GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
CƠ SỞ LÝ LUẬN
Học sinh THPT đang trong giai đoạn phát triển toàn diện về thể chất và tâm lý, dễ bị kích động bởi các yếu tố xã hội Các em thường tự khẳng định mình là người lớn, dẫn đến việc tự quyết định mà không nghe theo sự giáo dục từ người khác, kể cả cha mẹ Một số học sinh có thể nghĩ rằng thầy cô chỉ có thể nhắc nhở, từ đó xuất hiện các biểu hiện cá biệt Để quản lý lớp học hiệu quả, giáo viên chủ nhiệm cần hiểu tâm lý lứa tuổi của học sinh và có giải pháp phù hợp Trong lớp có nhiều đối tượng học sinh, từ giỏi đến yếu kém; học sinh giỏi thường có ý thức và nhanh chóng sửa đổi khuyết điểm, trong khi học sinh yếu thường chậm sửa lỗi, dẫn đến học lực sa sút và nguy cơ bỏ học Do đó, giáo viên cần nắm rõ từng đối tượng để giáo dục hiệu quả, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và giảm tỷ lệ bỏ học hàng năm.
CƠ SỞ THỰC TIỄN
Sự phát triển kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế đã khiến phụ huynh học sinh đặt nhiều kỳ vọng vào giáo viên chủ nhiệm trong việc giáo dục con cái Bên cạnh đó, ảnh hưởng của văn hóa hiện đại đã tác động đến tâm lý học sinh, dẫn đến tình trạng đua đòi theo lối sống mới Chất lượng đầu vào thấp khiến nhiều học sinh bỏ học giữa chừng hoặc phải ở lại lớp Hơn nữa, điều kiện kinh tế khó khăn của địa phương, nơi chủ yếu là nông dân, đã hạn chế khả năng đầu tư cho giáo dục của phụ huynh, góp phần vào tình trạng học sinh bỏ học.
Công tác chủ nhiệm lớp, một nhiệm vụ quan trọng mà hầu hết giáo viên đảm nhận, chưa được định nghĩa rõ ràng trong tài liệu Tuy nhiên, có thể hiểu rằng đây là hệ thống kế hoạch và biện pháp mà giáo viên thiết lập để hướng dẫn học sinh thực hiện tốt các nhiệm vụ do nhà trường và Đoàn thanh niên giao phó.
Trong những năm gần đây, ngành giáo dục đã chú trọng đổi mới phương pháp giáo dục, dẫn đến việc công tác chủ nhiệm lớp ngày càng được quan tâm và yêu cầu cao hơn Qua thảo luận với đồng nghiệp và sự chỉ đạo từ nhà trường, giáo viên nhận thức rõ ràng hơn về tầm quan trọng của công tác chủ nhiệm và trách nhiệm của giáo viên chủ nhiệm Phong trào thi đua nhằm trở thành giáo viên chủ nhiệm tốt đã thu hút sự tham gia tích cực của hầu hết các giáo viên.
Công tác chủ nhiệm không phải là điều mới mẻ, nhưng việc thảo luận chi tiết về nó là rất cần thiết cho giáo viên Mục tiêu là tìm ra những phương pháp tối ưu nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục trong bối cảnh hiện nay.
Là giáo viên chủ nhiệm, tôi nhận thức rõ vai trò quan trọng của mình đối với học sinh Để nâng cao hiệu quả quản lý và giáo dục, tôi đã tìm hiểu kinh nghiệm từ những người đi trước và rút ra bài học từ những hạn chế của bản thân.
SỐ LIỆU KHẢO SÁT TRƯỚC KHI THỰC HIỆN GIẢI PHÁP
Kết quả xếp loại học lực và hạnh kiểm cuối lớp 11:
Phiếu số 1: Em mong ƣớc gì trong giờ sinh hoạt lớp?
STT Câu trả lời Số lƣợng %
2 Được giáo dục kỹ năng sống, hướng nghiệp 10 32,2
3 Đƣợc chia sẻ cảm xúc bản thân 7 22.5
Phiếu số 2: Trong giờ sinh hoạt lớp giáo dục kĩ năng sống, hướng nghiệp có cần thiết đối với bản thân em không?
