CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP LUẬN
CƠ SỞ LÝ LUẬN
1.1.2 Khái quát nguồn nhân lực
Quản trị nguồn nhân lực là hệ thống triết lý, chính sách và hoạt động chức năng nhằm thu hút, đào tạo, phát triển và duy trì nhân lực trong tổ chức, với mục tiêu tối ưu hóa kết quả cho cả tổ chức lẫn nhân viên Những quyết định trong quản trị nguồn nhân lực hình thành mối quan hệ việc làm và ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng của tổ chức và nhân viên trong việc đạt được mục tiêu.
Mục tiêu của quản trị nguồn nhân lực:
- Sử dụng có hiệu quả nguồn nhân lực nhằm làm tăng năng suất lao động và nâng cao tính hiệu quả của tổ chức.
Để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của nhân viên, doanh nghiệp cần tạo điều kiện cho họ phát huy tối đa năng lực cá nhân Việc kích thích và động viên nhân viên tại nơi làm việc sẽ giúp họ trở nên trung thành và tận tâm hơn với tổ chức.
Vai trò và ý nghĩa của quản trị nguồn nhân lực:
Quản trị nguồn nhân lực đóng vai trò quan trọng trong việc giúp doanh nghiệp khai thác tối đa tiềm năng của nhân viên, từ đó nâng cao năng suất lao động và tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững.
Quản trị nguồn nhân lực mang đến một góc nhìn nhân bản về quyền lợi của người lao động, nhấn mạnh vị thế và giá trị của họ Điều này giúp giải quyết hài hòa mối quan hệ lợi ích giữa tổ chức, doanh nghiệp và người lao động, từ đó góp phần giảm thiểu mâu thuẫn giữa tư bản và lao động trong các doanh nghiệp.
Các chức năng cơ bản của quản trị nguồn nhân lực:
Nhóm chức năng thu hút nguồn nhân lực tập trung vào việc đảm bảo đủ số lượng nhân viên có phẩm chất phù hợp với công việc doanh nghiệp Để tuyển dụng đúng người, doanh nghiệp cần dựa vào kế hoạch sản xuất, kinh doanh và tình hình sử dụng nhân viên hiện tại để xác định nhu cầu tuyển dụng Phân tích công việc giúp xác định số lượng nhân viên cần tuyển và tiêu chuẩn ứng viên Việc áp dụng các kỹ năng tuyển dụng như trắc nghiệm và phỏng vấn sẽ giúp chọn được ứng viên tốt nhất Các hoạt động chính của nhóm chức năng tuyển dụng bao gồm dự báo và hoạch định nguồn nhân lực, phân tích công việc, phỏng vấn, trắc nghiệm, và quản lý thông tin về nguồn nhân lực.
Nhóm chức năng đào tạo và phát triển trong doanh nghiệp tập trung vào việc nâng cao năng lực của nhân viên, đảm bảo họ có kỹ năng và trình độ cần thiết để hoàn thành công việc hiệu quả Doanh nghiệp thường áp dụng chương trình hướng nghiệp và đào tạo cho nhân viên mới để xác định năng lực thực tế và giúp họ làm quen với công việc Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng lập kế hoạch đào tạo, huấn luyện và đào tạo lại nhân viên khi có thay đổi về nhu cầu sản xuất hoặc quy trình công nghệ Các hoạt động chính của nhóm này bao gồm hướng nghiệp, huấn luyện, đào tạo kỹ năng thực hành cho công nhân, và bồi dưỡng nâng cao trình độ cho cán bộ quản lý và chuyên môn.
Nhóm chức năng duy trì nguồn nhân lực tập trung vào việc sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực trong doanh nghiệp Nó bao gồm hai chức năng chính: kích thích và động viên nhân viên, cùng với việc duy trì và phát triển các mối quan hệ lao động tích cực.
Chức năng kích thích và động viên trong doanh nghiệp bao gồm các chính sách và hoạt động nhằm khuyến khích nhân viên làm việc hăng say, có trách nhiệm và đạt chất lượng cao Giao cho nhân viên những công việc thách thức, thông báo đánh giá của lãnh đạo về sự hoàn thành công việc, và khen thưởng kịp thời cho những cá nhân có sáng kiến là những biện pháp hiệu quả để thu hút và giữ chân lao động lành nghề Do đó, việc xây dựng và quản lý hệ thống thang bảng lương, áp dụng các chính sách về lương bổng, thăng tiến, kỷ luật, thưởng, phúc lợi và đánh giá năng lực nhân viên là những hoạt động quan trọng trong chức năng này.
Chức năng quan hệ lao động bao gồm các hoạt động nhằm cải thiện môi trường làm việc và mối quan hệ trong công việc, như ký kết hợp đồng lao động, giải quyết khiếu nại và tranh chấp, giao tiếp giữa nhân viên, cũng như nâng cao y tế, bảo hiểm và an toàn lao động Việc thực hiện tốt chức năng này không chỉ giúp doanh nghiệp tạo ra bầu không khí tâm lý tích cực và các giá trị truyền thống tốt đẹp, mà còn nâng cao sự hài lòng của nhân viên đối với công việc và doanh nghiệp.
Tuyển dụng là quá trình tìm kiếm và thu hút ứng viên từ nhiều nguồn khác nhau nhằm lấp đầy các vị trí còn trống trong tổ chức Quá trình này bao gồm việc lựa chọn những người phù hợp nhất với yêu cầu và mục tiêu cụ thể của doanh nghiệp.
