1. Trang chủ
  2. » Luận Văn - Báo Cáo

Luận văn ThS Quản lý dạy học theo định hướng phát triển năng lực ở các trường tiểu học huyện đại từ, tỉnh thái nguyên

149 9 0

Đang tải... (xem toàn văn)

Tài liệu hạn chế xem trước, để xem đầy đủ mời bạn chọn Tải xuống

THÔNG TIN TÀI LIỆU

Thông tin cơ bản

Tiêu đề Luận Văn ThS Quản Lý Dạy Học Theo Định Hướng Phát Triển Năng Lực Ở Các Trường Tiểu Học Huyện Đại Từ, Tỉnh Thái Nguyên
Trường học Trường Tiểu Học Huyện Đại Từ
Chuyên ngành Quản Lý Giáo Dục
Thể loại luận văn
Thành phố Thái Nguyên
Định dạng
Số trang 149
Dung lượng 1,28 MB

Cấu trúc

  • 1. Lý do ch ọn đề tài (8)
  • 2. Mục đích nghiên cứu (9)
  • 3. Khách th ể, đối tượ ng và ph ạ m vi nghiên c ứ u (9)
  • 4. Nhi ệ m v ụ nghiên c ứ u (10)
  • 5. Gi ả thuy ế t khoa h ọ c (10)
  • 7. Phương pháp nghiên cứu (10)
  • 8. Cấu trúc luận văn (11)
  • Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC (13)
    • 1.1. L ị ch s ử nghiên c ứ u v ấn đề (13)
      • 1.1.1. Nh ữ ng nghiên c ứ u ở nướ c ngoài (13)
      • 1.1.2. Những nghiên cứu ở trong nước (15)
    • 1.2. Các khái niệm công cụ (18)
      • 1.2.1. Quản lý (18)
      • 1.2.2. Qu ả n lý d ạ y h ọ c (19)
      • 1.2.3. Ho ạt độ ng d ạ y h ọ c (20)
      • 1.2.4. Năng lự c và phát tri ển năng lự c (23)
      • 1.2.5. Dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh tiểu học (25)
      • 1.2.6. Qu ả n lý d ạ y h ọ c theo định hướ ng phát tri ển năng lự c h ọ c sinh trong trườ ng ti ể u h ọ c (27)
    • 1.3. Lý luận về dạy học theo định hướng phát triển năng lực ở trường tiểu học (28)
      • 1.3.2. Nội dung dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh tiểu học (29)
      • 1.3.3. Phương pháp và hình thức tổ chức dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh tiểu học (29)
      • 1.3.4. Kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh tiểu học (30)
      • 1.3.5. Môi trường học tập học tập theo định hướng phát triển năng lực học (31)
      • 1.3.6. Sản phẩm giáo dục theo định hướng phát triển năng lực học sinh tiểu học (32)
    • 1.4. N ộ i dung qu ả n lý d ạ y h ọ c d ạ y h ọ c theo định hướng phát triển năng lực học sinh (34)
      • 1.4.1. Qu ả n lý k ế ho ạ ch ho ạt độ ng d ạ y h ọ c theo định hướng phát triển năng lực học sinh (34)
      • 1.4.2. Qu ả n lý ho ạt độ ng d ạ y h ọc theo định hướ ng phát tri ển năng lự c ở trườ ng ti ể u h ọ c (36)
      • 1.4.3. Qu ả n lý vi ệ c th ự c hi ện chương trình nộ i dung d ạ y h ọ c và h ồ sơ chuyên môn của giáo viên (38)
      • 1.4.4. Quản lý hoạt động đổi m ới phương pháp và sử dụng phương tiện dạy học (39)
      • 1.4.5. Qu ả n lý ho ạt độ ng ki ểm tra, đánh giá kế t qu ả h ọ c t ậ p c ủ a h ọ c sinh (40)
      • 1.4.6. Qu ả n lý vi ệc khai thác, đả m b ảo các điề u ki ệ n cho ho ạt độ ng d ạ y h ọ c (41)
    • 1.5. Các y ế u t ố ảnh hưởng đế n qu ả n lý d ạ y h ọc theo định hướ ng phát tri ể n năng lực ở trường tiểu học tiểu học (41)
  • Chương 2: TH Ự C TR Ạ NG QU Ả N LÝ D Ạ Y H ỌC THEO ĐỊNH HƯỚ NG PHÁT TRI ỂN NĂNG LỰ C Ở CÁC TRƯỜ NG TI Ể U H Ọ C HUY ỆN ĐẠ I (48)
    • 2.1. Đặc điểm kinh tế - xã hội và giáo dục tiểu học của huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên (48)
      • 2.1.1. Tình hình kinh t ế - xã h ộ i c ủ a huy ện Đạ i T ừ (48)
      • 2.1.2. Khái quát tình hình giáo d ụ c và giáo d ụ c ti ể u h ọ c c ủ a huy ện Đạ i T ừ , (49)
    • 2.2. Khái quát v ề kh ả o sát th ự c tr ạ ng (54)
      • 2.2.3. Đối tượ ng kh ả o sát (55)
    • 2.3. Th ự c tr ạ ng d ạ y h ọc theo định hướ ng phát tri ển năng lự c ở trườ ng ti ể u (55)
      • 2.2.1. Th ự c tr ạ ng ho ạt độ ng d ạ y h ọ c dạy học theo định hướng tiếp cận năng lực học sinh tiểu học hiện nay (56)
      • 2.2.2. Thực trạng quản lý dạy học theo định hướng phát triển năng lực tiểu (61)
      • 2.2.3. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý dạy học theo định hướng phát tri ển năng lụ c ở các trườ ng ti ể u h ọ c hi ệ n nay (87)
    • 2.3. Đánh giá chung (89)
      • 2.3.1. Nh ữ ng k ế t qu ả đạt đượ c (89)
      • 2.3.2. Tồn tại, hạn chế (90)
      • 2.3.3. Nguyên nhân hạn chế (91)
  • Chương 3: BI Ệ N PHÁP QU Ả N LÝ D ẠY THEO ĐỊNH HƯỚ NG PHÁT TRI Ể N NĂNG LỰ C Ở TRƯỜ NG TI Ể U H Ọ C HUY ỆN ĐẠ I T Ừ , T Ỉ NH THÁI NGUYÊN (94)
    • 3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp quản lý (94)
      • 3.1.1. Đả m b ả o tính pháp lý (94)
      • 3.1.2. Đả m b ả o tính m ụ c tiêu (94)
      • 3.1.3. Đả m b ả o tính k ế th ừ a (94)
      • 3.1.4. Đảm bảo tính thực tiễn (95)
      • 3.1.5. Đả m b ả o tính h ệ th ố ng (95)
      • 3.1.6. Đả m b ả o tính kh ả thi (96)
    • 3.2. Đề xu ấ t bi ệ n pháp qu ả n lý d ạ y h ọc theo định hướ ng phát tri ển năng lự c ở các trườ ng ti ể u h ọ c huy ện Đạ i T ừ , t ỉ nh Thái Nguyên (96)
      • 3.2.2. T ổ ch ứ c b ồi dưỡ ng chuyên môn nghi ệ p v ụ, năng lự c qu ả n lý d ạ y h ọ c (99)
      • 3.2.3. Xây d ự ng và phát tri ển đội ngũ giáo viên có số lượng đủ , ch ất lượ ng cao, cơ cấ u phù h ợ p (103)
      • 3.2.4. T ổ ch ứ c ch ỉ đạ o ho ạt động đổ i m ới phương pháp dạ y h ọ c và b ồ i dưỡ ng k ỹ năng sư phạ m cho giáo viên (106)
      • 3.2.5. Bồi dưỡng nâng cao trình độ tin học cho giáo viên, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học (110)
      • 3.2.6. Ch ỉ đạ o ho ạt độ ng ki ểm tra, đánh giá và thi đua khen thưở ng ho ạ t độ ng d ạ y h ọ c c ủ a giáo viên (114)
    • 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp (117)
    • 3.4. Kh ả o nghi ệ m s ự c ầ n thi ế t và tính kh ả thi c ủ a các bi ện pháp đề xu ấ t (118)
      • 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm (118)
      • 3.4.2. Đối tượng khảo nghiệm (118)
      • 3.4.3. Các bước tiến hành khảo nghiệm (118)

Nội dung

Lý do ch ọn đề tài

Việc đổi mới căn bản chương trình giáo dục phổ thông được chỉ đạo bởi Nghị quyết 29/NQ-TW, nhấn mạnh vào việc hiện đại hóa phương pháp dạy và học Nghị quyết khuyến khích phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh, đồng thời khắc phục lối truyền thụ một chiều và ghi nhớ máy móc Mục tiêu là dạy cách học, cách nghĩ và khuyến khích tự học, tạo điều kiện cho học sinh tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng Chương trình cũng chuyển từ hình thức học chủ yếu trên lớp sang các hình thức học tập đa dạng, chú trọng đến hoạt động xã hội, ngoại khóa và nghiên cứu khoa học, đồng thời đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong giáo dục.

Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 đã chuyển đổi sang phương pháp tiếp cận năng lực, nhằm phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh Chương trình mới quy định các môn học và hoạt động giáo dục trong trường học phải áp dụng phương pháp tích cực, trong đó giáo viên giữ vai trò tổ chức và hướng dẫn Họ tạo ra môi trường học tập thân thiện và tổ chức các tình huống có vấn đề để khuyến khích học sinh tham gia tích cực, tự phát hiện năng lực và nguyện vọng cá nhân, đồng thời rèn luyện thói quen và khả năng tự học.

Dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh không chỉ tập trung vào hoạt động trí tuệ mà còn rèn luyện khả năng giải quyết vấn đề trong các tình huống thực tế của cuộc sống và nghề nghiệp Việc gắn kết hoạt động trí tuệ với thực hành là rất cần thiết Hơn nữa, tăng cường học tập nhóm và đổi mới mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh theo hướng hợp tác có vai trò quan trọng trong việc phát triển năng lực xã hội của học sinh.

Hiện nay, phương pháp dạy học một chiều vẫn phổ biến ở nhiều cấp học, đặc biệt là tại các trường tiểu học huyện Đại Từ, Thái Nguyên Mặc dù có những tiến bộ trong việc đổi mới phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực và chủ động của học sinh, nhưng hiệu quả vẫn chưa cao Hoạt động tự học của học sinh như tìm hiểu kiến thức, thực hành và giải quyết vấn đề chưa được giáo viên chú trọng, dẫn đến sự thụ động và ỷ lại của học sinh vào thầy cô và gia đình Đội ngũ giáo viên đã được đào tạo về đổi mới phương pháp dạy học, nhưng việc áp dụng còn hạn chế Hơn nữa, công tác quản lý hoạt động dạy học của nhà trường chủ yếu mang tính hình thức, với cán bộ quản lý thường là những giáo viên có kinh nghiệm nhưng thiếu kiến thức về quản lý giáo dục, ảnh hưởng đến những quyết sách đổi mới cần thiết.

Dựa trên những lý do đã nêu, tác giả quyết định nghiên cứu đề tài "Quản lý dạy học theo định hướng phát triển năng lực tại các trường tiểu học huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên".

Mục đích nghiên cứu

Bài viết này dựa trên nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý dạy học theo định hướng phát triển năng lực tại các trường tiểu học Từ đó, đề xuất một số biện pháp quản lý dạy học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục theo định hướng phát triển năng lực tại các trường tiểu học ở huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên.

Khách th ể, đối tượ ng và ph ạ m vi nghiên c ứ u

Quản lý dạy học theo định hướng phát triển năng lực ở các trường tiểu học

Quản lý dạy học theo định hướng phát triển năng lực ở các trường tiểu học ởcác trường tiểu học huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên.

Nhi ệ m v ụ nghiên c ứ u

- Xây dựng cơ sở lý luận về quản lý theo định hướng phát triển năng lực

- Thực trạng quản lý dạy học quản lý theo định hướng phát triển năng lực ởcác trường tiểu học huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên

Đề xuất và khảo nghiệm các biện pháp quản lý dạy học theo định hướng phát triển năng lực tại các trường tiểu học huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên là một bước quan trọng nhằm nâng cao chất lượng giáo dục Việc áp dụng các phương pháp quản lý hiệu quả sẽ giúp giáo viên phát huy tối đa năng lực của học sinh, đồng thời tạo ra môi trường học tập tích cực và sáng tạo Thông qua việc khảo sát thực tiễn, các biện pháp này sẽ được điều chỉnh và hoàn thiện, góp phần xây dựng hệ thống giáo dục tiểu học vững mạnh và đáp ứng yêu cầu đổi mới.

Gi ả thuy ế t khoa h ọ c

Hoạt động dạy học theo định hướng phát triển năng lực tại các trường tiểu học huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên đã được chú trọng nhưng vẫn chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu phát triển năng lực cho học sinh Để nâng cao hiệu quả dạy học, cần đề xuất các biện pháp quản lý phù hợp với đặc điểm của trường tiểu học và quy định của ngành giáo dục.

Đề tài này tập trung nghiên cứu các biện pháp quản lý dạy học nhằm phát triển năng lực của cán bộ quản lý (CBQL) tại các trường tiểu học trên toàn huyện Đại.

Nghiên cứu được thực hiện trên 24 cán bộ quản lý, bao gồm Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng và Tổ trưởng chuyên môn, cùng 108 giáo viên từ 6 trường tiểu học: Vạn Thọ, Kim Đồng, An Khánh, Phúc Lương, Hoàng Nông và La Bằng, tại huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên.

Thời gian nghiên cứu: Từtháng 9 năm 2019 đến tháng 6 năm 2020.

Phương pháp nghiên cứu

7.1 Nhóm phương pháp nghiên cứ u lí lu ậ n

Sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp và khái quát hóa từ các công trình nghiên cứu khoa học, văn bản chỉ đạo của ngành Giáo dục, cùng với sách báo và tạp chí, nhằm khám phá lý thuyết dạy học theo định hướng phát triển năng lực, tạo nền tảng lý luận vững chắc cho đề tài nghiên cứu.

7.2 Nhóm phương pháp nghiên cứ u th ự c ti ễ n

7.2.1 Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi

Phương pháp này được áp dụng để nghiên cứu thực trạng dạy học theo định hướng phát triển năng lực, quản lý dạy học trong bối cảnh này và tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến thực trạng đó.

7.2.2 Phương pháp tổng kết kinh nghiệm

Tổng kết kinh nghiệm quản lý dạy học theo định hướng phát triển năng lực được thực hiện thông qua các báo cáo tại hội nghị của Phòng GDĐT huyện Đại Từ, cùng với những báo cáo từ các trường tiểu học trong khu vực Những kinh nghiệm tích lũy từ cá nhân trong quá trình công tác cũng được đưa vào xem xét để nâng cao chất lượng giáo dục.

Phương pháp phỏng vấn được áp dụng nhằm thu thập ý kiến và đánh giá của giáo viên cũng như cán bộ quản lý tại các trường tiểu học về quản lý dạy học theo hướng phát triển năng lực.

Bài viết này nhằm xin ý kiến từ các chuyên gia về các biện pháp quản lý dạy học theo hướng phát triển năng lực tại các trường tiểu học ở huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên Việc áp dụng những biện pháp này sẽ giúp nâng cao chất lượng giáo dục và đáp ứng nhu cầu phát triển toàn diện cho học sinh.

7.3 Nhóm phương pháp xử l ý k ế t qu ả điề u tra

Sử dụng phương pháp toán thống kê để xử lý và phân tích các số liệu từ các bảng hỏi thu thập được về mặt định lượng.

Cấu trúc luận văn

Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Khuyến nghị, Tài liệu tham khảo và Phụ lục, luận văn được trình bày trong 3 chương:

Chương 1:Cơ sở lý luận về quản lý dạy học theo định hướng phát triển năng lực ởtrường tiểu học

Chương 2: Thực trạng quản lý dạy học theo định hướng phát triển năng lực ởcác trường tiểu học huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên

Chương 3: Biện pháp quản lý dạy học theo định hướng phát triển năng lực ở các trường tiểu học huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên.

