CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC BÁN TRÚ TRUNG HỌC CƠ SỞ
Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Trong quản lý giáo dục hiện nay, công tác chủ nhiệm lớp đóng vai trò quan trọng bên cạnh việc quản lý dạy học Điều này giúp các nhà trường đạt được mục tiêu giáo dục toàn diện và nâng cao chất lượng dạy và học, từ đó đào tạo và bồi dưỡng nguồn nhân lực, nhân tài cho đất nước.
Tại Việt Nam, đã có nhiều nghiên cứu quan trọng về trường học, tập trung vào lý luận và các hoạt động giáo dục Trong số đó, các đề tài của các nhà khoa học, giáo sư và tiến sĩ như Nguyễn Văn đóng góp đáng kể vào lĩnh vực này.
Lê đã công bố nhiều công trình nghiên cứu quan trọng về quản lý nhà trường, bao gồm "Khoa học quản lý nhà trường" (NXB Thành phố Hồ Chí Minh, 1984) và "Khoa học tổ chức và quản lý một số vấn đề lý luận và thực tiễn" (NXB Thống kê Hà Nội, 1999) Những nghiên cứu này đóng góp đáng kể vào lĩnh vực tổ chức và quản lý giáo dục.
Nhật Thăng (NXB ĐHQG Hà Nội, 2000) với công trình nghiên cứu “Phương pháp công tác của giáo viên chủ nhiệm trường THPT”; GS.TS Thái Văn
Thành (NXB Đại học Huế, 2007) với công trình nghiên cứu “Quản lý giáo dục và quản lý nhà trường”; GS.TS Nguyễn Ngọc Hợi, GS.TS Phạm Minh
Hùng, GS.TS Thái Văn Thành (Tạp chí Giáo dục, số 43 tháng 11/2002) đã đề cập đến công tác chủ nhiệm lớp và những nghiên cứu liên quan Các công trình như luận văn Thạc sĩ của Nguyễn Khắc Hiền (ĐHSP Hà Nội, 2005) trình bày “Một số biện pháp quản lý hoạt động chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên” và luận án Tiến sĩ của Nguyễn Thị cũng nêu rõ “Một số biện pháp tăng cường quản lý của Hiệu trưởng đối với công tác chủ nhiệm lớp trong các trường THPT tỉnh Bắc Ninh”.
Trong hội thảo về công tác chủ nhiệm lớp ở trường phổ thông do Bộ GD & ĐT tổ chức vào tháng 8/2010, nhiều nhà khoa học và quản lý giáo dục đã tham gia với các bài viết giá trị Dung (Viện khoa học giáo dục, 2008) đã nhấn mạnh tầm quan trọng của trí tuệ xúc cảm ở giáo viên chủ nhiệm lớp THCS Các tham luận tiêu biểu như của GS TS Bùi Văn Quân với đề tài “Nâng cao chất lượng công tác giáo viên chủ nhiệm lớp đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông” và GS TS Hà Nhật Thăng với “Một vài điểm mới trong công tác chủ nhiệm lớp ở trường phổ thông” đã nhận được sự đánh giá cao từ cộng đồng giáo dục.
PGS.TS Đặng Quốc Bảo đã trình bày về phương hướng nâng cao năng lực giáo dục cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường phổ thông, nhấn mạnh tầm quan trọng của vai trò giáo viên chủ nhiệm trong việc phát triển học sinh Ông cũng đưa ra những quan niệm và kiến giải liên quan đến chức năng và nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm, nhằm cải thiện chất lượng giáo dục tại các trường phổ thông.
GS.TS Mạc Văn Trang nhấn mạnh tầm quan trọng của giáo viên chủ nhiệm trong việc định hình sứ mệnh và vai trò của họ Đồng thời, GS.TS Nguyễn Văn Khôi trình bày tham luận về việc nâng cao năng lực làm công tác chủ nhiệm cho giáo viên, nhằm cải thiện hiệu quả giáo dục Hoàng Thị Nga cũng có bài viết quan trọng về vai trò của giáo viên chủ nhiệm trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh Những ý kiến này được trích từ Kỷ yếu hội thảo của Bộ Giáo dục & Đào tạo vào tháng 8/2010.
