GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
Cơ sở lý luận
Điều 23 Luật giáo dục 2005 nêu rõ chăm sóc nuôi dưỡng là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong các trường mầm non “Giáo dục mầm non phải đảm bảo phù hợp với tâm sinh lý của trẻ em, hài hòa giữa nuôi dưỡng chăm sóc và giáo dục; giúp trẻ em phát triển cơ thể cân đối, khỏe mạnh, nhanh nhẹn.
Thông tư số 07/2011/TT-BGDĐT ngày 17/2/2011 của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục trường mầm non, trong đó điều 8, tiêu chuẩn 5 nêu rõ rằng chiều cao và cân nặng của trẻ cần phát triển bình thường theo độ tuổi, nhằm đảm bảo sự phát triển thể chất phù hợp với mục tiêu của Chương trình giáo dục mầm non.
Công văn số 251/GD&ĐT ngày 08 tháng 9 năm 2016 của Phòng GD&ĐT huyện Gia Lâm nhấn mạnh việc thực hiện các giải pháp nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối cho trẻ em trong các cơ sở giáo dục mầm non Đồng thời, công văn cũng yêu cầu nâng cao chất lượng tổ chức ăn bán trú cho trẻ, góp phần cải thiện môi trường giáo dục.
Xã hội hiện nay đang trong giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa, dẫn đến việc nâng cao trình độ dân trí và đời sống của các gia đình Do đó, việc chăm sóc và giáo dục trẻ em trở thành mối quan tâm hàng đầu Để trẻ phát triển khỏe mạnh về chiều cao và cân nặng, chế độ ăn uống hợp lý và khoa học là điều cần thiết, đặc biệt đối với trẻ mầm non Việc nuôi dưỡng trẻ trong giai đoạn này đòi hỏi sự sáng tạo và hiểu biết về dinh dưỡng Với nhiều năm kinh nghiệm trong công tác nuôi dưỡng tại trường mầm non, tôi luôn nỗ lực tìm tòi và chế biến các món ăn ngon, đủ chất cho trẻ Trẻ mầm non cần được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng qua hai bữa chính và một bữa phụ mỗi ngày, vì vậy, chất lượng bữa ăn và vệ sinh an toàn thực phẩm là rất quan trọng để đảm bảo sự phát triển toàn diện của trẻ.
4 dưỡng, đáp ứng các giai đoạn phát triển của trẻ theo từng độ tuổi qua bữa ăn của trẻ tại trường có đủ chất , đủ lượng theo thực đơn.
Cơ sở thực tiễn
Trường mầm non nơi tôi công tác đạt chuẩn quốc gia mức độ I và kiểm định chất lượng giáo dục cấp độ 2, nhiều năm liền được công nhận là trường tiên tiến Với khuôn viên rộng rãi, thoáng mát, trường có khu vui chơi và khu giáo dục thể chất đầy đủ đồ chơi đẹp mắt Trường gồm mười lớp học và một khu bếp rộng rãi thiết kế theo tiêu chuẩn bếp một chiều, phục vụ cho 38 cán bộ giáo viên và nhân viên Trong quá trình nghiên cứu đề tài “Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trong trường mầm non”, tôi nhận thấy có một số thuận lợi và khó khăn nhất định.
2.1 Thuận lợi Được sự quan tâm chỉ đạo của phòng giáo dục và đào tạo huyện đặc biệt là được Ban Giám Hiệu nhà trường tạo điều kiện về mọi mặt.
Trường là trường chuẩn quốc gia mức độ I.
Cơ sở vật chất phục vụ cho việc cộng tác tổ chức ăn bán trú và chăm sóc nuôi dưỡng trẻ đã được nhà trường đầu tư đầy đủ.
Bếp ăn đúng tiêu chuẩn, thiết kế theo một chiều.
Trẻ ăn bán trú tại trường 100% thuận lợi cho việc chăm sóc, nuôi dưỡng. Giáo viên nhân viên đều nhiệt tình và tâm huyết với nghề.
Các nhân viên đứng bếp đều có trình độ chuyên môn và được tham gia kiến tập tại một số trường điểm của huyện.
Trường nằm ở vùng xa của huyện, với mức chi phí ăn uống cho trẻ chỉ 14.000 đồng/ngày, việc lựa chọn thực phẩm phù hợp và chế biến món ăn trở nên khó khăn.
