Tai lieu, luan van1 of 102 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP HỒ CHÍ MINH NGUYỄN AN QUÝ NGHIÊN CỨU KHẢ NĂNG NIÊM YẾT TRÊN SÀN CHÍNH SGX CỦA CÁC CƠNG TY Ở HOSE LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Tp Hồ Chí Minh - Năm 2012 khoa luan, tieu luan1 of 102 Tai lieu, luan van2 of 102 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP HỒ CHÍ MINH NGUYỄN AN QUÝ NGHIÊN CỨU KHẢ NĂNG NIÊM YẾT TRÊN SÀN CHÍNH SGX CỦA CÁC CƠNG TY Ở HOSE CHUYÊN NGÀNH : KINH TẾ TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG MÃ SỐ : 60.31.12 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS TS TRẦN THỊ THÙY LINH Tp Hồ Chí Minh - Năm 2012 khoa luan, tieu luan2 of 102 Tai lieu, luan van3 of 102 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu tơi, có hỗ trợ từ Cô hướng dẫn PGS TS Trần Thị Thùy Linh Các nội dung nghiên cứu kết đề tài trung thực Những số liệu bảng biểu phục vụ cho việc phân tích, nhận xét, đánh giá tác giả thu thập từ nguồn khác có ghi phần tài liệu tham khảo Ngồi ra, luận văn cịn sử dụng số nhận xét, đánh số liệu tác giả khác, quan tổ chức khác, có thích nguồn gốc sau trích dẫn để dễ tra cứu, kiểm chứng Nếu phát có gian lận tơi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm trước Hội đồng, kết luận văn TP.HCM, ngày tháng năm 2012 Tác giả Nguyễn An Quý khoa luan, tieu luan3 of 102 Tai lieu, luan van4 of 102 LỜI CẢM ƠN Trước tiên, tơi xin bảy tỏ lịng biết ơn sâu sắc đến PGS TS Trần Thị Thùy Linh tận tình bảo, góp ý động viên tơi suốt q trình thực luận văn tốt nghiệp Tôi xin gửi lời cảm ơn đến Q Thầy Cơ, người tận tình truyền đạt kiến thức cho năm học cao học vừa qua Xin cảm ơn Khoa đào tạo sau Đại học tạo điều kiện cho tơi suốt khóa học thời gian hoàn thành luận án Tp.HCM, ngày tháng Tác giả năm 2012 Nguyễn An Quý khoa luan, tieu luan4 of 102 Tai lieu, luan van5 of 102 MỤC LỤC CHI TIẾT Trang Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục i Danh mục kí hiệu, chữ viết tắt iv Danh mục bảng, biểu v Danh mục sơ đồ v Danh mục đồ thị vi Mở đầu ………………………………………………………………………… CHƯƠNG : CƠ SỞ LÝ LUẬN NIÊM YẾT NƯỚC NGOÀI …………………… 1.1 Các nghiên cứu niêm yết TTCK nước 1.1.1 Hoạt động niêm yết nước giới 1.1.2 Lợi ích niêm yết nước TTCK nước 1.1.3 Yếu tố tác động lên định lựa chọn sàn niêm yết nước 1.2 Các lý luận niêm yết niêm yết nước ngoài……………… 12 1.2.1 Khái niệm niêm yết cổ phiếu………………………………… 12 1.2.2 Các hình thức niêm yết cổ phiếu……………………………… 1.3 Tiêu chuẩn niêm yết……… 15 1.3.1 Khái niệm tiêu chuẩn niêm yết 15 1.3.2 Bộ qui định niêm yết 16 CHƯƠNG : NIÊM YẾT TRÊN SÀN CHÍNH SGX 20 2.1 Tổng quan Sở giao dịch chứng khoán Singpapore ……………………… 20 2.2 Sàn SGX : điểm đến lý tưởng cho doanh nghiệp Việt Nam 23 2.3 Niêm yết Sàn Sở giao dịch chứng khốn Singapore……… 29 -i- khoa luan, tieu luan5 of 102 Tai lieu, luan van6 of 102 2.3.1 Yêu cầu niêm yết Sàn Sở giao dịch chứng khốn Singapore …… 29 2.3.2 Quy trình niêm yết…………………………………… 32 2.3.3 Bộ hồ sơ niêm yết 35 2.3.4 Lợi ích doanh nghiệp niêm yết Sàn SGX 36 2.3.5 Bất lợi doanh nghiệp niêm yết Sàn SGX 37 CHƯƠNG :KHẢ NĂNG NIÊM YẾT TRÊN SÀN CHÍNH SGX CỦA CÁC CÔNG TY Ở HOSE 42 3.1 Tổng quan hoạt động niêm yết nước doanh nghiệp Việt Nam…… 42 3.2 Phân tích khả niêm yết Sàn SGX cơng ty Hose 45 3.2.1 Phân tích điều kiện niêm yết Hose Sàn SGX 45 3.2.2 Phân tích khả niêm yết Sàn SGX công ty Hose 52 3.2.3 Những vấn đề đạt hạn chế …………………………… 56 3.3 Thuận