Nghiên cứu về quản lý công tác chủ nhiệm lớp tại các trường PTDT Bán trú THCS huyện Quan Sơn hiện còn hạn chế, trong khi xã hội đang phát triển nhanh chóng, ảnh hưởng tiêu cực đến sự hình thành và phát triển nhân cách học sinh Vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp là rất quan trọng, cần có giải pháp giáo dục toàn diện để hỗ trợ học sinh Do đó, việc nghiên cứu quản lý công tác chủ nhiệm lớp không chỉ có ý nghĩa lý luận mà còn thực tiễn, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo tại địa phương.
Một số khái niệm cơ bản
1.2.1 Chủ nhiệm lớp và công tác chủ nhiệm lớp a Người giáo viên chủ nhiệm lớp
Trong hệ thống giáo dục trung học cơ sở, lớp học là đơn vị cơ bản để tổ chức giảng dạy và giáo dục học sinh Comexki đã đề xuất hình thức tổ chức giáo dục theo lớp từ thế kỷ XVI Để quản lý học sinh, nhà trường cử giáo viên có kinh nghiệm và uy tín làm giáo viên chủ nhiệm, được Hiệu trưởng và hội đồng giáo dục lựa chọn Việc này nhằm thực hiện các mục tiêu giáo dục một cách hiệu quả.
Nhƣ vậy, khi nói đến công tác chủ nhiệm là đề cập đến vị trí, vai trò nhiệm vụ và chức năng của người GVCN lớp
GVCN có vị trí, vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển các học sinh của lớp chủ nhiệm, bởi vì:
GVCN là thành viên quan trọng trong hội đồng sư phạm, đại diện cho hiệu trưởng, hội đồng và cha mẹ học sinh, có trách nhiệm quản lý chất lượng học sinh lớp mình Họ tổ chức lớp học và thực hiện các kế hoạch, chủ trương của nhà trường.
GVCN không chỉ là người lãnh đạo mà còn là nhà giáo dục gần gũi với học sinh, có trách nhiệm tổ chức và kiểm tra mọi hoạt động của lớp học dựa trên sự tự giác của từng học sinh và sự hỗ trợ từ đội ngũ cán bộ lớp Để phát triển nhân cách học sinh, việc xây dựng mối quan hệ với các tổ chức trong và ngoài nhà trường là rất quan trọng, vì những tổ chức này đóng vai trò cầu nối giữa nhà trường, gia đình và xã hội.
Giáo viên chủ nhiệm (GVCN) đóng vai trò quan trọng trong việc lãnh đạo, tổ chức và quản lý lớp học Họ không chỉ là đại diện cho hiệu trưởng và hội đồng nhà trường trong việc thực hiện các kế hoạch chung, mà còn là người lãnh đạo có tầm nhìn cho sự phát triển của học sinh GVCN cần hài hòa giữa các chức năng này để xây dựng một tập thể lớp thân thiện và mạnh mẽ, từ đó tạo ra môi trường học tập tích cực cho học sinh.
Để hoàn thành mục tiêu giáo dục và các nhiệm vụ theo quy định của điều lệ trường trung học phổ thông của Bộ GD & ĐT, giáo viên chủ nhiệm (GVCN) cần thực hiện đầy đủ các nội dung công việc được giao.
Để thúc đẩy sự tiến bộ của cả lớp, giáo viên cần tìm hiểu và nắm vững học sinh trong lớp về mọi mặt Việc này giúp tổ chức giáo dục một cách sát với đối tượng, từ đó áp dụng các biện pháp phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả học tập.
Công tác phối hợp giữa gia đình học sinh và giáo viên là rất quan trọng, bao gồm việc chủ động liên hệ với các giáo viên bộ môn, giáo viên Đoàn - Đội và các tổ chức liên quan Điều này giúp nâng cao hiệu quả giảng dạy và giáo dục cho học sinh trong lớp.
