Lịch sử nghiên cứu
Nhiều nghiên cứu đã được thực hiện về đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã từ nhiều góc độ khác nhau, trong đó có thể kể đến một số tác phẩm tiêu biểu.
Luận án tiến sĩ của Nguyễn Kim Diện, thực hiện năm 2006 tại Trường Đại học Kinh tế quốc dân, tập trung vào việc nâng cao chất lượng đội ngũ công chức hành chính tỉnh Hải Dương Nghiên cứu đã hệ thống hóa các lý luận cơ bản về vấn đề này và phân tích thực trạng khách quan, chỉ ra những ưu điểm và hạn chế trong chất lượng đội ngũ công chức hành chính tại tỉnh Luận án đề xuất các quan điểm, mục tiêu cùng những giải pháp phù hợp nhằm cải thiện chất lượng đội ngũ công chức trong bối cảnh đổi mới Tuy nhiên, tác giả chưa đi sâu vào đội ngũ công chức cấp xã, một lĩnh vực có nhiều đặc thù riêng.
Luận án tiến sĩ của Mạc Minh Sản năm 2008 mang tên “Hoàn thiện pháp luật về cán bộ, công chức chính quyền cấp xã đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa” nghiên cứu nhằm làm rõ cơ sở lý luận và thực trạng pháp luật liên quan.
Bài viết này trình bày bốn luật liên quan đến công chức, viên chức chính quyền cấp xã, nhằm đưa ra các quan điểm, phương hướng và giải pháp cơ bản để hoàn thiện pháp luật trong lĩnh vực này Mục tiêu là đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong bối cảnh hiện nay.
Luận án tiến sĩ: “Hoàn thiện việc xây dựng đội ngũ công chức hành chính nhà nước chuyên nghiệp ở Việt Nam” do Chu Xuân Khánh thực hiện năm 2010
Luận án tập trung vào việc so sánh quan niệm về công chức nhà nước giữa các quốc gia khác nhau với thực tiễn công chức ở Việt Nam, nhằm hệ thống hóa lý luận về đội ngũ công chức hành chính và tính chuyên nghiệp của họ Tác giả đã phân tích thực trạng xây dựng và phát triển đội ngũ công chức hành chính nhà nước Việt Nam, từ đó xác định các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ này và đề xuất giải pháp để nâng cao tính chuyên nghiệp Tuy nhiên, tiếp cận của tác giả chủ yếu dựa trên quan điểm quản lý hành chính thay vì khoa học quản trị nhân lực.
TS Thang Văn Phúc và TS Nguyễn Minh Phương (2004) trong tác phẩm "Xây dựng đội ngũ CB,CC đáp ứng đòi hỏi của nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân" đã nghiên cứu các quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam về vai trò của cán bộ cách mạng Tác phẩm cũng tìm hiểu kinh nghiệm tuyển chọn và sử dụng nhân tài trong lịch sử dân tộc, cùng với việc xây dựng nền công vụ chính quy hiện đại trong khu vực và thế giới Từ đó, tác giả xác định các yêu cầu và tiêu chuẩn cần thiết cho cán bộ, công chức nhằm đáp ứng yêu cầu của Nhà nước pháp quyền XHCN.
Ngoài ra, còn có một số bài viết, nghiên cứu được đăng trên các Tạp chí
Tổ chức nhà nước, Tạp chí Cộng sản như:
Bài báo "Nâng cao chất lượng đội ngũ CB,CC cấp xã, góp phần xây dựng chính quyền địa phương vững mạnh" của tác giả Đoàn Văn Tình, đăng trên tạp chí điện tử tổ chức nhà nước ngày 16/3/2015, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cải thiện chất lượng cán bộ, công chức cấp xã để tăng cường hiệu quả hoạt động của chính quyền địa phương Việc nâng cao năng lực và trình độ chuyên môn của đội ngũ này sẽ tạo ra một nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của các chính sách công, từ đó góp phần xây dựng một chính quyền địa phương mạnh mẽ và hiệu quả hơn.
Bài viết của ThS Trần Thị Hạnh, đăng trên Chí Cộng sản ngày 3/7/2015, phân tích chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã từ sau Hội nghị Trung ương 5 khóa IX Tác giả đưa ra một số kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của đội ngũ này, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đào tạo và phát triển năng lực cho cán bộ, công chức nhằm đáp ứng yêu cầu công việc trong bối cảnh hiện nay.
Bài viết của Tiến sĩ Dương Trung Ý, đăng trên trang thông tin điện tử của Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia - Sự thật vào ngày 17/7/2013, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức tại các xã, phường, thị trấn Tác giả đề xuất các giải pháp nhằm cải thiện năng lực và hiệu quả làm việc của đội ngũ này, qua đó góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương Việc đào tạo và bồi dưỡng cán bộ, công chức không chỉ nâng cao trình độ chuyên môn mà còn tăng cường tính trách nhiệm và sự phục vụ cộng đồng.
