchuy■n ■I■U t■t công h■n mua 123doc online kh■ng nh■t 2.000.000 ngh■ bán KHO■N sang b■ng cho tài ■■nh hi■n ng■■i li■u ph■n tài TH■A tài v■ th■ li■u hàng t■o li■u thơng dùng tríhi■n THU■N hi■u c■ c■a ■■u ■ tin t■t h■i Khi ■■i, qu■ Vi■t xác c■ khách gia b■n nh■t, minh l■nh Nam t■ng Chào online hàng uy tài v■c: l■nh thu Tác m■ng tín kho■n tr■ nh■p khơng tài phong v■c cao thành b■n email nh■t tài online khác chun ■■n li■u thành tínb■n Mong cho d■ng, v■i so nghi■p, viên kinh ■ã t■t 123doc 123doc.net! v■i mu■n cơng ■■ng c■a c■ doanh b■n hồn mang ngh■ 123doc ký g■c online thành v■i h■o, Chúng l■i thơng B■n 123doc.netLink cho viên Tính ■■ n■p có tin, c■ng c■a cao th■ ■■n cung ti■n ngo■i tính website phóng ■■ng th■i vào c■p ng■, Khách trách xác tài ■i■m D■ch xã to,kho■n th■c nhi■m h■i thutháng V■ nh■ m■t s■ c■a (nh■ ■■i hàng ■■■c tùy ngu■n 5/2014; 123doc, v■i ■■■c ý cóg■i t■ng th■ tài 123doc v■ mô nguyên b■n d■ ng■■i ■■a t■ dàng s■ v■■t d■■i tri dùng ■■■c ch■ tra th■c m■c ■ây) email c■u M■c h■■ng quý 100.000 cho tài b■n tiêu báu, li■u b■n, nh■ng ■ã hàng phong m■t l■■t tùy ■■ng ■■u quy■n cách truy thu■c phú, ky, c■a c■p ■a l■i b■n vào 123doc.net m■i d■ng, sau xác, vuingày, n■p lòng “■i■u nhanh giàu ti■n s■ ■■ng tr■ giá Kho■n chóng h■u thành tr■ nh■p 2.000.000 website ■■ng Th■a th■ email vi■n th■i Thu■n c■a thành mong tài v■ li■u viên mu■n S■ online ■■ng D■ng click t■o l■n ký, D■ch ■i■u vào nh■t l■t link ki■n V■” vào Vi■t 123doc top sau cho Nam, 200 ■ây cho ■ã cung các (sau g■iwebsite c■p users ■âynh■ng ■■■c cóph■ thêm tài bi■n g■i thu li■u t■t nh■t nh■p ■■c T■it■i khơng t■ng Chính Vi■tth■i th■ Nam, v■y ■i■m, tìm t■123doc.net th■y l■chúng tìm ki■m tơi th■ racóthu■c ■■i tr■■ng th■nh■m c■p top ngo■i 3nh■t ■áp Google tr■ ■KTTSDDV ■ng 123doc.net Nh■n nhu c■u ■■■c theo chiaquy■t danh s■ tài hi■u li■udo ch■t c■ng l■■ng ■■ng vàbình ki■mch■n ti■n online website ki■m ti■n online hi■u qu■ uy tín nh■t Mangh■n Luôn 123doc Th■a Xu■t Sau Nhi■u h■■ng phát thu■n l■i event s■ cam nh■n m■t tr■ t■ h■u k■t s■ thú nghi■m t■i ýxác n■m t■■ng m■t d■ng v■, s■ nh■n website mang event kho m■i ■■i, t■o t■ th■ m■ l■i c■ng ki■m ■■ng d■n 123doc CH■P vi■n nh■ng cho ■■u ■■ng ti■n h■ kh■ng ng■■i NH■N ■ã quy■n th■ng thi■t chia t■ng ki■m dùng, l■ CÁC s■ th■c s■ l■i b■■c v■i ti■n vàchuy■n ■I■U t■t công h■n mua 123doc online kh■ng nh■t 2.000.000 ngh■ bán KHO■N sang b■ng cho tài ■■nh hi■n ng■■i li■u ph■n tài TH■A tài v■ th■ li■u hàng t■o li■u thơng dùng tríhi■n THU■N hi■u c■ c■a ■■u ■ tin t■t h■i Khi ■■i, qu■ Vi■t xác c■ khách gia b■n nh■t, minh l■nh Nam t■ng Chào online hàng uy tài v■c: l■nh thu Tác m■ng tín kho■n tr■ nh■p khơng tài phong v■c cao thành b■n email nh■t tài online khác chuyên ■■n li■u thành tínb■n Mong cho d■ng, v■i so nghi■p, viên kinh ■ã t■t 123doc 123doc.net! v■i mu■n công ■■ng c■a c■ doanh b■n hoàn mang ngh■ 123doc ký g■c online thành v■i h■o, Chúng l■i thông B■n 123doc.netLink cho viên Tính ■■ n■p có tơi tin, c■ng c■a cao th■ ■■n cung ti■n ngo■i tính website phóng ■■ng th■i vào c■p ng■, Khách trách xác tài ■i■m D■ch xã to,kho■n th■c nhi■m h■i thutháng V■ nh■ m■t s■ c■a (nh■ ■■i hàng ■■■c tùy ngu■n 5/2014; 123doc, v■i ■■■c ý cóg■i t■ng th■ tài 123doc v■ mô nguyên b■n d■ ng■■i ■■a t■ dàng s■ v■■t d■■i tri dùng ■■■c ch■ tra th■c m■c ■ây) email c■u M■c h■■ng quý 100.000 cho tài b■n tiêu báu, li■u b■n, nh■ng ■ã hàng phong m■t l■■t tùy ■■ng ■■u quy■n cách truy thu■c phú, ky, c■a c■p ■a l■i b■n vào 123doc.net m■i d■ng, sau xác, vuingày, n■p lòng “■i■u nhanh giàu ti■n s■ ■■ng tr■ giá Kho■n chóng h■u thành tr■ nh■p 2.000.000 website ■■ng Th■a th■ email vi■n th■i Thu■n c■a thành mong tài v■ li■u viên mu■n S■ online ■■ng D■ng click t■o l■n ký, D■ch ■i■u vào nh■t l■t link ki■n V■” vào Vi■t 123doc top sau cho Nam, 200 ■ây cho ■ã cung các (sau g■iwebsite c■p users ■âynh■ng ■■■c cóph■ thêm tài bi■n g■i thu li■u t■t nh■t nh■p ■■c T■it■i khơng t■ng Chính Vi■tth■i th■ Nam, v■y ■i■m, tìm t■123doc.net th■y l■chúng tìm ki■m tơi th■ racóthu■c ■■i tr■■ng th■nh■m c■p top ngo■i 3nh■t ■áp Google tr■ ■KTTSDDV ■ng 123doc.net Nh■n nhu c■u ■■■c theo chiaquy■t danh s■ tài hi■u li■udo ch■t c■ng l■■ng ■■ng vàbình ki■mch■n ti■n online website ki■m ti■n online hi■u qu■ uy tín nh■t Lnh■n 123doc Th■a Xu■t Sau h■■ng phát thu■n cam nh■n m■t t■k■t s■ t■i ýxác n■m t■■ng d■ng s■ nh■n website mang ■■i, t■o t■l■i c■ng ■■ng d■n 123doc CH■P nh■ng ■■u ■■ng h■ NH■N ■ã quy■n th■ng chia t■ng ki■m CÁC s■s■ l■i b■■c ti■n vàchuy■n ■I■U t■t mua online kh■ng nh■t bán KHO■N sang b■ng cho tài ■■nh ng■■i li■u ph■n tài TH■A v■ li■u hàng thông dùng tríTHU■N hi■u c■a ■■u tin Khi qu■ Vi■t xác khách nh■t, minh Nam Chào hàng uy tài l■nh Tác m■ng tín kho■n tr■ phong v■c cao thành b■n email nh■t tàichuyên ■■n li■u thành b■n Mong v■i nghi■p, viên kinh ■ã 123doc 123doc.net! mu■n ■■ng c■a doanh hoàn mang 123doc kýonline v■i h■o, Chúng l■ivà 123doc.netLink cho Tính ■■ n■p tơi c■ng cao ■■n cung ti■n tính ■■ng th■i vào c■p trách xác tài ■i■m D■ch xãkho■n th■c nhi■m h■itháng V■ m■t s■ c■a (nh■ ■■i ■■■c ngu■n 5/2014; 123doc, v■i ■■■c g■i t■ng tài 123doc v■ mô nguyên b■n ng■■i ■■a t■s■ v■■t d■■i tri dùng ■■■c ch■ th■c m■c ■ây) email M■c h■■ng quý 100.000 cho b■n tiêu báu, b■n, nh■ng ■ã hàng phong l■■t tùy ■■ng ■■u quy■n truy thu■c phú, ky, c■a c■p ■a l■i b■n vào 123doc.net m■i d■ng, sau vuingày, n■p lòng “■i■u giàu ti■n s■ ■■ng tr■ giá Kho■n h■u thành tr■ nh■p 2.000.000 website ■■ng Th■a th■ email vi■n th■i Thu■n c■a thành mong tài v■ li■u viên mu■n S■ online ■■ng D■ng click t■o l■n ký, D■ch ■i■u vào nh■t l■t link ki■n V■” vào Vi■t 123doc top sau cho Nam, 200 ■ây cho ■ã cung các (sau g■iwebsite c■p users ■âynh■ng ■■■c cóph■ thêm tài bi■n g■i thu li■u t■t nh■t nh■p ■■c T■it■i khơng t■ng Chính Vi■tth■i th■ Nam, v■y ■i■m, tìm t■123doc.net th■y l■chúng tìm ki■m tơi th■ racóthu■c ■■i tr■■ng th■nh■m c■p top ngo■i 3nh■t ■áp Google tr■ ■KTTSDDV ■ng 123doc.net Nh■n nhu c■u ■■■c theo chiaquy■t danh s■ tài hi■u li■udo ch■t c■ng l■■ng ■■ng vàbình ki■mch■n ti■n online website ki■m ti■n online hi■u qu■ uy tín nh■t Lnh■n Th■a Xu■t Sau Nhi■u 123doc Mang h■■ng phát thu■n l■i event cam s■ nh■n m■t tr■ t■ h■u k■t s■ thú nghi■m t■i ýxác n■m t■■ng m■t d■ng v■, s■ nh■n website mang event kho m■i ■■i, t■o t■ th■ m■ l■i c■ng ki■m ■■ng d■n 123doc CH■P vi■n nh■ng cho ■■u ■■ng ti■n h■ kh■ng ng■■i NH■N ■ã quy■n th■ng thi■t chia t■ng ki■m dùng, l■ CÁC s■ th■c s■ l■i b■■c v■i ti■n vàchuy■n ■I■U t■t công h■n mua 123doc online kh■ng nh■t 2.000.000 ngh■ bán KHO■N sang b■ng cho tài ■■nh hi■n ng■■i li■u ph■n tài TH■A tài v■ th■ li■u hàng t■o li■u thông dùng tríhi■n THU■N hi■u c■ c■a ■■u ■ tin t■t h■i Khi ■■i, qu■ Vi■t xác c■ khách gia b■n nh■t, minh l■nh Nam t■ng Chào online hàng uy tài v■c: l■nh thu Tác m■ng tín kho■n tr■ nh■p khơng tài phong v■c cao thành b■n email nh■t tài online khác chuyên ■■n li■u thành tínb■n Mong cho d■ng, v■i so nghi■p, viên kinh ■ã t■t 123doc 123doc.net! v■i mu■n công ■■ng c■a c■ doanh b■n hoàn mang ngh■ 123doc ký g■c online thành v■i h■o, Chúng l■i thông B■n 123doc.netLink cho viên Tính ■■ n■p có tơi tin, c■ng c■a cao th■ ■■n cung ti■n ngo■i tính website phóng ■■ng th■i vào c■p ng■, Khách trách xác tài ■i■m D■ch xã to,kho■n th■c nhi■m h■i thutháng V■ nh■ m■t s■ c■a (nh■ ■■i hàng ■■■c tùy ngu■n 5/2014; 123doc, v■i ■■■c ý cóg■i t■ng th■ tài 123doc v■ mơ ngun b■n d■ ng■■i ■■a t■ dàng s■ v■■t d■■i tri dùng ■■■c ch■ tra th■c m■c ■ây) email c■u M■c h■■ng quý 100.000 cho tài b■n tiêu báu, li■u b■n, nh■ng ■ã hàng phong m■t l■■t tùy ■■ng ■■u quy■n cách truy thu■c phú, ky, c■a c■p ■a l■i b■n vào 123doc.net m■i d■ng, sau xác, vuingày, n■p lòng “■i■u nhanh giàu ti■n s■ ■■ng tr■ giá Kho■n chóng h■u thành tr■ nh■p 2.000.000 website ■■ng Th■a th■ email vi■n th■i Thu■n c■a thành mong tài v■ li■u viên mu■n S■ online ■■ng D■ng click t■o l■n ký, D■ch ■i■u vào nh■t l■t link ki■n V■” vào Vi■t 123doc top sau cho Nam, 200 ■ây cho ■ã cung các (sau g■iwebsite c■p users ■âynh■ng ■■■c cóph■ thêm tài bi■n g■i thu li■u t■t nh■t nh■p ■■c T■it■i khơng t■ng Chính Vi■tth■i th■ Nam, v■y ■i■m, tìm t■123doc.net th■y l■chúng tìm ki■m tơi th■ racóthu■c ■■i tr■■ng th■nh■m c■p top ngo■i 3nh■t ■áp Google