Cuối học kỳ, việc đánh giá đạo đức và rèn luyện học tập của học sinh là rất quan trọng để đề xuất thi đua khen thưởng hoặc kỷ luật Cần xác định rõ học sinh nào lên lớp hoặc ở lại lớp, đồng thời có kế hoạch kiểm tra lại và rèn luyện thêm trong hè Trước khi nghỉ hè, giáo viên cũng cần hoàn thành hồ sơ sổ điểm và học bạ cho học sinh để đảm bảo tính chính xác và đầy đủ.
Báo cáo định kỳ và đột xuất với Ban giám hiệu về tình hình lớp học là nhiệm vụ quan trọng của GVCN Để đạt được mục tiêu giáo dục trong công tác chủ nhiệm, GVCN cần thực hiện các công việc cần thiết và phù hợp.
- Nội dung công tác của GVCN khá đa dạng:
Tuyên truyền đường lối của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước về giáo dục là rất quan trọng, đặc biệt trong việc nắm vững mục tiêu, nguyên lý giáo dục và quy chế của trường phổ thông dân tộc bán trú trung học cơ sở Cần phải hiểu rõ kế hoạch giáo dục của từng bậc học, khối lớp trong năm học và từng kỳ học, từ đó tổ chức các chương trình hoạt động của nhà trường nhằm vận dụng hiệu quả trong việc giáo dục học sinh.
+ GVCN thu thập thông tin về hồ sơ học sinh lớp chủ nhiệm để xử lí và xây dựng kế hoạch phát triển tập thể lớp
+ Lập kế hoạch giáo dục ngắn hạn, dài hạn có hiệu quả các mục tiêu giáo dục các chủ trương nhiệm vụ năm học mà nhà trường giao cho
Để xây dựng một tập thể học sinh lớp chủ nhiệm phát triển toàn diện, giáo viên chủ nhiệm cần tập trung vào việc phát triển từng học sinh cũng như toàn bộ lớp Mục tiêu là nâng cao chất lượng và sự phát triển của tập thể lớp, giúp các em không chỉ học tập tốt mà còn phát triển các kỹ năng xã hội và tinh thần đoàn kết.
+ Tổ chức các hoạt động giáo dục phù hợp với hình thức đa dạng về mục tiêu giáo dục
+ Đánh giá quá trình tu dƣỡng, kết quả học tập các mặt giáo dục về sự tiến bộ của học sinh
+ Phối hợp kết hợp với các nhà giáo dục trong và ngoài nhà trường tổ chức xây dựng môi trường giáo dục và đánh giá học sinh
+ Cập nhật hồ sơ công tác GVCN và hồ sơ học sinh
Quản lý có nhiều quan điểm khác nhau:
Theo triết học, quản lý cần thống nhất giữa yếu tố chủ quan và khách quan để đạt được mục tiêu, coi đây là một quá trình liên kết chặt chẽ.
Theo F Taylor, quản lý là quá trình cải thiện mối quan hệ giữa con người và máy móc, đồng thời là nghệ thuật xác định rõ ràng những gì cần thực hiện và cách thức thực hiện một cách hiệu quả nhất Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc áp dụng phương pháp tốt nhất để đạt được hiệu quả tối ưu trong quản lý.
Theo quan điểm chính trị - xã hội học, sự kết hợp giữa quản lý, tri thức và lao động là yếu tố phát triển tất yếu Để đạt được điều này, cần thiết phải có một cơ chế vận hành hợp lý trong quản lý Nếu cơ chế này đúng đắn và hiệu quả, xã hội sẽ phát triển mạnh mẽ; ngược lại, nếu cơ chế không hợp lệ, sự phát triển sẽ bị chậm lại hoặc gặp rối ren.
