Xây dựng thương hiệu website cho các doanh nghiệp bán lẻ trực tuyến trong lĩnh vực điện tử ở Việt Nam trong bối cảnh cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 .Xây dựng thương hiệu website cho các doanh nghiệp bán lẻ trực tuyến trong lĩnh vực điện tử ở Việt Nam trong bối cảnh cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 .Xây dựng thương hiệu website cho các doanh nghiệp bán lẻ trực tuyến trong lĩnh vực điện tử ở Việt Nam trong bối cảnh cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 .Xây dựng thương hiệu website cho các doanh nghiệp bán lẻ trực tuyến trong lĩnh vực điện tử ở Việt Nam trong bối cảnh cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 .Xây dựng thương hiệu website cho các doanh nghiệp bán lẻ trực tuyến trong lĩnh vực điện tử ở Việt Nam trong bối cảnh cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 .
TỔNG QUAN VỀ THƯƠNG HIỆU WEBSITE TRONG LĨNH VỰC BÁN LẺ TRỰC TUYẾN
Lý luận chung về thương hiệu trực tuyến
1.1.1 Khái niệm thương hiệu trực tuyến
Cho tới nay thuật ngữ thương hiệu được rất nhiều học giả nghiên cứu, tuy nhiên, các khái niệm chưa có sự thống nhất
Thương hiệu là khái niệm phản ánh sự nhận diện của người tiêu dùng về sản phẩm thông qua dấu hiệu của nhà sản xuất trên bao bì, khẳng định chất lượng và nguồn gốc hàng hóa Nó thể hiện quyền sở hữu của nhà sản xuất và thường được ủy quyền cho đại diện thương mại chính thức.
Theo Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO), thương hiệu là một dấu hiệu đặc biệt, có thể là vô hình hoặc hữu hình, giúp nhận diện sản phẩm hoặc dịch vụ do cá nhân hoặc tổ chức cung cấp Thương hiệu được coi là một loại tài sản phi vật chất quan trọng.
Theo Philip Kotler, thương hiệu là tên gọi, thuật ngữ, biểu tượng hoặc hình vẽ dùng để xác nhận sản phẩm của người bán và phân biệt với đối thủ cạnh tranh Hiện nay, thương hiệu được hiểu như một tập hợp những liên tưởng trong tâm trí người tiêu dùng, từ đó nâng cao giá trị nhận thức của sản phẩm hoặc dịch vụ.
Những liên kết này phải độc đáo, có sự khác biệt và thật nổi bật, đáng mong muốn
Tại Việt Nam, nhiều người vẫn nhầm lẫn giữa thương hiệu và nhãn hiệu Thương hiệu là yếu tố hữu hình, bao gồm các đặc điểm giúp nhận diện sản phẩm, trong khi nhãn hiệu là yếu tố vật chất cụ thể, có thể phân biệt sản phẩm này với sản phẩm khác.
7 nhãn hiệu là dấu hiệu để phân biệt hàng hóa, dịch vụ với hàng hóa, dịch vụ của chủ thể khác ( Luật sở hữu trí tuệ, 2005)
Thương hiệu trực tuyến, dựa trên khái niệm thương hiệu, vẫn giữ bản chất là tập hợp các dấu hiệu giúp xác định và phân biệt hàng hóa hoặc dịch vụ Nó đại diện cho hình ảnh của sản phẩm hoặc doanh nghiệp trong tâm trí khách hàng.
Thương hiệu trực tuyến là hình ảnh và ấn tượng mà người khác nhận thấy về bạn, công ty hoặc tổ chức của bạn trên internet Nó được thể hiện qua nhiều kênh truyền thông như blog, mạng xã hội, YouTube và các nền tảng trực tuyến khác.
Bảng 1.1 : Bảng phân biệt thương hiệu truyền thống và thương hiệu trực tuyến
Các yếu tố Thương hiệu truyền thống Thương hiệu trực tuyến Các yếu tố thương hiệu
Logo, nhãn hiệu, màu sắc, kiểu dáng
Tivi, đài, báo chí, các pano apphic
Diễn đàn, mạng xã hội, các quảng cáo điện tử, các phương tiện truyền thông khác Thời gian truy cập và bộ lưu trữ
Hạn chế về thời gian và không gian lưu trữ thông tin thương hiệu có thể được khắc phục bằng cách sử dụng các vật dụng chứa thông tin hiệu quả Việc cập nhật thông tin 24/7 và kết nối liên tục qua internet, cùng với việc lưu trữ trên các phương tiện điện tử, sẽ mang lại lợi ích lớn cho các doanh nghiệp Đặc biệt, các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh hàng hóa cũng như dịch vụ truyền thống sẽ được hưởng lợi từ những giải pháp này.
Các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh trực tuyến một phần hoặc toàn phần Đối tượng khách hàng
Khách hàng truyền thống: thông qua cửa hàng, điểm quảng cáo, hội trợ, triểm lãm, v v
Khách hàng sử dụng internet và các phương tiện điện tử
Cơ sở pháp lý cho các lĩnh vực như sở hữu trí tuệ, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, giao dịch điện tử và công nghệ thông tin được quy định rõ ràng trong các bộ luật hiện hành Những luật này đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi và tạo ra môi trường pháp lý ổn định cho các hoạt động thương mại và công nghệ Nguồn: Nguyễn Hồng Quân, 2014, tr20.