Quá trình tuyển dụng lao động nhằm đảm bảo doanh nghiệp có đủ số lượng nhân lực có năng lực phù hợp, phục vụ cho mục tiêu và định hướng phát triển bền vững.
Các yêu cầu đối với tuyển dụng
Tuyển dụng nhân sự cần phải liên kết chặt chẽ với nhu cầu về nguồn nhân lực phù hợp với chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp Doanh nghiệp chỉ nên tiến hành tuyển dụng khi thực sự cần nhân viên, đảm bảo hiệu quả và tiết kiệm chi phí.
Tuyển dụng đúng người theo yêu cầu công việc giúp tổ chức xây dựng đội ngũ lao động chất lượng, giảm thiểu chi phí đào tạo và tối ưu hóa năng lực của người lao động trong quá trình làm việc.
Tuyển dụng nhân sự có kỷ luật, trung thực và gắn bó lâu dài với tổ chức là điều quan trọng Ngoài ra, cần lựa chọn những người có sức khỏe tốt để đảm bảo họ hoàn thành nhiệm vụ được giao trong thời gian dài.
1.1.2 Khái niệm doanh nghiệp nhỏ và vừa
Doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) là các cơ sở kinh doanh đã đăng ký theo quy định pháp luật, được phân loại thành ba cấp độ: siêu nhỏ, nhỏ và vừa Phân loại này dựa trên tổng nguồn vốn, tương đương với tổng tài sản trong bảng cân đối kế toán, hoặc số lao động bình quân năm, trong đó tổng nguồn vốn là tiêu chí ưu tiên.
Nông, lâm nghiệp và thủy sản
+ Doanh nghiêp siêu nhỏ: 10 người trở xuống.
+ Doanh nghiệp nhỏ: từ 10 đến 200 lao động và tổng nguồn vốn từ 20 tỷ đồng trở xuống.
+ Doanh nghiệp vừa: từ 200 đến 300 lao động và tổng nguồn vốn là 20 đến 100 tỷ đồng.
Công nghiệp và xây dựng
+ Doanh nghiêp siêu nhỏ: 10 người trở xuống.
+ Doanh nghiệp nhỏ: từ 10 đến 200 lao động và tổng nguồn vốn là 20 tỷ đồng trở xuống.
+ Doanh nghiệp vừa: từ 200 đến 300 lao động và tổng nguồn vốn là 20 đến 100 tỷ đồng.
+ Doanh nghiêp siêu nhỏ: 10 người trở xuống.
+ Doanh nghiệp nhỏ: từ 10 đến 50 lao động và nguồn vốn là 10 tỷ đồng trở xuống.
+ Doanh nghiệp vừa: từ trên 50 đến 100 lao động và tổng nguồn vốn là từ trên
PHƯƠNG PHÁP LUẬN
Bình Dương, nằm trong miền Đông Nam Bộ, là một trong những tỉnh có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao và phát triển công nghiệp năng động, đóng vai trò là cửa ngõ giao thương với TP Hồ Chí Minh Với tốc độ tăng trưởng GDP bình quân đạt khoảng 14,5%/năm và cơ cấu kinh tế chuyển biến tích cực, tỷ trọng công nghiệp và dịch vụ ngày càng cao, Bình Dương đang phát triển bền vững Những điều kiện tự nhiên thuận lợi và chính sách lãnh đạo hiệu quả đã góp phần thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp vừa và nhỏ, ảnh hưởng tích cực đến đời sống người dân Do đó, Bình Dương được chọn làm vùng nghiên cứu nhằm đề xuất giải pháp tuyển dụng nguồn nhân lực và phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng cuộc sống cho cộng đồng địa phương.
1.2.2 Phương pháp thu thập số liệu
Phương pháp nhóm thu thập số liệu bao gồm hai phương pháp: phương pháp thu thập thứ cấp và sơ cấp.
- Phương pháp thu thập thứ cấp:
+ Cục thống kê của tỉnh, trang tin điện tử tỉnh Bình Dương.
+ Các đề tài có liên quan khác…
Số liệu sơ cấp được thu thập thông qua khảo sát thực tế bằng bảng câu hỏi đối với 100 nhân viên tại các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Bình Dương Quá trình thu thập diễn ra ngẫu nhiên, không phân biệt loại hình doanh nghiệp hay ngành nghề, nhằm đảm bảo tính khách quan và đại diện cho toàn bộ khu vực.
1.2.3 Phương pháp phân tích số liệu
Phương pháp phân tích tần số là công cụ hữu ích để đánh giá các yếu tố tác động đến quy trình tuyển dụng Bằng cách xem xét tần số xuất hiện của các nhân tố, chúng ta có thể hiểu rõ hơn về quan điểm của nhân viên đối với doanh nghiệp.
PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG VÙNG NGHIÊN CỨU
THỰC TRẠNG CHUNG CỦA TỈNH BÌNH DƯƠNG
Bình Dương là một tỉnh nằm ở miền Đông Nam Bộ, với vị trí địa lý thuận lợi: phía Bắc giáp tỉnh Bình Phước, phía Đông giáp tỉnh Đồng Nai, phía Tây giáp tỉnh Tây Ninh, và phía Nam giáp thành phố Hồ Chí Minh.