Quản lý, theo C Mác, là một chức năng thiết yếu phát sinh từ sự xã hội hóa lao động, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của xã hội Con người cần sự quản lý để điều phối hoạt động của mình, vì mọi lao động xã hội, dù trực tiếp hay chung, đều cần có sự chỉ đạo để điều hòa các hoạt động cá nhân và thực hiện các chức năng chung Mác so sánh rằng trong khi một người chơi vĩ cầm có thể tự điều khiển, thì một dàn nhạc cần có nhạc trưởng để chỉ huy.
Đặc điểm của trường phổ thông dân tộc bán trú trung học cơ sở trong hệ thống giáo dục quốc dân
sở trong hệ thống giáo dục quốc dân
Trường PTDT bán trú dành cho con em dân tộc thiểu số và các dân tộc khác sinh sống lâu năm tại vùng kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, được coi là trường chuyên biệt với đặc điểm phổ thông và nội trú.
Tên trường được quy định theo cấu trúc: Trường + phổ thông dân tộc bán trú + cấp học + tên riêng Tên này sẽ được ghi trên quyết định thành lập, biển trường, con dấu và các giấy tờ giao dịch liên quan.
Trường PTDT bán trú là loại hình trường phổ thông, thực hiện chương trình học của các trường phổ thông Hoạt động của trường PTDT bán trú được tổ chức theo quy định của Điều lệ trường phổ thông.
Trường PTDT bán trú là loại hình giáo dục dành riêng cho con em dân tộc thiểu số, với quy định ít nhất 50% học sinh phải thuộc nhóm dân tộc này Những trường này thường được thành lập tại các vùng kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn, nơi mà học sinh chủ yếu là người dân tộc thiểu số.
Trường PTDT bán trú là loại hình giáo dục nội trú, nơi học sinh được tổ chức sinh hoạt và nuôi dưỡng ngay tại trường Hoạt động giáo dục tại đây không chỉ giúp học sinh phát triển phẩm chất và lối sống mà còn trang bị cho các em kiến thức và văn hóa cần thiết Trong môi trường PTDT bán trú, học sinh tham gia nhiều hoạt động như tự rèn luyện, tự học, sinh hoạt tập thể, nuôi dưỡng, văn hóa, thể dục thể thao và lao động Những hoạt động này tạo nên sự đặc biệt cho mô hình trường PTDT bán trú, góp phần hình thành nhân cách và năng lực sống cho học sinh.
So với trường PT DTNT, cả hai mô hình trường chuyên biệt đều nhận được sự hỗ trợ từ nhà nước, tuy nhiên mức độ hỗ trợ giữa hai loại trường này có sự khác biệt Mặc dù có một tỷ lệ nhỏ học sinh là người dân tộc Kinh cư trú lâu dài, phần lớn học sinh lại thuộc các dân tộc thiểu số Cả hai mô hình đều tổ chức dạy học và giáo dục phù hợp, đồng thời tiến hành các hoạt động hỗ trợ cho học sinh dân tộc tại các trường nội trú.
Sự khác biệt của trường PTDT bán trú so với trường PT DTNT ở chỗ:
- Mức hỗ trợ của nhà nước cho HSBT chỉ bằng 50% so với HS trường
Trường PTDT bán trú không phải dành cho tất cả học sinh, mà chỉ những em đủ điều kiện mới được nhận chế độ hỗ trợ từ nhà nước.
- Học sinh trường PTDT bán trú chỉ ở một số ngày trong tuần để theo học, cuối tuần học sinh trở lại gia đình để lấy lương thực thực ph m
Gia đình học sinh đóng vai trò chủ yếu trong việc nuôi dưỡng và giáo dục học sinh, trong khi nhà nước chỉ cung cấp một phần hỗ trợ liên quan đến quản lý nội trú, cơ sở vật chất và các dịch vụ khác.
