KHÁI QUÁT CHUNG VỀ PHƯƠNG THỨC THANH TOÁN TÍ N DỤNG CHỨNG TỪ , UCP600
Ảnh hưởng của UCP 600 đến hoạt động thương mại quốc tế
1 Ảnh hưởng đến thương mại quốc tế nói chung:
Để ngăn ngừa sự suy giảm vai trò của tín dụng chứng từ trong thương mại quốc tế, cần nhận thức rằng nhiều ngân hàng đang coi đây là công cụ thu phí sai biệt và từ chối thanh toán Tuy nhiên, nhờ vào các quy định rõ ràng và tiêu chuẩn kiểm tra chứng từ linh hoạt hơn, UCP 600 cùng với ISBP 681 đã giúp giảm thiểu số lượng chứng từ có sai biệt.
UCP 600 đã nâng cao việc áp dụng các quy tắc và tập quán quốc tế khác của ICC như URR 525 và ISP 98, nhằm giải quyết những vấn đề mà UCP chưa đề cập đến Các quy tắc này bổ sung và làm rõ hơn các khía cạnh chưa được UCP 600 bao quát, đảm bảo sự thống nhất và hiệu quả trong giao dịch quốc tế.
UCP 600 quy định rõ ràng về L/C chuyển nhượng, đáp ứng nhu cầu của hoạt động thương mại ba bên đang phát triển mạnh mẽ tại các quốc gia Châu Á.
UCP 600 đã được điều chỉnh để phù hợp với thực tiễn trong ngành vận tải và bảo hiểm, nhận được sự ủng hộ từ những người hoạt động trong lĩnh vực này Những thay đổi này không chỉ giúp đơn giản hóa quy trình xuất trình bộ chứng từ của nhà xuất khẩu mà còn tạo thuận lợi cho việc tạo lập và kiểm tra bộ chứng từ thanh toán tại các ngân hàng.
- UCP 600 cũng đã đưa ra tiêu chuẩn kiểm tra chứng từ chặt chẽ nhằm chống lại hành động giả mạo bộ chứng từ thanh toán.
2 Ảnh hưởng đến hoạt động của các ngân hàng thương mại
UCP 600, có hiệu lực từ ngày 01/07/2007, yêu cầu các ngân hàng chuẩn bị kỹ lưỡng để áp dụng trong giao dịch L/C hàng ngày, trong đó đào tạo nhân viên là yếu tố then chốt Do đó, nhiều ngân hàng đã tổ chức các lớp đào tạo nhằm cập nhật kiến thức về UCP 600 và ISBP 681 Hiện nay, hầu hết các ngân hàng tại Việt Nam đã áp dụng phiên bản mới của ICC trong hoạt động thanh toán.
Theo UCP 600, ngân hàng chỉ có 5 ngày làm việc để kiểm tra bộ chứng từ thanh toán, giảm so với 7 ngày theo UCP 500 Điều này tạo ra thách thức cho ngân hàng, đặc biệt trong các tình huống bất thường như sai sót trong chứng từ, khi ngân hàng phải đưa ra quyết định nhanh chóng Để tuân thủ quy định mới, ngân hàng cần điều chỉnh quy trình thanh toán của mình.
ISBP 681 ra đời nhằm thay thế ISBP 645, đã tạo ra những thay đổi quan trọng trong quy trình thanh toán của các ngân hàng thương mại Sự khác biệt giữa ISBP 681 và ISBP 645 yêu cầu các ngân hàng cần điều chỉnh, bổ sung và hoàn thiện quy trình nghiệp vụ của mình để phù hợp với quy tắc và thông lệ quốc tế của UCP 600.
Theo UCP 600, trách nhiệm của các ngân hàng được nâng cao, đặc biệt là ngân hàng thông báo, yêu cầu ngân hàng này không chỉ xác minh tính chân thực của thư tín dụng mà còn phải phản ánh chính xác nội dung của thư tín dụng mà họ đã nhận (Điều 9b UCP 600).
Với quy định mới về thương lượng bộ chứng từ trả sau hoặc chấp nhận, ngân hàng phát hành và ngân hàng xác nhận phải đối mặt với rủi ro nếu bộ chứng từ được thương lượng thanh toán bị phát hiện là giả mạo Do đó, các ngân hàng cần áp dụng các biện pháp quản lý rủi ro hiệu quả để bảo vệ lợi ích của mình.
3 Ảnh hưởng đến hoạt động của các doanh nghiệp xuất nhập khẩu a Đối với doanh nghiệp xuất khẩu:
UCP 600 giúp giảm thiểu số lượng chứng từ bị từ chối thanh toán cho nhà xuất khẩu thông qua việc thiết lập các tiêu chuẩn kiểm tra chứng từ rõ ràng, tạo cơ sở cho việc lập chứng từ chính xác Bên cạnh đó, ISBP 681 cung cấp quy định cụ thể về chứng từ tuân thủ UCP 600, từ đó hạn chế sai sót so với UCP 500 và ISBP 645 Hơn nữa, các ngân hàng cũng thực hiện kiểm tra chứng từ một cách linh hoạt hơn, cho phép địa chỉ của người hưởng lợi và người yêu cầu không cần phải hoàn toàn giống như trong tín dụng.
