QUAN VỀ CHIẾN LƯỢC KINH DOANH
Một số khái niệm về chiến lƣợc kinh doanh…
1.1.1 Khái niệm về chiến lược và quản trị chiến lược: Để đạt đƣợc các mục tiêu đã đề ra trong một thời hạn nhất định: chiến lƣợc là hệ thống các quan điểm, các mục đích và các mục tiêu cơ bản cùng các giải pháp, các chính sách, nhằm sử dụng một cách tốt nhất các nguồn lực, lợi thế, cơ hội của tổ chức (doanh nghiệp)
Chiến lược kinh doanh là những công cụ quan trọng giúp đạt được các mục tiêu dài hạn, bao gồm phát triển lãnh thổ, đa dạng hóa sản phẩm, thâm nhập thị trường, giảm chi phí, thanh lý tài sản và hợp tác liên doanh.
Chiến lược phát triển là các kế hoạch tổng thể của tổ chức, xác định mục tiêu và phương hướng kinh doanh trong khoảng thời gian dài (5-10 năm) Chiến lược này cần được áp dụng đồng bộ trong tất cả các hoạt động của doanh nghiệp để đảm bảo sự phát triển bền vững Vai trò của chiến lược là quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp duy trì sự bền vững trong môi trường cạnh tranh.
Chiến lược là cơ sở để xác định các chỉ tiêu hoạt động sản xuất kinh doanh cụ thể và đo lường kết quả sản xuất kinh doanh đó
Một cách tổng quát, chiến lƣợcc bao gồm 3 nhóm yếu tố:
+ Nhóm các yếu tố liên quan đến môi trường
+ Nhóm các yếu tố liên quan đến thực tiễn và biện pháp thực hiện của tổ chức
+ Nhóm các yếu tố liên quan đến các hoạt động của tổ chức
Theo Ts Nguyễn Thị Liên Diệp trong tác phẩm “Chiến lược và chính sách kinh doanh”, có ba nhóm chiến lược tương ứng với ba cách tiếp cận khác nhau trong quản trị chiến lược.
Quản trị chiến lược là quá trình quyết định quan trọng, liên kết nội lực của tổ chức với các cơ hội và thách thức từ môi trường bên ngoài.
Quản trị chiến lược là quá trình đưa ra các quyết định và thực hiện các hoạt động nhằm đạt được mục tiêu dài hạn cho tổ chức.
Quản trị chiến lược bao gồm việc đánh giá môi trường hiện tại và tương lai, thiết lập mục tiêu cho tổ chức, đưa ra quyết định, thực hiện các quyết định đó và kiểm soát quá trình thực hiện nhằm đạt được mục tiêu trong bối cảnh hiện tại và tương lai.
Trong kinh doanh, việc kết hợp giữa mục tiêu chiến lược và mục tiêu tình thế là rất quan trọng Điều này bao gồm sự phối hợp giữa chiến lược và chiến thuật, cũng như giữa các kế hoạch ngắn hạn và dài hạn Chiến lược kinh doanh đóng vai trò là phác thảo các phương hướng dài hạn, mang tính định hướng cho sự phát triển bền vững.
Quản trị chiến lược được định nghĩa là nghệ thuật và khoa học trong việc thiết lập, thực hiện và đánh giá các quyết định đa chức năng, giúp tổ chức đạt được mục tiêu Theo Fred David, quá trình này bao gồm ba giai đoạn: thiết lập chiến lược, thực hiện chiến lược và đánh giá chiến lược John Pearce và Richard B Robinson cũng nhấn mạnh rằng quản trị chiến lược là hệ thống quyết định và hành động nhằm hình thành và thực hiện các kế hoạch để đạt được mục tiêu doanh nghiệp.
Quản trị chiến lƣợc có mối quan hệ mật thiết với 3 câu hỏi then chốt từ các khái niệm trên cho thấy:
- Mục tiêu kinh doanh của công ty là gì ?
- Đâu là những cách thức hiệu quả nhất để đạt đƣợc mục tiêu ?
- Những nguồn lực nào sẽ cần đến và phân bố nhƣ thế nào trong quá trình thực hiện nhiệm vụ đó ?
Chiến lược chung, hay còn gọi là chiến lược tổng quát, tập trung vào những vấn đề quan trọng và có ý nghĩa lâu dài đối với tổ chức hoặc doanh nghiệp, đồng thời quyết định những vấn đề sống còn của tổ chức.
Chiến lược bộ phận là chiến lược cấp hai trong doanh nghiệp, bao gồm các yếu tố quan trọng như chiến lược sản phẩm, chiến lược giá cả, chiến lược phân phối, chiến lược giao tiếp và khuếch trương, cùng với các chiến lược yểm trợ bán hàng.
Chiến lược chung và chiến lược bộ phận cần phải liên kết chặt chẽ để tạo thành một chiến lược kinh doanh hoàn chỉnh Nếu chỉ có chiến lược chung mà thiếu chiến lược bộ phận, sẽ không thể hiện rõ các mục tiêu cụ thể, và mỗi mục tiêu cần phải có các chỉ tiêu nhất định để đo lường hiệu quả.
Phân tích sự kết hợp giữa điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và nguy cơ (SWOT) là công cụ quan trọng giúp tổ chức tận dụng cơ hội và phòng tránh nguy cơ trong môi trường kinh doanh biến động Chiến lược kinh doanh rõ ràng giúp doanh nghiệp xác định hướng đi và thời điểm đạt được mục tiêu cụ thể, đồng thời đánh giá các yếu tố nội tại và ngoại tại có thể xảy ra trong tương lai Việc xây dựng chiến lược phù hợp không chỉ quyết định sự tồn tại mà còn đảm bảo sự phát triển bền vững cho doanh nghiệp.