Hồ Chí Minh là tỉnh nằm trên các trục giao thông quan trọng của quốc gia, bao gồm quốc lộ 13, 14, tuyến đường sắt Bắc - Nam và đường xuyên Á, đóng vai trò là đầu mối giao lưu giữa các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên Tỉnh Bình Dương có 1 thành phố, 2 thị xã và 4 huyện, với tổng cộng 89 đơn vị hành chính cấp xã, phường và thị trấn.
Bình Dương có vị trí địa lý đặc biệt, nằm giữa đồng bằng và cao nguyên, với địa hình chủ yếu là đồi trung bình và thấp Khu vực này tương đối bằng phẳng, với nền đất cao từ 2 đến 25cm so với mực nước biển, tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển các khu công nghiệp và hạ tầng kỹ thuật.
Khí hậu nơi đây mang tính chất nhiệt đới gió mùa, được chia thành hai mùa rõ rệt: mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 11 với lượng mưa nhiều và độ ẩm cao, và mùa khô từ tháng 12 đến tháng 4 năm sau, thời tiết khô nóng Nhiệt độ trung bình hàng năm dao động từ 26 đến 27 độ C, với số giờ nắng trong năm đạt từ 2.500 đến 2.800 giờ Lượng mưa hàng năm khoảng 1.600 đến 1.700 mm, trong khi độ ẩm trung bình đạt từ 79 đến 80%.
Tỉnh Bình Dương có tổng diện tích đất tự nhiên là 269.600 ha, bao gồm 7 nhóm đất chính Trong đó, đất xám chiếm 52,45%, đất đỏ vàng 24%, đất dốc tụ 12,09%, và đất phù sa 5,79%, các loại đất khác chiếm tỷ lệ không đáng kể Đất đai tại đây rất phù hợp cho việc trồng cây công nghiệp lâu năm, cây ăn trái, phát triển ngành sản xuất vật liệu xây dựng, cũng như cải thiện hạ tầng giao thông đô thị.
Bình Dương sở hữu 13.000 ha rừng, bao gồm gần 10.000 ha rừng tự nhiên và 3.430 ha rừng trồng Rừng Bình Dương đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và ổn định môi trường sinh thái, đồng thời là vành đai xanh của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.
Tỉnh có khoáng sản chủ yếu là khoáng sản phi kim loại, với cao lanh tập trung ở phía nam đạt trữ lượng 256 triệu tấn, được sử dụng trong ngành gốm sứ và làm chất phụ gia công nghiệp Ngoài ra, khu vực Bến Cát và Tân Uyên còn có sét gạch ngói với trữ lượng đáng kể.
Tổng trữ lượng đá xây dựng tại khu vực Tân Uyên và Thuận An ước tính khoảng 629 triệu m³, trong đó có khoảng 220 triệu m³ tập trung tại hai địa điểm này Cát xây dựng chủ yếu được khai thác từ sông Sài Gòn, cù lao Bình Chánh, cù lao Rùa và sông Thị Tính, với tổng trữ lượng khoảng 25 triệu m³.
2.1.3 Nền kinh tế tỉnh Bình Dương trong giai đoạn hiện nay.
Khoảng 20 năm về trước, rất ít ai nghĩ rằng Bình Dương sẽ vươn lên trở thành một trong những tỉnh công nghiệp hàng đầu của cả nước Vì khi đó BD chỉ là một tỉnh thuần nông, người dân nhiều đời gắn bó với ruộng đồng, cây trái Tuy nhiên, từ khoảng năm 1999 trở lại đây, Bình Dương đã bắt đầu trỗi dậy với chủ trương đổi mới được cụ thể hóa bằng những chính sách thông thoáng, mở đường cho quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa của địa phương, xây dựng cơ sở hạ tầng, quyết liệt cải thiện môi trường đầu tư, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp sản xuất - kinh doanh, dòng vốn đầu tư trong và ngoài nước ồ ạt chảy về Bình Dương, nhà máy mọc lên khắp nơi, nguồn nhân lực ở 4 phương quy tụ về Kinh tế - xã hội của Bình Dương đã đạt những thành tựu đáng kể, cơ cấu kinh tế chuyển dịch mạnh mẽ theo hướng công nghiệp - dịch vụ - nông nghiệp, bộ mặt đô thị hóa đã được hình thành rõ nét
Giai đoạn 2006-2010, GDP của Bình Dương tăng trưởng 14% mỗi năm, gấp đôi mức tăng trưởng trung bình của cả nước Cơ cấu kinh tế của tỉnh này có sự chuyển dịch rõ rệt, trong đó ngành công nghiệp chiếm 63%, dịch vụ 32,6% và nông nghiệp chỉ còn 4,4%.
Bình Dương đã phát triển 28 khu công nghiệp (KCN) với tổng diện tích 8.751 ha, trong đó 24 KCN đã đi vào hoạt động, thu hút hơn 1.200 doanh nghiệp đầu tư sản xuất Khu liên hợp công nghiệp - dịch vụ - đô thị Bình Dương đã hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng và xây dựng các công trình thiết yếu, với 7 KCN hiện đang hoạt động Tính đến nay, Bình Dương có 9.012 doanh nghiệp trong nước với tổng vốn đầu tư trên 60.000 tỷ đồng, cùng 1.922 dự án FDI với tổng vốn gần 14 tỷ USD, kim ngạch xuất khẩu của tỉnh tăng trung bình 22,9%.