lợi thách thức cơng ty Hose niêm yết Sàn SGX 56 3.3.1 Thuận lợi…………………………… 57 3.3.2 Thách thức…………………………… 57 CHƯƠNG :GIẢI PHÁP NÂNG CAO KHẢ NĂNG NIÊM YẾT CỦA CÁC CÔNG TY Ở HOSE TRÊN SÀN CHÍNH SGX………… 62 4.1 Định hướng niêm yết nước ngoài…………… 62 4.2.Giải pháp……………… 63 4.2.1 Đối với quan quản lý…………………………… 63 4.2.2 Đối với doanh nghiệp ………… 64 4.3 Hạn chế đề xuất nghiên cứu…………… 65 KẾT LUẬN 68 Tài liệu tham khảo Phụ lục - ii - khoa luan, tieu luan6 of 102 Tai lieu, luan van7 of 102 DANH MỤC KÝ HIỆU VIẾT TẮT Tên viết tắt IPO Diễn giải Phát hành chứng khốn cơng chúng lần đầu (Initial Public Offering) NYSE Sở Giao dịch chứng khoán New York SGDCK Sở giao dịch chứng khoán SGX Sở giao dịch chứng khốn Singapore Tp.HCM Thành phố Hồ chí Minh TTGDCK Trung tâm giao dịch chứng khoán UBCKNN Ủy ban chứng khoán Nhà nước HOSE Sở giao dịch chứng khoán Tp.HCM HNX Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội TTCK Thị trường chứng khoán VSD Trung tâm lưu ký chứng khoán NĐT Nhà đầu tư Doanh Doanh nghiệp/Công ty Việt Nam niêm yết Hose nghiệp/Cơng ty Hose Sàn Chính Sàn Sở Giao dịch Chứng khốn Singapore SGX MAS Cục quản lý tiền tệ Singapore - iii - khoa luan, tieu luan7 of 102 Tai lieu, luan van8 of 102 DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU Kí hiệu Nội dung Trang Bảng 2.1 Bộ qui định niêm yết khởi đầu Sàn Chính SGX 30 Bảng 2.2 Qui trình niêm yết Sàn Chính SGX 33 Bảng 3.1 Vốn hóa cơng ty tiêu biểu Hose 28/12/2012 53 Bảng 3.2 Lợi nhuận công ty tiêu biểu Hose 54 Bảng 3.3 Dòng tiền hoạt động kinh doanh công ty tiêu biểu 55 Hose DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ Kí hiệu Nội dung Trang Sơ đồ 1.1 Lợi ích niêm yết nước ngồi Sơ đồ 1.2 Các yếu tố tác động len định chọn sàn niêm yết 10 Sơ đồ 1.3 Các hình thức niêm yết 14 Sơ đồ 1.4 Bộ qui định niêm yết 17 Sơ đồ 2.1 Bộ qui định niêm yết Sàn Chính SGX 29 Sơ đồ 3.1 Các tiêu chuẩn niêm yết cần so sánh Hose SGX 46 - iv - khoa luan, tieu luan8 of 102 Tai lieu, luan van9 of 102 DANH MỤC CÁC ĐỒ THỊ Kí hiệu Nội dung Trang Biểu đồ 1.1 Top 10 Sở giao dịch thu hút niêm yết nước ngồi Biểu đồ 2.1 Giá trị vốn hóa TTCK Singapore qua năm 20 Biểu đồ 2.2 Số lượng công ty niêm yết SGX qua năm 21 Biểu đồ 2.3 Giá trị giao dịch cổ phần SGX qua năm 22 Biểu đồ 2.4 Top 10 quốc gia dẫn đầu số thương vụ IPO 2010 24 Biểu đồ 2.5 Top 10 huy động vốn 25 Biểu đồ 2.6 Giá trị thị trường trái phiếu Sở giao dịch 25 Biểu đồ 2.7 Tăng trưởng tổng tài sản quản lý qua năm 26 Biểu đồ 2.8 Top SGD thu hút niêm yết nước khu vực Châu 27 Á – Thái Bình Dương -v- khoa luan, tieu luan9 of 102 Tai lieu, luan van10 of 102 PHẦN MỞ ĐẦU Lý hình thành đề tài Sau nhiều năm tiến hành cải cách kinh tế mở cửa hội nhập, Việt Nam đạt nhiều thành tựu kinh tế quan trọng Một thành tựu tiêu biểu đời phát triển thị trường chứng khoán, thành tố quan trọng tiến trình cải cách Việt Nam hệ thống tài Ngày nhiều cơng ty Việt Nam tìm kiếm hỗ trợ tài vốn phát triển từ thị trường chứng khốn thơng qua việc phát hành cổ phần niêm yết Sở giao dịch chứng khoán Hai thị trường giao dịch quản lý tương ứng hai Sở giao dịch Tp.HCM Hà Nội đời vào năm 2000 2005 động lực quan trọng thúc đẩy trình thu hút vốn phát triển thần kỳ doanh nghiệp Việt Nam nhiều năm qua Cùng với q trình tồn cầu hóa, Việt Nam tham gia vào sân chơi chứng khoán quốc tế, bắt đầu tìm kiếm nhiều nhà đầu tư quốc tế để phát triển kinh tế đất nước Nhiều cơng ty Việt Nam tìm cách