1.1.3 Vai trò và tầm quan trọng của chiến lược đối với doanh nghiệp:
Quá trình quản trị chiến lược giúp tổ chức xác định rõ mục tiêu và định hướng phát triển Điều này yêu cầu các nhà quản trị xem xét và quyết định hướng đi của tổ chức, cũng như thời điểm đạt được các vị trí mong muốn.
Quản trị chiến lược trong doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc ra quyết định thống nhất, phối hợp các hoạt động một cách nhịp nhàng và uyển chuyển, từ đó xây dựng sức mạnh nội bộ Đây chính là nguồn động viên lớn nhất cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.
Quy trình xây dựng chiến lƣợc
1.2.1 Xác định mục tiêu chiến lược kinh doanh:
Xác định mục tiêu chính là quá trình phán đoán và dự báo nhu cầu sản phẩm cùng với doanh số bán hàng của doanh nghiệp Dự báo nhu cầu giúp doanh nghiệp xác định loại sản phẩm và số lượng cần sản xuất, cung cấp trong tương lai Qua đó, các nhà quản trị có thể quyết định quy mô sản xuất và hoạt động của công ty, làm cơ sở cho việc dự kiến tài chính và nhân sự.
Trong bài viết này, chúng tôi áp dụng phương pháp dự báo theo đường thẳng để dự đoán nhu cầu thị trường tương lai dựa trên dữ liệu quá khứ Bên cạnh đó, chu kỳ sống của sản phẩm cũng là yếu tố quan trọng cần được xem xét kỹ lưỡng trong quá trình dự báo, đặc biệt là trong dự báo dài hạn Mục tiêu được đặt ra phải hợp lý, vừa là động lực vừa là thước đo cho việc thực hiện chiến lược, và cần đảm bảo tính khả thi, linh hoạt, cụ thể, nhất quán và có thời gian xác định rõ ràng.
Để các doanh nghiệp đạt được kết quả mong muốn, việc xác định mục tiêu chiến lược ngay từ giai đoạn đầu là vô cùng quan trọng Mục tiêu này không chỉ là nền tảng cho việc xây dựng chiến lược, mà còn tạo điều kiện tiền đề cho sự phát triển Do đó, để chiến lược thực sự hiệu quả, mục tiêu cần phải phù hợp với thực tiễn và điều kiện cụ thể của từng doanh nghiệp.
1.2.2 Phân tích đánh giá các yếu tố môi trường:
Các nhà quản trị thường xác định các yếu tố chính để nghiên cứu các yếu tố vĩ mô có ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Các yếu tố kinh tế tác động đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp bao gồm tốc độ tăng trưởng kinh tế, chính sách điều hành kinh tế vĩ mô, khả năng huy động vốn, thu nhập bình quân đầu người và tình hình lạm phát.
Chính phủ và pháp luật đóng vai trò quan trọng trong hoạt động của doanh nghiệp, yêu cầu họ tuân thủ các quan điểm và đường lối của Chính phủ Doanh nghiệp cần tuân theo các quy định hiện hành như Luật lao động liên quan đến việc thuê mướn lao động, đảm bảo an toàn lao động, thực hiện chính sách thuế và bảo vệ môi trường.
Ô nhiễm môi trường do các yếu tố tự nhiên, cùng với việc khai thác tài nguyên không bền vững, đang dẫn đến sự lãng phí và cạn kiệt nguồn tài nguyên thiên nhiên.
Các yếu tố văn hóa xã hội, bao gồm hệ thống giá trị chuẩn mực, tập tục truyền thống và mức sống ngày càng được cải thiện của người dân, đóng vai trò quan trọng trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp Nhu cầu tiêu dùng và mua sắm cũng ảnh hưởng mạnh mẽ đến cách thức mà các doanh nghiệp vận hành và phát triển.
Yếu tố công nghệ tạo ra áp lực lớn cho doanh nghiệp, buộc họ phải đổi mới công nghệ để nâng cao khả năng cạnh tranh Sự phát triển của công nghệ mới khiến công nghệ cũ trở nên lạc hậu và lỗi thời.
1.2.2.2 Môi trường vi mô: Để quyết định các tính chất và mức độ cạnh tranh trong ngành đó, môi trường vi mô của doanh nghiệp là các yếu tố ngoại cảnh có liên quan đến doanh nghiệp
Có 5 yếu tố cơ bản là: các nhà cung ứng, khách hàng, đối thủ cạnh tranh, các đối thủ cạnh tranh tiềm ẩn và sản phẩm thay thế
Các yếu tố này thường xuyên vận động thay đổi và tạo ra các cơ hội và nguy cơ trong hoạt động của doanh nghiệp (tổ chức)
1.2.2.3 Phân tích các yếu tố nội bộ:
Nguồn lực của doanh nghiệp bao gồm cơ sở vật chất kỹ thuật, nguồn nhân lực, hoạt động marketing, vốn và quản lý, tất cả đều ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh Quá trình kinh doanh là việc huy động các nguồn lực này để sản xuất hoặc cung cấp dịch vụ, nhằm đạt được các mục tiêu cơ bản của doanh nghiệp.
1.3 Các công cụ để xây dựng và lựa chọn chiến lƣợc:
1.3.1 Các công cụ xây dựng chiến lược:
1.3.1.1 Ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài (EFE) :
Ma trận EFE được xây dựng qua 5 bước, giúp đánh giá ảnh hưởng của các yếu tố môi trường bên ngoài đến hoạt động của doanh nghiệp.
Nguy cơ từ đối thủ cạnh tranh mới
Nguy cơ do các sản phẩm thay thế
Sơ đồ 1.1 : Mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Micheal E Porter
Các đối thủ mới tiềm ẩn
Người cung cấp Người mua
Các đối thủ cạnh tranh trong ngành
Sự cạnh tranhgiữa các doanh nghiệp trong ngành
Khả năng mặc cả của người mua Khả năng thương lượng của nhà cung cấp
Mỗi yếu tố được phân loại tầm quan trọng từ 0,0 (không quan trọng) đến 1,0 (rất quan trọng) Tổng số các mức phân loại cho các nhân tố này phải đạt tổng bằng 1,0.
