KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của
Paran (tiếng Do Thái: פ ָּאר ָּן) là một moshav nhỏ nằm ở thung lũng Arava, miền Nam Israel, cách Jerusalem 224 km và Eilat 100 km về phía bắc Được thành lập vào năm 1971, Paran giáp với vương quốc Jordan ở phía Đông và thuộc thẩm quyền của Hội đồng khu vực Trung Arava.
+ Phía bắc giáp với Tsukim
+ Phía đông giáp với Jordan
+ Phía nam giáp với Eilat
+ Phía tây giáp với Ai cập
Faran là một khu vực nhỏ nằm trong Sa mạc Negev (Arava), có địa hình chạy song song với các vùng khác trong nước Khu vực này chủ yếu bao gồm những vùng đất thấp ở phía tây, với đặc trưng là đồi núi sa mạc và bán hoang mạc.
Faran nằm trong khu vực sa mạc Negev (Arava), nơi có khí hậu đặc biệt khô hạn với lượng mưa rất ít, chỉ từ 25-50 mm/năm Khu vực này chịu ảnh hưởng từ vị trí gần sa mạc Sahara, dẫn đến nhiệt độ cao nhất tại vĩ tuyến 31 bắc Vào mùa hè, nhiệt độ ban ngày có thể đạt tới 40˚C, trong khi mùa đông lạnh và khô, với nhiệt độ trung bình khoảng 15˚C, đôi khi giảm xuống 0˚C vào ban đêm Mùa hè thường kéo dài và độ ẩm ở đây khá thấp.
Nước có ở độ sâu dưới 100m, và những nhánh sông khô cằn.Hệ thống nước lấy chủ yếu ở nhà máy lọc được cung cấp cho khu vực
Tài nguyên đất chủ yếu là đất cát và đất cát pha do hoạt động sản xuất nông nghiệp của con người đất đã được cải tạo đáng kể
Tài nguyên nước chủ yếu từ hệ thống nước ngầm qua máy lọc.Có ở độ sâu dưới 100 đến 150m
Hệ thống gồm trường mẫu giáo, công viên, phòng thể hình, bể bơi, nhà để xe, phòng tập thể dục, khu vườn công cộng, thư viện, hội trường và cửa hàng, tạo nên một môi trường sống tiện ích và đa dạng cho cộng đồng.
Môi trường ở đây rất trong lành với không khí sạch, nhờ vào ý thức trách nhiệm cao của người dân Khu vực này chưa trải qua quá trình đô thị hóa mạnh mẽ như các thành phố lớn, vì vậy vẫn duy trì được hệ sinh thái tự nhiên phong phú, nơi nhiều loài chim và thú hoang dã vẫn sinh sống.
4.1.2 Điều kiện kinh tế - xã hội
4.1.2.1 Tình hình dân số và lao động
Theo thống kê năm 2018, dân số trung bình tại Paran đạt hơn 500 người với 120 hộ gia đình, trong đó có hơn 600 lao động, bao gồm 200 sinh viên quốc tế, trong đó có sinh viên Việt Nam Kinh tế khu vực chủ yếu dựa vào nông nghiệp.
Hệ thống đường giao thông ít có trục đường quốc lộ chính đi qua thuận tiện cho lưu thông không gặp khó khăn
Mạng lưới giao thông tại Faran đã được xây dựng và đưa vào sử dụng với chất lượng tốt, được nâng cấp và sửa chữa để đáp ứng nhu cầu đi lại và vận chuyển hàng hóa của người dân, từ đó thúc đẩy sự phát triển kinh tế địa phương.
Nhiều gia đình hiện nay đã bắt đầu sản xuất điện thương mại từ các nhà máy điện quang điện 50kWp, tận dụng bức xạ mặt trời cao và thời tiết khô ráo trong khu vực Việc này không chỉ giúp giảm đáng kể chi phí sinh hoạt cho người dân mà còn góp phần vào việc sử dụng năng lượng tái tạo.