Công tác chủ nhiệm lớp trong trường phổ thông dân tộc bán trú trung học cơ sở
1.4.1 Vị trí vai trò của công tác chủ nhiệm lớp trong trường Phổ thông dân tộc bán trú trung học cơ sở
Trường PTDT Bán trú THCS đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành nhân cách và chuẩn bị cho học sinh bước vào cuộc sống trưởng thành Ở lứa tuổi này, học sinh khám phá thế giới người lớn, do đó công tác chủ nhiệm lớp có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển toàn diện của các em Việc giáo dục toàn diện không chỉ giúp học sinh đạt được mục tiêu học tập mà còn góp phần vào thành công chung của nhà trường.
1.4.2 Nội dung công tác chủ nhiệm lớp trong trường phổ thông dân tộc bán trú trung học cơ sở
Công tác chủ nhiệm lớp tại trường PTDT Bán trú THCS bao gồm các nhiệm vụ cụ thể như quản lý lớp học, hỗ trợ học sinh trong học tập và rèn luyện kỹ năng sống, đồng thời tổ chức các hoạt động ngoại khóa để phát triển toàn diện Chủ nhiệm lớp cũng cần xây dựng mối quan hệ gắn bó với học sinh và phụ huynh, nhằm tạo ra môi trường học tập tích cực và hỗ trợ tốt nhất cho sự phát triển của học sinh.
1.4.2.1 Quán triệt, chính sách giáo dục của Đảng, Nhà nước nắm vững nguyên lý đường lối để trên cơ sở đó vận dụng vào việc tổ chức hoạt động giáo dục học sinh Để tiếp nhận đạt tới mục đích của định hướng giáo dục cho học sinh được dễ dàng hơn, với tư cách là người “cố vấn chính trị, xã hội” người giáo viên chủ nhiệm lớp cấn tƣ vấn cho học sinh phải hiểu rõ đƣợc tầm quan trọng, những định hướng do Đảng và Nhà nước lãnh đạo với từng bước đi của xã hội, tạo cơ sở lí luận khoa học cho việc hoach định kế hoạch tổ chức các hoạt động giáo dục do mình phụ trách, đặc biệt phát triển giáo dục là những quan điểm trong từng giai đoạn lịch sử để từ đó soi sáng những hoạt động cụ thể của nhà trường, của lớp học
1.4.2.2 Nghiên cứu, hệ thống giáo dục lí luận nói chung và bổ sung thường xuyên nắm vững sự hiện đại tri thức giáo dục, cập nhật hoạt động giáo dục làm chỗ dựa cho trong thực tiễn
Bồi dưỡng nghiệp vụ và nâng cao trình độ liên tục là yếu tố quan trọng giúp giáo viên chủ nhiệm lớp phát triển tay nghề và nghệ thuật sư phạm Đây là công việc thường xuyên và cần thiết để củng cố hiệu quả trong quá trình làm chủ nhiệm.
1.4.2.3 Nắm vững mục tiêu giáo dục của trường phổ thông dân tộc bán trú trung học cơ sở áp dụng đúng quy chế, điều lệ nhà trường phổ thông cho các khối lớp về chương trình hoạt động kế hoạch, của nhà trường trong mỗi học kì, mỗi năm học
1.4.2.4 Thiết lập nội dung, kế hoạch của công tác chủ nhiệm
Nhiệm vụ chính của giáo viên chủ nhiệm là tổ chức và quản lý hiệu quả các hoạt động giáo dục cho học sinh trong lớp theo sự phân công của nhà trường.
Một kế hoạch khoa học là điều kiện quan trọng đối với giáo viên chủ nhiệm, giúp họ thực hiện công tác giáo dục hiệu quả Để xây dựng kế hoạch cho học kỳ và năm học, giáo viên cần nắm vững thông tin về các mục tiêu, nhiệm vụ của trường, những khó khăn của học sinh, đặc điểm gia đình học sinh, cũng như kế hoạch và mục tiêu của tổ chức Đội TNTP và Đoàn TNCS Ngoài ra, giáo viên cũng cần xem xét tình hình chung của đất nước và đặc điểm địa phương nơi trường đóng, từ đó phản ánh năng lực dự đoán và thiết kế của mình trong công tác giáo dục.