Năm 2010, kim ngạch xuất khẩu của Bình Dương đạt 8,5 tỷ USD, chiếm hơn 11% tổng giá trị xuất khẩu cả nước và mở rộng ra 180 quốc gia, vùng lãnh thổ Bình Dương đã trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước, nhờ vào tiềm năng phát triển kinh doanh và sản xuất công nghiệp, dịch vụ.
Bình Dương liên tục nằm trong top đầu cả nước về chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI), theo bảng xếp hạng do USAID và Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam công bố trong nhiều năm qua.
Bình Dương, từ một vùng đất nông nghiệp nghèo nàn, đã phát triển mạnh mẽ để trở thành tỉnh công nghiệp trọng điểm của Việt Nam, đánh dấu một kỳ tích ấn tượng Sự gia nhập của Việt Nam vào các tổ chức kinh tế thế giới đã tạo cơ hội cho nền kinh tế Bình Dương bùng nổ, như hổ mọc thêm cánh.
Sau 7 năm gia nhập WTO, nền kinh tế Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ trên mọi lĩnh vực, đặc biệt trong lĩnh vực thu hút đầu tư nước ngoài nhờ môi trường ổn định, minh bạch, đồng thời phát triển mạnh thương mại, dịch vụ.
KHÁI QUÁT NGUỒN NHÂN LỰC CỦA TỈNH
Theo dự báo nhu cầu lao động tại tỉnh Bình Dương, hàng năm tỉnh cần tuyển dụng từ 30.000 đến 40.000 lao động, nhưng chỉ thu hút được hơn 50% lao động trong tỉnh Do đó, các doanh nghiệp phải tìm kiếm lao động từ các tỉnh khác để đáp ứng nhu cầu Tuy nhiên, với sự gia tăng số lượng doanh nghiệp, nguồn nhân lực tại tỉnh sẽ không đủ, đặc biệt là đối với lực lượng lao động có trình độ kỹ thuật và chuyên môn cao.
Cuối tháng 6-2013, tỉnh Bình Dương có 55 cơ sở dạy nghề, đào tạo hơn 38.000 học viên trong năm học 2011-2012, bao gồm 2.400 sinh viên cao đẳng nghề, 3.800 trung cấp nghề, 7.000 sơ cấp nghề và 10.500 học viên dưới 3 tháng Để khuyến khích doanh nghiệp tham gia đào tạo nghề, tỉnh đã triển khai các chính sách hỗ trợ nhằm kết nối cơ sở dạy nghề với doanh nghiệp, giúp học sinh-sinh viên thực tập và nâng cao tay nghề Ngoài ra, Bình Dương tổ chức các phiên giao dịch việc làm hàng tháng, tạo điều kiện cho người học nghề tìm kiếm việc làm phù hợp sau khi tốt nghiệp.
Công tác dạy nghề tại tỉnh đã đóng góp quan trọng vào phát triển nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp, nhưng chất lượng và hiệu quả vẫn còn hạn chế Chương trình dạy nghề ngắn hạn chủ yếu chỉ đáp ứng nhu cầu các ngành nghề đơn giản Nguyên nhân chính là do các trung tâm dạy nghề chưa xây dựng được thương hiệu mạnh và công tác tư vấn hướng nghiệp cho học sinh còn yếu, dẫn đến số lượng học sinh phổ thông hiểu và lựa chọn học nghề còn thấp.
Bình Dương đang triển khai chính sách thu hút học sinh, sinh viên trường nghề, nghệ nhân, và lao động kỹ thuật cao từ các doanh nghiệp để trở thành giáo viên dạy nghề Các cơ sở đào tạo nghề cần phối hợp chặt chẽ với doanh nghiệp để xác định ngành nghề và số lượng cần thiết cho tuyển sinh và đào tạo, đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp Đồng thời, cần phát huy hiệu quả của các trung tâm học tập cộng đồng tại xã, phường, thị trấn để đa dạng hóa hình thức học tập phù hợp với nhu cầu của người dân.
Tỉnh Bình Dương hiện nay đang trải qua nhiều đổi mới, với điều kiện địa lý thuận lợi và sự phát triển của một thành phố mới, đã thu hút nhiều doanh nghiệp đầu tư Sự gia tăng của các ngành công nghiệp và thương mại-dịch vụ đã tạo ra nhu cầu cao về nguồn nhân lực chất lượng Tuy nhiên, số lượng nhân lực đáp ứng vẫn còn thiếu, dẫn đến sự cạnh tranh gay gắt giữa các doanh nghiệp về nhân lực có chuyên môn cao Do đó, các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Bình Dương cần tìm kiếm giải pháp hiệu quả để phát triển nguồn "chất xám" cho sự bền vững trong tương lai.
THỰC TRẠNG NGUỒN NHÂN LỰC CỦA CÁC DNNVV Ở TỈNH BÌNH DƯƠNG
2.3.1 Nguồn nhân lực các DNNVV ở Bình Dương Để có những số liệu cụ thể chúng tôi đã tiến hành khảo sát tại một số doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn Bình Dương, cụ thể là ở khu vực TP Thủ Dầu Một và các vùng lân cận như khu công nghiệp Mỹ Phước, Thuận An….Thông qua các số liệu khảo sát thực tế tuy với 80/100 phiếu đạt yêu cầu nhưng cũng đã đủ để phản ánh được tình hình nguồn nhân lực của các doanh nghiệp Đồng thời, từ những số liệu sơ cấp này mang lại hiệu quả và tính xác thực trong quá trình nghiên cứu.