Thể chế nhà nước - Theo thể chế Dân chủ nghị viện, chế độ một viện (từ năm 1948)
Không có Hiến pháp thành văn, chỉ có những điều luật riêng rẽ
Quốc hội gồm 120 thành viên được bầu qua hệ thống bầu cử đại diện tỷ lệ với nhiệm kỳ 4 năm Thủ tướng cũng được bầu trực tiếp trong tổng tuyển cử, với nhiệm kỳ tương tự Các thành viên Quốc hội có nhiệm kỳ 5 năm, nhưng không nắm quyền hành pháp, quyền này thuộc về Thủ tướng.
Theo nghị quyết 181 (II) của Liên hợp quốc, Nhà nước Israel được thành lập vào ngày 14 tháng 5 năm 1948 với diện tích ban đầu là 14.100 km² Tuy nhiên, sau các cuộc chiến tranh với các nước Ả-rập, diện tích mà Israel quản lý đã tăng lên khoảng 28.000 km².
Thuộc Trung cận Đông Nước Israel, trong khuôn khổ biên giới năm
Năm 1949, khu vực này bao gồm một đồng bằng hẹp và màu mỡ ven biển Địa Trung Hải, vùng núi Giu-đa ở trung tâm, sa mạc Nê-gếp ở phía nam và một phần của thung lũng Gioóc-đan ở đông bắc.
Sông chính: sông Gioóc-đan, 321km
Khí hậu: Khí hậu Địa Trung Hải, mùa hè nóng và khô, mùa đông ôn hòa và ẩm Phần lớn lãnh thổ của Israel có lượng mưa dưới 200mm
Kinh tế : Công nghiệp chiếm 17%, nông nghiệp: 2% và dịch vụ: 81% GDP
Ngân sách quốc phòng lớn và tình hình chính trị căng thẳng đã gây ra nhiều vấn đề kinh tế, cản trở thương mại giữa Israel và các nước láng giềng Israel nổi bật với vai trò là một trong những quốc gia xuất khẩu hàng đầu về trái cây họ chanh bưởi, với phần lớn diện tích canh tác thuộc về các tập thể và hợp tác xã Tài nguyên thiên nhiên của Israel khá hạn chế, trong khi ngành công nghiệp gia công kim cương nhập khẩu đóng góp đáng kể vào nguồn thu ngoại tệ Du lịch đến các vùng đất Thánh cũng là một nguồn thu quan trọng cho ngân sách quốc gia Theo số liệu, xuất khẩu của Israel đạt 23,5 tỷ USD, trong khi nhập khẩu là 30,6 tỷ USD, với tổng nợ nước ngoài lên tới 18,7 tỷ USD.
Israel nổi bật với nền nông nghiệp tiên tiến, khoa học - kỹ thuật và quản lý kinh tế hiệu quả Là một trong những quốc gia có thu nhập đầu người cao nhất thế giới, Israel chuyên sản xuất thực phẩm, kim cương chế tác, hàng dệt may, thiết bị điện, giao thông, thiết bị quân sự và hàng điện tử công nghệ cao Năm qua, sản lượng điện năng của Israel đạt 35,4 tỷ kWh, trong khi mức tiêu thụ là 31,8 tỷ kWh.
Tỷ lệ người biết đọc, biết viết đạt 95%, với 97% nam và 93% nữ Hệ thống giáo dục áp dụng chế độ bắt buộc 11 năm miễn phí, cho phép người dân tự do chọn trường dạy bằng tiếng Ả-rập hoặc tiếng Hê-brew Cấu trúc giáo dục bao gồm tiểu học 6 năm, trung học 3 năm và giáo dục sau trung học 2 năm, với bằng tốt nghiệp có giá trị cho việc thi vào đại học và tìm kiếm việc làm Đại học mở và đại học dạy từ xa đang phát triển mạnh mẽ.
Người dân được hưởng bảo hiểm y tế do Nhà nước cung cấp, đảm bảo quyền lợi cho cả lĩnh vực y tế tư nhân Hệ thống y tế hiện đại với trang thiết bị và chất lượng dịch vụ cao sẽ đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe của cộng đồng.