Một số nhân viên nấu ăn mới vào nghề có kinh nghiệm còn hạn chế Bên cạnh đó, nhận thức của phụ huynh về việc chăm sóc và giáo dục con cái chưa đồng đều; trong khi một số phụ huynh thờ ơ, thì một số khác lại chiều chuộng con quá mức, dẫn đến thói quen ăn uống không khoa học.
Để nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ em tại trường mầm non, tôi và các đồng nghiệp đã nghiên cứu và đề xuất những giải pháp tối ưu nhằm khắc phục những khó khăn hiện tại.
Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trong trường mầm non
Các biện pháp thực hiện
Để nâng cao chất lượng chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ, tôi cùng đồng nghiệp luôn chú trọng đến việc cung cấp đầy đủ dinh dưỡng qua bữa ăn Nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác này, tôi thường xuyên theo dõi bữa ăn của trẻ và thực hiện nghiêm túc quy trình từ giao nhận, sơ chế, chế biến, chia ăn đến vệ sinh an toàn thực phẩm và môi trường Tôi cũng đã nghiên cứu và áp dụng một số biện pháp nhằm cải thiện chất lượng bữa ăn cho trẻ trong trường mầm non.
3.1 Biện pháp 1: Trau dồi kiến thức để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ:
Công tác bồi dưỡng và nâng cao chất lượng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên và nhân viên trong trường là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu Điều này nhằm khắc phục những hạn chế trong quá trình giáo dục, chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ, từ đó nâng cao hiệu quả giáo dục và phát triển toàn diện cho trẻ em.
Với tinh thần "Học, học nữa học mãi", tôi, một nhân viên nấu ăn, luôn tự học hỏi để nâng cao kiến thức về công tác nuôi dưỡng, nhằm tích lũy kinh nghiệm thực hiện nhiệm vụ hiệu quả Tôi thường xuyên tham gia các buổi sinh hoạt chuyên môn để thảo luận và trao đổi với đồng nghiệp, phát huy sáng kiến trong việc lựa chọn thực phẩm sạch, tươi ngon, cũng như kỹ thuật bảo quản và chế biến thực phẩm, đảm bảo vệ sinh an toàn trong quá trình sơ chế và chia ăn.
Tham gia đầy đủ các buổi tập huấn về công tác chăm sóc nuôi dưỡng, kiến thức vệ sinh an toàn thực phẩm do trung tâm y tế Tổ chức
Tham gia các buổi kiến tập tại các trường điểm của Huyện và các hội giảng, hội thi chế biến món ăn do trường tổ chức giúp tôi tích lũy nhiều kinh nghiệm quý báu Tôi cũng sưu tầm thông tin từ báo chí, truyền hình và internet, từ đó nâng cao kiến thức chuyên môn trong lĩnh vực nuôi dưỡng Nhờ đó, tôi có thể tạo ra những bữa ăn ngon, hấp dẫn, cân đối và đầy đủ dinh dưỡng, đồng thời đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm cho trẻ.
3.2 Biện pháp 2: Xác định nhu cầu dinh dưỡng, nhu cầu năng lượng và nguyên tắc xây dựng khẩu phần ăn cho trẻ:
Tháp dinh dưỡng hợp lý cho trẻ em từ 2-5 tuổi cung cấp hướng dẫn thiết thực cho người chăm sóc, nhân viên ăn bán trú và nhân viên nuôi dưỡng tại các trường mầm non Hướng dẫn này giúp họ lựa chọn đúng và đa dạng các loại thực phẩm với số lượng phù hợp, nhằm đảm bảo trẻ có một chế độ dinh dưỡng hợp lý mỗi ngày.
3.2.1 Nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho trẻ em
3.2.2 Nhu cầu năng lượng khuyến nghị trong một ngày của trẻ
3.2.3 Nhu cầu năng lượng của trẻ mầm non tại trường
Nhóm tuổi Nhà trẻ Mẫu giáo
3.2.4 Nhu cầu nước ở trẻ em:
Trẻ em cần lượng nước nhiều hơn người lớn để hỗ trợ quá trình chuyển hóa và đào thải chất cặn bã, cũng như điều chỉnh nhiệt độ cơ thể Do đó, nếu thực phẩm quá đặc hoặc trẻ không uống đủ nước, khả năng tiêu hóa và hấp thu của trẻ sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực.
Nhu cầu nước của trẻ từ 10-15% tính theo trọng lượng cơ thể Mùa nóng trẻ cần lượng nước nhiều hơn mùa lạnh.