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC

L ị ch s ử nghiên c ứ u v ấn đề

1.1.1 Nh ữ ng nghiên c ứ u ở nướ c ngoài

Vào đầu thế kỷ XXI, nhiều quốc gia đã khởi xướng phong trào đổi mới giáo dục nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, coi đây là chìa khóa cho sự phát triển đất nước Để cải thiện chất lượng giáo dục, một trong những phương pháp hiệu quả được nhiều nước tiên tiến áp dụng là tiêu chuẩn hóa và cải cách hành chính trong giáo dục Quản lý tổ chức hoạt động dạy học và vai trò của giáo viên là những vấn đề được nhiều nhà khoa học quan tâm nghiên cứu.

Nền giáo dục Xô Viết, với các tác giả như V.A Xukhomlinxki, V.P Xtrezicondin và Jaxapob, đã nghiên cứu và đưa ra những vấn đề quản lý quan trọng cho hiệu trưởng trường phổ thông, bao gồm việc phân công nhiệm vụ giữa hiệu trưởng và phó hiệu trưởng V.A Xukhomlinxki đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của sự thống nhất và trao đổi giữa hai vị trí này nhằm tìm ra phương pháp quản lý hiệu quả nhất Sự đồng thuận trong quan điểm lãnh đạo được coi là yếu tố then chốt, tạo động lực mạnh mẽ để phát triển các kế hoạch quản lý trong thực tiễn lao động sáng tạo của giáo viên và tập thể sư phạm.

V.A.Xukhomlinxki đã chỉ rõ tầm quan trọng của việc tổ chức dự giờ và phân tích bài dạy Ông đã chỉ ra thực trạng yếu kém của việc phân tích sư phạm bài dạy cho dù hoạt động dự giờ và góp ý với giáo viên sau dự giờ của nhà quản lý vẫn diễn ra thường xuyên Qua đó ông đã đưa ra nhiều cách phân tích sư phạm bài dạy cho giáo viên

X.L.Kixêcôp đã có nhiều công trình nghiên cứu về năng lực dạy học Một trong các công trình đó là: hình thành các năng lực, kỹ năng, kỹ xảo dạy học trong điều kiện của nền giáo dục đại học Tác giả F.N Gônôbôlin trong cuốn

Bài viết "Những phẩm chất tâm lý của người giáo viên" đã phân tích hoạt động dạy học qua hai lĩnh vực chính: công tác dạy học và công tác giáo dục Tác giả chỉ ra những yêu cầu về phẩm chất và năng lực mà giáo viên cần có để đảm bảo hiệu quả trong giáo dục và dạy học.

Trong cuốn sách "Phương pháp và kỹ thuật lên lớp trong trường phổ thông", tác giả N.M Iacốplep đã phân tích quá trình nhận thức của học sinh và dạy học, nhấn mạnh những yêu cầu đối với giáo viên trong việc áp dụng các phương pháp và kỹ thuật giảng dạy hiệu quả Tác giả cung cấp những ví dụ thành công và thất bại trong nghề dạy học, từ đó làm rõ tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng giảng dạy thông qua việc cải thiện các phương pháp giảng dạy của giáo viên và quản lý dạy học từ phía các nhà quản lý.

Để nâng cao chất lượng giáo dục trong thế kỷ XXI, nhiều quốc gia như Nhật Bản, Singapore và Trung Quốc đã thành lập các cơ quan chuyên môn và hệ thống kiểm định chất lượng giáo dục độc lập Những cơ quan này có nhiệm vụ đánh giá chất lượng giáo dục và đào tạo, cũng như các điều kiện đảm bảo chất lượng giáo dục, bao gồm chương trình môn học, đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên, cơ sở vật chất, thiết bị dạy học và các nguồn lực khác.

Chất lượng giáo dục và đào tạo phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm chương trình giáo dục, quản lý dạy học, tổ chức giảng dạy của giáo viên, và cơ sở vật chất Để nâng cao chất lượng giáo dục, các yếu tố trong quá trình giáo dục và dạy học cần phải đạt tiêu chuẩn, từ mục tiêu, cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh đến phương pháp và phương tiện Điều này dẫn đến sự ra đời của quản lý dạy học theo định hướng phát triển năng lực tại các trường tiểu học.

1.1.2 Những nghiên cứu ở trong nước

Nâng cao chất lượng hoạt động giảng dạy của giáo viên đang thu hút sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu trong nước Các tác giả như Thái Văn Thành, Phạm Minh Hùng và Nguyễn Ngọc Hợi đã đề xuất những nguyên tắc quan trọng để cải thiện chất lượng đội ngũ giáo viên, bao gồm xây dựng quy chế đánh giá và xếp loại chuyên môn, tổ chức bồi dưỡng năng lực chuyên môn, cùng với việc thiết lập quy chế thi đua và khen thưởng hợp lý nhằm thúc đẩy phong trào dạy tốt, học tốt.

Vấn đề đổi mới phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm và tăng cường phương pháp tự học đã được tác giả Trần Bá Hoành nhấn mạnh Việc phát triển các phương pháp dạy học tích cực là cần thiết để nâng cao năng lực cho người học.

Trong cuốn sách "Những vấn đề cơ bản của khoa học quản lý giáo dục" của tác giả Trần Kiểm, hoạt động quản lý nhà trường được phân loại thành nhiều lĩnh vực khác nhau Điều này bao gồm quản lý các hoạt động giáo dục như dạy học, giáo dục xã hội, văn thể, lao động, ngoại khóa và hướng nghiệp Ngoài ra, quản lý còn liên quan đến các đối tượng khác nhau như giáo viên, học sinh, tài chính và cơ sở vật chất Cuối cùng, quản lý cũng bao gồm việc xã hội hóa giáo dục, điều chỉnh ảnh hưởng từ bên ngoài và phối hợp với Ban đại diện cha mẹ học sinh.

Trong cuốn “Cẩm nang nghiệp vụ quản lý trường học”, tác giả Lê Huỳnh nhấn mạnh vai trò quan trọng của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Đội TNTP Hồ Chí Minh trong việc nâng cao chất lượng học tập của học sinh Bên cạnh đó, ông cũng đề cập đến trách nhiệm của Chi bộ Đảng, Công đoàn cơ sở và các Hội đồng khác trong trường học đối với việc cải thiện chất lượng chuyên môn và nghiệp vụ của giáo viên.

Tác giả Hà Sĩ Hồ đã chỉ ra mục tiêu, nội dung và giải pháp quản lý trường phổ thông Ông nhấn mạnh rằng quản lý dạy và học, theo nghĩa rộng, là nhiệm vụ cốt lõi trong việc thực hiện mục tiêu đào tạo của nhà trường.

Tác giả Nguyễn Văn Lê đã đề xuất nhiều giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông, trong đó nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phòng ngừa và khắc phục hiện tượng học sinh yếu kém, cũng như việc giáo dục tư tưởng chính trị cho cán bộ, giáo viên kết hợp với bồi dưỡng chuyên môn Việc sử dụng các phương tiện hỗ trợ dạy học như thiết bị và đồ dùng dạy học là cần thiết để đổi mới phương pháp dạy học, giúp giáo viên đạt được mục tiêu giáo dục và phát huy tính chủ động, sáng tạo của học sinh Nhiều hội thảo và hội nghị đã diễn ra để thảo luận về các giải pháp nâng cao chất lượng dạy học theo định hướng phát triển năng lực, trong đó vai trò của người hiệu trưởng trong quản lý dạy học được nhấn mạnh Đề tài “Một số giải pháp quản lý dạy học ở các trường trung học phổ thông huyện Phú Tân, tỉnh Cà Mau” của Võ Thanh Liêm đã phân tích tình hình giảng dạy ở vùng nông thôn và đề xuất các giải pháp quản lý nhằm cải thiện chất lượng dạy học, nhưng vẫn còn thiếu các giải pháp tác động đến đội ngũ giáo viên và học sinh để nâng cao chất lượng học tập.