Tuổi thọ trung bình đạt 78,8 tuổi, nam: 76,57, nữ: 80,68 tuổi
Tình hình sản xuất, chế biến của ớt Ngọt tại farm,
Trang trại , nằm tại moshav Paran thuộc vùng Arava nằm ở phía Nam của đất nước Israel với tổng diện tích là 65 dunam (≈6,5 ha) và được chia làm
5 farm.Giống cây trồng chính được trồng ở farm là ớt ngọt Hiện nay, tại trang trại có 6 nhân công Thái Lan và 3 sinh viên đến thực tập
Trong mùa vụ 2017 - 2018, trang trại đã thử nghiệm trồng các giống ớt ngọt 10213, 10093 và giống ớt cũ 10088, với tổng sản lượng đạt 940 tấn trên diện tích 6,5ha Sản lượng này tăng 14% so với mùa vụ 2015 - 2017, khi chỉ đạt 870 tấn.
Vào mùa vụ thu hoạch, ớt sau khi được hái về sẽ được chuyển vào
Tại "packing house" của trang trại, ớt được rửa sạch, phân loại theo kích cỡ (M, M2, L, L2, XL) và loại bỏ những quả hỏng Sau đó, ớt được đóng gói vào hộp và chuẩn bị xuất khẩu Trong những năm qua, thị trường nhập khẩu chính của ớt ngọt từ trang trại chủ yếu là Mỹ, Nhật Bản và EU, trong khi lượng ớt còn lại sẽ được tiêu thụ trong nước.
Bảng 4.1 Giống cây trồng tại trang trại
TT Số Farm Diện Tích
(Nguồn: Điều tra trang trại)
Sơ đồ quá trình sản xuất đóng hộp xuất khẩu ớt ngọt ớt tại farm ,
4.2.2 Tình hình sản xuất Ớt chuông được trồng trên toàn bộ diện tích lớn nằm rải rác xung quanh Moshav Paran Thời gian gieo trồng ngắn han nên cây cần có thời gian chăm sóc,bảo vệ cây để đảm bảo cây sinh trưởng tốt đạt yêu cầu Trong khoảng thời gian còn lại trong năm là lúc tiến hành dọn đồng và chăm sóc, chuẩn bị đất cho vụ mùa tiếp theo
Quá trình giám sát và kiểm tra diễn ra liên tục nhằm đảm bảo cây trồng phát triển khỏe mạnh và đạt năng suất mong muốn Việc theo dõi lượng nước và phân bón là cần thiết để duy trì môi trường thuận lợi cho sự sinh trưởng của cây.
Thu hoạch Xe vận chuyển
Hệ thống phân loại kích cỡ
Rửa bằng nước có clo
Sàng lọc thủ công Đóng hộp Bảo quản Xuất khẩu cây
Nhà lưới tạo ra một môi trường tách biệt, giúp bảo vệ cây trồng khỏi gió và bão cát từ sa mạc Đồng thời, chúng cung cấp bóng râm, giảm cường độ ánh sáng mặt trời trực tiếp lên quả, và ngăn ngừa sự xâm nhập của các loài côn trùng gây hại cho cây.
Hoạt động phòng ngừa sâu bệnh được thực hiện hàng tháng thông qua việc thuê chuyên gia kiểm dịch để kiểm tra và phun thuốc trừ sâu, giúp bảo vệ khu dân cư xung quanh Để tối ưu hóa việc phòng tránh bệnh hại cho cây trồng, cần kết hợp nhiều biện pháp quản lý như tạo hệ vi sinh có lợi trong đất, đảm bảo môi trường thông thoáng cho hệ rễ phát triển, và làm sạch mầm cỏ dại trước khi trồng Việc trồng đúng nguyên tắc, cung cấp đủ nước và phân bón, cũng như kiểm soát côn trùng và động vật chân đốt là rất quan trọng Ngoài ra, cần thường xuyên theo dõi để phát hiện sớm các mầm bệnh và ứng dụng thuốc trừ sâu một cách hợp lý và đúng nguyên tắc.
Loại hình sử dụng đất nông nghiệp tạifarm ,
Tại Faran, loại hình sử dụng đất chủ yếu là moshav, trong khi kibut cũng được áp dụng Qua quá trình điều tra và thu thập thông tin, hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp được thể hiện rõ trong bảng dưới đây.