STT Câu trả lời Số lƣợng %
3 Có cũng đƣợc, không có cũng đƣợc 15 48,4
Phiếu điều tra học sinh cuối cấp trung học phổ thông
STT Câu trả lời Số lƣợng
1 Học tiếp sau khi tốt nghiệp THPT 12 38,8
2 Tham gia lao động sản xuất sau khi tốt nghiệp THPT 5 16,1
3 Chưa định hướng được mình sẽ làm gì sau khi tốt nghiệp
Tiết sinh hoạt chủ nhiệm hiện chưa đạt hiệu quả cao do giáo viên chủ yếu thuyết trình một chiều, từ việc xử lý học sinh vi phạm đến nhận xét hoạt động lớp Điều này khiến tiết sinh hoạt trở nên nặng nề, nhiều học sinh cảm thấy lo lắng và "sợ" tham gia.
Bảng kết đánh giá cho thấy một số học sinh vẫn còn yếu kém cả về hạnh kiểm lẫn học lực Cần chú ý đến những em này để cải thiện tình hình.
Trong lớp, có 1 học sinh xếp loại hạnh kiểm Yếu và 4 học sinh Trung bình, trong khi đó, 2 học sinh có học lực Yếu và tỷ lệ học sinh học lực Trung bình vẫn cao Nhiều học sinh như Quốc Anh, Huy, Việt Anh thường xuyên đi học muộn, và một số em như Trang, Chinh, Huy thường nói chuyện riêng trong giờ học Việc thiếu sách vở, đồ dùng học tập, không ghi bài và làm bài tập về nhà cũng diễn ra phổ biến Hơn nữa, một số học sinh như Văn, Trung, Hiếu chưa tập trung vào việc học và có tâm lý ngại học Đa phần các em chưa xác định được mục tiêu sau khi tốt nghiệp THPT và còn mơ hồ trong việc định hướng nghề nghiệp, dẫn đến sự dè dặt trong việc lựa chọn giữa việc tiếp tục học hay đi làm Nếu tiếp tục học, các em cũng gặp khó khăn trong việc chọn trường học và nghề học phù hợp với năng lực, điều kiện gia đình và nhu cầu lao động xã hội.
THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN CỦA LỚP 12A5
- HS đã có thời gian 2 năm học cùng nhau nên đoàn kết giúp đỡ nhau trong học tập và cuộc sống
- Sự quan tập của BGH nhà trường, các tổ chức đoàn thể…
- Chất lƣợng đầu vào của HS chƣa cao
Lớp học gồm các học sinh nam và nữ năng động, trong đó có một số em chưa ngoan như Ngô Quốc Anh, Nguyễn Hữu Huy, Đoàn Nhật Trung, Nguyễn Việt Anh, Đặng Đình Văn, Nguyễn Thị Tuyết Chinh và Đặng Thị Trang.
Vào đầu năm học lớp 12A5, lớp có một số học sinh chưa ngoan và cá biệt, vì vậy cần thiết phải triển khai một hệ thống giải pháp đồng bộ và cụ thể để hỗ trợ trong năm học cuối cấp.
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM …
1 Xây dựng các kế hoạch chủ nhiệm
Kế hoạch chủ nhiệm là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của lớp, vì vậy giáo viên chủ nhiệm cần làm việc theo kế hoạch khoa học để đạt kết quả cao Thực tế cho thấy, kế hoạch chủ nhiệm thể hiện năng lực thiết kế và dự đoán của giáo viên Nó cần bám sát kế hoạch của nhà trường và được xây dựng chi tiết theo từng đợt thi đua hàng tháng, hàng tuần Dưới đây là phần trích "kế hoạch chủ nhiệm tháng" trong "kế hoạch chủ nhiệm cả năm" của tôi.