Gần đây, một số luận văn Thạc sĩ đã nghiên cứu về quản lý dạy học tại các cấp học khác nhau Cụ thể, tác giả Bùi Chương An đã khảo sát biện pháp quản lý dạy học của hiệu trưởng các trường tiểu học huyện Lê Chân, Hải Phòng Tương tự, tác giả Nguyễn Văn Du nghiên cứu biện pháp quản lý dạy học tại các trường trung học cơ sở huyện Ninh Giang, Hải Dương Ngoài ra, tác giả Phùng Thị Thúy đã tìm hiểu biện pháp quản lý hoạt động giảng dạy của hiệu trưởng các trường trung học phổ thông ở vùng có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn tại tỉnh Lâm Đồng.

Các khái niệm công cụ

Theo quan điểm của một số học giả trong nước:

- Trong từ điển bách khoa Việt Nam: Quản lý là “tổ chức và điều khiển các hoạt động theo yêu cầu nhất định” [28, tr 800-801]

Tác giả Nguyễn Minh Đạo định nghĩa quản lý là quá trình chỉ huy, điều khiển và hướng dẫn các hoạt động xã hội cùng với hành vi của con người, nhằm đạt được những mục tiêu đã được đề ra.

Theo lý thuyết hệ thống, quản lý được định nghĩa là quá trình tác động có mục đích của người quản lý lên một hệ thống, nhằm chuyển đổi nó từ trạng thái này sang trạng thái khác Quá trình này dựa trên nguyên lý phá vỡ hệ thống cũ để thiết lập một hệ thống mới và điều khiển nó một cách hiệu quả.

Theo quan điểm của một số học giả nước ngoài:

Theo nhà quản lý hành chính người Pháp Theo H Fayon, quản lý bao gồm các hoạt động như dự đoán, lập kế hoạch, tổ chức, điều hành, phối hợp và kiểm tra.

Quản lý được định nghĩa bởi Theo Harol Koonzt là một nghệ thuật nhằm đạt được các mục tiêu đã đề ra thông qua việc điều khiển, chỉ huy, phối hợp và hướng dẫn hoạt động của những người khác.

Quản lý là quá trình đạt được mục tiêu tổ chức thông qua các hoạt động như kế hoạch hóa, tổ chức, lãnh đạo và kiểm tra Người quản lý đóng vai trò quan trọng trong việc phân bổ nhân lực và tài nguyên, hướng dẫn hoạt động của bộ phận hoặc toàn bộ tổ chức nhằm tối ưu hóa hiệu quả và hoàn thành mục tiêu đề ra.

Mục tiêu quản lý có thể được xác định qua nhiều cách khác nhau, thường là do chủ thể quản lý áp đặt hoặc thông qua sự cam kết giữa chủ thể và khách thể quản lý.

Nội dung quản lý: Là những tác động của chủ thể quản lý tới khách thể quản lý

Phương pháp quản lý: là cách thức tác động của chủ thể quản lý tới khách thể quản lý.

Chủ thể quản lý, bao gồm cá nhân, nhóm hoặc tổ chức, thực hiện vai trò điều hành và giám sát, trong khi khách thể quản lý là những con người cụ thể bị ảnh hưởng bởi các quyết định và hành động của chủ thể này.

Quản lý là quá trình chỉ huy và điều khiển các hoạt động xã hội, nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra Qua sự tác động của quản lý, người được quản lý sẽ tự giác nỗ lực phát huy tối đa năng lực của mình, phục vụ trước tiên cho bản thân, sau đó là cho tổ chức và xã hội.

Quản lý dạy học là quá trình điều phối hoạt động của giáo viên nhằm nâng cao chất lượng giáo dục Để đạt được hiệu quả cao, hiệu trưởng cần hiểu rõ các mục tiêu của nhà trường và từ đó triển khai các biện pháp quản lý dạy học phù hợp.

- Quản lý nội dung chương trình dạy học.

Quản lý hoạt động dạy học bao gồm việc tổ chức và giám sát quá trình chuẩn bị lên lớp, quản lý hoạt động giảng dạy của giáo viên và kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh.

- Quản lý hoạt động học của học sinh.

Trong hoạt động dạy học, phương pháp giảng dạy đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao chất lượng giáo dục Việc đổi mới phương pháp dạy học không chỉ cải thiện hiệu quả giảng dạy mà còn nâng cao chất lượng giáo dục tại trường Do đó, quản lý dạy học cần chú trọng đến việc đổi mới các phương pháp giảng dạy để đạt được kết quả tốt nhất.

Hoạt động dạy học là một hình thức đặc biệt trong giáo dục, đóng vai trò quan trọng trong việc đạt được các mục tiêu giáo dục Đây là một phần thiết yếu, tương tác biện chứng với các hoạt động giáo dục khác, nhằm thực hiện nhiệm vụ giáo dục một cách hiệu quả.

Hoạt động dạy học là một quá trình có mục đích và tổ chức, bao gồm sự tương tác giữa giáo viên và học sinh nhằm truyền đạt kiến thức, kỹ năng và thái độ cần thiết Trong môi trường học đường, dạy và học là hai hoạt động chủ yếu, có mối quan hệ biện chứng và không thể tách rời Sự tác động qua lại giữa thầy và trò thể hiện bản chất hai mặt của quá trình dạy học Nếu chỉ có học mà không có dạy, quá trình này trở thành tự học và không còn giữ được đặc trưng của dạy học, vì con người không thể tự học mà không có sự hướng dẫn từ giáo viên.

Để đạt hiệu quả tối ưu trong hoạt động dạy học, cần có sự thống nhất biện chứng giữa việc dạy và học Sự nỗ lực đồng thời của giáo viên và học sinh sẽ tạo ra sự cộng hưởng, nâng cao chất lượng của quá trình dạy học.

Người dạy và người học cần hợp tác để phát huy phẩm chất và năng lực cá nhân, từ đó xác định nội dung, lựa chọn phương pháp, tìm kiếm hình thức học tập phù hợp và tận dụng các phương tiện cũng như điều kiện sẵn có Việc đánh giá kết quả đạt được sẽ giúp hoàn thành mục tiêu dạy học một cách hiệu quả.

Lý luận về dạy học theo định hướng phát triển năng lực ở trường tiểu học

1.3.1 Mục tiêu dạy học theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh tiểu học

Giúp học sinh làm chủ kiến thức phổ thông và vận dụng hiệu quả vào đời sống, đồng thời phát triển kỹ năng tự học suốt đời Học sinh cần có định hướng nghề nghiệp phù hợp và biết xây dựng các mối quan hệ xã hội hài hòa Qua đó, hình thành cá tính, nhân cách và đời sống tâm hồn phong phú, góp phần tạo ra cuộc sống ý nghĩa và đóng góp tích cực vào sự phát triển của đất nước và nhân loại.

Giúp học sinh phát triển các yếu tố cơ bản cho sự phát triển toàn diện về thể chất và tinh thần, đồng thời nâng cao phẩm chất và năng lực cá nhân Định hướng giáo dục tập trung vào giá trị bản thân, gia đình, cộng đồng và xây dựng thói quen, nền nếp cần thiết trong học tập và sinh hoạt.

1.3.2 Nội dung dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh tiểu học

Các môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc bao gồm Tiếng Việt, Toán, Đạo đức, Ngoại ngữ 1 (từ lớp 3 đến lớp 5), Tự nhiên và Xã hội (từ lớp 1 đến lớp 3), Lịch sử và Địa lí (từ lớp 4 đến lớp 5), Khoa học (từ lớp 4 đến lớp 5), Tin học và Công nghệ (từ lớp 3 đến lớp 5), Giáo dục thể chất, Nghệ thuật (Âm nhạc, Mĩ thuật) và Hoạt động trải nghiệm, trong đó tích hợp nội dung giáo dục địa phương Nội dung môn Giáo dục thể chất được thiết kế thành các mô-đun, trong khi Hoạt động trải nghiệm được tổ chức theo các chủ đề, cho phép học sinh lựa chọn học phần và chủ đề phù hợp với nguyện vọng và khả năng tổ chức của nhà trường.