1.1.2 Vai trò, đặc điểm và lợi ích của thương hiệu trực tuyến
- Vai trò của thương hiệu trực tuyến:
Thương hiệu trực tuyến đóng vai trò quan trọng đối với cả khách hàng và doanh nghiệp, ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh Đối với khách hàng, thương hiệu không chỉ giúp họ nhận diện sản phẩm mà còn tạo niềm tin và sự trung thành, từ đó nâng cao trải nghiệm mua sắm và quyết định tiêu dùng.
Thương hiệu trực tuyến giúp người tiêu dùng xác định nguồn gốc sản phẩm, tạo niềm tin về chất lượng, giá cả và mẫu mã Việc biết rõ nguồn gốc sản phẩm giảm thiểu rủi ro về thời gian, tiền bạc và vật chất, đồng thời tiết kiệm chi phí tìm kiếm Thương hiệu còn có khả năng thay đổi nhận thức và kinh nghiệm của khách hàng về sản phẩm Nhờ đó, cuộc sống sinh hoạt của người tiêu dùng trở nên thuận tiện, dễ dàng và phong phú hơn.
Thương hiệu trực tuyến là cam kết giữa doanh nghiệp và khách hàng, giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người tiêu dùng Nhờ vào sự bảo hộ từ nhà nước, thương hiệu trực tuyến ngăn chặn tình trạng sản phẩm giả mạo, bảo vệ khách hàng khỏi những hình thức lừa đảo.
Sản phẩm là bất kỳ thứ gì được cung cấp trên thị trường để đáp ứng nhu cầu và mong muốn của khách hàng, trong khi thương hiệu là yếu tố mà khách hàng lựa chọn khi mua sản phẩm Doanh nghiệp tạo ra sản phẩm trong quá trình sản xuất, nhưng thương hiệu trực tuyến là tài sản độc quyền của doanh nghiệp và không thể bị làm nhái bởi các đối thủ cạnh tranh.
Sản phẩm có thể trở nên lỗi thời và bị thay thế, nhưng thương hiệu trực tuyến sẽ tồn tại lâu dài nếu doanh nghiệp phát triển thành công.
Phát triển sản phẩm Quá trình thời gian
Phát triển thương hiệu,thương hiệu trực tuyến( DN phát triển bền vững) Hình 1.1: Quá trình phát triển thương hiệu theo thời gian
Môi trường trực tuyến giúp cho doanh nghiệp khẳng định mình trên thị trường, đồng thời là cơ sở để phát triển doanh nghiệp
Thương hiệu trực tuyến được bảo vệ bởi pháp luật giúp doanh nghiệp bảo vệ quyền lợi và hình ảnh, ngăn chặn hàng giả, hàng nhái Điều này cũng khẳng định chất lượng sản phẩm với khách hàng, tạo ấn tượng sâu sắc và lợi thế cạnh tranh Qua đó, thương hiệu đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển sản phẩm và gia tăng lợi nhuận trong tương lai nhờ vào giá trị gia tăng của hàng hóa dịch vụ.
Thương hiệu trực tuyến giúp doanh nghiệp tiếp cận khách hàng mới, mở rộng thị trường và giảm chi phí cho các hoạt động xúc tiến thương mại cũng như marketing truyền thống.
Lý luận chung về thương hiệu website
1.2.1 Khái niệm về thương hiệu website:
Thương hiệu website đóng vai trò quan trọng trong thương hiệu trực tuyến của doanh nghiệp, hoạt động như một cổng thông tin kết nối trực tuyến Nó không chỉ là địa điểm bán hàng trực tuyến mà còn là nơi tiếp nhận và trao đổi thông tin giữa doanh nghiệp với khách hàng, nhà cung cấp, đối tác và các bên liên quan khác Việc nghiên cứu thương hiệu website giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về giá trị và ảnh hưởng của nó trong môi trường kinh doanh hiện đại.
Thương hiệu web là khả năng nhận diện của website một công ty, giúp khách hàng ghi nhớ và nhận biết sự hiện diện của nó Điều này không chỉ tạo dựng niềm tin mà còn thu hút liên tục khách hàng tiềm năng đến với trang web.
Trong thời đại Internet, số lượng người dùng trực tuyến ngày càng tăng, dẫn đến nhu cầu mua sắm trực tuyến ngày càng phổ biến Việc thiết lập hệ thống kinh doanh trên mạng trở nên quan trọng và cần thiết, đặc biệt đối với các doanh nghiệp trong lĩnh vực bán lẻ điện tử Website hiện nay là công cụ quan trọng giúp các doanh nghiệp kinh doanh trực tuyến thu hút sự quan tâm của khách hàng.