tr■ ■KTTSDDV ■ng 123doc.net Nh■n nhu c■u ■■■c theo chiaquy■t danh s■ tài hi■u li■udo ch■t c■ng l■■ng ■■ng vàbình ki■mch■n ti■n online website ki■m ti■n online hi■u qu■ uy tín nh■t u■t phát Nhi■u Mang Ln 123doc Th■a Xu■t Sau h■n h■■ng phát thu■n l■i event s■ cam nh■n t■ m■t tr■ t■ h■u ýk■t s■ thú nghi■m t■i ýt■■ng xác n■m t■■ng m■t d■ng v■, s■ nh■n website mang event t■o kho m■i ■■i, t■o t■ c■ng th■ m■ l■i c■ng ki■m ■■ng d■n 123doc CH■P vi■n nh■ng cho ■■ng ■■u ■■ng ti■n h■ kh■ng ng■■i NH■N ■ã quy■n th■ng thi■t chia ki■m t■ng ki■m dùng, l■ CÁC s■ th■c ti■n s■ l■i b■■c v■i ti■n vàchuy■n ■I■U t■t công online h■n mua 123doc online kh■ng nh■t 2.000.000 ngh■ bán KHO■N b■ng sang b■ng cho tài ■■nh hi■n tài ng■■i li■u ph■n tài TH■A li■u tài v■ th■ li■u hàng t■o li■u thơng dùng trí hi■u hi■n THU■N hi■u c■ c■a ■■u ■ tin qu■ t■t h■i Khi ■■i, qu■ Vi■t xác c■ khách gia nh■t, b■n nh■t, minh l■nh Nam t■ng Chào online uy hàng uy tài v■c: l■nh thu Tác tín m■ng tín kho■n tr■ cao nh■p khơng tài phong v■c cao thành b■n nh■t email nh■t tài online khác chuyên ■■n li■u thành tín Mong b■n Mong cho d■ng, v■i so nghi■p, viên kinh ■ã mu■n t■t 123doc 123doc.net! v■i mu■n công ■■ng c■a c■ doanh b■n mang hoàn mang ngh■ 123doc ký g■c online thành v■i l■i h■o, Chúng l■i thông B■n cho 123doc.netLink cho viên Tính ■■ n■p có c■ng tin, c■ng c■a cao th■ ■■n cung ti■n ngo■i ■■ng tính website phóng ■■ng th■i vào c■p ng■, Khách trách xác xã tài ■i■m D■ch xã to,h■i kho■n th■c nhi■m h■i thum■t tháng V■ nh■ m■t s■ c■a (nh■ ■■i hàng ngu■n ■■■c tùy ngu■n 5/2014; 123doc, v■i ■■■c ý cótài g■i t■ng th■ tài 123doc nguyên v■ mô nguyên b■n d■ ng■■i ■■a t■ dàng s■ v■■t tri d■■i tri dùng ■■■c ch■ th■c tra th■c m■c ■ây) email c■u quý M■c h■■ng quý 100.000 cho tài báu, b■n tiêu báu, li■u b■n, nh■ng phong ■ã hàng phong m■t l■■t tùy ■■ng ■■u phú, quy■n cách truy thu■c phú, ky, c■a c■p ■a ■a l■i b■n vào d■ng, 123doc.net m■i d■ng, sau xác, vuingày, n■p giàu lòng “■i■u nhanh giàu ti■n giá s■ ■■ng tr■ giá Kho■n chóng h■u tr■ thành tr■ nh■p ■■ng 2.000.000 website ■■ng Th■a th■ email th■i vi■n th■i Thu■n mong c■a thành mong tài v■ li■u mu■n viên mu■n S■ online ■■ng D■ng t■o click t■o l■n ■i■u ký, D■ch ■i■u vào nh■t l■t link ki■n ki■n V■” vào Vi■t 123doc cho top sau cho Nam, cho 200 ■ây cho ■ã cung các (sau g■i users website c■p users ■âynh■ng có ■■■c cóph■ thêm thêm tài bi■n g■i thu thu li■u t■t nh■p nh■t nh■p ■■c T■it■i Chính khơng t■ng Chính Vi■tth■i vìth■ Nam, vìv■y v■y ■i■m, tìm 123doc.net t■123doc.net th■y l■chúng tìm ki■m tơi th■ racó ■■i thu■c ■■i tr■■ng th■ nh■m nh■m c■p top ngo■i ■áp 3nh■t ■áp Google ■ng tr■ ■KTTSDDV ■ng 123doc.net nhu Nh■n nhuc■u c■u ■■■c chia theo chias■ quy■t danh s■tàitài hi■u li■u li■uch■t ch■t c■ng l■■ng l■■ng ■■ng vàvàki■m bình ki■mch■n ti■n ti■nonline online website ki■m ti■n online hi■u qu■ uy tín nh■t Năm 2003 diện tích trồng ngô nớc ta đạt 909.800ha, suất bình quân toàn quốc đạt 3,22 tấn/ha, sản lợng đạt khoảng gần triệu Từ năm 1990 đến cách mạng ngô lai đà làm thay đổi nghề trồng ngô nớc ta, đà đa nớc ta đứng hàng ngũ nớc trồng ngô lai tiên tiến khu vực Châu á( Trần Hồng Uy 2002[33] Nhằm phục vụ kế hoạch đặt Bộ nông nghiệp phát triển nông thôn đến năm 2005 diện tích đạt 1,0 triệu sản lợng đạt 4-5 triệu ( theo kế hoạch phát triển Nông nghiệp 2000-2005 Bộ Nông nghiệp phát triển nông thôn ) theo tính toán đến năm 2010 Việt nam cần khoảng 5-6 triệu ngô (theo Trần hồng Uy 2002, tạp chí NN&PTNT số2/2002)[33] Để đạt đợc mục tiêu trên, công tác tạo giống ngô lai có suất cao, phẩm chất tèt, thÝch øng réng lµ rÊt cÊp thiÕt vµ quan trọng Quá trình tạo giống ngô lai cần phải tiến hành công việc sau: - Thu thập vật liệu tạo dòng - Đánh giá khả kết hợp - Sản xuất hạt lai Trong công đoạn trên, công việc đánh giá khả kết hợp chung khả kết hợp riêng công việc cần thiết quan trọng công tác chọn tạo giống ngô lai Cùng với việc tạo dòng phơng pháp truyền thống, thời gian gần thông qua phơng pháp công nghệ sinh häc( nu«i cÊy no·n, bao phÊn ch−a thơ tinh) mét số dòng đà đợc tạo Tuy nhiên dòng có ý nghĩa sử dụng có đặc điểm nông, sinh học mong muốn quan trọng khả kết hợp Vì dòng có khả kết hợp cao Do tầm quan trọng yêu cầu công tác chọn tạo giống nói chung phục vụ cho chơng trình phát triển ngô lai Việt Nam nói riêng Nên tiến hành nghiên cứu đề tài: Xác định khả kết hợp số dòng ngô đợc tạo tõ ngn vËt liƯu n−íc vµ n−íc ngoµi.” 