Các môn học tự chọn được triển khai tại những địa phương có đủ điều kiện và được sự đồng thuận từ phụ huynh học sinh, bao gồm Tiếng dân tộc thiểu số cho học sinh từ lớp 1 đến lớp 5 và Ngoại ngữ 1 cho học sinh lớp 1 và lớp 2.

1.3.3 Phương pháp và hình thức tổ chức dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh tiểu học

Trong các môn học và hoạt động giáo dục, việc áp dụng phương pháp tích cực giúp học sinh tham gia chủ động hơn Giáo viên giữ vai trò tổ chức và hướng dẫn, tạo ra môi trường học tập thân thiện cùng những tình huống có vấn đề để khuyến khích học sinh khám phá năng lực và nguyện vọng cá nhân Điều này không chỉ rèn luyện thói quen tự học mà còn phát huy tiềm năng và kiến thức, kỹ năng mà học sinh đã tích lũy, góp phần vào sự phát triển toàn diện của các em.

Các hoạt động học tập của học sinh bao gồm khám phá vấn đề, luyện tập và thực hành, giúp ứng dụng kiến thức vào thực tiễn Những hoạt động này được hỗ trợ bởi thiết bị dạy học, đặc biệt là công cụ tin học và hệ thống tự động hóa kỹ thuật số.

Các hoạt động học tập được tổ chức cả trong và ngoài trường qua nhiều hình thức như học lý thuyết, thực hành bài tập và thí nghiệm, tham gia trò chơi, đóng vai, thực hiện dự án nghiên cứu, cũng như tham gia các hoạt động như xêmina, tham quan, cắm trại, đọc sách, sinh hoạt tập thể và hoạt động phục vụ cộng đồng.

Tùy thuộc vào mục tiêu và tính chất của hoạt động, học sinh sẽ được tổ chức làm việc độc lập, theo nhóm hoặc cùng toàn lớp Quan trọng là mỗi học sinh cần được tạo điều kiện để tự thực hiện nhiệm vụ học tập và trải nghiệm thực tế.

1.3.4 Kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh tiểu học

Mục tiêu đánh giá kết quả giáo dục là cung cấp thông tin chính xác và kịp thời về mức độ đáp ứng yêu cầu chương trình, cũng như sự tiến bộ của học sinh Thông tin này giúp hướng dẫn hoạt động học tập, điều chỉnh phương pháp dạy học, quản lý và phát triển chương trình, từ đó đảm bảo sự tiến bộ của từng học sinh và nâng cao chất lượng giáo dục.

Căn cứ đánh giá trong giáo dục bao gồm các yêu cầu về phẩm chất và năng lực theo chương trình tổng thể và môn học Phạm vi đánh giá bao gồm các môn học bắt buộc, môn học tự chọn và các hoạt động giáo dục Đối tượng đánh giá là sản phẩm và quá trình học tập, rèn luyện của học sinh.

Kết quả giáo dục được đánh giá thông qua các hình thức định tính và định lượng, bao gồm đánh giá thường xuyên, định kỳ tại cơ sở giáo dục, cùng với các kỳ đánh giá rộng rãi ở cấp quốc gia và địa phương, cũng như các kỳ đánh giá quốc tế Ngoài kết quả từ các môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc, kết quả từ các môn học tự chọn và chuyên đề học tập cũng được sử dụng để đánh giá kết quả học tập chung của học sinh trong từng năm học và suốt quá trình học tập.

Đánh giá thường xuyên do giáo viên tổ chức kết hợp với ý kiến từ cha mẹ, bản thân học sinh và các bạn học sinh khác là rất quan trọng.

Đánh giá định kỳ do cơ sở giáo dục thực hiện là cần thiết để quản lý hiệu quả hoạt động dạy học, đảm bảo chất lượng giáo dục và hỗ trợ phát triển chương trình học.

Đánh giá giáo dục trên quy mô quốc gia và địa phương do tổ chức khảo thí thực hiện nhằm quản lý hoạt động dạy học, đảm bảo chất lượng đánh giá kết quả giáo dục tại các cơ sở Điều này không chỉ phục vụ cho việc phát triển chương trình học mà còn góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.

Phương thức đánh giá cần đảm bảo độ tin cậy và khách quan, phù hợp với từng lứa tuổi và cấp học Đồng thời, phương pháp này không được gây áp lực cho học sinh và phải hạn chế chi phí cho ngân sách nhà nước, gia đình và xã hội.

N ộ i dung qu ả n lý d ạ y h ọ c d ạ y h ọ c theo định hướng phát triển năng lực học sinh

1.4.1 Qu ả n lý k ế ho ạ ch ho ạt độ ng d ạ y h ọ c theo định hướng phát triển năng lực học sinh

* Xây dựng kế hoạch dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh

Kế hoạch dạy học là bản thiết kế chi tiết cho việc giảng dạy một môn học hoặc bài học, bao gồm xác định mục tiêu giảng dạy, dự kiến nguồn lực học tập, thiết kế hoạt động giảng dạy và học tập, cùng với tổ chức kiểm tra và đánh giá kết quả dạy - học.

Kế hoạch tổ chức hoạt động giáo dục là bản thiết kế chi tiết cho việc triển khai các hoạt động giáo dục trong một năm học, tháng, học kỳ hoặc theo chủ đề cụ thể Nội dung của kế hoạch bao gồm việc xác định mục tiêu giáo dục, các hoạt động và nguồn lực cần thiết, thời gian thực hiện, dự kiến kết quả đạt được, cũng như phương pháp kiểm tra và đánh giá hiệu quả của hoạt động giáo dục.

* Nội dung yêu cầu kế hoạch đối với cá nhân

Cơ sở để xây dựng kế hoạch bao gồm các chỉ thị và nhiệm vụ năm học, hướng dẫn giảng dạy bộ môn, định mức chỉ tiêu được giao, tình hình điều tra chất lượng học sinh và các điều kiện đảm bảo cho việc dạy và học.

Xác định mục tiêu và chỉ tiêu cho các hoạt động giáo dục là rất quan trọng, bao gồm việc đề ra các biện pháp cụ thể để đạt được những mục tiêu đó Cần đảm bảo các điều kiện như sách giáo khoa, tài liệu tham khảo, trang thiết bị dạy học và kinh phí cho các hoạt động Kế hoạch dạy học cần được xây dựng chi tiết theo từng chương, từng bài, từng tháng và từng tuần Đồng thời, cần chỉ đạo thực hiện đổi mới chương trình và phương pháp dạy học phù hợp với giai đoạn hiện nay Việc xây dựng kế hoạch dạy học cũng cần dựa trên nhiệm vụ trọng tâm của năm học theo chỉ đạo của Bộ GD-ĐT và Sở GD-ĐT, khung kế hoạch năm học, chuẩn kiến thức và kỹ năng của môn học, cũng như khả năng dạy học phân hóa cho các đối tượng học sinh khác nhau, và điều kiện cơ sở vật chất hiện có của nhà trường.

Để xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động giáo dục hiệu quả, cần xem xét nhiệm vụ trọng tâm của năm học, khung kế hoạch năm học, và tổ chức hoạt động giáo dục theo từng tháng, học kỳ, và cả năm học cho các khối lớp Đồng thời, cần đánh giá đặc điểm nhận thức của học sinh, cơ sở vật chất hiện có của nhà trường, điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương, và năng lực sư phạm của giáo viên.

Mỗi môn học và hoạt động giáo dục đều đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh Do đó, khi xây dựng kế hoạch dạy học và tổ chức hoạt động giáo dục, cần xác định rõ các phẩm chất và năng lực cần phát triển qua từng tiết dạy, bài dạy, chương học, cũng như qua các hoạt động giáo dục hàng tuần, tháng, học kỳ và cả năm học Việc này giúp giáo viên chủ động hơn trong quá trình giáo dục và phát triển phẩm chất cho học sinh.