Ví dụ trong tháng 11 năm học 2020 – 2021:
Tuần Nội dung Biện pháp Kết quả
- Duy trì kỷ cương nề nếp
- Theo dõi sát sao từng học sinh
- Nhắc nhở đôn đốc các em học tập tốt để đạt kết quả cao trong
- Thường xuyên theo dõi việc thực hiện nội quy của học sinh
- GVCN cùng ban cán sự lớp thường xuyên theo dõi nhắc nhở các tổ viên
- Khích lệ các em tham gia
- Nhìn chung phần lớn học sinh đều hoàn thành tốt nhiệm vụ đƣợc giao
- Tuy nhiên vẫn còn 2 em học sinh các bài kiểm tra, đánh giá thường xuyên
- Động viên các em cố gắng ôn tập và hoàn thành tốt các bài kiểm tra giữa kì I
- Phát động phong trào thi đua học tập tốt, rèn luyện tốt để chào mừng ngày Nhà Giáo Việt Nam -20/11
- Tổ chức các trò chơi nhƣ: hái hoa dân chủ, ai thông minh hơn,… vào tiết sinh hoạt lớp
- Yêu cầu học sinh tổng vệ sinh lớp học
- Đánh giá, xếp loại về học tập và hạnh kiểm của các em trong tuần
Liên lạc với gia đình học sinh để thông báo kết quả học tập và rèn luyện của từng em thông qua sổ liên lạc điện tử là rất quan trọng Điều này giúp phụ huynh nắm bắt được sự tiến bộ của con em mình, khuyến khích học tập sôi nổi và đạt kết quả cao trong học tập.
Khích lệ tinh thần học tập và rèn luyện của học sinh là rất quan trọng, và việc trao tặng những phần thưởng xứng đáng cho những em hoàn thành tốt sẽ tạo động lực mạnh mẽ Những phần thưởng này không chỉ ghi nhận nỗ lực của các em mà còn thúc đẩy tinh thần phấn đấu trong học tập và rèn luyện.
- Giao cho ban cán sự lớp chuẩn bị tốt khâu tổ chức trò chơi và phân công các tổ mang dụng cụ để tổng vệ sinh lớp học
- Có những hình thức khen thưởng với những học sinh có thành tích và nhắc nhở kịp thời đối với học sinh vi phạm nội quy
Để đảm bảo thông tin chính xác nhất được cung cấp đến từng phụ huynh, cần nắm bắt rõ tình hình của từng học sinh, đặc biệt là những trường hợp vi phạm nội quy lớp học như Quốc Anh và Huy, những học sinh thường xuyên đi học muộn.
- Thông qua các hoạt động trong giờ sinh hoạt lớp đã giúp những em còn nhút nhát trở nên mạnh dạn hơn
- Phụ huynh nắm bắt đƣợc tình hình của con em mình để cùng kết hợp với giáo viên chủ nhiệm trong việc giáo dục các em
- Tiếp tục duy trì mọi hoạt động, kỷ cương nề nếp của lớp
- Giáo viên chủ nhiệm thường xuyên theo dõi, kiểm tra việc thực hiện nội quy của học sinh
- Khích lệ tinh thần học tập
- Tình trạng đi học muộn đã không còn, ý thức học tập vẫn đƣợc duy trì
- Các em đã thi ngoại khóa tổng vệ sinh ở làng, xóm
- Nhận xét, đánh giá và xếp loại kết quả học tập, rèn luyện của từng học sinh
- Gặp gỡ, trao đổi với các phụ huynh về những khuyết mà các em đã mắc phải trong tuần
- Động viên các em tham gia vào phong trào thi đua học tập tốt, rèn luyện tốt để chào mừng ngày Nhà Giáo Việt Nam -20/11:
+ Tuần học tốt + Tháng học tốt + Vẽ tranh chủ đề 20/11
+ Làm video chủ đề trường học
+ Sổ số học tập và rèn luyện của các em học sinh bằng cách đƣa ra những phần thưởng xứng đáng cho những học sinh hoàn thành tốt
- Cán bộ lớp theo dõi hoạt động học tập của lớp, báo cáo chi tiết cho giáo viên chủ nhiệm
- Ban cán sự lớp phân công công việc tới các thành viên của lớp
- Có những hình thức khen thưởng với những học sinh có thành tích và nhắc nhở kịp thời đối với học sinh vi phạm nội quy
Thông báo về những khuyết điểm mà các em đã gặp phải là rất quan trọng để có biện pháp khắc phục hiệu quả Việc nhận diện và sửa chữa những sai sót sẽ giúp các em học tập tốt hơn, rèn luyện kỹ năng và đạt nhiều điểm giỏi trong các bài kiểm tra, đánh giá thường xuyên.