+ Phân loại từ 1 đến 4 cho các yếu tố, với mức độ từ phản ứng ít đến tốt
+ Nhân tầm quan trọng của mỗi biến số với loại của nó để xác định số điểm về tầm quan trọng cho doanh nghiệp (tổ chức)
Để xác định tổng số điểm quan trọng cho doanh nghiệp (tổ chức), cần cộng tổng số điểm về tầm quan trọng cho từng biến số Tổng số điểm quan trọng có thể dao động từ 1,0 đến 4,0, với 2,5 là mức điểm trung bình.
Bảng 1.1 Ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài (EFE)
Các yếu tố bên ngoài chủ yếu Mức độ quan trọng
- Liệt kê các yếu tố bên ngoài
(Nguồn: Fred R David (2003), khái luận về Quản trị chiến lược, NXB Thống Kê)
1.3.1.2 Ma trận hình ảnh cạnh tranh : là sự mở rộng của ma trận EFE trong trường hợp các mức độ quan trọng, phân loại và tổng số điểm quan trọng có cùng ý nghĩa
Bảng 1.2 Ma trận hình ảnh cạnh tranh
Các yếu tố thành công
-Liệt kê các yếu tố thành công
Tổng cộng 1,0 (Nguồn: Fred R David (2003), khái luận về Quản trị chiến lược, NXB Thống Kê)
Đặc điểm xây dựng chiến lƣợc kinh doanh ở Việt Nam
Đến cuối năm 2010, các doanh nghiệp Việt Nam vẫn đang chật vật xây dựng chiến lược kinh doanh trong bối cảnh kinh tế thế giới chưa phục hồi như mong đợi và khủng hoảng tài chính diễn ra tại một số khu vực Nhiều doanh nghiệp, với quy mô lên đến 600 tỷ đồng, thừa nhận rằng họ chưa có chiến lược cụ thể nào, mà chủ yếu hoạt động dựa trên quán tính từ thị trường quen thuộc.
Tiến sĩ Nguyễn Hữu Long, chuyên gia tư vấn hoạch định chiến lược cho doanh nghiệp và thành viên Hội đồng quản trị Công ty BDSC, nhận định rằng có sự khác biệt rõ rệt giữa doanh nghiệp đa quốc gia và doanh nghiệp Việt Nam trong việc xây dựng chiến lược kinh doanh Doanh nghiệp nước ngoài thường chọn chiến lược dài hạn và chủ động, trong khi doanh nghiệp Việt Nam thường có tầm nhìn ngắn hạn, chiến lược ứng phó và thường tránh né khó khăn Quyết định của các chủ doanh nghiệp Việt Nam thường dựa trên thói quen nhạy bén với thị trường cảm tính, dẫn đến việc họ làm đi làm lại mà không có mốc thời gian hay lộ trình cụ thể để đánh giá kết quả.
Doanh nghiệp nước ngoài thường thiết lập một hội đồng quản trị cấp cao nhằm khai thác tối đa trí tuệ và chất xám cho việc xây dựng chiến lược Họ chú trọng phát triển chiến lược dài hạn, liên tục và có sự tập trung cao độ, thường xuyên trải qua những cuộc tranh luận sôi nổi để đạt được kết quả cuối cùng.
Các doanh nghiệp đa quốc gia sau khi xây dựng kế hoạch tổng thể cần có kế hoạch chi tiết với lộ trình thực hiện cụ thể, mục tiêu rõ ràng và hệ thống đánh giá hiệu quả Tiến sĩ kinh tế Trần Vinh Dự, Giám đốc Công ty TNK, nhấn mạnh rằng trong khi doanh nghiệp Việt Nam còn đang loay hoay xây dựng chiến lược, các doanh nghiệp nước ngoài đã nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường Ông Dự cho rằng yếu tố quan trọng nhất là đua tranh về công nghệ; nếu dẫn đầu về công nghệ và khẳng định chất lượng, sản phẩm sẽ có cơ hội chiến thắng trên thị trường.
Các sản phẩm công nghệ tiên phong như iPhone và iPod của Apple đã tạo ra dấu ấn mạnh mẽ trong ngành công nghiệp Sau sự ra mắt của iPhone, nhiều hãng khác đã cố gắng sản xuất sản phẩm tương tự nhưng không thể cạnh tranh với công nghệ vượt trội của Apple, khiến iPhone luôn đứng đầu về chất lượng Đồng thời, thị phần của các hãng điện thoại khác đã bị suy giảm Tương tự, Microsoft Office đã khẳng định vị thế hàng đầu thế giới trong lĩnh vực phần mềm văn phòng nhờ vào công nghệ tiên tiến Đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam, ông Phạm Việt Anh, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty Left Brain Connectors, nhấn mạnh tầm quan trọng của thương hiệu và thiết kế nhãn hiệu trong việc xây dựng thành công.
Việt Nam có đến 90% doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), nhưng nhiều doanh nghiệp vẫn chưa xác định rõ chiến lược, dẫn đến việc đi lệch khỏi mục tiêu Trong bối cảnh khó khăn, các SME không đủ nguồn lực để đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ như các tập đoàn lớn Do đó, chiến lược kinh doanh cần tập trung vào việc xác định thế mạnh và đặc thù của từng doanh nghiệp Ông Anh nhấn mạnh rằng một chiến lược hiệu quả cần có các bước như thâm nhập sâu vào thị trường hiện tại, phát triển sản phẩm trí tuệ, mở rộng thị trường mới và đa dạng hóa sản phẩm Ông cũng cho biết tái cấu trúc doanh nghiệp là một phần quan trọng trong chiến lược, với hai lần thực hiện trong năm qua để giảm chi phí và tăng doanh thu Đầu tư đúng cách có thể mang lại lợi nhuận lớn, vì vậy việc có một chiến lược kinh doanh hợp lý là rất cần thiết để nâng cao hiệu suất và tiết kiệm chi phí.