Các nghiên cứu trước đây đã đề cập đến nhiều khía cạnh của chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức (CB, CC) và đóng góp vào việc hoạch định chính sách nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ này tại Việt Nam Tuy nhiên, những nghiên cứu này chủ yếu tập trung vào phương pháp luận hoặc phạm vi rộng, chưa đi sâu vào đội ngũ CB, CC cấp xã Hơn nữa, do thời gian nghiên cứu đã lâu, nhiều nội dung đã trở nên lạc hậu so với bối cảnh kinh tế - xã hội hiện nay.
Các nghiên cứu khoa học về nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã có giá trị lớn đối với những người quan tâm Tác giả sẽ chỉ ra những khoảng trống trong lý thuyết và thực tiễn, đồng thời kế thừa và chắt lọc các kết quả nghiên cứu trước đó để cải thiện chất lượng đội ngũ này.
Đến thời điểm hiện tại, chưa có nghiên cứu nào về việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã của UBND huyện Nghi Xuân Do đó, việc lựa chọn đề tài này là cần thiết, mang ý nghĩa quan trọng cả về lý luận lẫn thực tiễn.
Mục tiêu nghiên cứu, nhiệm vụ nghiên cứu
Bài viết nhằm làm rõ lý luận và thực trạng nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, viên chức cấp xã tại huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh Từ đó, đề xuất những giải pháp thiết thực để cải thiện chất lượng đội ngũ này, đáp ứng yêu cầu phát triển trong bối cảnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
- Nghiên cứu làm rõ vấn đề cơ sở lý luận về nâng cao chất lượng đội ngũ CB,CC cấp xã;
- Khảo sát, phân tích đánh giá thực trạng công tác chất lượng đội ngũ CB,CC cấp xã của huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh;
- Trên cơ sở đó, đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng CB,CC cấp xã tại UBND huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh.
Giả thuyết nghiên cứu
Chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã của UBND huyện Nghi Xuân hiện còn nhiều hạn chế, chủ yếu do công tác quản lý, sử dụng, tuyển dụng và đào tạo chưa thật sự khoa học Việc khảo sát và đánh giá đúng thực trạng chất lượng đội ngũ này là cần thiết để đưa ra các giải pháp phù hợp, nhằm nâng cao hiệu quả làm việc của cán bộ, công chức cấp xã tại huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh.
Phương pháp nghiên cứu
Khi nghiên cứu đề tài này em sử dụng các phương pháp như:
Báo cáo này áp dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và tư tưởng Hồ Chí Minh để phân tích quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về việc xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức Đồng thời, nó cũng đề cập đến các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước và hệ thống văn bản liên quan đến cán bộ, công chức.
Phương pháp thống kê và phân tích được áp dụng để thu thập dữ liệu về các chỉ tiêu đánh giá chất lượng cán bộ, công chức cấp xã Qua đó, chúng ta có thể phân tích những ưu điểm và hạn chế trong việc thực hiện công việc, cũng như chất lượng cán bộ, công chức cấp xã tại huyện Nghi Xuân.
- Phương pháp điều tra xã hội học
Phương pháp phỏng vấn trực tiếp một số vị trí công tác của một số CB,CC tại các xã
- Phương pháp so sánh, đánh giá
Tác giả phân tích sự thay đổi qua các năm về các chỉ số chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức (CB, CC) để làm nổi bật hiệu quả của các cơ chế và chính sách địa phương, đồng thời ghi nhận những nỗ lực của các cấp chính quyền trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ CB, CC cấp xã.
Kết cấu khóa luận
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục viết tắt, danh mục bảng biểu Nội dung khóa luận có 3 chương:
Chương I: Cơ sở lý luận về chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức
Chương II: Thực trạng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã của huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh
Chương III: Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã của huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC
Hệ thống các khái niệm
1.1.1 Cán bộ và cán bộ cấp xã
Cán bộ theo Luật Cán bộ, Công chức năm 2008 được định nghĩa là công dân Việt Nam, có nhiệm vụ được bầu cử, phê chuẩn hoặc bổ nhiệm vào các chức vụ, chức danh trong các cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, và tổ chức chính trị-xã hội Cán bộ làm việc tại các cấp độ từ trung ương đến cấp huyện và nhận lương từ ngân sách nhà nước.