16 giao dịch trên mạng, ngày nay, website được coi là một yếu tố thương hiệu quan trọng trong thương hiệu trực tuyến tổng thể của mỗi doanh nghiệp
1.2.2 Đặc điểm của thương hiệu website:
Có một số đặc điểm cơ bản để có thể nhận diện được một thương hiệu website tốt nhất, sau đây là một số đặc điểm 3
Website là cổng thông tin kết nối quan trọng, giúp khách hàng, đối tác và nhà đầu tư dễ dàng tìm kiếm thông tin và hình ảnh về sản phẩm cũng như doanh nghiệp Đây là nơi lý tưởng để thúc đẩy hợp tác và giao tiếp hiệu quả trong công việc, như các trang web ví dụ như trangvang.vn và timkiemthongtin.vn.
Trong môi trường kinh doanh hiện đại, thông tin về hàng hóa và dịch vụ của doanh nghiệp không chỉ được thể hiện qua cataloge như trước đây, mà còn được trực tiếp hiển thị trên website Điều này giúp khách hàng dễ dàng tiếp cận và nắm bắt thông tin về sản phẩm và dịch vụ mà doanh nghiệp cung cấp.
Hệ thống nhận diện thương hiệu trực tuyến bao gồm nhiều ứng dụng, nhưng tất cả đều hướng đến mục tiêu chung là truyền tải hình ảnh nhất quán của thương hiệu đến khách hàng Sự đồng nhất trong bộ nhận diện thương hiệu không chỉ khẳng định uy tín và cam kết của doanh nghiệp mà còn thể hiện tính chuyên nghiệp trong hoạt động phục vụ Thiết kế thương hiệu website cần sự sáng tạo, nhưng cũng phải tuân thủ quy chuẩn và đảm bảo sự đồng nhất giữa các yếu tố để đạt được mục tiêu lớn của doanh nghiệp.
Với sự phát triển công nghệ hiện nay, website không chỉ đơn thuần cung cấp thông tin mà còn tích hợp các ứng dụng và tương tác với ứng dụng trên điện thoại thông minh Thiết bị di động đã trở thành phương tiện truy cập thông tin chính của người dùng, vì vậy tính năng này không chỉ hữu ích mà còn là yếu tố cần thiết.
3 https://blog.saokim.com.vn/5-dac-diem-chung-cua-bo-nhan-dien-thuong-hieu-chuyen- nghiep/
17 thiết không thể thiếu trong một website Đây là một trong những đặc điểm mới của xu hướng phát triển công nghệ hiện nay.
+ Thể hiện được giá trị cốt lõi, và lời cam kết của doanh nghiệp:
Một thương hiệu website tốt cần thể hiện rõ giá trị cốt lõi và lời cam kết của doanh nghiệp, dựa trên những giá trị này Cam kết phải phản ánh những gì doanh nghiệp làm tốt nhất và đảm bảo thực hiện tốt những cam kết đó Slogan là cách hiệu quả nhất để truyền tải lời cam kết và giá trị, vì đây là điều mà khách hàng nhớ đến nhiều nhất về thương hiệu, bên cạnh tên gọi.
Trong một thị trường cạnh tranh khốc liệt, doanh nghiệp cần xác định và khai thác sự độc đáo của mình để nổi bật giữa các sản phẩm tương tự Việc thể hiện sự khác biệt một cách tinh tế và hiệu quả trên website là yếu tố quan trọng giúp thương hiệu ghi dấu ấn và thu hút khách hàng.
Cửa hàng trực tuyến sẽ mang lại hiệu quả kinh doanh cao hơn khi website bán hàng cung cấp đầy đủ thông tin và hình ảnh sản phẩm mà khách hàng cần Điều này giúp tạo cảm giác như đang mua sắm tại một cửa hàng truyền thống Một website kinh doanh trực tuyến hiện đại được xem như một cửa hàng ảo với sản phẩm thật, cung cấp thông tin chi tiết về sản phẩm và các chức năng hỗ trợ như giỏ hàng, danh sách sản phẩm yêu thích và hỗ trợ thanh toán.
1.2.3 Vai trò, lợi ích, đối tượng của thương hiệu website
- Vai trò của thương hiệu website
Thương hiệu là tài sản vô hình quan trọng đối với doanh nghiệp, đặc biệt là trong kinh doanh trực tuyến Để mở rộng kinh doanh và tiết kiệm chi phí, việc xây dựng một thương hiệu website mạnh mẽ là cần thiết Một thương hiệu website vững chắc không chỉ giúp tăng cường sự nhận diện mà còn tạo niềm tin cho khách hàng.
Thương hiệu website đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của doanh nghiệp kinh doanh trực tuyến, giúp khách hàng dễ dàng nhận diện và cảm thấy yên tâm về chất lượng sản phẩm Thương hiệu không chỉ đơn thuần là tên gọi, hình ảnh hay màu sắc, mà còn là cảm nhận tổng thể của khách hàng về sản phẩm và dịch vụ, bao gồm cả khía cạnh lý tính và cảm tính.
Khác biệt hóa doanh nghiệp của bạn so với đối thủ là rất quan trọng Việc xây dựng một thương hiệu website mạnh mẽ giúp sản phẩm của bạn nổi bật và thu hút khách hàng, khuyến khích họ chọn mua hàng từ trang của bạn thay vì từ đối thủ cạnh tranh.