ISBP 681 đưa ra các quy định chi tiết và rõ ràng hơn so với ISBP 645 về chứng từ xuất trình, điều này giúp doanh nghiệp xuất khẩu dễ dàng hơn trong việc đòi tiền Nhờ đó, tỷ lệ bộ chứng từ bị từ chối thanh toán cũng giảm đi đáng kể.
UCP 600 mang đến nhiều lựa chọn cho nhà xuất khẩu, cho phép họ tái tài trợ đối với L/C trả chậm, không chỉ giới hạn ở L/C chiết khấu Điều này giúp nhà xuất khẩu giảm thiểu rủi ro liên quan đến nhà nhập khẩu, bao gồm các yếu tố kinh tế, chính trị và địa lý của quốc gia nhập khẩu.
Nhà xuất khẩu sẽ nhận được thanh toán nhanh chóng khi bộ chứng từ xuất trình phù hợp, nhờ thời gian kiểm tra chứng từ của ngân hàng được rút ngắn từ 7 ngày xuống còn 5 ngày làm việc Điều này cải thiện dòng tiền của người xuất khẩu, cho phép họ thanh toán cho nhà cung cấp sớm hơn, đảm bảo giá hàng và hỗ trợ nhanh chóng tái sản xuất, mở rộng hoạt động kinh doanh.
Nhà nhập khẩu có thể điều chỉnh đơn đề nghị mở L/C bằng cách thay đổi, bổ sung hoặc xoá bỏ một số điều khoản của UCP 600 để phù hợp với đặc điểm giao dịch của mình, theo quy định đã được đề ra.
1 UCP 600: các quy tắc của UCP sẽ “ ràng buộc tất cả các bên, trừ khi tín dụng loại trừ hoặc sửa đổi một cách rõ ràng”
Nhà nhập khẩu cần nghiên cứu kỹ lưỡng bạn hàng của mình, vì UCP 600 yêu cầu cao hơn UCP 500 đối với trách nhiệm của nhà nhập khẩu và ngân hàng phát hành khi gặp phải chứng từ giả mạo.
THỰC TIỄN ÁP DỤNG UCP 600 TRONG VIỆC TẠO LẬP VÀ KIỂM
TRA BỘ CHỨNG TỪ THANH TOÁN TẠI MỘT SỐ NGÂN HÀNG
I Thực tiễn áp dụng UCP 600 trong việc tạo lập và kiểm tra bộ chứng từ thanh toán tại một số ngân hàng thương mại
1 Khi ngân hàng thương mại là ngân hàng phát hành L/C:
Thương mại quốc tế đang phát triển mạnh mẽ, dẫn đến sự gia tăng vai trò của các ngân hàng trong lĩnh vực này, đặc biệt trong thanh toán quốc tế Các ngân hàng đóng vai trò quan trọng trong xuất nhập khẩu, với 70% giao dịch của doanh nghiệp Việt Nam thực hiện qua phương thức thanh toán tín dụng chứng từ Điều này cho thấy kim ngạch nhập khẩu của doanh nghiệp Việt Nam có ảnh hưởng lớn đến cán cân thanh toán quốc tế Vậy quy trình tạo lập và kiểm tra bộ chứng từ hàng nhập trong thanh toán quốc tế do ngân hàng thương mại phát hành được thực hiện như thế nào?
Quy trình phát hành L/C tại các ngân hàng thương mại có sự khác biệt, nhưng đều tuân thủ các quy định của UCP 600 và ISBP 681.
Ta có thể tóm tắt bằng sơ đồ quy trình đó như sau:
SƠ ĐỒ 2: QUY TRÌNH THANH TOÁN THƯ TÍN DỤNG HÀNG XUẤT
Trách Nhiệm Tiến Trình Thực Hiện
Thông báo bộ chứng từ về
Từ chối bộ chứng từ kiểm tra Hoàn tất giao dịch
Nguồn: Ngân Hàng Đầu Tư và Phát Triển Việt Nam BIDV
Bước 1: Kiểm Tra: Hầu hết các ngân hàng thương mại đều tiến hành kiểm tra chứng từ tuân thủ UCP 600 và ISBP 681
♣ Về thời gian kiểm tra chứng từ: Đối với các ngân hàng thuộc sở hữu của nhà nước:
Ngân Hàng Đầu Tư và Phát Triển Việt Nam (BIDV) cùng với Ngân Hàng Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn Việt Nam (NHNo&PTNT) quy định thời gian kiểm tra chứng từ theo tiêu chuẩn UCP600 là 5 ngày làm việc ngân hàng.
Ngân Hàng Công Thương Việt Nam (Vietinbank) vẫn duy trì quy định thời gian kiểm tra chứng từ là 7 ngày làm việc, theo quy định của UCP500, do chưa áp dụng bản tập quán mới.