1.2 mục đích yêu cầu đề tài 1.2.1 mục đích - Chọn số tổ hợp lai có suất cao, có đặc tính nông sinh học đạt tiêu chuẩn giống tham gia vào khảo nghiệm giống 1.2.2 yêu cầu - Xác định số đặc tính sinh thái, hình thái, thời gian sinh trởng, chiều cao cây, chiều cao đóng bắp, yếu tố cấu thành suất suất 10 dòng ngô - Đánh giá khả kết hợp dòng từ chọn tổ hợp lai có yếu tố cấu thành suất, suất cao giống đối chứng(LVN4, LVN10), tham gia vào khảo kiểm nghiệm gièng 1.3 ý nghÜa khoa häc vµ thùc tiƠn cđa ®Ị tµi 1.3.1 ý nghÜa khoa häc cđa ®Ị tµi Thành công trình tạo giống ngô lai nói riêng nh chọn giống trồng nói chung phụ thuộc nhiều vào nguồn vật liệu ban đầu trình thử khả kết hợp dòng Do công tác thu thập đánh giá vật liệu quan trọng Đánh giá khả kết hợp dòng ngô thực chất xác định u lai Ưu lai lại chịu chi phối mạnh mẽ khác biệt di truyền hai dạng bố mẹ Vật liệu tạo giống có giá trị chúng đợc xác định có khả kết hợp cao có nhiều tính trạng di truyền có lợi cho ngời 1.3.2 ý nghĩa thực tiễn đề tài - Tìm số dòng có khả kết hợp cao tạo vật liệu cho công tác chọn giống - Xác định đợc số tổ hợp lai cho suất cao, thời gian sinh trởng ngắn có số đặc điểm u việt giống ngô đợc trồng phổ biến miền Bắc Việt Nam 1.4 Đối tợng phạm vi nghiên cứu Đề tài đợc thực có giúp đỡ cung cấp vật liệu dòng đợc tạo phơng pháp nuôi cấy bao phấn, noÃn cha thụ tinh môn nuôi cấy mô tế bào - Viện Di truyền Nông nghiệp Đề tài tiến hành nghiên cứu theo dõi, đánh giá số đặc điểm nông học, sinh học 10 dòng ngô đợc tạo Viện Di truyền nông nghiệp tổ hợp lai từ 10 dòng theo phơng pháp Griffing4 Đề tài tiến hành hai vụ vụ đông năm 2003 vụ xuân 2004 Trạm chuyển giao công nghệ sinh học Viện Di truyền nông nghiệp Tổng quan tài liệu sở khoa học đề tài 2.1 sở khoa học đề tài 2.1.1 khái niệm dòng phơng pháp tạo dòng 2.1.1.1 Khái niệm dòng Dòng khái niệm tơng đối để dòng tự phối đà đạt tới độ đồng ổn định cao nhiều tính trạng, ngô thờng sau 7-9 đời tự phối dòng đạt tới độ đồng cao tính trạng nh: cao cây, cao đóng bắp, suất, dạng màu sắc hạt v.v đợc gọi dòng Nh vậy, dòng dòng có kiểu gen đồng hợp tử với tỷ lệ cao nhiều đặc trng di truyền Nguồn vật liệu để tạo dòng gồm giống ngô địa phơng, giống ngô thụ phấn tự do, giống cải tiến giống ngô lai.v.v ( B Brown, 1953 [39]; E.E.G Gama vµ A.R.Halauer 1977[44] ) 2.1.1.2 Phơng pháp tạo dòng Tạo dòng phần quan trọng chơng trình tạo giống ngô lai Cho đến nay, nhà khoa học đà đề xuất sử dụng số phơng pháp nh sau: + Phơng pháp chuẩn ( Standard method) Đây phơng pháp chủ yếu đợc áp dụng rộng rÃi giới tự phối cỡng liên tục qua 7-9 đời Tự phối nhằm đạt đợc độ đồng hợp tư víi tû lƯ ngµy cµng cao ë nhiỊu tÝnh trạng( trích dẫn theo Nguyễn Hữu Phúc )( luận án tiÕn sÜ N«ng nghiƯp viƯn khoa häc KTNN ViƯt nam năm 2002)[18] + Phơng pháp Sib ( cận phối ) Fullsib ( cận phối anh em đồng máu) Năm 1974 Stringfield bổ sung phơng pháp tạo dòng rộng gọi phơng pháp tạo dòng fullsib nhằm giảm mức độ suy thoái tự phối gây nên (kéo dài thời gian chọn lọc dòng) Tuy nhiên, phơng pháp sib fullsib có cờng độ tự phối kém, trình đạt đến độ đồng hợp tử chậm có hệ số biến dị lớn hơn( trích dẫn theo Nguyễn Hữu Phúc)( luận án tiến sĩ nông nghiệp viện khoa học KTNN Việt nam năm 2002)[18] + Phơng pháp chọn lọc phả hệ(Pedigree selection) Phơng pháp có đặc điểm tốt đợc tự phối để tạo đời dòng đợc ghi chép phả hệ Ưu điểm phơng pháp chọn lọc số dòng dòng thực đợc + Phơng pháp hốc( Single hill method) Đây cải tiến phơng pháp chuẩn đợc đề xuất Jones Singleton 1934 phơng pháp dòng đời S1và đời đợc gieo theo hốc, hốc trồng 3-4 cây, thay cho gieo thành hàng nh thông thờng Những có đặc điểm tốt đợc tự thụ để tạo dòng đời Phơng pháp cho phép thử số lợng lớn hệ cháu dòng không gian, nhng lại làm giảm hội chọn lọc hệ dòng cháu ( trích dẫn theo Nguyễn Hữu