Thương hiệu website là cầu nối quan trọng giữa doanh nghiệp và cảm xúc khách hàng, giúp xây dựng niềm tin với thị trường mục tiêu và tạo ra lòng trung thành Để đạt được điều này, hãy gắn kết những giá trị cảm xúc vào thương hiệu của bạn và truyền tải chúng một cách hiệu quả khi khách hàng truy cập website.
Một thương hiệu uy tín, bao gồm cả thương hiệu website, sẽ tạo dựng lòng tin cho khách hàng, giúp họ dễ dàng đưa ra quyết định lựa chọn sản phẩm và dịch vụ Những thương hiệu mạnh thường được xem như những "phím tắt" trong quá trình ra quyết định mua hàng của người tiêu dùng, mang lại lợi thế cạnh tranh rõ rệt.
Xây dựng thương hiệu Website
1.3.1 Khái niệm về xây dựng thương hiệu website cho các doanh nghiệp bán lẻ trực tuyến
Trước khi thảo luận về xây dựng thương hiệu website, điều quan trọng là phải hiểu khái niệm tài sản thương hiệu, một yếu tố then chốt trong quản trị thương hiệu.
Tài sản thương hiệu (brand equity) là giá trị gia tăng mà thương hiệu mang lại cho sản phẩm, như được định nghĩa bởi Farquhar (1989) Nhiều học giả đã đưa ra các cách hiểu khác nhau về thuật ngữ này, nhưng hầu hết đều đồng thuận với khái niệm cơ bản của nó.
Farquhar, tài sản ở đây chính là phần giá trị gia tăng của thương hiệu cho sản phẩm
Tài sản thương hiệu đóng vai trò quan trọng trong việc khách hàng lựa chọn sản phẩm, vượt qua các tính năng của nó Điều này dẫn đến việc khách hàng có xu hướng sẵn lòng chi trả nhiều hơn cho sản phẩm mang thương hiệu đó.
Theo quan điểm doanh nghiệp, tài sản thương hiệu cần được đánh giá bằng giá trị tài chính, nhưng hiện vẫn chưa có sự thống nhất về phương pháp và chỉ tiêu để định lượng giá trị thương hiệu (Keller, 2003) Nghiên cứu này tập trung vào các yếu tố cần thiết để xây dựng thương hiệu mạnh, đặc biệt trong môi trường kinh doanh trực tuyến Một số thành phần của thương hiệu được liệt kê trong bảng 1.2, trong đó sự trung thành của khách hàng được coi là yếu tố quan trọng nhất để gia tăng giá trị sản phẩm trong bối cảnh Internet.
Theo nghiên cứu của (1999, 2001), thương hiệu ảo được hình thành từ ba yếu tố chính: sức hấp dẫn tổng thể của thiết kế website, chất lượng trình bày cao, và khả năng chia sẻ các trang web với người khác.
Bảng 1.2: Định nghĩa và các thành phần của tài sản thương hiệu
Khái niệm Các Thành Phần Tài liệu tham khảo Giá trị gia tăng mà thương hiệu đem lại cho sản phẩm
- Đánh giá thương hiệu tốt - Thái độ thương hiệu có thể tiếp cận - Hình ảnh thương hiệu nhất quán
Tài sản thương hiệu, bao gồm tên và biểu tượng, có tác động trực tiếp đến giá trị mà sản phẩm hoặc dịch vụ mang lại cho công ty và khách hàng Những yếu tố này có thể làm tăng hoặc giảm giá trị thương hiệu trong mắt người tiêu dùng.
- Nhận thức về thương hiệu - Lòng trung thành của thương hiệu - Chất lượng cảm nhận - Hiệp hội thương hiệu
"Hiệu quả khác biệt của thương hiệu đối với phản ứng của người tiêu dùng với việc tiếp thị thương hiệu"
- Nhận thức về thương hiệu -Hình ảnh thương hiệu
"Danh tiếng hay thiện chí được đại diện bởi thương hiệu hơn là tên của thương hiệu đó”
- Nhận thức về thương hiệu - Thái độ thương hiệu - Mua thương hiệu - Ý định
Nguồn : Tác giả tổng hợp, năm 2018
Ilfeld và Winer (2002) chỉ ra rằng tài sản thương hiệu website được xác định bởi nhận diện trang web, chất lượng trang, lòng trung thành và thông tin công bố trên thị trường chứng khoán Trong khi đó, nghiên cứu của Christodoulides và cộng sự (2004) đã giới thiệu khái niệm "tài sản thương hiệu bán lẻ trực tuyến", nhấn mạnh rằng đây là tài sản mà người bán lẻ sử dụng để tận dụng các đặc điểm độc đáo của Internet trong kinh doanh trực tuyến.
Na và Marshall (2005) xác định "tài sản thương hiệu web" thông qua sự hài lòng và mong muốn truy cập trang web Theo Simeon (1999, 2001), việc xây dựng thương hiệu là một trong hai kết quả chiến lược quan trọng của các trang web Hầu hết các trang web Việt Nam hiện nay chủ yếu mang tính thông tin (Luc, 2005), do đó, việc xây dựng thương hiệu trang web là cần thiết cho hoạt động kinh doanh, đặc biệt là trong việc bán hàng qua các cửa hàng vật lý Dựa trên khái niệm thương hiệu ảo của Simeon, chúng ta có thể xác định thương hiệu một cách hiệu quả hơn trong bối cảnh Việt Nam hiện tại.