- Lớp đƣợc đoàn trường xếp loại chi đoàn hoàn thành tốt
- Phát huy hơn nữa ý thức kỷ luật và ý thức tự giác trong học tập và rèn luyện của các em
- Tổ chức kỷ niệm ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11
- Giáo viên chủ nhiệm duy trì theo dõi sát sao tới các học sinh trong lớp
- Ban cán sự lớp phân công chuẩn bị hoạt động “Tuổi trẻ thủ đô với an toàn giao thông’’
- Đa số học sinh học tập tốt, sôi nổi phát biểu xong bên cạnh đó vẫn còn 4 em đạt điểm dưới 5
- Lớp nhiệt tình sôi nổi tham gia
- Tiếp tục phát huy phong trào thi đua đã đề ra ở tuần thứ nhất
- Tổ chức các hoạt động tập thể trong giờ sinh hoạt chủ đề hướng nghiệp
- Bình xét thi đua hạnh kiểm của học sinh trong tuần
- Trao thưởng các học sinh có thành tích
Trường thông báo và nhận xét cụ thể về kết quả học tập và rèn luyện của từng học sinh qua sổ liên lạc điện tử Đồng thời, nhà trường sẽ thưởng và trao quà cho những học sinh có thành tích xuất sắc, cũng như phê bình và nhắc nhở những em vi phạm nội quy.
- Nhận xét, đánh giá ý thức học tập và rèn luyện của các em với gia đình học sinh để có hướng giải quyết phù hợp hoạt động
- Có 8 em đƣợc trao thưởng
- Tất cả các hoạt động thi đua lớp đều đạt giải cao
- Gặp gỡ và trao đổi với 3 phụ huynh của những em học sinh đạt kết quả chƣa cao trong học tập ở tuần này
- Yêu cầu các em tiếp tục thực hiện tốt nội quy mà lớp và nhà trường đã đề ra
- Phát động thi đua đợt 2 chào mừng ngày Thành lập QĐND Việt Nam 22/12/2020
- Tổng kết kết quả của phong trào thi đua học tập tốt, rèn luyện tốt chào mừng ngày Nhà giáoViệt Nam – 20/11
- Giáo viên chủ nhiệm và ban cán sự lớp theo dõi sát sao, kịp thời nhắc nhở học sinh thực hiện tốt mọi nề nếp
- Khen thưởng những học sinh ngoan, có thành tích và kỉ luật những học sinh vi phạm nội quy của lớp, trường
- Ban cán sự lớp giao nhiệm vụ cho các tổ để tổ chức tốt các hoạt động diễn ra trong giờ sinh hoạt lớp
- Thông qua sự theo dõi của ban cán sự lớp và các
- Ý thức học tập và rèn luyện của lớp có nhiều tiến bộ
- Lớp có 65% học sinh đạt học lực khá ,giỏi và 35% đạt học lực trung bình, yếu
- Lớp có 90% học sinh đạt hạnh kiểm tốt, 10% là hạnh kiểm khá, trung bình
- Là một tập thể lớp đoàn kết luôn nhằm giúp các em học sinh trong lớp gắn bó, đoàn kết, thân thiết hơn trong giờ sinh hoạt lớp
- Thông báo kết quả học tập, rèn luyện của các em trong tháng qua sổ liên lạc điện tử
- Tổ chức thăm hỏi một số gia đình học sinh có hoàn cảnh khó khăn trong lớp
Các em cần chú ý ôn tập kỹ lưỡng để chuẩn bị cho kỳ thi học kỳ I Sự hỗ trợ từ giáo viên bộ môn và đoàn trường, cùng với đánh giá khách quan từ giáo viên chủ nhiệm, sẽ đảm bảo kết quả chính xác được gửi đến phụ huynh.