Qua điều tra cho thấy nguồn nhân lực của các doanh nghiệp nhỏ và vừa của tỉnh là nguồn nhân lực trẻ (Bảng 1)
Bảng 3a : Độ tuổi nhân viên làm việc trong các doanh nghiệp Độ tuổi Tần suất Tỷ lệ (%)
(Nguồn: Thông tin khảo sát)
Hơn 85% nguồn nhân lực của tỉnh tập trung ở độ tuổi từ 24-35, tạo nên lớp thế hệ trẻ năng động, đóng vai trò chủ chốt trong việc cải thiện tình hình kinh tế khó khăn hiện nay Đây là sức mạnh giúp đất nước hội nhập vào nền kinh tế hiện đại toàn cầu Đặc biệt, với tốc độ phát triển kinh tế cao, tỉnh Bình Dương cần nguồn lực này để nâng cao chất lượng và năng suất lao động, từ đó củng cố nền tảng cho sự phát triển bền vững của các doanh nghiệp.
Các doanh nghiệp tại tỉnh Bình Dương đang tích cực tìm kiếm những nhân tài trẻ, năng động và đam mê nghề nghiệp với trình độ chuyên môn cao Họ không ngừng nỗ lực thu hút nguồn nhân lực chất lượng, điều này trở thành một yếu tố thiết yếu cho sự phát triển của các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong khu vực.
Bình Dương đang phát triển nhanh chóng về kinh tế, đòi hỏi ứng viên có trình độ chuyên môn và tinh thần ham học hỏi để đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp Mặc dù tỉnh có nguồn nhân lực dồi dào, nhưng số lượng nhân lực có trình độ cao vẫn chưa đủ để phục vụ cho các doanh nghiệp Điều này tạo ra áp lực lớn trong việc tuyển dụng nhân lực phù hợp Hơn nữa, Bình Dương thu hút nhiều doanh nghiệp lớn nhỏ trong và ngoài nước, khiến cạnh tranh về nhân lực trở nên gay gắt, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Nhóm khảo sát đã phát hiện rằng hầu hết nhân viên tại các doanh nghiệp đều có trình độ chuyên môn, với hơn 90% là tốt nghiệp từ cao đẳng đến đại học Đây là nguồn lực quý giá mà các doanh nghiệp mong muốn Đặc biệt, 56,25% doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Bình Dương hoạt động trong lĩnh vực thương mại – dịch vụ, trong khi 33,75% còn lại thuộc về ngành công nghiệp, điều này cho thấy nhu cầu về nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn là rất cần thiết.
Bảng 3b : Lĩnh vực doanh nghiệp hoạt động
Chỉ tiêu Tần suất Tỷ lệ(%)
(Nguồn: Thông tin khảo sát)
Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gia tăng, các doanh nghiệp phải đối mặt với thách thức trong việc giữ chân nhân tài, đặc biệt là những người trẻ tuổi có trình độ chuyên môn cao Họ luôn tìm kiếm cơ hội làm việc trong môi trường tốt hơn để tích lũy kinh nghiệm và phát huy khả năng Nếu doanh nghiệp không đáp ứng được nhu cầu của họ, nhân lực sẽ nhanh chóng chuyển sang công ty khác Điều này đặt ra áp lực lớn cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa, nhất là khi nhiều doanh nghiệp nước ngoài đang hoạt động tại Bình Dương, khiến việc thu hút và giữ chân nguồn nhân lực chất lượng trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.
Tình hình nguồn nhân lực tại các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Bình Dương cho thấy sự quan trọng của nguồn lực có trình độ cao, đồng thời nêu bật những khó khăn trong công tác tuyển dụng và thu hút nhân tài Để hiểu rõ hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến sự lựa chọn của nhân viên đối với doanh nghiệp, cần tiến hành phân tích chính sách tuyển dụng hiện tại Qua đó, doanh nghiệp có thể đánh giá ưu và nhược điểm, từ đó đưa ra giải pháp phù hợp nhằm thu hút nguồn nhân lực chất lượng, đáp ứng yêu cầu và mong muốn của lực lượng lao động có trình độ.
2.3.2 Tình hình tuyển dụng tại các doanh nghiệp
Để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế, các doanh nghiệp cần xây dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững Con người là yếu tố quan trọng nhất trong việc tạo dựng nền tảng này; nguồn nhân lực chất lượng và trình độ cao sẽ giúp doanh nghiệp phát triển mạnh mẽ hơn Do đó, các doanh nghiệp luôn tìm kiếm những ứng viên phù hợp với yêu cầu công việc của mình.
Hàng năm, nhiều doanh nghiệp đăng tin tuyển dụng nhưng chỉ một số ít tìm được nhân viên phù hợp Nguyên nhân chủ yếu là do họ chưa thu hút được nguồn nhân lực, quy trình tuyển dụng còn nhiều hạn chế và thiếu sự chuẩn bị kỹ lưỡng Nhiều doanh nghiệp vẫn áp dụng các phương pháp cũ, thiếu tầm nhìn mới và không có chiến lược hợp lý, dẫn đến kết quả không đạt yêu cầu như mong muốn.
Nhiều doanh nghiệp hiện nay gặp khó khăn trong việc tuyển dụng, cho thấy sự cần thiết phải cải thiện quy trình xác định nguồn ứng viên Để nâng cao hiệu quả tuyển dụng, các công ty cần xây dựng các chiến lược phù hợp với từng vị trí công việc cụ thể.