Web là khả năng nhận diện của một trang web doanh nghiệp, giúp thiết lập sự hiện diện trong tâm trí khách hàng và thu hút nhiều khách hàng tiềm năng đến với trang web.
Xây dựng thương hiệu website là một quá trình quan trọng nhằm tăng cường sự công nhận và nhận diện trong tâm trí khách hàng, đồng thời tạo ra sự trung thành từ phía khách hàng đối với thương hiệu.
1.3.2.Nhân tố ảnh hưởng đến xây dựng thương hiệu
Với sự phát triển của Web và thương mại điện tử, các nhà quản lý tiếp thị đang trải qua một cuộc cách mạng lớn Mặc dù Internet mang lại tiềm năng kinh doanh to lớn, nhưng nhiều công ty chỉ đạt được thành công hạn chế khi kết nối qua mạng (Diorio, 2002) Nhiều nghiên cứu đã tập trung vào việc phân tích ảnh hưởng của các yếu tố khác nhau đến hiệu suất và thành công của doanh nghiệp.
Trong bối cảnh kinh doanh điện tử, việc đánh giá hiệu quả của một website và tiềm năng xây dựng thương hiệu vẫn chưa có tiêu chuẩn rõ ràng trong ngành Ngoài ra, các nghiên cứu thường sử dụng nhiều thuật ngữ khác nhau để mô tả các khía cạnh liên quan đến hiệu suất của website.
30 cứu khác nhau Trong số những nghiên cứu, nghiên cứu của (Simeon ,1999,
2001) dường như phù hợp nhất với trang web của các nhà bán lẻ trực tuyến Việt Nam
Nghiên cứu của ông tập trung vào các công ty sử dụng Internet để quảng bá thương hiệu của họ Một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng việc áp dụng các chiến lược trực tuyến có thể nâng cao hiệu quả marketing và tăng cường sự hiện diện thương hiệu trên mạng.
Marshall, 2005) cũng quan tâm đến việc xây dựng thương hiệu trên Internet Các nghiên cứu còn lại (Chirstodoubides et al, 2004, Wolfinbarger và Gilly, 2003,
Nghiên cứu của Parasuraman (2005) tập trung vào các trang web bán lẻ trực tuyến tại các nước phát triển, nhằm xem xét tương lai của kinh doanh điện tử ở Việt Nam Bên cạnh đó, nghiên cứu của Simeon là một đóng góp quan trọng trong việc áp dụng thương hiệu ảo Lục Thị Thu Hường (2007) đã đề xuất một công thức tổng hợp để đánh giá chiến lược trong lĩnh vực này.
Mô hình AIPDB là một khái niệm quan trọng trong phát triển website thương mại, phản ánh bốn yếu tố chiến lược: Thu hút, Thông tin, Định vị và Cung cấp Nghiên cứu cho thấy các trang web thành công thường thực hiện một hoặc nhiều chức năng này để tối ưu hóa tiềm năng chiến lược Tác giả đã kiểm tra mô hình này trong lĩnh vực ngân hàng và phần mềm, chứng minh tính hiệu quả của nó trong việc nâng cao hiệu suất trực tuyến.
Tình hình bán lẻ trực tuyến đối với mặt hàng điện tử tại Việt Nam
Trong những năm gần đây, Việt Nam đã nâng cao chỉ số bán lẻ nhờ vào các luật đầu tư thông thoáng, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà bán lẻ nước ngoài Cụ thể, chính phủ cho phép 100% quyền sở hữu cho các nhà bán lẻ nước ngoài, làm tăng sức hấp dẫn của thị trường bán lẻ Việt Nam.
2015 ( trên thực tế từ ngày 1/1/2009 Việt Nam đã cho phép thành lập doanh nghiệp
Thị trường bán lẻ Việt Nam đang thu hút 100% vốn nước ngoài nhờ vào các chính sách ưu đãi, với doanh thu năm 2015 đạt 154,7 nghìn tỷ đồng, tăng 22,6% so với năm trước Trong đó, mặt hàng điện thoại di động dẫn đầu với doanh thu 65,7 nghìn tỷ đồng, chiếm trên 40% tổng doanh thu bán lẻ hàng điện tử và có tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ hơn 30% so với các mặt hàng khác.
Theo Tổng cục Thống kê, doanh thu bán lẻ hàng hóa năm 2016 ước đạt 2.670.500 tỉ đồng (khoảng 118 tỉ USD), tăng 10,2% so với năm trước, được đánh giá là cao so với nhiều thị trường Tuy nhiên, con số này vẫn còn khiêm tốn khi bán lẻ trực tuyến đang trở thành xu thế chủ đạo toàn cầu, nhờ vào sự phát triển của thương mại điện tử, internet và các thiết bị kỹ thuật số di động.
Năm 2016, khảo sát về nhân sự chỉ tập trung vào nguồn nhân lực phục vụ cho hoạt động bán lẻ trực tuyến Đến năm 2017, có 30% doanh nghiệp cho biết họ có cán bộ chuyên trách về thương mại điện tử, tỷ lệ này giảm nhẹ so với năm trước đó.