- Giáo viên chủ nhiệm cùng tập thể lớp đến thăm và giúp đỡ những gia đình học sinh có hoàn cảnh khó khăn yêu thương giúp đỡ lẫn nhau
- Đến thăm gia đình học sinh khó khăn và tặng quà
2 Xây dựng nội quy lớp:
Để xây dựng nề nếp cho học sinh, lớp học cần có nội quy rõ ràng và phù hợp Giáo viên chủ nhiệm cần tìm hiểu tình hình thực tế và hoàn cảnh của từng học sinh, dựa trên mục tiêu và kế hoạch đã đề ra Nề nếp là nền tảng quan trọng, hình thành thói quen cho học sinh Để đạt được nội quy hiệu quả, tôi đã thực hiện một số biện pháp cụ thể.
Để quản lý và giáo dục hiệu quả học sinh, việc đầu tiên là tìm hiểu hoàn cảnh gia đình và khả năng học tập của từng em thông qua bản sơ yếu lý lịch Tổ chức điều tra giúp nắm bắt rõ ràng thông tin cần thiết về từng học sinh.
Tổ chức ban cán sự lớp đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì kỉ luật và trật tự, đồng thời thúc đẩy phong trào thi đua và nâng cao chất lượng học tập của học sinh Để lớp học đạt nền nếp sớm, tôi đã xây dựng đội ngũ cán bộ lớp từ đầu năm, chọn những em có học lực khá trở lên dựa trên bản lý lịch học sinh.
Tôi đã phân công công việc một cách cụ thể với trách nhiệm rõ ràng, đảm bảo rằng mỗi người đều biết nhiệm vụ của mình Bên cạnh đó, tôi luôn là nguồn hỗ trợ vững chắc cho các em khi gặp khó khăn.
- Xây dựng nội quy, quy định của lớp
Ngoài việc giáo viên chủ nhiệm thông báo cho học sinh về nội quy bắt buộc của nhà trường, tôi cùng với các em trong ban cán sự lớp đã xây dựng một bộ nội quy riêng cho lớp để các em thực hiện.
Việc xây dựng nội quy lớp học cần phù hợp với đặc điểm và tình hình cụ thể của lớp Tôi luôn tôn trọng quyền lựa chọn và quyết định của học sinh trong phạm vi cho phép, cùng các em tham gia vào quá trình xây dựng nội quy như một bản cam kết chung.
Sau khi cùng các em xây dựng nội quy lớp học, tôi đã công bố cho tất cả học sinh biết và thống nhất thực hiện Điều này giúp các em tự giác tuân thủ nội quy vì chính các em là người đề xuất ra.
- Tiêu chí đánh giá, xếp loại hạnh kiểm hàng tuần
Việc đánh giá thi đua và xếp hạnh kiểm học sinh là một nhiệm vụ khó khăn, không thể dựa vào cảm tính hay tình cảm cá nhân, vì điều này có thể dẫn đến tâm lý bất mãn trong học sinh do sự thiên vị và thiếu công bằng từ giáo viên Để có được những đánh giá chính xác về học sinh, giáo viên chủ nhiệm cần theo dõi và quan tâm đến học sinh qua nhiều kênh khác nhau, từ đó đưa ra những quyết định đúng đắn và tạo được sự kính trọng từ học sinh.
HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI
1 Kết quả thu đƣợc sau khi thực hiện đề tài sáng kiến kinh nghiệm
Sau khi áp dụng các phương pháp giáo dục hiệu quả trong lớp 12A5, tinh thần đoàn kết và tình yêu thương giữa các học sinh đã được nâng cao Điều này đã giúp lớp tôi đạt nhiều thành công không chỉ trong học tập mà còn trong các cuộc thi đua do nhà trường tổ chức, chào mừng các ngày lễ lớn trong năm.