Bảng 4.2 Loại hình sử dụng đất nông nghiệp tạifarm ,
LUT chính LUT Kiểu sử dụng đất Đất sản xuất nông nghiệp Đất trồng cây hằng năm
Chuyên màu Giống ớt ngọt
(Nguồn: Điều tra trang trại)
Diện tích và năng suất ớt ngọt giai đoạn năm 2017–2018
Vào năm 2017 – 2018, trang trại có tổng diện tích 8,5ha Năng suất trung bình của ớt ngọt giống 10213 đạt khoảng 165 tấn/ha, giống 10093 khoảng 150 tấn/ha, và giống 10088 khoảng 120 tấn/ha Tất cả thông tin chi tiết được trình bày trong bảng dưới đây.
Bảng 4.3 Diện tích và năng suất cây trồng của farm 2017-2018
(Nguồn: Điều tra trang trại)
Theo bảng thống kê, giống ớt ngọt 10213 đạt năng suất cao nhất với 742,5 tấn, được trồng tại hai trang trại A và B Trong khi đó, giống ớt 10088 có năng suất thấp nhất, chỉ đạt 120 tấn và được trồng tại một trang trại duy nhất.
Bảng 4.4 So sánh năng suất ớt ngọt 10213, 10093 và 10088
(Nguồn: Điều tra trang trại)
Hình 1.1 biểu đồ so sánh giống sản lượng ớt
Biểu đồ so sánh giống sản lượng ớt giống ớt ngọt 10213 giống ớt ngọt 10093 giống ớt ngọt 10088
Mô tả loại hình sử dụng đất tại Faran
Mô tả các loại hình sử dụng đất là nền tảng để xác định yêu cầu và mức độ phù hợp trong việc sử dụng đất Việc mô tả các loại hình sử dụng đất (LUT) chủ yếu dựa vào các tính chất của đất đai và đặc điểm của từng loại hình sử dụng.
* Loại hình sử dụng đất màu
Loại hình sử dụng đất này được áp dụng chủ yếu ở khu vực Faran,
Người dân thường trồng nhiều loại cây như ớt ngọt, dưa chuột, dưa vàng, cà chua và các loại rau khác Diện tích đất chủ yếu được sử dụng cho việc trồng trọt là đất cát và đất pha cát.
* Loại hình sử dụng đất trồng cây ăn quả
Cây ăn quả chủ yếu được đầu tư phát triển hiện nay bao gồm cây trà là và nho Trong khi đó, các loại cây ăn quả khác như quả xương rồng và đào lại ít được chú trọng do điều kiện thời tiết không thuận lợi và năng suất thấp.
Bảng 4.5Một số đặc điểm của LUT trồng cây hằng năm
Chỉ tiêu đánh giá Địa hình
Loại đất Chế độ nước Đặc điểm trồng trọt
(Nguồn: Điều tra trang trại)
Đánh giá hiệu quả sử dụng đất sản xuất nông nghiệpFarm 37
Tổng sản lượng trên 8,5ha : 1312,5 tấn
Sản lượng thu được từ trang trại chủ yếu được xuất khẩu sang các thị trường lớn như Nga, Đức, Anh và Pháp, chiếm 60% tổng sản lượng Những trái ớt xuất khẩu đều đạt kích thước lớn và chất lượng tốt nhất, giúp thu về giá thành cao Trong khi đó, 30% sản phẩm được bán tại các siêu thị trong nước, và chỉ có 10% còn lại được tiêu thụ tại các chợ Ả Rập với giá rẻ hơn, nhưng chất lượng quả nhỏ hơn.
Bảng 4.6: Thực trạng xuất khẩu ớt ngọt của trang trại
Năm Sản lượng/năm (Tấn) Giá bán /kg (USD)
Xuất khẩu Siêu Thị Chợ
Bảng 4.7: thu nhập ớt trên thị trường ( 1 USD = 22,000vnđ)
Sản lượng xuất khẩu ( tấn)
Sản lượng bán trong siêu thị
Thu nhập bán trong siêu thị
Sản lượng bán ra chợ ( tấn)
Thu nhập bán ra chợ
( USD) ( USD) ( USD) Ớt ngọt 1012,5 2025 250 250 50 25
Với giá thành xuất khẩu hiện tại, việc trồng ớt ngọt trên sa mạc đã trở thành một kỳ tích kinh tế, thể hiện khả năng và kỹ thuật sử dụng hiệu quả đất cát của người Do Thái.