Cán bộ cấp xã, theo quy định tại khoản 3 điều 4 Luật Cán bộ, Công chức năm 2008, là công dân Việt Nam được bầu giữ chức vụ theo nhiệm kỳ trong các cơ quan như Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, và các tổ chức chính trị - xã hội Các chức vụ này bao gồm Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch và Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân, Chủ tịch và Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân, cũng như các chức danh lãnh đạo của các hội đoàn như Hội Liên hiệp phụ nữ, Hội Nông dân, và Hội Cựu chiến binh tại xã.
1.1.2 Công chức và công chức cấp xã
Luật CB,CC năm 2008 quy định rằng công chức là công dân Việt Nam được tuyển dụng và bổ nhiệm vào các vị trí trong cơ quan của Đảng Cộng sản, Nhà nước, và tổ chức chính trị-xã hội ở các cấp trung ương, tỉnh, huyện Công chức cũng bao gồm những người làm việc trong các đơn vị thuộc Quân đội nhân dân và Công an nhân dân, không phải là sĩ quan hay quân nhân chuyên nghiệp Họ làm việc trong bộ máy lãnh đạo và quản lý của các đơn vị sự nghiệp công lập, được biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước.
Bộ máy lãnh đạo quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập được đảm bảo lương từ quỹ lương theo quy định pháp luật.
Công chức cấp xã, theo Khoản 3, Điều 4, Luật CB,CC năm 2008, là công dân Việt Nam được tuyển dụng vào các chức danh chuyên môn thuộc UBND cấp xã, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước Các chức danh công chức cấp xã bao gồm: Trưởng công an, Chỉ huy trưởng quân sự, Văn phòng-Thống kê, Địa chính-xây dựng-đô thị và môi trường, Tài chính-kế toán, Tư pháp-hộ tịch, và Văn hóa-xã hội.
1.1.3 Đặc điểm của CB,CC cấp xã Đội ngũ CB,CC cấp xã là một bộ phận của đội ngũ CB,CC được hình thành từ việc bầu cử và tuyển dụng Do đó, đội ngũ CB,CC cấp xã có các đặc điểm sau:
Thứ nhất, đội ngũ CB,CC cấp xã là những người thực thi hoạt động công vụ ở cấp xã
Công vụ là hoạt động quyền lực – pháp lý do cán bộ, công chức nhà nước thực hiện khi được trao quyền để quản lý các mặt của đời sống xã hội Những người này không chỉ có quyền thực thi công vụ mà còn có trách nhiệm phục vụ xã hội và công dân, đồng thời phải tuân thủ các quy định liên quan đến chức trách của mình Nếu không hoàn thành nhiệm vụ hoặc có sai phạm trong quyết định hành chính gây thiệt hại cho lợi ích hợp pháp của công dân và tổ chức, họ có thể bị từ chức, truy cứu trách nhiệm hoặc phải bồi thường thiệt hại.
Nhà nước cam kết đảm bảo các điều kiện cần thiết và quyền lợi chính đáng cho đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã, giúp họ yên tâm và có khả năng thực thi công vụ hiệu quả Để thực hiện nhiệm vụ, cán bộ, công chức được cung cấp trụ sở, phương tiện và điều kiện làm việc cần thiết Họ cũng được hưởng các quyền lợi vật chất và tinh thần, bao gồm lương từ ngân sách nhà nước tương xứng với chức trách và công việc được giao.
Có 10 loại trợ cấp và phụ cấp bằng tiền hoặc hiện vật mà người lao động có thể nhận, cùng với lương hưu khi đủ thời gian cống hiến cho nền công vụ Ngoài ra, họ cũng sẽ được khen thưởng khi có những đóng góp xứng đáng.
Đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã chủ yếu là người địa phương, họ không chỉ sinh sống tại đây mà còn có mối quan hệ dòng tộc và gắn bó chặt chẽ với cộng đồng dân cư.
Cán bộ, công chức cấp xã là những người gắn bó chặt chẽ với cộng đồng địa phương, có mối quan hệ trực tiếp với gia đình và họ tộc Họ vừa đại diện cho quyền lực của Nhà nước tại địa phương, vừa là thành viên trong cộng đồng, tạo ra những mối quan hệ phức tạp, vừa thống nhất vừa mâu thuẫn, ảnh hưởng đến hiệu quả công vụ Ngoài ra, cán bộ, công chức cấp xã thường sở hữu tư liệu sản xuất như ruộng đất và phương tiện, cho phép họ tham gia vào kinh tế gia đình và kinh tế tập thể, từ đó có thể tạo ra nguồn thu nhập bổ sung ngoài lương và phụ cấp từ Nhà nước.
Hoạt động công vụ của cán bộ, công chức cấp xã là một lĩnh vực đa dạng và phức tạp, yêu cầu thực hiện một cách thường xuyên và chuyên nghiệp.