Phẩm chất và năng lực của học sinh được hình thành và phát triển thông qua hoạt động tự thân của các em Việc tiếp nhận tri thức và vận dụng kiến thức, kỹ năng vào các tình huống thực tiễn là yếu tố quan trọng trong quá trình này Do đó, kế hoạch dạy học và tổ chức hoạt động giáo dục cần được thiết kế nhằm phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh, bao gồm các hoạt động học tập, thực hành, thí nghiệm, và ứng dụng kiến thức vào thực tiễn Mỗi bài học, chương, môn học, cũng như các chủ đề và hoạt động giáo dục cụ thể đều cần tích hợp những hoạt động này để đạt hiệu quả cao nhất.

* Quản lý phân công giảng dạy

Việc phân công giáo viên đúng người, đúng việc đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng dạy học Hiệu trưởng cần nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác này, xác định mục tiêu và kế hoạch dạy học cho năm học, đồng thời nắm vững năng lực, trình độ, kinh nghiệm và hoàn cảnh của từng giáo viên để đạt hiệu quả tốt nhất.

Hiệu trưởng cần xác định hình thức phân công giáo viên, có thể là dạy một khối lớp trong nhiều năm hoặc thay đổi khối lớp hàng năm Để đạt được mục tiêu giảng dạy, hiệu trưởng phải xây dựng chuẩn phân công phù hợp dựa trên yêu cầu hoạt động dạy học, năng lực và sở trường của giáo viên, thâm niên nghề nghiệp, hoàn cảnh gia đình và nguyện vọng cá nhân, cùng với nguồn đào tạo của giáo viên.

1.4.2 Qu ả n lý ho ạt độ ng d ạ y h ọc theo định hướ ng phát tri ển năng lự c ở trườ ng ti ể u h ọ c

Dạy học và tổ chức hoạt động giáo dục nhằm phát triển phẩm chất, năng lực học sinh không phải là loại trừ phương pháp dạy học truyền thống, mà là sự kết hợp hài hòa giữa các phương pháp này với mục tiêu khuyến khích tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh Để đạt được mục tiêu này, giáo viên và các cơ sở giáo dục cần rà soát và điều chỉnh nội dung chương trình giáo dục phổ thông, giảm tải những kiến thức không cần thiết, tránh trùng lặp giữa các môn học, và cập nhật những kiến thức mới Cần lựa chọn các chủ đề và sắp xếp lại nội dung bài học thành các bài học tích hợp, từ đó xây dựng kế hoạch dạy học phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường và năng lực giáo viên Ngoài ra, cần tăng cường tập huấn cho giáo viên về phương pháp dạy học tích cực và chú trọng rèn luyện cho học sinh kỹ năng tự học, tự nghiên cứu tài liệu Cuối cùng, xây dựng kế hoạch kiểm tra và đánh giá kết quả học tập của học sinh phù hợp với định hướng phát triển năng lực và phẩm chất của các em.

Nhà quản lý cần hướng dẫn giáo viên sử dụng sách giáo viên như tài liệu tham khảo và cung cấp thiết bị cần thiết để giáo viên có đủ cơ sở soạn bài Các tổ khối chuyên môn cần nghiên cứu kỹ nội dung chương trình, thảo luận để thống nhất mục tiêu, nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức từng tiết học Hướng dẫn sử dụng sách giáo khoa, tài liệu tham khảo và trang thiết bị hiện có, cũng như tự làm đồ dùng hỗ trợ lập kế hoạch bài dạy Phó hiệu trưởng hoặc khối trưởng cần kiểm tra đánh giá kế hoạch bài giảng của giáo viên qua giáo án và dự giờ để kịp thời động viên, khuyến khích và điều chỉnh sai lệch, nâng cao chất lượng soạn bài Hiệu trưởng phải tạo điều kiện vật chất và tinh thần để giáo viên thực hiện tốt việc soạn bài và chuẩn bị lên lớp.

Nhà quản lý cần tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên trong việc thực hiện giờ lên lớp, sử dụng thời khoá biểu và kế hoạch bài dạy để quản lý hiệu quả Cần có quy định về thông tin, báo cáo và cách sắp xếp, thay thế giờ dạy khi giáo viên vắng mặt Chuẩn giờ lên lớp nên được xây dựng dựa trên yêu cầu về kiến thức, kỹ năng và thái độ của môn học theo chương trình, cùng với tiêu chuẩn đánh giá tiết dạy của Bộ và Sở Giáo dục Việc quản lý kế hoạch bài dạy cũng cần chú trọng tổ chức dự giờ, phân tích tiết dạy và đánh giá rút kinh nghiệm, thông qua các hình thức như chuyên đề, thao giảng và hội thảo.

1.4.3 Qu ả n lý vi ệ c th ự c hi ện chương trình nộ i dung d ạ y h ọ c và h ồ sơ chuyên môn c ủ a giáo viên

* Về quản lý thực hiện chương trình nội dung dạy học của giáo viên

Chương trình giáo dục phổ thông 2018 được xây dựng theo hướng mở, cụ thể là:

Chương trình giáo dục quốc gia đảm bảo định hướng thống nhất với các nội dung giáo dục cốt lõi bắt buộc cho học sinh, đồng thời trao quyền cho địa phương và nhà trường trong việc lựa chọn và bổ sung nội dung giáo dục phù hợp Điều này giúp triển khai kế hoạch giáo dục linh hoạt, phù hợp với đối tượng và điều kiện cụ thể của từng địa phương, từ đó tăng cường sự kết nối giữa nhà trường, gia đình, chính quyền và xã hội.

Chương trình giáo dục chỉ đưa ra các nguyên tắc và định hướng chung về yêu cầu phẩm chất và năng lực của học sinh, nội dung và phương pháp giáo dục, cũng như cách đánh giá kết quả học tập Việc không quy định chi tiết giúp tác giả sách giáo khoa và giáo viên có cơ hội phát huy tính chủ động và sáng tạo trong việc thực hiện chương trình.

Chương trình đảm bảo sự ổn định và khả năng phát triển trong quá trình thực hiện, phù hợp với những tiến bộ trong khoa học - công nghệ và yêu cầu thực tiễn.

Các y ế u t ố ảnh hưởng đế n qu ả n lý d ạ y h ọc theo định hướ ng phát tri ể n năng lực ở trường tiểu học tiểu học

1.5.1 Các yếu tố chủ quan

Thứ nhất, năng lực, phẩm chất của nhà quản lý

Hiệu trưởng đóng vai trò quan trọng trong việc điều hành và dẫn dắt các hoạt động của nhà trường, đảm bảo sự thành công trong giáo dục Để thực hiện nhiệm vụ này, Hiệu trưởng cần có phẩm chất chính trị vững vàng, đạo đức lối sống tốt, liêm khiết và trung thực, cùng với sự tâm huyết với nghề Họ cũng phải sở hữu trình độ và năng lực quản lý cao, am hiểu pháp luật, có kỹ năng phân tích và đánh giá, cũng như khả năng thuyết phục cán bộ, giáo viên và nhân viên thực hiện kế hoạch năm học Ngoài ra, Hiệu trưởng cần hiểu rõ nội dung và mục tiêu giáo dục hiện nay, cùng với các phương pháp và nguyên tắc dạy học hiệu quả.

Thứ hai, sốlượng và chất lượng đội ngũ giáo viên

Giáo viên đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao chất lượng giáo dục, như Nghị quyết trung ương 2 khoá VIII đã chỉ rõ rằng "Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục và được xã hội tôn vinh." Để đạt được điều này, giáo viên cần có đức, tài, sự nhiệt huyết và năng khiếu nghề nghiệp, đồng thời biết cách làm mới từng giờ dạy cả về hình thức lẫn nội dung Sự sáng tạo trong mỗi tiết học không chỉ nâng cao chất lượng dạy học mà còn ảnh hưởng tích cực đến công tác quản lý hoạt động dạy học.