Nhóm doanh nghiệp lớn có tỷ lệ lao động chuyên trách về thương mại điện tử cao hơn nhiều so với nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ
4 http://baocongthuong.com.vn/thi-truong-ban-le-dien-tu-tang-truong-manh-me.html
Biểu đồ 2.1: Tỷ lệ doanh nghiệp có lao động chuyên trách CNTT – TMĐT
Tỷ lệ doanh nghiệp có lao động chuyên trách CNTT – TMĐT
Nguồn: Thương mại điện tử Việt Nam 2017, VECITA, tr41
Khảo sát cho thấy tỷ lệ nguồn nhân lực phục vụ bán lẻ trực tuyến của các doanh nghiệp vừa và nhỏ đang phát triển mạnh mẽ hơn so với các doanh nghiệp lớn, với mức tăng từ 32% lên 68% Điều này cho thấy sự gia tăng trong việc áp dụng kinh doanh qua website của các doanh nghiệp vừa và nhỏ, thể hiện rõ trong biểu đồ 2.2.
Biểu đồ 2.2: Lao động chuyên trách về thương mại điện tử theo quy mô
Doanh nghiệp vừa và nhỏ Doanh nghiệp lớn
Nguồn: Chỉ số thương mại điện tử Việt Nam 2017, VECOM, tr40
Về cơ sở hạ tầng đầu tư cho hoạt động kinh doanh bán lẻ theo số liệu:
Tỷ lệ doanh nghiệp tại các tỉnh đã tăng lên so với các năm trước, với 95% doanh nghiệp được trang bị máy tính PC và laptop, mặc dù con số này giảm so với năm trước Tuy nhiên, tỷ lệ doanh nghiệp sở hữu thiết bị di động như điện thoại vẫn đang được cải thiện.
41 thông minh/máy tính bảng) hầu như không đổi và chiếm tới 61%
Biểu đồ 2.3: Tỉ lệ trang bị trang thiết bị điện tử
Máy tính để bàn/ Máy tính xách tay Thiết bị di động Khác
Nguồn: Thương mại điện tử Việt Nam 2017, VECITA, tr39
Về cơ cấu đầu tư cho hạ tầng công nghệ thông tin của doanh nghiệp
Biểu đồ 2.4: Tỷ lệ đầu tư cho hạ tầng công nghệ thông tin
Phần cứng Phần mềm Nhân sự, đào tạo Khác
Nguồn: Thương mại điện tử Việt Nam 2017, VECOM, tr40
Năm 2017, ngành bán lẻ Việt Nam nổi bật với sự ổn định và bền vững, thu hút đầu tư từ nhiều doanh nghiệp nước ngoài nhờ vào dân số đông, kinh tế phát triển và sức chi tiêu mạnh mẽ Tuy nhiên, sự cạnh tranh ngày càng gay gắt yêu cầu các doanh nghiệp nội địa phải phát triển những chiến lược mới nhằm duy trì thị phần và nâng cao uy tín trước những đối thủ nước ngoài có lợi thế vượt trội về vốn và công nghệ.
42 kinh nghiệm, nhân sự Trong năm 2017 theo kết quả nghiên cứu ngành bán lẻ trực tuyến hàng điện tử đã tìm ra được 10 nhà bán lẻ uy tín nhất
Bảng 2.1: Top 10 nhà bán lẻ uy tín năm 2017
STT TÊN CÔNG TY WEBSITE
1 CÔNG TY CP ĐẦU TƯ THẾ GIỚI DI ĐỘNG Thegioididong.com 2 CÔNG TY CP VÀNG BẠC ĐÁ QUÍ
3 CÔNG TY TNHH MTV VÀNG BẠC ĐÁ QUÍ
4 CÔNG TY CP THƯƠNG MẠI
5 CÔNG TY CP BÁN LẺ KỸ THUẬT SỐ
6 CÔNG TY CP PICO Pico.vn 7 CÔNG TY CP SẢN XUẤT THƯƠNG MẠI
XUẤT NHẬP KHẨU VIỄN THÔNG A
8 CÔNG TY CP TẬP ĐOÀN VÀNG BẠC ĐÁ
9 CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI VHC(HC) Hc.com.vn 10 CÔNG TY TNHH CAO PHONG
Theo khảo sát người tiêu dùng, năm nhà bán lẻ hàng lâu bền hàng đầu trong ngành điện máy và điện tử nhận được sự quan tâm lớn từ khách hàng.
Hình 2.1: kết quả khảo sát người tiêu dùng 2017
Theo Vecom, thương mại điện tử Việt Nam đã tăng trưởng trên 25% vào năm 2017 và dự báo sẽ duy trì tốc độ này trong giai đoạn 2018-2020.
Tình hình xây dựng thương hiệu website của các doanh nghiệp bán lẻ hàng điện tử trực tuyến của Việt Nam
Trong ngành bán lẻ hàng điện tử trực tuyến tại Việt Nam hiện nay, có nhiều đơn vị hoạt động, nhưng tác giả đã chọn ba đơn vị tiêu biểu: Thế Giới Di Động, Điện Máy Xanh và FPT Shop.