Cấp xã đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết trực tiếp các vấn đề của người dân, mặc dù quy mô nhỏ hơn so với các cấp quản lý khác như Trung ương, tỉnh, thành phố, quận, huyện Tuy nhiên, các vấn đề tại cấp xã thường phức tạp hơn do sự đa dạng về nhu cầu, hoàn cảnh và lợi ích của từng cá nhân Do đó, cán bộ, công chức cấp xã cần có chuyên môn sâu, hiểu biết thực tế và kinh nghiệm phong phú để xử lý hiệu quả các tình huống khác nhau.
1.1.4 Chức năng nhiệm vụ của CB,CC cấp xã
* Nhiệm vụ công chức cấp xã
Nhiệm vụ của công chức cấp xã được quy định tại Mục 2, Chương I của Thông tư số 06/2012/TT-BNV, ban hành ngày 30/10/2012, bởi Bộ Nội vụ Thông tư này hướng dẫn về chức trách, tiêu chuẩn cụ thể, nhiệm vụ và quy trình tuyển dụng công chức tại các xã, phường, thị trấn.
Ngoài việc tham mưu cho UBND cấp xã, cơ quan này còn có trách nhiệm tổ chức thực hiện các nhiệm vụ và quyền hạn theo từng lĩnh vực được phân công, tuân thủ quy định của pháp luật.
11 hiện các nhiệm vụ khác do Chủ tịch UBND xã giao; công chức cấp xã còn phải trực tiếp thực hiện các công việc sau:
Các tiêu chí đánh giá chất lượng của đội ngũ CB,CC cấp xã
1.2.1 Tiêu chí về thể lực
Sức khỏe của cán bộ, công chức cấp xã là yếu tố thiết yếu cho mọi hoạt động và là tiêu chí quan trọng để đánh giá chất lượng đội ngũ Một CB, CC cấp xã có sức khỏe tốt sẽ nâng cao năng suất lao động nhờ vào sức bền, sự dẻo dai và khả năng tập trung Sức khỏe chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như thu nhập, mức sống, chế độ ăn uống, làm việc và nghỉ ngơi, cũng như các yếu tố y tế, tuổi tác, thời gian công tác và giới tính Để đánh giá thể lực, các chỉ tiêu như chiều cao, cân nặng, chỉ số khối cơ thể BMI và tình trạng sức khỏe như huyết áp và các bệnh mãn tính được xem xét Chiều cao và cân nặng là những chỉ tiêu cơ bản để đánh giá thể lực và khả năng lao động của CB, CC cấp xã.
Yêu cầu về sức khỏe đối với cán bộ, công chức cấp xã không chỉ là tiêu chuẩn cần thiết khi tuyển dụng mà còn là điều kiện cần thiết trong suốt quá trình công tác Trước khi tham gia vào nền công vụ, họ phải đảm bảo đủ sức khỏe để thực hiện nhiệm vụ và chỉ được dự tuyển khi đáp ứng yêu cầu này Trong suốt thời gian công tác, việc duy trì sức khỏe là rất quan trọng để họ có thể thực hiện nhiệm vụ liên tục, đặc biệt là trong môi trường làm việc có áp lực cao.
1.2.2 Tiêu chí về trí lực
1.2.2.1 Trình độ văn hóa và chuyên môn, nghiệp vụ
Trình độ của cán bộ, công chức cấp xã được xác định qua sự hiểu biết và kỹ năng, thể hiện qua văn bằng, chứng chỉ đạt được từ quá trình học tập Trình độ văn hóa của họ phản ánh tri thức tích lũy qua hệ thống giáo dục, từ tiểu học đến trung học phổ thông Đây là nền tảng cho việc tiếp thu và thực hiện đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của nhà nước Thiếu hụt về trình độ văn hóa có thể dẫn đến những hạn chế trong việc triển khai các chính sách này vào thực tiễn.
17 đến hạn chế về khả năng nhận thức và năng lực tổ chức thực hiện nhiệm vụ của đội ngũ CB,CC cấp xã
Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ là kiến thức và kỹ năng cần thiết để thực hiện một nghề nghiệp cụ thể Đối với cán bộ, công chức cấp xã, trình độ này phải phù hợp với yêu cầu của từng vị trí công tác nhằm đảm bảo thực hiện hiệu quả chức trách và nhiệm vụ được giao Trình độ chuyên môn nghiệp vụ được đào tạo qua các cấp độ khác nhau như sơ cấp, trung cấp, cao đẳng và đại học, phản ánh kiến thức mà nhà trường cung cấp cho người học theo các chuyên ngành, được chứng nhận qua hệ thống bằng cấp.
