Lịch sử nghiên cứu của vấn đề
Vấn đề tôn giáo đã được nghiên cứu qua nhiều đề tài, như luận văn của Trần Thị Quỳn Nga về chính sách tôn giáo của Đảng Cộng sản Việt Nam, hay niên luận về nguồn gốc và sự tồn tại của tôn giáo trong thời đại hiện nay Ngoài ra, Phạm Thị Duyên cũng đã tìm hiểu giá trị văn hóa Phật giáo trong phát triển du lịch Một nghiên cứu khác của Trần Thị Phương phân tích vai trò của lễ hội tôn giáo trong văn hóa Việt Nam theo quan điểm của E Durkheim Mặc dù có nhiều bài viết trên báo chí về các vấn đề này, vẫn chưa có đề tài nào nghiên cứu một cách toàn diện về tôn giáo và các giá trị văn hóa của nó liên quan đến phát triển du lịch văn hóa tâm linh Do đó, việc lựa chọn đề tài này là rất cần thiết.
Nghiên cứu tôn giáo ở đồng bằng Bắc bộ là một đề tài mới mẻ và độc đáo cho khóa luận tốt nghiệp của tôi, mặc dù gặp khó khăn trong việc tìm kiếm tài liệu tham khảo Tuy nhiên, điều này cũng mang lại lợi thế vì không có sự trùng lặp với các nghiên cứu trước đây, tạo cơ hội khám phá mối liên hệ giữa văn hóa tôn giáo và văn hóa du lịch.
Khóa luận này nhằm nghiên cứu các vấn đề liên quan đến tôn giáo tại vùng đồng bằng Bắc Bộ, từ đó đề xuất các giải pháp khai thác giá trị văn hóa tôn giáo để phát triển du lịch văn hóa tâm linh trong khu vực.
Đối tượng nghiên cứu của khóa luận tập trung vào các vấn đề liên quan đến tôn giáo, đặc biệt là giá trị văn hóa tôn giáo trong việc thúc đẩy sự phát triển của du lịch văn hóa tâm linh.
Phạm vi nghiên cứu: Vùng đồng bằng Bắc Bộ
Tác giả áp dụng phương pháp phân tích và tổng hợp để làm nổi bật các vấn đề lý luận, đồng thời sử dụng kết quả khảo sát thực tế để làm minh chứng cho luận điểm của mình.
Đề tài này đã nghiên cứu một cách toàn diện về tôn giáo và các giá trị văn hóa liên quan đến phát triển du lịch văn hóa tâm linh Nếu áp dụng thành công, nội dung khóa luận sẽ góp phần vào sự phát triển của loại hình du lịch này tại vùng đồng bằng Bắc Bộ và toàn quốc Hơn nữa, khóa luận có thể trở thành tài liệu tham khảo quý giá cho các nghiên cứu về tôn giáo và du lịch, đặc biệt là du lịch văn hóa tâm linh.
Ngoài phần mở đầu và kết luận, khóa luận gồm 3 chương chính:
Chương I Một số vấn đề lí luận
Chương II Du lịch và tôn giáo qua khảo sát thực tế ở một số tỉnh đồng bằng Bắc Bộ
Chương III đề xuất các phương pháp nhằm khai thác giá trị văn hóa tôn giáo để phát triển du lịch văn hóa tâm linh tại đồng bằng Bắc Bộ Việc kết hợp giữa bảo tồn di sản văn hóa và phát triển du lịch sẽ tạo ra những trải nghiệm độc đáo cho du khách, đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của văn hóa tôn giáo Các hoạt động như tổ chức lễ hội, tour tham quan các địa điểm linh thiêng và giáo dục về văn hóa tôn giáo sẽ góp phần thu hút du khách, thúc đẩy kinh tế địa phương và bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống.
CHƯƠNG I MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÍ LUẬN
1.1 Vài nét về tôn giáo
Tôn giáo là một hiện tượng xã hội do con người tạo ra, xuất hiện từ rất sớm trong lịch sử nhân loại và hiện diện rộng rãi ở mọi quốc gia, dân tộc trên toàn thế giới.
Từ sớm trong lịch sử, con người đã bắt đầu lý giải các hiện tượng tôn giáo, điều này được thể hiện qua các trào lưu tư tưởng của các nhà thần học cũng như trong hệ thống triết học duy vật và duy tâm.
Với những góc độ và cách tiếp cận khác nhau, người ta đưa ra nhiều quan niệm về tôn giáo như :
Khái niệm tôn giáo là một chủ đề được giới nghiên cứu tôn giáo thảo luận sôi nổi Trong suốt lịch sử, đã có nhiều quan niệm khác nhau về tôn giáo được hình thành và phát triển.
- Các nhà thần học cho rằng “Tôn giáo là mối liên hệ giữa thần thánh và con người”
- Khái niệm mang dấu hiệu đặc trưng của tôn giáo: “Tôn giáo là niềm tin vào cái siêu nhiên”
Một số nhà tâm lý học cho rằng tôn giáo là sự sáng tạo cá nhân xuất phát từ nỗi cô đơn Họ khẳng định rằng tôn giáo gắn liền với cảm giác cô đơn, và nếu một người chưa từng trải qua cảm giác cô đơn, thì họ cũng chưa bao giờ thực sự hiểu về tôn giáo.
C.Mác định nghĩa tôn giáo mang bản chất xã hội, coi đó là "tiếng thở dài của chúng sinh bị áp bức" và "trái tim của thế giới không có trái tim" Tôn giáo phản ánh tinh thần của một trật tự xã hội thiếu vắng sự nhân văn.
Tôn giáo là gì? Trong tác phẩm "Chống Đuyrinh", Ăngghen đã phê phán Đuyrinh trên nhiều lĩnh vực như triết học, CNXH khoa học, kinh tế chính trị và tôn giáo, từ đó đưa ra quan điểm về tôn giáo một cách khái quát và khoa học Định nghĩa này đã được các nhà nghiên cứu tôn giáo Mác xít coi là kinh điển.
Tôn giáo chỉ là sự phản ánh hư ảo trong tâm trí con người về những lực lượng bên ngoài chi phối cuộc sống hàng ngày Theo Ăngghen, tôn giáo là một hình thái ý thức xã hội, thể hiện một thế giới quan lộn ngược do con người tạo ra Nội dung và đối tượng của tôn giáo là những lực lượng trần thế, nhưng được biểu hiện dưới hình thức của những lực lượng siêu trần thế.
Với định nghĩa trên Ăng ghen đã giải đáp ba vấn đề cơ bản: Tôn giáo là gì ?
Định nghĩa của Ăngghen về tôn giáo được nhiều nhà nghiên cứu công nhận là kinh điển, phản ánh rõ ràng quan điểm Mác xít về bản chất của tôn giáo Định nghĩa này không chỉ bao quát hiện tượng tôn giáo mà còn chỉ ra những đặc trưng và bản chất cốt lõi của nó, đó chính là niềm tin và thế giới quan hư ảo, hoang đường của con người.