2.3.3 Một số doanh nghiệp vừa và nhỏ trên địa bàn tỉnh.
Nhật Đông – Cty Tnhh Nhật Đông Địa Chỉ: A3-4 Ngô Gia Tự, P.Chánh Nghĩa, Tx.Thủ Dầu Một, Bình Dương Điện thoại: (065)3817482
Nhật Thông – Cty Tnhh Tmdv Xd Nhật Thông Địa Chỉ: 19/65 Ấp 5, X.Tương Bình Hiệp, Tx.Thủ Dầu Một, Bình Dương Điện thoại: (065)3830107
Nhất Thành – Cty Tnhh Xd Tm Nhất Thành Địa Chỉ: 34/14 Thích Quảng Đức, P.Phú Thọ, Tx.Thủ Dầu Một, Bình Dương
Nghiệp Thành – Cty Tnhh Xdsx Cơ Khí Nghiệp Thành Địa Chỉ: 1/281 Kdc Thuận Giao, X.Thuận Giao, H.Thuận An, Bình Dương
Nam Hung – Cty Cp Tm Xd Nam Hưng Địa Chỉ: Kp4 Tt.Mỹ Phước, H.Bến Cát, Bình Dương
Việt Thổ - Cty Tnhh Sx Tm Việt Thổ Địa Chỉ: Ấp 4, X.Chánh Phú Hòa, H.Bến Cát, Bình Dươn
Young Woo Vina – Cty Tnhh Young Woo Vina Địa Chỉ: 36/8 Kp4 Đt 743, P.Phú Lợi, Tx.Thủ Dầu Một, Bình Dương
Viethsing – Cty Tnhh May Mặc Quốc Tế Viethsing Địa Chỉ: Khu Sx Bình Chuẩn, X.Bình Chuẩn, H.Thuận An, Bình Dương
Winning – Cty Tnhh May Thêu Winning Địa Chỉ: Khu Sx Bình Chuẩn, H.Thuận An, Bình Dương
Việt Trung – Cty Cp Việt Trung Địa Chỉ: Đường 6 Kcn Đồng An, X.Bình Hòa, H.Thuận An, Bình Dương
Việt Úc – Cty Cp May Việt Úc Địa Chỉ: Ấp Bình Thuận 2, X.Thuận Giao, H.Thuận An, Bình Dương
Công Ty Tnhh Primacy Việt Nam Địa chỉ: KCN Mỹ Phước, Bến Cát, Bình Dương [2]
ĐÁNH GIÁ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TUYỂN DỤNG
ĐÁNH GIÁ CÁC YẾU TỐ
Tham gia tổ chức thương mại thế giới (WTO) đã mở ra nhiều cơ hội cho quá trình công nghiệp hóa tại Việt Nam, nhưng cũng đặt ra thách thức cho các doanh nghiệp trong nước, đặc biệt là nguồn nhân lực Bình Dương, với sự phát triển mạnh mẽ và thu hút nhiều doanh nghiệp lớn và nhỏ, cần một lượng nguồn nhân lực lớn và có trình độ cao Do đó, các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Bình Dương cần đánh giá và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến tuyển dụng để thu hút nguồn nhân lực chất lượng cho sự phát triển bền vững.
3.1.1 Yếu tố nguồn thông tin Đối với bất kì doanh nghiệp nào khi có một kế hoạch sản xuất kinh doanh thì cần xác định các nguồn lực để đáp ứng kế hoạch sản xuất kinh doanh đó như: tài chính, nguyên vật liệu, vốn đầu tư, nguồn nhân lực… Trong đó nguồn nhân lực là nhân tố phải được xác định đầu tiên, và tìm cho mình lực lượng mạnh có trình độ cũng như tay nghề cao để doanh nghiệp hoạt động tốt, đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Bình Dương cũng không ngoại lệ, chắc chắn là các doanh nghiệp này cần phải đưa những thông tin tuyển dụng với mọi phương pháp khác nhau để tiếp cận đến với nguồn nhân lực một cách nhanh chóng và hiệu quả nhất.
Nguồn thông tin đóng vai trò quan trọng trong quy trình tuyển dụng Doanh nghiệp cần cung cấp đầy đủ thông tin cần thiết, bao gồm số lượng nhân viên cần tuyển, vị trí tuyển dụng và mức lương cạnh tranh Việc này giúp thu hút nhân tài và tạo ấn tượng tích cực với ứng viên.
Bảng 4a: Nguồn thông tin tuyển dụng
Nguồn thông tin Tần suất Tỷ lệ(%)
Hội chợ việc làm, trung tâm xúc tiến việc làm
(Nguồn: Thông tin khảo sát)
Theo khảo sát từ bảng 3, việc tiếp cận thông tin tuyển dụng của các ứng viên tại các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Bình Dương vẫn chưa hiệu quả Đặc biệt, 63% ứng viên tìm được việc qua sự giới thiệu từ bạn bè, trong khi các phương tiện truyền thông như báo chí và tạp chí chuyên ngành chỉ chiếm tỷ lệ thấp, lần lượt là 16,3% và 12% Điều này cho thấy sự chênh lệch lớn trong cách thức tiếp cận thông tin tuyển dụng.