Tái cơ cấu danh mục sản phẩm là một chiến lược quan trọng để giảm doanh thu nhưng gia tăng lợi nhuận bằng cách loại bỏ các sản phẩm không mang lại giá trị cho doanh nghiệp Nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp với doanh thu cao, nhưng sau một thời gian dài, chỉ một số ít sản phẩm thực sự tạo ra lợi nhuận Do đó, việc tập trung vào các sản phẩm có lợi nhuận cao là cần thiết Ông Nguyễn Lâm Viên, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Vinamit, nhấn mạnh rằng nên đầu tư vào những sản phẩm có lãi cao và tạm gác lại những sản phẩm kém hiệu quả Ông cũng cho rằng quản trị sự thay đổi là yếu tố then chốt trong chiến lược kinh doanh, cần phải sẵn sàng ứng phó và chuẩn bị cho những thay đổi trong thị trường.
PHÂN TÍCH MÔI TRƯỜNG KINH DOANH CỦA CÔNG TY SƠN 4 ORANGES CO; LTD VIỆT NAM
Tổng quan về ngành sơn trang trí của Việt Nam
2.1.1 Tổng quan về ngành sơn trang trí của Việt nam:
Trước năm 1996, thị trường sơn trang trí nội thất tại Việt Nam chủ yếu chỉ có các sản phẩm nội địa như Bạch Tuyết và Sơn Hà, với chất lượng ít cải tiến do thiếu cạnh tranh Sau khi Hoa Kỳ mở cấm vận, ngành công nghiệp sơn đã có những bước tiến vượt bậc nhờ vào sự hợp tác giữa các công ty sản xuất sơn trong nước và các nhà kinh doanh nước ngoài Sự bùng nổ đầu tư từ các tập đoàn lớn như ICI, TOA, Jotun và 4 Oranges đã dẫn đến việc thành lập nhiều nhà máy sản xuất sơn tại Việt Nam, cho ra đời các sản phẩm chất lượng cao với công nghệ hiện đại như ICI – Dulux và TOA – 4 Seasons.
4 Oranges, thuộc tập đoàn ASIA LEADER INTERNATIONAL INVESTMENT, đang thu hút thị trường sơn tiềm năng với dịch vụ tư vấn và phối màu trên vi tính Jotun (Na Uy) đã triển khai hệ thống pha màu multicolor tại 32 đại lý từ tháng 10-2003 để hỗ trợ khách hàng Gần đây, Levis đã đầu tư 6,6 triệu USD vào nhà máy mới với công suất 10 triệu lít/năm, cho thấy thị trường sơn nước đang trở nên sôi động Ông Nguyễn Hà Đức Minh, giám đốc tiếp thị Levis, cho biết sản phẩm giá rẻ chỉ là sự thay thế cho quét vôi trước đây Sản phẩm cao cấp sử dụng nguyên liệu như màu hữu cơ và nhựa acrylic để đảm bảo độ bền và sắc sáng, trong khi chất lượng sơn phụ thuộc vào nguyên liệu Bà Nguyễn Ngọc Phương Thảo từ ICI cho biết, sơn tốt cần đến 70% nguyên liệu nhập khẩu, và giá sơn đã tăng 4-5% do chi phí nguyên liệu đầu vào tăng, tạo ra sự cạnh tranh khốc liệt trong ngành.
Mức tiêu thụ sơn tại châu Á hiện chỉ đạt khoảng 4 lít/người/năm, so với 8,5 lít/người/năm tại châu Âu, theo thông tin từ tạp chí Chemical Week Ông Nguyễn Huy Tòng, chủ tịch, đã nhấn mạnh sự chênh lệch này trong bối cảnh phát triển ngành công nghiệp sơn tại khu vực.
Hiệp hội Sơn & Mực Việt Nam ước tính mức tiêu thụ sơn tại Việt Nam đạt khoảng 2,5 - 3,0 lít/người/năm Theo bà Phương Thảo từ sơn ICI, một công ty nghiên cứu thị trường đã chỉ ra rằng thị trường sơn toàn quốc đang tăng trưởng với tỷ lệ 15-20% mỗi năm.
Theo thống kê, cả nước tiêu thụ khoảng 250 triệu lít sơn mỗi năm Nếu 10 doanh nghiệp lớn sản xuất 25 triệu lít/năm, thì đã đủ đáp ứng nhu cầu toàn quốc Điều này đặt ra câu hỏi liệu các doanh nghiệp sản xuất nhỏ hơn có đang thừa thãi và liệu thị trường sơn có rơi vào tình trạng thặng dư giống như ngành gạch men trước đây hay không?
Sơn nước, bao gồm sơn nội và sơn ngoại, có hai tác dụng chính là bảo vệ bề mặt và làm đẹp công trình Sơn ngoại chuyên nghiệp hơn với đa dạng chủng loại, mỗi loại đều có tính năng riêng như chống rỉ sét, chống thấm, chống cháy, chịu va đập, và dễ chùi rửa Yếu tố bảo vệ bề mặt được khai thác triệt để, trong khi bảng màu sơn trang trí của các thương hiệu ngoại có hàng ngàn màu sắc để khách hàng lựa chọn Với kinh nghiệm lâu năm và năng lực tài chính vững mạnh, sơn ngoại đã chiếm lĩnh thị trường Việt Nam.
Đến năm 2008, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, với hơn 30 doanh nghiệp, chiếm 60% thị phần, trong khi các doanh nghiệp Việt Nam chiếm 40% Sơn trang trí chiếm tỷ trọng lớn về thể tích, đạt từ 64% đến 66% tổng sản lượng, nhưng lại có giá trị thấp, chỉ tương ứng từ 41% đến 45% về trị giá.
Việt Nam đang trở thành điểm nóng thu hút đầu tư vào ngành công nghiệp sơn với tốc độ phát triển trung bình 15-20% mỗi năm Để đáp ứng sự gia tăng số lượng doanh nghiệp sản xuất sơn, Hiệp hội ngành nghề sơn-mực in Việt Nam (VPIA) được thành lập vào ngày 25/4/2008 Ngay trong năm đầu tiên, VPIA đã quy tụ 112 hội viên, trong đó có 71 doanh nghiệp sản xuất, bao gồm 54 doanh nghiệp sản xuất sơn, 10 doanh nghiệp sản xuất mực in, và 7 doanh nghiệp sản xuất nguyên liệu và thiết bị VPIA cũng là thành viên chính thức của tổ chức APIC.
Hội đồng quốc tế sơn Châu Á bao gồm 17 Hiệp hội sơn trong khu vực, trong đó VPIA là một hiệp hội còn non trẻ với 64 hội viên sản xuất sơn và mực in, so với khoảng 280 doanh nghiệp trong cả nước vào năm 2009 Trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế toàn cầu, VPIA đang nỗ lực hội nhập và hoạt động chuyên nghiệp Các chuyên gia kinh tế dự đoán nền kinh tế Việt Nam sẽ sớm phục hồi và duy trì mức tăng trưởng trên 3% mỗi năm, đặc biệt là ngành công nghiệp sơn, với sự tăng trưởng mạnh mẽ trong lĩnh vực sơn bảo vệ, tàu biển và sơn trang trí VPIA hy vọng sẽ bảo vệ lợi ích của hội viên và thúc đẩy ngành sơn Việt Nam hội nhập tốt hơn vào thị trường khu vực và quốc tế.
2.1.2 Giới thiệu về công ty sơn 4 Oranges co; Việt Nam:
Công ty 4 Oranges, được thành lập theo giấy phép số 10/GP-KCN-LA do Ban Quản Lý Các KCN Tỉnh Long An cấp vào ngày 22/04/2003, là doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài thuộc tập đoàn ASIA LEADER INTERNATIONAL INVESTMENT với tổng vốn đầu tư 14,5 triệu USD, do Ông SMIT CHEANCHARAD-PONG đảm nhận vị trí Tổng Giám Đốc.
Công ty 4 Oranges, tọa lạc tại Khu Công Nghiệp Đức Hòa 1, Long An, chiếm diện tích 7 hecta với công suất 100 triệu lít sơn và 60 ngàn tấn bột trét mỗi năm Đội ngũ hơn 1.500 nhân viên của công ty đang nỗ lực xây dựng thương hiệu 4 Oranges tự hào là một trong ba nhà máy sản xuất sơn lớn nhất khu vực Đông Nam Á hiện nay.
Công ty sản xuất sơn với các thương hiệu EXPO, SPEC, BOSS và dòng sản phẩm MYKOLOR đã được người tiêu dùng tín nhiệm và được công nhận là hàng Việt Nam chất lượng cao trong suốt tám năm từ 1999 đến 2011 Sản phẩm của công ty cũng được giới chuyên môn, kiến trúc sư và kỹ sư xây dựng đánh giá cao.
Với hơn 30 triệu lít sơn và 150 ngàn tấn bột trét tường các lọai cung cấp cho thị trường năm
Năm 2011, công ty 4 Oranges tự hào là nhà sản xuất sơn trang trí hàng đầu tại Việt Nam, chiếm lĩnh thị phần với các sản phẩm đa dạng từ sơn trung bình đến sơn cao cấp.
Công ty cam kết sản xuất vật liệu xây dựng chất lượng cao với công nghệ hiện đại, tập trung đầu tư vào kỹ thuật, công nghệ và con người Chúng tôi liên tục nâng cao chất lượng sản phẩm sơn, đa dạng hóa và cải tiến để đáp ứng nhu cầu thị trường, đồng thời tăng cường bảo vệ môi trường.
Phân tích môi trường bên ngoài của 4 Oranges
2.2.1 Môi trường vĩ mô 2.2.1.1 Môi trường kinh tế
Bảng 2.1 :Tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam giai đọan 2001 -2011
Nguồn : Ngân hàng phát triển Châu Á - ACB
Từ năm 2001 đến nay, tốc độ tăng trưởng kinh tế của Việt Nam đã đạt mức cao, điều này mang lại lợi ích tích cực cho các doanh nghiệp hoạt động trong nền kinh tế, bao gồm cả 4 Oranges Sự tăng trưởng GDP mạnh mẽ không chỉ thúc đẩy nền kinh tế mà còn làm gia tăng GDP bình quân đầu người.
GDP/người 413 440 492 553 639 724 835 1024 1100 1160 1300 Nguồn: IMF Country Report No 06/52, February 2006,IMF Country Report No 10/281, September
Biểu đồ 2.1 : GDP bình quân đầu người từ năm 2000-2011
GDP bình quân đầu người đã gia tăng ổn định qua các năm, tuy nhiên tốc độ tăng trưởng vẫn còn khiêm tốn so với các quốc gia trong khu vực Mặc dù mức thu nhập khả dụng thấp, điều này vẫn tạo ra cơ hội cho các doanh nghiệp sản xuất sơn trang trí, đặc biệt là công ty sơn 4 oranges Sự tăng trưởng kinh tế và thu nhập bình quân đầu người có tác động tích cực đến nhu cầu tiêu thụ sản phẩm sơn trang trí Khi nền kinh tế phát triển, thu nhập của người dân tăng lên, đời sống vật chất được cải thiện, kéo theo nhu cầu sử dụng các sản phẩm trang trí nội thất cao cấp, bao gồm cả sơn trang trí.