Trình độ chuyên môn của giáo viên là yếu tố then chốt ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý dạy học Những giáo viên giỏi không chỉ có năng lực sư phạm mà còn luôn sáng tạo và đam mê nghề nghiệp Họ chủ động đổi mới phương pháp giảng dạy, khuyến khích học sinh và thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh về việc thi đua dạy tốt, học tốt Để nâng cao chất lượng giáo dục, cần có những đột phá trong công tác đào tạo và bồi dưỡng giáo viên, với nhận thức rằng việc này là nhiệm vụ cấp bách Bồi dưỡng tay nghề cần gắn liền với thực tiễn giảng dạy, đảm bảo đội ngũ giáo viên có số lượng và chất lượng đồng đều, vững vàng về chuyên môn và nghiệp vụ Một đội ngũ giáo viên mạnh mẽ sẽ góp phần vào sự phát triển bền vững của nhà trường.

Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên là yếu tố quan trọng quyết định sự thành công trong việc đào tạo thế hệ trẻ tại trường học Đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý đóng vai trò chủ chốt trong việc cải thiện chất lượng giáo dục, đồng thời đáp ứng các yêu cầu của quá trình đổi mới giáo dục hiện nay.

Thứ ba, phẩm chất và năng lực của học sinh

Dạy học là quá trình tương tác giữa người dạy và người học, trong đó người học đóng vai trò trung tâm và chủ động tiếp nhận kiến thức Chất lượng giảng dạy phụ thuộc vào tỷ lệ tri thức mà người học tiếp nhận Sự tham gia tích cực của người học, như tính chăm chỉ, động cơ học tập, và sự sáng tạo, ảnh hưởng đến phương pháp giảng dạy và tâm lý của giáo viên, từ đó tạo ra sự hưng phấn trong quá trình dạy học Do đó, nhà quản lý cần chỉ đạo giáo viên khảo sát năng lực và trình độ của học sinh để xây dựng kế hoạch dạy học phù hợp.

1.5.2 Các yếu tố khách quan

Thứ nhất, yêu cầu đổi mới, nâng cao chất lượng và quản lý dạy học

Trong bối cảnh toàn cầu hoá và hội nhập quốc tế, yêu cầu mới về giảng dạy và quản lý giáo dục ngày càng cấp thiết Mục tiêu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông là xây dựng nội dung, phương pháp và sách giáo khoa mới nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho thế hệ trẻ, đáp ứng nhu cầu phát triển nguồn nhân lực cho công nghiệp hoá, hiện đại hoá Chất lượng giáo dục được đánh giá qua mức độ đạt chuẩn chương trình sau quá trình học tập ở trường phổ thông Đổi mới chương trình cần khắc phục hạn chế của chương trình hiện tại, tăng cường liên thông giữa giáo dục phổ thông và nghề nghiệp, đồng thời thực hiện phân luồng trong hệ thống giáo dục quốc dân Việc này đảm bảo sự thống nhất về chuẩn kiến thức và kỹ năng, đồng thời điều chỉnh chương trình và sách giáo khoa phù hợp với từng địa bàn Đổi mới nội dung chương trình phải đồng bộ với cải tiến phương pháp, trang thiết bị dạy học, đánh giá, thi cử, và bồi dưỡng giáo viên Quản lý hoạt động dạy học cần quán triệt mục tiêu giáo dục, đảm bảo tính khoa học, thống nhất và khả thi, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học và đáp ứng yêu cầu phát triển mới của nhiệm vụ giáo dục.

Thứ hai,về chính sách đối với giáo viên

Chính sách đối với giáo viên hiện nay đang được chú trọng, với những quy định chung trong hệ thống giáo dục quốc dân và các chế độ riêng cho giáo viên tiểu học, như phụ cấp Tuy nhiên, chế độ đãi ngộ, đặc biệt là tiền lương, vẫn chưa hợp lý, khi nhiều giáo viên và cán bộ quản lý có trình độ Thạc sĩ, Đại học lại chỉ nhận lương theo mức Trung cấp Điều này góp phần làm giảm động lực và nhiệt huyết của những người có chuyên môn giỏi và kinh nghiệm trong giảng dạy Hơn nữa, chúng ta vẫn thiếu các chính sách khuyến khích giáo viên tự nâng cao trình độ chuyên môn.

Thứ ba,điều kiện trang thiết bị phục vụ dạy học và cơ sở vật chất

Cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục và quản lý Các nhà quản lý cần hiểu rõ giá trị của thiết bị dạy học để có thể đầu tư và quản lý hiệu quả, từ đó nâng cao chất lượng giảng dạy.

Một trường học với cơ sở vật chất đầy đủ và môi trường giáo dục an toàn, sạch đẹp là yếu tố quyết định đến hiệu quả quản lý dạy học của hiệu trưởng Để đạt được điều này, cần có sự đầu tư từ nhà nước và sự quan tâm từ các cấp lãnh đạo cũng như tổ chức, cá nhân Hiệu trưởng cần nâng cao nhận thức cho giáo viên về việc sử dụng thiết bị dạy học, tổ chức thiết bị theo kế hoạch, cung ứng kịp thời thiết bị, đào tạo nhân viên chuyên môn và xây dựng môi trường sư phạm thuận lợi cho việc sử dụng thiết bị dạy học.

Thứ tư, gia đình và cộng đồng xã hội:

Trong lý luận và thực tiễn dạy học, sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội là nguyên tắc quan trọng để đảm bảo hiệu quả trong hoạt động giáo dục Ở bậc tiểu học, việc học tập trở thành nhiệm vụ chính của học sinh, do đó cần tạo điều kiện thuận lợi cho các em, bao gồm việc rèn luyện thói quen học tập, duy trì vệ sinh cá nhân, trang bị đầy đủ đồ dùng học tập và khuyến khích sự hỗ trợ trong quá trình học.

Gia đình và xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tinh thần và động cơ học tập của học sinh Sự hỗ trợ này không chỉ phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo mà còn hình thành nề nếp học tập, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường.

Kinh tế - văn hóa xã hội của địa phương có ảnh hưởng lớn đến giáo dục và hoạt động dạy học trong nhà trường Cán bộ quản lý cần tuân thủ chủ trương của Đảng và chính sách địa phương, đồng thời phát huy thế mạnh và khắc phục khó khăn trong hoạt động giáo dục Việc tranh thủ sự ủng hộ từ chính quyền, tổ chức chính trị xã hội, doanh nghiệp và cộng đồng là rất quan trọng Như Bác Hồ đã nhấn mạnh tại Hội nghị cán bộ Đảng trong ngành giáo dục tháng 6 năm 1957, giáo dục trong nhà trường chỉ là một phần, cần có sự hỗ trợ từ giáo dục gia đình và xã hội để đạt được hiệu quả tốt nhất.

Dạy học theo định hướng phát triển năng lực là tìm kiếm những cách tiếp cận phù hợp với từng học sinh, khác với phương pháp "một cỡ vừa cho tất cả" Phương pháp này cho phép học sinh áp dụng kiến thức đã học vào thực tiễn, tạo sự gắn kết giữa bài học và cuộc sống Quản lý hoạt động dạy học nhằm phát triển năng lực học sinh là quá trình tác động tích cực của lãnh đạo, quản lý các tổ chuyên môn và giáo viên để điều chỉnh thiết kế, tổ chức và phối hợp giữa dạy và học, tập trung vào kết quả đầu ra phù hợp với sự phát triển của xã hội hiện nay, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo.

Đổi mới giáo dục hiện nay đặt ra yêu cầu cho Hiệu trưởng các trường tiểu học phát huy vai trò trong dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh Mục tiêu chung là hình thành phẩm chất và năng lực của học sinh, với nội dung quản lý dạy học bao gồm xây dựng kế hoạch, nội dung, hình thức tổ chức và phương pháp dạy học Để đáp ứng yêu cầu đổi mới, Hiệu trưởng cần tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra và đánh giá kế hoạch giáo dục Quản lý dạy học hiệu quả cần chú ý đến các yếu tố như năng lực của nhà quản lý, chất lượng đội ngũ giáo viên, phẩm chất học sinh, và các điều kiện cơ sở vật chất cũng như chính sách đối với giáo viên.