Di Động, FPT Shop và Nguyễn Kim là ba doanh nghiệp hàng đầu trong ngành hàng điện tử điện máy tại Việt Nam, mỗi đơn vị sở hữu mô hình thương hiệu và chiến lược sản phẩm riêng biệt Việc nghiên cứu các thương hiệu này giúp hiểu rõ hơn về thị phần và xu hướng trong lĩnh vực bán lẻ điện tử trực tuyến của đất nước.
2.2.1 Tình hình xây dựng thương hiệu website của thế giới di động
2.2.1.1 Quá trình hình thành thương hiệu website thegioididong.com
Công ty TNHH Thế Giới Di Động, được thành lập vào tháng 03/2004 bởi 5 thành viên sáng lập, chuyên mua bán và sửa chữa thiết bị di động cùng các sản phẩm kỹ thuật số Với giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, công ty đã áp dụng chiến lược phát triển kết hợp giữa dịch vụ kinh doanh trực tuyến và trực tiếp Ngày đầu, Thế Giới Di Động khởi đầu với mô hình thương mại điện tử đơn giản, bao gồm một website giới thiệu sản phẩm và cửa hàng tại 89A Nguyễn Đình Chiểu, Thành phố Hồ Chí Minh.
Bằng những trải nghiệm về thị trường điện thoại di động từ những năm
Vào năm 1990, công ty bắt đầu nghiên cứu tập quán và thói quen tiêu dùng của người Việt Nam Đến tháng 12 năm 2006, công ty mở rộng thị trường mục tiêu bằng cách tham gia vào thị trường bán lẻ laptop, khai trương showroom tại 182 Nguyễn Thị Minh Khai, Quận 3, TP Hồ Chí Minh, và mở thêm chi nhánh tại Hà Nội và Đà Nẵng.
Năm 2007, Quỹ Mekong Capital đã đầu tư 4.5 triệu USD vào công ty TNHH Thế Giới Di Động, đồng thời chuyển đổi hình thức công ty sang cổ phần và mở thêm từ 5 đến 15 cửa hàng bán lẻ Nhờ vào khoản vốn này, Thế Giới Di Động đã phát triển mảng bán hàng online, đạt doanh thu trên 2 triệu USD mỗi tháng Đến cuối năm 2008, hệ thống bán hàng của công ty đã mở rộng lên 41 siêu thị tại 16 tỉnh thành, nâng doanh số lên 100.000 máy/tháng và đạt doanh thu 12 triệu USD/tháng, chiếm 10-12% thị phần bán lẻ thiết bị di động tại Việt Nam.
Năm 2010, công ty cổ phần đầu tư Thế Giới Di Động đã mở rộng kinh doanh sang lĩnh vực điện máy, đánh dấu sự ra đời của chuỗi cửa hàng điện máy và website dienmay.com, bên cạnh sự phát triển mạnh mẽ của chuỗi cửa hàng bán lẻ điện thoại và thiết bị di động.
Và sự tăng trưởng đến năm 2015 dienmay.com được chuyển thành hệ thống siêu thị điện máy xanh với 400 siêu thị tại 63 tỉnh thành
2.2.1.2 Cấu trúc thương hiệu website thegioididong.com:
Cấu trúc thương hiệu của website thegioididong.com phản ánh sự phát triển bền vững của thương hiệu Thegioididong trong nhiều năm Website này không chỉ khẳng định vị thế của công ty cổ phần đầu tư Thế Giới Di Động trên thị trường trực tuyến, mà còn giúp mở rộng thị phần và nâng cao giá trị thương hiệu.
Cấu trúc thương hiệu của thegioididong được phân chia thành 4 phần, mỗi phần đảm nhận một nhiệm vụ riêng, góp phần quan trọng trong việc xây dựng thương hiệu cho website thegioididong.com.
Tạo hình ảnh, thu hút khách hàng:
▪ Thiết kế o Thanh toán o Hỗ trợ
Khẳng định thương hiệu Điều phối:
Hình 2.2.: Cấu trúc thương hiệu website thegioididong
Tạo ấn tượng hình ảnh và thu hút khách hàng là bước đầu tiên quan trọng giúp ghi dấu thương hiệu công ty trong tâm trí khách hàng.
Logo của Thế Giới Di Động với nền vàng và hình người màu đen mang thông điệp “chúng tôi sống vì niềm vui phục vụ”, thể hiện cam kết cung cấp dịch vụ đẳng cấp 5 sao và sự thuận tiện tối đa cho khách hàng Cả website và các cửa hàng của Thế Giới Di Động đều sử dụng ba màu chủ đạo: vàng, đen và xanh, nhằm tạo sự nhận diện thương hiệu mạnh mẽ.
Màu sắc không chỉ thể hiện cá tính và đặc trưng của doanh nghiệp mà còn tạo ấn tượng thân thiện cho khách hàng khi lần đầu truy cập vào thegioididong Thông tin về sản phẩm, thiết kế và bố trí trên website được sắp xếp gọn gàng và rõ ràng, giúp khách hàng dễ dàng tìm thấy thông tin sản phẩm chỉ với một cú nhấp chuột vào hình ảnh sản phẩm mà họ muốn mua.