Việt Nam hội nhập kinh tế quốc tế :
Khi Việt Nam gia nhập WTO, nước ta sẽ thực hiện cắt giảm thuế nhập khẩu theo cam kết, với khoảng 36% dòng thuế phải giảm so với hiện tại trong lộ trình kéo dài từ 5-7 năm Các ngành dệt may, thủy sản, hàng chế tạo, máy móc thiết bị, ô tô và chế biến thực phẩm sẽ chịu mức cắt giảm lớn nhất Việc tham gia sâu rộng vào nền kinh tế toàn cầu không chỉ giúp các công ty trong nước mở rộng thị trường và tiếp cận công nghệ tiên tiến, mà còn tạo ra áp lực cạnh tranh lớn hơn đối với các doanh nghiệp nội địa.
2.2.1.2 Môi tr ường chính trị, chính sách và pháp luật :
Tình hình chính trị ổn định tại Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế, tạo ra việc làm và tăng thu nhập cho người lao động, từ đó nâng cao nhu cầu tiêu dùng trong xã hội Sự ổn định này cũng góp phần tích cực vào việc xây dựng và thực hiện chiến lược của các doanh nghiệp Việt Nam, bao gồm cả 4 Oranges.
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu, Quốc hội Việt Nam đã ban hành và hoàn thiện nhiều Bộ Luật như Luật thương mại, Luật doanh nghiệp, Luật đầu tư và Luật thuế nhằm thúc đẩy cải cách kinh tế Sự cạnh tranh trên thị trường ngày càng gia tăng, buộc các doanh nghiệp phải nâng cao năng lực cạnh tranh và hoạt động hiệu quả để tồn tại và phát triển Nhà nước cũng đã thực hiện các chính sách khuyến khích mọi thành phần kinh tế và doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực được pháp luật cho phép.
Ngành sơn trang trí phải tuân thủ các ràng buộc pháp lý liên quan đến an toàn chất lượng và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 4 Oranges đã chú trọng đến những vấn đề này trong nhiều năm qua và coi đây là một chiến lược lâu dài của mình.
2.2.1.3 Môi trường văn hoá - xã hội:
Nền văn hóa Việt Nam, trải qua nhiều giai đoạn lịch sử, đã chịu ảnh hưởng sâu sắc từ nền văn hóa Trung Hoa, cùng với sự tác động của văn hóa Pháp và Mỹ trong thời kỳ thuộc địa Quan niệm chuộng hàng ngoại vẫn còn phổ biến, thể hiện qua việc gọi thuốc chữa bệnh là thuốc tây hay bánh quy là bánh tây, và người dân dễ dàng chuyển sang sử dụng hàng ngoại khi có điều kiện, coi đó là cách thể hiện địa vị xã hội Tuy nhiên, ảnh hưởng của văn hóa Á Đông khiến người Việt thường không cung cấp thông tin thật về thu nhập và sở thích cá nhân, gây khó khăn cho nghiên cứu thị trường Người Việt Nam nổi tiếng với sự thân thiện và thói quen thăm hỏi nhau, đặc biệt trong các dịp lễ tết, và việc tiếp khách được coi trọng, dẫn đến nét văn hóa "An cư lạc nghiệp", với việc chăm chút nhà cửa là điều không thể thiếu trong mỗi gia đình.
Do ảnh hưởng của văn hóa Trung Hoa, vào dịp cận Tết Âm lịch, người dân Việt Nam thường sửa sang nhà cửa và xây dựng nhà mới, điều này trở thành truyền thống không thể thiếu trong mỗi gia đình Hàng năm, Việt Nam tiêu thụ hàng ngàn tấn sơn trang trí, một phần do ảnh hưởng của văn hóa phương Tây, khiến việc trang trí nhà cửa trở nên phổ biến trong các dịp lễ như sinh nhật và cưới xin, đặc biệt tại các thành phố lớn Khi 4 Oranges chuẩn bị thâm nhập vào thị trường quốc tế, việc tìm hiểu về văn hóa của các quốc gia là rất quan trọng, góp phần vào sự thành công hay thất bại trong quá trình khai thác thị trường mới.
Việt Nam, với hơn 83 triệu dân và đứng thứ 13 thế giới về dân số, có tỷ lệ tăng trưởng dân số trung bình khoảng 1,57% từ 1990 đến 2005 Dân số trẻ, với 61,7% dưới 30 tuổi, tạo điều kiện cho ngành trang trí nội thất, đặc biệt là sản xuất sơn trang trí, phát triển mạnh mẽ Thị trường nội địa còn rất tiềm năng, đặc biệt ở các thành phố lớn như Tp.HCM, Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng và Cần Thơ, nơi có GDP đầu người cao Sự mở cửa của nền kinh tế và việc giảm dần hàng rào thuế quan tạo cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận thị trường toàn cầu với hơn 7 tỷ người vào năm 2011.
Cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật gần đây đã rút ngắn chu kỳ sống của công nghệ, buộc doanh nghiệp phải liên tục đổi mới để không bị tụt hậu Trong ngành sản xuất sơn trang trí, sự thay đổi thường xuyên trong thị hiếu tiêu dùng làm cho chu kỳ sống sản phẩm ngày càng ngắn lại Trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt, việc phát triển sản xuất và tăng cường tích lũy cho đầu tư phát triển trở thành một thách thức lớn đối với mỗi doanh nghiệp.