Hiệu quả xã hội của các loại hình sử dụng đất được đánh giá qua ba yếu tố chính: khả năng tạo ra việc làm, thu hút lao động và đảm bảo đời sống cho người dân.
Theo kết quả điều tra, nguồn lao động chủ yếu trong các hộ nông nghiệp là lao động gia đình Vì vậy, vào mùa vụ, nhu cầu lao động cho sản xuất nông nghiệp tăng cao, yêu cầu thuê thêm người làm để đảm bảo sản xuất đúng thời vụ.
Kết quả trồng trọt trên đất hàng năm có đóng góp quan trọng cho sự phát tiển kinh tế khu vực nói chung và ở Faran nói riêng:
- Đảm bảo an ninh lương thực và đóng góp vào thu nhập cho quốc gia;
- Tạo nguồn kinh phí cho y tế, giáo dục và các hoạt động xã hội khác:
Thu nhập từ hoạt động trồng trọt trên đất có đóng góp cho các hoạt động của gia đình, có vai trò trong chi tiêu cho y tế, giáo dục…
- Giá trị ngày công lao động nông nghiệp
- Thu nhập bình quân/lao động nông nghiệp
- Tỷ lệ giảm hộ đói nghèo
- Mức độ giải quyết công ăn việc làm và thu hút lao động
- Sản phẩm tiêu thụ trên thị trường
Trong việc sử dụng đất nông nghiệp, cần đảm bảo tính bền vững về môi trường, yêu cầu các phương pháp sử dụng đất (LUT) phải bảo vệ đất đai, ngăn chặn tình trạng thoái hóa và ô nhiễm đất Đồng thời, cần chú trọng đến việc bảo vệ môi trường tự nhiên và duy trì độ phì nhiêu của đất.
Các hoạt động sản xuất nông nghiệp hàng năm còn có hiệu quả môi trường như:
Tạo sự đa dạng sinh học là một yếu tố quan trọng trong nông nghiệp bền vững Các hộ nông dân nên bố trí nhiều loại cây trồng khác nhau trên từng loại đất và theo từng vụ mùa, từ đó góp phần tạo ra sự phong phú về hệ sinh thái.
- Tăng độ che phủ cho đất;
- Giảm chi phí sử dụng hóa chất nông nghiệp;
Quá trình đánh giá đất đai phục vụ nông nghiệp và thực tế sản xuất của người dân địa phương được phân cấp qua bảng sau:
Bảng 4.8 Hiệu quả môi trường của các LUT
Hệ số sử dụng đất
Khả năng bảo vệ cải tạo đất Ý thức của người dân trong việc sử dụng thuốc BVTV
(Nguồn: Điều tra trang trại)
Qua bảng trên, có thể thấy rằng các kiểu sử dụng đất mang lại hiệu quả môi trường khác nhau Tỷ lệ che phủ của giống ớt ngọt khá tốt, nhưng do thuộc vùng sa mạc, bán hoang mạc, việc cải tạo và bảo vệ đất gặp nhiều khó khăn Hầu hết ớt ngọt được trồng trên đất cát pha và lớp dinh dưỡng do nông dân mua để cải tạo đất Hiện nay, Israel đang hướng tới nền nông nghiệp công nghệ cao, hiện đại và thân thiện với môi trường, vì vậy nông dân chỉ sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong một số giai đoạn nhất định và hầu như không dùng hóa chất, thay vào đó là các chế phẩm sinh học an toàn cho con người và môi trường.
