CƠ SỞ LÍ THUYẾT
I, KHÁI NIỆM LỢI THẾ CẠNH TRANH:
Lợi thế cạnh tranh là những điểm mạnh mà doanh nghiệp sở hữu hoặc khai thác hiệu quả hơn so với đối thủ Điều này phản ánh khả năng và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường.
Theo M.Porter, doanh nghiệp có thể tạo ra lợi thế cạnh tranh dựa trên:
Lợi thế chi phí: Tạo ra sản phẩm có chi phí thấp hơn đối thủ.
Lợi thế khác biệt có thể được tạo ra từ sự khác biệt của sản phẩm, giúp tăng giá trị cho khách hàng, giảm chi phí sử dụng hoặc nâng cao tính hoàn thiện khi sử dụng sản phẩm.
II/ PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ VỀ LỢI THẾ CẠNH TRANH:
Mô hình kim cương, được phát triển bởi Giáo sư Michael Porter từ Đại học Harvard, giúp phân tích các quốc gia hoặc nhóm có lợi thế cạnh tranh dựa trên các yếu tố sẵn có Mô hình này cũng giải thích vai trò của chính phủ như một chất xúc tác trong việc nâng cao vị trí của quốc gia trong môi trường kinh tế toàn cầu cạnh tranh.
Mô hình kim cương của Porter phân tích 4 yếu tố cơ bản:
Điều kiện đầu vào sẵn có (Vốn, con người, tài nguyên, cơ sở hạ tầng…)
Chiến lược cơ cấu và sự cạnh tranh của công ty
Các ngành hỗ trợ và có liên quan
Mô hình kim cương của Michael Porter mang lại nhiều lợi ích cho quốc gia, giúp doanh nghiệp phát triển bền vững trên thị trường quốc tế Mô hình này tối ưu hóa bốn yếu tố cơ bản, từ đó tạo ra môi trường thuận lợi cho sự tồn tại và tăng trưởng của các doanh nghiệp.
PHẦN 2 LỢI THẾ CẠNH TRANH HÀNG GIÀY DA, DỆT MAY XUẤT KHẨU CỦA VIỆT NAM TRONG CỘNG ĐỒNG KINH TẾ ASEAN
I/ TÌNH HÌNH XUẤT KHẨU NHÓM MẶT HÀNG NÀY TỪ
- Trình độ công nghệ, máy móc thiết bị và quản lý chất lượng sản phẩm:
Thiết bị, công nghệ là yếu tố rất quan trọng, ảnh hưởng rất lớn đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.
Công nghệ tối ưu giúp rút ngắn thời gian sản xuất, giảm tiêu hao năng lượng, tăng năng suất, hạ giá thành sản phẩm và nâng cao chất lượng, từ đó tạo ra lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp.
=> Ở Việt Nam hiện nay sản xuất giày dép, trình độ công nghệ sản xuất phổ biến vẫn đang ở mức trung bình và trung bình khá trong khu vực
Hiện nay, nhiều quốc gia phát triển và đang phát triển đang áp dụng công nghệ sạch và thân thiện với môi trường nhằm giảm ô nhiễm và hạn chế hóa chất độc hại trong sản phẩm da thuộc Tuy nhiên, tại Việt Nam, chỉ có các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài hoặc doanh nghiệp xuất khẩu mới sử dụng công nghệ này.
Hiện nay, thiết bị sản xuất giày dép tại Việt Nam chủ yếu đến từ Đài Loan, Hàn Quốc và Trung Quốc, với chất lượng cơ khí cao.
Công tác bảo đảm vệ sinh, an toàn lao động :
Các doanh nghiệp thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn về vệ sinh, an toàn lao động và nội quy phòng cháy chữa cháy cho từng công đoạn sản xuất nhằm nâng cao ý thức và kỹ năng của nhân viên.