gọi vốn quốc tế khơng từ thị trường nước mà cịn từ thị trường nước ngồi Thực tế, có hàng chục cơng ty tên tuổi Việt Nam chưa niêm yết Sở giao dịch chứng khoán bày tỏ ý định chào bán niêm yết thị trường quốc tế Mỹ, Singapore, London… Theo chuyên gia, thị trường non trẻ chưa ổn định thị trường chứng khoán Việt Nam, việc niêm yết thị trường chứng khoán quốc tế doanh nghiệp Việt Nam tương lai điều cần thiết mà doanh nghiệp cần nhắm tới, bối cảnh Việt Nam hội nhập với giới Niêm yết sàn giao dịch chứng khốn quốc tế, doanh nghiệp Việt Nam khơng hướng tới huy động nguồn vốn ngoại tệ giá rẻ, mà cịn hồn thiện máy hoạt động, quản trị cơng ty nâng cao uy tín, hình ảnh xác lập đẳng cấp thị trường vốn nước nước Nhưng thực tế, hầu hết doanh nghiệp Việt Nam yếu thiếu kinh nghiệm việc phát hành niêm yết chứng khoán quốc tế Đối với doanh khoa luan, tieu luan10 of 102 - Trang - Tai lieu, luan van84 of 102 2010 Sở giao dịch 2009 Tổng Trong Nước Tổng Trong Nước cộng nước cộng nước 72 72 76 76 2.966 2.362 604 3.088 2.470 618 290 30 260 267 31 236 Malta SE 21 21 20 20 Mauritius SE 63 62 65 64 245 245 234 234 754 752 797 773 24 1.135 983 152 1.160 990 170 239 195 44 238 190 48 Tadawul 146 146 135 135 SIX Swiss Exchange 296 246 50 339 275 64 Tehran SE 369 369 364 364 Tel Aviv SE 613 596 17 622 609 13 Warsaw SE 584 569 15 486 470 16 Wiener Börse 110 89 21 115 97 18 Ljubljana SE London SE Group Luxembourg SE MICEX NASDAQ OMX Nordic Exchange NYSE Euronext (Europe) Oslo Børs Saudi Stock Market - Tổng cộng T ng c ng 13.829 14.146 45.508 45.270 Nguồn: World Federation of Exchange khoa luan, tieu luan84 of 102 Tai lieu, luan van85 of 102 Phụ lục 2: Điều kiện niêm yết Sở giao dịch chứng khoán Tp.HCM Ở Việt Nam, niêm yết chứng khoán thực công ty cổ phần, công ty phát hành chứng khốn cơng chúng để niêm yết, cơng ty phát hành chứng khốn đăng ký lại để niêm yết Từ Điều đến điều 14 Nghị định 14/2007/NĐ-CP Chính Phủ ngày 19/01/2007, quy định rõ điều kiện niêm yết cổ phiếu Sở giao dịch chứng khốn: • Là cơng ty cổ phần có vốn điều lệ góp thời điểm đăng ký niêm yết từ 80 tỷ VNĐ trở lên tính theo giá trị ghi sổ kế tốn • Cơng ty phải hoạt động kinh doanh năm liền trước năm đăng ký niêm yết phải có lãi khơng có lỗ lũy kế tính đến năm đăng ký niêm yết • Cơng ty khơng có khoản nợ hạn chưa dự phòng theo quy định pháp luật, công khai khoản nợ công ty thành viên Hội đồng quản trị, Ban kiểm sốt, Giám đốc Tổng giám đốc, Phó giám đốc Phó tổng giám đốc, Kế tốn trưởng, cổ đơng lớn người có liên quan • Tối thiểu 20% cổ phiếu có quyền biểu cơng ty 100 cổ đơng nắm giữ • Cổ đông thành viên Hội đồng quản trị, Ban kiểm sốt, Giám đốc Tổng Giám đốc, Phó giám đốc Phó tổng giám đốc, Kế tốn trưởng phải cam kết nắm giữ 100 cổ phiếu sở hữu thời gian tháng kể từ ngày niêm yết 50% số cổ phiếu thời gian tháng tiếp theo, khơng tính số cổ phiếu thuộc sở hữu Nhà nước cá nhân đại diện nắm giữ • Có hồ sơ đăng ký niêm yết cổ phiếu hợp lệ theo quy định Điều kiện niêm yết trái phiếu Sở giao dịch chứng khốn: • Là công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, doanh nghiệp nhà nước có vốn điều lệ góp thời điểm đăng ký niêm yết từ 80 tỷ VND trở lên tính theo giá trị ghi sổ kế tốn • Cơng ty hoạt động kinh doanh hai năm liền trước năm đăng ký niêm yết khoa luan, tieu luan85 of 102 Tai lieu, luan van86 of 102 phải có lãi khơng có khoản nợ hạn năm hoàn thành nghĩa vụ tài với Nhà nước • Cơng ty có 100 người sở hữu trái phiếu đợt phát hành • Có hồ sơ đăng ký niêm yết cổ phiếu hợp lệ theo quy định Điều kiện niêm yết chứng quỹ Sở giao dịch chứng khốn: • Là cổ đơng có tổng giá trị chứng quỹ theo mệnh giá phát hành từ 50 tỷ VND trở lên cơng ty đầu tư chứng khốn có vốn điều lệ góp thời điểm đăng ký niêm yết từ 50 tỷ VND trở lên tính theo giá trị ghi sổ kế tốn • Sáng lập viên thành viên Ban đại diện quỹ đầu tư chứng khoán thành viên Hội đồng quản trị, Ban kiểm sốt, Giám đốc Tổng Giám đốc, Phó giám đốc Phó tổng giám đốc, Kế tốn trưởng cơng ty đầu tư chứng khốn phải cam kết nắm giữ 100% số chứng quỹ sở hữu thời gian tháng • Có 100 người sở hữu chứng quỹ quỹ đại chúng • Có hồ sơ đăng ký niêm yết chứng quỹ Trách nhiệm tổ chức đăng ký niêm yết tổ chức có liên quan : • Tổ chức đăng ký niêm yết phải chịu trách nhiệm pháp lý tính xác, trung thực đầy đủ hồ sơ ký niêm yết Tổ chức tư vấn niêm yết, tổ chức kiểm toán chấp thuận, người ký báo cáo kiểm toán báo cáo tài tổ chức ký niêm yết , cá nhân xác nhận hồ sơ niêm yết phải chịu trách nhiệm phạm vi liên quan đến hồ sơ đăng ký niêm yết • Trong thời gian xem xét hồ sơ, Sở giao dịch chứng khoáng, Trung tâm giao dịch chứng khốn có quyền u cầu tổ chức đăng ký sửa đổi, bổ sung hồ sơ đăng ký niêm yết để đảm bảo thông tin công bố xác, đầy đủ, bảo vệ quyền lợi hợp pháp nhà đầu tư • Trong thời gian Sở giao dịch chứng khoáng, Trung tâm giao dịch chứng khoán xem xét hồ sơ đăng ký niêm yết, thành viên Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát, Giám đốc Tổng Giám đốc, Phó giám đốc Phó tổng giám khoa luan, tieu luan86 of 102 Tai lieu, luan van87 of 102 đốc, Kế tốn trưởng cổ đơng lớn tổ chức niêm yết không chuyển nhượng cổ phần nắm giữ • Trường hợp phát hồ sơ nộp cho Sở giao dịch chứng khoáng, Trung tâm giao dịch chứng khoán chưa đầy đủ, có thơng tin khơng xác kiện phát sinh ảnh hưởng đến nội dung hồ sơ nộp, tổ chức đăng ký niêm yết phải báo cáo Sở giao dịch chứng khoán, Trung tâm giao dịch chứng khoán để sửa đổi, bổ sung kịp thời vào hồ sơ đăng ký niêm yết Thủ tục đăng ký niêm yết cơng ty: • Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, Sở giao dịch chứng khoáng, Trung tâm giao dịch chứng khốn có trách nhiệm chấp thuận từ chối đăng ký niêm yết Trường hợp từ chối đăng ký niêm yết Sở giao dịch chứng khoáng, Trung tâm giao dịch chứng khoán phải trả lời văn nêu lý • Sở giao dịch chứng khống, Trung tâm giao dịch chứng khoán hướng dẫn cụ thể quy trình đăng ký niêm yết chứng khốn Quy chế niêm yết chứng khoán Sở giao dịch chứng khoáng, Trung tâm giao dịch chứng khoán Đối với niêm yết chứng khốn nước ngồi, theo từ Điều 15 đến Điều 17 Nghị định 14/NĐ-CP Chính phủ ngày 19/1/2007 quy định về: Các điều kiện niêm yết : • Đáp ứng điều kiện niêm yết chứng khốn sàn giao dịch nước Một cơng ty muốn niêm yết nước ngồi phải niêm yết sàn giao dịch chứng khoán Việt Nam Ủy ban chứng khốn Nhà nước chấp thuận ngồi việc đáp ứng điều khoản, điều kiện sàn chứng khốn nước ngồi cần niêm yết • Có Quyết định thông qua việc niêm yết Sàn giao dịch chứng khoán Hội đồng quản trị Đại hội đồng Hội đồng cổ đông (công ty cổ phần) , Hội đồng thành viên (Công ty trách nhiệm hữu hạn từ hai thành khoa luan, tieu luan87 of 102 Tai lieu, luan van88 of 102 viên trở lên) , Chủ sở hữu công ty (công ty trách nhiệm hữu hạn thành viên), Đại diện Chủ sở hữu (công ty nhà nước)… • Đáp ứng điều kiện niêm yết Sàn giao dịch chứng khoán nước mà quan quản lý thị trường chứng khoán Sàn giao dịch chứng khốn có thỏa thuận hợp tác với Ủy ban chứng khoán Nhà nước Việt Nam Báo cáo việc niêm yết Sàn giao dịch chứng khốn nước ngồi • Cơng ty phải nộp hồ sơ niêm yết cho Sàn giao dịch chứng khoán nước ngồi Ủy ban chứng khốn Nhà nước • Trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày chấp thuận niêm yết hủy bỏ niêm yết Sàn giao dịch chứng khốn nước ngồi, cơng ty phải gửi cho Ủy ban chứng khoán Nhà nước giấy chứng nhận niêm yết định hủy bỏ niêm yết công bố thông tin việc niêm yết hủy bỏ niêm yết Sàn giao dịch chứng khoán nước ngồi, ấn phẩm trang thơng tin điện tử Ủy ban chứng khoán Nhà nước Nghĩa vụ công ty niêm yết Sàn giao dịch chứng khốn nước ngồi: • Cơng bố thơng tin theo quy định pháp luật nước Việt Nam • Đảm bảo tỉ lệ tham gia nhà đầu tư nước ngồi theo quy định • Nếu đồng thời niêm yết thị trường chứng khoán ngồi nước, báo cáo tài định kỳ phải theo chuẩn mực kế toán quốc tế chuẩn mực kế tốn Việt Nam, kèm theo giải trình điểm khác biệt chuẩn mực kế tốn • Tn thủ quy định quản lý ngoại hội Việt Nam giao dịch ngoại tệ liên quan đến việc niêm yết chứng khoán Sàn giao dịch chứng khốn nước ngồi Quy trình niêm yết chứng khốn Sở giao dịch chứng khoán: Bước : - Đối với cổ phiếu :Hội đồng quản trị xây dựng phương án tham gia khoa luan, tieu luan88 of 102 Tai lieu, luan van89 of 102 niêm yết trình Đại hội đồng cổ đông thông qua tổ chức thực phương án - Đối với trái phiếu : thông qua định việc niêm yết trái phiếu Hội đồng quản trị trái phiếu chuyển đổi Đại hội đồng cổ đông (đối với công ty cổ phần), Hội đồng thành viên (đối với công ty TNHH thành viên trở lên) Chủ sở hữu công ty ( công ty TNHH thành viên) cấp có thẩm quyền (đối với doanh nghiệp nhà nước) - Đối với chứng quỹ : thông qua định Đại hội nhà đầu tư việc niêm yết chứng quỹ Bước 2: Báo cáo tài tổ chức đăng ký niêm yết cần kiểm toán tổ chức kiểm toán Ủy ban chứng khoán nhà nước chấp thuận Bước 3: Lựa chọn tổ chức tư vấn ký hợp đồng tư vấn niêm yết Tổ chức đăng ký niêm yết tổ chức tư vấn phối hợp với xây dựng cáo bạch chuẩn bị hồ sơ đăng ký niêm yết khác theo yêu cầu Sở giao dịch chứng khoán Bước : Nộp hồ sơ đăng ký niêm yết theo quy định Bước : Sau nhận Quyết định chấp thuận đăng ký niêm yết, tổ chức đăng ký niêm yết làm thủ tục đăng ký giao dịch với Sở giao dịch chứng khoán khoa luan, tieu luan89 of 102 Tai lieu, luan van90 of 102 Phụ lục 3: Điều kiện niêm yết số Sở giao dịch giới Điều kiện niêm yết thị trường chứng khốn Hồng Kơng Đây thị trường chứng khoán lâu đời Dù có giao dịch từ năm 1866 đến năm 1891 thị trường phát triển thành thị trường thức Sau đó, hiệp hội nhà mơi giới chứng khốn Hồng Kơng thành lập đổi tên thành Sở giao dịch chứng khốn Hồng Kơng vào năm 1914 Trước năm 1972, Hồng Kơng có trung tâm chứng khốn hoạt động đến năm 1980 sáp nhập thành Sở giao dịch chứng khốn Hồng Kơng Sở giao dịch Hong Kong đứng thứ 03 vốn hóa Châu Á, sau Sở giao dịch Tokyo Sở giao dịch Thượng Hải, lớn thứ 05 giới Tính đến thời điểm gần nhất, 30/11/2011, Sở giao dịch Hong Kong có 1477 cơng ty niêm yết với tổng giá trị vốn hóa gần 17.000 tỷ Hongkong Thị trường Hồng Kông phân hai thị trường: thị trường thị trường cơng ty tăng trưởng Các điều kiện công ty muốn niêm yết thị trường sau: Điều kiện ghi chép sổ sách mức vốn hóa thị trường: - Ghi chép sổ sách kế tốn năm tài khóa liên tục - Quản lý liên tục vịng năm liền trước Sở hữu liên tục kiểm sốt năm tài khóa liền trước - Điều kiện doanh thu/lợi nhuận/vốn hóa: thỏa mãn 03 tiêu chí sau: o Tiêu chí 1: Lợi nhuận tối thiểu 20 triệu đô Hồng Kông cho năm gần tổng lợi nhuận 30 triệu Hồng Kơng cho năm trước đó, mức vốn hóa tối thiểu 200 triệu Hồng Kơng thời điểm niêm yết o Tiêu chí 2: Doanh thu tối thiểu 500 triệu đô Hồng Kông cho năm tài khóa kiểm tốn gần nhất, lưu chuyển tiền tệ dương từ hoạt động sản xuất kinh doanh tối thiểu 100 triệu đô Hồng Kông cho năm tài khoa luan, tieu luan90 of 102 Tai lieu, luan van91 of 102 khóa liền trước, mức vốn hóa tối thiểu tỉ Hồng Kơng thời điểm niêm yết o Tiêu chí 3: Doanh thu tối thiểu 500 triệu đô Hồng Kông cho năm tài khóa kiểm tốn gần nhất, mức vốn hóa tối thiểu tỉ đô Hồng Kông thời điểm niêm yết - Có thể chấp nhận ghi chép sổ sách năm nếu: o Giám đốc cấp quản lý có kinh nghiệm năm việc niêm yết doanh nghiệp o - Quản lý liên tục năm tài khóa kiểm tốn gần Có thể xem xét miễn trừ cho số cơng ty khống sản cơng ty thành lập theo dự án, dự án hạ tầng sở quan trọng, có q trình ghi chép sổ sách ngắn - Không thiết phải theo đuổi lĩnh vực kinh doanh tập trung, hoạt động kinh doanh cốt lõi công ty phải thỏa mãn điều kiện tài tối thiểu Tỉ lệ cổ phần tối thiểu cơng chúng nắm giữ - Mức vốn hóa tối thiểu công chúng nắm giữ 50 triệu đô Hồng Kông thời điểm niêm yết - Công chúng nắm giữ tối thiểu 25% tổng vốn cổ phần phát hành công ty niêm yết - Sở giao dịch xem xét việc chấp nhận tỉ lệ công chúng nắm giữ từ 15% đến 25% cổ phần mức vốn hóa doanh nghiệp niêm yết lớn 10 tỉ đô Hồng Kông Triển vọng tương lai: khoa luan, tieu luan91 of 102 Tai lieu, luan van92 of 102 - Khơng có quy định cụ thể, doanh nghiệp phải tường trình kế hoạch triển vọng tương lai - Có thể đưa dự đoán doanh thu đáng tin cậy Báo cáo kế toán: - Phải tuân theo chuẩn mực báo cáo tài Hongkong chuẩn mực báo cáo tài quốc tế - Nhìn chung, chấp nhận ngun tắc kế toán Mỹ (US GAAP), chuẩn mực khác theo trường hợp cụ thể - Cần có báo cáo kế tốn hồn chỉnh cho ba năm tài khóa, trước cơng bố cáo bạch - Thời kỳ tài cuối kế tốn báo cáo khơng vượt q sáu tháng trước so với hồ sơ xin niêm yết Quản lý doanh nghiệp: - Yêu cầu phải có ba thành viên Hội đồng quản trị độc lập, không trực tiếp điều hành - Cần có kế tốn đủ lực - Cần có ủy ban kiểm tốn - Cần có nhân viên giám sát hoạt động theo nguyên tắc - Cần định nhà tài trợ vào vị trí tư vấn từ đầu năm dự định niêm yết hồn thành báo cáo tài cho năm tài khóa sau niêm yết Hạn chế cổ đông lớn: - Một cổ đông lớn vào thời điểm niêm yết: o Không chuyển nhượng cổ phần thời gian từ ngày công bố cáo bạch đến hết tháng sau niêm yết khoa luan, tieu luan92 of 102 Tai lieu, luan van93 of 102 o Không chuyển nhượng cổ phần tháng việc chuyển nhượng cổ phần làm cho cổ đơng khơng cịn cổ đơng lớn (chiếm 30% cổ phần) Những điều kiện khác: - Chấp nhận tồn doanh nghiệp cạnh tranh với doanh nghiệp xin niêm yết, điều hành cổ đông tham gia quản lý, hay giám đốc doanh nghiệp xin niêm yết Tuy nhiên, cần báo cáo doanh nghiệp - Yêu cầu bắt buộc phải bảo lãnh đầy đủ (underwriting) - Những doanh nghiệp niêm yết không phát hành loại chứng khốn vịng tháng kể từ ngày niêm yết Thị trường chứng khoán London (LSE) Sở giao dịch chứng khoán London thành lập năm 1801, tọa lạc thủ đô London thuộc liên hiệp Anh Sở giao dịch có vốn hóa thị trường cổ phiếu niêm yết khoảng 3.7 nghìn tỷ đồng vào tháng 06/2011, Sở giao dịch lớn Châu Âu lớn thứ giới theo tiêu chuẩn vốn hóa cổ phiếu niêm yết Các cơng ty quốc tế niêm yết LSE dạng cổ phần, chứng lưu ký, trái phiếu LSE vận hành 02 sàn giao dịch khác nhau, Sàn (Main Market sàn AIM (Alternative Invesment Market) Sàn điểm đến hầu hết công ty tên tuổi qui mô lớn nước giới Trên 1300 công ty từ 30 quốc gia niêm yết Sàn Trong 10 năm vừa qua, 366 tỷ bảng Anh huy động thông qua sàn Chỉ số FTSE 100 số bao gồm 100 cơng ty vốn hóa lớn Anh niêm yết Sàn (Chính) Sàn AIM nhắm đến cơng ty nhỏ vừa tăng trưởng Quá trình cấp phép niêm yết sàn AIM dễ dàng so với Sàn Điều kiện niêm yết Sàn - LSE sau: khoa luan, tieu luan93 of 102 Tai lieu, luan van94 of 102 Điều kiện ghi chép sổ sách - Ít 75% giao dịch kinh doanh năm gần tổ chức xin niêm yết phải chứng thực ghi chép doanh thu Cơ quan Cấp phép Niêm yết Vương quốc Anh (UKLA) xem xét rút ngắn thời gian ghi chép sổ sách trường hợp cụ thể - Phải tường trình thương vụ mua lại (acquisition) đáng chý ý năm gần Mức vốn hóa tỉ lệ cổ phần cơng chúng nắm giữ - Cổ phần thời điểm niêm yết có trị giá 700.000 bảng Anh - Tỉ lệ cổ phần cơng chúng nắm giữ 25% Tiềm tương lai - Chứng minh cơng ty có đủ vốn lưu động để đáp ứng nhu cầu ngắn hạn nhu cầu 12 tháng tiếp sau - Chuẩn bị miêu tả chung kế hoạch triển vọng tương lai - Nếu công ty nêu rõ văn dự định cung cấp, cung cấp, khoản lợi nhuận, nhà tài trợ kế toán cần phải chuẩn bị báo cáo kế hoạch Thơng tin tài q khứ kiểm tốn - Báo cáo tài kiểm tốn vòng năm gần báo cáo kỳ công bố năm xin niêm yết - Nếu báo cáo tài kiểm tốn năm tài khóa gần chuẩn bị tháng trước thời điểm xin niêm yết, cần phải nộp báo cáo tài kiểm tốn kỳ gần Quản lý doanh nghiệp khoa luan, tieu luan94 of 102 Tai lieu, luan van95 of 102 Mặc dù quy tắc quản lý doanh nghiệp Vương quốc Anh không áp dụng với công ty không thuộc Anh, song nhà đầu tư kỳ vọng công ty niêm yết quản lý theo tiêu chuẩn tương tự, giải trình có điểm khác biệt Những cơng ty thuộc Vương quốc Anh cần: - Tách biệt vai trò Chủ tịch Hội đồng quản trị Giám đốc - Trừ cơng ty nhỏ (theo tiêu chuẩn FTSE 350), 1/2 thành viên Hội đồng quản trị, ngoại trừ Chủ tịch, cần độc lập không tham gia điều hành Những cơng ty nhỏ cần có hai thành viên hội đồng quản trị độc lập, không tham gia điều hành - Có ủy ban kiểm tốn độc lập, ủy ban khen thưởng ủy ban bổ nhiệm - Cung cấp chứng hệ thống kiểm sốt tài kế tốn chuẩn hóa cao Tổ chức chuẩn mực kế toán - Công ty phải tổ chức hợp lý - Những chuẩn mực kế toán chấp nhận IFRS chuẩn mực tương đương Những điều kiện khác - Nhà tài trợ/người chịu trách nhiệm thường xuyên khuyến nghị cổ đông bị cấm bán cổ phần khoảng thời gian xác định kể từ thời điểm niêm yết thức - Nhà tài trợ cần phải chắn, báo cáo đánh giá kỹ lưỡng, việc công ty xin niêm yết ban hành thủ tục tuân theo quy tắc niêm yết quy tắc công bố, có sẵn thủ tục làm sở hợp lý để cơng ty xin niêm yết đánh giá liên tục tình hình tài triển vọng tương lai khoa luan, tieu luan95 of 102 Tai lieu, luan van96 of 102 Thị trường chứng khoán Mỹ (NYSE) Sở giao dịch chứng khoán New York, biệt danh "Big Board" đóng thành phố Newyork thuộc sở hữu công ty tư nhân NYSE Group (NYX) Đây Sở giao dịch chứng khoán lớn giới tính giá trị vốn hóa thị trường USD Sở giao dịch chứng khốn lớn thứ nhì giới tính theo số lượng công ty niêm yết Số lượng cổ phiếu Sở vượt số lượng cổ phiếu sàn NASDAQ thập niên 1990 Sở giao dịch chứng khoán New York có giá trị vốn hóa thị trường