Dưới đây là nhu cầu nước của trẻ (bao gồm cả nước uống và nước trong thức ăn)
Trẻ em cân nặng 1-10kg
Trẻ em 21kg trở lên
Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trong trường mầm non
3.2.5 Nguyên tắc xây dựng khẩu phần ăn cho trẻ
Chế độ dinh dưỡng hợp lý bao gồm việc cung cấp đủ calo và chất dinh dưỡng, đảm bảo tỷ lệ cân đối giữa các thành phần dinh dưỡng, đồng thời thức ăn cần phải hợp vệ sinh Việc duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý có vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa nhiều loại bệnh tật.
Chế độ dinh dưỡng hợp lý là yếu tố quan trọng đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh về thể lực và trí lực Để xây dựng chế độ dinh dưỡng đúng cách, cần hiểu rõ nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể và giá trị dinh dưỡng của các nhóm thực phẩm Dinh dưỡng đóng vai trò quyết định trong sức khỏe và tuổi thọ con người Bữa ăn cân đối dinh dưỡng bao gồm carbohydrate (65-70%), protein (12-14%) và chất béo (18-20%), cung cấp đầy đủ năng lượng, chất đạm, chất béo, vitamin, khoáng chất và nước Rau củ và trái cây là nguồn cung cấp vitamin, khoáng chất và chất xơ cần thiết Nhu cầu năng lượng và chất dinh dưỡng thay đổi theo độ tuổi, giới tính và tình trạng sinh lý.
Để đảm bảo sự cân đối dinh dưỡng, cần chú trọng đến nguồn thức ăn từ cả động vật và thực vật Trong thành phần protein, đạm động vật chiếm từ 35 - 40%, cung cấp đầy đủ các acid amin cần thiết với tỷ lệ cân đối Đồng thời, chất béo từ thực vật chiếm 40 - 50%, trong khi chất béo động vật chiếm 50 - 60% tổng lượng chất béo.
Để đảm bảo bữa ăn đầy đủ dinh dưỡng, cần kết hợp nhiều loại thực phẩm từ bốn nhóm chính: chất bột, đường, đạm và chất béo, cùng với vitamin, muối khoáng và chất xơ Việc thay đổi món ăn thường xuyên giúp duy trì khẩu phần cân đối Nhóm lương thực như gạo, ngô, khoai, sắn và mì cung cấp năng lượng chính, trong khi nhóm giàu đạm bao gồm thực phẩm từ động vật như thịt, cá, trứng, sữa và thực vật như đậu Ngoài ra, cần bổ sung nhóm thực phẩm giàu chất béo và rau quả trong mỗi bữa ăn.
Dựa trên đó, chúng ta có thể thiết lập một thực đơn cho trẻ kéo dài từ 7 đến 10 ngày, nhằm mục đích điều hòa lượng thực phẩm và tổ chức công việc chế biến một cách hiệu quả.
Để xây dựng khẩu phần ăn hợp lý cho trẻ, ngoài việc nắm vững nguyên tắc dinh dưỡng, cha mẹ cần thường xuyên khảo sát và tìm hiểu sở thích cũng như khẩu vị của trẻ.
Tôi đã cùng với các chị em trong tổ nuôi, BGH, kế toán và giáo viên xây dựng thực đơn cho trẻ, dựa vào nguồn thực phẩm địa phương.
Thực đơn phải đảm bảo các nguyên tắc:
Cân đối các chất dinh dưỡng
Hợp lý giữa bữa chính và bữa phụ
Phù hợp theo mùa. Đảm bảo an toàn thực phẩm kết hợp với nhau khi chế biến
Dưới đây là thực đơn nhà trường triển khai trong năm học 2016- 2017:
Bữa sáng Mẫu giáo+ Nhà trẻ
- Canh khoai tây cà rốt nấu thịt
- Trứng chưng thịt cà chua
- Canh rau cải nấu cua
- Thịt bò thịt lợn hầm
- Thịt gà lợn nấu ca ri
- Canh đu đủ cà rốt nấu thịt
6 - Đậu thịt sốt cà chua
- Canh cải cúc nấu thịt
7 - Tôm thịt dim cà chua
- Canh bắp cải nấu thịt
Thứ Mẫu giáo + Nhà trẻ
- Ruốc thịt gà thịt lợn
2 - Canh su hào cà rốt nấu thịt
- Cá rán sốt thịt cà
- Canh khoai tây cà rốt nấu thịt
- Canh rau cải nấu cua
- Thịt tôm sào ngũ sắc
5 - Canh bắp cải nấu thịt
Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trong trường mầm non
-Thịt bò lợn hầm củ quả
- Canh rau ngót nấu thịt
- Thịt gà lợn nấu ca ri
4 - Canh mồng tơi mướp nấu cua
6 - Canh đu đủ cà rốt nấu thịt
7 - Canh rau thập cẩm nấu thịt
Bữa sáng Mẫu giáo+ Nhà Trẻ
- Cá rán sốt thit cà
- Canh đu đủ cà rốt nấu thịt
- Canh rau ngót nấu cua
- Canh rau cải nấu thịt
7 - Thịt bò lợn hầm sốt vang
3.3 Biện pháp 3: Thực hiện tốt các khâu trong quá trình chế biến món ăn cho trẻ tại trường
Dinh dưỡng phụ thuộc vào việc lựa chọn thực phẩm và công tác vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) Chúng tôi luôn chú trọng đến việc giao nhận thực phẩm tươi ngon, không ôi thiu, để đảm bảo khi chế biến cho trẻ, không chỉ mang lại hương vị ngon miệng mà còn đảm bảo sức khỏe và an toàn thực phẩm.