+Người lao động được trang bị đầy đủ các trang thiết bị bảo hộ lao động để làm việc
Các doanh nghiệp cần thiết lập phòng y tế đầy đủ trang thiết bị, dụng cụ và thuốc men để kịp thời ứng cứu sơ bộ nạn nhân trong trường hợp xảy ra sự cố Bên cạnh đó, việc thực hiện chương trình kiểm tra sức khỏe định kỳ cho cán bộ và công nhân viên cũng là một yếu tố quan trọng trong công tác bảo vệ sức khỏe tại nơi làm việc.
Thị trường tiêu thụ sản phẩm đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa của một quốc gia Đánh giá chung về tình hình xuất khẩu toàn ngành trong giai đoạn 2000-2001 cho thấy sự phát triển và tiềm năng của thị trường này.
Năm 2000 kim ngạch xuất khẩu của ngành là 1,468 tỷ USD
(đứng thứ 3 sau dầu thô và may mặc) Sang năm 2001 con số này đạt 1,698 tỷ USD
=> Ngành giày da ở Việt Nam có cơ hội rất lớn để phát triển trong thời gian tới.
Bảng 2.1 - Đóng góp của ngành da giày Việt Nam trong kim ngạch xuất khẩu toàn quốc Đơn vị : triệu USD
Nguồn : niên giám thống kê, 2006
Hình 2.1 - Biểu đồ biểu diễn diễn biến xuất khẩu hàng giày dép theo tháng trong giai đoạn 2013-2017
Bảng 2.2 - Xuất khẩu hàng giày dép theo thị trường trong giai đoạn 2013-2018
Xuất khẩu dệt may (tỉ USD)
Hình 2.2 - Xuất khẩu dệt may Việt Nam từ năm 2000 đến 2018
=> Dệt may là một trong những ngành xuất siêu đạt kỉ lục của Việt Nam khi năm 2017 đạt thặng dư đến 15.5 tỷ USD.
Theo báo cáo của Hiệp hội Dệt may Việt Nam, ngành dệt may đạt kim ngạch xuất khẩu hơn 36 tỷ USD vào năm 2018, tăng hơn 16% so với năm 2017, đánh dấu năm thành công nhất trong xuất khẩu của ngành này.
Nam trong nhiều năm trở lại đây.
II/ PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ LỢI THẾ CẠNH
TRANH HÀNG GIÀY DA, MAY MẶC
1 Các điều kiện yếu tố đầu vào a Nguồn nhân lực:
Hình 2.3 - Dân số 15 tuổi trở lên và lực lượng lao đô ̣ng Viê ̣t Nam Q2/2012, Q 2/2017 Đơn vị tính: nghìn người
=> Viê ̣t Nam vẫn đang trong thời kỳ dân số vàng với nguồn cung lao đô ̣ng dồi dào và ổn định
Hình 2.4 - Trình độ chuyên môn kỹ thuật của lực lượng lao động
(Nguồn: Điều tra lao động việc làm, TCTK)
Ngành dệt may Việt Nam sở hữu lợi thế vượt trội về nguồn lao động, với đội ngũ nhân công dồi dào, khéo léo và chăm chỉ Chi phí gia công sản phẩm thấp cùng với mức lương nhân công hợp lý giúp giảm thiểu chi phí sản xuất, từ đó tạo ra giá thành sản phẩm cạnh tranh trên thị trường.
Chất lượng sản phẩm may mặc của Việt Nam ngày càng được các nước nhập khẩu đánh giá cao, thể hiện sự tín nhiệm ngày càng tăng từ bạn hàng quốc tế.
Việt Nam gia nhập WTO, mang lại lợi thế thuế quan cho ngành may mặc khi xuất khẩu sang các thị trường quốc tế Điều này tạo cơ hội cạnh tranh mạnh mẽ cho ngành hàng may mặc của Việt Nam.
Nước ta nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa, tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển cây công nghiệp, đặc biệt là nguyên liệu cho ngành dệt may Sản xuất sợi và bông có năng suất và chất lượng cao sẽ góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm dệt may.
CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO LỢI THẾ CẠNH TRANH MẶT HÀNG GIÀY DA, DỆT MAY XUẤT KHẨU CỦA VIỆT NAM TRONG CỘNG ĐỒNG KINH TẾ
TRANH MẶT HÀNG GIÀY DA, DỆT MAY XUẤT KHẨU
CỦA VIỆT NAM TRONG CỘNG ĐỒNG KINH TẾ ASEAN
VỀ PHÍA NHÀ NƯỚC Đẩy mạnh và nâng cao chất lượng hoạt động Marketing, mở rộng thị trường xuất khẩu
Nâng cao trình độ lao động
Sản xuất thông minh với công nghệ số 4.0
Phát triển công nghiệp phụ trợ Dệt may Việt Nam bền vững
Nâng cao chất lượng hàng hóa và cải tiến công tác quản lí chất lượng
Tổ chức tốt công tác nghiên cứu mẫu mốt
1.Đẩy mạnh và nâng cao chất lượng hoạt động Marketing, mở rộng thị trường xuất khẩu:
Doanh nghiệp cần tăng cường hoạt động nghiên cứu thị trường để xác định nhu cầu và thị hiếu của khách hàng Việc này là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp tồn tại và phát triển, từ đó có thể đưa ra những sản phẩm và hàng hóa phù hợp với nhu cầu của thị trường nội địa và xuất khẩu.
Nghiên cứu, phân tích đối thủ cạnh tranh:
Cần phải trả lời được các vấn đề sau:
Số lượng đối thủ cạnh tranh của công ty là bao nhiêu?
Đối thủ cạnh tranh chính của công ty là ai?
“Thủ lĩnh” trên thị trường là ai? Và lí do thành công của họ là gì?
Thị phần của họ trên thị trường là bao nhiêu?
Các yếu tố: Chất lượng, giá cả, phương thức thanh toán, phương thức quảng cáo, dịch vụ của họ có gì khác với công ty mình.
Mục tiêu của đối thủ cạnh tranh là gì?
Điểm mạnh, điểm yếu của họ?
Đẩy mạnh hoạt động quảng cáo:
Góp phần đẩy mạnh tốc độ xuất khẩu, tăng sức mạnh về cạnh tranh, tăng thị phần của công ty trên thị trường
Nâng tầm thương hiệu sản phẩm ngành Giày da, Dệt may:
Để phát triển thương hiệu hiệu quả, cần tăng cường nguồn lực về nhân lực, tài lực và công nghệ Đồng thời, nguồn lực dành cho quảng bá và xây dựng thương hiệu nên chiếm ít nhất 10% doanh thu của doanh nghiệp.
- Đẩy mạnh phương thức khai thác quyền SHTT đối với các doanh nghiệp Dệt May.
- Lập công ty con, chi nhánh, đại lý ở nước ngoài
2 Sản xuất thông minh với công nghệ số 4.0:
Công nghệ dệt vải hiện đại bao gồm các ứng dụng như sản xuất vải nhẹ, vải chống nhăn và co rút, vải nhuộm sợi, cùng với các loại vải từ sợi biến tính có khả năng thấm hút mồ hôi, thoáng khí, kháng khuẩn và chống tia UV.
Công nghệ may hiện đại áp dụng các phương thức sản xuất như Lean, 5S và TQM nhằm tối ưu hóa quy trình may mặc Những phương pháp này giúp hợp lý hóa sản xuất, tiết kiệm diện tích mặt bằng, nguyên liệu và nhân công, đồng thời tối ưu hóa thao tác vận hành Kết quả là tạo ra một môi trường làm việc thông thoáng và khoa học, nâng cao hiệu quả sản xuất.
Máy sợi thô là thiết bị tự động hóa giúp tự động đổ sợi thô và vận chuyển ống sợi thô sang máy sợi con Thiết bị này cũng tự động đổ sợi con và vận chuyển ống sợi con đến máy đánh ống sợi, đồng thời tự động đổ búp sợi đầy trên máy đánh ống sợi, nâng cao hiệu quả sản xuất.