Giáo viên chủ nhiệm cần nắm vững khả năng phát triển của từng học sinh và tập thể lớp, đồng thời dự đoán tiềm năng phát triển trong các hoạt động của lớp Họ cũng phải xem xét những thuận lợi và khó khăn, từ đó đưa ra hướng khắc phục hiệu quả để nâng cao chất lượng giáo dục.
Kế hoạch công tác của chủ nhiệm lớp cần bao gồm những nội dung quan trọng như đặc điểm của lớp và học kỳ, nhiệm vụ chung và mục tiêu phấn đấu Cụ thể, cần xác định nhiệm vụ, mục tiêu cụ thể, người phụ trách, thời gian thực hiện và các điều kiện cần thiết về vật chất, tài chính, nhân lực Đồng thời, kế hoạch cũng phải bao gồm công tác với hội cha mẹ học sinh, Đội TNTP Hồ Chí Minh, Đoàn TNCS, giáo viên các môn học và các cơ quan chính quyền địa phương Ngoài ra, các hoạt động giáo dục, tư tưởng, đạo đức, chính trị, hướng nghiệp, lao động, vui chơi giải trí, thể dục thể thao, vệ sinh và văn nghệ cũng cần được chú trọng.
Bản kế hoạch công tác của chủ nhiệm lớp có thể gặp khó khăn do những biến động của hoàn cảnh thực tế, mặc dù nó đã được xây dựng dựa trên các tiền đề và điều kiện cụ thể.
Vì vậy, giáo viên chủ nhiệm lớp cần hoàn thiện và điều chỉnh kế hoạch một cách, không đƣợc máy móc giáo điều, mà phải sáng tạo, linh hoạt
1.4.2.5 Nội dung công tác với tập thể học sinh
- Tìm hiểu và nắm vững đối tƣợng giáo dục
Theo K.Đ.Usinxki, để giáo dục con người một cách hiệu quả, giáo viên cần hiểu học sinh một cách toàn diện và cụ thể Học sinh không chỉ là đối tượng giáo dục mà còn là chủ thể với tính năng động và ý thức riêng Nếu giáo viên không nắm rõ về học sinh, những phương pháp giáo dục sẽ không đạt được hiệu quả mong muốn Do đó, giáo viên chủ nhiệm cần áp dụng nhiều cách thức khác nhau để tìm hiểu và nắm bắt được đặc điểm của học sinh.
Giáo viên chủ nhiệm có thể tìm hiểu hồ sơ học sinh qua sơ yếu lý lịch của phụ huynh, học bạ, các bản tự nhận xét và tự đánh giá định kỳ từ các lớp dưới, cũng như biên bản hội đồng kỷ luật nếu có.
Giáo viên chủ nhiệm có thể theo dõi sự phát triển của học sinh thông qua việc nghiên cứu các sản phẩm lao động và học tập, bao gồm nhật ký, bài làm, báo tường và các sản phẩm khác.
Giáo viên chủ nhiệm có thể xem xét các tài liệu và sổ sách của lớp thông qua việc kiểm tra sổ điểm danh, sổ điểm, sổ biên bản sinh hoạt lớp và tổ, cùng với các giấy khen và bằng khen.
Quản lý công tác chủ nhiệm lớp ở trường phổ thông dân tộc bán trú trung học cơ sở
1.5.1 Mục đích quản lý công tác chủ nhiệm lớp ở trường phổ thông dân tộc bán trú trung học cơ sở
Quản lý công tác chủ nhiệm tại các trường học, đặc biệt là trường PTDT Bán trú THCS, nhằm thực hiện hiệu quả các chức năng quản lý, từ đó hoàn thành nhiệm vụ và mục tiêu giáo dục Công tác chủ nhiệm lớp không chỉ khắc phục những sai sót và hạn chế mà còn nâng cao hiệu quả giáo dục Điều này giúp điều chỉnh kịp thời và đề ra các biện pháp phù hợp để nắm bắt, đánh giá tình hình lớp học và các vấn đề liên quan đến hoạt động của lớp.