Phúc)( luận án tiến sĩ nông nghiệp Viện khoa học KTNN Việt nam năm 2002)[18] + Phơng pháp hỗn hợp ( Bulk method) Phơng pháp đợc số nhà chọn tạo giống sử dụng ( R J Saikumar, 1999) Theo phơng pháp này, từ bắp đời tự phối đợc hỗn hợp lại đợc gieo thành hàng sau tiến hành tự thụ đợc chọn Cứ tiếp tục tiến hành nh 3-5 vụ dòng đạt độ đồng hợp tử cao Sau bắp tự phối đợc để riêng gieo thành hàng nh phơng pháp chuẩn Nhợc điểm phơng pháp này, phả hệ dòng không đợc theo dõi, khó chọn lọc số dòng dòng, khó xác định sử dụng cháu dòng tốt đời thấp ( trích dẫn theo Nguyễn Hữu Phúc )( luận án tiến sĩ nông nghiệp viện khoa học KTNN Việt nam năm 2002)[18] + Phơng pháp tạo đơn béi( Haploid breeding) Nhê øng dơng cđa c«ng nghƯ nu«i cấy mô tế bào, số nớc đà áp dụng để tạo dòng phơng pháp nuôi cấy bao phấn, noÃn cha thụ tinh Phơng pháp đà giúp nhà chọn giống rút ngắn thời gian tạo dòng từ 4-5 năm xuống 2-3 năm ( Chase, 1952[42]; Goodsell,1961[65] ) Việt nam, nghiên cứu công nghệ tạo đơn bội ngô đà đợc bắt đầu tìm hiểu nghiên cứu Viện Di truyền nông nghiệp từ năm 1995 Hiện kết bớc đầu đà tạo số dòng ngô đợc đánh giá đồng ruộng thử khả kết hợp dòng đó.(dẫn theoĐỗ Năng Vịnh cộng tác viên 2004)[35] 1.2 Hiện tợng lai, khái niệm ứng dụng tạo giống ngô Ưu lai tợng tăng sức sống, khả chống chịu cuối suất trồng vật nuôi qua lai tạo, đà đợc áp dụng rộng rÃi nông nghiệp giới nớc lai thờng cho suất cao dạng bố mẹ từ 10-25%, chí đến 90% Chính hầu hết giống trồng ( đặc biệt giao phối ) gia súc đợc sử dụng lai F1 Nghề trồng ngô giới vào năm cuối kỷ 20 đà có bớc phát triển nhảy vọt nhờ ứng dụng công nghệ giống lai đại Ngô lai đà góp phần tăng tổng sản lợng lơng thực nhiều nớc mà giải nạn đói phận dân c giới Nó đà kích thích nghành chăn nuôi, ngành công nghiệp khác phát triển, làm phong phú thị trờng xuất ngô lai góp phần đa nghề trồng ngô nớc ta phát triển, đa nông nghiệp Việt Nam đứng hàng ngũ nớc có nghề trồng ngô tiên tiến Châu ( Trần Hồng Uy, 2001 [31]) Ngô lai phát triển nhanh chóng hấp dẫn nh vËy lµ øng dơng tiÕn bé kÜ tht vỊ u lai, biện pháp kĩ thuật liên hoàn Chính ngô lai đà kích thích nhà khoa học mở rộng đối tợng phạm vi nghiên cứu nhằm thu đợc giống lai u phong phú Nhiều nhà khoa học đà có đánh giá thống giống lai hệ hẳn giống lai cũ khả chống chịu với điều kiện bất lợi môi trờng nh nóng, hạn, đất xấu, mật độ cao, loại sâu bệnh hại chủ yếu gièng lai thÕ hƯ míi cã xu h−íng t¹o gièng có góc ngày hẹp hơn( đứng hơn) ( Duvich, 1984, Pendletơn ctv, 1987), ; Pepper, 1974)( dẫn theo Mai Xuân Triệu (1998)[26] Ưu lai tợng lai F1 thể vợt bố mẹ đặc điểm riêng biệt (nh có sức sống mạnh bố mẹ, sinh trởng phát triển nhanh hơn, cho suất chất lợng cao bố mẹ chúng Hiện tợng di truyền đợc nhà khoa học nghiên cứu từ lâu Nhà bác học ngời Đức I.G Kolreter lần đà mô tả tợng tăng sức sống lai so với dạng bố mẹ qua việc lai Nicotiana Tabacum Nicotiana Robusta vào năm 1760 Năm 1876 Charles Darwin qua việc nghiên cứu hàng loạt cá thể giao phối tự phối loài khác nh ngô, đậu đỗ nhận thấy hẳn loài giao phối so với loài tự phối tính trạng nh ( chiều cao cây, tốc độ nảy mầm hạt, số quả, sức chống chịu suất hạt) Những kết nghiên cứu đợc tác giả tổng kết cuốnTác động cđa giao phèi vµ tù phèi thÕ giíi thùc vËt “ (DÉn theo Ngun ThÞ L−u, 1998[11]) Ng−êi tiÕn hành tạp giao ngô với mục đích nâng cao suất hạt John Lorain Năm 1812 Ông đà nhận thấy việc trộn lẫn loài ngô khác nh ngời Da đỏ đà làm tạo loại ngô có suất cao Ngời quan sát tợng u lai ngô Charles Darwin Từ thí nghiệm Ông đà phát thấy giao phối có chiều cao tự phối 20% Chính ý tởng Ông đà tạo tiền đề cho phát kiến kỳ diệu u lai ngày Từ kết Charles Darwin 1871 đà giúp cho William James Beal(nhà nghiên cứu ngời Mỹ) năm 1878 đà áp dụng thực tế u lai việc tạo giống ngô lai giống Ông đà thu đợc cặp lai hẳn giống bố mẹ suất từ 10%-20%(dẫn theo Trần Hồng Uy, 1972[27] Trên sở học thuyết di truyền Medel (1876 ) lý thuyết dòng Johansen Lần vào năm 1904 Shull[55] đà tiến hành tự phối cỡng ngô để tạo dòng thu đợc lai có u lai cao từ dòng Ông đựợc coi ngời khởi xớng giống lai dòng Những công trình