2.2.1.6 Ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài (EFE): Để đánh giá mức độ nỗ lực trong việc theo đuổi các chiến lƣợc nhằm tận dụng những cơ hội từ môi trường và tránh những mối đe dọa từ bên ngoài như đã phân tích ở trên, kết hợp sử dụng phương pháp chuyên gia, tác giả lập ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài như sau:
Bảng 2.3 : Ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài công ty 4 Oranges:
Các yếu tố bên ngoài
1 Tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế khá ổn định 0,09 3 0,27
Các công nghệ mới trong sản xuất đều đƣợc chào bán rộng rãi cho các công ty trong ngành
3 Con người đang tiến đến giai đọan tự sáng tạo và tìm cho mình phong cách riêng 0,12 4 0,48
4 Thị trường xây dựng của Việt Nam tăng trưởng hàng năm từ 20% ->30% 0,12 4 0,48
5 Các yếu tố đầu vào tăng 0,10 2 0,20
6 Tình hình chính trị ổn định 0,07 3 0,21
7 Sự gian lận trong thương mại và cạnh tranh không lành mạnh về giá
8 Dân số tăng, cơ cấu dân số nữ nhiều hơn nam, người trẻ chiếm tỷ lệ cao
9 Thu nhập bình quân đầu người tăng 0,09 3 0,27
11 Các tập đòan sơn trên thế giới đang chuẩn bị mở rộng đầu tƣ vào Việt Nam
12 Các công nghệ tiên tiến đang đƣợc ứng dụng vào ngành công nghiệp sản xuất sơn 0,07 3 0,21
Nguồn: Nhận định của tác giả & tham khảo ý kiến các chuyên gia
Kết quả đánh giá cho thấy điểm số 2,79 cho thấy doanh nghiệp đang phản ứng tích cực với các cơ hội và mối đe dọa trong môi trường hoạt động Công ty tiếp tục triển khai các chiến lược hiệu quả nhằm tận dụng tối đa cơ hội và giảm thiểu tác động tiêu cực từ các mối đe dọa bên ngoài.
2.2.1.7 Những cơ hội – nguy cơ:
Kinh tế Việt Nam đang trên đà ổn định và phát triển, với môi trường kinh doanh ngày càng được cải thiện, giúp nâng cao thu nhập và đời sống của người dân, từ đó kích thích nhu cầu tiêu dùng Sự ổn định chính trị và xã hội cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của ngành sơn trang trí nội thất và vật liệu xây dựng.
Thị trường sơn trang trí đang chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ với tiềm năng lớn, nhờ vào việc áp dụng các công nghệ sản xuất tiên tiến trong ngành công nghiệp sơn.
Kinh tế thế giới suy thoái tác động trực tiếp đến ngành trang trí nội thất & vật liệu xây dựng
Trong bối cảnh quan hệ hợp tác thương mại quốc tế mở rộng và áp lực cạnh tranh gia tăng từ các đối thủ, 4 Oranges cần chú trọng đến những yếu tố ảnh hưởng đến sự thành công mà doanh nghiệp chưa phản ứng hiệu quả Hiện tại, 4 Oranges đang đối mặt với khó khăn do nguồn nguyên liệu chính như đá vôi, nhựa copolymer và chất phụ gia kết dính ngày càng khan hiếm Do đó, doanh nghiệp cần tăng cường đầu tư để ổn định nguồn nguyên liệu phục vụ cho sản xuất lâu dài Bên cạnh đó, sự gian lận trong thương mại và cạnh tranh không lành mạnh về giá cũng là thách thức lớn, trong khi các công nghệ sản xuất mới đang được chào bán rộng rãi và các tập đoàn sơn toàn cầu đang chuẩn bị mở rộng đầu tư vào Việt Nam.
“ngành” đƣợc xác định bao gồm các doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm thuộc nhóm các sản phẩm của 4 Oranges
Chúng ta có thể chia các doanh nghiệp trong ngành sơn trang trí thành 2 nhóm: nhóm sơn nước và nhóm sơn dầu
Phân tích môi trường bên trong của Công ty sơn 4 Oranges
2.3.1 Tình hình hoạt động tiêu thụ sản phẩm của công ty 4 Oranges VN:
2.3.1.1 Giới thiệu về sản phẩm: Để có đƣợc màu sơn dẹp cho ngôi nhà, chúng ta cần thực hiện đúng quy trình và sử dụng đúng các sản phẩm mà nhà sản xuất yêu cầu Để đảm bảo chất lƣợng màu sơn cho ngôi nhà, 4 Oranges đƣa ra hệ thống sơn đề nghị cho sản phẩm Mykolor rất chặt chẽ nhƣ sau:
Tất cả sơn nội thất và ngoại thất gốc dầu và gốc nước đều là sơn trắng, được sản xuất tại công ty và đóng gói trong thùng thiết 1 lít, 5 lít và thùng nhựa 18 lít Sơn trắng được giao đến các trung tâm pha màu tự động do công ty ủy nhiệm Các trung tâm này sẽ gửi kế hoạch nhập bột màu cho công ty dựa trên nhu cầu thực tế của người sử dụng.
Hình vẽ 2.1: Mô hình máy pha & máy lắc sơn của 4 Oranges
Để đảm bảo sản phẩm đạt chất lượng cao, hầu hết nguyên liệu sản xuất đều được nhập khẩu từ các tập đoàn hóa chất danh tiếng như DEGUSSA và DOW.
CHEMICAL, ROHM&HASS của Mỹ, ELIOKEM của Pháp, NUPLEX của Australia,…
2.3.1.2 Nghiên cứu của công ty về các sản phẩm cùng loại :
Hiện nay, trên thị trường sơn có hai xu hướng chính: một là sử dụng màu sơn đã được pha chế sẵn bởi nhà sản xuất, và hai là sử dụng màu sơn tự pha chế từ các máy pha màu tự động.
Người sử dụng có thể không nhận thấy sự khác biệt về màu sơn của ngôi nhà mình so với các ngôi nhà xung quanh, và có thể màu sơn không phù hợp với sở thích của họ, quá đậm hoặc quá nhạt Tuy nhiên, màu sơn được sản xuất đại trà nên có giá thành thấp.
Cách thứ hai giúp tạo nên cá tính riêng cho ngôi nhà, mang lại sự khác biệt rõ rệt so với các ngôi nhà lân cận Màu sắc được lựa chọn gần gũi với sở thích của người sử dụng Mặc dù giá thành cao hơn so với các sản phẩm pha sẵn, nhưng nó hoàn toàn đáp ứng được những yêu cầu khắt khe nhất từ khách hàng.