Quản lý hiệu quả công tác chủ nhiệm và các hoạt động liên quan trong nhà trường là yếu tố then chốt giúp nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.
1.5.2 Nội dung quản lý công tác chủ nhiệm lớp của giáo viên chủ nhiệm ở trường phổ thông dân tộc bán trú trung học cơ sở
Từ tính chất của nhiệm vụ và đối tượng giáo dục ở các trường PTDT
Bán trú THCS quy định nội dung quản lý công tác chủ nhiệm tại các trường THCS, thể hiện sự phức tạp và đa dạng trong các hoạt động quản lý chủ nhiệm.
1.5.2.1 Quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trường phổ thông dân tộc bán trú trung học cơ sở
Quản lý số lượng giáo viên chủ nhiệm là nhiệm vụ quan trọng của hiệu trưởng, dựa trên định biên của nhà trường và thực tế từng lớp Việc bố trí giáo viên cần đảm bảo đạt kết quả giáo dục cao nhất, với các tiêu chí như năng lực chuyên môn vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, uy tín trong cộng đồng, cùng với sự nhiệt tình, nhanh nhẹn và khả năng tổ chức.
Quản lý chất lượng đội ngũ GVCN bao gồm các yếu tố chính trị, tư tưởng, lối sống và đạo đức, cùng với năng lực công tác và hiệu quả công việc đạt được.
Để nâng cao năng lực làm công tác chủ nhiệm cho đội ngũ giáo viên, nhà quản lý cần chú trọng vào việc đào tạo và phát triển kỹ năng cần thiết Việc này không chỉ đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ công việc mà còn tạo ra kế hoạch tập huấn hiệu quả, đặc biệt dành cho giáo viên chủ nhiệm, nhằm đáp ứng yêu cầu của xu thế hội nhập và phát triển hiện nay.
+ Quản lý GVCN trong các mối quan hệ của: Bao gồm mối quan hệ với giáo viên khác, phụ huynh, với các đoàn thể, với học sinh
1.5.2.2 Quản lý các công việc của người giáo viên chủ nhiệm ở trường phổ thông dân tộc bán trú trung học cơ sở
GVCN có vai trò quan trọng trong việc quản lý công tác tiếp nhận học sinh và lớp chủ nhiệm vào đầu năm học Tại trường PTDT Bán trú THCS, GVCN cần nắm bắt tình hình từng học sinh cũng như đặc điểm của lớp để tiến hành công tác ổn định lớp ban đầu.
+ Thực hiện kế hoạch làm việc của GVCN cần quản lý việc xây dựng kế hoạch và nội dung của kế hoạch quản lý nắm bắt công việc làm
Hiệu trưởng cần hỗ trợ GVCN trong việc xây dựng kế hoạch công tác khoa học, đảm bảo tính thực tiễn và khả năng thực thi cao Đồng thời, hiệu trưởng cũng phải đặt ra các yêu cầu cơ bản để GVCN thực hiện kế hoạch một cách hiệu quả Cuối cùng, cần thiết lập kế hoạch kiểm tra và đánh giá việc lập và thực hiện kế hoạch công tác của GVCN.
+ Quản lý xây dựng đội ngũ cán sự lớp của GVCN
Quản lý đội ngũ cán bộ lớp của GVCN bao gồm việc lựa chọn, sử dụng và bồi dưỡng phát triển cán bộ Tại trường PTDT Bán trú THCS, GVCN và ban giám hiệu cần nhận thức rõ vai trò quan trọng của đội ngũ cán bộ lớp trong công tác chủ nhiệm Đội ngũ này là nguồn hỗ trợ đắc lực giúp GVCN quản lý và tổ chức các hoạt động trong lớp hiệu quả.
Quản lý hoạt động và tổ chức của giáo viên ngoài giờ lên lớp là một yếu tố quan trọng tại các trường PTDT Bán trú THCS Hoạt động ngoài giờ được tổ chức thường xuyên và đa dạng, đóng vai trò thiết yếu trong việc giáo dục toàn diện cho học sinh Kế hoạch, chỉ đạo tổ chức và kết quả thực hiện của giáo viên chủ nhiệm trong công tác quản lý các hoạt động này cần được chú trọng để nâng cao chất lượng giáo dục.