nghiên cứu ngô mà Shull công bố vào năm 1908 1909 đà đánh dấu khởi đầu công tác chọn tạo giống ngô lai Thuật ngữ Heterosis để u lai đợc Shull sử dụng vào năm 1914 Từ Heterosis trở thành thuật ngữ chung để tợng u lai Ngoài Shull, nhà di truyền học ngời Mỹ nh East, Heyse đà nghiên cứu u lai ngô Năm 1918 Jones đề xuất sử dụng lai kép sản xuất, để hạ giá thành sản xuất hạt giống việc áp dụng u lai vào trồng trọt, chăn nuôi thực phát triển nhanh chóng( trích theo Mai Xuân Triệu, luận án tiến sĩ nông nghiệp,Viện KHKTNN) [26] Ưu lai biểu hầu hết tính trạng tổ hợp lai đà đợc nhiều nhà di truyền chia thành dạng biĨu hiƯn chÝnh nh− sau: ( TrÇn Hång Uy, 1972, 1985)[27, 197-200] - Ưu lai hình thái Biểu qua sức sinh trởng phát triển nh tầm vóc ( triều cao, đờng kính gốc) Kiesselback(1922)( dẫn theo Mai Xuân Triệu 1998[26] đà cho thấy ngô, lai F1 có độ lớn hạt tăng bố mẹ 11,1%, đờng kính thân tăng 48% chiều cao tăng 30 50% v.v, thấy diện tích lá, số lợng kính thớc lá, chiều dài số lợng rễ, chiều dài số nhánh cờ.v.v lai u hẳn bố, mẹ chúng - Ưu lai suất Đây tợng quan trọng sản xuất Nông nghiệp đợc biểu qua tăng lên yếu tố cấu thành suất nh tỷ lệ hạt bắp, trọng lợng hạt, chiều dài bắp, số hàng hạt / bắp, số hạt / hàng, số bắp / Theo Richey(1927)( dẫn theo Trần Hồng Uy , 1985 )[29, 86 120] Ưu lai suất ngô với giống lai đơn già dòng với dòng đạt suất từ 193%- 263% so víi trung b×nh bè mĐ ( dÉn theo Trần Hồng Uy , 1984)[28] -Ưu lai tính thích ứng Đợc biểu khả chống chịu với điều kiện bất thuận môi trờng sống nh hạn, rét, sâu bệnh Các nhà khoa học đà sử dụng u lai chơng trình chọn tạo giống ngô lai có khả chống chịu nh chịu hạn, rét - Ưu lai tính chín sớm Biểu tổ hợp lai chín sớm so với bố mẹ, nguyên nhân tăng cờng hoạt động trình sinh lý, sinh hoá, trao đổi chất thể tổ hợp lai mạnh bè mĐ( A.R Hallauer, et al, 1990) [48] - ¦u thÕ lai vỊ c¸c u tè sinh lý, sinh ho¸ 10 32 cm8 xma5 115 -0.86 72.5 107.14 -3.84 33 cm8 xmt1 116 -1.27 1.5 80.2 114.43 6.36 34 cm8 xmt2 115 -0.86 70.3 87.96 -6.76 35 cm8 xmt4 117 -1.68 80 113.90 6.10 36 ma3 xma5 115 -1.28 1.5 66.3 77.27 -12.06 37 ma3 xmt1 116 -1.69 81.1 116.84 7.55 38 ma3 xmt2 115 -1.28 1.5 78.2 109.09 3.71 39 ma3 xmt4 115 -4.16 62.3 66.57 -17.37 40 ma5x mt1 118 -1.25 1.5 83.5 123.26 10.74 41 ma5 xmt2 114 -0.86 80.7 115.77 7.02 42 ma5 xmt4 116 -1.69 70.1 87.43 -7.02 43 mt1 xmt2 116.5 -0.86 81.1 116.84 7.55 44 mt1 xmt4 117 -2.5 75.4 101.60 45 mt2 xmt4 116 -1.69 72.8 94.65 -3.44 46 LVN4 120 75.4 Đối với tiêu suất CV% = 9,32 ; LSD0,05 = 3,85 tạ/ha Kết thể qua bảng 3.7 cho thấy số Hmp % mang giá trị âm ( Hmp Flt ®iỊu ®ã cho chøng tá r»ng sù khác giống nghiên cứu đề tài có ý nghĩa độ tin cậy P=0.05 Còn nguồn biến động lần lặp lại có Ftn < Flt điều nói nên sai khác lần lặp ý nghÜa ë ®é tin cËy p = 0.05 Hay nãi cách khác không sai khác tổ hợp lai lần lặp lại tức thí nghiệm đợc bố trí, thực điều kiện không bị ảnh hởng yếu tố phi thí nghiệm Qua số liệu thống kê thể bảng 3.9 cho chóng ta nhËn thÊy r»ng c¸c ngn biÕn động : giống, tổ hợp chung, tổ hợp riêng có giá trị Ftn> Flt độ tin cậy P = 0.05 Điều chứng tỏ có khác giá trị nguồn biến động giống, tổ hợp chung, tổ hợp riêng Cụ thể bảng 3.10 bảng thể giá trị tổ hợp riêng thấy có tổ hợp M9xMA3 đạt trị số cao (12,023) suất đạt 87,2tạ/ha, hai tổ hợp có giá thấp đứng sau THL V4xMT4 đạt trị số 9,898 suất đạt 83,1 tạ/ha THL MA5xMT2 đạt suất 83,0tạ/ha Khi phân tích tổ hợp vào số liệu thống kê thể bảng 3.12 nhận thấy dòng dòng MT1 có giá trị tổ hợp chung cao đạt giá trị 6.306 có phơng sai khả kết chung thấp dòng thích hợp cho công tác chọn giống lai kép, lai ba 66 67 68 69 kết luận đề nghị 5.1.Kết luận + Các dòng ngô thí nghiƯm cã ®é ®ång ®Ịu cao, cã thêi gian sinh trởng thuộc nhóm trung ngày(từ 112 đến 122 ngày) phù hợp cho công tác chọn tạo giống có thời gian sinh trởng trung bình Có khả chống chịu sâu bệnh khá, có suất đạt từ 28,2 40,3 tạ/ha, thuận lợi cho việc giảm giá thành hạt giống sau Các dòng sử dụng tốt cho công tác tạo giống ngô lai đơn lai ba Các dòng ngô tạo công nghệ đơn bội có độ đồng cao sử dụng làm vật liệu cho công