Sự cạnh tranh gay gắt trong thị trường lao động do lực lượng lao động đông đảo đã khiến nhiều người phải dựa vào mối quan hệ bạn bè và các kết nối khác để tìm kiếm cơ hội nghề nghiệp Việc quen biết trở thành yếu tố quan trọng giúp họ có được những công việc tốt hơn.
Tình trạng “đặt không đúng người, giao không đúng việc” tại các doanh nghiệp dẫn đến việc những nhân viên có năng lực không được làm công việc phù hợp, trong khi những người không có chuyên môn lại phải đảm nhận nhiệm vụ vượt quá khả năng của họ Điều này làm giảm hiệu quả trong hoạt động sản xuất và khiến các doanh nghiệp nhỏ và vừa mất cơ hội thu hút nhân tài Nếu không thay đổi phương thức tuyển dụng kịp thời, những nhân tài sẽ chuyển sang làm việc cho các doanh nghiệp nước ngoài, đặc biệt là trong bối cảnh Bình Dương đang thu hút nhiều đầu tư từ nước ngoài.
Nhiều doanh nghiệp chưa đầu tư đúng mức vào công tác tuyển dụng thông tin, dẫn đến việc thông tin không hấp dẫn và thuyết phục ứng viên Hầu hết nhân viên được khảo sát đều tìm việc qua bạn bè, trong khi thông tin từ các phương tiện truyền thông lại ít được chú ý Một phần nguyên nhân là lo ngại chi phí truyền thông cao, khiến doanh nghiệp chỉ cung cấp thông tin hạn chế để tiết kiệm Tuy nhiên, điều này đồng nghĩa với việc thu hẹp cơ hội tuyển dụng và giảm khả năng tiếp cận những ứng viên tài năng.
Để doanh nghiệp hoạt động hiệu quả và mang lại lợi nhuận cao, yếu tố con người là vô cùng quan trọng Chủ doanh nghiệp cần nhận diện đúng năng lực và trình độ của ứng viên để đảm bảo họ phù hợp với vị trí cần tuyển Việc tuyển dụng cần được thực hiện một cách bài bản và chuyên nghiệp, với việc cung cấp thông tin tuyển dụng qua nhiều kênh khác nhau Đặc biệt, doanh nghiệp nên tận dụng sức mạnh của truyền thông như báo chí, truyền hình và tạp chí chuyên ngành để thu hút ứng viên chất lượng.
- nguồn thông tin dễ tiếp cận nhất đối với con người
Số lượng người biết thông tin tuyển dụng của các công ty nhỏ và vừa ở Bình Dương qua các phương tiện truyền thông rất hạn chế, với báo chí chỉ chiếm 16,3%, tạp chí chuyên ngành 12% và hội chợ việc làm 8,3% Điều này cho thấy các doanh nghiệp chưa chú trọng đến hiệu quả tuyển dụng, dẫn đến lãng phí nguồn vốn và thời gian Phần lớn nhân lực được tuyển dụng thông qua giới thiệu từ nhân viên hiện tại, giúp nhân viên mới dễ hòa nhập và thích nghi với môi trường làm việc Tuy nhiên, phương pháp này cũng gây ra bất cập như sự không công bằng trong đối xử giữa nhân viên, xuất hiện tình trạng chia bè phái và ghen tị, ảnh hưởng xấu đến hiệu quả làm việc và sự cống hiến của nhân viên cho công ty.
Việc cung cấp thông tin tuyển dụng lao động tại các doanh nghiệp hiện nay còn hạn chế, chưa thu hút được nhân tài Để phát triển bền vững trong tỉnh có tốc độ phát triển nhanh, các doanh nghiệp nhỏ và vừa cần nhanh chóng tìm kiếm nguồn lao động phù hợp với từng vị trí Số lượng người có trình độ đào tạo tốt đang khan hiếm, trong khi nhu cầu tuyển dụng lại cao, vì vậy công tác tuyển chọn cần được thực hiện một cách chuyên nghiệp Doanh nghiệp cần chú trọng từ bước đầu tiên để truyền tải thông tin tuyển dụng một cách hiệu quả nhất.
Phỏng vấn là một bước quan trọng trong quy trình tuyển dụng nhân sự của doanh nghiệp hiện nay Sau khi thông báo tuyển dụng, các ứng viên sẽ được mời tham gia phỏng vấn để nhà tuyển dụng đánh giá kỹ năng, kinh nghiệm và trình độ chuyên môn của họ Tuy nhiên, không phải cuộc phỏng vấn nào cũng đảm bảo lựa chọn được những ứng viên phù hợp.
Tính chuyên nghiệp trong phỏng vấn
Để thu hút nguồn nhân lực có trình độ phù hợp, doanh nghiệp cần tạo ấn tượng và niềm tin cho ứng viên Việc thể hiện tầm quan trọng của công việc tuyển dụng và tính chuyên nghiệp trong quá trình phỏng vấn không chỉ xây dựng hình ảnh tích cực cho doanh nghiệp mà còn cho ứng viên thấy đây là môi trường lý tưởng để phát huy năng lực của họ.
Khảo sát tại các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Bình Dương cho thấy hầu hết đều thực hiện phỏng vấn trong tuyển dụng, nhưng mức độ chuyên nghiệp còn hạn chế Điều này có thể do nhiều nhân viên được tuyển dụng thông qua mối quan hệ quen biết, khiến phỏng vấn trở nên hình thức và không chú trọng đến tính chuyên nghiệp.