+ Quản lý việc đánh giá, xếp loại học sinh
GVCN cần nắm rõ các quy định về xếp loại và đánh giá kết quả học sinh, vì đây là yếu tố quan trọng trong quản lý lớp học Ban giám hiệu cần hỗ trợ GVCN hiểu rằng kết quả rèn luyện của học sinh ảnh hưởng lớn đến đánh giá xếp loại Đồng thời, GVCN cần có nhận thức chính xác về phương pháp và nội dung giáo dục của mình thông qua việc đánh giá kết quả học sinh.
Công tác quản lý phong trào tự quản trong lớp học và xây dựng phong trào thi đua là nhiệm vụ quan trọng tại các trường học, đặc biệt là trường PTDT Bán trú THCS Giáo viên chủ nhiệm (GVCN) cần tổ chức và phát triển các phong trào thi đua dựa trên các chương trình do nhà trường triển khai Nhà trường có khả năng nắm bắt tình hình lớp học và đánh giá hiệu quả công tác của GVCN thông qua kết quả các hoạt động thi đua, nề nếp tự quản và việc thực hiện các nội dung của lớp.
+ GVCN quản lý và giáo dục học sinh cá biệt của lớp
GVCN gặp nhiều khó khăn trong việc giáo dục học sinh cá biệt, vì vậy cần sự hỗ trợ, chia sẻ và giúp đỡ từ người quản lý để thực hiện nhiệm vụ này hiệu quả hơn.
+ Quản lý hồ sơ, sổ sách chủ nhiệm của giáo viên
Sổ kế hoạch công tác hàng tuần, hàng tháng, theo học kỳ và cả năm học là trách nhiệm của giáo viên chủ nhiệm (GVCN) trong việc quản lý sổ sách và hồ sơ Mục đích của việc này là giúp hiệu trưởng theo dõi sự phát triển của từng học sinh và tình hình hoạt động của các lớp, không chỉ dừng lại ở khía cạnh quản lý hành chính.
1.5.3 Các yếu tố quản lý ảnh hưởng đến chất lượng công tác chủ nhiệm lớp ở trường phổ thông dân tộc bán trú trung học cơ sở
1.5.3.1 Các yếu tố bên ngoài nhà trường
Công tác chủ nhiệm lớp được quy định qua các văn bản pháp lý và hướng dẫn cụ thể về chương trình giáo dục toàn diện, phù hợp với các chủ trương và chính sách của Đảng và Nhà nước Hiện nay, hệ thống văn bản này đã xác định rõ nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm và giáo viên nói chung Tuy nhiên, vẫn còn thiếu văn bản hướng dẫn về việc đánh giá và tổng kết công tác chủ nhiệm, cũng như mối liên hệ với thi đua và khen thưởng.
- Xã hội ngày càng đòi hỏi nhu cầu giáo dục và nâng cao chất lƣợng giáo dục của cộng đồng cũng nhƣ học sinh ngày càng cao
Kết luận chương 1
Công tác chủ nhiệm lớp tại các trường phổ thông, đặc biệt là trường PTDT Bán trú THCS, có vai trò quan trọng trong việc giáo dục và hoàn thiện nhân cách cho thế hệ trẻ, đáp ứng nhu cầu xã hội Mặc dù đã có nhiều nghiên cứu về vai trò và nội dung công tác chủ nhiệm lớp, cũng như quản lý các hoạt động liên quan, nhưng việc nghiên cứu hệ thống về quản lý công tác chủ nhiệm lớp tại trường PTDT Bán trú THCS ở huyện Quan Sơn, tỉnh Thanh Hóa vẫn còn thiếu Do đó, cần thiết phải tiến hành nghiên cứu để nâng cao chất lượng và hiệu quả của công tác chủ nhiệm lớp tại đây.