tác tạo giống + Dòng ngô có khả kết hợp cao dòng MT1 + Ưu lai thời gian sinh tr−ëng (chØ sè Hmp % ) cđa c¸c tỉ hợp lai mang giá trị âm cho thấy tổ hợp lai có thời gian sinh trởng ngắn thời gian sinh trởng trung bình bố mẹ chúng từ đến 3,5 ngày + Ưu lai thực tiêu suất ( số HBP) tổ hợp lai mang giá trị dơng điều nói nên tổ hợp lai có u lai trội suất bố mẹ chúng từ 64.92%(là THLV4xM9) đến 129,14%(là THL CM8xMA3) +Các tổ hợp lai có u lai chuẩn cao THL M9xMA3 đạt suất vợt so với đối chứng 15,64%(87,2tạ/ha) hai 70 tổ hợp lai đứng sau THL MA5xMT1 đạt giá trị vợt so với đối chứng 10,7% THL M9xMT1 đạt giá trị vợt so với đối chứng 10,34% Ba tổ hợp lai có số u điểm so với đối chứng đặc tính sau: - Có thời gian sinh trởng ngắn đối chứng từ 2-3 ngày - Có đờng kính bắp chiều dài bắp vợt đối chứng - Riêng tổ hợp lai M9xMA3 có dạng hạt ngựa có màu vàng sáng nên tỷ lệ hạt cao đạt 75,2% 5.2 Đề nghị + Tiếp tục thử khả kết hợp dòng MA5; MT1, M9 + Tiếp tục khảo nghiệm tổ hợp lai M9xMA3; M9xMT1, MA5xMT1 thêm sè thêi vơ ë mét sè vïng sinh th¸i kh¸c mạng lới khảo kiểm nghiệm giống 71 Tài liệu tham khảo A- Tiếng việt 1- Nguyễn Văn Cơng (1995) Nghiên cứu số đặc diểm sinh học số dòng tự phối công tác tạo giống Luận án tiến sĩ khoa học nông nghiệp, Viện KHKTNN 1995 2-Cao Đắc Điểm (1988), Cây ngô , Nhà xuất nông nghiệp 1988 3-Trần Kim Định (2003) Nghiên cứu chọn tạo dòng từ giống lai đơn u tú công tác giống ngô, luận án tiến sĩ khoa học nông nghiệp, Viện khoa học KTNN 4-Trần Văn Diễn(1980), Chọn tạo giống ngô lai theo khả tổ hợp , Kết nghiên cứu khoa học 1970-1980, Đại học Nông nghiệp 1980 5-Phạm Tiến Dũng(2002) Xử lý kết thí nghiệm máy vi tính IRRISTAT 4.0 Windows, Đại học Nông nghiệp 1,2002 6-Nguyễn Văn Hiền(2000), Chọn giống trồng , Nhà xuất giáo dục 2000 7-Nguyễn Đình Hiền Ngô Hữu Tình(1996), Các phơng pháp lai thử phân tích khả kết hợp thí nghiệm u lai, Nhà xuất nông nghiệp 1996 8-Nguyễn Thế Hùng(2001), Ngô lai kỹ Thuật Thâm canh, Nhà xuất nông nghiệp 2001 72 9-Nguyễn Thế Hùng(2004), Kết chọn tạo dòng ngô giai đoạn 1996 2003, Tạp chí Nông nghiệp phát triển nông thôn số năm 2004 10-Nguyễn Thế Hùng(2003), Bài giảng chọn giống lơng thực chuyên ngành chọn giống trồng, Đại học Nông nghiệp 1, 2003 11- Nguyễn Thị Lu (1998), Nghiên cứu tạo giống ngô lai nhiều bắp, Luận án TS khoa häc n«ng nghiƯp , –ViƯn khoa häc kü thuật nông nghiệp Việt Nam 1998 12-Trần Đình Long- Hoàng Văn Phấn Trần Văn Diễn (1990) Đánh giá khả kết hợp số dòng lúa phơng pháp luân giao, Tạp chí di truyền học ứng dụng sô 1năm 1990 13-Nguyễn Lộc Trịnh Bá Hữu (1975) Di truyền học, nhà xuất khkt Hà nội1975 14-Nguyễn Hồng Minh (1999), Giáo trình Di truyền học, nhà xuất nông nghiệp 1999 15-Trần Tú Ngà (1996) Di truyền đại cơng , Đại học nông nghiệp I Hà nội1996 16-Trần Nh Nguyện Luyện Hữu Chỉ(1971), Nguyên lý chọn giống trồng Nhà Xuất nông thôn Hà nội 1971 17-Lê Duy Thành(1997) Cơ sở di truyền chọn giống thực vật Nhà xuất KHKT 1997 73 18- Nguyễn Hữu Phúc(2002) Nghiên cứu giống ngô lai nhập nội để tạo dòng sử dụng dòng chị em phục vụ chơng trình tạo giống ngô lai Luận án tiến sĩ nông nghiệp, Viện KHKT nông nghiệp Việt nam 2002 19- Trần Duy Quý (1994), Cơ sở di truyền kỹ thuật lai tạo sản xuất lúa lai, Nhà xuất Nông nghiệp 1994 20- Phạm Chí Thành (1988) Phơng pháp thí nghiệm đồng ruộng Trờng đại học nông nghiệp Hà Nội 1988 21-Ngô Hữu Tình, Cây ngô, Giáo trình cao học nông nghiệp Nhà xuất nông nghiệp 22-Ngô Hữu Tình(1990) Thực hành toán học thí nghiệm khả kết hợp, Viện nghiên cứu ngô 1990 23- Ngô Hữu Tình cộng sự(1993) Một số nhận xét phơng pháp tạo dòng ngô, Kết nghiên cứu khoa học giai đoạn 1991 -1992, Trờng đại học Nông nghiệp tr20-23 24-Ngô Hữu Tình, Trần Hồng Uy, Võ Đình Long, Bùi Mạnh Cờng, Lê Quí Kha, Nguyễn Thế Hùng(1999), Cây ngô nguồn gốc, đa dạng di truyền trình phát triển Nhà xuất nông nghiệp 1999 25- Ngô Hữu Tình , Lê Văn Tiềm , Lê Văn Dũng(2004) Nghiên cứu ảnh hởng dạng phân đạm liều lợng bón đến sinh 74 trởng phát triển giống ngô lai LVN4, Tạp chí Nông nghiệp PTNT số1/2004 26-Mai Xuân Triệu(1998), Đánh giá khả kết hợp số dòng có nguồn gốc