Chính quyền cấp xã đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và giải quyết các tình huống thực tế Đội ngũ công chức xã cần có chuyên môn và nghiệp vụ vững vàng, vì nếu chỉ dựa vào kinh nghiệm hay giải quyết một cách tùy tiện, hiệu quả công việc sẽ không cao và có thể dẫn đến sai phạm nghiêm trọng Do đó, trình độ văn hóa, chuyên môn và nghiệp vụ là yếu tố quyết định trong việc thực hiện nhiệm vụ và đánh giá chất lượng đội ngũ công chức cấp xã.
Kỹ năng là khả năng áp dụng kiến thức vào thực tiễn trong một lĩnh vực cụ thể Kỹ năng nghề nghiệp liên quan đến các hoạt động như giải quyết công việc, ra quyết định, phối hợp, viết báo cáo và soạn thảo văn bản Đây là tiêu chí quan trọng để đánh giá chất lượng cán bộ, công chức cấp xã trong thực thi nhiệm vụ Mỗi cán bộ, công chức cần có những kỹ năng thiết yếu, và một số kỹ năng đặc thù sẽ phụ thuộc vào tính chất công việc mà họ đảm nhận.
Kỹ năng giải quyết công việc là khả năng áp dụng kiến thức đã học vào thực tiễn trong các lĩnh vực cụ thể Những kỹ năng này bao gồm kỹ năng ra quyết định, kỹ năng phối hợp, và kỹ năng soạn thảo văn bản, phản ánh quá trình học hỏi và phát triển cá nhân.
18 tư duy kết hợp với việc tích lũy kinh nghiệm thông qua đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện, công tác
Việc phân chia kỹ năng nghề nghiệp thành các nhóm giúp xác định nội dung bồi dưỡng phù hợp cho từng nhóm công chức Dựa vào kết quả mà các kỹ năng hướng đến, kỹ năng nghề nghiệp của công chức có thể được phân loại thành các nhóm cụ thể.
Nhóm kỹ năng quan trọng bao gồm việc đề xuất, ban hành, thực hiện và kiểm tra các chính sách cũng như quyết định quản lý Những kỹ năng này bao gồm khả năng thu thập, tổng hợp, phân tích và đánh giá thông tin; triển khai quyết định quản lý; phối hợp hiệu quả; và đánh giá dư luận.
- Nhóm kỹ năng quan hệ, giao tiếp như kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng lắng nghe, kỹ năng thuyết phục, kỹ năng tiếp dân
- Nhóm kỹ năng tác nghiệp cá nhân như kỹ năng viết báo cáo, kỹ năng bố trí lịch công tác, kỹ năng lắng nghe, kỹ năng thuyết trình
Trình độ chuyên môn, khả năng cá nhân và kinh nghiệm công tác của cán bộ, công chức (CB, CC) đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển và thực hiện các kỹ năng cần thiết trong quá trình thi hành công vụ.
1.2.2.3 Chất lượng dịch vụ công được cung cấp
Chất lượng dịch vụ công được đánh giá qua hiệu quả hoạt động và sự hài lòng của người dân, phản ánh niềm tin vào Nhà nước Để nâng cao chất lượng thực thi công vụ của công chức cấp xã, cần xem xét các yếu tố như tính kinh tế, hiệu lực và hiệu quả trong quản lý.
Thứ nhất, năng lực thực thi công vụ của bản thân công chức, phụ thuộc vào kiến thức, kỹ năng và thái độ của họ đối với công việc
Sự phân công công việc, tính chất và môi trường làm việc, cũng như điều kiện làm việc của công chức chuyên môn cấp xã đều phụ thuộc vào tổ chức và môi trường của tổ chức đó.
Sự động viên và khuyến khích từ lãnh đạo, quản lý đóng vai trò quan trọng trong việc tạo động lực cho công chức Chính sách đãi ngộ hợp lý và cơ hội thăng tiến sẽ thúc đẩy sự phát triển của công chức, góp phần nâng cao hiệu quả công việc.
Để nâng cao chất lượng dịch vụ công, cần tập trung cải thiện năng lực làm việc của công chức chuyên môn cơ sở, môi trường làm việc của cơ quan hành chính, cũng như tổ chức công việc và các chính sách khuyến khích, động viên đội ngũ công chức chuyên môn làm việc hăng say và hiệu quả.