Thuận lợi, khó khan, bài học kinh nghiệm và đề xuất cho Việt Nam
+ Được sự hỗ chợ đầu tư từ chính phủ về trang thiết bị xây dựng hệ thống nhà lưới, nhà kính
+ Đội ngũ lao động lành nghề ý thức trách nhiệm trong công việc + Hệ thống nhà mấy chế biến, vật tư, trang thiết bị hiện đại
+ Thị trường có sức cạnh tranh cao
+ Khí hậu khắc nghiệt mùa hè khô nóng mùa đông lạnh
+ Lượng mưa trung bình năm thấp 25 – 50 mm/năm
+ Đất đai khô cằn chủ yếu là đất cát khó khăn cho sản xuất nông nghiệp tại trang trại
Israel được coi là quốc gia tiên tiến nhất tại Tây Nam Á và Trung Đông về phát triển kinh tế và công nghiệp, nhờ vào hệ thống giáo dục đại học chất lượng cao và một cộng đồng dân cư có động lực Năm 2015, Israel gia nhập OECD và xếp hạng 24 trong Báo cáo cạnh tranh toàn cầu 2017-2018 của Diễn đàn Kinh tế thế giới, đồng thời đứng thứ 52 về Chỉ số thuận lợi kinh doanh của Ngân hàng Thế giới vào năm 2018 Quốc gia này có số lượng công ty khởi nghiệp đứng thứ hai thế giới, chỉ sau Hoa Kỳ, và đứng thứ ba về số lượng công ty niêm yết trên sàn giao dịch NASDAQ Năm 2017, Israel xếp hạng 21 trong số các quốc gia cạnh tranh nhất thế giới, với tỷ lệ người làm công việc có kỹ năng cao đứng thứ tư toàn cầu Ngân hàng Israel nắm giữ 97,22 tỉ USD dự trữ ngoại hối Thành công của Israel hiện nay đến từ việc cải cách nền nông nghiệp hơn 20 năm trước, giúp giảm số lượng nông trại và nông dân cá thể, đồng thời tăng quy mô và hiệu quả hoạt động của các nông trại, với nông dân được trang bị kỹ năng kinh doanh và quản trị cần thiết để thích ứng với sự thay đổi của nền nông nghiệp hiện đại.
Sự thành công của Israel trong nông nghiệp một phần nhờ vào khả năng thích nghi và ứng dụng đổi mới của người nông dân Điều này yêu cầu sự hợp tác chặt chẽ giữa nông dân, các chuyên gia nghiên cứu và doanh nghiệp công nghệ nông nghiệp Khu vực nông nghiệp Israel đã trở thành "phòng thí nghiệm" phát triển công nghệ nông nghiệp mới, sau đó được phổ biến ra toàn cầu.
Dựa trên điều kiện tự nhiên và kinh tế xã hội thuận lợi, đặc biệt là khí hậu, Việt Nam có tiềm năng áp dụng nhiều mô hình nông nghiệp mới Hiện tại, một số địa phương như Đà Lạt và Vĩnh Phúc đã thực hiện trồng thử nghiệm trong nhiều năm, mang lại sản lượng và thu nhập ổn định cho nông dân.
Để trồng ớt ngọt tại Việt Nam, nông dân cần đầu tư nhiều chi phí cho nhà kính, nhà lưới, giống chất lượng, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thiên địch và kỹ thuật canh tác hiện đại Sự hỗ trợ từ chính phủ cũng rất quan trọng để mô hình này được nhiều nông dân ủng hộ.
Hiện nay, nhờ vào các kỹ thuật và nghiên cứu công nghệ hiện đại, nông dân trẻ Việt Nam đang nỗ lực đưa ớt ngọt trở thành nông sản phổ biến Việc áp dụng mô hình trồng ớt trong nhà kính và nhà lưới tại Việt Nam có tính khả thi cao, hứa hẹn mang lại hiệu quả kinh tế cho người nông dân.
Nông nghiệp Việt Nam có nền tảng lâu đời và điều kiện thuận lợi cho phát triển Trong bối cảnh xã hội ngày càng phát triển, nhu cầu an sinh xã hội trở nên cấp thiết, đòi hỏi Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp Việc mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế, đặc biệt với các thị trường lớn và cạnh tranh cao, là rất quan trọng Đồng thời, Việt Nam nên tích cực áp dụng khoa học kỹ thuật từ các nước phát triển, như Israel, để học hỏi kinh nghiệm và ứng dụng công nghệ cao, từ đó tạo ra hướng đi mới tích cực cho nông nghiệp.