Công nghệ tự động giám sát sản xuất Andon giúp doanh nghiệp trong ngành dệt may và da giày cải thiện hiệu quả sản xuất, đảm bảo cung ứng ổn định và nâng cao tính cạnh tranh bền vững.
3 Phát triển công nghiệp phụ trợ Dệt may Việt Nam bền vững:
Quy hoạch phát triển nguyên liệu thượng nguồn đối với sản xuất trồng Bông
Ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật và công nghệ thông tin trong sản xuất bông đang ngày càng trở nên quan trọng Việc áp dụng phương pháp tưới nhỏ giọt của Israel không chỉ giúp tiết kiệm nước mà còn nâng cao hiệu quả trong việc trồng bông Công nghệ này góp phần tối ưu hóa quy trình canh tác, đảm bảo năng suất và chất lượng sản phẩm.
Đầu tư vào cơ sở hạ tầng để phát triển các khu công nghiệp chuyên ngành sợi, dệt, nhuộm và may là cần thiết Mô hình khu công nghiệp dệt may Phố Nối Hưng cần được nhân rộng để thúc đẩy ngành dệt may.
Yên của Tập đoàn Dệt may Việt Nam.
4 Nâng cao chất lượng hàng hóa và cải tiến công tác quản lí chất lượng:
Nâng cao khả năng cạnh tranh cũng có nghĩa là phải nâng cao chất lượng hàng hóa.
Công ty cần thường xuyên nghiên cứu và tìm hiểu về tình hình sản xuất, trình độ tay nghề của công nhân, cũng như mức độ hiện đại của máy móc, thiết bị và công nghệ tại các nhà máy sản xuất.
Các công ty nên gửi một số cán bộ đảm nhiệm công việc quản lí công nhân tới các lớp đào tạo để nâng cao trình độ cho họ
5 Tổ chức tốt công tác nghiên cứu mẫu mốt: Để góp phần nâng cao khả năng cạnh tranh công ty cần:
Quan tâm hơn nữa đến công tác thiết kế mẫu, mốt.
Đầu tư cho bộ phận thiết kế về trang thiết bị, thu hút lực lượng họa sĩ nghiên cứu mốt.
Tổ chức đào tạo và nâng cao trình độ, năng lực của các nhân viên Marketing
Cử các cán bộ thiết kế mẫu thời trang đi tham quan và học tập ở nước ngoài để nâng cao trình độ đó.
6 Nâng cao trình độ lao động:
Một số hình thức nhằm đào tạo, bồi dưỡng các cán bộ cho công ty hiên nay:
Gửi cán bộ đi học ở các trung tâm đào tạo dài hạn, nhất là đối với một số cán bộ trẻ có năng lực
Mở các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ ngắn hạn từ hai đến ba tháng
Tổ chức các cuộc hội thảo trao đổi kinh nghiệm
Tạo điều kiện cho các cán bộ đi tham quan, khảo sát ở nước ngoài
Ngoài việc đào tạo các cán bộ thì công ty phải đào tạo nhân lực dệt may chất lượng cao bằng các giải pháp sau đây:
Các doanh nghiệp may cần xác định cho mình một chiến lược đầu tư vào vốn nhân lực sao cho tối ưu nhất,
Xây dựng mô hình doanh nghiệp may loại vừa trong nhà trường, các cơ sở đào tạo nhân lực dệt may
Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho ngành Dệt May.
II VỀ PHÍA NHÀ NƯỚC:
Cần thiết phải thiết lập một cơ chế tạo động lực hiệu quả và thực hiện các cải cách đáng kể nhằm nâng cao môi trường kinh doanh và cải thiện khả năng tiếp cận các nguồn lực.
Hiệp hội Dệt may Việt Nam, với gần 1.000 hội viên bao gồm các doanh nghiệp và tổ chức đối tác trong và ngoài nước, đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối các doanh nghiệp dệt may, cơ quan nhà nước và các hiệp hội ngành nghề khác.
Nhà nước cần triển khai nhiều chính sách và nghị định để khuyến khích và hỗ trợ xuất khẩu, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tham gia vào hoạt động này.