TH Ự C TR Ạ NG QU Ả N LÝ D Ạ Y H ỌC THEO ĐỊNH HƯỚ NG PHÁT TRI ỂN NĂNG LỰ C Ở CÁC TRƯỜ NG TI Ể U H Ọ C HUY ỆN ĐẠ I

BI Ệ N PHÁP QU Ả N LÝ D ẠY THEO ĐỊNH HƯỚ NG PHÁT TRI Ể N NĂNG LỰ C Ở TRƯỜ NG TI Ể U H Ọ C HUY ỆN ĐẠ I T Ừ , T Ỉ NH THÁI NGUYÊN

Ngày đăng: 09/08/2021, 10:10

Nguồn tham khảo

Tài liệu tham khảo Loại Chi tiết
1. Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam (1979), Nghị quyết Bộ Chính trị Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khoá IV về cải cách giáo dục, Nxb Giáo dục, Hà Nội Sách, tạp chí
Tiêu đề: Nghị quyết Bộ Chính trị Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khoá IV về cải cách giáo dục
Tác giả: Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam
Nhà XB: Nxb Giáo dục
Năm: 1979
2. Ban tư tưởng Văn hoá Trung ương (2002) , Các kết luận Hội nghị lần thứ VI Ban chấp hành Trung ương Khoá IX, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội Sách, tạp chí
Tiêu đề: Các kết luận Hội nghị lần thứ VI Ban chấp hành Trung ương Khoá IX
Nhà XB: Nxb Chính trị quốc gia
4. Nguyễn Ngọc Bảo (1995), Phát triển tính tích cực, tỉnh tự lực của học sinh trong quá trình dạy học, Bộ Giáo dục và Đào tạo Sách, tạp chí
Tiêu đề: Phát triển tính tích cực, tỉnh tự lực của học sinh trong quá trình dạy học
Tác giả: Nguyễn Ngọc Bảo
Năm: 1995
6. Đặng Quốc Bảo, Nguyễn Thành Vinh (2010), Quản lý nhà trường, Nxb Giáo dục, Hà Nội Sách, tạp chí
Tiêu đề: Quản lý nhà trường
Tác giả: Đặng Quốc Bảo, Nguyễn Thành Vinh
Nhà XB: Nxb Giáo dục
Năm: 2010
8. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2002), Đề án đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, Hà Nội Sách, tạp chí
Tiêu đề: Đề án đổi mới chương trình giáo dục phổ thông
Tác giả: Bộ Giáo dục và Đào tạo
Năm: 2002
9. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2002), Hội thảo tăng cường giải pháp đổi mới phương pháp dạy học ở trường phố thông, thành phố Huế, tháng 10/2002 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Hội thảo tăng cường giải pháp đổi mới phương pháp dạy học ở trường phố thông
Tác giả: Bộ Giáo dục và Đào tạo
Năm: 2002
11. Develay M. (1998), Một số vấn đề về đào tạo giáo viên, Nxb Giáo dục, Hà Nội . 12. Đảng Cộng sản Việt Nam (2011) , Văn kiện Đại hội Đại biếu toàn quốc lầnXI, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội Sách, tạp chí
Tiêu đề: Một số vấn đề về đào tạo giáo viên,"Nxb Giáo dục, Hà Nội. 12.Đảng Cộng sản Việt Nam (2011)", Văn kiện Đại hội Đại biếu toàn quốc lần "XI
Tác giả: Develay M
Nhà XB: Nxb Giáo dục
Năm: 1998
13. Đảng Cộng sản Việt Nam (2013), Nghị quyết 29 Ban chấp hành trung ương lần thứ tám khoá XI, Nxb Chính trị quốc gia Hà Nội Sách, tạp chí
Tiêu đề: Nghị quyết 29 Ban chấp hành trung ương lần thứ tám khoá XI
Tác giả: Đảng Cộng sản Việt Nam
Nhà XB: Nxb Chính trị quốc gia Hà Nội
Năm: 2013
14. Bùi Minh Hiền (chủ biên) (2006), Quản lý giáo dục, Nxb Đại học sư phạm Hà Nội Sách, tạp chí
Tiêu đề: Quản lý giáo dục
Tác giả: Bùi Minh Hiền (chủ biên)
Nhà XB: Nxb Đại học sư phạm Hà Nội
Năm: 2006
15. Phạm Minh Hạc (2002), “Đổi mới phương pháp dạy học dưới góc độ tâm lý”, Tạp chí nghiên cứu giáo dục, số 3 - 4 tháng 10/2002 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Đổi mới phương pháp dạy học dưới góc độ tâm lý”, "Tạp chí nghiên cứu giáo dục
Tác giả: Phạm Minh Hạc
Năm: 2002
16. Trần Bá Hoành (1996), Phương pháp dạy học tích cực, Tạp chí Nghiên cứu giáo dục, số 3/1996 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Nghiên cứu giáo dục
Tác giả: Trần Bá Hoành
Năm: 1996
17. Trần Bá Hoành (2001), Học và dạy cách học, Tự học, số 17, 4/2001 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Học và dạy cách học
Tác giả: Trần Bá Hoành
Năm: 2001
18. Harold Koontz (1987), Những vấn đề cốt yếu của quản lý, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội Sách, tạp chí
Tiêu đề: Những vấn đề cốt yếu của quản lý
Tác giả: Harold Koontz
Nhà XB: Nxb Khoa học xã hội
Năm: 1987
19. I.F. Kharlamop (1984), Phát huy tính tích cực của học sinh như thế nào, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam Sách, tạp chí
Tiêu đề: Phát huy tính tích cực của học sinh như thế nào
Tác giả: I.F. Kharlamop
Năm: 1984
20. Trần Kiểm (2002), Khoa học quản lý nhà trường phổ thông, Nxb Đại học quốc gia, Hà Nội Sách, tạp chí
Tiêu đề: Khoa học quản lý nhà trường phổ thông
Tác giả: Trần Kiểm
Nhà XB: Nxb Đại học quốc gia
Năm: 2002
21. Trần Kiểm - Bùi Minh Hiền (2006), Quản lý và lãnh đạo nhà trường Khoa quản lý giáo dục, Đại học sự phạm Hà Nội Sách, tạp chí
Tiêu đề: Quản lý và lãnh đạo nhà trường
Tác giả: Trần Kiểm - Bùi Minh Hiền
Năm: 2006
22. Trần Kiều (1995), “Một vài suy nghĩ về đổi mới phương pháp dạy học trong nhà trường phổ thông nước ta”, Nghiên cứu giáo dục, số 11/1995 Sách, tạp chí
Tiêu đề: “"Một vài suy nghĩ về đổi mới phương pháp dạy học trong nhà trường phổ thông nước ta”," Nghiên cứu giáo dục
Tác giả: Trần Kiều
Năm: 1995
23. Trần Kiều (1997), “Tích cực hoạt hoạt động học tập của học sinh”, Thông tin khoa học giáo dục, số 62 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Tích cực hoạt hoạt động học tập của học sinh”, "Thông tin khoa học giáo dục
Tác giả: Trần Kiều
Năm: 1997
25. Phan Trọng Luận (1998), Đổi mới phương pháp dạy học theo hướng hoạt động hoá người học trong các bộ môn khoa học xã hội và nhân văn ở trung học phổ thông, Thông tin khoa học giáo dục, số 65/1998 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Đổi mới phương pháp dạy học theo hướng hoạt động hoá người học trong các bộ môn khoa học xã hội và nhân văn ở trung học phổ thông
Tác giả: Phan Trọng Luận
Năm: 1998
26. Nông Đức Mạnh (2002), Một số nhiệm vụ, giải pháp về giáo dục và đào tạo đê thực hiện Nghị quyết Đại hội IX của Đảng , Giáo dục, số 30/2002 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Một số nhiệm vụ, giải pháp về giáo dục và đào tạo đê thực hiện Nghị quyết Đại hội "IX của
Tác giả: Nông Đức Mạnh
Năm: 2002

TỪ KHÓA LIÊN QUAN

TÀI LIỆU CÙNG NGƯỜI DÙNG

TÀI LIỆU LIÊN QUAN

w