Để đảm bảo quản lý hiệu quả nguồn lực của công ty, bao gồm nhân lực, vật lực, máy móc thiết bị và tài chính, việc kiểm soát chặt chẽ là cần thiết Điều này giúp công ty đáp ứng tốt các yêu cầu công việc, phục vụ hiệu quả cho hoạt động sản xuất kinh doanh và thỏa mãn nhu cầu của khách hàng.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa kinh tế và cạnh tranh ngày càng gay gắt, nguồn nhân lực trở thành yếu tố quyết định thành công của doanh nghiệp, với con người tạo nên sự khác biệt 4 Oranges luôn chú trọng phát triển nguồn nhân lực, gắn kết với nguyên tắc và mục tiêu chung của ngành hàng sơn trang trí, kết hợp với dịch vụ tận tình và chuyên nghiệp, được hỗ trợ bởi công nghệ sản xuất hiện đại Công ty cam kết cải thiện chính sách lao động và điều kiện làm việc, tuân thủ luật pháp quốc gia và các quy định liên quan, đồng thời tôn trọng các công ước quốc tế về lao động.
Thống kê số liệu nguồn nhân lực hiện nay (tính đến ngày 31/09/2012): tổng số 1,525 người (trong đó: 12 Thạc sỹ, 207 đại học, 232 cao đẳng & trung cấp, 1074 công nhân)
Hệ thống quản trị nguồn nhân lực của 4 Oranges đƣợc thiết lập căn bản dựa trên những văn bản bao quát, quá trình này bao gồm 05 bước:
- Xác định trách nhiệm và quyền hạn của tổ chức và cá nhân
Xác định năng lực cá nhân dựa trên các tiêu chuẩn cần thiết để hoàn thành nhiệm vụ được giao, được đánh giá qua kết quả làm việc cùng đồng nghiệp.
- Thực hiện đào tạo và cung cấp các điều kiện làm việc cần thiết
Đảm bảo mọi người nhận thức rõ mối liên hệ giữa bản thân với tổ chức và với đồng nghiệp, từ đó thúc đẩy họ hoạt động và đóng góp tích cực vào mục tiêu chất lượng của công ty, đồng thời hình thành những đặc tính nguồn nhân lực đặc trưng của tổ chức.
- Thực hiện các biện pháp đo lường trong quá trình quản lý nguồn lực, kịp thời đưa ra những chính sách nhân sự
Thiết lập và thực thi chính sách nhân sự là yếu tố quan trọng để ảnh hưởng tích cực đến hành vi của nhân viên, từ đó đạt được các mục tiêu chất lượng của công ty.
- Chính sách nhân lực và việc thực thi cần hết sức mềm dẻo, dễ thích ứng, quản lý dân chủ, luôn đƣợc cải thiện và thay đổi
- Quy chế tổ chức của Công ty / các Phòng ban / Bộ phận
- Các tài liệu và quy trình khác
2.3.3.1 Tình hình phân phối sản phẩm:
Công ty 4 Oranges sản xuất các sản phẩm dưới các thương hiệu EXPO, SPEC, BOSS và MYKOLOR Năm 2010, tổng sản lượng sơn đạt 25 triệu lít, trong đó thương hiệu Mykolor chiếm 10% với 2,5 triệu lít Doanh số của Mykolor cũng đạt 20% tổng doanh thu từ các sản phẩm sơn khác Đáng chú ý, cả doanh số và sản lượng đều tăng trưởng 25% so với năm trước.
Sau đây là số liệu kinh doanh của 4 Oranges trong năm 2010 và 2011 của công ty
Bảng 2.5 : Doanh thu năm 2010 của công ty 4 Oranges (ĐVT:TRIỆU ĐỒNG)
Biểu đồ 2.2 : Doanh thu năm 2010 của công ty 4 Oranges
Bảng 2.6 : Doanh thu năm 2011 của công ty 4 Oranges (ĐVT:TRIỆU ĐỒNG)
(Nguồn Phòng kinh doanh - Công ty 4 Oranges)
( Nguồn Phòng kinh doanh - Công ty 4 Oranges)
Năm 2010, công ty 4 Oranges đã bán ra 2,5 triệu lít sơn Mykolor, một sản phẩm cao cấp chiếm 10% tổng sản lượng nhưng đóng góp tới 20% doanh thu toàn công ty Biểu đồ 2.3 thể hiện doanh thu năm 2011 của công ty, cho thấy sự quan trọng của Mykolor trong chiến lược kinh doanh của 4 Oranges.
Trong năm, doanh thu bán ra của công ty có sự biến động rõ rệt theo từng quý Quý 1 ghi nhận 400 tỷ đồng, chủ yếu đến từ các công trình thi công dài hạn từ năm trước Sang quý 2, doanh thu tăng lên 600 tỷ đồng khi các công trình nhà dân được triển khai, nhằm tránh mùa mưa bắt đầu vào tháng 6 Tuy nhiên, quý 3 chỉ đạt 300 tỷ đồng do thời tiết mưa nhiều, ảnh hưởng đến tiến độ thi công Đến quý 4, doanh thu đột biến đạt 700 tỷ đồng nhờ vào việc đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các công trình trước Tết và sửa chữa nhà cửa để đón năm mới Trong mỗi giai đoạn, công ty đều áp dụng chiến lược marketing phù hợp để tối đa hóa doanh số bán hàng.
Năm 2011, tổng doanh số tăng 25% so với năm 2010, đạt 2,500 tỷ đồng Sản phẩm bán ra trong các quý của năm 2011 cũng ghi nhận sự tăng trưởng tương ứng Tuy nhiên, việc không thể cân bằng lượng sơn giữa các quý là do ảnh hưởng của điều kiện khí hậu và văn hóa tại Việt Nam, điều này phản ánh thực trạng chung của toàn ngành.
2.3.3.2 Phân tích chiến lược phân phối của Công ty:
Lợi ích của khách hàng từ hệ thống phân phối và các nổ lực phục vụ khách hàng từ phía công ty: