Mỗi dân tộc trong quá trình lịch sử hình thành và phát triển của mình đều có phong cách ẩm thực với những đặc thù nhất định theo đó: “có thể đoán biết được phần chính yếu của số phận một
Mục tiêu của đề tài
Hệ thống hóa các quan niệm đa dạng về văn hóa ẩm thực sẽ tạo nền tảng lý thuyết vững chắc cho việc khám phá và nghiên cứu tiềm năng văn hóa ẩm thực tại Hải Dương.
Khám phá tiềm năng ẩm thực Hải Dương là yếu tố quan trọng cho sự phát triển du lịch, thông qua việc tìm hiểu các món ăn đặc sắc trong kho tàng văn hóa ẩm thực của địa phương Bài viết cũng đề xuất một số giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng hoạt động khai thác du lịch tại Hải Dương.
Ngoài ra bài viết còn có ý nghĩa quảng bá giá trị văn hoá, phong tục tập quán, cách thức ăn uống, thói quen sống của người dân Hải Dương
Đối tượng nghiên cứu tập trung vào văn hóa ẩm thực của người dân Hải Dương và khả năng khai thác giá trị văn hóa ẩm thực này nhằm phục vụ cho sự phát triển du lịch.
Nghiên cứu văn hoá ẩm thực tại tỉnh Hải Dương
Bài viết đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau:
Phương pháp thu thập và xử lý tài liệu được thực hiện bằng cách thu thập thông tin từ nhiều lĩnh vực như văn hóa, ẩm thực và du lịch Người viết đã khai thác nhiều nguồn tư liệu khác nhau, bao gồm sách, báo, đài, tivi, tạp chí và các trang web, để chọn lọc và rút ra những kết luận cần thiết, từ đó tạo ra cái nhìn tổng quan về vấn đề nghiên cứu.
Phương pháp phân tích và tổng hợp là công cụ quan trọng trong việc định hướng và thống kê, giúp phát hiện mối quan hệ giữa các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động du lịch Qua đó, phương pháp này cung cấp cái nhìn sâu sắc và rõ ràng, từ đó đề xuất các chiến lược và giải pháp phát triển du lịch hiệu quả, mang tính khoa học và thực tiễn trong khuôn khổ nghiên cứu.
6 Bố cục của khoá luận
Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục, nội dung của khoá luận được trình bày với 3 chương chính:
Chương 1 trình bày cơ sở lý luận và khái quát về văn hóa ẩm thực Việt Nam, nhấn mạnh sự đa dạng và phong phú của các món ăn truyền thống Chương 2 tập trung vào tỉnh Hải Dương, khám phá những đặc trưng văn hóa ẩm thực độc đáo của vùng đất này, từ nguyên liệu đến cách chế biến, phản ánh bản sắc văn hóa địa phương.
Chương 3: Một số giải pháp nhằm khai thác văn hoá ẩm thực Hải Dương phục vụ hoạt động du lịch
CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG – KHÁI QUÁT VỀ VĂN HOÁ ẨM THỰC VIỆT NAM 1.1 Một số khái niệm
1.1.1 Một số vấn đề lý luận về văn hoá
Văn hóa là sự thể hiện tinh tế của con người văn minh trong mọi hoàn cảnh và tương tác xã hội, diễn ra trong những không gian và thời gian cụ thể.
Từ "văn" thể hiện sự biểu hiện bên ngoài và vẻ đẹp từ màu sắc, phản ánh quy tắc ứng xử đẹp đẽ Trong khi đó, "hoá" có nghĩa là chuyển đổi, trở thành hoặc đã thành hình.
Trong tiếng Việt, "văn hoá" không chỉ đơn thuần ám chỉ học thức và lối sống mà còn thể hiện trình độ phát triển của một giai đoạn cụ thể.
Theo Federico Mayor, tổng giám đốc UNESCO, văn hoá là sản phẩm gắn liền với con người, hiện diện trong mọi hoạt động của họ, từ sản xuất vật chất đến tinh thần, cũng như trong các mối quan hệ xã hội và thái độ đối với thiên nhiên.
PGS.TS Trần Ngọc Thêm định nghĩa văn hoá Việt Nam là một hệ thống hữu cơ bao gồm các giá trị vật chất và tinh thần, được con người sáng tạo và tích luỹ qua quá trình hoạt động thực tiễn Định nghĩa này nhấn mạnh sự tương tác giữa con người với môi trường tự nhiên và xã hội trong việc hình thành văn hoá.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh rằng ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn học nghệ thuật và các công cụ sinh hoạt hàng ngày đều là những sáng tạo của loài người nhằm phục vụ cho sự sinh tồn và mục đích sống Tất cả những sáng tạo này hợp thành văn hóa, phản ánh tổng hợp các phương thức sinh hoạt và biểu hiện của con người để thích ứng với yêu cầu cuộc sống.
Từ những khái niệm trên các nhà nghiên cứu đã thống nhất:
- Văn hoá là cái làm phân biệt giữa con người và thực vật
- Văn hoá là do học mà có chứ không phải theo di truyền
- Văn hoá là cái phân biệt giữa cộng đồng này với cộng đồng khác
1.1.1.2 Các đặc trưng và chức năng của văn hoá
GS.TS Trần Ngọc Thêm chỉ ra rằng văn hoá có những đặc trưng và chức năng quan trọng, trong đó đặc trưng thứ nhất là tính hệ thống Tính hệ thống này giúp nhận diện mối liên hệ chặt chẽ giữa các hiện tượng và sự kiện trong một nền văn hoá, đồng thời khám phá các đặc điểm cũng như quy luật hình thành và phát triển của văn hoá đó.
Văn hóa, với tính hệ thống của nó, bao trùm mọi hoạt động xã hội và thực hiện chức năng tổ chức xã hội Đây chính là nền tảng của xã hội, điều này lý giải vì sao người Việt Nam thường sử dụng từ "nền" để chỉ khái niệm văn hóa, như trong cụm từ "nền văn hóa".
Văn hoá ẩm thực thể hiện trình độ văn minh và lối sống của con người, với mỗi dân tộc và vùng miền có tập quán ăn uống riêng biệt Đặc điểm này phát sinh từ điều kiện sống, địa lý, kinh tế, khí hậu và các tác động xã hội khác, giúp nhận diện vùng miền qua tên món ăn và cách ăn Một yếu tố quan trọng khác của văn hoá là tính giá trị, dùng để phân biệt giá trị với phi giá trị, đồng thời là thước đo mức độ nhân bản của xã hội Các giá trị văn hoá có thể được chia thành giá trị vật chất và tinh thần, giá trị sử dụng, đạo đức và thẩm mỹ, cũng như phân loại theo thời gian thành giá trị vĩnh cửu và nhất thời.