địa lý khác phục vụ chơng trình chọn giống ngô lai , Luận án tiến sĩ nông nghiệp, Viện KHKT Nông nghiệp Việt Nam 1998 27-Trần Hồng Uy (1972), Nghiên cứu khả kết hợp số dòng ngô, luật án phó tiến sĩ Rumani 28-Trần Hồng Uy ctv (1984), Xác định khả kết hợp dòng ngô dài ngày, Tạp chí khoa học kỹ thuật nông nghiệp số 10/1984 29-Trần Hồng Uy ctv (1985), Xác định khả kết hợp dòng ngô ngắn ngày, Tạp chí khoa học kỹ thuật nông nghiệp 2/1985, 30- Trần Hồng Uy (2000), Ngô lai phát triển khứ, tơng lai, Viện Nghiên cứu ngô 2000 31-Trần Hồng Uy (2001), Báo cáo kết ngô lai Việt Nam , Báo cáo Viện nghiên cứu ngô hội nghị tổng kết năm phát triển ngô lai(1996-2000) 32- Trần Hồng Uy(2001), Một số kết bớc đầu định hớng chơng trình nghiên cứu phát triển ngô lai Việt 75 nam giai đoạn 2001-2010, Tạp chí Nông nghiệp PTNT số 1/2001 33- Trần Hồng Uy(2002)- Phát triển ngô lai giầu đạm chất lợng cao, Tạp chí hoạt động khoa học số 2/2002 34- Đỗ Năng Vịnh 2001, Tạp chí Nông nghiệp PTNT, Tháng năm 2001 35- Đỗ Năng Vịnh cộng tác viên (2004)ứng dụng kỹ thuật đơn bội chọn giống ngô u thê lai, Tạp chí Nông nghiệp PTNT số tháng / 2004pp.24 36- Lơng Văn Vàng, Vũ Văn Dũng, Nguyễn Duy Nền, Lê Văn Tú CTV(2004) Xác định khả kết hợp số dòng ngô đợc tạo từ nguồn vật liệu ngoaì nớc, Tạp chí nông nghiệp phát triển nông thôn số tháng 1năm 2004 37- Bộ Nông nghiệp PTNT (1998) Tiªu chuÈn trång trät 10TCN341-98 B-TiÕng anh 38- Beck D.l ; Vasal S.K (1990), “Heterosis and combining ability among and temperate in termediete maturity maize gerplasms”, Crop Science 31, pp.68-73 39-Brown B(1953), “Source germplasm for hybrid corn”, Amer Seed trade assoc.pp11-16 76 40- Chase, S.S (1952),” Production homozygous diploid of maize from monoploid”, Agronomy journal 44.pp263-67 41-CIMMYT (1990) Proceedings of the second Asian regional maize Worshop, Cimmyt 1990 42- Dey, S.K, Mahajan(1989), Resistance to drechsleva maydis in maize inbred lines and their combining ability, Indian Phyophatogy 43-Eest, E.M (1936), “Heterosis” Genetics 26.pp.375-97 44-Gama E.E.G, Hallauer A.R(1977), “Relation between inbred and hybrid treits in maize”, Crop scienece 17 45- Griffing J B.(1956) “A Cocept of general and specific combining ability in relation to diallel crossing systems” Aus.bio.sc9, (1956) 46- Griffing JB( 1956),” A genralised treatment of the use of diallel crosses in quantitaive inheritance”, Heredity 10 47 -Hallauer.A.R, B.J Miranda (1981) Quatitative genetics in maze breeding, Iowa state University Press, 1981 48- Hallauer.A.R(1990), “Methods used in developing maize inbreds”, Maydica 35 49- Hayman, B I(1954), “The theory and analysis of diallel crosses”, Genetics 39 50- Han, G.C; S.K vasal and P.L Beck(1991), “combing ability analysis of inbred lin dirved from CIMMYT germplasm”, Maydica37 77 51- Hull H.I(1945), “Recurent selection for specific combing ablity in corn”, J.A.Soc Agro 37 52-Saikumar, R.J (1999), Lowland tropic hybrid at CIMMYT, Lecture for CIMMYT advanced course of maize breeding 53-Odiemal, M and Kovacs, (1990), Combining ability for resistance to stalk rot, ear rot, common smut and heat smut diseases, Maize genet Coop News letter 64 54-Sprague, G.F and Tatum,L.A(1942),”General specific combining ability in single crosses of corn” J.Am Soc Agro 43 55- Sprague, G.F(1957),” Requirements for a green revolution to increases food production”, Crop resource, Ed D S Seigler 56-Shull, G H (1908), “The composition ofa field corn”, Am.breeder asoc rep4 78 ... Kết đánh giá khả kết hợp dòng bố mẹ, thông qua tính trạng tổ hợp lai chúng, giúp có định xác việc giữ lại dòng có khả kết hợp cao, loại dòng có khả kết hợp thấp Trong xác định khả kết hợp nhà nghiên... giả nghiên cứu đến kết luận: thử loại giống thí nghiệm, gia đình fullsib, tổ hợp lai đơn, dòng ôn hoà tốt để đánh giá khả kết hợp dòng Một số tác giả xác định KNKH vật liệu ngô cuả CIMMYT lai... tiễn đề tài - Tìm số dòng có khả kết hợp cao tạo vật liệu cho công tác chọn giống - Xác định đợc số tổ hợp lai cho suất cao, thời gian sinh trởng ngắn có số đặc điểm u việt giống ngô đợc trồng phổ