tồn cầu lên đến 13.000 tỷ USD vào cuối 2010 giá trị giao dịch bình quân hàng ngày vào khoảng 150 tỷ USD năm 2008 Người ta cho có tiếp cận vào sàn chứng khốn Nyse hệ thống an ninh bảo vệ nghiêm ngặt Đồng thời, công ty niêm yết Nyse xem “Giấy chứng nhận chất lượng” cuối mà công ty cần đến Tuy nhiên, yêu cầu niêm yết Nyse khó khăn cho cơng ty muốn niêm yết sàn chứng khốn : • Số nhà đầu tư tối thiểu 5000, người 100 cổ phiếu • Cổ phần tối thiểu cơng chúng nắm giữ : 2,5 triệu cổ phần • Tổng giá thị trường cổ phiếu công chúng 100 triệu USD • Lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh trước thuế : năm gần từ 100 triệu USD trở lên, không 25 triệu USD năm năm tài khóa gần khoa luan, tieu luan96 of 102 Tai lieu, luan van97 of 102 Phụ lục 4: Điều kiện niêm yết Catalist - SGX Để niêm yết sàn Catalist, công ty phải niêm yết thơng qua nhà bảo lãnh Khơng có quy định tiêu chuẩn tài (khơng có u cầu lợi nhuận tối thiểu thành tích hoạt động kinh doanh doanh nghiệp) không hạn chế quy mô công ty niêm yết sàn Catalist Thay cho cáo bạch, công ty nộp hồ sơ niêm yết phải phát hành tài liệu giới thiệu việc chào bán cổ phiếu Tài liệu phải đưa lên trang web Catalist để tham khảo ý kiến công chúng Một điều kiện niêm yết sàn phát hành IPO, trước sàn SESDAQ, doanh nghiệp phải có cáo bạch, phải đáp ứng yêu cầu cung cấp thông tin trách nhiệm pháp lý nêu SFA/R, phải SGX xét duyệt hồ sơ đăng ký, giới thiệu trang web MASOPERA Trong yêu cầu Catalist cần có tài liệu giới thiệu, nhà bảo lãnh xét duyệt hồ sơ đánh giá xem có phù hợp khơng để đưa vào danh sách, giới thiệu trang web Catalist SGX, có văn cơng bố ban lãnh đạo nhà bảo lãnh đảm bảo nguồn vốn cơng ty đủ để thực mục đích đủ 12 tháng kể từ ngày niêm yết Sau IPO, công ty phải đảm bảo ln có nhà bảo lãnh, khơng bị loại khỏi danh sách niêm yết Ngồi ra, cịn số vấn đề khác đưa ra, ví dụ vấn đề giới hạn hàng năm việc phát hành thêm cổ phiếu, giới hạn việc mua bán tài sản không cần phải có chấp thuận cổ đơng Các quy định khác thơng thống Về phạm vi phát hành, sàn Catalist yêu cầu công chúng phải nắm giữ 15% vốn cổ phần sau phát hành 500.000 cổ phiếu Khơng u cầu số lượng; phải có 200 cổ đơng thời điểm IPO Ban lãnh đạo có 02 thành viên hội đồng quản trị độc lập Đối với công ty nước ngồi, phải có số nhà điều hành độc lập, cư trú Singapore Và cổ đông sáng lập không bán cổ phiếu số cổ phiếu họ có 50% số vốn phát hành thời điểm IPO; sau bán cổ phiếu, số cổ phiếu họ nắm giữ 50% số vốn phát hành thời điểm khoa luan, tieu luan97 of 102 Tai lieu, luan van98 of 102 niêm yết Phí niêm yết Catalist thấp hơn Cụ thể, phí niêm yết ban đầu sàn từ 30.000 - 100.000 Đô la Sing phí niêm yết hàng năm từ 15.000 50.000 Đơla Sing Ngồi ra, lần niêm yết thêm (khi phát hành tăng vốn ) doanh nghiệp phải nộp 8.000 Đơla Sing tiền phí khoa luan, tieu luan98 of 102 ... qua DRs Niêm yết lần đầu Niêm yết bổ sung Các hình thức niêm yết Niêm yết phần Niêm yết toàn phần Thay đổi niêm yết Niêm yết lại Niêm yết cửa sau Sơ đồ 1.3: Các hình thức niêm yết • Niêm yết lại... nghiệp niêm yết Sàn SGX 37 CHƯƠNG :KHẢ NĂNG NIÊM YẾT TRÊN SÀN CHÍNH SGX CỦA CÁC CƠNG TY Ở HOSE 42 3.1 Tổng quan hoạt động niêm yết nước doanh nghiệp Việt Nam…… 42 3.2 Phân tích khả. .. ty tiếp tục niêm yết trở lại loại cổ phiếu trước bị hủy bỏ niêm yết lý khơng đáp ứng tiêu chuẩn niêm yết • Niêm yết cửa sau Một cơng ty niêm yết thức sáp nhập với công ty chưa niêm yết công ty