1.2.3 Tiêu chí về tâm lực
1.2.3.1 Về phẩm chất đạo đức
Phẩm chất đạo đức là yếu tố then chốt đối với đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã, đóng vai trò như "gốc rễ" của người cán bộ Để xây dựng uy tín trước nhân dân, cán bộ, công chức cần có phẩm chất đạo đức tốt, gương mẫu trong lối sống lành mạnh, thực hiện các nguyên tắc cần, kiệm, liêm, chính, và chống tham nhũng Họ phải tận tụy phục vụ nhân dân, tôn trọng và duy trì mối quan hệ mật thiết với quần chúng, đồng thời thực hiện công việc một cách khoa học, dân chủ, và nói đi đôi với làm Cán bộ cần có tác phong làm việc nghiêm túc, biết lắng nghe và tiếp thu ý kiến từ đồng nghiệp Yêu cầu về phẩm chất và đạo đức của đội ngũ này cao hơn so với những lĩnh vực khác, bởi công chức là công bộc của dân; nếu thiếu phẩm chất đạo đức, họ sẽ không thể thực hiện tốt vai trò của mình, dù có tài năng xuất sắc.
Các hoạt động nâng cao chất lượng của đội ngũ CB,CC cấp xã
1.3.1 Công tác tuyển dụng đội ngũ CB,CC
Tuyển dụng công chức là hoạt động quan trọng do cơ quan có thẩm quyền thực hiện, nhằm tạo nguồn cán bộ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của tổ chức Quy trình tuyển dụng phải dựa trên yêu cầu vị trí việc làm và chỉ tiêu biên chế, đảm bảo chất lượng đội ngũ công chức hiện tại và tương lai Mục tiêu là tìm kiếm những người có tài năng và phẩm chất tốt, góp phần xây dựng đội ngũ công chức nhà nước trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội Để đạt được đội ngũ công chức cấp xã chất lượng cao, quy trình tuyển dụng cần phải chặt chẽ, hạn chế tiêu cực trong tuyển chọn.
1.3.2 Đào tạo bồi dưỡng CB,CC cấp xã ĐTBD cho đội ngũ CB,CC có vai trò đặc biệt quan trọng, vì đào tạo ở đây không chỉ đơn thuần là đào tạo về chuyên môn mà còn ĐTBD về đạo đức, chính trị, ý thức trách nhiệm, tác phong làm việc, vai trò và vị trí của người CB,CC trong quản lý nhà nước Phần đông đội ngũ CB,CC cấp xã có trình độ học vấn thấp Một số không nhỏ CB,CC cấp xã không được ĐTBD những kiến thức cơ bản về quản lý nhà nước, về pháp luật, về hành chính và kỹ năng quản lý hành chính-những kiến thức và kỹ năng phục vụ chính cho công việc mà họ đảm nhận Đối với CB,CC chủ chốt cấp xã, sau mỗi lần bầu cử tuy có được bồi dưỡng, đào tạo nhưng những kiến thức họ thu nhận được không đầy đủ, hệ thống, do vậy, chất lượng đào tạo cũng chưa mang lại hiệu quả cao ĐTBDquyết định trực tiếp đến chất lượng của đội ngũ CB,CC Nghị định số 18/2010/NĐ-CP ngày 05/03/2010 của Chính phủ về ĐTBDcông chức nhấn mạnh: “ĐTBD theo vị trí việc làm nhằm trang bị, cập nhật kiến thức, kỹ năng, phương pháp cần thiết để làm tốt công việc được giao [8] ĐTBD không chỉ giới hạn ở đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, trình độ lý luận chính trị, mà cần đặc biệt quan tâm tới đào tạo nâng cao kỹ năng, kỹ xảo thực hiện công việc và những kiến thức về quản lý nhà nước, góp phần tạo nên tính chuyên nghiệp của đội ngũ CB,CC trong thực thi nhiệm vụ Nội dung cơ bản nhất của ĐTBD là phải xác định chính xác nhu cầu ĐTBD; đối tượng cần được ĐTBD; chương trình và phương thức đào tạo phù hợp với từng đối tượng Nhu cầu đào tạo được xác định dựa trên sự phân tích, đánh giá công việc, trình độ của đội ngũ công chức và nhu cầu về cán bộ của từng cơ quan, tổ chức Chất lượng của công tác ĐTBD lại phụ thuộc vào các vấn đề như: Hệ thống cơ sở đào tạo, chương trình đào tạo, đội ngũ giảng viên; Chế độ hỗ trợ cho CB,CC đi học như tiền ăn ở, đi lại, tiền học phí, thời gian; Cơ chế đảm bảo sau ĐTBD
1.3.3 Công tác sử dụng cán bộ công chức
Việc sử dụng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã cần dựa trên nhiều yếu tố, bao gồm chức năng, nhiệm vụ và công việc của từng cơ quan, đơn vị Hai căn cứ quan trọng trong việc bố trí và sử dụng đội ngũ này là yêu cầu của công vụ và điều kiện nhân lực hiện có Sự bố trí cán bộ, công chức cấp xã cần tuân thủ những định hướng nguyên tắc để đảm bảo hiệu quả công việc.
Trong quá trình nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã, việc bố trí và sử dụng đúng cán bộ là yếu tố quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ Sắp xếp đúng vị trí sẽ khuyến khích tinh thần làm việc, phát huy năng lực và rèn luyện kỹ năng chuyên môn, từ đó đảm bảo hoàn thành công vụ của cơ quan Công tác phân công công chức có ảnh hưởng lớn đến chất lượng đội ngũ Nghị quyết Trung ương 3 (khóa VIII) nhấn mạnh việc bố trí cán bộ, công chức phải đảm bảo tiêu chuẩn và phù hợp với sở trường, đồng thời xem xét cả yếu tố khách quan và chủ quan của người làm nhiệm vụ lãnh đạo, quản lý.
1.3.3 Công tác đánh giá đội ngũ CB,CC Đánh giá công chức là hoạt động công vụ được thực hiện từ phía cơ quan, đơn vị, tổ chức, người sử dụng CB,CC tập thể lao động nhằm xem xét chất lượng công chức dựa trên cơ sở thực tiễn công tác của CB,CC và yêu cầu nhiệm vụ được cơ quan, đơn vị, tổ chức đề ra đối với họ Đánh giá để làm rõ phẩm chất chính trị, đạo đức, năng lực, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, kết quả thực hiện được giao Kết quả đánh giá là căn cứ để bố trí, sử dụng, bổ nhiệm, ĐT, BD, khen thưởng, kỷ luật và thực hiện chính sách đối với CB,CC
Đánh giá công chức cần đảm bảo tính khách quan, toàn diện và lịch sử-cụ thể, dựa trên tự phê bình và phê bình, đồng thời thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ và công khai Cần phát huy trách nhiệm của cả tập thể và cá nhân, lấy kết quả hoàn thành nhiệm vụ làm thước đo chính Mặc dù đánh giá công chức là tiền đề quan trọng, đây vẫn là khâu khó khăn nhất, đặc biệt trong việc đánh giá "tâm", "tầm" và bản lĩnh chính trị của cán bộ, công chức.
1.3.4 Công tác kiểm tra, giám sát công chức trong thi hành công vụ
Kiểm tra và giám sát công chức là cần thiết để nắm bắt thông tin về tư tưởng và tiến độ công việc của họ Qua đó, lãnh đạo cơ quan có thể phát hiện sớm những vấn đề phát sinh và kịp thời điều chỉnh, sửa chữa những sai sót trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.
Để hạn chế lãng phí nguồn nhân lực trong đội ngũ công chức, cần thực hiện kiểm tra giám sát đánh giá năng lực từng công chức, từ đó bố trí công việc và đề bạt hợp lý Việc phát hiện công chức có năng lực kém giúp kịp thời đáp ứng yêu cầu công việc Kết quả kiểm tra sẽ là cơ sở khách quan để điều chỉnh hoạt động của công chức, đảm bảo họ làm việc đúng hướng và nguyên tắc Đồng thời, áp dụng hình thức thưởng phạt nghiêm minh sẽ ngăn chặn tiêu cực, phát huy yếu tố tích cực, và tạo dựng lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.
Các nhân tố ảnh hưởng tới chất lượng đội ngũ công chức cấp xã
1.4.1 Các nhân tố khách quan
- Chế độ, chính sách đối với CB,CC:
Chế độ và chính sách đối với đội ngũ cán bộ, công chức (CB, CC) là hệ thống quy định của nhà nước và địa phương nhằm nâng cao chất lượng và nguồn nhân lực trong lĩnh vực này Các quy định bao gồm ưu tiên tuyển dụng, thu hút nhân tài, tạo điều kiện học tập và nâng cao trình độ cho CB, CC Đồng thời, cần đảm bảo môi trường làm việc thuận lợi, hiện đại hóa công sở và trang thiết bị làm việc Hệ thống cũng chú trọng đến việc hỗ trợ vật chất cho CB, CC khi gặp rủi ro trong công việc, cũng như chế độ tiền lương, bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế.
Chế độ và chính sách đối với cán bộ, công chức (CB, CC) ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng làm việc của họ Một chế độ hợp lý có thể thúc đẩy tài năng, sáng tạo và trách nhiệm, trong khi ngược lại, nó cũng có thể kìm hãm sự phát triển của họ Do đó, nâng cao chất lượng CB, CC cần gắn liền với việc đổi mới hệ thống cơ chế, chính sách Trong đó, tiền lương là yếu tố quan trọng nhất, không chỉ đảm bảo đời sống vật chất cho CB, CC mà còn là sự đãi ngộ và yếu tố ràng buộc họ với công vụ.
Thị trường lao động bên ngoài có ảnh hưởng lớn đến công tác tuyển dụng công chức, với sự tương tác giữa cung và cầu lao động Khi cung lao động vượt quá cầu, việc tuyển dụng công chức trở nên khó khăn hơn, ảnh hưởng đến chất lượng và số lượng ứng viên.
Khi thị trường lao động cung cấp đủ số lượng công chức theo chỉ tiêu, cơ hội tuyển dụng những ứng viên tiềm năng cũng tăng cao Đồng thời, chất lượng lao động trên thị trường càng tốt và dồi dào, sẽ góp phần nâng cao chất lượng tuyển dụng.
- Khen thưởng, kỷ luật công chức:
Trong các cơ quan hành chính, thành công của lãnh đạo phụ thuộc vào hiệu suất và hiệu quả công việc của cán bộ, công chức (CB, CC) Tuy nhiên, do hoạt động dựa vào ngân sách nhà nước và quy định chặt chẽ về cấp bậc, chế độ nghề nghiệp gần như trọn đời, môi trường này dễ dẫn đến sự trì trệ và thiếu sáng tạo Do đó, công tác thi đua, khen thưởng trở thành công cụ quan trọng để nâng cao động lực làm việc của CB, CC Nhà nước đã ban hành hệ thống văn bản về thi đua, khen thưởng, bao gồm Luật thi đua khen thưởng và Thông tư số 02/2011/TT-BNV nhằm quy định tiêu chuẩn khen thưởng.
Kỷ luật là yếu tố quan trọng trong việc xử lý cán bộ, công chức vi phạm trong quá trình thi hành công vụ và thực hiện quy chế làm việc Nó đóng vai trò then chốt trong việc duy trì nề nếp làm việc và kỷ cương trật tự xã hội Nhận thức được tầm quan trọng này, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 34/2011/NĐ để quy định rõ về vấn đề kỷ luật trong công vụ.
Vào ngày 07 tháng 05 năm 2011, Chính phủ đã ban hành CP quy định về xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức, nhằm mục đích hệ thống hóa các quy định chung liên quan đến việc xem xét và xử lý kỷ luật trong lĩnh vực này.
1.4.2 Các nhân tố chủ quan
- Tinh thần trách nhiệm trong công tác
Trách nhiệm trong công tác của cán bộ, công chức (CB, CC) là việc họ phải thực hiện trong quá trình thi hành công vụ Khái niệm trách nhiệm công vụ mang tính chất chính trị, thể hiện sự tự ý thức của CB, CC về quyền hạn và nhiệm vụ được giao, cũng như bổn phận thực hiện chúng Trách nhiệm trong hoạt động công vụ có mối liên hệ chặt chẽ với kết quả công việc, góp phần tạo nên hiệu lực và hiệu quả của các cơ quan, tổ chức Hai yếu tố này luôn có mối quan hệ biện chứng, hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình thực hiện nhiệm vụ công vụ.
Ý thức tổ chức kỷ luật của cán bộ, công chức (CB, CC) được thể hiện qua việc chấp hành nghiêm túc thời gian làm việc theo quy định pháp luật và nội quy của cơ quan CB, CC không được sử dụng thời gian làm việc cho việc riêng, không đi muộn về sớm, không chơi game trong giờ làm việc, và tuyệt đối không uống rượu bia trước hoặc trong giờ làm việc, kể cả trong bữa ăn giữa hai ca Đặc biệt, CB, CC phải có mặt đúng giờ tại công sở theo giờ hành chính hoặc theo quy định cụ thể của cơ quan, tổ chức.
Trong chương I, bài viết đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã, bao gồm các khái niệm, phân loại, đặc điểm và vai trò của đội ngũ này Các tiêu chí đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã được phân tích dựa trên cơ cấu, thể lực, tâm lực và trí lực, nhằm làm rõ nội dung nâng cao chất lượng đội ngũ Tác giả cũng nghiên cứu các hoạt động nâng cao chất lượng đội ngũ, như quy hoạch, tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng, sắp xếp đội ngũ và phân tích công việc, đây là những hoạt động thiết yếu để cải thiện chất lượng cán bộ, công chức.
Trước yêu cầu đổi mới của đất nước, mỗi cán bộ công chức (CB,CC) cần nhận thức rõ vai trò và trách nhiệm của mình để nâng cao chất lượng và hiệu quả công việc Đặc biệt, đối với CB,CC cấp xã, việc nâng cao chất lượng đội ngũ này là nhiệm vụ quan trọng trong cải cách hành chính hiện nay, vì họ là cầu nối trực tiếp giữa chính quyền và người dân.