Bảng 4b: Cảm nhận của người được phỏng vấn
Cảm nhận Tần suất Tỷ lệ (%)
(Nguồn: Thông tin khảo sát)
Theo cảm nhận của nhân viên, chỉ 25% cuộc tuyển dụng được đánh giá là chuyên nghiệp, trong khi 70% cảm thấy bình thường và 5% không chuyên nghiệp Điều này cho thấy công tác tuyển dụng tại các doanh nghiệp trong tỉnh chưa được chú trọng, dẫn đến việc nhân viên không nhận thức được tầm quan trọng của phỏng vấn cũng như giá trị của bản thân và doanh nghiệp Hơn nữa, nhiều nhân viên được giới thiệu qua người quen, khiến phỏng vấn chỉ mang tính hình thức, không đảm bảo tính chuyên nghiệp Hệ quả là không phải ứng viên nào cũng đáp ứng được yêu cầu công việc, gây ra các vấn đề như trình độ chuyên môn không phù hợp, dẫn đến hiệu suất làm việc kém và ảnh hưởng xấu đến kết quả kinh doanh Việc đào thải những nhân viên không phù hợp là điều tất yếu, từ đó doanh nghiệp sẽ mất nguồn lực và phải tốn thời gian, chi phí cho việc tuyển dụng lại.
Khi tuyển dụng nhân lực, doanh nghiệp cần ưu tiên lợi ích của mình bằng cách đầu tư vào nguồn tin tuyển dụng và xây dựng phong cách phỏng vấn chuyên nghiệp để tìm ra ứng viên phù hợp nhất Ngoài ra, doanh nghiệp nên hạn chế việc tuyển dụng qua giới thiệu của người quen, vì nếu ứng viên không có năng lực, điều này có thể ảnh hưởng xấu đến hiệu quả công việc và hoạt động kinh doanh.
MỘT SỐ GIẢI PHÁP CẢI THIỆN QUÁ TRÌNH TUYỂN DỤNG CỦA CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA
Các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Bình Dương đang gặp khó khăn trong việc thu hút nguồn nhân lực chất lượng, mặc dù nền kinh tế địa phương phát triển Quy trình tuyển dụng của họ còn thiếu sự đầu tư và chưa hiệu quả, dẫn đến nguy cơ mất nhân tài vào tay các doanh nghiệp nước ngoài có điều kiện làm việc tốt hơn Để không bỏ lỡ cơ hội thu hút nhân lực giỏi, các doanh nghiệp cần cải thiện phương pháp tuyển dụng và áp dụng các giải pháp phù hợp.
Doanh nghiệp cần chú trọng cung cấp đầy đủ thông tin và mô tả công việc cụ thể qua nhiều phương tiện truyền thông như báo chí, tivi, trung tâm xúc tiến việc làm, và internet Việc xác định đối tượng tuyển dụng, bao gồm độ tuổi và trình độ, sẽ giúp xây dựng chiến lược thông tin chính xác Cung cấp thông tin qua nhiều kênh khác nhau không chỉ làm đa dạng hóa thông báo tuyển dụng mà còn mở rộng địa bàn tiếp cận, từ đó giúp doanh nghiệp nhanh chóng tiếp cận lực lượng lao động chất lượng.
Tính chuyên nghiệp trong phỏng vấn tại các doanh nghiệp vẫn còn thiếu sót, do đó cần đầu tư đúng mức cho từng bước của quy trình phỏng vấn Chỉ những người có liên quan trực tiếp đến công việc mới nên tham gia phỏng vấn, tránh sự tham gia quá đông gây áp lực cho ứng viên và làm giảm khả năng đánh giá kỹ năng của họ Ngoài ra, nhà tuyển dụng cần nhấn mạnh tầm quan trọng của vị trí tuyển dụng, tạo sự hứng thú và tò mò cho ứng viên, đồng thời giúp họ nhận ra vai trò quan trọng của mình trong công việc này.
Trong giai đoạn thử việc, nhà tuyển dụng cần hướng dẫn nhân viên một cách bài bản, cho phép ứng viên làm việc từ các nhiệm vụ đơn giản đến phức tạp Điều này giúp đánh giá khả năng tiếp xúc và xử lý tình huống thực tế của họ trong công việc Qua đó, nhà tuyển dụng có thể xác định ứng viên nào phù hợp nhất với yêu cầu của doanh nghiệp.
Trong doanh nghiệp, việc tạo ra môi trường làm việc phù hợp với từng loại công việc là rất quan trọng Cần có chính sách ưu tiên đào tạo và nâng cao năng lực cho nhân viên, đồng thời khuyến khích việc chia sẻ và lắng nghe ý kiến từ nhân viên Sự hòa đồng giữa cấp trên và cấp dưới, cũng như gắn kết giữa các nhân viên, sẽ thu hút những nguồn lực có trình độ cao cho doanh nghiệp.
Để tuyển chọn nguồn lực chất lượng cao cho doanh nghiệp, các công ty cần thực hiện quy trình tuyển dụng một cách chuyên nghiệp và đầy đủ, đồng thời cung cấp thông tin hấp dẫn cho ứng viên Doanh nghiệp nhỏ và vừa thường gặp khó khăn trong việc cạnh tranh với các công ty lớn, vì vậy cần chú trọng hơn trong việc tìm kiếm nhân tài và quan tâm đến nhu cầu của ứng viên để áp dụng các phương pháp tuyển dụng phù hợp.