Những thành tích của lớp 12A5 đạt đƣợc trong các phong trào thi đua do nhà trường phát động:
+ Xếp thi đua toàn diện: Giải KK
+ Giải nhất “ Vẽ tranh chào mừng ngày 20-11”
+ Giải nhất cuộc thi thiết kế video “ Trường học của em”
+ Giải ba cuộc thi “Giai điệu tuổi hồng”
+ Sổ số học tập: một số em đạt giải
Giải nhất: em Kiều Thị Bíc Ngọc
Giải ba: em Đỗ Hồng Vịnh
Giải KK: em Lê Thị Thúy em Dƣ Xuân Trà em Nguyễn Nhƣ Minh Nghĩa + Giải KK cuộc thi làm mô hình từ phế liệu chào mừng ngày 26/3
MỘT SỐ GIẢI THƯỞNG LỚP CHỦ NHIỆM 12A5 ĐẠT ĐƢỢC TRONG CÁC PHONG TRÀO THI ĐUA DO NHÀ TRƯỜNG PHÁT ĐỘNG ĐỂ CHÀO MỪNG NGÀY NHÀ GIÁO
Nhân dịp kỷ niệm ngày 20/11, tôi đã đạt giải ba trong cuộc thi vẽ tranh và giải nhất trong cuộc thi thiết kế video về trường học của mình Ngoài ra, tôi cũng đạt giải khuyến khích trong cuộc thi làm mô hình từ phế liệu chào mừng ngày 26/3.
2 So sánh đối chiếu số liệu trước và sau khi thực hiện các giải pháp
Kết quả khi chƣa áp dụng các giải pháp
Kết quả xếp loại học lực và hạnh kiểm cuối lớp 11:
Phiếu số 1: Em mong ƣớc gì trong giờ sinh hoạt lớp?
STT Câu trả lời Số lƣợng %
2 Được giáo dục kỹ năng sống, hướng nghiệp 26 83,8
3 Đƣợc chia sẻ cảm xúc bản thân 24 77,4
Phiếu số 2: Trong giờ sinh hoạt lớp giáo dục kĩ năng sống, hướng nghiệp có cần thiết đối với bản thân em không?
STT Câu trả lời Số lƣợng %
3 Có cũng đƣợc, không có cũng đƣợc 2 6,5
Phiếu điều tra học sinh cuối cấp trung học phổ thông
STT Câu trả lời Số lƣợng
1 Học tiếp sau khi tốt nghiệp THPT 21 67,7
2 Tham gia lao động sản xuất sau khi tốt nghiệp THPT 8 25,8
3 Chưa định hướng được mình sẽ làm gì sau khi tốt nghiệp
Trong năm học vừa qua, tôi đã áp dụng các phương pháp giảng dạy hiệu quả và đạt được nhiều kết quả tích cực Hầu hết học sinh trong lớp tôi chủ nhiệm đều có ý thức học tập tốt, kỷ luật cao và tinh thần thi đua trong học tập.
Bảng số liệu so sánh kết quả học tập và hạnh kiểm của học sinh lớp tôi chủ nhiệm trong học kỳ I năm học 2020-2021 ở trường THPT
Theo bảng thống kê, kết quả học tập và rèn luyện của học sinh từ đầu năm đến cuối học kỳ I đã có sự cải thiện rõ rệt Tỉ lệ học sinh yếu kém giảm đáng kể, trong khi số lượng học sinh đạt học lực khá tăng lên một cách rõ ràng.
Kết quả học tập của học sinh ngày càng được cải thiện, với phần lớn có hạnh kiểm tốt Các em thể hiện sự lễ phép khi gặp giáo viên và luôn lắng nghe chỉ dẫn của thầy cô Trong giờ học, các em tự giác học tập, nghiêm túc và duy trì trật tự.
Các em có ý thức giữ gìn lớp học sạch đẹp và thể hiện tinh thần tương thân tương ái, giúp đỡ nhau trong học tập cũng như trong sinh hoạt hàng ngày.
Kết quả khảo sát cho thấy 94% học sinh lớp 12 rất quan tâm đến việc lựa chọn nghề nghiệp, cho thấy các em có trách nhiệm với quyết định và tương lai của bản thân Điều này phản ánh hiệu quả của các biện pháp trong công tác chủ nhiệm và tổ chức sinh hoạt lớp.
Dựa trên đặc điểm tình hình cụ thể và các giải pháp đã nêu, tôi xin đưa ra các chỉ tiêu phấn đấu của lớp CN như sau.
- Xếp loại hạnh kiểm và văn hoá :
- Số HS đủ điều kiện thi TN : 31 hs 0%
- Số HS đỗ TN THPT : 31 hs = 100%