Lựa chọn nguyên liệu an toàn là yếu tố quyết định để tạo ra món ăn ngon và hấp dẫn cho trẻ Nguyên liệu không chỉ cần đảm bảo về chất lượng và số lượng mà còn phải an toàn tuyệt đối Một nguồn cung cấp thực phẩm đáng tin cậy là rất quan trọng, vì sai sót trong khâu lựa chọn nguyên liệu có thể dẫn đến những vấn đề trong các bước chế biến tiếp theo, gây ra nguy cơ ngộ độc thực phẩm cho trẻ Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình học tập và phát triển của trẻ, đặc biệt khi sức đề kháng của trẻ ở lứa tuổi mầm non còn yếu Do đó, việc phòng ngừa bệnh tật cho trẻ là điều cần thiết.
Hiệu quả SKKN
Với những biện pháp đã đề ra và đưa vào áp dụng trong năm học 2016-
2017, công tác chăm sóc nuôi dưỡng đã đạt được kết quả tốt.
Tôi và các đồng nghiệp đã tích lũy được kiến thức cơ bản và kinh nghiệm quý báu trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm cho trẻ Chúng tôi cam kết thực hiện tốt quy chế chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ em.
Tổ nuôi chúng tôi thực hiện đúng quy trình giao tiếp, chế biến thực phẩm đảm bảo vệ sinh.
Tập thể giáo viên, nhân viên, có ý thức trách nhiệm cao, phối hợp chặt chẽ với nhau trong quá trình chăm sóc nuôi dưỡng trẻ.
Thực đơn cửa trẻ rất phong phú, đủ các nhóm chất dinh dưỡng, đảm bảo cho khẩu phần ăn từng trẻ.
Bữa ăn được nâng cao, đổi mới phù hợp với trẻ đảm bảo cân đối tỷ lệ các chất dinh dưỡng.
Trong suốt thời gian thực hiện đề tài này không xảy ra ngộ độc thực phẩm.
Trẻ đến trường hầu hết được tăng cân, khỏe mạnh, thông minh, nhanh nhẹn.
Phụ huynh học sinh hiểu và tin tưởng cùng nhà trường phối hợp cùng chăm sóc trẻ.
Trang thiết bị, đồ dùng, dụng cụ 100% băng inox, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm để phục vụ cho công tác chăm sóc trẻ.
Sau khi nghiên cứu và thực nghiệm các biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ mầm non, tôi đã đạt được kết quả khả quan Điều này chứng tỏ rằng những biện pháp áp dụng không chỉ có giá trị thực tiễn cao mà còn góp phần nâng cao chất lượng bữa ăn và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm cho trẻ Kết quả thực nghiệm được thể hiện rõ qua bảng so sánh đối chiếu.
BẢNG SO SÁNH VÀ ĐỐI CHIẾU KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM
Trẻ đến lớp toàn trường
Kênh bình thường Cân nặng
Kênh bình thường cao Kênh thấp còi
Kết quả cho thấy tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng (SDD) và thấp còi đã giảm đáng kể vào cuối năm so với đầu năm Đặc biệt, năm qua không xảy ra dịch bệnh hay ngộ độc thực phẩm, và trường đã được Trung tâm Y tế Huyện Gia Lâm đánh giá cao về vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP).
Kết quả đạt được là thành quả của sự nỗ lực không ngừng của tập thể cán bộ, giáo viên và nhân viên nhà trường trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ, đồng thời thực hiện hiệu quả kế hoạch năm học đã đề ra.
Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trong trường mầm non