Website của Thế Giới Di Động tích hợp nhiều chức năng tiện ích, giúp khách hàng dễ dàng tìm kiếm sản phẩm và các phụ kiện liên quan Dưới mỗi sản phẩm, khách hàng có thể bình phẩm về chất lượng hàng hóa và dịch vụ, tạo sự phản hồi trực tiếp đến công ty Đơn hàng được xử lý nhanh chóng nhờ vào hệ thống hỗ trợ khách hàng 24/24 và chức năng tìm kiếm sản phẩm tiện lợi, giúp tiết kiệm thời gian Hơn nữa, việc thanh toán qua thẻ cũng mang lại sự thuận tiện tối đa cho khách hàng.
Sau khi xác nhận đơn hàng và thanh toán của khách hàng, việc vận chuyển và bảo hành sẽ được tiến hành ngay lập tức Website thegioididong đã tích hợp phần "thanh toán trả góp", giúp mở rộng kinh doanh và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng.
▪ Khẳng định thương hiêu, định vị
Trong quá trình xây dựng thương hiệu, Thế Giới Di Động triển khai các chương trình kích cầu và quảng bá hình ảnh thương hiệu, đồng thời tăng cường quảng cáo trực tuyến qua SEO trên công cụ tìm kiếm Google.com, từ đó nâng cao sự hiện diện của thương hiệu trên mạng.
2.2.1.3 Nội dung và quy trình xây dựng thương hiệu thegioididong.com
Qui trình xây dựng thương hiệu website thegioididong.com gồm các phần sau:
▪ Định hướng mục tiêu, lập kế hoach xây dựng website thegioididong.com
Ra đời vào năm 2008, thegioididong.com hướng đến việc trở thành thư viện điện tử cung cấp thông tin và hình ảnh về sản phẩm điện thoại chính hãng tại Việt Nam Website không chỉ giúp khách hàng dễ dàng đặt hàng mà còn đánh dấu một bước đột phá trong lĩnh vực thương mại điện tử, khi mà khái niệm này còn mới mẻ tại Việt Nam Với sự đầu tư bài bản ngay từ đầu, thegioididong.com đã nhanh chóng trở thành một trong những trang web thương mại điện tử hàng đầu.
47 hoạt động tốt với gần 300.000 lượt/ngày và được xếp hạng thứ 58 tại Việt Nam( Theo Alexa phân tích)
Thị trường mà website hướng tới là những người dân lao động với số tiền không nhiều nhưng vẫn có thể sở hữu một chiếc điện thoại.(xem hình
Hành vi của khách hàng đối với thương hiệu website của các doanh nghiệp bán lẻ trong lĩnh vực điện tử
nghiệp bán lẻ trong lĩnh vực điện tử
2.3.1 Giải thích thiết kế nghiên cứu
Mục tiêu của phân tích này là xây dựng các yếu tố ảnh hưởng đến tiềm năng phát triển thương hiệu web cho các doanh nghiệp bán lẻ trong lĩnh vực điện tử Bài viết sẽ xác định tổng thể, mẫu, xây dựng bảng điều tra, phương pháp lấy mẫu và nghiên cứu để đạt được kết quả chính xác và hiệu quả.
Nghiên cứu này dựa trên mô hình AIPDB của Simeon (1999) và kết quả từ các tác giả trước đó, nhằm khám phá thực trạng xây dựng thương hiệu cho các website doanh nghiệp bán lẻ trong lĩnh vực điện tử tại Việt Nam Luận văn tập trung vào các yếu tố hoạt động marketing ảnh hưởng đến tiềm năng xây dựng thương hiệu, đặc biệt là mối liên hệ giữa sự hài lòng của khách hàng và website của doanh nghiệp.
Mô hình này nghiên cứu bảy yếu tố ảnh hưởng đến đô la, bao gồm: (1) Công cụ hỗ trợ (trực tuyến và ngoại tuyến), (2) Chất lượng thông tin, (3) Điều hướng, (4) Tốc độ, (5) Giao diện, (6) Bảo mật, và (7) Cộng đồng.
Hinh 2.9: Mô hinh nghiên cưu môi quan hê giưa hoat đông marketing web vơi tiêm năng xây dưng thương hiêu web
Nguồn: Lục Thị Thu Hường , 2007
Cac môi quan hê đươc nghiên cưu dươi 7 gia thuyêt sau:
H1 Co môi quan hê đông biên giưa công cu hô trơ va tiêm năng xây dưng thương hiêu web
H2 Co môi quan hê đông biên giưa chât lương thông tin va tiêm năng xây dưng thương hiêu web
H3 Co môi quan hê đông biên giưa điêu hương va tiêm năng xây dưng thương hiêu web
H4 Co môi quan hê đông biên giưa giao diên va tiêm năng xây dưng thương hiêu web
H5 Co môi quan hê đông biên giưa tôc đô va tiêm năng xây dưng thương hiêu web
H6 Co môi quan hê đông biên giưa bao mât va tiêm năng xây dưng thương hiêu web
H7 Co môi quan hê đông biên giưa công đông va tiêm năng xây dưng thương hiêu web