- Đối với các ngân hàng thương mại cổ phần (TMCP):
Ngân Hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam (Vietcombank): thời gian kiểm tra BCT là 5 ngày làm việc ngân hàng
Ngân Hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam (Techcombank): 5 ngày làm việc ngân hàng
Ngân Hàng TMCP Nhà Hà Nội (Habubank) cam kết thanh toán đầy đủ và kịp thời theo các điều khoản của L/C đã mở, với điều kiện các bên liên quan tuân thủ đúng quy định trong L/C Thời gian thanh toán sẽ được thực hiện trong vòng 5 ngày làm việc kể từ khi nhận được BCT từ ngân hàng nước ngoài.
Ngân Hàng Dầu Khí Toàn Cầu (GPbank): 5 ngày làm việc ngân hàng
♣ Về việc phân bố thời gian kiểm tra chứng từ:
Hầu hết các ngân hàng quy định thời gian kiểm tra BCT theo Đ14 UCP600 là 5 ngày làm việc Tuy nhiên, mỗi ngân hàng lại áp dụng thời gian này theo những cách khác nhau trong quy trình của mình.
- Đối với các ngân hàng thuộc sở hữu của nhà nước:
Ngân Hàng Đầu Tư và Phát Triển Việt Nam (BIDV): Thanh toán viên
TTV có tối đa 2 ngày làm việc từ ngày nhận để kiểm tra tính phù hợp của bộ chứng từ (BCT) theo L/C, tuân theo các quy tắc thanh toán trong UCP600 Sau đó, thời gian còn lại sẽ được trình lên cấp thẩm quyền (kiểm soát viên) để kiểm tra lại kết quả và quyết định tính phù hợp hoặc không phù hợp của BCT.
Ngân Hàng Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn Việt Nam (NHNo & PTNT): 3 ngày làm việc. Đối với các ngân hàng TMCP:
Ngân Hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam Techcombank quy định rằng thanh toán viên có thời gian tối đa 2 ngày làm việc kể từ ngày nhận để kiểm tra tính phù hợp của bộ chứng từ (BCT) theo thư tín dụng (L/C), đảm bảo tuân thủ các quy tắc thanh toán được quy định trong UCP600.
Ngân Hàng TMCP Nhà Hà Nội (Habubank) cam kết kiểm tra bộ chứng từ và thông báo tình trạng BCT cho khách hàng trong vòng 2 ngày làm việc sau khi nhận được BCT từ ngân hàng nước ngoài Ngoài ra, Habubank cũng có khả năng trả BCT nhanh theo yêu cầu của khách hàng.
Thời gian 5 ngày làm việc để kiểm tra chứng từ theo UCP600 được các ngân hàng phân bố hợp lý, bao gồm thời gian kiểm tra của thanh toán viên và kiểm soát viên có thẩm quyền Quy định chặt chẽ này giúp ngân hàng giảm thiểu sai sót trong quá trình kiểm tra BCT thanh toán.
♣ Quy định ngày nhận chứng từ:
Một hạn chế của UCP600 là mặc dù quy định thời gian kiểm tra chứng từ là 5 ngày làm việc ngân hàng, nhưng không xác định rõ ngày nhận chứng từ Thời hạn tối đa cho mỗi ngân hàng kiểm tra bộ chứng từ là 5 ngày, nhưng không rõ thời điểm bắt đầu tính từ khi nào Để tránh hiểu lầm và tranh chấp liên quan đến thời gian kiểm tra, một số ngân hàng đã đưa ra quy định cụ thể về vấn đề này.
- Đối với ngân hàng thuộc sở hữu nhà nước:
Ngân Hàng Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn quy định rằng ngày nhận chứng từ sẽ được xác định là ngày mà chi nhánh tiếp nhận chứng từ từ cơ quan chuyển phát.
- Đối với ngân hàng TMCP:
Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam (Techcombank) quy định rằng ngày tiếp nhận chứng từ từ cơ quan chuyển phát sẽ được xem là ngày nhận chứng từ Nếu chứng từ được nhận sau 14h30 hoặc vào ngày thứ 7, ngày nhận sẽ được tính là ngày làm việc tiếp theo.
Bước 2: TTV tiến hành kiểm tra bộ chứng từ đối chiếu với L/C đã phát hành nhằm xác định tình trạng của bộ chứng từ Việc kiểm tra này phải tuân thủ Điều 16 của UCP600, và sẽ có hai trường hợp xảy ra: bộ chứng từ hợp lệ và bộ chứng từ không hợp lệ.
♣ Bộ chứng từ phù hợp:
- Đối với các ngân hàng thuộc sở hữu nhà nước:
Ngân Hàng Đầu Tư và Phát Triển Việt Nam (BIDV): Nếu BCT hợp lệ thì lập thông báo BCT về gửi khách hàng
Ngân Hàng Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn Việt Nam (NHNo &
Trong trường hợp báo cáo tài chính (BCT) phù hợp, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NHNo&PTNT) sẽ lập thông báo BCT theo mẫu và gửi đến khách hàng Tương tự, các ngân hàng thương mại cổ phần cũng thực hiện việc này bằng cách lập thông báo BCT để gửi cho khách hàng khi báo cáo tài chính của họ là phù hợp.
♣ Bộ chứng từ không phù hợp:
-Đối với ngân hàng thuộc sở hữu nhà nước: